Katalog

Sa Cumhuriyetl Sahibr Cumhurıyet Malbaacıhk ve Gazeıecilik Türk Anonim Şirketı adına Berin Nadi Istanbul Haberlerı: Şenay Kalkan, Dış Haberler: Ejgun Balcı. Iş-Ekonomı: Şukran Ketenci, Yurt Basan ve Yayaıt Curahurıyet Matbaacılık ve Gazetecilik T.A.Ş. TUrkocağı Cad. • Genel Yayın Yönetmenı: Özgen Acar • Genel Yayın Koordınaıoru. Hikmet Çetinkaya Haberlerı: Mefcmet Sanrç, Kültür Celal Üsler, Makaleler: Sami Karaoren, Spor. Abdulkadir 39/41 Cağaloglu 343Î4 İst. PK: 246 Istanbul. Tel: 512 05 05 (20 hat), Telex: Yazı lşlerı Mudurlerı Fusun Özbilgen (Sorumlu), Celal BaşiangK (Haber) • Görsel Vucelman, Düzeltme- AbduUah Yazıa • Muessese Mudür V.: Erol Erkut • Koordmatör. Yönetmen: AU Acar • Duzenleme Mustafa Saglamer • Ankara Temsucısı: Cuneyt Ahmel Konılsan • Muhasebe Buknt \ener • ldare. Huseyin Gnrer • İşletme: Onder Çelik • Arcaynrek, Haber Mudurlerı. Mustafa Balbaj, Işık Kansu. lzmır Temsılcı V: Serdar Kızık, Bügı-tşlem: Nail lnal Bılgısayar Sıstem: Muruvet Çiler • Personel: Sevgi Bostancıoglu Adana Temsilcısı: Çelin Yijienotlu • Reklam Reha lşıtman • Dış IlışkUer HulyaAkyol 22246, Fax: (1) 526 60 72 • Burolar Ankara: Z Gökalp Blv. Inkılap S. No: 19/4, Tel. 433 11 4147, Telex. 42344, Fax: (4) 433 05 65 • Izmin H. Zıya Blv. 1352 S. 2/3, Tel: 83 12 30, Telex: 52359. Fax: (51) 89 53 60 • Adana: Inönü Cd. 119 S. No: 1 Kat 1, Tel: 19 37 52 (4 hat), Telex: 62155, Fax: (71) 19 25 78 TAKVtM: 11TEMMUZ1992 Imsak 3 Î4 Güneş 5.34 Öğle:13 tkındı 17 13 Akşam: 20.44 Yatsı 22 31 3 milyon çocuk kurtarıldı • ANKARA (ANKA)- Dünyada çocuk ölümlerini engellemek ıçın yapılan bağışıklık kazandırma çalışmalan sonucunda 3 milyon 200 bin çocuğun yaşammın kurtanldığı bildirildı. Kızamık. tetanos, boğmaca gibi hastalıklara karşı yürütülen aşılama çahşmalanna rağmen başta kızamık olmak üzere. hâlâ engellenebilir hastalıklardan milyonlarca çocuğun öldüğü bildiriliyor. UNICEFın araştırmalanna göre son 10 yıl içınde kızamık. tetanos ve boğmaca hastalığından ölen çocuk sayısı 1 milyon 700bineulaştı. Haydi kadınlar birahaneye! • tSTANBUL (AA) - Kadıköy Belediyesi Kadın Haklan Danışmanı Uğur tlhan, yeni açılacak olan kadın sığmmaevinde erkeklerin de sorunlarının dinleneceğini belirterek "Artık erkekler kadmları birahane ve kahvehanelerde görmeye alışacaklar" diye konuştu. Kadın sığınmaevlerine en fazla danışan kadınlann, kocalanndan dayak yiyen ve cinsel tacize uğrayanlar olduğunu vurgulayan tlhan, "Kadınlar artık dayak yediklerini utanarak gizlemiyorlar. Çünkü dayak ve taciz istemiyorlar" dedi. tlhan, erkekleri yok saymadıklarını ve onları da dinleyeceklerini belirterek "Anıa erkekler de değişime ayak uydurmahlar" şeklinde konuştu. En büyük kara delik bulundu • VVASHLNGTON (AA) - Dünyadan 30 milyon ışık yılı uzakta. güneşten bır milyar kere daha büyük kütlesi olan bir kara delik bulundu. Havvaii Üniversıtesi uzay bilimcisi John Kormendy. Hawaii'de Mauno Kea'da bulunan bır teleskoptan yapılan gözlemler sonucu. NGC 3115 galaksısınde, şımdıye kadar bulunan bütün kara deliklerden 100 keredaha büyük olan bır kara deliği tespıt ettıklenni açıkladı. Kormendy ıle birlikte araştırmaya katılan Michıgan Ünıversıtesi'nden uzay bilimci Douglas Richstone,NGC3115 galaksisinin merkezını çevreleyen yıldızlann kütlelerinıvehareket hızlannı hesaplayarak bu galaksideki kara delığin ağırlık ve kütlesinın güneşten 1 milyar kcz büyük olduğunu belirltiler. Çocuklar anne-babalarını boşayabilecek •ORLANDO (AA) - Arük çocuklar anne-babalannı boşayabilecekler. ABD'de birmahkeme 11 yaşındaki bir çocuğun anne-babasına karşı açtığı 'boşanma' davasınıkabuletti. Kendisini e\ lat edınmek isteyen bir çiftin yanında yaşayan Georgy K.'nın gerçek anne-babasına karşı açtığı boşanma davası yargıçThomasKirk « tarafından kabul edildi. Çocuk haklan savunuculan, yargıcın karanndan büyük memnunluk duydular. Din, Amerika'yı baştan başa sarıyor•Yale Üniversitesi Pro- fesörü Harold Bloom, çok tartışüan 'Amerikan Dini' adlı kitabında top- lumun dinle olan bağ- lantısının karamsar bir ! tablosunu çiziyor. Derieyen: EBRU DOĞAN Batı dûnyasının belki de hiç- bir yerinde din, Amerika Birle- şik Devletlen'ndeki kadar renkli ve cazip değil. Birçok Amerikab, Tann tarafından se- vilmenin bilinciyle yaşıyor. Din, politika ve üniversiteler dahil birçok alanda sosyal ha- yatla iç içe. Frankfurter Allgemeine der- gisınin "Amerika'da Tann" konulu yazısında anlatıldığı gibi bugünkü Amerikalılann atalan, bu 'fırsatlar ülkesı'ne geldiklerinde birçok alanda olduğu gibi din konusunda da fantezilerini serbest bırakma özgürlüğüne sahiptiler. öncele- n dizginlenemez bir başkaldır- ma ruhu ve kimlik arayışı ile yola çıkan inanç gruplan, bir- kaç kötü deneyimden sonra devletle anlaşmaya karar verip kutsamalannı güçlü olanlann emrine sunmuşlar. örneğin uzun süre kanun ka- çaklan gibi izlenen Mormonlar bile sonunda çokeşlilik konu- sundaki uzlaşmaz tavırlanndan vazgeçerek toplu halde yaşa- dıklan Utah'ı bir eyalet yapma- yı başarmışlar. Bugün CIA, FBI ve ordunun çeşiüı kademe- lerinde yer alan Mormonlann oranı % 2. Cumhuriyetçi Par- ti'nin en büyük destekleyici- lerinden olan Mormonlar, poli- tika ve toplum hayatında öyle- sine başan sağlamışlar ki Yale Üniversitesi Profesörü Harold Bloom, onlann bir kuşak sonra Batı Amerika'yı ele geçirmele- rinden korktuğunu söylüyor. Amerikalı politikacılar da ta- rihleri boyunca gerekli gördük- lerinde halkın dini duygulanna seslenmekten çekınmemişler. Amerika'da din adına yapüamayacak şey yok. Öteki dünyanın kapısuıa uyan anahtan herkes kendi başma bulmak zonında. Yüzlerce vaiz ülkeyi dolaşıp insanlan ikna etmeye çalışıyor. Amerikalüar için tsa hâlâ tek kurtancı. Onun adına yürüyor, onun adına dua ediyor, hatta onun sesiyle komıştuklannı iddia ediyorlar. Sonsuz hayata olan inanç ber geçen gün artıyor. Eski başkanlardan Dwight D. Eisenhower, Amerikablara di- ne sıkı sıkıya sanlmalan çağn- sında bulunmuş. Hangi dıne? "Tek bir din olduğu sürece han- gisi olduğu fark etmez" demiş Eisenhower. Ronald Reagan da sık sık Amerikahlan "özel kaderlerin- den dolayı" tebrik edip onlara yeryüzündeki tüm sorunlann çözümünü tek bir kııapta, İncil'de aramalan öğüdüğunü veriyordu. Amerika'da Tann sadece kendi evinde oturmuyor. Har- vard, Yale, Princeton gjbi ülke- nin en saygın üniversiteleri, ku- ruluşlannı, öğrenme arzusuyla dolu olan dini topluluklara borçlular. Ancak bu üniversitelerden yetişen bilim adamlannın hepsi dinin Amerikan toplumuna sağladığı yararlardan pek o ka- dar emin değiller. Yale Profesö- rü Harold Bloom, yeni çıkan ve çok tartışılan "Amerikan Dini" adlı kitabında Amerikan toplu- munun dinle olan bağlanülan- nın karamsar bır tablosunu çi- ziyor. Bloom'a göre Amerikalı- lann dünya görûşleri Tann'yla olan ilişkileri tarafından belirle- niyor. Milenyum (kıyametten önceki 1000 yıllık mutluluk devresi) beklentisi içindeki Amerikalılar, dünyaya, çevre sonınlanna, yoksullûk ve sa- vaşlara aldırmıyorlar. Bir tür 'kutsal sorumsuzluk' içindeler. Tann'yla ancak yalnızken ilişki kurabilmeleri, çevrelerindeki insanlara karşı olan davranışla- nnı beürliyor. Egoizmin Ame- rikan toplumunun baş özellik- lerinden bin olmasını, Bloom onlann "Bu dünyadan çok öte- ki dünyayla ilgilenmelerine" bağlıyör. Bloom'un gelecek konusun- daki tahminleri ise daha da ka- ramsar Profesör, Mormonla- nn yüksek doğum oranlan, grup ve iş disipünleri ıle ABD'- de gücü ele gecirip önce çok eş- lilik yolunu yeniden açacaklan- na, sonra da Amerika'da teok- ratik bir devlet kuracaklanna inanıyor. Amerikalı,Tann'nın kendisini sevdiğine inanıyor ABD'de yapılan biraraşürmanın sonuçlanna göre Amerikalılann %94'üTann'ya inanıyor. %90'ıdüzenli olarak ona dua ediyor. Her 10 Amerikabdan 9'u Tann'nın kendisini sevdiğine inanırken %3'ü Tannsal sevgiye inanmıyor. Amerikahlann %37'si zaman zaman şeytanı düşünüyor. %90'ı mahşer gününden korkuyor. %70'i ö- lümden sonra bir yaşamın varlığını kabul ediyor. Her üç kişiden biri Incil'i elinden düşürmüyor. Amerikan hallcının üçte birini oluşturan Protestanlann 2/3'si de Tann'yla konuştuğunu iddia ediyor. İzmir-Bergama yolu üzerindeki Gryneion'da kooperatif konutlan yükselecekti 6 12Ve 1 kala' kurtarılan antik kent%/TÜREY KÖSE tZMtR - Baü Anadolu'daki 11 ton kentinden biri olan lö 6-1. yüzyıllar araanda 6 yüzyıl boyunca varbğını sürdürmüş bulunan Gryneion kenti, koo- peratif konutlan altında kal- maktan son anda kurtanldı. Burada tzmir Müzesi tarafın- dan yürütülecek kurtarma kazısında bilimsel danışmanbk yapacak olan Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Klasik Ar- keoloji Anabilim Dab öğretim üyelerinden Prof. Dr. Tomris Bakır'ın dediği gibi, "12'ye 1 kala kurtanldı." Prof. Dr. Tomris Bakır, "Eğer bakanbk kazı iznini zamanında verme- miş ojsaydı, turizmden ko- runabibniş tek antik kent olan Gryneion antik kenti üzerinde kooperatif konutlan yüksele- cekti" diyor. Batı Anadolu'nun 10 6. yüzyüm ilk yansında yaşadığı parlak dönemi yansıtan Gryne- ion antik kenu, bugünkü Yeni Şakran'da Ege Denizi'ne uza- nan Temaşa Burnu diye anılan yanmada üzerinde kurulmuş. Antik yazarlar yerini tam ola- rak tanımladıklan Gryneion'- da, Apollon Tapınağı ve bu tapmağm temsil ettiği bir kutsal alan, kutsal koruluk ve kehanet merkezi olduğunu anlatıyorlar. Bergama Müzesi'nde Gryneion'dan çıkanlan orientalizan tabak Aiolis bölgesi seramik dinoid-krater "Beyaz, parlak. göz kamaştıncı lantı eseri ortaya çıkanlmış. Gryneion antik kentinde bu- Izmir 1. Koruma Kurulu, Gry- yapıldığı" an- Bunun üzerine Bergama Müze- gûn toprağın üzerinde görünenmermerlerden yapıldığı" an- laülan Apollon'a ait tapınağın geçen yüzyılın sonlanna dek büyük bölümünün ayakta kaldığı da bilinıyor. 1958-59 yıilannda İzmir- Çanakkale karayolunun iff- şaatı sırasında Gryneion'a ait nekropolün bir bölümü ile He- lenıstik yerleşmeye an bir ya- pıdan mozaiğin parçalan rast- esen Bunun üzerine Bergama Müze- si 1973-74 yıllan arasında, yol inşaatının neden olduğu tahri- bata engel olmak üzere kurtar- ma kazılan yapmış. Bu kaalar- da elde edilen eserler, bugün Bergama ve îzmir müzelerinde sergileniyor. Yine bu kazılarda elde edilen bir seramik vazo, "Anadolu Medeniyetleri Sergi- si" içinde dünyayı dolaşü. bir kahntı yok, sadece seramik parçalanna rastlanıyor. Kentin üzerine kurulduğu arazinin bir bölümü S.S. Uy- gun Yapı Kooperatifi'ne saülmış. Ve kooperatif yöneti- cileri de, "Biz para vereüm, son- daj yapsınlar, nasılsa burada bir şey yok, sonra evlerimizi ya- pahm" demişler. 1989 yılında neion'u SİT alanı olarak tescil ettirince, konu mahkemeye yansımış. Kooperatifin ba- kanlığa karşı açtığı davada bı- lirkişi olarak rapor hazarlayan Ege Üniversitesi Edebiyat Fa- kültesi Klasik Arkeoloji Anabi- lim Dab öğretim üyelerinden Prof. Dr. Tomris Bakır, son du- rum üzerine şu bılgjlen verdi: "Biürkişi olarak gjrdiğim da- Aydanıı emekliliği için para aramyor vada olay tesadüfen ortaya çıktı. Bunun üzerine işi hızlan- dırdım, genel müdürlüğe bir ra- por yazdım. Izmir Müzesi de kurtarma kazısı yapmak için başvurmuştu. Genel müdürlük ızın verdi. Ben kurtarma kazı- sında bilimsel danışman olarak görev yapacağım. Gryneion, Baü Anadolu sahillerinde bu- güne kadar yazük konutlardan ve turizmden korunabilmiş tek antik kent. Foça, Çandarlı ve güneydeki antik kentlerin du- rumu belü. Yazük evlerin bu yerleşim birimlerine verdiği bü- yük kayıplar var. Gryneion, 12'ye 5 kala değil, 12'ye 1 kala kurtanldı. Eğer Kültür Ba- kanlığı kazı iznini zamanında vermeseydi, büyük olasüıkJa, alanın yansı zaten satılmıştı, ikinci yansı da saühr, yapılaş- ma başlardı." Bergama Müzesi yöneticileri Gryneion'un "bakir olduğu, kaçak kazı yapılmadığı, dene- timleri altında olduğu, bu ne- den le de kurtarma kazısına ge- rek olmadığı" görüşündeler. Tomris Bakır ise bu kanıda de- ğil ve hemen kazılara başlan- masının önemli katkılar sağla- yacağını, "Toprak üstünde bir şey görünmediği için çoğu kişi- nin yanıldığmı" söylüyor. Prof. Dr. Tomris Bakır bu konuda şunlan söyledi: "Yaptığım araştırmalara göre Bergama ve İzmir müzelerinde korunan bir grup orientalizan devir karakterli eser ile bunlarla birlikte bulunan ithal seramik- ler, Aiolis seramik türüne ışık tutacak özelliktedirler." Ağıraraçlar peribacalannı tehdit ediyor NE VŞEHİR (Cumhuriyet) - Kapadokya bölgesinde peribacalannın doğal etkenlerin yanı sıra insan tahribatıiledeyok oldugunun bilim çevrelerince açıklanmasına rağmen ağır tonajlı araçlann bölgeye girmeleri peribacalannı tehdit ediyor. Geçen mart ayında ll Trafık Komisyonu, peribacalannın ağır tonajlı araçlardan etkilenerekyeryer uçmalanna ve yok olmalanna kadar varan olaylan ortadan kaldırmak amacıyla Uçhisar-Göreme ve Avanos karayolunu ağır tonajlı araçlann trafığine kapatmıştı. Ancak aradan 3 ay geçtikten sonra bu karar uygulama dışı bırakıldı ve isteyen araç Göreme karayolu üzerinde trafiğe çıkmaya başladı. Göreme kasabasınm girişinde Aziz Hiyero'nun mezarlığının bulunduğu dev peribacasının, bu yolu kullanan ağır tonajlı araçlann çıkardığı aşın gürültünün yanı sıra doğal etkileşim sonrasında iki kez sarsınü geçirerek büyük bir bölümünün yıkıldığını söyleyen Göreme Turizmciler Derneği Başkan Yardıması Ismail Anğ, konunun son derece önemli olmasına rağmen yetkili birimlerin ilgisizliğine biranlam veremedılderini belirtti ve Kültür Bakanlığı'ndan bu konuda yardım beklediklerini söyledi. GÜNEŞGÜRSON ANKARA -Dans eden ayılann emekliye aynlması için, maddi kaynak ve koruma alanı aranıyor. Avılann koruma altına alın- ması için, uluslararası örgütler devreye girdi. Merkezi Londra'da bulunan Dünya Hayvanlannı Koruma Derneği, Türkiye'ye maddi kaynak ve teknik bilgı yardımı yapacak. Ayılann koruma altına alm- ması düşüncesini ilk kez ortaya atan Turizm Bakanlığı, bu pro- jeyi gerçekleştirebilmek için, Örman Bakanlığı Milli Parklar Av ve Yaban Hayatı Genel Mü- dürlüğü ile Av ve Yaban Ha- yatını Koruma ve Geliştirme Vakfı'ndan yardım istedi. Tu- rizm Bakanlığı Müsteşan Korel Göymen, Türkıye'de koruma altında olan 3 bin civannda ayı bulunduğunu, ancak 200-300 kadar ayının Çingenelerin elinde bulun- duğunu ve oynatıldığını belirterek, "Dün- ya Hayvanlannı Koruma Derneği'nden teknik destek alınacak. Dernek, aynca gö- nüllü olan çeşitli kışı ve kuruluşlardan maddi katkı sağlamaya çahşacak. Ancak, kaynağın ne kadar olacağj belli değil. Or- man Bakanbğı da, bir koruma bölgesi be- ayılann koruma altına alınması yönünde lirlemeye çalışıyor. Ayılar evcilleştıkJeri calışmalann yapıldığını söyledi. Göymen, için, normal doğa koşullannda yaşaya- Orman Bakanlığı ile Av ve Yaban Ha- mazlar"dedi. Göymen, derneğin 1 ay için- yatını Koruma ve Geliştirme Vakfi ile iş- de projenin ana hatlannı içeren bır proto- birliği yapacaklannı da aktararak, ayılann kol taslağı hazırlayacağını da ifade ederek. sürekli yaşayacaklan koruma alanının be- "Bu projenin fızibihtesi henüz haar değil"- lirlenmesi çalışmalannı Oraıan Bakanhğı'- , nın yürüttüğünü söyledi. Örman Bakanbğı yetkilileri de, evcilleşmiş olan ayılann do- ğaya sabnması habnde avlanıp, beslenemeyeceklerini vurgu- layarak, "Ayılan koyacak yer yok. Hayvanat bahçeleri de ihti- yaç obnadığı için abnıyorlar. Ayıyı koruma altında, etrafı çit-i le çevrili bir alana koyamazsa- nız, avlanamaz. TımakJan sökübnüş, burnu delik. İnsanlara da ahşmış. Do- ğaya sabnması halinde, insanla- nn yanına gider, yiyeceklerine saldırabib'r. Çünkü yapılan bo- dedi. Finansmanın sağlanmasından sonra zulmuş "dediler. Evalleşmiş olan ayılann, büyük kentlerde ve turistik merkezlerdeki bebrb bir alanda koruma altına abnması ve ayı oynatıcılanna bir cağn yapılarak ayı- ölene kadar orada beslenip, bakılması ge- lann toplanacağıru ve kısırlaştınlacağını, rektiğini söyleyen yetkibler, bir ayının bu çağnlara uymayanlann da vaülikler ta- yıllık bakım ve beslenme masrafının en az rafından denetleneceğini bebrten Göymen, 6-7 milyon bra olduğunu da sözlerine ekle- Yunanistan ve Hindistan'da da dans eden diler. ALO F0 • Türkiye'de koruma altında 3 bin civannda ayı var. Bunların 200-300 kadan Çingenele- rin elinde bulunuyor. Büyük kentlerde ve tu- rizm merkezlerindeki ayı oynatıcılanna bir çağn yapılarak ayılar toplanacak vekısır- laştınlacak. Bu çağnlara uymayanlann vali- likler tarafından denetleneceği bildirildi. Yunanistan ve Hindistan'da da dans eden ayılann koruma altına alınması için çalış- malar yapılıyor. BİLGİ NTRONİK 900 900 673 R0B0C0P II Müthiş btr gerilim!... Kentte kartşıklık hükiim sürüyor... Haydutlar insanları esiralıyor... Ve.. haydutlara karşı Robocop'la siz! 900 900 674 TERMINAT0R II Terminator'ın John Conner ve annesini T-1000'in elinden kurtarması gerek. Türkiye'nin her yerinden servislerimiıin 1 dakikası 5833 TL'dır. Ortalama servis süresi 3-4 dakikodır. Alo Bilgi P.K. 16 Tarobya/lst.