Katalog

2 4 HAZİRAN1992ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA EKONOMI Petrol ve doğalgaz fiyatı •[ANKARA(LBA)- Turkıye'de ureülen ham petrol ve doğal gaz fiyatlannın ıthal edılen ham petrol ve doğal gaz fiyatlan üzennden behrlenmesı esası geünldı EnerjıveTabu Kaynaklar Bakanlığı'nın yerb ham petrol ve doğal gaz 'Piyasa fiyatlan'nı ve 'Kuyubaşı fiyatlan'nı belırleven teblığı Resmı Gazete'de yayımlanarak jururluğegırdı Assitalia'nın 1991 kârı 247 milyon lira Ekonomi Servısi • Assıtalıa Sıgorta 1991 >ılını kârla kapattı Dunküsayfamızda veralan'Sıgorta u>an sınyalı\en>or habennde Assitalia'nın geçen yıl 38 mıl> on lıra zararcttığının belırtılmesı uzenne bır açıklamada bulunan şırket vetkılılen. bu zarann 89 yılına aıt olduğunu ve91 vılında 247 mıl>on lıra kâr cttıklennı behrttıler Otomotiv sanayii gelişiyop • Ekonomi Servısi - Tofaş OloTıtarel Genel Müduru Lgurman Velkencıoglu Turk oıomobılsektorunun 'kcndını sureklı aşmava. olomobılscverlenn bcklcntılenne rasvonel bır ccv ap v ermc\ c çalıştığını •bclırttı Yclkencıoğlu. Doğan SL vc Kartal SL urünlennı bır program ıçensınde sunma siırccınc gırdeklerını dc hdtırldttı Bilgisayar pehberi • Ekonomi Servısi - Kurteks V avınubk tarafından 8 aylık (.alışnıavla hazırlanan rchbcrde Turkıycgcnelındc fjalıvcl goslcrcn 2039 firnıj ılcadres tclefon yonetıa ısımlerıveçalışmaalanlan belırlılıvor Fırmalann bulunduklan ıllerıtıbanyla altabclık olarak sıralandığı rchbcrdckı venlere gore Istanbul da943 Ankara'da 29()vcl?mırdel89 bılgısavar fırması bulunuyor Erdemir'den zam • Ekonomi Servisi - Ercğlı DcmırvcÇelık Fabnkalan TAŞ (Erdemır) urettığı tenckc. rulovelcvha urunlcnne ortalama yuzde 7 3oranındazam>aptı Erdemır den vapılan açıklamada zammın yurlıçı \c v urtdışı gırdılerdekı son fi\al artışlanyla mevdana gelen malıvet artışından Lıvnaklandığı belırtılerek bugunden geçerb olmak uzere leneke, rulo ve levha satış fıyatlanna ortalama yuzde 7 3oranındazam yapıldığı bıldınldı Açıklamaya gore hazır sıpanşlenne aıt mal bedelını 23 6 1992 tanhınden once ödemış olanlann bu fıyat artışından etkılenmeyeceğı kaydedıldı TYD'nin toplantısı ertelendi • Ekonomi Servisi - Bugûnlerde yapılması planlanan Tunzm Yatınmcılan Derneğı'nın 'Tunzmın Yatınmlannın Ekonomıye Katkılan Araştırmasrrun basınımıza ve kamuoyuna sunuluşu toplanülan tanhı bıray ılenyealındı Ertelemenın toplantılannesasını teşkıl eden soz konusu araştırmanın TYD adına sorumluluğunu ve kamuoyuna takdımını üstlenen TYD Başkan Yardımcısı ve Araştırma Komıtesı Başkanı'nın kaza gecırmesı nedenıyle yapıldığı açıklandı Fransız çiftçjlerinin eylemi • PARtS (Cumhuriyet) - Fransız çıftçılerının bır bölumu, "Parıs'ı kuşatmak" eylemi çerçevesmde, dun, sabahın 03 00'unden ıtıbaren guvenlık guçlerıyle "koşe kapmaca" oynadı Tanmsal kesımın başhca sendıkaları "FNSEA" ıle "CNJA"nın kaıılmadığı bu eylem, AT tarafından geçenlerde yemden duzenlenmış "Ortak Tarım Polıtıkası"nı (P\C), kaba kuvvete basvurmadan, protesto etmeyı amaçlıyordu. Bruksel'de, tahsısatları azıltan, fazla uretıme son vcen, pıyasanın "gerçek ıhı yaçları"na uygun bır poıtıkanın saptanışı dzllıkle "Kırsal Koordınasyon" adını alan lifııler taratından kınandı Genel Müdür Doğan yolsuzluğun bilinmesine karşın savcılann bu işe el koymadığını belirtti Çukobirlik'temafyaoperasyonu UFUKTEKİN ADANA - Çukobırbk Genel Muduru Sedat Doğan goreve geldıklen gunden bu vana gos- terdıklen kararlı tutum nede- nıyle "Mafyanın cesaretının kınldığını vurgulayarak Maf- ya çekılmeye, Çukobırlık'tekı pıyonlan da smmeye başladı' dedı Doğan Çukobırlık'ı 1 mılyar bra zarara uğratan tuz volsuzluğuvlaılgilıolarak"Dev- letın Bakanı hem de Meclıs kur- susunden yolsuzluğu \e yonte- mını açıklıyor ama nedense savcılar bu ışe el koymuyorlar Bu ış bana bıraz tuhaf gelıyor" yorumunu >aptı Çukobırlık Genel Muduru Sedat Doğan tuz ve ıpotek yol- suzluklanvla, mafya, kadrolaş- ma, polıs ve savcılann tutumu konusunda Cumhunyet'ın so- rulannı yanıtladı - Hukuk muşavırlen, mudur- len dövulup bıçaklanan, bekçı- sı oldurulen bır Çukobırlık dev- raldmız, ama sızın atadığı- nız mudurler de bıçaklandı. bın kendı ıfa- desıne göre tehdıtle or- tadan kavbol- du, sız "Maf- ya kaçırdı" dedınız, gaze- telerde "Maf- ya benı de öldürmek ıstıyor" dıye açıklamalannız çıktı Ne- dır bunlar, Çukobırbk'te neler oluyor 9 DOĞAN - Tnlyonluk ış hac- mı olan 5 binden fazla kışının çalıştığı Çukobırlık. kırlı yol- dan para kazanmak ısteyenler ıçın müthış bıçımde kullanıl- mış. oylesıne çıkar ılışkılenyle bağlanmış kı yönetıcılen, bu- rokrat karşı çıktığında bıcak- lanmış ya da bana gore kaçınl- mış Olay sanıldığından da bü- yuk ve mafya ıbşkılen kolay açığa çıkanlamıyor Bız hava- SEDAT DOĞAN'DAN • Bız kadrolaştıkça mafyanın sesı kısıldı Mafya bunalıma gırdı Bırlıkten çekılmeye başladı • Devletın bakanı meclıs kursü- sünde yolsuzluğu anlatıyor, ama savcılarda bır hareket yok. dan para kazanmaya son ver- me kararlılığımızı ortaya koy- dukça saldınlar yoğunlaştı En son mudurlerden Velı Karcı ka- çırüdı ama o da korktuğu ıçın mafyanın ıpucunu verecek bıl- gıyı aktaramadı - Velı Karcı tehdıt edıldığını ve uzaklaşüğını soyledı gazete- cılere DOĞAN - Mafya kaçırdı, yanı Çukobırlıkie ış yapmış olan ya da belkı hâlâ yapmaya çabşanlar Içışlen Bakanımız dahıl Velı Karcı'nın ıfadesının gerçegı yansıtmadığını anlat- madığım yer kalmadı Emnı- yet ısteseydı Karcı olayını or- taya çıkartabı- brdı Nerede kalmış, kımlerle goruşmuş bun- lan saptamak emnıyet ıçın ço- cuk oyun- cağıydı, ama Emnıyet de bu ışın ûzenne gıt- medı, savcıhk da - Sanayı ve Tıcaret Bakanı Kose TBMM'den Çukobır- lık'tekı tuz yolsuzluğunu açık- ladı Kurumun 1990-9 Tdekı tuz alımı nedenıyle doğan zara- nn 1 mılyan aştığmı one sürdu Nedır bu olayın aynntılan, bır gebşme oldu mu 9 DOĞAN - Mafya o kadar saçma bır ış yapmış kı bır başka anlatımla o kadar emın kı yol- suzluğun ortaya çıkmayacağın- dan ışı kıtabına bıle uydurma zahmetıne gırmemış 1990-91'- Türkiye'ninrekabetgücüzayıf Ekonomi Servisi - Japonya, dunyanın rekabet edebılrne gu- cu en yuksek ulkesı olarak gö- nıluyor Her yıl geleneksel ola- rak yapılan "rekabet edebıbr- bk" sıralamasında Japonya ve Almanya, dunyadakı "ış yapı- labılecek en ıyı yerler" olarak bebrlendı Turkı>e ıse 22 ulke- nın arasında yapılan sıralamada Yunanıstan'ın hemen uzennde 21 sırada yer aldı Lozan'dakı Uluslararası Iş Yoneüm Okulu (IMD) ve Ce- nevre merkezb Dunya Ekonomi Forumu (WEF) tarafından hazırlanan sıralama, dünya ça- pında 18 bın ışadamlanna veçe- şıtlı kuruluşlann yetkıblenne gondenlen anketlerden abnan yanıtlara gore belırlendı Turkıye ılk 22 sanayıleşmış ulke arasında ıç ve dış pıyasalar- da rekabet gucu bakımından ge- çen yılkı 20 sıradan bu yıl 21 sırava genledı Dunya Ekonomık Forumu ıle IMD'nın ortak araştırmasına gore Turkıye 1992 yılında ıç ve dış pıyasalarda sanayının re- kabet gucu bakımından 22 sı- rada yer alan Yunanıstan'ın bır adım onunde yer aldı İsvıçre'de vapılan bu araştır- mada, ulkelenn rekabet gucu- nun hesaplanmasında, ulusal ekonomının gucü. uluslararası pıyasalara açılma duzeyı, devlet mekanızması, altyapı, fınans- man, ıdare ve ışletme, bıbm ve teknolojı ıle nufus ve beşen kay- naklann durumu dıkkate abndı Araştırmaya gore rekabet sı- ralamasında ılk sırayı alan Ja- ponya, ış ıdaresı ve ışletme, araştırma ve gelıştırme ulusal ekonomık guç eğıüm ve ışgu- cunun motıvasyonu bakımla- nndan sanayıleşmış ulkelenn en ustunu olarak bebrlendı Rekabet gucu sıralamasında geçen yıl 2'ncı olan ABD, yennı, ıkı Abnanya'run bırleşmesının yarattığı bebrsızbğın olumsuz etkısıne rağmen, bu yıl Alman- ya'ya kaptırdı Araştırmaya gore Aiman ışadamlan, ureüm mabyetlen daha ucuz olduğun- dan, Almanya'nın doğu kesımı yenne, Doğu Avrupa ya vatınm yapmayı tercıh edecekler Rekabet gücu sıralamasında geçen yıl 2 ncı olan ABD, eko- nomık durgunluğun gıderek de- nnleşmesı ve Amenkan eko- nomısıne duyulan guvenın sar- sılması nedenlenyle bu yıl Isvıç- re ve Danımarka'nın ardından, ancak 5 ıncı olabıldı Araştırmada, ayn bır grup aJünda değerlendınlen yenı sa- nayıleşmekte olan 14 ulke ara- sındarekabetgucunde Sıngapur son uç yılda olduğu gıbı bu yıl da başı çekerken, Tayvan bu yıl 4 sıradan 2 sıraya yukseldı Sı- ralamada Hong Kong uçuncu, Malezya4 oldu 4 Danımark» Rekabet gücü aratemaa 1991 1 Japonya 1 \BD i Vbnanvı 5 Kanada 6. \'ir>tur>a 7 HoUaoda 8. Dammarka 10 Flriiuıdı>a 10 Ingıllere II Bei/Lûks. 12 B>l/luks. Ingıllffi 12 hney 13 Irlanda 14 Noney Zdanda 16 VusUalya 16 \>ustral>a 17 \onet 17 itaha 18 İspan>a 18 \ Zdanda [19 İtaKa 19 Ispanta 2ü Portekız 20 Turkne 21 Turkı\e 21 Porteku 22 V. uıunıstan 22 Vunantslan 13 MacanstM* ı *) Mcu ans 'an bu ulu >u suıun ılcşmekH olan ulkek r kupuumnaulmdı DİE'ye göre işsizlerin yüzde 43'ü kendi çabalanyla iş anyor Çoğunluk kendi işini kendi buluyor İZMİR (AA) - Ulkemızdekı ışsızlenn yuzde 43'u kendı çabalan. yuzde 36'sı da eş-dost aracıbğıyla ış ararken bır ışe gırebıl- mek amacıyla Iş ve Işçı Bulma Kurumu'na başvuranlann oranı sadece >uzde 12 duze- yınde bulunuyor DİE venlen ışsızlenn yuzde 2 78'ının ıse, ış umudunu gazete ılan- lanna bağladığını onaya koyuyor Iş ve İşçı Bulma Kurumu (IÎBK) Bölge Mudunı Azız Taşkın, ışsızlenn buyuk bo- lümunün, öncebkle kendılen ya da yakın çevrelennın çabalanyla ış aradıklannı soy- Hızla genişleyen işsizliğe önlem ADANA (Cumhurivet Güne> İlleri Bü- rosu) - Turkıye'de artan nufus paralelın- de hızla yukselen ışsızlığın. ancak uygu- lanabılır >enı ıstıhdam polıtıkalannın devreye sokulmasıyla onlenebıleceğı vurgulandı Çalışma ve Sosyal Guvenlık Bakanı Başmufettışı ve Kamu Yonetımı Uzmanlan Derneğı Başkanı Husamet- tın Ornek ışsızlığe karşı 'Mıllı Istıhdam I Master Planı onensınde bulundu ı İşsizliğe karşı Avrupa Topluluğu'nun ızledığı stratejının temenınde "İşsızlıkle Mücadelede Eylem Planı" bulunduğunu anımsatan Husamettın Ornek, şu onen- lerde bulundu "Hızlı nüfus artışını engelleyecek nu- fus planlaması, tanmsal alt yapı ınşaa projelennın hızlı ve emek yoğun gınşım- lerle yonlendınlerek desteklenmesı enerjı, sulama, tunzm gıbı sunger proje- lere ağırlık venlmesı, ucretblenn ve ışsız- lenn tukettıklen mallann üretımıne yo- ğunluk kazandınlması, ıcraata donuk ve doğrudan ek ısühdam yaratan yatı- nmlann düşuk faızb ve uygun ödeme ko- şullu kredılerle desteklenmesı, uzun vade- b yatınmlann teşvık edılerek vergı muafı- yet sınırlannın yükseltılmesı devletın sos- yal ve ekonomık pobtıkası çerçevesmde Iş ve Işçı Bulma Kurumu'nun 'Istıhdam Kurumu Genel Mudurluğu' adı altında yenıden duzenlenmesı, kuçuk ve ortaboy teşebbüslenn teşvıkı ve desteklenmesı, es- nek çalışma yontemlennın uygulanabıhr- bğının sağlanması, kıdem tazmınatı ıle bağlantı kurulmaksızın, devletın de katkısı ıle 'Işsızbk Sıgortası'nın gundeme gelmesı ledı Turkıye'de ış alanlannın oldukça sınırb, ış arayanlann sayısının ıse yuksek olduğu- nu vurgulayan Taşkın, ış yaşamındakı ge- reksınımın ancak yuzde 25"ıne yanıt vere- bıldıklennı, son yıÛardakı tanıtım çabşma- lanyla bırbkte, İcurum aracılığıyla ışe yer- leştınlmek ısteyenlenn sayısında büyuk artış olduğunu bıldırdı Kurumun, bu alanda daha etkın bır hızmet verebılmesı ıçın kapsamb bır çabşma başlatıldığnı an- latan Taşkın şunlan söyledı İİBK, başlattığı yenı bır uygulama ıle (meslek danışmanhğı) hızmetı verecek Bu- nun ıçın Almanya ıle 3 yılbk bır anlaşma ımzalandı Anlaşmaya gore kurum perso- nolı 4 er aylık surelerle Almanya'da ış ve meslek danışmabğı eğıtımıne tabı tutula- caklar Bu uvgulamanın amaa, ış hayatına gırme aşamasında bulunan kışılere yol gos- termektır" Taşkın, 1946 yılında yunırlüğe gıren İIBK Kuruluş Yasasfnın gûnün ıhtıyaçla- nna cevap veremedığını behrterek kurumu çağın gereklenne uygun bır yapıya kavuş- turabılmek amaayla hazırlanan tasannın yasalaşmasıyla. yaşanan sorunlann buyuk olçude aşılabıleceğını kaydettı Taşkın. "İş ve Işçı Bulma Kurumu, ozel sektoranlayışı ıle çalışmalıdır dedı RBANK 30 Haziran 1992, Salı. Hizmetinizdeyiz... Abıde-ı Hürrıyet Cad No 125, 80220 Şışlı / Istanbul Tel 9(1) 224 94 94 Fax 9 (1) 231 47 59 Tlx 27920 dev tr de ıplık-dokuma fabnkasının tuz ıhtıyacı 3 649 ton olduğu halde 9 388 ton alım yapılmış İmzalann sahtelığını kavrayın- ca ıhtıyaç durumuna baktık kı sahtebk anlaşılıverdı Bunlar bakan tarafından TBMM'dekı gensoru sırasında açıklandı Bız, sahte olduğunu saptadığı- mız kantar fişlennde adresı ve plakası yazıb kamyon'an Kon- ya Emnıyet Mudurluğu'ne sor- duk Gelen resmı yazıda soz ko- nusu plakalann kamyonlara değıl traktorlere, motorsıkletle- re aıt olduğu hatta bazı plakala- nn henuzçıkmadığı bebrtılıyor Yara hayab kamyonlarla Çu- kobırlık'e tuz sevkedıldığını devletın emnıyetı de saptamış oluyor bu durumda Uzucu olanı bu açıklamanın ardından devletın bır ışleme geçmemış ol- ması Devlet Bakanı, huküme- tın ortağı hem de Meclıs kursu- sunde yolsuzluğu anlatıyor, ama savcılarda bır hareket yok, bu olaya el koyulmuyor Bu ış sıze de ganp gelmıyor mu bana oldukça duşundurucü. tuhaf geldı - Çukobırlık'ın alacakb oldu- ğu kuruluş ve kışilenn bırbğe gosterdığı temınatlann havalı ya da abartıb olduğu ıddıası var DOĞAN - Bu konunun da ıddıa olmadığını saptamış du- rumdayım Bu konuda sadece ıkı oınek gostereyım Bın De- par ya da Honzon adını kulla- nan bır şırketın 2 mılyar 791 milyon lıra olan borcuna karşı- lık olarak once İstanbul Kar- tal'da 22 931 metrekare gayn- menkul 35 milyon braya ıpotek abnıyor, aynı yer ıkı ay sonra 5 Kasım 1990'da 2 mılyar 826 milyon braya ıpotek abnıyor Aynı arsa hem 35 milyon hem de 2 8 mılyar olabıhr mı 9 İkıncı orneğımız Adana'dan Bırlığımızle fason ışleme sozleş- mesı yapan Kamışlı fabnkası- nın 1989 tanhındekı bırlığe bor- cu 2 737 mılyar olduğu halde 190 milyon lırahk ıpotekle yeu- nılmış Şırkeün başkaca bır malına da rastlanmadığı ıçın bugunku zarar 8 5 mılyar braya ulaşmış durumda Donemın Genel Muduru Özger Aygar, agır cezada suçlu bulundu Ba- na, genel muduru ağır cezada yolsuzluktan yargılanan ve ce- za alan başka bır kuruluş göste- rebılırmısınız 9 - Gazetelere "Tehdıt edıbyo- rum, oldumıek ıstıyorlar" dıye demeçlennız çıktı Bır gebşme var mı, tehdıtler suruyor mu 9 DOĞAN - Hayır, artık teh- dıt fılan kalmadı Sadece ımalar var, ama onlar da kısık sesle Ben tavnmı çok açık koydum - Blr suredır mafya laflan edılmıyor Ortabk dunıldu, suçlular saptandı mı 7 DOĞAN - Incelemeler hızla suruyor Yakında Çakobırlık"- le uç yıl oncesıne kadar 50 mıl- yonun uzennde ış yapan şırket- lerle ıncelememız sonuçlana- cak Şu anda bıle adı doğru du- rust tıcaret sıabne kaydedıl- memış şırketlen saptadık Bun- lan da açıklayacağız Bız kad- rolaştıkça mafyanın sesı kısılı- yor Bazı ılışkılerden çekınıp "Ne olur ne olmaz ' dıy erek ıstı- fa edenler oldu Mafya bunalı- ma gırdı, bırbkten çekılmeye başladı Çukobırlık'tekı adam- lan, pıyonlan da sındı - Mafyanın ya da kırb ışler yapanlann çekılmesıne somut ornek var mı 0 DOĞAN - Bakanın açıkla- masını gazetede okuyan 50 Yıl Tuz Şırketı, o gun bırlığe tuz ge- tınruş, ama haberden rahatsız olmuş taahhut etıığı tuzu dok- meden kaçmış gıtmış Bunu tu- tanak altına aldık Şırketın go- zuken alacağını da odemıyo- ruz Savalıkdavaaçacak Ambargo Ikarus'u da etkiledi HÜSEYİN ERCtYAS İZMİR - Bırleşmış Mılletler Guvenbk Konseyı nın Yugos- lavya ya ambargo karannın et- kılen beledıyelenn otobus ab- mlanna kadar uzanıyor Istan- bul ve Izmır anakent beledıyele- n 191 Yugoslav Ikarus otobu- sun tesbmını bekb> or Dışalımcı firma ıkı beledıyenın otobusle- nnı getırmenın yollannı anyor Yugoslavya Federal Cumhu- nyetı de (Sırbıstan-Karabağ) her turlu tıcan ve parasal ışlem- lenn durdurulması, Istanbul ve Izmır anakent beledıyelennın otobus abmlannı da etkiledi Ambargo kapsamındakı bolge- de Belgrad da uretılen IETT ve ESHOT genel mudurluklenne abmı kararlaştıran Ikarus mar- ka otobuslenn getmlmesı tehlı- kcye gırdı Vugoslav Ikanıs un Turkıye tcmsılcısı Vepa Pmar Uluslara- rası Tıcaret AŞ yetkılılen. Istan- bul vc Izmır ın hcmen teslımı ge- reken 191 otobusunu getırme- nın vollannı aradıklannı bıldır- dı EKONOMIYE BAKIS TANER BERKSOY Gelir Dağılımı ve Gelişme 1980lı yıllarda Turkıye de çok şey değıştı Bunların bır kısmı beğenıldı, desteklendı, ovuldu Bır kısmı da kuşkuyla karşılandı, eleştırıldı Eleştırılere kulak asan olmadı En lyısını ben bılırım, be- nı eleştıren vatan haınıdır duşuncesı aklın ve nesneliığın egemen olacağı, uyarıcı tartışmaları engellerken, sonu belırsız uygulamalara yol verdı Dunyada konuşulan bazı yenı tezler mutlaka dogrularmış gıbı sorgusuz sualsız po- lıtıkalarımıza sızma olanağı buidular Bılımsel ve kulturel derınlıklerı yenı tezlerle ulke koşul- ları arasındakı çelışkılerı kavramaya yeterlı olmayan kad- rolar, bu tezlerı nesnel bır eleştırı suzgecınden geçırme- den ben bılırım havası ıçınde uygulamaya kalkınca, so- nuçlar hıç de ongorulduğu gıbı olmadı 1980'lerdekı deneyımlerımızde bu tur ornekler çok Bu- gun buturbırorneğedeğıneceğım 1970"11 yıllar dunya ekonomısının cıddı bır bunalıma sü- ruklendığıyıllar Azalankâroranlarıbıryandansanayılerın dunya olçeğınde yer değıştırmesıne yol açarken, bır yan- dan da ulusal çözum arayışlarını gundeme getırdı Bu ko şullarda on plana çıkan bır tez gelır dağılımıyla ılgılıydı Teze gore ust gelır gruplarının tasarruf eğılımı yuksektı Bunlar aynı zamanda, yatırım geleneğı olan kesımdı Gelır dağılımı ust gelır grupları lehıne bozulursa tasarruf hacmı artacak yatmmlar yukselecek buyume hızlanarak buna- lım aşılacaktı Bunalım ortamında rağbetgoren bu tez, ge- reklı yapısal ozellıklere sahıp, gelır dağılımı nıspeten den- gelı olan ılerı, sanayıleşmış ulkeler ıçın gelıştırılmış bırço- zum onerısıydı Ustelık donemın ultra-lıberal ruzgârlarına da uygundu Açıkça soylenmese de, 1980 lı yıllarda bızde de boyle bır uygulama yapıldı Pıyasa ekonomısıne donuş ve yapısal uyum onlemlerının sonucunda gelır dağılımı kâr, faız, rant gelırı kazanan grupların lehıne hızla bozuldu Ucret ve maaş kazanan alt gelır gruplarının gelır payları onemlı ol- çude duştu Tezın gereğı yapılmıştı Ama beklenen tasarruf artışı ve yatırım hızlanması gerçekleşmedı Gerçekleşmesı de ola- naksızdı Zıra, hem yatırım ortamımızın yapısal ozellıklerı, hem de donemın ekonomi ıklımı tezm beklentılerıyle çelı- şen oğelerle doluydu Bır kez bızde gelır dağılımı zaten dunyada on sıraları ışgal edecek olçude bozuktu Daha da bozulması genış kıt- lelerın satınalma gucunu lyıce erıterek, ıç taleple yaşayan sanayılerımızı guç duruma sokacak, yatırım hevesını ko- reltecektı Sanayıcılerın uzun yıllar talep eksıklığınden yakınmaları bunun gerçekleştığıne ışaret edıyor ikıncı bır yapısal ozellığımız gelır dağılımı lehlerıne de- ğışen grupların nesıller boyu suregelen bır tasarruf-yatı- rım geleneğıne sahıp olmamalarıydı Batı nın sanayıcı burjuvakesımlerındekıyerleşık yatırım anlayışı henuz çok uzağımızdaydı Bu koşullarda, gelır dağılımı lehlerıne ge- lışen grupların tasarruf yerıne luks tuketıme oncelık ver- melerı beklenmesı gereken bır sonuçtu Bızde de boyle oldu Ustelık, yenı lıberalızm bunların yatırım oncelıklerını de değıştırdı imalata donük yatırımlar yerıne kısa donemde kârlılığı yuksek hızmet yatırımlarınıyeğledıler Son yıllarda sanayıcı aılelerın dıskotek restoran yatırımına soyun- «naları ışlerın bu yonde gelıştığını gosterıyor Ote yandan gelır dağılımının bozulduğu yıllarda yaratı- lan ekonomık ortam da sabıt sermaye yatırımlarını caydı- rıcı oğelere sahıptı Bu bağlamda ıkı onemlı gelişme ya- sandı Bırıncısı premature lıberalleşmenın fon kullanımına getırdığı tercıhe ılışkındı Hazırlıksız olarak başlatılan ve başıboş bırakılan lıberalleşme Turk ekonomısını bır spe- kulasyon cennetıne çevırdı Spekulatıf kazançların boyle- sıne yuksek olduğu bır ortamda ne yatırım geleneğı ne de sanayıleşme hevesı yaşayabılırdı Zaten cılız olan bu eğı- lımler sondu, gıttı İkıncı onemlı gelişme bozulan gelır dağılımının ıç den- gelerıyle ılgılıydı Spekulasyonun da pompalamasıyla, ge- lır dağılımı daha çok faız ve rant gelırlerı lehıne bozuldu Kısacası, ust gelır grupları arasında da dengesızlık yaratıl- dı Durduk yerde bır rantıye grubu bır yenı turedı zengın tabakası oluşturuldu Bu yenı grubun temel tezde ongoru- len yuksek tasarruf eğılımıne ve yatırım tercıhlerıne sahıp olması soz konusu bıle değıldı Tersıne hacımlı bır luks tuketım ıştahası ortaya çıktı Rahat kazanca alışık rantıye- lerın bırıkımlerını uzun donemlı sabıt sermaye yatırımları- na yonlendırmelerını belemek de tam bır safdıllıktı Bazı ınsanlar bu gelışmelerı daha ılk adımda sezdıler, soyledıler Ama 1980'lerın eleştırıye tahammulsuz orta- mında kulak asan olmadı Hıkmetı kendınden menkul bır tez denendı Sonuçları ortada Turk ekonomısı 1980 lerı azalan bır tasarruf ve yatırım performansıyla geçırdı Ka- munun borçlanmayla surdurduğu altyapı yatırımları olma- sa, buyume performansı da kaygı verıcı olacaktı Bugun ulaştğımız noktada ekonomi tam bır fon açlığı ıçınde Ta- sarruflarımız 1970 lerdekı duzeyırı henuz yenı yakaladı Ustelık elımızde son derece bozuk bır gelır dağılımı ve haklı bazı talepler var Yoğun olarak tartıştığımız sorunlann çoğunun kokenın- de 1980'lerın aymazlıkları yatıyor Yenıden hızlı bır geliş- me ve sanayıleşme temposunu yakalamak ıçın epeyce ta- mırat yapmamız ama once bunun gereklılığı uzennde uz- laşmamız gerekecek Tüm metrolarda Yapı Merkezi'nin imzası var • 1965 \ılındd genç mımar ve muhendısler tara- fından kurulan Yapı Merkezı bugun Turkıje'nın butun metrolanna ımzaatan bır şırket halıne geldı. Ekonomi Servisi - 1965 yı- bnda 25 vaşında bır muhendıs ve27 vaşında bır mımar tarafı- ndan kurulan Yapı Merkezı bugun Turkıye'nın butun metrolanna ımzasını atan ve çalışma alanını ınşaattan >a- pav zeka sıstemlenne kadar genışleten bır şırket habne gel- dı Geçen hafta yabancı ortağı ABB ıle bırbkte Izmır Met- rosu nun ıhalesını kazanan Yapı Merkezı daha once Is- tanbul'un \ksara>-Ferhat- paşa arasında çalışan hafıf metrosunu Taksım-Tunel Tramvayını ve Aksaray-Sır- kea çağdaş tramvavının yapımını ustlendı Hafıf met- ronun Ferhatpaşa-Merter- Atakov guzergahının vapımı ıçın de çalışmalannı surdunı- vor 1965 Mİında mımar Koksal Anadol ıle ınşaat muhendısı Ersın Anoğlu taralmdan ku- rulan Yapı Merkezı araştırma ve proje ıle başlavan faabyetle- nnı once ın^aata. sonra ravlı sibtemlere ve pretabnkasyona vonclttı 1978 de Turkıve nın ılk metro macerası olan Anka- ra Metrosu projesıne gıren an- cak 1980 ıhtılabyle bu projeyı yanm bırakmak zorunda ka- lan şırket, prefabnkasyon konusuna el attı Daha sonra çevre duzenlemesı, restoras- von. tunzm, yazıbm gıbı ko- nularla ılgılendı Şırketın Icra Kurulu Başkanı Emre Aykar Yapı Merkezı*nın rayb sıstem- lerdekı önculuğûnu sur- durmenın dışında toplu konut alanına addı bıçımde gırmevı hedefledığını bebrterek. bu konuda 2 bın yıbnın konutu- nun dızayn çabşmalanvla uğ- raştıklannı bıldırdı Bu gun bunjesınde 9 şırketı banndıran Yapı Merkezı Tur- kı>e">e kazandırdığı 'ılk' ler ılededıkkatıçekıvor Şırketın ılklen arasında 1971 vılında Turkıve nın ılk çok katlı oto- parkı, 1979 da ılk metro proje- sı, 1982 de ılk kompla fabnka ıhracatı 1987 de ılk metro ın- şaatı 1989 da ılk veraltı ıstas- \onu proje ınijaatı ve 1990 da santımetre karası ' s tonluk ağırbğa davanabılcn ılk beıo- nıı ııretme bulunuvor