Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 9 TEMMUZ1992 PERŞEMBE
8 DIŞ HABERLER
Lukanov
yargılanacak
•SOFYA(AA)-
Bulgaristan'da parlamento,
eski başbakan veana
muhalefetteki Sosyalist
Parti'nin önde gelen
isimlerinden Andrei
Lukanov'un milletvekılliği
dokunulmazhğını kaldırdı.
Bu karar sonucu ülkenin
halen içinde bulunduğu
ekonomik krizin en büyük
sorumlulanndan biri olarak
görülen Lukanov, mahkeme
önüne çıkanlabılecek.
Cumhuriyet Başsavcısı Ivan
Tatarçev. Lukanov'un,
Bulganstan'ın 1986 yılında l
milyardolar olan borcunun
Komünist Parti (Şimdiki adı
ile Sosyalist Parti) kararlan
sonucu kısa sürede 12 milyar
dolara ulaşmasından
sorumlu olduğunu
belirterek, yargılanabilmesi
için dokunulmazlığının
kaldınlmasım istemışü.
Cezayir'de
hükümet krizi
• CEZAYİR-Cezayir
Başbakanı Sid Ahrnet Gozali
dün görevinden ıstifa etti.
Yüksek Devlet Komitesi
Gozali'nin başbakanlığa yeni
atanan Belaid Abdüsselam
kabinesini oluşturana dek
görevine devam edeceğini
açıkladı. Televizyondan
yayınlanan açıklamada,
Gozali hükümetinin ülkenin
zorlu günlennde başanyla
.görev yaptığı
beIirtilerek,"Hükümet devlet
başkanının değişmesinin
ardında ve bundan sonra
hüküm sürecck siyasi
anlayışa uygun olarak istifa
etmiştir" denildi. Öldürülen
Devlet Başkanı Muhammed
Budiaf ın yerine getirilen Ali
Kafı'run istikrarsızlık
yaratarak iktidara gelmeyi
amaçlayan güçlerele
savaşacak kendi güçlü
hûkümetini kurabilmesi için
istifa ettiğini belirten Gozali,
yeni devlet başkanını cıddi
birmuhalefetle karşı karşıya
olduğu konusunda uyardı.
Gozali, Ulusal Kurtuluş
Cephesi Merkez
Komıtesi'nden de istifa etti.
Kouchner
Fransa'ya döndü
• ANKARA(AA)-Fransa
• İnsanı İşler ve Sağlık Bakanı
Bernard Kouchner,
Türkiye'den aynldı.
Kouchner, Fransa
Cumhurbaşkanf nın eşi
Daniella Mitterrand ile
birlikte Kuzey Irak'ta
incelemelerde bulunduktan
sonra Türkiye'ye gelmiş ve
Dışişleri Bakanı Hikmet
Çetin ile görüşmüştü.
Dışişleri Bakanı Hikmet
Çetin'e Kuzey Irak'taki
gözlemleri konusunda bilgj
veren Kouchner. Irak'ın
kuzey ve doğu kesiminde
yaşayanlann büyük bir
sıkıntı içinde olduklannı
kaydetmişti.
İngiltere'de
kelepçeye son
• LONDRA(AA)-
İngiltere'de Yüksek
Mahkeme'de görev yapan
biryargıç, zanlılann
mahkeme önüne kelepçesiz
çıkma laleplerinin dikkate
ahnması yönünde tavsiye
karan aldı. Cambridge kenti
Sulh Ceza Mahkemesi'nde
yapılan birduruşma
sırasında müvekkilinin
kelepçelerinin çıkanlması
yolundaki talebine redcevabı
verilmesi üzerine Yüksek
Mahkeme'ye başvuran
Avukat George Peacock'u
haklı bulan İngillcre Yüksek
Mahkemesi yargıcı
M.Leggatt. bu uygulamayı
'jnsanlık dışı' olarak niteledi.
ÜPdün ile
İspail göpüşecek
• KAHİRE(AA)-Ürdün
Kralı Hüseyin'in bırheyet
aracılığı ilcgeçtiğimizay
jsrail Işçi Partisi lideri İzak
Rabin'e bır mesaj gönderdiği
ye Kral Hüseyin ile Rabin'in
yakında birarayagelmesiin
kararlaştınldığı bildirildi.
Mısır'da yayınlanan yan
resmi El Ahram gazetesinin
haberincgöre. Rabin ile
LJrdün heyeti arasındaki gizli
görüşmc. Tel Aviv'de
Rabın"in konutunun
bulunduğu Ramat Aviv
semtinde gerçeklesti.
Makedon milliyetçilerin toprak talebi, Yunanistan için bir "Kürt sorunu" yaratabilir
Atina'nınkâbiısu: MakedonyaDış Haberier Servisi - Eski Yugoslavya
Cumhuriyeü'nin güney parçasını oluşturan
Makedonya, Yunanistan'ın aylardıren
büyük başağnsı. Makedonya topraklannın
bir bölümü de Yunanistan'ın sınırlan içinde
bulunuyor. Atına, bu bakımdan
Makedonya Cumhuriyeü'nin adına karşı
çıkıyor. Bu adın tehlikeli çağnşımlar
yapacağından, Makedonya'nın ileride
Yunan topraklannda hak iddia edeceğinden
çekıniyor. Nıtekım, Makedonya
Cumhunyeü'nde mılliyetçi çevreler,
yayımladıklan haritalarda Yunanistan'ın
topraklannın bir bölümünü Makedonya
sınırlan içinde gösteriyorlar. Soruna bu
açıdan bakıldığında Makedonya'nın ileride
Yunanistan'ın "Kürt sorunu" olacağı
düşünülebilir. Eski Yugoslavya
Cumhuriyeü'nin güney parçasını oluşturan
Makedonya Cmhuriyeti'yle, sınır komşusu
Yunanistan arasındaki isim anlaşmazlığı
gecen yılın ortalannda patiak verdi.
Yunanistan, bu cumhuriyetin
bağımsızbğının tanınması için Makedonya
adından vazgeçmesini şart koştu.
Yunanistan, Makedonya adını kendi antik
tarihiyle bağlantılı olduğu ve aynı adı
yüzyıllardan bu yana kuzey Yunanistan
bölgesinin taşıdığı gerekçesiyle bunun başka
bir ulus tarafından kullanılmasına izin
verilmeyeceği görüşünde ısraretti.
Yugoslavya Federal Cumhuriyeü'nin
kurucusuTito. 1944 yılında oluşturmakta
olduğu ülkesinin güneyindeki eyaletine
"Makedonya Cumhuriyeti" adını vermişti.
Yunanistan o zamanlar da bu bölgeye
Makedonya adının verilmesine karşı
çıkmıştı. Yunanistan Yugoslavya'nın bu
bölgesini hiçbir zaman "Makedonya"
olarak tanımadı. Makedonya
Cumhuriyeü'nin başkenti olan Üsküp'te bir
de konsolosluk bulunduran Yunanistan, bu
cumhuriyeti "Üsküp Cumhuriyeti" adı ile
anmakta devam ediyor. Yugoslavya'nın
dağılmaya başlamasından sonra kendi
bağımsızlığını isteyen Makedonya
Cumhuriye'tı, Yunanistan'ın vetosuyla
karşılaşacaktı. Yunanistan bu Makedonya
Cumhuriyeü'nin Avrupa ülkeleri tarafından
tanınmamasını önlemek amacıyla dışişleri
bakanlığının bütün enerjisini bu yolda
harcadı. Buçerçevedeeski Dışişleri Bakanı
Andonis Samaras'ın Makedonya
Cumhuriyeti'ne karşı alınacak önlemlerin
arasında smırlann kapatılmasını önerdi.
Samaras'ın önerdiğı bu gıbi önlemlerin son
derece radikal olarak karşılanması üzerine
dışişleri bakanhğı görevinden alındı. Bu
görevi aynı zamanda başbakan olan
Konstantin Mitsotakis üstlendi. Bu arada
Makedonya Cumhuriyeti'nde aşın
milliyetçi VM RO partisinın desteğiyle,
"Büyük Makedonya" haritalan basılıyor;
Selanik kenü bu büyük Makedonya'nın
başkenti ve Büyük Iskender bu yeni ulusun
önderi olarak gösteriliyordu. Yunanistan
yılın sonlannda Portekiz'de Guimaraes ve
Brüksel'de yapılan her iki AT doruk
toplanüsında konuyu gündeme getirdi. Bu
toplanülarda Yunanistan'ın gayretleri
sonucu Makedonya Cumhuriyeti'nin
tanınabilmesi için üç şart koşuldu.
Bunlardan biri Makedonya Cumhuriyeti,
bugünkü sınırlannın dışında toprak
talebınde bulunmadığmı anayasasında
belirtrneliydi.. Ikincisi, komşu ülkelerine
yönelik propaganda faaliyetlerinden
vazgeçmeliydi ve üçüncüsü de cumhuriyeti
için seçeceği ad, komşu ülkeleri tarafından
kültürel ve tarih açısından tahrik niteliğı
taşımamalıydı_. Ama bu üçüncü madde pek
sarih değildi. Üsküp, Yunanistan'ın bu
itirazlannı kabul etmemekte tsraretti ve
AT'den çıkan kararlan kendısine göre
yorumlarken hiçbir ülkeden toprak
talebinde bulunmadığını resmen açıkladı ve
bunu anayasasma ekledi. Ancak
Makedonya adından vazgeçmeye niyeti
olmadığını da açıkladı. Hemen ardından
Türkiye ve Bulgaristan, Makedonya
Cumhuriyeti'nin bağımsızlığını tanıdı.
Başbakan ve Dışişleri Bakanı Mitsotakis
AT liderleriyle ayn ayn temaslara başladı.
Yunanistan'ın bu konudakı duyarlılığını
dile getirmeye çalışan Mitsotakis,
Yunanistan'ın bu cumhuriyeti bu adıyla
hiçbir zaman tanıyamayacağı ve AT içinde
Danimarka'dan sonra ikinci büyük çatlağın
meydana geleceği gibi uyanlarda bulundu.
Bu arada ABD'nin de desteğini almaya
çalışan Yunanistan, bu alanda da ABD'nin
AT'nin alacağı kararlara ayak uyduracağı
güvencesini aldı. Nitekim Lizbon doruk
toplanüsında bu cumhuriyetin kendisine
"Makedonya" dışında kalan başka birisim
bulması durumunda AT tarafından
tanınacağı karan alındı. Bu karar
Yunanistan'da ulusal bir zafer olarak kabul
edildi. Ancak Üsküp'te olağanüstü
toplanan pariamentoda ATnin aldığı bu
karar kabul edilmedi. Türkiye ATnin aldığı
bu karara olumsuz tepki gösterdi ve
Balkanlar'daki istikrann daha da
sarsılacağını belirtti. Yunanistan ise
Türkiye'nin bu tepkisine karşı
Balkanlar'daki istikrann bu cumhuriyetin
adını değiştirmemesiyle sarsılacağı yanıtını
verdi ve Yunanistan'ın, adını degiştirmesi
olasılığında bu cumhuriyeti derhal
tanıyacağını ve ekonomik yardımlarda
bulunacağını açıkladı. Ingiltere'nin Dışişleri
Bakanı Douglas Hurd, 18 temmuzda
Üsküp'e gidecek ve Makedonya
Cumhuriyeti'nin geleceği için üderlerle
görüşmelerde bulunacak.
MAKEDONYA
Büyük
İskender'in
anavatanı
ATtNA(Cumbııriyet) - Yu-
nan ve yabancı tarih kitaplan-
na göre Yunan kavimleri MÖ
2200-2100 yıllannda kuzey Pin-
dos dağlannda yaşıyordu. Bu
kavimlerin Hint-Avrupa halk-
kn ailesinden koparak bugün-
kü Yunanistan'ın kuzeyine yer-
leşen bir halk grubu olduğu
sanılıyor.
Bugünkü Yunanistan'ın çe-
şitli bölgelerine dağılan çeşitli
Yunan kavimleriyle aynı dili
kullandıklan halde pek ilişki
kurmayan ve kendilerine "Ma-
kedon" adını veren bu kavim,
gelişmekte olan diğer Yunan
medeniyctlerinden uzakta kal-
dı.
Anük Yunan tarihçilerine
göre kuzeyde yaşayan Make-
donlarla güneyde yaşayan Dor-
lar aynı Helen dilini kullanıyor-
du. Bunlann arasındaki aîcra-
balık da böylece kanıtlanmış
oluyor.
MÖ 7'nci ve 6'ncı yüzyılda
Makedonlar doğudaki Halki-
dikya yanmadası ve güneye
doğru yayılmaya, koloniler
kurmaya başüyor. Koloniler,
gelişmiş güneylilerin kuzey Yu-
nanistan'a akın etmesine yol
acıyor. Makedonya Kralhğı ise
ilk önce Kral Amynta ve daha
sonra Filip ile İskender döne-
minde altın çağını yaşamaya
baslıyor.
fskender'in varisleri döne-
minde de üstünlüğünü koruyan
Makedonya Krallığı MS 168'-
de ilk yenilgisini Pindos sava-
şında Roma Imparatorluğu'-
nun ordulan karşısında alıyor.
Makedonya Krallığı bu savaş-
tan sonra dört özerk bölgeye
aynlıyor. Romalılann bu dö-
nemde Yunan medeniyetini
benımsemcsı üzerine Make-
donya bölgesi her açıdan geliş-
tiriliyor.
Tarihi kitaplara ve bulunan
yaatlara göre Makedonya böl-
gesinde MS 7'nci yüzyıla kadar
Yunanca konuşuluyordu. Aynı
yüzyılda Bizans makamlannın
izniyle Slav kavimleri (Darda-
niler) Makedonya bölgesine
yerleşmeye başladı. Ancak MS
7'nci yüzyıl boyunca bu Slav
kavimleri Bizans ile savaşülar.
Makedonya
4000yüboyunca Yunanistan'ın tarihiylekaynaşmış
lıi\tı> hiistii. IStugiru) Selunik'in Hcvıı:. Kıılt^i
Dün\ anın en büyük filozoflanndan
Ansto,MÖ384
Makedonya-Stagira doğumlu.
Büyük Iskender'in hocalığını yaptı.
Aristo, fizik, astronomi, edebiyat,
sıyaset bılimi ve tarih alanlannda
uzmanlığını kanıtlamış ve modern
. bilimin temel taşlannı oluşturmuş
bir bilim adamı.
Iskcınlcı hıhıii
'itiııtı Ikmpol
Iskender, babası 2. Filıp tarafından
Hellenızm'in merkezi yapılan
Makedonya-Pella'da MÖ 356
>ıhnda doğdu. Tarihin akışını
etkıleyen askeri başanlan sonucu
Büyük Iskender adını aldı. MÖ
335'te tüm Yunanlılann askeri
liden oldu. MÖ 323 yılında
öldüğünde, ardında kendi
kurdugu, Adriyatik Denizi'nden
Hindistan'a, Kafkasya'dan Mısır'a
kadar uzanan bir imparatorluk
bıraktı.
Makedonya'nın kalbi sayılan
Selanik, 1 milyon nüfuslu modem
bir kent. Avrupa ile Asya'ya gjden
yollann kesiştiği stratejik bir
noktada bulunuyor. İsa'nın
havarilerinden Aziz Paul,
hocajığını uzun süre Selanik'te
sürdürdü. Kentin sahip olduğu ve
çeşitli yüzyıllara ait tarihi ve antik
kalıntılar, Selanik'in Hellenizftı'in
ikinci başkenti olduğunu
doğruluyor.
J. h'ilip'in nnzanndıiıı ulııııııış
Yıınun-Mukvdım lluncdum'nm \cmholii
Sı-luıük trkcoloii \lii:.csi
16 uçlu yıldız Vergina'da yapılan
arkeolojik kazılar sırasında acığa
çıkanldı. Makedonya
Hanedam'nın sembolü olan bu
yıldız, 2. Filip'in altın kaplı
mezannı süslüyordu. Vergina
Yıldın Hellenizm'in sembolü kabul
edildi.
ifroı/it hcykcli (M()
Dioıı \lii:.c\i
Afrodit heykeli, Dıon'daki *
arkeolojik kazılar sırasında
bulundu. Olimpos Dağı
eteklerindeki Dıon kenti Kuzey
Yunanlılann yaşamlannda,
kehanet merkezi Delfı kadar
önemli bir yer tutuyor.
l.v." Diınitıios I Muzaik, ~.\\ t
iz.iz Dinıim'os hilı\ı'\i. Selanik
Selanik kentinin koruyucusu Aziz
Dimitrios, Hıristiyanhk uğruna MS
305 yılında öldürüldü. Selanik'in
sahibı kabul edilen Dimitrios'un.
kenti zor durumlannda koruduğu
inanışı yaygındı.
MiuAojıde, Makedonya 'nın kurucusu olarak. Aeolos 'un oğhı
kabulediliyor. Atom teorisinin bal'ası Demokrit de MÖ5.yy'da
A vdira'da çalışmalarmıyaptı.
G R E E C E
O S t H b y t h e G o d
Yukarıdaki tablo, Yunanistan'da yay unlanan Makedonya'ya ilişkin turisrik bir broşürden alınmıştır.
Yıuıaııistan'ııı
tarihi sorunu• Makedonya Balkan Savaşlan'ndan sonra Yuna-
nistan, Bulgaristan ve Sırbistan arasında paylaşıjdı.
Makedonya sorunu 1940'h yıllarda ortaya çıktı.
STELYO BERBERAKİS
ATtNA - Yunanistan'ın, ku-
zey komşusu Makedonya
Cumhuriyeti'yle olan isim an-
laşmazlığı tarihi ve kültürel
nedenlere dayanıyor. Yugos-
lavya'nın dağılmasından sonra
alevlenen bu sorun 1940'h yıl-
larda ortaya çıktı. Makedonya
kavramı, Yunanistan'ın iç sa-
vaş yıllanna ve bunu izleyen
dönemde Tito Yugoslavyası'-
nın oluşmasına kadar coğrafı
bir anlam taşıyordu. Oysa MÖ
400 yıllanna uzanan anük Yu-
nan tarihinde, dünyayı ütreten
Makedonya Krallığı'nın o dö-
nemde hiçbir coğrafı anlamı
yoktu. Makedonya o dönem-
lerde antik bir Yunan uygaıiığı-
nı temsil ediyordu. Makedon-
ya, Baü ve daha sonra Doğu
Roma imparatorluklan ve bu-
nu izleyen Osmanlı İmparator-
luğu hegemonyalan dönemin-
de ulusal özünü yitirerek coğra-
fi kavrama dönüştü.
Atina'da görüştüğümüz Yu-
nanlı tarihçilere göre antik
Makedonya, bugünkü Yuna-
nistan'ın İcuzey sınırlannı aşa-
rak ancak 10-15 km kuzeyine
kadar yayılıyordu. Ancak im-
paratorluklar döneminde bu-
günkü Yunanistan'ın kuzey
bölgesi, Bulgaristan'ın baüsı ve
eski Yugoslavya'nın güney sı-
nırlanna kadar olan geniş bir
alana "Makedonya" adı veril-
di. Bu bölgede yaşayan Slav,
Bulgar, Yunan. Türk ve Arna-
vutlardan oluşan halk, bölge-
den esinlenerek "Makedonya-
hlar" adını aldı.
İmparatorluklar döneminde
yalnız coğrafı anlamıyla tanım-
lanan bu Makedonya bölgesi
Balkan savaşlanndan sonra ve
Osmanlı İmparatorluğu'nun
dağılmaya başlamasıyla, Yu-
nanistan (yüzde 51.57), Sırbis-
tan (yüzde 38.32) ve Bulgaris-
tan (yüzde 10.11) arasında
paylaşıldı. Halk ise konuştuğu
dil ve ulusal bilincine göre mü-
badele yöntemiyle bir yerden
bir yere göç eüneye zorlanarak
yer değiştirdi. Bu büyük göçten
en çok etkllenen Türklerle Yu-
Ankara, Makedonya konusunda Atina'nın iddialannı kabul etmiyor
Yıuıaııistaıı'uı yaklaşunı gerçekçi değil
HALUKGERAY
ANKARA - Yunanistan'ın eski Yugoslav
cumhuriyetlerinden Makedonya'yı tanımak için
adını degiştirmesini istemesi gerçekçi bulunmu-
yor. Dışişleri Bakanhğı yetkilileri bir ülkenin
adını belirlemenin söz konusu devletin kendi işi
olduğunu söylerken, uluslararası hukuk uzman-
lan da Yunanistan'ın savunduğunun uygulama-
da geçersiz olduğunu belirtiyorlar.
Atina, Makedonya'nın Yunan uygarlığının
bir parçası olduğunun arkeolojik ve tarihi açı-
dan kanıtlanmış olduğunu ileri sürerek, Make-
donya Cumhuriyeti'ni tanımıyor. Buna karşılık
Ankara bir devletin adının belirlenmesinin o ül-
kenin kendi karan olduğunu bildirerek Make-
donya Cumhuriyeti'ni tanıdı. Avrupa Toplulu-
ğu (AT) ülkeleri ise Yunanistan'ın konunun
"ulusal bir konu" olduğunu açıklamasmdan
sonra toplu olarak Makedonya'yı tanımaktan
kaçmmışlardı.
AT başlangıçta bu konuda Yunanistan'ı eleş-
tirmekle birlikte tanıma doğnıltusunda bir ka-
rar almadı ve Atina'ya Yunan kamuoyunu ikna
edebilmesi için "manevra" yeteneği verecek bir
süre tanıdı. Ancak Yunanistan Başbakanı
Konstantin Mitsotakis, kendi kamuoyunu ikna
etmek yerine Portekiz'in başkenti Lizbon'daki
zirvede AT ortaklannı ikna ederek Makedonya
Cumhuriyeü'nin adını değiştirmesi koşuluyla
tanınacağına ilişkin bir karar çıkartmayı başar-
dı. Böylece Mitsotakis kendisi için en pürüzlü
sorunda bir "diplomatik zafer" kazanmış oldu.
Buna karsın, Yunanistan'ın bir devletin adını
YUGOSLAVY
Makedonya'nın bu bölgesi
1913te Sırbıslanın
(Yugoslavyt) ışgalı altınagırdı
1944te Makedonya lı savaşcılar
Makedonya Cumhurıyetinı
kurdular.
Makedonya njrj
bu bölgesi
Bulgaristan'ın
ışgalı altında
bulunuyor
Makedonya'nın bu bolgesı, 1913'ten beri
Yunan terörûnun ışgalı altında
YUNANİSTAN
Makedonya Cumhuriyeti'ndeki millvetçi VRMO partisinin hazır-
latıp dağıttığı haritada, Makedonya topraklannın Yunanistan,
Bulgaristan ve Yugoslavya arasında paylaşıldığı gösteriliyor.
Atina, Makedonya'nın
Yunan uygarlığının bir
parçası olduğunun
arkeolojik ve tarihi
açıdan kanıtlandığını
savunarak kendi tezine
dayanak oluşturmaya
çalışıyor. Uluslararası
hukuk uzmanlan ise
Atina'nın bu durumda
Hellenistik eserlerin
bulunduğu her ülkenin
adı üzerinde hak iddia
etmeye kalkacağını
belirterek tezin
geçersizliğini
savunuyorlar.
Uzmanlar bir
ülkenin adını belirleme
hakkmın yalnızca
kendine ait olduğunu
vurguluyor.
degiştirmesini istemesi. tarihçi ve uluslararası
hukuk uzmanlannca gerçekçi bulunmuyor. An-
kara Üniversitesı Sıyasal Bılgiler Fakültesi
(SBF) öğretim üyelerinden Prof. Dr. Oral San-
der, bir b ^«nsız devletin adın<n arkeolojik bul-
gularla bağlantılı olarak saptanmasının tartış-
malı olduğuna dikkat çekıyor. Sander günümüz
uygarlığına önemli katkılar yapmış olan "Grek"
uygarlığıyla "Hellen" dünyası arasındaki bağ-
lanünın gerçeğe ışık tutabileceğj görüşünü taşı-
yor.
Tarihi olarak Büyük Iskender'in fetihleriyle.
Roma İmparatorluğu'nun fetihleri arasında ka-
lan zaman "Hellenistik Dönem" olarak adlan-
dınhyor. Hellenistik uygarhk klasik (MÖ V-IV
yy) ve arkaik (MÖ VI yy) Yunan uygarlıklanyla
aynmı ortaya koymak için kullanılıyor. Bazı ta-
rihçiler "Hellen dünyası" kavramının kültürel
empervalizm olarak kullanıldığmı, Türkiye ile
Yunanistan arasındaki sorunlar çözümlense bi-
le bu emperyalizmin Balkanlar'da devam edece-
ğini söylüyorlar.
Uluslararası hukuk uzmanlan da bir devletin
adının belirlenmesi hakkının uluslararası hu-
kukta kendisi dışında bir devlete verilmemiş ol-
duğunu belirtiyorlar. Tarihi ve arkeolojik savla-
n kullanarak, verilmemiş bir hakkın kullanılma-
sını "haklılaşürmak" mümkün bulunmuyor. Bu
tür savlann hukuki açıdan bir "veri" oluşturma-
dığına dikkat çeken uluslararası hukuk uzman-
lan, birdevleti tanımanın tek taraflı bir "beyan"
olduğunu, devleti "kurucu" bir işlem olmadığını
belirtiyorlar. Uzmanlar, Yunanistan'ın bu tür
savlarla Makedonya'yı tanımamasının hukuki
değil, siyasi bir sorun olduğuna ınanıyorlar.
Bir uzman bu tür savlann Türkiye'ye karşı da
kullanılabileceğine dikkat çekerek şu görüşü dile
getirdi:
"ikinci Dünya Savaşı'ndan sonra Yugos-
lavya'da Makedonya Cumhuriyeti kuruldu.
Şimdi o devlet .Makedonya değilse nedir? Bu
savlar kabul edilirse. Türkiyede de Hellenisük
devir eserleri var diye Yunanistan isim belirlen-
mesinde söz sahibi duruma gelir."
nanlılar oldu. Buna karşın Yu-
goslavya Makedonyası'nda
kalan Bulgar, Arnavut, Yunan
kökenli Vlak ve Türk kökenli
Müslümanlann toplam sayısı
bugün kendilerine "Makedon
ulusu" adını veren Slav köken-
lilere oranla daha fazlaydı.
İkinci Dünya Savaşı'ndan
sonra Yugoslavya'nın kurucu-
su Tito, Yugoslavya sınırlan
içinde kalan Makedonya böl-
gesine "Sosyalist Makedonya
Cumhuriyeti" adını verdi.
Tito'nun bu karan Yunanis-
tan, Bulgaristan ve Arnavut-
luk'un değişik tepkilerine yol
açü. Bulgaristan ile Amavutluk
"Sosyalist Makedonya Cum-
huriyeti" içinde yaşayan Bulgar
ve Arnavutlann "asimile" edil-
mesinden tedirgin olurken Yu-
nanistan antik Yunan tarihiyle
bağlantılı olarak gördüğu
"Makedonya" adının tarihi ve
kültürel açıdan "asimile" edil-
mesinden kaygılandı. Bu kaygı-
sını bugüne kadar sürdüren
Yunanistan, başkenti Üsküp
olan bu cumhuriyetin içındekı
aşın milliyetçilerin propaganda
faaliyetlerini de kendi toprakla-
n için bir "tehdit" olarak görü-
yor.
Siyasetçiler ne diyor?
Gerçekten de 1990 secünle-
rinde 120 sandalyeli pariamen-
toda 37 milletvekili çıkararak
birinci parti durumuna gelen
VMRO (Iç Makedonya Dey-
rimci örgütü) partisinin bir
kanadı, Yunanistan ve Bulga-
nstan'a ait Makedonya bölge-
lerinin "Bulgar ve Yunan işgali
alünda bulunduğu" gibi slo-
ganlar üreüyor, haritalar ya-
yımlıyor. Bu haritalarda impa-
ratorluklar döneminde "Make-
donya" adı verilen büyük
bölgedeki, Yunanistan ve Bul-
garistan'a ait parçalar "işgal
alünda bulunan Makedonya
ulusuna ait olan bölgeler" gibi
gösteriliyor. Büyük Jskender'in
ise Yunanlı değil asbnda Slav
kökenli olduğunu öne süren
milliyetçiler Kuzey Yunanis-
tan'da Slav azınlığın bulundu-
ğu ve Yunanlılar tarafından
"asimile" edildikleri görüşünü
propaganda malzemesı olarak
kuUamyor.
Oysa Yunanistan'da bugüne
kadar kendisini "Slav kökenli"
olarak tanıtan ve bu konuda
hak talebinde bulunan hiçbir
grup ya da dernek görülmedi.
Ancak Makedonya olarak ta-
nımlanan Kuzey Yunanistan'-
da Yunanca ve Slavca olmak
üzere "çift ana dil" kullananlar
var. Yunanlı siyasetçilere göre
bu insanlar Balkan savaşlann-
dan sonra Yunan ulusal büin-
cinde olan ancak kendilerine
özgü bir dil (Slavca) konuşan
bir gruptan oluşuyor.
Makedonya'daki milliyetçi
gruplann ürettiği bu slogan ve
haritalar, Yunanistan'ın Birinci
Dünya Savaşı'nda Baü ve İç
Anadolu'da yaratmak istediği
"Megalo İdea"yı, yani "Büyük
Yunanistan"ı anımsaüyor.
Merkezleri Toronto, Sidney,
hatta Almanya'da bulunan bu
propaganda mekanizmalan-
nın, her yıl basüklan takvimler-
de Kuzey Yunanistan sahilleri
bu "Büyük Makedonya Cum-
huriyeti" sınırlan içinde göste-
riliyor. Makedonya Cumhuri-
yeti'nin yeni kağıt paralan
üzerine yapılan bazı önerilerde
ise Selanik kenündeki Bizans ve
Osmanh dönemlerinden kalan
tarihi "Beyaz Kule"nin resimle-
ri de yer alıyor. Bu yöntemlerle
"toprak talebinde bulundukla-
n" izlenimi yaratan milliyetçi
gruplann bu görüşlerine Üs-
küp'ün resmi hükümeti katıl-
mıyor.