Katalog

26 «HAZİRAN1M2CUMA CUMHURİYET SAYFA HABERLEREV DEVAMI 17 OLAYLARIN AJIDENDAKI G U N C E L CÜNEYT ARCAYÜREK GERCEK• Bastarafi 1. Sayfada sısi açısından başandır Başba- kan Demırel, vrvedekı konuş- masında bölgeâekı "maddi alt- yaptmn yanı sua zthinsel altya- pınjn oluşturulmasmdaki gerek- lıliğin" altını çızmıştır Turkıye, böfgede bır ısttkrar unsuru ola- rak görüntiyor. S. KEİB, yalmz ekonomık bo- yutian ıçermıyor. Avrupa'ya dö- nuk bır yaklaşımı kapsıyor, AGİK ûkelervnın çerçevesını Ka- radenız çevresıre taşıyor; değı- şık ulkelenn çeşıtlılığmde, bır- leştirıcı ılkelerı vakalamaya ça- lışıyor, Avrupa nın venıden ya- pılanmasına Karvdenız kesımın- den bır katkı anlamı taşıyor "Karadeniz etra/ında mureffeh ve mutlu bır alan yaratabümek" amacı ülkelerı bırleştırmektedır 4. Ancak kâğıt uzennde başa- nlı görunen zırvenın ımzalan- masından sonra guçluklerını de gerçekçı yaklaşımla göz önune almakta yarar var Bır kez, Başbakan Demırel- ın konuşmasında vurguladığı gı- bı, bölgede kaynak sorunu ağır- lığını duyurmaktadır Başta Rusya Federasyonu olmak uze- re Karademz'ı çevreleyen ulke- lerde yaşanan ekonomık guçluk- lerın üstesmden gelmek kolay değıldır Rusya Federasyonu lı- derı Yeltsın, ABD gezısınden ye- nı döndu, bekledığı yuklu dış yardımın umutlarını taşıyor Ötekı ulkelenn durumu da Rus- ya 'dan pek farklı değıldır "Mutlu bir bolge yaratmak" ıçın gereklı kaynakların sağlan- ması pek kolay olmayacaktır 5 Bunun yanı sıra KEtB Dek- larasyonu'na ımza atan ulkele- rın ıçmde "duşman komşular" göze çarpıyor, Türktye-Yunanıs- tan veya Azerbaycan-Ermenıs- tan en çarpıcı olanlarıdır. Tarıh- te ve günumuzde çok göruldu- ğti gıbı anlaşmamn kâğıt uzenn- de kalmaması ıçın buyuk çaba harcamak gerekıyor. Yünınecek yol dar ve uzundur Ancak bır arada yaşama zorunluluğunun ağırlığı, toplumları sağduyuya çağırmaktadır • Fıkır babalığını Tıirkıye'mn yaptığı KEÎB'nm zırvesı, Saym özal'ın bır devlet sorumlusuna yakışmayacak davranısı bır ya- na bırakılırsa, guzel geçtı Turk dıplomasısının öncUlu- ğunde gerçekleşen anlaşmamn hayata geçırılmesı bır ayrı so- rundur. "özgurluklerin geçerli olduğu bir alanda serbest eko- nomi ve tıcaret kuraüarını be- nimseyen ulkelenn Avrupa'ya donuk işbirliğinin" meyvelen bakalım ne zaman derlenebıle- cekL • • • ANAP 6 by pass'ı delemediANKARA (Cumhurivet Bu- rosu) - Cumhurbaşkdm Turgut Ozal ın veto ettığı. Adalet Ba- kanlığı ust yonetımını değıştır- mek ıçın Cumhurbaşkanı'nın onayına gerek kalmadan huku- mete yetkı veren ve kamuoyun- da "By-pass Yasası" olarak bılınen yasa, TBMM Genel Kurlu'nda dun ıkıncı kez aynen kabul edıldı Yasanın, TBMM Genel Ku- rulu nda 6 saatı aşkın suren goruşmelen sırasında. ANAP, yoğun bır bıçımde engelleme yaptı Maddeler uzennde çok sayıda önerge veren ANAP'ın bu gjnşımı, koalısyon partıle- nnce, bu onergelenn görüşme- lere katılan TBMM Plan ve Butçe Komısyonu'nca kabul edılmesı, hukümet tarafından ıse kabul edılmemesı yonünde- kı formül ıle aşıldı Bu formul ıle önerge sahıplenne soz hakkı ortadan kaldınlmış oldu ANAP, goruşmelenn sonlanna doğru engelleme çabalanna son vennce, yasa, ıkma kez degışık- lığe uğratılmaksızın kabul edıl- dı Adalet Bakanı Seyfı Oktay, yasanın kabul edılmestnden sonra yaptığı konuşmada, yar- gıya nyakârhğjn ve sıyasetın gırmeyeceğıru. yargının yozlaş- tınlmayacağını belırterek, bu- nu uygulamalanyla da herkesın göreceğını soyledı Cumhurbaşkanı özal'ın, anayasaya gore, daha once veto ettıgı bu yasayı, TBMM Genel Kurulu'nda aynen kabul edıldı- ğı ıçın ıkıncı kez veto yetkısı bulunmuyor Cumhurbaşkanı Özal'ın onune gelecek yasayı, yayımlanmak üzere Resmı Ga- zete'ye gondermesı gerekıyor YAŞANANLARDAN İZLER- İZLENİMLER Kflzun Yenice 10 000 lıra(KDV ıçmde) Çağdas Yayınlan Türkocağı Cad. 39-41 Cagaloğlu-lslanbul ödcmelı gonderilmez. Imza Krizinin PerdeArkası Içımızdekı ıdare-ı maslahatçı 'bırı dışında, butun ya- zarlar, kalın gazete manşetlerı, devlet adamlığını, devletı temsıl gorevını bır yana atarak bır ınat, bır ımza uğruna yabancı konuklarını istanbul'da yuzustu bırakıp Marma- rıs e kaçan TÖ'yu "hıddet veşıddetle"eleştırıyor Sorumlu olanlar TÖ'nun karşısına dev aynası koyanlar Belkı de by-pass âmelıyatı veya TÖ'suz bır dunya duşune- meyen ruhsal durum Olayın gerekçesı çok basıt Tö, bır kez cumhurbaşkan- larının aynı zamanda ıcranın başı olduğuna ınanmış, ınan- dırılmış Hukumet ya da hukumetlerın anayasaya gore ıcra sorumluluğu taşıdıkları ne kadar soylenırse soylen- sın, dev aynasındakı goruntu Nuh dıyor, peygamber demı- yor Tavırçocuksu inonu ıle telefonda, yenıden sorunlaşan TÖ uzerıne soy- leşıyoruz, Başbakan Yardımcısı bır anımsatma yapıyor "Daha oncelerı de boyle şeyler yapıyordu ' dıyor Anaya- sanın "bılınen yapısına" karşın, başbakan yerıne ya da başbakania bırlıkte ılle de ımza atacağım denıiemeyece- ğıne değındıkten sonra, TÖ'nun son hareketını tekcumley- le şoyle yorumluyor "" Dolayısıyla olayın bu hale gelmesı doğrudan doğruya Sayın Özal'ın çocuksu' tavrı Var olmayan bır yetkıyı kullanmaya kalkanlara 'yapma' demenın gerekeceğını soyluyor Ustelık olaydan once hukumetın ıkı ortağının, TÖ nun ımza yetkısı olmadığında "goruşbırlığıne" vardıklarını doğruluyor Aslında TÖ nun yarattığı son olay hukumetın anayasal yetkılerde ne denlı duyarlı ve haklı olduğunu belgelıyor Ne var kı, ulkemızde yıllardır suregıden bu tur olayların sonuncusu yabancılar onunde patlak verdı Tek sozcukle çırkın1 Kımı yorumtara gore bır-ıkt noktada kazançlı sayılırız Yıllardır nasıl bır anlayışla ve kafa duzenıyle yonetıldığı- mız ıçerıde ve dışarıda artık butun çıplaklığıyla anlaşıldı Demırel ın dun soyledığı gıbı 'Turkıye de parlamenter re- jım gereğı uluslararası belgelerı ımzalama yetkısının hu- kumette olduğunu dış dunya daoğrendı Skandal olayın son noktaya nasıl geldığını Oışışlerı Ba- kanı Hıkmet Çetın yaşadı, adım adım bılıyor ilgınç oykuyu ızleyelım Hıkmet Çetın, 22 Hazıran 1992 gecesı Dışışlerı Musteşarı özdem Sanberk ıfe Harbıye Orduevı'nde TÖ'yu zıyaret et- tı Toplantının açış konuşmasını Dışışlerı hazırlamış, TÖ'- ye bır sure once vermıştı Direnme TÖ, Hıkmet Çetın'e, "metne bır ıkı ek yaptığım" soyledı Bırlıkte okudular "tyı olmuş "tu Laf lafı açarken TÖ sozu ımza sorununa" getırdı Hıkmet Çetın, anayasal engelı anımsatarak Başbakan ımzalamak ıstıyor" dedı TO Ama gelenler devlet baskanı HC Fakatefendım, bızım anayasamız da açık Imzaata- cak olanlar ıcracı devlet başkanları Orneğın Yeltsın, baş- bakanı yok TÖ Oyleyse ıkımız beraber ımzalayalım Buna ıtırazım yok Bılıyorsunuz, Karadenız Işbırlığı nı ben başlattım HÇ Evet, sız başlattınız Devlet başkanı olarak gelır, konferansı açarsınız Devlet başkanı ozellığınızle gayet lyı olur Akşam yemek verıyorsunuz, ıkılı gorusmeler yapı- yorsunuz Bunlaronemlı şeyler Imza o kadar buyutulecek bır olay değıl Imzayı Turkıye adına başbakan atar, aksı halde dışarıya karşı çok yanlış hareket edılmış olur TÖ Bakın sıze şunu soyleyeyım, eğer ımza atmazsam ben katılmam, gıderım HC Boyle bır şeyı duşunmek bıle ıstemıyorum Başba- kan a ıletırım Bu kadar onemlı devlet adamlarının geldığı bır toplantıda ımzayı bır mesele yapmaz Sayın Başbakan Onunla konuşursunuz sorunçozulur TÖ Ben ımzaiamazsam katılmam1 Ters rüzgâr Gorulduğu gıbı TÖ ımza uğruna butun koprulerı atıyor Devletı temsıl gorevını anayasal tarafsızlığını, yabancı ko- nuklara evsahıplığını "Ya ımza ya da gıderım, katıl- mam1 Tek soyledığı bu 23 Hazıran 1992 ertesı gun, Başbakan MGK ıçın Istan- bul'da Hıkmet Cetın, inonu'nun de bulunduğu kuçuk top- lantıda goruşmeyı aktarıyor Demırel e Aynı gun MGK toplantısında verılen arada, Demırel ıle TÖ bır kenarda oturmuş konuşuyorlar Aynı gunun gecesı Başbakan Ankara ya gelırken uçak- ta Hıkmet Çetın e TÖ ıle konuştuğunu anayasal duruma gore ımza yetkısının kendısınde olduğunu anlattığını ak- tarıyor Fakat TÖ Başbakan a da Ya ımzalarım ya da mantığıyla konuşmuş O da duşuneceğını, Ankara dan so- nucu bıldıreceğını soylemış Çetın e 'bır çozum arayacağından' sozedıyor 24 hazı- ran gunu, saat 11 30-12 00 arasında telefonla aradığı Çe- tın'e, "Konuyu devlet meselesı yapmaya gerek yok Ikı ımzayagorehazırlıkyapın dıyetalımatvermış Dışışlerı- nde gereklı hazırlıklara hemen başlanmış Çankaya açıklaması çıkıncaya dek belkı on kez Hıkmet Çetın aramış Okluk Koyu nu Başbakan da Her kezınde ret yanıtı TÖ'nun ozel kalemı her kezınde Kımseyle goruşmek ıstemıyor" dıyor Ne var kı, bekledtğının tersıne davranısı olumsuzyankı- lar yaratıyor ruzgâr aleyhıne esıyor ANAP'tan hukumetten halktan soyutlanmış, şımdı Mar- marıs'te eşıyle baş başa Veyalnız 1 Zirveye gölge düşürdü Ozal telefonlara çıkmıyor MARMARİS (Cumhurivet) - Karadenız Ekonomık Işbırlığı Toplantısı nda ımza knzı nede- nıyle kuserek Marmans'e do- nen Turgut Özal, kuskunluğu- nu dun de surdurdu. İstanbul'- daa arayan Başbakan Suley- man Demırel ve Dışışlen Bakanı Hıkmet Çetın'ın tele- fonlanna çıkmadı Özal, TV'den naklen yayım- lanan anlaşma metnının ımza torenını de ızlemeyerek bu sıra- da denıze gınp 20 dakıka yuz- dü Dışışlen Bakanı Hıkmet Çe- tın, İstanbul'da Cumhurbaşka- nı ıle bır turlu goruşemedığını, gazetecılenn sorulan ûzenne şoyle anlattı - Sayın Özal vereceğı yemek- te ev sahıbı olmak ıçın Istan- bul'a donecek mı'' ÇETlN - Vereceğı yemek ıp- tal edıldı - Sız kendısı ıle konuştunuz ÇETİN - Dun gece 01 00'e kadar kendısını aradım, ulaşa- madım - Bugun aradınız mı° ÇETlN - Hayır, toplantıdan zaman bulamadım - Telefonla neden ulaşamadı- nız° ÇETİN - Gahba telefon duş- muyor - (Ozal'a yakın bır yazar) Ama ben Sayın Ozal ıle dun ge- ce teiefonla goruştum ÇETIN - Onu bılemem, bıze telefona çıkmıyor Özal'ın anıden Marmans'e çekılmesıyle bırlıkte bır gazetecı ordusu da Okluk Koyu eırafın- da beklemeye başladı Ancak Ozal hıç dışan çıkmadığı gıbı gazetecılen de yanına çağırma- dı Özal, kendısını İstanbul ve Ankara'dan arayan yakınlan ıle kendısıne yakın gazeıecılenn telefonlanna çıkıyor Başbakan Süleyman Demırel de dahıl ol- mak uzere devlet erkanında kendısını arayanlann telefonla- nna ıse yanıt vermıyor GOZLEM Haber Merkezi - Başbakan Sulesman Demırel. Cumhur- ba>kanı Turgut Özal'ın Kara- denız Ekonomık İşbırlığı top- lantısına katılmayışı hakkında, "Zır\e>e golge duşuruldu Yaptığı anlamsızlıktır' dedı Cumhunyeı'ın Cumhurbaşka- nı Turgut Ozal ıle Marmans - ten goruşme ıstemıne, "Cum- hurbaşkanı'nın denızde oldu- ğu ' yanıtı venldı Başbakan Demırel, KEI zır- vesınde Cumhunyet'e, Özal'ın davranışını şoyle değerlendırdı •'Cumhurbaşkanı'nı aradımz mı 9 " DEMİREL "Aradım " "Ne zaman 0 " DEMIREL 'Dun. dun ge- ce bu sabah Goruştunuz mu 9 " DEMIREL "Hayır Denız- de' dedırtı>or " "Durumu nasıl değerlendın- yorsunuz 9 " DEMIREL •'Zırveye gölge duşurdu Yaptığı anlamsızlık- tır " "Yabancı konuklar nasıl de- âerlendırdı"' " DEMİREL "Dün gece Yelt- sın ıle goruştum Bılıyorsu- nuz, Moskova'ya ozelhkle Yeltsın'ı bu zırveye davet etmek ıçın gıttım Yeltsın orada bana 'Sıze başbakan yardımcımı gondereyım dedı Ben ısrar ettım Onun uzenne kabul ettı Dun de (öncekı gun) İstanbul'a geldı Dun akşamkı goruşme- mızde bana' 15 gundur uykusu- zum Sız ıstedımz dıye İstan- bul'dakı bu zırveye geldım Sızın ıçın geldım Ama cumhur- başkanınız nerede" dıye sor- du Başbakan Demırel, Karade- nız Ekonomık Işbırlığı bıldır- gesının ımzalanmasmdan sonra zırveye katılan ulke lıder- lenyle duzenledığı basın top- lantısında da aynı konuya de- ğjndı Bır Rumen gazetecının, Ozal'm toplantıya neden katıl- madığını sorması uzenne De- mırel sert bır uslupla şoyle dedı "Bu bızım ıç meselemızdır Buraya Turkıye Cumhunyetı Devletı Anayasası'na gore ımza konulmuştur O ımza hakkı be- nımdır, ben de onu yaptım " SHP Genel Başkanı Erdal İnonü de Cumhunyet muhabı- nne konuyu değerlendınrken şunlan soyledı "Anayasanın yapısı bellı Anayasaya gore sorumlu olan başbakan, onun ımzalaması normal Önun dışında bır şey normal değıl" özal'ın, program gereğı dun akşam konuk devlet ve hukumet başkanlan onuruna Çırağan Sa- rayı'nda vereceğı yemek, Cum- hurbaşkanı'nın Marmans'e gıt- mesı ûzenne "gemıyle boğaz tunı"na dönûşturuldu Başba- kan Demırel konuklara, boğaz turu sırasında akşam yemeğı ver- dı TBMM Başkanı Hüsamettın Çındoruk, Cumhurbaşkanı Özal'ın zırveyı terk etmesı ıle so- nuçlanan sorun ıçın "Sayın Baş- bakan'la Sayın Cumhurbaşkanı aralannda çozmelılerdı" dedı Iz- mır'de gazetecılenn sorulannı yanıtlayan Çındoruk şoyle dedı "Oradakı gerekçelere bakmı- yorum Gerçekten sonuç do|ru değıl Sayın Cumhurbaşkdnf nın mısafırlen gelmıştır Protokol kurallanna gore mısafırler Sayın Cumhurbaşkanfnın mısafırlen- dır Dılenm kı Savın Cumhur- başkanı karanndan vazgeçcr \c Marmans'ten Istanbul'a gıderek değerlı mısafirlennı ağırlar Bunu Turkıye kendı ıçınde çozmelıydı Sayın Başbakan'la Sayın Cumhurbaşkanı bu mese- leyı kendı aralannda çozmelıler- dı Gerçekten uzucu " ANAP'tan ÖzaFa destek Toplantıyı terk ederek Mar- mans'e gıden Cumhurbaşkanı Turgus- özal'a, eskı partısı ANAP'tan moral destek geldı ANAP Genel Başkanı Mesut Yılmaz, Demırel'ın açıklamalan- nın tatmın edıa olmadığını belır- terek olayı "skandal" olarak nıte- ledı Partısının grup toplanüsından önce gazetecılenn konuya ılışkın sorulannı yanıtsız bırakan Yıl- maz. toplantı sonrasında kısa bır değeriendırme yaptı Yılmaz, to- renle ılgıü hazırlıklann onceden tamamlanmış olması gerektığını belırterek şunlan sövledı "Turkıve adına bu anlaşmaya kımın ımza koyacağının daha onceden belırlenmış olması la- zımdı Kaldı kı Başbakan daha once vapmış olduğu açıklamala'r- da devletın en >uce makamını rencıde edıcı beyanlarda bulun- muştur Bu bır sıyası nezaketsız- lık orneğıdır ve Turkıye nın dış ıtıbanna zarar vermıştır Naha- van ve Galaıa koprulennden sonra Sayın Demırel. kendısının hıç emeğı olmayan ışlere sahıp çıktna adetını böylece sürdur- mektedır " ANAP Mılletvekıh Mehmet Keçecıler, kamuoyuna Devletın çatısmda kavga >aptırmam" ıfa- desıyle guvence veren Demırel'ın aradan bırkaç a> geçtıkten sonra Turgut Özal'ın başlattığı ve Tur- kıye nın geleceğı açısından çok onemlı yen olabılecek konferan- sın başlangıcında telafısı çok zor bır skandala neden olduğunu soyledı Keçecıler, şovle dedı "Suçlu Demırel'dır Madem kı yetkıler kendısınındır. bu prog- ram kanşıklığının sorumlusu da odur Yetkılenne son anda sahıp cıkacağına, baştan sahıp çıksaydı da bu program kanşıkhğı olma- saydı Kaldı kı AGIK'e gıtmeden evvel o günku Başbakan Yıldı- nm Akbulut. Dışışlen hukuk muşavırlığıne bır ınceleme >ap- tınnıştır Verilen raporda Cum- hurbâşkanı'nın Turkı>e'de soz- leşmelen ımzalamaya, anayasa gereğı yetkılı olduğu ıfade edıl- mıştır ANAP İstanbul Mılletvekıh ve Özal'ın eskı özel kalem mudüru Fevzı İşbaşaran da KEİB'ın ya- ratıası olan Özal'ın ımzası olma- dan, kımsenın Demırel'ın ımzası- nı cıddıye almayacağını, Ozal'm KEÎB'ın fıkır babası olduğunu soyledı Demırel'ın konuyu ıç po- lıtıkaya alet ettığını, toplantıda her şeyın Demırel'e gore ayarlan- dığını vurgula>an işbaşaran, "Iç polıtıka ıçın memleketın menfa- atlen ayaklar altına almmıştır' dıye konuştu KEİB'e katılan heyetler, Bogaz'ın guzel manzaresı ve keman sesleri eşliginde yeni bir dostluğun başlangıcını >aşadüar.(Fotoğraf UĞUR GUNYUZ) Boğaziçi'ndeki ihtişama darbe FUSUN ÖZBtLGEN Karadenız kapalı bır denız Tek çıkış noktası tstanbul Bo- ğazı. Yüzyıllardır çeşıtlı ülkele- rin göz dıktığı bu boğazın Av- rupa yakasında, eskı Osmanlı sarayı Çırağan'da ıkı görkemlı gun yaşanıyor Karadenız ve cı- van ulkelenn devlet ve hukumet başkanlan bu sarayda toplanı- yorlar. Ülkeler arasında sıyası ve ekonomık ışbırlığının koşul- lan oluşturulmaya çalışılıyor Ancak aylardır hazırlanan ve buyuk bır başarı ıle organıze edılen toplantı başladığı gun vurgun yıyor Boğazıçı toplantısının ıhtışa- mına özal darbesı mıyor. Çarşamba gunu bır yandan helıkopterlerle, bır yandan muhteşem Lımuzınlerle devlet başkanlan teker teker Çırağan Sarayı'na gelıyorlar öte yan- dan saray bahçesınde renkh bır davet venlıyor Bahçenın bır köşesınde eskı saray musıkısı, merdıvenlenn başında keman- lardan dökulen Batılı notalar Bu atmosfer ıçınde kurulan açık bufede ağırlanan mısafırler Bahçede ne yana dönsen bır devlet başkanı, etrafını konuk- lar sarmış Her bır grup bır baş- ka devlet başkanı anlamına ge- liyor. Bır kalabalık Bulgar Cumhurbaşkanı Jelyu Jelev'ın etrafını sarmışsa, bır başka grup Levon Ter Petrosyan ıle ılgıle- nıyor (Bunlar daha çok gazete- cıler) Azerbaycan Cumhurbaş- kanı Ebulfez Elçibey, Başbakan Yardımcısı Erdal İnonu ıle ko- nuşuyor Bu sırada gökyüzun- den kara bır tavuk gıbı gurultu ıle ınen helıkopter Arnavutluk Cumhurbaşkanı Soli Berişa'yı getırıyor Erdal Inönü, yanmdakılere soruyor — Yeltsın mı geldı 9 — Hayır, Arnavutluk Karadenız'ın tek çıkış nokta- sındakı Boğazıçı toplantısı Turkıye'de yıllardır alışılmamış ölçude bol devlet başkanının yan yana geldığı görkemlı bır tablo oluşturuyor Ancak, Özal'ın küsüp gıtmesı Dışışlerı kadrolanıu ve Bakan Hiİunet Çetin'ı karmakanşık et- mış. Ne yabancı devlet başkan- lan ıle ılgılenebılıyor ne de on- ları bufeye filan göturebıhyor Varsa yoksa etrafına toplanmış gazetecılere belkı 20 kez aynı hı- kâyeyı anlatıyor Başbakan na- sıl sabah saat 11 30'da kendısı- nı arayıp "Gece duşundüm ka- rar verdım, sözleşmeyı ıkımız de ımzalayahm" demış Sonra sözleşme metnı ıçın kendısı üç ayrı ımza metnı hazırlığının ta- lımatını vermış ama bır de öğ- renmış kı özal gıtmış Bu arada yıllarm gazetecısı Kamuran Abacıoğlu bıraz özal yanlısı soru sorunca Çetın, hıç uslubu olmadığı halde sınırlenıp azarlamalara gırışıyor Gece sarayda dışışlerı bakan- lan toplantısı 01 30'a kadar su- ruyor. AnlaşmaJar uzennde du- ruluyor, Arnavutluk'un katılı- mı kararlaştınlıyor Sonra Özal aranmaya devam edılıyor öyle ya, öğleym konuklara Demırel bır yemek verecek, ak- şam da Ozal Ama özal gel- nuyor Geceyansı Hıkmet Çetın tekrar Özal'ı anyor Ozal tele- fonlara çıkmıyor Çetın'e soruyoruz — Yarın akşam konuklannız aç mı kalacak 9 Çetın, Demırel uslubu üe ya- nıtlıyor: — Aç ve açıkta kalan bızden değıldır Akşam yemeğı ve Boğaz ge- zısının de Demırel'ın davetı şek- linde yapılması kararlaştınlıyor Demırel dun verdığı öğle yeme- ğınde Konstantın Mıtsotakıs'ten Eduard Şevardnadze'ye, Levon Ter Petrosyan'dan Ebulfez El- çıbey'e, Borıs Yeltsın'den Ion İlıescu'ya kadar tum mısafırle- nnı masasına dmyor Ortayada eşı Nazmıye Demırel ıle bırlık- te kuruluyor Yemekten önce ımzayı atmış olmanm keyfı ıçınde yaptığı ko- nuşmada, "Karadenız Ekono- mık Işbırlığı hayata geçırılmış- tır Bu guzel bölgenın ınsanları arasında banşın gerçekleşmesı ıçm de vesıle olacaktır" dıyor. Dıyor ama Demırel ıle Özal arasındakı sahte banş havası da ışte bu muhteşem toplantıda tu- muyle yok oluyor Imza törenı- nı naklen veren TV'yı bıle ızle- meyen Turgut Özal o sıralarda Okluk Koyu'nun serın sulann- da yuzuyor Bu muhteşem organızasyona muhteşem bır darbe vurmuş olarak. Bedelli askerlik Boştarafi 1. Sayfada Bu kararda Genel- kurmay Başkanı Orgeneral Do- ğan Gureş'ın ıstemının etkılı ol- duğu da oğrenıldı Mıllı Savun- ma BakanlığYndakı çalışmalar- da aynca yukumlulenn temel askerlık eğıtımlennı nerede ya- pacaklan da kararlaştınldı Edmılen bılgıye gore, bu yasa- dan yararlanmak ısteyen tıp fakultesı mezunlan temel as- kerlık eğıtımlenru Samsun dakı eğıtım merkezınde dığer yu- kumluler ıse Burdur'da yapa- caklar Yasadan yararlanacak yukumluler bu yılbaşındakı TC Merkez Bankası dovız kuru uzennden 5 bın mark karşıhğı 16 mılyon 737 bın hra, 1993 yı- lında ıse 1 Ocak 1993 tanhınde- kı dovız kuru uzennden Turk Lırası olarak odeme yapacak- lar MSB'de yonetmelık çalışma- lan tamamlanan bedelli asker- lık ıle ılgılı olarak Mıllı Savun- ma Bakanı Nevzat Ayaz da bugun TBMM de bır basın toplantısı yapacak Bakan Ayaz dun konuya ılışkın olarak Cumhunyet'ın sorusunu yanıt- larken, "Bır çalışma var Yann bır basın toplantısı yapacağım Çalışmalarsuruy/or Yannbılgı sunacağım" dedı Bakan Ayaz. "Ikı aya ındınldı rru" şeklındekı soruya da, "O da var ışın ıçen- sınde çalışmalan surduruyo- ruz Herjsıru tamamladıktan sonra yann açıklayacağım dı- ye konuştu UĞUR MUMCU • Bastarafi 1. Sayfada yın Cumhurbaşkanı, bu ımza yetkısı ıçın neden bu kadar alındı ve kustu? Ne gerek var bu kadar alınmaya? Sayın özal toplantıyı açar, bıldırıyı de Demırel ımzalar, olur bıterdı Bır bıldırıye ıkı ımza da gereksızdır Cumhurbaşkanı Başbakan ın, Başbakan daCumhurbaşkanı'nınkefıhola- cakdeğıllerya1 21 Kasım 1990 gunu Fransa'nın başkentı Parıs'te ımza- lanan "Pans Yasas;"nı hem Sayın Cumhurbaşkanı hem de pıyasa ekonomısındekı başarılarını Erzıncan Beledı- yesı Hal Mudurluğu gunlerıne borçu olan eskı başbakan- lardan Sayın Yıldırım Akbulut ımzalamıştı Imzalamış da ne olmuştu7 Pans Şartı' yayımlanırken, metnın altına yalnızca özal ın ımzası konulmuş, Yıldırım Bey kardeşımızın ım- zası yok sayılmıştır' Devlet gorevlılerı ıkıye ayrılırlar - Etkılıler-yetkılıler 'Etkılıler" de kendı aralannda ıkıye ayrılırlar - llerı gelenler-ılen gıdenler Devlet ılerı gelenlerı, anayasa sıstemıne gore, cum- hurbaşkanı, TBMM Başkanı, Anayasa Mahkemesı Baş- kanı, Başbakan ve Bakanlar Kurulu üyelerıdır YÖK Başkanı da devlet yetkılısıdır ve "ılerı gelen" de- ğıl, genellıkle //eng/den"turdenbıryetkılıdır YOK Başkanı, yetkılerını aşan ve her ıktıdar ıle uzlaşan etkılılerdendır Hem etkılıdır, hem yetkılıdır Etkılen eskı deyışle "ar- şıu/usa/ nıtelıktedır 12 Eylulculerden devlet yetkılısı ve etkılısı olarak ıki kişi kaldı Bırı özal otekı Doğramacı Demokrasılerde devlet adına kımlerın hangı konularda ne gıbı yetkılere sahıp olacaklarını anayasalar belırler Bızdekı sıstem, "parlamenter sıstem dır Parlamenter sıstemlerde cumhurbaşkanları, sembolık yetkılere sa- hıptırler Bu sıstemlerde, başbakanlar yetkılıdır Başbakanlar hem etkılıdır, hem yetkılıdır Etkılennı partılerınden, kamuoylarından ve kışılıkle- rınden, yetkılerını de anayasa ve yasalardan alırlar Cumhurbaşkanlarının etkılı ve yetkılı olduklan sısteme 'başkanlık sıstemı" denır örneğın ABD Başkanı Bush, orneğın Fransa Devlet Başkanı Mıtterrand ABD ve Fransa da başkanlık sıste- mı yururluktedır Bu yuzden butun anlaşmalarda ve ulus- lararası etkınlıklerde Bush ve Mıtterrand ön plandadır Rusya Federasyonu'nda da donek Marksıstlerden al- kohk Başkan Yeltsın' 82 Anayasası hazırlanırken "başkanlık sıstemı"n\n yozlaşmış bıçımı olan "başkancı sıstem 'e doğru kayan yetkıler akla gelmış, anayasa hukuku, 12 Eylul darbesı lıderıne gore bıçımlenmıştır Etkı-yetkı dengesızlığı bıraz da bu yuzden çıkmıştır Karadenız doruğuna katılan devletlerın çoğu, parla- menter sıstem ıle yonetılmıyor Bu yuzden, başbakanlar yerıne cumhurbaşkanlarının katılmaları doğal Parlamenter sıstem ıle yonetılen Yunanıstan'ın, doru- ğa cumhurbaşkanı yerıne başbakanını gondermesı de bu açıdan doğal ve sısteme tıpatıp uygun Sayın özal, parlamenter sısteme uygun bır cumhur- başkanı değıldır özal'ın olçulerı bugunku sıstemden çok başkanlık sıstemıne uygundur Eh, artık bır dahakı sefer' • • Semra Özal'ın istifasını Yılmaz istedi • Bastarafi 1. Sayfada bundan etkılenmışür II yönetı- Edınılen bılgıye gore, ıstıfası- nı açıklamadan bır gun once gazetecılere "eskıden olduğu gı- bı gorevımın başındayım" dı- yen Semra özal'ın, aküf polıtı- kadan aynlma surecı, yapılan açıklamalann tersıne şoyle ge- hştı İstanbul Mılletvekıh Gurhan Çelebıcan'ın bu ılın mılletvekıl- lerıne verdığı ve Yılmaz'ın da katıldığı yemekte kısa bır ko- nuşma yapan Semra Özal, eşı- nın, "Genelkurmay'ın Mıllı Savunma Bakanhğı'na bağlan- ması komısunda şımdılık bek- leyın Askerlen bu donemde karşınıza almanızda hıçbır fay- da yok" bıçımındekı ncasmı dı- le geürdı Bu sozlenyle, Cum- hurbaşkanı Turgut Özal'ı da partıyle ılgılı tarüşmalann ıçıne çeken Semra özal, buyuk tepkı aldı Yılmaz, Özal'ın bu ısteğı- ne "hayır" derken, parü yönetı- CTİen, Semra Özal'ın bu sozlen- nın sıkıntı yarattığım Meclıs kulıslennde dıle getırdıler "Ne olmuş" dıyesoran mılletvekılle- nne bu sıİcıntıyı dıle getırenler- den bınsı de Genel Başkan mımız ve genel başkanımız, kendısıne, ıstıfa etmesı gerektı- ğını soylemışlerdır Ancak, bu olaya kadar kımse Semra Ha- nım'dan ıstıfa etmesını ısteme- mıştır İstıfa surecı, Semra Harum'ın açıklamasıyla, kendı- sı tarafından başlatılmışür Kendısı ıstıfa etmıştır Bız bu durumdan dolayı memnunuz Bu partıde bundan sonra kımse lıder aramak ışıne gırmemeh- dır Bu partının bır lıden vardır ve bu lıder tutmuştur Olur ol- maz kavgalarla, partı yıpratıl- mamalıdır. Sayın özal'ın îznur İktısat Kongresı sonrasında ba- sına yaptığı açıklama, maalesef, bıtmış durumdakı Demırel'i manşetlere taşımış vc 7 Haziran seçımlennde bunlar etkılı ol- muştur Sayın Cumhurbaşkanı da bundan sonra anayasal yet- küen ıçınde hareket edeccktîr." Semra özal'ın ıstıfaayla mıl- letvekıllen arasında başlayan yenı tartışmalann dün yapılan grup toplantısına da taşması, grup yöneüalen tarafindan en- gellendı Özal'ın eskı ozel kalem mudurü. İstanbul Mılletvekıh Yardnncısı LutfuUah Kayalar F e ^ a ' ^ r a n ' ı n , hızrnetle- - J - nnden dolayı Semra Ozala te-ıdı ANAP'ın anayasa değışık- lığı onenlennın kamuoyuna açıklanmasının ardından Sem- ra Özal aracıhğıyla gelen ıstek karşısında zor duruma duşen Yılmaz gıbı, Cumhurbaşkanı şekkur etmek ve ıstıfasından dolayı partı yonetımını eleştır- mek ıçın gundem dışı söz almak ıstemı gundemde olağanustü hal ve Çekıç Güç konulannın Özar,ndI'Semra~özal ; re^üV: olduğu belırülerek kabul edıl- • - - - - * medı Yılmaz ın saat 10 30 da djğj oğrenıldı TBMMTuhTnnde ^ANAP yapılacak olan toplantıya bır saat geç gelmesıne karşın, gûn- deme gecılmeden once, Semra ££ fStSLTÜS: «**==iŞi=şstım Kurulu'nu toplantıya ça- ğırdı Bu toplantı sırasında ıl yonetıcılennın Semra Ozal'a, "Harumefendı, ya sız ıl başkan- lığını bırakın, ya bız aynlalım" dedıler Semra Özal bu şekılde başlayan tartışmalar uzenne te- lefonla konuştuğu Yılmaz'ın da, gorevden çekılmesı yolun- dakı ısteğıyle karşılaştı II yöne- tımının bu konuda İl Başkanlık Dıvanı'na yetkı venlmesını ıste- mesı uzenne. sonınu o aşamaya getırmek ıstemeyen Semra Ozal, ad vermeden Yılmaz'ı ve partı yonetıcılennı sert bıçımde eleştıren bır ıstıfa mektubu ^az- dı II yonetımının, Semra Ozal ıle yaptıklan bu toplantının tu- munun banda kaydettıklen ve bu bandı genel merkeze gonde- receklen oğrenıldı Semra Özal'ın ıstıfasıyla tınleceğı endışesıyle, toplantı saat 11 40'a kadar başlaülma- dı ANAP Genel Baskanı Me- sut Yılmaz, Semra Özal'ın ıstı- fa mektubunda, kendısıne ve dığer yonetıcılere ağır eleştın- ler yoneltmesıyle ılgılı olarak "Parüde herkesın eleştın yap- ma hakkı vardır Ama partı- nın bu eleştınlerden zarar gormemesını sağlamak da, en başta benım görevımdır Onun ıçm ben, bu tur tartış- malara gırmem" dedı Yılmaz. bır soru ûzenne ıs- tıfasından sonra Semra özal ıle görüşmedığını söyledî. YıT- maz, istanbul ıl başkanının ne zaman atanacağı konusunda da "En kısa zamanda İstanbul mılletvekıllenyle temas ede- rek, en kısa zamanda bır ata- ma yapacağız" dıye konuştu. Yılmaz, yasaya gore 45 gun ANAP'ta yenı bır dönemın ıçınde kongreye gıdılmesı ge- başlayacağını belırten bazı ge- rektığının anımsaülması ûze- nel merkez yonetıcılen, gorûşle- nnı şoyle dıle getırdıler "Semra Hanım, devletın en onemlı meselesı olan anayasa değışıklığı konusunda büyük bır yanlış yapmışür İstıfası nne de kongrelenn, uye kayıt ışlemlennın tamamlanmaan- dan sonra sonbaharda başla- tılacağını, o zamana kadar ışın geçıa yonetımlerle yûrü- tuleceğınısoyledı