Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
3 HAZİRAN 1992 SALI CUMHURİYET SAYFA
HABERLER
Ismail Beşikçi
yargılandı
• ANKARA (AA) - Çeşitü
kitaplarından dolayı
hakkında toplu ceza davası
açılan sosyolog-yazar Ismail
Beşikçi'nin yargılanmasına
devam edildi. Ankara
DGM'de görülen davanın
diinkü duruşmasına Beşikçi
katılmazken kitaplannı
yayımlayan yayınevinin
.sahibi Ünsal Oztürk katıldı.
Mahkeme, Beşikçi'nin
yargılandığı "İerörle
Mücadeie Kanunu"nun bazı
maddelerinin iptaline ilişkin
Anayasa Mahkemesi
gerekçeli karannın henüz
yayımlanmadığını göz
önüne alarak duruşmayı
ileri bir tarihe bıraktı. Bu
arada, duruşmaya katılan
yayınevi sahibi Ünsal
öztürk, davanın yayınevi ile
ilgili bölümünun düşmesi
için yasa gereği Ankara
DGM'ce çıkarılan 900
milyon lira para cezası
ödeme tebligatına cevap
vermediklerini belirtti.
öztürk, bu parayı
ödemelerinin miımkün
olmadığını, bu nedenle
hakkındaki davanın devam
edeceğini söyledi.
OktayUan
Özal'a tepki
• ANKARA (ANKA) -
Adalet Bakanı Seyfi Oktay,
Cumhurbaşkanı Turgut
özal'ın gözaltı süresini
kısaltan ve gözaltında
avukatla görüş olanağı
getiren Ceza Muhakemeleri
Usulü Yasası'ru (CMUK)
değiştiren yasayı 14 gündür
imzalamayarak bekletmesini
Meclis iradesine saygısızlık
olarak değerlendirdi. Oktay,
yasaların 15 gıinün
bitmesinin beklenmeden
imzalanarak yürürlük •
kazanmasının esas
olduğunu belirterek "Aksi
tutum Meclisin iradesinin
zaman içinde sonuç
doğurmasını zorlaştınr. Bu
Meclis etkinliği açısından
son derece sakıncalıdır"
dedi.
Kahraman'ın
kabulü
• ANKARA (AA)-Devlet
Bakanı Mehmet Kahraman.
Birleşmiş Milleller
İşkencenin Önlenmesi
Komitesi Başkanı Josep
Voyame ve beraberindeki
heyeti kabul ederek bir süre
görüştü. Baa yetkililerle
temaslarda bulunmak ve
incelemeler yapmak için
Türkiye'ye gelen BM
İşkencenin Önlenmesi
Komitesi heyetini kabul eden
Devlet Bakanı Kahraman,
görüşmeden sonra
gazetecilerin sorulannı
yanıtlarken
"Demokratikleşme
konusundaki ciddi tavır ve
kararlıhğımız karşısında
iyimserolduklan izlenimini
edindim"dedi. Komitenin
sorgulama amacında
olmadığını, genel konularda
görüş ahşverişinde
bulunduklannı kaydeden
Kahraman şunlan söyedi:
"Bakanlığımın kuruluş ve
yetkileri hakkında bilgj
edindıler. Yapacaklan
incelemeler sonucunda bir
kez daha görüşme talebinde
bulunabileceklerini
söylediler"
Polis otosuna
saldırı
• ADANA (Cumhuriyet
Giiney İlleri Biırosu) -
Mardin'in Nusaybin
ilçesinde devriye görevi
yapan polis otosuna ateş
açıldı, olayda bir komiser
ile bir polis memuru
yaralandı. Gaziantep'in
Yavuzeli ilçesinde de bir
grup PKK militanı,
radyolink istasyonuna roket
ve otomatik silahlarla
saldırdı. llçe merkezinde
devriye görevi yapan
Nusaybin Emniyet
Amirliği'ne bağlı minibüse
önceki gece 22.30
sıralarında bir grup PKK
militanı tarafından ateş
açıldı. Olayda ağır
yaralanan Komiser
Süleyman Karaca, Mardin
Devlet Hastanesi'nde tedavi
altına alındı.
Vakıflara
üniversite
• ANKARA (ANKA) -
Anayasa Mahkemesi,
vakıfların üniversite
kurmalarına olanak tanıyan
yasa maddelerinin iptali
amacıyla, SHP Genel
Başkanı Inönü tarafından
açılan iptal davasını
bugünkü oturumda
sonuçlandıracak. SHP'nin
ana muhalefet partisi
olduğu dönemde açtığı
davanın iptal kararıyla
sonuçlanması, vakıfların
üniversite kurmalarını
özendirici yönde yeni
yasa! düzenlemelere giden
koalisyon hükümetini
sıkıntıya sokacak.
Hedef, anayasayı değiştirecek çoğunluğu bulmak ve Özal'ı indirmek
DYFnin gözüANAP'lılarda• DYP,AP
geleneğinden gelen ve
kendileriyle köprüleri
atmamış ANAP'lılara
kapılan açacak.
DYFliler,ANAPtan
kendflerine katılacak
milletvekilleriyle birlikte
anayasayı değiştirecek
yeterli çoğunluğu
bulmak ve Özal'ı
indirmek peşinde
ANKARA (Cumhuriyet Bü-
rosu) - Ara yerel seçimlerden
koalisyonun güven tazeleyerek
çıkması ve ANAP'ın oy kay-
betmesi ûzerine DYP'liler göz-
lerini ANAP milletvekillerine
dikti. Bu seçim sonuçlannın
ANAP'ta dağılmaya yol açaca-
ğı umudunda olan DYP'liler,
AP çizgisinden gelen ve kendi-
leriyle köprüleri atmayan
ANAP milletvekillenne kapıla-
n açacak.
DYP'liler ANAP'tan kendi-
lerine katılacak milletvekilleriy-
le, TBMM'de anayasayı değiş-
tirmek için gerekli 300 oyu
bulmayı ve Cumhurbaşkanı
Turgut Özal'ı Çankaya'dan in-
dirmeyı hedefliyorlar. Baa
DYP'liler, ANAP'tan katılma-
larla SHP ortaklığına gerek
kalmadan tek başına iktidar ol-
ma umudunu da taşıyor. An-
cak DYP yönetimi bu konuda-
ki yorumlara sıcak bakmıyor.
Seçim işlerinden sorumlu DYP
Genel Başkan Yardıması Ha-
san Ekincı, ANAP'tan katıl-
Başbakan Demirel, resmi olmayan seçim sonuçlannı "iyi" olarak değerlendirdi.
malar olsa bile bunun koalisyo-
nun durumunu etkilemeyeceği-
ni bildirdi.
DYP Genel Başkanı ve Baş-
bakan Süleyman Demirel'in de
önceki akşam seçim sonuçlan
belli olduktan sonra Vanında
bulunan partililere "koalisyo-
nun gerekliliği" yönündeki gö-
rüşlerini dile getirdiği öğrenildi.
Edinilen bilgıye göre özellikle,
bazı partililerin ANAP'ın eri-
mesi karşısında erken seçim
olasıhğından söz etmelerine de-
ğinen Demirel, "Artık erken
seçim sözlerini falan bırakın.
Koalisyon kamuoyundan ye-
terli destek almıştır. Türkiye
için şu anda bu koalisyon hü-
kümetinden uygun ve uyumlu
bir iktidar olamaz" dedi. Demi-
rel'in bu sözleri, bazı DYP'liler
tarafından dün SHP'lilere de
iletildi.
DYP'nin seçim işlerinden so-
rumlu Genel Başkan Yardıma-
sı Hasan Ekinci de seçim sonuç-
lannı halkın koalisyona desteği
olarak değerlendirdi ve "Mille-
timiz bu seçimde koalisyon
hükümetine yüzde 60'lara ya-
kın oyu ile destek vermiştir.
Sonuç parlaktır" dedi. Ekinci,
SHP'nin eridiği tezinin doğru
olmadığının ortaya çıktığını da
belirtti ve ANAP'ın dağılma
sürecine girdiğini bildirdi.
Ekinci, "İhülal döneminin son
temsilcisi olan ANAP hızla tas-
CHP'nin eski yöneticileri seçim sonuçlannı yorumladı:
CHP yeni birliderarayacakANKARA (AA)- Cumhuriyet Halk
Partisi'nin (CHP) eski Genel Sekreter
Yardımcısı Erol Tuncer ileörgütlenmeden
sorumlu Genel Sekreter Yardımcısı
Hayrettin Uysal, 7 haziran yerel seçim
sonuçlannı değerlendirdikleri
açıklamalannda, çıkan tablonun sosyal
demokratlann başanlı olmadıklanru
gösterdiğini söylediler. Hayrettin Uysal,
seçimlerden DSP'nin başansız çıktığını,
CHP'nin yeni bir lider arayışı içine gireceği
görüşünde olduğunu belirterek, "Bu
Bülent Ecevit'in başansızlığıdır" dedi.
Erol Tuncer ise sonuçlan iki açıdan
değerlendirdiklerini söyleyerek şöyle
konuştu:
"Birincisi iki partinin aldığı oy yüzde
25.49. Bu parlak bir sonuç değil. Bu solda
bütünleşme ihtiyaanın devam ettiğini
gösteriyor. Çünkü yüzde 35.4'lerde olan
bir Süleyman Demirel bu durumda bizi
aramaz. İkincisi, keşke iki parti de başanlı
olsaydı. Bu bizi mutlu ederdi. Bizim
dileğimiz de buydu. Çünkü iki güçlü
partiyle daha güçlü olurduk." Tuncer,
SHP'nin Güneydogu'da gösterdiği
başanyı da "SHP'nin bağımsız kimliği ile
bu performansı göstermesinden mutlu
olduk" dıyerek değerlendirdi.
CHP'nin örgütten sorumlu Genel
Sekreter Yardıması Hayrettin Uysal da
seçimlerde DSP'nin başansızlığını
vurgulayarak, Ecevit'in kendini
yenilemediğini. özeleştirisini yapmadığıru,
olaylarahâlâ 1980gözüylebaküğını
savunarak şöyle dedi:
" Ecevit bütün partilileri
kucaklayamamıştır. CHP açıldıktan sonra
ilk kurultaya gelir, konuşur. özeleştirisini
yapar, eteğindeki taşı döker ve aday
olabilir. Seçilirse seçilir. Ama bu aşamada
kendisini çok şanslı görmüyorum.
CHP'nin yeni bir lider arayışı içine gireceği
görüşündeyim."
fıye sürecine, gjrmiştir. Ana
muhalefet partisi görüntüsünü
de yitirmiştir. Yapılacak ilk ge-
nel seçimde milletimiz ANAP'ı
siyaset hayatından silecektir."
diye konuştu.
Ekinci, gazetecilerin ANAP'-
tan transferlerle ilgili sorulan
ûzerine bu konuda bir çahşma-
lan olmadığını söyledi. Ekinci,
Cumhuriyet'in sorusu ûzerine,
ban ANAP milletvekillerinin
daha önce kendileriyle temasla-
n olduğunu da bildirdi. Ekinci,
bu temaslann önümüzdeki
günlerde artmasını bekledikle-
rini belirterek yalnızca siyasi
çizgi olarak DYP'ye yakın olan
ve DYP örgütüyle sorunu ol-
mayan milletvekillerine kapı-
run açılmasının söz konusu
olabileceğini söyledi.
DYP'liler, ANAP'tan kaü-
lımlann yaz sonuna doğru ger-
çekleşmesini bekliyorlar. Bu
süre içinde ANAP'taki gelişme-
lerdikkatle izlenecek. DYP'lile-
re göre gelişmeler sonunda
Mesut Yılmaz, ANAP'ın ba-
şından gjdecek. Yerine gelmesi
beklenen kişi ise Hüsnü Doğan.
Böylece DYP bir taşla iki kuş
vurmuş olacak. İlk olarak
DYP. ANAP'ta kalan tabanını
kendisine çekebilecek. Muha-
fazakâr tabana seslenen Doğan
ile de RP oylannın parçalan-
ması sağlanacak. Bu varsayım-
lar doğrultusunda, 16 haziran-
da yeniden çalışmaya başlaya-
cak TBMM'de ANAP'lılar ile
temaslara geçilecek. Mecliste,
anayasa değişiklikleri gercek-
leştirilirken DYP'ye geçebile-
cek ANAP milletvekillerini
belirlemek için sondajlar yapı-
lacak. Meclisin tatile girmesin-
den sonra ise temaslar yoğun-
laştınlacak. Ancak DYP'ye
gelecek ANAP'lılann siyasi çiz-
gisınin yanı sıra DYP'lilerle iliş-
kilerine ve aynı seçim çevresin-
deki DYP milletvekilleri açısın-
dan sorun yaratmaması gibi
konulara dikkat edilecek.
DYP'nin beklediği ANAP'-
tan katılımlann gerçekleşmesi
ve SHP ile birlikte, anayasa de-
ğişikliği için gerekli 300 oyluk
destek bulunduğu takdirde,
önümüzdeki yasama yıhnda
geniş kapsamlı anayasa deği-
şikliklerinin gerçekleşmesi bek-
leniyor. Bunlann başında da
cumhurbaşkanının seçim yön-
temi ve buna bağlı olarak
özal'ın Çankaya'dan indiril-
mesi yer alıyor.
Genel Sekreter Selvi, seçim sonucunu değerlendirdi:
SosyaldemokratlarSHP'debirleştiANKARA (Cumhuriyet Bü-
rosu)-SHP Genel Sekreteri
Cevdet Selvi, ara yerel seçim so-
nuçlannın " Sosyal demokrat-
lann SHP tabanında birleştiği-
ni ortaya koyduğunu" söyledi.
Parti içinde birliği kurduklannı
dile getiren Selvi, CHP'nin açıl-
ması için çalışmaya devam ede-
ceklerini söyledi. SHP'de, parti
içi muhalefetin, yerel seçimler-
den oy arttırarak çıkan genel
merkez yönetimine yüklenme
yerine. CHP oluşumu konu-
sunda daha etkili olmayı amaç-
ladığı belirtiliyor.
SHP için özel önem taşıyan
yerel ara seçimlerden partinin
oy arttırarak çıkması, parti ve
hükümet kanadındaki yöneti-
cileri rahatlattı. Üçüncü parti
olarak girilen seçimde, ikinci
parti konumuna gelinmesi ve
oy oranının 20 Ekim'e göre
yükseltilmesi, SHP Genel Mer-
kezi ile Genel Başkan Erdal
lnönü'yü sevindirdi. Parti içi
muhalefetin dikkatle izlediği se-
çim sonuçlannın genel merkez
yönetiminin lehine gelişmesi,
muhalefet kanadının, CHP'nin
yeniden kurulması için yürütü-
len çahşmalarla daha da yakın-
dan ilgjlenmek arzusunu ön
plana çıkarttığı kaydediliyor.
SHP içi muhalefet kaynaklan,
CHP'nin açılmasının önemini
vurgulayarak, "CHP, bütün
tnönü "Halkın DI« güveni bir kez daha ortaya çıktı" dedi. (Fotoğraf: AA)
sosyal demokrat tabaru kapsa-
yacak bir oluşum olacak" görü-
şünü savunuyorlar.
SHP Genel Sekreteri Cevdet
Selvi, seçim sonuçlannın parti
açısından çok önemli iki sonu-
cunun bulunduğunu kaydetti.
Cumhuriyet'in sorulannı yanıt-
layan Selvi, bunlardan birinci-
sinin "sosyal demokrat tabarun
SHP'de birleşmesi", ikincisinin
de "parti içi birliğin kurulması"
olduğunu söyledi. Selvi, kendi-
lerinin yönetime geldiğinde,
SHP'nin oy potansiyeli olarak
dördüncü parti konumunda ol-
duğunu, parti içi birliği sağlaya-
rak ve yoğun çalışma yaparak
bugün ikinci parti durumuna
geldiklerinı anlattı. Bundan
sonra koalisyonun ve parti içi-
nin huzurlu olacağmı, halkın,
SHP'ye oylanyla gûç verdiğini
aktaran Selvi, "Partimize, eridi,
bitti diyenler de bundan dersle-
rini almışlardır.
Türk halkı, tercihini de-
mokrasiden, demokrasiyi, çağ-
daşlığı kendilerine getirecek
olandan yana kullanmışür.
Halkımız bu unsurlann kendi-
sine bu hükümet tarafindan
getirileceğineinanmışür " dedi.
TNÖTVtJ
SHPeriyor
sözieri
safsataANKARA (Cumhuriyet
Bürosu)-SHP Genel Başka-
nı Erdal tnönü ara yerel se-
çimlerde alınan oylann,
SHP eriyor, bitiyor laflan-
nın safsata olduğunu gös-
terdiğini söyledi.Inönü
SHP'nin sosyal demokrat
hareketin önder partisi oldu-
ğunu da dile getirerek
,"Doğu'da, Baü'da birinci
parti olduk. Şehirlerde bi-
rinci partiyiz. Geçen seçim-
deki yaıüış anlaşılmalar
ortadan kalktı.Programı-
mız bütün vatandaşlanmı-
zın beğenisini kazanıyor"
diye konuştu. İnönü, seçim
sonuçlannı hükümet için
güven oylamasına dönüş-
türmek isteyen çevrelere de
halkın önemli bir yanıt ver-
diğini söyledi.
Inönü, Cumhuriyet'e
verdiği demeçte seçim so-
nuçlarmın halkın SHP'ye
olan güveninin devam etti-
ğini ortaya çıkardığıru kay-
detti.
^yeııilgisiııiıı ııecleııiııi araştıııyor
• RP Başkanhk Divanı, Genel Başkan Erbakan'ın
başkanhgındadün toplanarak, özellikle Şanlıurfa ve
Van yenilgüerinin nedenini elealdı.
Şanlıurfa'da RP'den iki dönem Belediye Başkaru, 20
Ekim'dede milletvekili seçilen Çelik, "Dctidan veren de
muhalefetiverende millettir, mületin tercihine saygılı
ohnak gerekir" dedi
malanna" bağladı. Şanlıurfa'-
da RP'den iki dönem belediye
başkanbğı yaptıktan sonra 20
Ekim'de de milletvekili seçilen
Halil Ibrahim Çelik, "İktidan
da muhalefeti de veren millettir,
milletin tercihine saygılı olmak
gerekir" dedi.
Genel Başkan Erbakan'ın
başkanhgında dün toplanan
RP Başkanhk Divanı, pazar
günü yapılan yerel seçimlerde
alınan sonucu değerlendirdi.
ANKARA (Cumhuriyet Bü-
rosu)-RP, partili belediye baş-
kanlannın, 20 Ekim seçimlerin-
de milletvekili seçilmeleri
nedeniyle boşalan Van ve ŞanL-
urfa'da uğradığı yenilginin ne-
denlerini araşünyor. RP Baş-
kanhk Divanı, Genel Başkan
Necmettin Erbakan'm başkan-
hgında dün toplanarak, konu-
yu görüştü. RP yönetimi, seçim
sonuçlannı, DYP ve SHP'nin,
"iktidar olanaklannı iyi kullan-
Toplantıda, ağırhklı olarak,
önceki yerel seçimlerde RP'li
adaylann kazandığı Şanburfa
ve Van'da, uğrarulan seçim ye-
nilgjleri üzerinde durulduğu
öğrenildi.
RP yöneticileri, toplanü ön-
cesinde, Cumhuriyet'e yaptık-
lan değerlendirmelerde, seçim
sonuçlannı, DYP ve SHP'nin,
"iktidar olanaklannı iyi kullan-
malanna" bağladılar. RP yöne-
ticileri, bu durumun özellikle,
Van ve Şanlıurfa'da etkili oldu-
ğunu da öne sürdüler.
RP'nin seçim işlerinden so-
rumlu Genel Başkan Yardıma-
sı Rıza Ulucak, Şanlıurfa'da
iktidann, yoğun olan işsizlik
unsurunu seçim propagandası
olarak kullandığını ve seçim so-
nucunu etkilediğini belirtti.
Ulucak, yine bu ilde, seçmen
kartlannın seçmenlere çok geç
dağıuldığını, secımlere yakın
bir tarihte de seçim sandıklan-
nın yerlerinin değiştirildiğjni
belirterek, bunun da seçim so-
nuçlannı olumsuz etkilediğini
öne sürdü.
Şanhurfa'nın eski belediye
başkanı, RP Milletvekili Halil
Ibrahim Çelik de Cumhuriyet'e
yaptığı değerlendirmede, "Her
zaman iktidar olunmaz. Millet,
bazen iktidar, bazen de muha-
lefet görevi verir. Milletin kara-
nna saygı duyuyoruz" dedi.
DYP ve SHP'nin seçimlerde,
iktidar olanaklannı kullandık-
lannı öne süren Çelik, ışsızliğin
yoğun olduğu Şanburfa'da,
köy hizmetlerine 180 kişinin alı-
nacağı yönündeki propaganda-
nın seçim sonuçlan üzerinde
etkili olduğunu iddia etti. Çelik,
"İktidar partisi. milletin ekme-
ğini, umutlannı sömürerek, bu
seçimı kazandı" dedi. Siyasetin
uzun soluklu bir olay olduğunu
da kaydeden Çelik, "İplikleri
yakrnda ortaya çıkacaktır.
Yağmur yağdığinda, kar eridi-
ğinde pislikleri ortaya çıkacak-
tır" diye konuştu. Sonucu, "si-
yasette normal bir olay" olarak
da değerlendiren Çelik, beledi-
ye başkanhğindan aynldığı için
herhangi bir pışmanlık duyma-
dığını da belirterek, "Milletve-
kiG olunca, ikinci bir hizmetim
daha.oldu. Şanlıurfa'ya, Har-
ran Üniversitesi'nin, havaalanı
bekleme terminalinin, 500 ya-
takh hastanenin ve stadyumun
temellen aüldı" dedi.
PpUnKA GONLUGU
HİKMET ÇETtNKAYA
Alaca Bip Şafakta...
Hiçbir gazetede ölüm haberi, ölüm üanı çıkmadı...
Ölümünü haber veren mektubu alınca telefon edip
sordum:
"Cenazesinde kaç kişi vardı?"
"Üç beş kişi" diye yanıt verdi arkadaşı. Ardından
da ekledi:
' 'Zaten o yalnızlığı severdi..."
Ben onu yıllar önce bir kıyı kasabasında tantmıştım.
Eylül akşamlarında, tek başına bir masaya kurulur, be-
yazpeynir eşliğinde yarım şişe Yeni Rakı'yı götürürdü.
Sonra kalkar, o kıyı kasabasının dar sokaklarında kay-
bolurdu...
Bekârdı, hiç evlenmemişti. Annesi öldüğünde 50 ya-
şındaydı. Beyaz badanalı tek odalı evinde kimi zaman
yalnız, kimi zaman bir sevgiliyle yaşardı. Evinin bah-
çesinde renk renk çiçekler açardı. Sabah erkenden
kalkar, çiçekleri toplar, hüzün dolu bakışlan bir anda
değişiverirdi...
"Çok seviyorsun çiçekleri?"
Bu soruyu yönelttiğim zaman başını öne eğerdi. Bel-
ki yaşamının en acı anıları dirilirdi gözlerinde. Bakışla-
rı deniz sıcaklığına dönüşür, gözlerinden iki damla
gözyaşı süzülürdü:
"Sen çiçekleri sevmez misin?"
Susardım ve onu izlemeyi sürdürürdüm. O ise unu-
tulmuş duyguların sağanağı altında bahçede dolaşma-
ya başlardı...
Çok sigara içerdi. Günde üç-dört paket ona vız gelir-
di. Ben ise o yıllar sigarayı değil, içkiyi severdim.
Yıllar sonra eylül akşamlarının birinde, yine aynı
masada beraberdik. Ben bu kez içki yerine sodayı yeg-
liyordum. Ama sigaraya başlamışnm. Birinci kadehi
yuvarladı arkadaşım, dolu dolu seslendi:
"Ben senin yerinde olsam, sigarayı bırakır, içkiye
başlardım." Şaşırmıştım. Gözlerinde hınzırlığın çizgt-
si vardı:
''Niye başlayayım..."
Yanıt verdi gülerek:
"Geçmişi yakalaman için..."
Aldırmadan sodamdan bir yudum aldım...
İkinci kadehten sonra konuşmaya başladı:
"Yaşam tüm ağırlığıyla yapıştı mı yakana, dünyanın
kaç bucak olduğunu anlarsın..."
Bon bön baktığımı sezinlemiş olacak ki sürdürdü ko-
nuşmasını:
"Sen bunu şimdi de yaşıyorsun, eskiden de yaşa-
dın. Ama hiç umursamadın. Anımsıyor musun, cezae-
vinden ilk çıktığında koşup bana gelmiştin. Sakalların
uzamıştı, kesmemiştin. Işte o zaman fark etmiştim
omuzlarındaki yaşamın ağırlığını..."
İkinci dubleyi de götürmüştü...
"Yahu" dedim, "bu gece yarım şişeyi aşacaksın."
Güldü:
"Haydi kalk, evde devam ederiz."
Tam kalkacaktık ki, gıcır gıcır bir otomobil, tüm soka-
ğı çınlatan bir müzikle geldi ve 'zınk' diye fren yapıp
önümüzde durdu. Otomobilin farları sönünce ön pan-
jurda ışıklar belirdi. Yanıp sönen ışıklarda şu yazıyor-
du:
"Senise viyorum!''
* Otomobilden önce bir kadın çıktı. Beyaz bir bluz var-
dı üzerinde. Eteğinden renk renk çiçekler fışkırıyor
gibiydi. Yüksek ökçeli ayakkabılarını sürükleyerek tam
karşımıza oturdu.
Gözleri hüzünlüydü besbelli...
Erkeğin yakası açık gömleğinden kılları görünüyor-
du. Kolunda altın bir künye dikkati çekiyordu. Otomobi-
lin teybinde çalan ibrahim Tatlıses'in 'Yalnızım'i, 'Albi-
non/'nin, 'Adagiosu'nu bastırıyordu.
Rakılar, mezeler geldi. Adam ve kadın yarım saat
içinde bir ufak rakıyı yuvarladılar. Dünya umurlarında
değildi. Hemen oracıkta sevişmeye hazırdılar.
Biz onları kaçamak izliyorduk dostumla. Kadın güç-
lükle ayağa kaiktı, tüm gücüyle yumruğunu masaya
vurup erkeğe bağırdı:
"Seni seviyorum hıyar, sen ne dersen de!.."
Biz ikimiz birden kalktık. Kıyı kasabasının o doyum-
suz gecesinde yürümeye başladık. Hiç, ama hiç konuş-
madık bir süre.
Dostum birden durdu:
"Eylül insana hem hüzün hem mutluluk verir..."
"Öyle" dedim usulca. Yürüdük, yürüdük...
Tek odalı evine bırakacaktım dostumu, sonra pansi-
yona dönecektim. Ama karşı koydu:
"Bugün ben içeceğim, sen beni avutacaksın."
Gerisin geriye döndük. Barlar sokağına girdik. Sa-
baha dek o içti, ben izledim. Adamakıllı sarhoş olunca
barları terk ettik. Koluna girdim, bu kez mendireğe
doğru yürümeye başladık.
Gökyüzünde yıldızlar sanki kaybolmuştu...
Şimdi o dostum yok artık. Bir hafta önce bir başka kı-
yı kasabasında evinde ölü bulundu. Ardından gözyaşı
döken sanırım son sevgilisiydi.
Yirmi beş yıllık dostuma yıllarca soramadım şu soru-
yu, sormak da hiç istemedim:
"Hep sevgililerin oldu, niçin hiç evlenmedin?"
30 mayıs günü toprağa verdiler onu...
Artık dostum yaşamıyor. Masamın üzerinde duran
mektupta, ölümünü haber veren arkadaşı şöyle yaz-
mış:
"Alaca bir şafakta hiç acı çekmeden öldü. Aydınlık
sabahlarda umarsız beklentilerle dopdolu yaşadı.
Düşleri hiç erimedi, hep sevdi ve sevildi. Çiçekleri de
çok severdi; kadınlan, mapusaneleri de. Onun düşün-
celeri dostluğu, dürüstlüğü simgeledi hep. Ölümle
yaşam arasındaki zaman ise ona vız gelirdi, öyle ol-
du."
ANAP'ta herkes birbirine soruyor:
Nerede hata yapbk?
ANKARA (Cumhuriyet Bü-
rosu)-Seçim sonuçlannın "ölü
evine" çevirdiği ANAP'ta ye-
nilginin nedenleri araştınlıyor.
Parti yöneticileri büyük yerle-
şim yerlerindeki oy kaybının
daha yüksek olduğuna dikkat
çekerken iktidar döneminde
verilen bazı sözlerin tutulma-
masının yenilgiyi körüklediği-
ni vurguluyorlar. ANAP Baş-
kanhk Divanı dün toplanarak
durum değerlendirmesi yaptı.
ve muhalefet stratejisini de-
ğiştirme karan aldı. Genel
Başkan Mesut Yılmaz ."mu-
halefet olarak hükümete tanı-
dıklan tolerans süresinin dol-
duğunu" söyledi. Yılmaz ,"bu-
güne kadar hiçbir konuda
kesin care getirmeyen, sadece
lafla demagojiyle vakit öldü-
ren hükümeti artık icraata da-
vet edeceğiz" dedi.
Başkanlık divanı toplantısı
sürerken gazetecilere bir açık-
lama yapan Yılmaz seçimlerin
iktidar partilerinin büyük bir
moral destek ihtiyacı içinde ol-
duklannı gösterdiğini söyledi.
DYP ve SHP'nin seçim sonuç-
lannı hükümete bir güvenoyu
olarak yorumlama eğilimi için-
de olduklannı bildiren Yılmaz
seçimlerin ANAP için "mey-
dan dayaği" olduğunu söyle-
yen Başbakan Süleyman
Demirel'e ,"Kendileri geçmiş-
te bu tür dayaklara çok alışık-
tırlar" karşılığim verdi. İktidar
partilerinin ara yerel seçimlere
avantajlı biçimde girdiklerini,
ANAP'ın oy kaybının 3.5 pu-
an olduğunu anlalan Yılmaz,
iktidan devlet olanaklannı
geçmişle karşılaşünlamayacak
ölçüde kullanmakla suçladı.
ANAP'ın 3.5 oy kaybının ön-
ceden hesaba katılan bir olası-
lık dahilinde olduğunu bildi-
ren Yılmaz. kasım ayında
İstanbul ve İzmir'in on belde-
sinde yapılacak ara yerel se-
çimlerin. ANAP açısından 7
Haziran seçimlerine oranla da-
ha sağlıklı bir değerlendirme
yapma olanağı sağlayacağını
söyledi.