Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
S.TFA CUMHURİYET 26HAZİRAN1992CUMA
DIŞ HABERLER
Daıktaş: Bîzi
zıiayamazlar
•İİTANBUL (AA) -
KITC Cumhurbaşkanı
Raı Denktaş, Kıbrıs Türk
haicmın kabul etmeyeceği
biı anlaşmayı ve haritayı
kinsnin zorla kabul
ettrcmeyeceğini söyledi.
AIT'de BM Genel
Seımeri Butros Gali ve
Kıirs Rum kesimi lideri
Vaii\ı ile Kıbrıs
koıısunıla görüşmelerde
buınan KKTC
Curtıurbaşkanı Denktaş,
düı jçakla Türkiye'ye
gelli Denktaş, Atatürk
Ha/£İimanı'nda yaptığı
açıtlamada, Kıbrıs
koıtsunda daha önce
yapılan görüşmeler ve
ilktkrden taviz
vernediklerini bildirdi.
Kıtrıs sorununun 28 yıldan
beri devam etmesinden
sonmlu olmadıklannı,
meseienin çözümlenmesini
engelleyen tarafın ise
Runlar olduğunu kaydeden
Denktaş, şöyle konuştu:
"Bizim görevimiz,
halkımızın gönül
rahatlığıyla 'evet'
diyebileceği, geleceğini
garantiye alan, geçmişini
tekrarlatmayacak anlaşma
olmasını sağlamaktır;'
GafcKılmsiçin
umutlu
•NEW YORK (AA) - BM
Genel Şekreteri Butros
Gali'nin, Kıbns sorununa
çözûm bulunması için iki
tarafın da kararlı bir
aşamaya girdiklerine
inandığı bildirildi. Gali'nin
New York'ta bulunmaması
nedeniyle, Genel Sekreter
Yardıması Vladimir
Poetrovsky, Gali adına
Kıbns konusundaki son
görüşmelerle ilgili olarak
Güvenlik Konseyi'ne bilgi
verdi. Petrovsky, taraflardan
özeBkle şu noktalann
dikkate alınmasının
istenildiğini belirtti: Fikirler
demetinin tüm 8 maddesi
üzerinde yoğunlaşılması;
ğörüş aynlıklan ve
anlaşmazlık noktalannın
belirlenmesi; görüş
aynlıklannın gıderilmesi için
elden gelen çabanın
gösterilmesi.
Irakta dev
sulama projesi
• AMMAN (AA) - Irak'ın
Dicle ve Fuat arasında
üçüncü bir ırmak inşa
etmek için, yabancı
firmalara ait milyarlarca
dolar değerinde inşaat
malzemesi ve iş makinesini
kamulaştırdığı bildirildi.
Körfez savaşında uğradığı
yıkımdan sonra, Batı'da
baa çevrelerin
öngördüğünden daha hızlı
bir yeniden inşa faaliyetine
girişen Irak, Bağdat ile
Basra arasında 565
kilometre uzunluğunda bir
kanal açmakta olduğunu
açıkladı. Siyasi gözlemciler,
projenin tanmsal yararınm
kesin olmakla birlikte, Şii
muhalefetini üslerinden
yoksun bırakmayı da
amaçladığını belirtiyorlar.
2 Ermeni
helikopteri
indirildi
• MOSKOVA (AA) -
Azerbaycan'ın hava sahasmı
ihlal eden Ermeni ordusuna
ait iki askeri helikopterin
inişe zorlandığı ve
mürettebatın esir alındığı
bildirildi. Turan ajansının
kaynağını açıklamadığı
haberinde, Ml-24 tipi iki
askeri helikopterin önceki
akşam saatlerinde Kubatlı
yöresinde Azerbaycan hava
sahasmı ihlal ederek
bölgedeki Azeri mevzilerine
havadan saldırı düzenlediği
bildirildi. Bunun üzerine
Azerbaycan savunma
kuvvetlerinin açtığı ateş
sonucu yara alan
helikopterlerin Azerbaycan
topraklarına indiğini
kaydeden Turan, her iki
helikopterin mürettebatının
da tutsak edildiğini belirtti.
KoreSavasrnın
42. yrtdönumü
• CENEVRE (AA) - Kore
Savaşı'nın 42'inci
yıldönümünde savaşı kimin
başlattığı konusunda
karşıbkh suçlamalar sürûyor
Kore Savaşı'nın yıldönümü
dolayısıyla BM'deki Kuzey
Kore temsilciliği tarafından
yayımlanan bültende, 'tarihi
gerçeklerin' savaşın Gûney
Kore'den başlaüldığını
gösterdiği kaydedildi.
Yabana temsilcilikler ve
haber bürolanna gönderilen
bültende, 'ABD, Kore
Savaşı'na engel olmayarak
işledigi tüm suçlan itiraf
etmeli ve bu tip suçlan
yeniden tekrarlamamalı'
denildi. Bültende, 'ABD
hiçbir zaman tarihin açık
gerçeklerini saklamayı
başaramayacak' ifadesi
kullaruldi.
KEİ toplantısı için İstanbul'da bulunan Moldova, Rusya, Ukrayna ve Romanya liderleri, Moldova zirvesi düzenlediler
Moldova sorununa Istanbul ateşkesi
SİNAN GÖKÇEN
• Çırağan Sarayı'nda gerçekleştirilen zirve sonrasında yayımlanan ortak bil-
diride, dört ülke liderinin Moldova'da acü ateşkes konusunda anlaşmaya
vardıklan açıklandı. Bildiride, ateşkesin ardından da, çaüşmalann sürdüğü
Dinyester Nehri boyunca 'güvenlik koridorlan' oluşturulacağı beürtüdi.
cu ve Ukrayna Devlet Başkanı Leonid
Kravçuk, dörtlü bir 'Moldova Zirvesi'nde
dün bir araya geldiler.
Çırağan Sarayı'nda gerçekleştirilen ve
yaklaşık iki saat süren zirve sonrasında ya-
yımlanan ortak bildiride, dört ülke liderinin
Moldova'da acil ateşkes konusunda anlaş-
maya vardıklan açıklandı.
Ortak bildiride, Moldova'nın doğusunda-
ki Dinyester bölgesinde çarpışan taraflann,
BM heyeti gözetiminde birbirlerinden aynl-
malanna karar verildiği bildirildi. BM heye-
tinin bu hafta sonu bölgeye ulaşması bekle-
niyor. BM, sah günü, bölgeye bir heyet
gönderme karan almjştı.
İŞTANBUL -Moldova'daki çaüşmalan
görüşmek üzere bir araya gelen Moldova,
Rusya, Romanya ve Ukrayna devlet baş-
kanlan, 'acil ateşkes' karan aldılar. Liderler,
4 ülkenin dışişleri bakanlannın en geç bir
hafta içinde bir toplanü yaparak soruna si-
yasi bir çözüm bulunması için çalışmalar
yapmalannı kararlaşürdılar.
İki gündür sürmekte olan Karadeniz Eko-
nomik îşbirliğj zirvesi nedeniyle İstanbul'da
bulunan Moldova Devlet Başkanı Mircea
Snegur, Rusya Federasyonu Başkanı Boriş
Yeltsin, Romanya Devlet Başkanı Ion Ilies-
Bildiride, ateşkes sağlanmasının hemen
ardından çatışmalann sürdüğü Dinyester
Nehri boyunca, bölge halkının ve sağhk
ekiplerinin bölgeye giriş ve çıkışlannı kolay-
laştırmak amacıyla "güvenlik koridorlan'
oluşturulması konusunda karara vanldığı
da belirtildi.
Bölgede bulunan 14. Rus Ordusu'nun ta-
rafsız kalması gerektiği vurgulanan ortak
bildiride, bu birliklerin bölgeden nasıl ve ne
zaman çekileceği konusunun, 'çok yakında'
gerçekleştirilecek Moldova-Rusya görüşme-
lerinde ele alınmasının kararlaştınldığı ifade
edildi.
Ortak bildiride, 4 ülke dışişleri bakanlan-
nın bir hafta içinde toplanarak vanlan ka-
rarlan uygulamaya geçirecek mekanizmala-
n oluştunnalan öngörüldü.
Rus azmhğın ilan ettiği Dinyester Cumhu-
riyeti'ne değinilen bildiride, dört ülke lideri-
nin Moldova Parlamentosu'na, Dinyester
bölgesinin statüsünü değerlendirmesi yolun-
da bir çagnda bulunduklan kaydedildi.
AGIK'ten arabuluculuk, hakemlik ve in-
san haklan ihlalleri konusunda gözlemcilik
talep edilen ortak bildiride, BM'nin de böl-
gede banşın sağlanması için daha etkin bir
rol oynamaya başlamasından duyulan
memnuniyet ifade edildi.
Dört ülke liderinin ortak bildirisinde, so-
runa siyasi bir çözüm bulmak için temasla-
nn sürdürülmesine de karar verildiği kayde-
dildi.
Zirve toplanüsı sonunda gazetecilerin so-
rulannı yanıtlayan Moldova Devlet Başkanı
Snegur, sorunun çözümü konusunda 'iyim-
ser' olduğunu söyledi. Snegur, 14. Rus Or-
dusu'nun öncelikle tarafsızüğının garantile-
neceğini, ardından da bölgeden zaman için-
de çekileceğini söyledi. Dinyester Nehri
boyunca yaşayanRus azınlığa 'özel bir sta-
tü' tanınabileceğini anlatan Snegur, Moldo-
va Parlamentosu'nun, halihazırda, Rus
azınlığa daha geniş özgürlükler tanıyan bir
karan kabul ettiğini belirtti. Snegur, "Ancak
'bu, özerkJik anlamına gelmez" dedi.
Romanya Cumhurbaşkanı Ion Iliescu da
toplantı sonrasında gazetecilere yaptığı açık-
lamada, Moldova sorununa siyasi çözüm
bulmak için ortak çaba gösterilmesi konu-
sunda anlaşmaya vanldığını söyledi. Iliescu,
"Moldova sorunu çözüldü mü" şeklindeki
bir soruyu, "Böyle bir sorunu bir görüşmey-
le çözmek çok güçtür. Ama siyasi çözüm için
umut vardır" dıye yanıtladı.
İstanbul'da, Moldova konusunda umutlu
bir hava eserken, zirve öncesınde gelen ha-
berler 'savaş' kokuyordu.
Rus ordusu kaynaklan, Moldova Hava
Kuvvetleri'nin, Rus azınlığın yaşadığı ülke-
nin doğu kesimine yönelik büyük bir hava
saldınsı hazırlığı içinde olduğunu iddia etti.
George Bush, Sırbistan'a yeni yaptınmlar uygulanmasını onayladı
ABD, Sırbistan'ı sıkıştım or
•ABD Baş-
kanı George
Bush, Dışişleri
Bakanı James
Baker'ın Sır-
bistan'a yeni
yaptınmlar uy-
gulanması yö-
nündeki öneri-
sini onayladı.
Dış Haberier
Servisi- ABD Baş-
kanı George Bush.
Dışişleri Bakanı
James Baker'ın
Sırp yönetimine
karşı yeni yaptınm-
lar uygulanması
yönündeki önerile-
rini onayladı.
Beyaz Saray söz-
cüsü Marlin Fitz-
water, yaptığı açık-
lamada Bush'un,
Sırbistan'a karşı
yeni yapünmlar
uygulanmasına
ilişkin Dışişleri Ba-
kanı Baker'ın öne-
rilerini kabul etti-
ğini ve bundan
böyle Washing-
ton'da Yugoslav
Büyükelçisini ka-
bul etmeyeceğini,
ancak diplamatik
iHşkilerin kesilme-
sinin söz konusu
olmadığmı söyledi.
DIŞ BASIN
Umut oyları kazandı
tkj Sırp milis, Saraybosna yakınlarmda yakaladıklan bir gnıp Muslüman askerin başuıda. (FotoğrafıREUTER)
Sırbistan ve Karadağ'a uy-
gulanacak yeni yaptınmlar,
Yugoslavya'nın Chicago'da
bulunan ABD'deki son konso-
losluğunun kapatılması, BM,
IMF, Dünya Bankası ve AGİK
gibı uluslararası kuruluşlarda
eski Yugoslavya'yı temsil eden
Sırbistan'ın bu kuruluşlardaki
faaliyetinin askıya alınmasını
içeriyor.
ABD Dışişleri Bakanı James
Baker. Sırplann Bosna-Her-
sek'te sivil halka karşı sürdür-
dükleri saldınlar nedeniyle Sır-
bistan ve Karadağ'a yeni yapü-
nmlar uygulanması için önceki
gün Başkan George Bush'a
öneriler sunmuştu.
Banş görüşmeleri
Avrupa Topluluğu'nun Banş
Konferansı, Yugoslavya Özel
Temsilcisi Lord Carrington,
Bosna-Hersek'teki çatışmalara
son verebilmek amaayla Stras-
bourg'da dün banş gönlşmeleri
başlattı.
Bosna-Hersek'teki ciddi du-
rum ve siyasi çıkmaza acil çö-
züm bulunması amaayla Sır-
bistan Devlet Başkanı Slobo-
dan Mılosevıç ı Hırvaüstan iiğj'ne
üyedokuz ülkenin genel-
Devlet Başkanı Franjo Tudj- k u r m a y
başkanian, Bosna-
man ve Bosna-Hersek Cum- Hersek'teki çatışmalara müda-
hurbaşkanı Alıa tzzetbegov1Ç
ı hale konusunu görüşmek üzere
bugün Londra'da bir araya ge-
lecek.
Diplomatik çevrelerden edi-
nilen bilgiler, ABD ve ATye
üye ülkelerin Sırbistan'a karşı
toplantıya çağıran Carrington,
liderlerden Strasbourg'a Uk ge-
len Miloseviç ile görüştü.
BM Güvenlik Konseyi'nin
Sırbistan'a yapünmlar uygu-
lanması karannı almasından
bu yana Uk kez yaprlan banş
görüşmelerinde, Strasbourg'a
gelecek olan liderlerin birbirleri
askeri harekâtkonusunda 'fazla
istekli' olmadıklan doğrultu-
sunda.
ile görüşüp görüşmeyecekieri Saraybosna Havaalanı
henüz bilinmıyor.
Bu arada ajanslardan alınan Bosna-Hersek'in başkenti
haberlere göre Baü Avrupa Bir- Saraybosna'yı kuşatan Sırpla-
nn, havaalanının açılması ko-
nusunda anlaşmaya hazır ol-
duklannı bildirdiler.
Saraybosna'da görev yapan
BM Banş Gücü Komutanı Ge-
neral Lewis McKenzie, yapüğı
açıklamada, Sırplar'ın bu kara-
n tek taraflı aldıklannı ve Sırp
topçu birliklerirün Saraybos-
na'nın başka bir bölgesine çeki-
leceğjni, ancak sayılannı artü-
racaklannı bildirdiklerini söy-
ledi.
Sırplann aldıklan bu karar,
askeri olmayan hedeflere ateş
açmama yükümlülüğünü de
kapsıyor.
Çekoslovakya'yı tarihe gömen liderin kabinesi SlovakyaParlamentosu'nca onaylandı
YladimirMeciarhükümeti isbasında
Slovak hder Yladioıir Meciar
Dş Haberier Servisi - Çekoslovakya'nın
uygar bir biçimde aynlmaana imza atan
Slovak lider Vladimir Meciar başkanlığın-
da kurulan hükümet, Slovakya parlamen-
tosu tarafından onaylandı.
Haziran ayı başındaki seçimlerle kuru-
lan parlamento önceki gün Meciar baş-
kanlîğındaki 14 üyeli hükümeti onayladı.
Meciar, içişleri bakanlığına eski bir komü-
nist generali atadı.
Önceki gün istifasını veren 14 aylık Jan
Carnagorsky hükümetini izleyen kabinede
14 bakanın 11 'i Meciar'm Demokratik
Slovakya Hareketi'nin üyesi.
İçişleri bakanlığına atanan eski komü-
nist general Jozef Tuchyna, Çekoslovak-
ya'nın doğu bölgesi komutanlığını yap-
maktaydı.
Dışişleri bakanlığına Meciar'ın uzun sü-
redir yakını olan eski aktör Milan Knazko,
Kültür, Eğitim, Gençlik ve Spor Ba-
kanüğı'na da gazeteci Dusan Slobodnik
getirildi. Aynca bağımsız Milli Slovak Par-
tisi üyesi Ludovit Cernak Ekonomi, En-
düstri, Turizm ve Ticaret Bakanı, bağımsız
Julius Toth da Maüye Bakanı oldular. Ka-
binede iki de kadın bakan bulunuyor.
Bu arada Çek lider Vaclav Klaus, geçen
hafta vanlan anlaşmaya göre geçiş dönemi
süresince görev yapacak olan 10 üyeli fede-
ral hükümet için 5 aday belirlendiğini söy-
ledi. Meclis ise henüz hükümetin 5 Slovak
adayını açıklamadı. Federal hükümetin
görevi, Klaus-Meciar anlaşmasına göre
önümüzdeki yıl gerçekleşecek olan aynl-
mayı idare eünek olacak.
Cumhurbaşkanı Havel'in, Klauş'un da-
ha önce reddettiği federal hükümeti kurma
görevini eski bir bankaa olan Jan
Stratsky'ye vermesi bekleniyor. 51 yaşın-
daki Stratsky, Çek hükümetinde başbakan
yardımcılığı yaparak ekonomik reformlan
yönlendirmişti.
Slovakya'da önümüzdeki hafta yapıl-
ması beklenen egemenlik için oylama so-
nucu Slovakya'nın de facto bağunsızlığıru
kazanabileceği bildiriliyor. Ağustos ayında
hazır olacak yeni Slovak anayasasından
sonra yıl sonuna doğru Slovakya cumhur-
başkankğı için seçimlerin yapılması planla-
nıyor.
Israil'de, Işçi Partisi'nin
galibiyeti her şeyden önce,
tzhak Rabin'in kışisel yengisi
olduğu kadar tzhak Şamir
için de çok ağır kışisel bir
yenilgidir. Bizler, tabıi ki Israil
genel seçimlerinin sonucunu
gayet açık bir şekilde, banş ve
savaş arasında yapılnuş bir
terah gibi görmek isteriz.
Ama bunu bu şekilde
algılamaya imkân yok. Çünkü
tercihin niteliğı böyle değildi.
Ancak bütün Israillilerin
görüş birliğini meydana
getiren husus, savaşı tüm
varsayımlardan
anndırmaktadır. Iraklı
Scud'lann sendromu her
İsrail vatandaşı üstünde ağır
etkiler yapmıştır. Bu ınsanlar,
şimdi, bir savaş kazanılsa bile
bunun bedelinin ağır sivil
kayıplarla ödeneceğinin
bilincinde. Fakat banş
konusunda, iki büyük parti
arasındaki görüş aynlıklan
sanıldığından daha azdır.
İzhak Şamir'le banş sürecine
gidildi ve gene onun
hükümetiyle çıkmaza girildi.
Şimdi Rabin'den, işgal
edilmiş topraklardaki
Filistinlilerle, acilen bir
anlaşmaya varması
beklenebilir. Fakat
kendisinden mucizeler
yaratması beklenmemeli. Bu
seçimlerde Israil'in "sola"
kaydığı söylenemez. Ama
kesin olan, sah gününün
oylamasını, değişiklik ve
umut oylannın kazandığıdır.
(24 Haziran)
Yeltsin'in siyaseti
Şimdiye kadar denge siyaseti güden
Başkan Yeltsin giderck Rusya'ya
eski SSCB içinde hegemonya isteyen
güçlerin etkisi alüna girmektedir.
Y^ksa Ukrayna Başkanı Kravçuk'la
son derece hassas bir görüşmeden
önce Panrus vemiUiyetçi General
Ruzkoy'u Moldova ve Güney
Ossetsiya görevlisi tayin etmezdi. Bu
atama, Yeltsin'in bu çarşamba günü
Gürcistan Devlet Konseyi Başkanı
Şevardnadze yakın zamana kadar
bir "Birlikçi" iken şimdi Rusya'nın Tiflis'e savaş açüğından söz
edebiliyor. Moldova Başkanı Snegur da Moskova'ya aynı
suçlamaya yöneltti. Yeltsin hâlâ masa başı çözümden yana.
Ama generalleri artık onu dinlemek istemiyorlar. (24 Haziran)
Newsweek'ten
Bush'un kirli çamaşırları
Başkan George Bush'un
Saddam Hüseyin'e silah
vererek Irak'ı kendisine
bağlama politikasırun iyi bir
fıkir olmadığmı artık herkes
kabul ediyor. Şu anda sorun,
bunun aynı zamanda bir suç
olup olmadığı. Amerikan
flrmalannın Irak'a
yolladıklan mallar arasında
roket, biyolojik, kimyasal ve
nükleer silah yapımında
kuUanılabilecek malzemenin
yer aldığı resmi kayıtlarda yer
ahyor. Bunun için gerekli olan
ruhsatlann kanunsuz bir
biçimde hazırlanrrıış olması
söz konusu olabilir. Bush
başkan yardıması olduğu
dönemde Irak'ın
Export-Import Bankası'ndan
kredi alması için hükümeti
ikna etmişti. Başkan olduktan
sonra da Irak'a kredi vererek
Amerika'nın etkisi alünda
tutacağına inanan Bush,
Kongre'nin onayı gerektiği
için yardımdan kaçındındı.
Bush yöneüminin bunun
yerine Amerikan firmalannın
Irak'a malzeme ihraç
eünesine ve karşıüğını mal
kredisi olarak ödemesine
olanak veren ruhsatlar verme
yolunu seçtiği iddia ediliyor.
(24 haziran)
New York görüşmeleri, ters sonuçlara yol açabileceği kaygısıyla Kıbns'ta tedirginlikyarattı
Tüı kleıııı topraktavizi konusunda çekinceleri var
'talfülk tur görüşmeleri, Kıbns Türk tarafının gerçekten çö-
züm istediğini, ancak dördüncü kez göçmen olmak istemediğini ortaya
çıkardı. 18-23 haziran arasındaki görüşmeler, bu görüş, düşünce ve istek-
lerin tersi sonuçlar vereceği inanayla her iki toplumu da huzursuz etti.
tZZETRIZAYALIN
LEFKOŞA - New York'taki ilk tur Kıbns
görüşmeleri Kıbns'ta iki önemli öğeyi bir
kez daha gündeme getirdi:
Kıbns Türkünün (1) gerçekten çözüm is-
tediğini; ancak (2) dördüncü kez göçmen ol-
mak istemediğini...
Rum halkının (1) genelde tüm göçmenle-
riyle Kuzey Kıbns'a dönme; (2) Kuzey Kıb-
ns'ta her tür özgürlük (yerleşim, dolaşım,
mülk ve meslek edinme) yönünde. Rum li-
derlerince ayakta tutulmaya çalışılan özlem-
leri..
18-23 haziran arasındaki görüşmeler, bu
görüş, düşünce ve isteklerin tersi sonuçlar
vereceği inancıyla iki toplumu da huzursuz
etti.
Rum tarafının dışa vurumlu huzursuzlu-
ğu, Kıbns Türk toplumunda sessiz bir bekle-
yiş olarak belirdi. Geleneksel Türk köy ve
bölgelerinin bulunduğu sınırlardaki halk ile
sınır boylanna yerleştirilenlergerginlik ve te-
dirginlik içinde yaşadı bu süreci... Hâlâ da
bu duygular içinde...
KKTC Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş'-
ın, "ayn ayn" ve "dolayh" olarak gerçekleş-
tirilen New York görüşmeleri sonrasında,
"Kıbns Türkünün, toprak müzakereleri sı-
rasında bir şeyler verildiği ve kaybedildiği
söylentileri nedeniyle endişe eünesine gerek
olmadığı" duyunımlanna karşın bu tedir-
gjnlikten kurtulunamadı..
Kıbns Türkleri genelde toprak ödünü ye-
rine sınır düzenlemelerine daha sıcak ve is-
tekli bakıyor.
Lefkehalkı
Geleneksel Türk bölgelerinden Lefke hal-
kı, "bölgelerinin toprak ödülünu kuşağına
alınması bir yana, bu bölgeye 1974 Banş
Harekâtı sırasında Rum kesiminde kalan "su
barajı" ile "maden yataklan" bölgesinin de
kaülması gereküğıni" vurguluyorlar.
Lefke portakal bahçelerini sulayan baraj
ile "işletme tesis ve ihraç limanı Türk kesi-
minde olan" madenlerin, yıllarca bölge hal-
kınca işlenen, alınteri dökülen "yataklar"ı
Rum kesiminde kalmış durumda..
Banş Harekâü'nda kendi uğraşlanyla, böl-
gelerini Türk kesimine kazandıran ve zengin
su kaynaklan bulunan Yeşilırmak (Limnidi)
halkı ise bize de, kendileriyle görüşen herke-
se de "Savaşta bırakmadığımız bölgeyi şim-
di banşta, masada mı bırakacağız? Öyle şey
olur mu? Kimse, hatta Denktaş bile kabul
ettiremez bize bunu" diyorlar.
KKTC'nin, İngiliz Dikelya Üssü'ne "sınır
kapısı" olan Beyarmudu (Pergama) köylüle-
ri "önerilerden birinde gözden çıkanldığı"
saptanan "Beyannudu bölgesi"nin Türk li-
derliğince bu kez "İngiliz üslerine bağlanü
olarak görülmesini" kendilerini rahatlatan
en büyük gelişme ve olgu sayıyorlar.
Akınalar (Lurucina), KKTC haritasında
"Coul de Sac" (Torra) içinde kalan gelenek-
sel, kadım Türk köylerinden bir başkası.
Akınalar da Türk bölgesi içinde kalmak isü-
yor. Güvenlik açısından halkının büyük bölü-
mü güvenli bölgelere aktanbnakla beraber,
Akınalar'ın inançlı insanlan, köylerini bı-
rakmıyor; aynlmak zorunda kalanlar bu
bölgeden kopamıyor. Denktaş yandaşı ku-
rum ve kuruluşlar, BM Genel Sekreteri'ne
"vazgeçilmez Türk ilkeleri"ni aktarmak için
hazırladıklan mektubu imzalama kampan-
yasını da önceki gece bu bölgede başlatülar.
Amaç on bin imzaya ulaşmak... BM Genel
Sekreteri'ne,"vazgeçilmez Türk istekleri"ni
duyurmak.
Gazi Magosa surlan içiyle dışında yaşı-
yanlar, bu arada Maraş'ın çevre bölgelerine
yerleştirilenler "1974 öncesınde yaşadıklan-
nı bir kez daha yaşamak istemiyorlar." Ken-
dileriyle görüştüğümüz yurttaşlar, "Maraş'-
ın yüksek binalanndan uçaksavarlarla kur-
şuna tutulduğumuz günler bir daha geri gel-
memelidir" diyorlar.
Sınır düzeltmesâ
Tüm bu görüşler, ancak "sınır düzeltme-
siyle yaşama geçirüebilir. Kıbns Türkü de
toprak ödünü yerine, sınır düzeltilmesine gi-
dilmeşine onay verdiğini rahatlıkla tekrarlı-
yor. Özgürlükler konusuna ise "morator-
yum" çerçevesinde bakıyor.