Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 15EYLÜL1992SALI
EKONOMİ
PARA RAPORU
BffiSAENI
Birleşık
Mali
Sanayi
IEKSI
önceki
4322.10
2638.83
5297 73
Dünkü
4514.24
2719.82
5553.95
Farfc(%)
444
3.06
4.83
BORSA 14 EYLÛL 1992
H»Uı*
MM.P-M-ICI
Mm EKnMfcı
A/yon pmenlo
Akal Tetffibl
M M M
»!••
M M
Atafte NtMta|
«knlMfl
«MJMI (*•«*)
MafMto
MMMI CMI
«KMt
*MkM
M M CMMİİ
«HB
Bagfaş
BffMı TüJûn
IMIÇMMH
M a
Butçetk
ÇMMtaHCMMta
ÇMİtaM
Ç M M
(MnaBMk
Dwmtanfc
•MUCMI
Denmod
Dm hM|
D.UŞ Dojan
Oo$usan
Nkta
Duran Ofset
EOMMW T A B
EcactaşiMÇ
Ege araalık (••)
EMMMM
EM*M»
EMtaMftottf)
MMIMM*
faüN»9*n>**
EnHMMVCM
Esbank
Femş AUmmyum
HMMMM
BMtM
MW<mra
t-4-im
GorDon I51I (BU)
MtreFMAatan
akMranoM
M M H
Hûmy«Saz
taum.
M a
Motof Ptstorı
ba*DM*ÇMİL
İZKMI
fartMtM
Kn
Kelebek Motalya
MM
bfBlMM
Mthnı
KMM (kMMl
btMHTMM
ttSyöS
MtMW ftlllMI
LûksKacJte
IMUMTMM
*MM1 ÇfeMMI
•am
•SnMfli MHfc II.
M M İ
MMMCH Mt.
M M
•ms
Nasaş
Ne&ank (Marbank)
Net HoMıng
Net Turajn
mMeÇmento
MMTMMI
•tMfca
« M M
Parsan
PlttM
MrakMt Tafaıı
Pırur Süt
PMVEMajraB
Pınar Su
Pimaş
PetrolOfıs
PolytefllBÛ)
Profilo Tdra
Mat
Sabafc Yayıncılık
Santral HoMng
SarmpM
SRMdl)
Sımtei
Süoa
SMMB HBMMI
Sun EleMron*
TamSıgorte
TJaftMk
Tetetılbank
T*m
Tezsan
T Gararm B
TJlMtB
TlşBank (A)
Tls.Baı*(C-%50eOL)
T i? 8 (C-W50BOZ)
TJıM.ıq
T n Kutsan
TOıtaye Kaftnvna
MaKmM.
T«nkKl#tn
TnknCMi
TnnttJk HSHMJ
T J M M O
T * « C M I
TSKB
T J M > PMMI
IMahMd.
Tûpraş
Türt Hjva Yotarı
T.TM«I
Tütünbank
MTCCMMM
UşakSeramrt
Vakrf Yatmm Ort
vestel
WolFk.nr.
T W
raabMilMtMi
TİMI
İM»U
M J H
1.9*9
1.1*9
6 6 0 0 0
3 9 5 0
U H
1 . 9 * 9
1 L 7 M
I.7M
I I N
1JS*
(.7**
M H
t.7M
M M
M M
1UM
1 150
1350
1.H9
U N
5 000
9 . 1 * 9
2JM
7 J * *
7JM
1 3 0 0
•99
3 9 5 0
1JM
1 2 0 0 0
725
9.799
1 750
MW
4.1*9
L4S9
2 9 5 0 0 0
1 J 0 t
5*9
1 J * 9
7JK
MJM
M M
2000
5300
2JK
1.7M
>a
njm
4 060
7 »
7 M M
tn
2 3 0 0
MM
* J U »
1 3 0 0
425
1 L M 0
1 . 7 M
24M
2300
7JM
4JM
11.0M
15.7S0
7 M M
XM>
M t
850
2 M M
3800
S2S
K.SM
1 3 9
2JM
S.7M
tts
M t
M J M
575
625
575
2250
115 000
«75
1JM
11.7»
450
LSSt
475
1JM
1400
M«
675
1^M
1950
5300
900
15 250
5M
3000
600
1JM
1.4SS
6600
14M
11.75*
4600
4.450
1.150
1 700
2.950
1100
1.800
L2M
220 000
450
700
1J25
1600
975
(.7M
74M
1.7M
1JM
12JM
« •
1050
İ W
9JM
4750
600
7JM
3800
SJM
1000
925
1 ioo
1.2M
L M t
1JM
1JM
MÜk
13.7M
1JM
M M
0
3800
2JM
3JM
11JM
I.7M
M M
1JM
I.7M
2JM
( J M
X1M
7JM
1SJM
1 150
0
1JM
JJM
0
5 . 1 M
2JM
M M
7JM
1 3 0 0
MO
0
1JM
1 1 7 5 0
725
M M
1 7 5 0
M M
M M
2JM
3 8 0 0 0
1JM
SM
1JM
M M
H J M
1 . 7 M
1 8 5 0
5 3 0 0
L2M
1 . 7 M
•S
1 J . S M
0
725
7 7 J M
rrs
2 2 5 0
1JM
«JM
0
4M
1 2 J M
1 . 7 M
IM*
2 3 0 0
7M»
M M
11JM
U J M
7 M M
İMO
«75
825
1 M M
3600
525
1 M M
U M
2JM
I.1M
M0
M0
M J M
550
600
575
0
0
7M
1JM
11.75»
450
2.5M
5M
1.1M
0
Ma
0
1.5M
1900
5200
850
0
5M
0
575
I.4M
1JM
6400
1.45»
1L2M
4 4 5 0
4 3 0 G
1 . 2 M
0
2JM
0
1 7 0 0
I . M
0
4 0 0
6 7 5
1 . 1 M
1 8 0 0
975
M M
7JM
2JM
1JM
1 2 J M
(75
1 0 0 0
M M
I.7M
4650
600
6JM
3800
M M
950
900
1 100
1.2S»
M M
1.2M
1.400
ittMk
I U M
1.MI
2.1M
0
4050
I . 1 M
4 J 5 0
1 J . 7 5 0
I.7M
t.7M
1.2M
M M
2JM
M M
U M
7JM
15.750
1200
0
^M»
M M
0
SJM
3JM
M M
7JM
1300
(75
0
1JM
12 000
725
7.4M
1 750
» J M
4.1M
UM
41500
1JM
525
1JM
7JM
17 JM
M M
1900
5300
tzs»
1JM
(90
M J M
0
775
M J M
(25
2300
1.M0
SJM
0
4M
I U M
1.7M
2.SM
2350
7 ^ M
4.S50
11.7S0
M J M
7 M N
3.SM
(25
850
njsm
3 700
M(
20.750
L4M
2.»M
SJM
tso
(25
J1.500
575
600
575
0
0
725
1.7M
12.750
450
us»
1.1M
0
( M
0
1JM
2000
5300
900
0
S7S
0
600
10.108
1.5S0
6500
1.550
12.250
4700
4450
1JS0
0
M M
0
1 800
M M
0
475
775
1.150
1900
975
M M
7.SM
2 J H
1JM
12.2S0
U M
1050
1 M M
( J M
4800
600
7.1N
3800
« J M
1000
925
1 150
1JM
2JM
1JM
1490
15L2M
1.(90
2.1»
0
3960
M M
«JM
11.750
I.7M
S.7M
1JM
M M
M M
M M
U M
7JM
1SJM
1 150
0
1.4M
M M
0
SJM
M M
M M
7JM
1300
(75
0
1JM
11750
725
7JM
1750
SJM
«.150
2JM
41000
1JM
525
1JM
7JM
M J M
M M
1900
5300
2JS0
1.7M
( M
14JN
0
775
M J M
* M
2250
1JM
M M
0
«u
12.7U
1.7M
L4M
2300
7.4M
*JM
11 JM
I U M
74JM
M M
(25
850
2SJM
3500
( M
2 0 . 7 5 0
M M
2JM
U M
(M
825
1 1 . 5 M
575
600
575
0
0
725
1 . 7 M
1 2 J M
450
2 . 0 0 0
SM
1 . 1 0 0
0
(M
0
1JM
1 9 5 0
5 3 0 0
850
0
575
0
600
i(.ioo
1JH
6500
1JM
1İ250
4450
4450
ijsa
0
M M
0
1750
M M
0
425
675
1.150
1800
975
M M
7.5M
2.750
1.(90
1J.2S0
1JM
1050
1(JM
( . 7 M
4 750
600
7.1M
3800
« J M
1000
900
1 100
1.J50
2JM
1.250
14M
l*o»
MMY
2412.1M
1JM.KS
17.SM
125
3 8 5 6 1 0 0
« M M
1 1 1 7 5 0
M U M
M 1 J M
7 1 2 J M
SJM
S 2 . 0 5 0
2 2 1 J M
1J7MM
M U M
M M
M1JM
509 000
0
2.MM15
2SMM
0
S M M
4424M
M U M
1J(1J4(
1000
( M M
0
24SJ70
6 250
23 500
2MJM
2000
(2M7(
1JMJM
2 M M
385 870
JS4.5M
17.M0
M M
22MM
S M M
1J4USS
5000
4000
K 2 M
72MM
7ttJM
I U M
0
M M
17.7*1
1MJM
21200
21M40
14UM
0
4*5.050
4(2.112
1M.(M
1S7JM
12 011
1JM
1JM.S50
4MJM
3(1.730
275JM
7MS2
(4.101
271960
H J M
2000
1(5JM
1.1SS.M0
47J35
22.060
7S1.M0
11JS0
r77.4O0
12USS
399 680
1000
51400
0
0
4.0M
12MM
«J4.540
2000
11U74
130.125
633.S40
0
( M M
0
M M
19 630
642 700
24 400
0
71.2(2
0
1 241 150
«17 JM
1.2M
2000
M M
1.5M
286 8B0
22 000
101.000
0
127.S4!
500
2 491046
23MM
0
1 614 760
410000
(M.2M
67 000
3050
1.243.(50
U M
14M5O
2JM
32(475
11S.2M
108 337
1M413
( J M
467 150
119 100
27 JM
3800
«MJM
55 100
10 000
2 455 070
1 0 0 . 8 1 2
3 5 7 J 2 5
I I J O J H
3 0 . 9 2 4
AJr.Ort
14.742
1J2S
2.1M
3 972
M21
4 . 1 ( 1
1 M 2 2
M ( 1
M2S
1 . 1 4 1
1 . 7 1 1
2 . 7 2 S
( . 7 M
3 . 1 ( 2
7JM
1 5 J M
1 159
0
1.JS7
14*3
0
M M
M33
M M
7.73*
1300
(47
0
i.iso
11958
725
7.M3
1750
5.111
4J74
2JM
39 755
1J*2
502
1JM
1.M1
(M4T7
3J12
1 860
5300
L22S
1.7M
(32
1«J«
0
74*
7M02
M(
2253
1J12
« J M
0
«M
12.(39
1.743
2433
2304
74M
4.401
11JM
1M97
71.(21
1.444
* M
846
ı».m
3600
SM
K.7M
3.151
2.900
(.192
(42
529
11.044
574
900
575
0
0
719
1J7*
12J91
450
2JK
SM
1.115
0
(25
0
1J97
1966
5220
869
0
599
0
599
9.715
1.51»
6450
1J2S
I U M
4 542
4368
1.221
0
2.906
1745
9.7*2
0
437
713
1.14S
185
975
>.7«
7.5M
2.718
1.050
12JM
( M
1043
19.(12
9.772
4 705
600
7.003
3800
4.005
999
912
1 105
1.32*
2.777
1J21
14M
KOT DIŞI PAZAR
Gima
MMMlMMMB
Medya HoMıno
MMftjTfcaıt
4600
•M
6 100
49JM
0
150
0
« J M
0
1J75
0
44.500
0
1J75
0
41.504
1 0 0 0
23.1M
0
13S.270
0
(
0
47 JM
(•) • p H MKKI !•••>), M M B HSM smtmn nfnMiş nfmm.
(*•) İ M M t-PMi knlMş flystMhr,
Avrupa para piyasalanndaki operasyon, içeride dolan, borsayı ve altın fıyatlannı sıçratü
Dolar ve borsada ani cıkıs• Almanya Merkez Bankası Bundesbank'ın fa-
izindirmeoperasyonuylaparapiyasalarındabaş-
layan hareketlenme Türkiye'ye de yansıdı. Dolar
TL kar şısında 170liradeğer kazanırken İMKB en-
deksi yüzde4.44artarak 4514 puana çıktı. 24 ayar
külçe aJtın 3400liradeğer kazandı. Kur makası ise
2.2 oranında açıldı.
Öğle saatlerinde 1.4770 sevi-
yesinde olan dolar-mark parite-
sinin 1.4900'a çıkması üzerine
dolar yeniden yükselerek 7590
lira oldu. Dolann Tahtakale'de
170 lira artarak 7590 liraya çık-
ması ve Merkez Bankası ile ara-
sındaki kur makasının hızla
İş-Ekonomi Senisi- Alman
Merkez Bankası Bundesbank'ın
faızlen düşürmesı, dolann iç pi-
yasada 170 lira birden artması-
na neden oldu. Dolar 7420 lira-
dan 7590 liraya yükselirken.
serbest pıyasa ile Merkez Ban-
kası arasındaki kur makası 2.2"
ye çıktı. Mark genlerken hısse
senetlennin fiyatı yüzde 4.44
oranında yükseldi.
Kısa vadeli banka kredi faizi-
ni binde 25 azaltarak yüzde 9.
5'a, iskonto faizıni de binde 50
azaltarak yüzde 8.25'e indiren
Bundesbank'ın faız indirimine
devam edeceğinı açıklaması,
uluslararaşı piyasalarda dola-
nn paritesini yükseltti.
Dolann paritesı sabahın er-
ken saatlerinde 1.50'ye kadar
yükselmişken Bundesbank'ın
saat 11.30 da faiz indirimını
açıklaması üzerine 1.4650'yo
düştü. Yurtiçinde de dolar s.ı
bah saatlerinden ıtibaren hızla
yükselmeye başladı. 7420 lira
olan dolar öğlene kadar 100 lira
artarak 7520 liraya yükseldi
5160 lira olan mark da aynı sa-
atlerde 100 lira gerileyerek 5060
liraya kadar düştü. Mark daha
sonra yeniden toparlanarak öğ-
le saatlerinde 5110 lira oldu.
açılması üzerine akşam saatle-
rinde serbest piyasada müda-
hale beklentisi yaşanmaya baş-
ladı.
Deniz Kambiyo'nun danış-
manlanndan Mehmet Uğur
Civelek. piyasanın dün canlılık
ve cansızlığı bir arada yaşadığı-
nı belirttı.
Merkez Bankasının müda-
halesınin gerçekleşmemesi üze-
rine piyasanın müdahale bek-
lentısi bugüne kaldı.
Döviz piyasalanndaki canlı-
lık altında da yaşandı. Uzun
zamandır durgun olan altın
dünhızlayükseldi.8] bın 600li-
ra olan 24 ayar külçe altın, 3 bin
200 liraya artarak 85 bin liraya
çıktı. Cumhuriyet Altını ise 17
bin lira birden yükselerek 567
bin lira oldu.
Borsa da yükseldi
Borsa dün uzun bir aradan
sonra eski hareketli günlerin-
den birini yaşadı. Uzun zaman-
dır yerinde sayanfiyatlardün
beklenmeyen bir anda atağa
kalktı. Hisse senetlennin orta-
lama değer artışı yüzde 4.44
olarak gerçekleşirken, İMKB
bileşik endeksi 192.14 puanlık
Hisse senetlennin ortalama yüzde 4.44 oranında arttığı borsada caniı bir seans yaşandı.
3 5
artışla 4514.24 puana ulaştı.
Uzun süredir durgun seyre-
den fiyatlar, hisse senetlerinde
dün gözlenen yoğun talep so-
nucu topluca aruşa geçti.
İMKB bileşik endeksi 192.14
puanlık artışla yedi aylık ara-
dan sonra 4514.24 puana çıktı.
Bankalann varlığa dayalı
menkul kıymet satışı ile banka
hisselerinde başlayan talep, ya-
pılan teknık analizlerin "al"
sinyali vermesı ile öteki hissele-
re de yansıdı. Bu gelismeler, bor-
saya uzun zamandır hasret
kaldığı hareketlılığı yaşattı.
Dün, özellikle seansjn son ya-
nm saatinde yoğun ahmlar fı-
yatlann tırmanmasında etkili
oldu.
Dünkü talebe bağlı olarak
İMKB sanayi endeksi 256.22
puanlık artışla 5553.95'e,
İMKB mali endeksi de 80.99
puanlık artışla 2719.82*ye ulaş-
tı. Böylece sanayi grubu hissele-
nnin ortalama değer artışı
vüzde 4.94 olarak gerçekleşir-
ken, son günlerde hareketlenen
mali gruptaki hisselerin değer
artışı da yüzde 3.07 düzeyinde
oldu.
Yılbaşında 4325.66 puan dü-
zeyinde bulunan İMKB bileşik
endeksi yaptığı hızlı atakla 16
Ocakgünü5128.9reçıktı. Bu
rakam, İMKB bileşik endeksi-
nin yılbaşından düne kadar
yükseldıği en yüksek değer ol-
du. Daha sonra 3 haziran günü
3141.98 ile vılın en düşük değe-
rine inen İMKB bileşik endeksi,
dünkü artışla 4514.24'e yüksel-
di.
Konuk
yazar Özelleştirme ve özerkleştirme
DR. ALt NAtL KUBALI
NCM Damşmanlık Y.K.Bşk.
Özelleştirme hemen on yıldır Türki-
ye'nin gündeminde önemüce bir yer tu-
tuyor. Başlangıçta "Devlet mabnı
sattırmayız!" gibi oldukça kaü ve birbi-
nnden hayli uzak görünen karşı görüş-
ler, bu gün '•özelleştirme" ve "özerkleş-
tirme" kavramlan ile çerçevelenen çok
dar bir yelpazenın sınırlan ıçinde yer al-
maktalar.
Bu yaada iki düşünceyi tartışmak is-
tiyoruz: (1) "Özelleştirme" ve "özerkleş-
tirme" birbirine altematif olarak tercih
edilecek farklı ideolojik orientasyonlara
cevap veren kavramlar değildir. Ashn-
da pratikte özelleştirilmemiş bir kamu
kuruluşunu özerkleştırmek de pek olası
değildir. Tarüşma, "Kamu kuruluşlan
özelleştirilsın mi özelleştirilmesin mi"
şeklınde değpl. "Hangi kamu kuruluş-
îannın özelleştirilmesi gerçek bir fayda
varatır; hangileri yaratmaz" şeklinde
ortaya konmalıdır. (2) Özelleştirilmeleri
fayda yaratacak kamu kuruluşlan için
pratik ve çabukça gerçekleştirilebilecek
bir özelleştirme modeli nasıl olabilir?
"özelleştirme"nin de "özerkleştir-
me"nin de ortak hedefı, devletin elinde-
ki ekonomik kuruluşlan, "ekonomik ras-
yonahte" dışı etkılerden bağımsız
kılmakür. Beklenti, bu tür etkilerin or-
tadan kaldınlması ile söz konusu kuru-
luşlann daha verimli ve etkin çalışacak-
landır.
"Özelleştirme"den yana olanlar bu
bağunsızhğı bir mülkiyet sorunu olarak
görmekte, ancak mülkiyetin devletten
alınıp özel şahıslara verilmesi ile verim-
liliğin sağlanabileceğini savunmaktalar.
"Özerkleştirmeciler" ise mülkiyetin
devrine gerek olmaksızın yalnızca yöne-
timin devletin etki sahasının dışına çı-
kanlmasının yeterli olduğu görüşünde-
ler. Bu ayınmın en çarpıcı yönü her iki
tarafın da "devletin beceriksizliği" ve
özel yönetimin "becerisi" konusunda
anlaşmış olmalandır! Devletin hiç ol-
mazsa bazı KİT'Ieri daha iyi yönetece-
ğini, hatta yönetmesi gerektiğini güçlü
bir biçimde savunan, sosyal demokrat-
lar arasında dahi, sankı kalmamış gibi-
dir! Bugün popüler olan budur.
Biz ise bu konudaki düşüncelerimizin
mantığını şu üç temel üzerine kurmak-
tayız:
1 "Özelleştirmeden özerkleştııme"
olası değildir. özerkleştirebilmek için
özelleştirmek şarttır;
2. Ancak özerkleştirme. her devlet
kuruluşunun sorunlannı çözmeye çare
değildir. Öyleyse özerkleştirmenin (Do-
layısıyla da özelleşürmenın) sınırlan
vardır. Özelleştinlmemesi gereken ku-
ruluşlan özerkleştirmeye calışmak
yanlış olur; ancak özerkleştirilmesi ge-
reken devlet kuruluşlan ise mutlaka
özelleştirilmelidir;
3. Türkiye'de özelleştirilmesi gerekli
kuruluşlar için geçerli, pratik ve hızlıca
uygulanabilecek bir özelleştirme modeli
vardır.
letin elinde bulunduğu sürece bu kuru-
Iuşlann her türlü devlet denetimıne tabi
olması bir anayasal mecburiyettir. Adı-
na "Kamu Ortaklığı İdaresi" de dese-
niz. "TÖYÖK" de deseniz bu kuruluş-
lardan sonuçta kabine içinde bir ma-
kam sorumlu olacaktır ve devlet denet-
leme organlan tarafından denetlenecek-
lerdir. Sorumlu makamın müdahale
yetkisini kaldırmak olası değildir; çün-
kü yetkisiz sorumluluk olmaz.
Sorumlu makamın bu kuruluşlara
kendi iradesi ile müdahale etmekten
kaçınacağını ummak da gerçekçi olmaz.
Yapılacak müdahalelerin rasyonel ol-
ması ise o makamı işgal eden şahsın kişi-
ligi ile ilişkilidir. O tür makamlann sa-
hiplerinı motive eden güç politik ba-
şandır, verimlilik > a da kârlılık değil. Di-
ğer bir deyışle sistem ekonomik rasyo-
naliteyi sağlamaya 'programlanmış' de-
ğildir. Bu nedenle biz özelleştirilmesi ya-
rarlı olacak KİT'ler için amaçı özelleş-
tirme olan "Kamu Ortaklığı İdaresi"ni
kahcı bir merkezi yönetım makamı gibi
görünen "TÖYÖK"e yeğlemekteyiz.
Kamu kesiminde yeni bürokratik kat-
manlar yaratarak devletin ekonomik
faaliyetlerinin özerkleştirileceğini um-
mak, kanımca fevkalade "naive" bir iyi
niyetten ibarettir.
Özelleştinne-özerkleştinne
Bir kamu kuruluşunu özelleştirme-
den özerkleştirebilmek, gerek ülkemiz-
deki yasal düzenleme açısından gerekse
teorik açıdan olası değildir. Anayasa-
mızın 165. maddesi bir kuruluşun özel
statüde sayılabilmesi için sermayesinin
% 50'den fazlasının özel mülkiyette ol-
masını emreder. Diğer bir deyişle kamu
kuruluşlannın sermaye çoğunluğu dev-
Özelleştirmenin sınırları
Yapılması gereken "mülkiyet' ile ilgili
olarak toptancı bir yaklaşımdan ziyade
kuruluş bazında
>
özerkleştinne'nin (ve
'özelleştirme'nin) sınırlannı doğru belir-
lemektir. Hiç şüphe yok ki özel mülkiye-
te devredilmesi mümkün olmayan,
mümkün olduğu halde sakıncalar do-
ğuran ya da sakınca doğurmasa dahi
özelleştirmeden beklenen sonuçlan ger-
çekleştiremeyecek kuruluşlar olduğu
gibi özelleştirmenin hıçbır sakınca do-
ğurmadan yalnızca yarar sağlayacağı
kuruluşlar da vardır. Bunlann hepsine
tek bir formülle yaklaşmak gerçekçi ola-
maz. Mülkıyetin özelleştirilmesini tüm-
den savunan ve karşı cıkan görüşler,
şüphesi» "dogmatik-kategorik" yakla-
şımlann tüm sakıncalannı içermekte-
dirler.
Örneğin. her bireyin eşit olarak gerek-
sinme duyduğu sağlık ve eğitim gibi sos-
yal hizmetlerrn "bir kişi = bir oy" kuralı
ile işleyen politik sistem yerine "bir li-
ralık harcama = bir oy" kuralı ile işleyen
"piyasa sıstemi"ne terk edilmesinin çok
olumsuz sonuçlar doğurabıleceğı savı
özellikle ABD'de yaz başmda yaşanan
şiddet olaylanndan sonra en liberal sis-
temlerle yönetilen ülkelerde dahi kuvvet
kazanmış görünmektedır.
Diğer bir örnek özellikle stratejik ko-
numdaki 'doğal' monopollerle ilgilidir.
Hiç şüphe yok ki bir kamu monopolünü
gerekli anti-tröst önlemler alınmadan
özelleştirmek (ya da özerkJeştirrnek) tü-
keticiyi söz konusu monopolün insafına
terk etmek olacaktır. Sektörün uluslara-
rası rekabete açılması ise stratejik bir en-
düstrinin çökmesi sonucunu doğurabi-
lecektir. Bu tür kuruluşlann özefieştiril-
meleri ancak gerekli anti-tröst önlemle-
rin alınması ile yararlı olabilecektir.
PETKİM, PTT ve Toprak Mahsulleri
Ofisi'nin bazı hizmetleri, bu tür özelleş-
tirme için tipik ömeklerdir.
Bunlann yanında özelleştirmeleri ge-
rek makro ekonomik bazda gerekse ku-
ruluş bazında ciddi yararlar sağlayacak
örnekler çoğunluktadır.
Makine Takım
• İş-Ekonomi Servisi -
Sermaye Pıyasası Kurulu,
Makine Takım Endüstri'nin
13 milyar 986 milyon lira
bedelli, 4 milyar 262 milyon
lira bedelsiz arünlmasına
karar verdi.
Mardin
Çimento
• İş-Ekonomi Senisi -
Mardin Çimento. 1991 yılına
ait kâr paylannın 30 Eylül
1992 tarihinden itibaren
dağıtılacağını açıkladı.
Profilo Telra
• İş-Ekonomi Servisi -
Profilo Telra Elektronik
Sanayi Yönetim Kurulu,
şirketin çıkanlmış,
sermayesinin 30milyar lira
bedelli, 15 milyar lira bedelsiz
arttınlarak 40 milyar liradan
85 milyar liraya çıkartılması
karannı aldı.
Eczacıbaşı İlaç
• İş-Ekonomi Senisi -
Eczacıbaşı İlaç, rüçhan
haklan kullanılmayan 391
milyon 156 bin lira nominal
değerdeki hisse senetlerinin
Borsa birincil piyasada saüşa
sunulacağım açıkladı.
Prim
istihsali
• İş-Ekonomi Senisi -
Merkez Sigorta, yılın ilk yedi
ayı sonunda prim istihsaüni
100 milyar lirarun üzerine
çıkarttı. 110milyar200
milyon liralık prim
istihsaliyle, yedi ay sonunda
gecen yıla göre yüzde 131
oranında artış
gerçekleştirildi.
Yabancı
sermaye
• İş-Ekonomi Senisi -
Türkiye'de faaliyette
bulunan yabancı sermayeli
firma sayısı ağustos ayı
sonunda 2 bin 194'e, bu
şirketlerin toplam sermayesi
18 trilyon 894 milyar,
yabana sermaye miktan da 9
trilyon 408.9 milyar lira
düzeyine ulaştı. Yabana
sermayede en büyük payı
Fransa aldı. FraosAz.. .
sermayesi toplam yabaaor^
sermayenin yüzde 13. l'ini
oluşturuyor.
Sermaye
arttırımları
• İş Ekonomi Senisi -
Sermaye arttınmına gitmeyi
planlayan Turcas
Petrolcülük. Erciyas
Bıraalık, Afyon Çimento ve
Gasas A.Ş., hisse senedi
ihracı için SPK'ya başvurdu.
SPK'dan yapılan açıklamaya
göre, Turcas Petrolcülük 88
milyar. Erciyas Biracılık 24.4
milyar. Afyon Çimento 9.5
milyar ve Gasaş Genel Gıda
A.Ş. 4.3 milyar liralık hisse
senedi ihraç etmek amacıyla
gecen hafta SPK'ya
başvuruda bulundu. Aynca
Saray Halı 25 milyaV, Selçuk
Ecza Deposu 6 milyar, Hisar
Çatal Kaşık A.Ş. de 2 milyar
liralık tahvil ihracı için
kurula başvurdu.
BANKALAR NE FAIZ VERIYOR? (YÜzdel
Ziraal
is Bankası
Emlak&ank
Akbank
Yapı Kredı
Vakıfbank
Halkbank
Pamukbank
Garantı
Turkbar*
Sümerbank
Tütünbank
Eüban*
Imar
Esbank
Denızoank
Sekerbank
Osmaniı
TEB
Egebank
Fınansbank
Iktsa;
Dısbank
Tanşbank
Demırbank
KoçAme
Köriezbank
Interbank
Marmara
Arap-Türk
lmpexbank
TYTBank
Teksblbank
Cıbbank
Tûrt-Sakura
m
IL
56-58
55-58
58
55-58
55-58
57
60
58
54
585
6M15
57
60
51
60
59
58
55-58
58
59
56
»61
57
56
56
54-57
49
43
60
57-59
50
60
59
575
45
S*T«MM
TL
67-69
6K8
69
6&68
6&68
68
71
70
65
705
72-73
69
72
69
71
72
69
65-68
70
67
69
68-70
69
69
66
56^8
57
58
73
71
6S«
725
70
67.5
51
S
35
25
2.5
2.5
25
3
3
4
15
3i
4
5
5
4İ
375
3.5
425
2.25
25
4
45
4
1.5
45
4
3
25
2
7
45
8
6
4i
3.5
158
Mİ
6
5
5
5
5
5.5
6
5.25
4
6
6
75
6
8
6.25
5.5
6.25
5
7
7
9
6
45
7
8
75
7
4.5
95
65
105
7
9J25
6
7.23
tıyvMM
n
69-71
68-70
48
68-70
68-70
70
73
74
68
735
74-76
71
75
70
73
73
70
68-70
73
73
70
73-75
72
72
72
68-70
60
60
76
73
6^66
745
71
625
54
S
4
3
3
3
3
35
4
45
2
4
45
55
55
5.5
475
45
447
3
35
5
475
4.25
15
525
425
325
2i
25
8
5
9
7
5
35
168
Mt
7
5
55
6
6
6
7
625
4.5
725
57
8
7
9.5
7
65
725
6
75
75
925
8
5
75
8
75
7
5İ
105
8
115
8
95
6i
723
Mtnm
n
71-73
69-72
74
69-72
69-72
74
75
80
69
805
rm
80
78
30
78
80
75
71-74
76
77
71
76-79
76
76
73
67-70
61
60
80
78
63-70
77
80
575
61
S
45
3.5
3.5
35
35
5
45
6
25
45
55
6
6
7
525
55
525
3.5
4
55
5
5
2
6
5
4
2.5
3
9
55
10
9
6
4
.
Mf
75
65
6İ
65
65
7
8
75
5
75
9
10
8
11
75
75
825
6.5
75
8
95
8
55
8
9
7
7
6
11.5
8.5
12.5
10
10
6.5
Sıralama, bankaların 1991 yılı loplarp mevduatlanna göre yapılmıştır
Facdeğışımlerı ve dûzeltme ıçın faks no 5266073-5266072
YATIRIMFONLABI
Katalma
belgesi adı
Bugün
Değ.
Kablma
belgesi adı
Bugün
Değ. %
İş Yatırım-1
İş Yatırım-2
lşYatırım-3
İş Yatırım-4
lşYatırım-5
İş Yatırım-6
lnterfon-1
lnterfon-2
lnterton-3
lnterfon-4
lnterfon-5
lktısalYat-1
Iktısat Yat-2
lktısatYat-3
Iktısat Yat-4
İki Atılım Fon
Gar Yatırım-1
Gar Yatırım-2
Gar Yatırım-3
Gar Yatırım-4
Gar Yatırım-5
Esbank Fon 1
Esbank Fon 2
Esbank Fon 3
YKBYatırımF
YKBSektorF
YKB Hısse F
YKBKamuF
YKBLıkıtF
YKBKarmaF
YKB Dovız F
YKB Kapıtal F
YKBAktıfF
VakıfFon-1
Vakıf Fon-2
VakıfFon-3
Vakıf Hısse
Vakıf Dunya
Vakıf Fon-6
Dış Mavı Fon
154 592
59.550
40 832
32.671
14.943
29 770
109 688
81.415
44 398
45 784
12.148
97 360
79 714
37 965
38 356
25 765
119 657
46 553
29.584
17 349
15.855
118.752
39 817
28.385
101.769
83416
95 861
81750
71893
80117
36 936
28 254
24 079
81.844
200 245
37 574
23 231
34 315
23 316
70 659
0.16
0.19
0.17
012
0.04
0.13
015
014
018
017
-1.24
015
015
015
015
0.12
0.14
0.51
0.14
0.25
1 41
015
015
017
017
0 16
-026
016
015
017
012
017
0.46
013
013
009
-0.22
036
013
033
Dışbank Beyaz
Dışbank Pembe
Tutun Fon-1
Tutıin Fon-2
Mıtsuı Fon-1
Mıtsuı Fon-2
Finans Fon-2
Fınans Fon-3
Finans Fon-4
Fınans Fon-5
Zıraat Fon-1
Zıraat Fon-2
Zır BaşakFon
Ziraal Fon-4
Halk Fon-1
Halk Fon-2
Halk Fon-3
Pamuk Fon
Pamuk Hısse
Emlak Fon-1
Emlak Fon-2
Emlak Invest
lmpex Fon 1
lmpexFon2
Sumer Fon
Denız Fon
Ege Fon-1
Ege Fon-2
KalkınmaFon
Demır Fon-1
Demır Fon-2
Tarış Fon-1
Tarış Fon-2
Ortak Fon
TurkbankFon
Net Fon
EtıFon
TSKBUzmanF
Akfon
105.304 0.22
29.945 0.31
84,754 0.15
23 261 015
279 519 012
32.997 0.28
47 050 017
39.895 015
27 329 0 40
26.070 014
43.685 0.13
32.340 0.15
34255 015
31 384 0 16
44 016 0.13
33.225 0 21
29.643 014
44.778 012
29.168 0.11
38 060 0.14
28881 022
12 419 0.19
36 287 148
27 739 0 35
30.043 0.09
36.351 0.12
27 844 0.15
11946 017
30560 016
29178 0.14
14 676 014
31.651 017
13 064 0.17
24 721 0.17
24.760 0.14
25 570 0.15
25.470 012
12 630 0.04
12470 0.16
MERKEZ BANKASI KURLARI 15 EYLÜL nn
CİMSİ
1 ABD Dolan
1 Alman Markı
1 Avustralya Dolan
1 Avusturya Şilini
1 Belçika Frangı
1 Danimarka Kronu
1 Fin Markkası
1 Fransız Frangı
1 Hollanda Florini
1 Isveç Kronu
1 Isviçre Frangı
100 Italyan Lireti
1 Japon Yeni
1 Kanada Dolan
1 Norveç Kronu
1 Steriin
1 S.Arabistan Riyali
DÖVtZ
ALJŞ
7386.20
4958.84
5417.77
703.45
240.51
1285.33
1633.18
1460.44
4401.00
1352.64
5604.95
624.89
59.26
6091.71
1252.22
13924.47
1969.54
SATŞ
7401.00
4968.78
5428.63
704.86
241.00
1287 91
1636.45
1463.37
4409.82
1355.35
5616.18
626.14
59.38
6103.92
1254.73
13952.37
1973.49
EFEKIHF
AU$
7378.81
4953.88
5336.50
702.75
238.11
1272.48
1616.85
1458.98
4396.60
1339.11
5599.35
618.64
58.37
6000.33
1239.70
13910.55
1940.00
SAT*
7423.20
4983.69
5444.92
706.97
241.72
1291.77
1641.36
1467.76
4423.05
1359.42
5633.03
628.02
59.56
6122.23
1258.49
13994.23
1979.41
SERBEST DÖVİZ
CİNSİ
ABD Dolan
Alman Markı
Isviçre Frangı
Fransız Frangı
Hollanda Florini
IngilızSterlinı
S Arab Riyali
Avusturya Şılını
10Oltal Lıretı
AUŞ
7 5 5 0
5 1 0 5
5 7 4 5
1 4 9 5
4510
14250
1993
723
637
SATIŞ
7590
5130
5780
1510
4540
14350
2010
730
665
DÜNYA BORSALARI
Altnın onsu: 347 10 dolar
ABD Dolan: 1 4900 Alman Markı
124 70 Japon Yeni
1 88401 Sterlını
Pefroiün varili: 20 35 dolar
MERKEZ BANKASI
• Emısyon(11 Eylul) 33 245
• TL Interbankfaızlerı %61.71
Işlem Hacmı 1 797 milyar
Gecehk % 35-40
Haftahkrepo %55
Aylık repo %52-58
ALTIN
CINSI
Cumhuriyet
Reşat
24 ayar altın
22ayarbılezık
A U Ş
555 000
595 000
84 700
75 550
SATIŞ
567 000
615000
85 000
84 100
ÇAPRAZ
1 U
1.4895
1.3633
10.5000
5.7465
4.5226
5.0575
1.6783
96.52
54606
1.3178
1182.00
124.64 ,
1.2125 1
5.5410 1
3.7502 i
IStttÜK
1 ECU: 1
SM: 1
SM: 1
KURLAR
OD0URI
UMM Mato
RIMIMyi MHn
taBtvra SM
»aılmtaıKnM
te MMİrfcııı
tamz Fraacjı
MbMS Htttai
tpMysl PIIIIMI
m ç KTMM
nrtçr* Fnacjı
talyMiUret)
lapİMi V M I
Camtoltatan
tanoç KIWM
(JtrahMMMyai
8852 ABD Outm
3530A8OMan
4425ABOIMM
0676.11 Tl