Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 2HAZIRAN1992
12 DIZI-YAZI
Ünlü şarkıa Selda Bağcan, gözaltına ahnıncaya kadar Türkiye'de işkence yapıldığına inanmıyordu
İşkeııce: Şarkdevletinin şarkısı
S,_ 'elda Bağcan: Selimiye'de tutuklandım. Aynı günün akşamı da Metris'e götürüldüm. İşteilk
defa o sırada kelepçe taktılar elime... Bu çok dokundu bana... Cezaevi arabasına elim kelepçeli olarak
bindirildim. Metris'te bir binbaşı teslim aldı beni. Önce bir doktor muayenesinden geçtik. İşkence
gördük mü, görmedik mi, bulaşıa bir hastalığımız var mı, yok mu diye yapılıyor bu muayene... Sonra
bir aramadan geçtik. Affedersiniz külotuma kadar baktılar. Bu da çok ağnma gitti.
UNLULER
İŞKENCEYİ
ANLATIYOR
UTKl OKLVZ
Selda Bağ-
can, 1972 yılın-
da Dışışlen
Bakanlığı'run
tayını ve hızmet
pasaportu ıle
ulkenua Bul-
ganstan'da Al-
un Orfe Muzık
Yanşması'nda
temsıl etmış un-
lu bir şarkıcı-
rnız 'Açık soy-
letnek gerekırse
jl2Eylul'dego-
zaltına ahnma-
Jan, tutukevıne
konulmadan
5nce oralarda
şkence yapıldı-
&na ınanmı-
yordum Cum-
hurbaşkaru
jEvren, 'Jşkence
p'ok' dıye konu-
şuyordu tele-
vızyonda Sık
sık veısrarla iş-
kence yapılma-
dıgını vurgulu-
yordu Kendı-
fine ınanıyor-
dum" dıyor
Pekı bu ınancı
hasıl sarsılmış
pelın bunu
kendısınden
dınleyelım
; -12 Eylûl'den
sonra nelerle
suçlandınız, kı-
fcaca anlatır nu-
«jınız?
ı BAĞCAN -
1979 yıhnın I
Mayıs'ında Al-
manya'nın
frankfiırt ken-
iınde kutlama
forenı yapılmış-
tı O torene bu-
cöndtîhyaulke-
Irfrinın temsılcı-
len kaulmıştı
,Ben de davet
jedılmıştım 1
jMayıs, uluslararası bir gun olduğu ıçın
katılmıştım Aynca Batı Almanya
başbakanlanndan VVılly Brandt da o
korene katılıp bir konuşma yapmıştı
,12 Eylûl'den sonra bu torene ve bu tö-
ten çerçevesındekı yuruyuşe katılmak-
la suçlandım Bana yoneltılen bir
başka suçlama. Melıke Demırağ Cem
Karaca, Zulfu Lıvaneb ve Şanar Yur-
datapan ıle bırlıkte çeşıtlı konserler
vermemızdı Ifademı alan tstanbul Sı-
kıyonetım Komutanhğı Başsavcısı
Albay Süle>Tnan Takkecı, bunlarla
suçlarruşü beru Aynca bazı şarkılan-
mın sözlennde bılırkışı Sulhı Donme-
zer suç unsuru bulmuş Bu suçlama-
lar nedenıyle 12 Eylul'den sonra go-
zaltına abndım
- GözaJtına alınmadan, tutukevıne
konulmadan önce oralarda işkence ya-
pıldığına ınanıvor muydunuz?
BAĞCAN - Açık soylemek gerekır-
se ınanmıyordum Cumhurbaşkanı
Evren, "işkence yok" dıyekonuşuyor-
du televızyonda Sık sık ve ısrarla ış-
kence yapümadığını vurguluyordu
Kendısıne ınanıyordum
- Peki neiere tanık oldunuz da bu
ınancınız sarsıldı; bunu anlatır mtsınız?
BAĞCAN - 27 Mayıs J981 gunu sa-
bah saat 9 30 sıralannda evden alınıp
Gayrettepe'dekı 1 Şube ye goturul-
dum Sabıka kaydımın araştınlması,
fotoğrafımın çekılmesı, parmak ıamın
dlınması gıbı ışlemlenn tamamlanma-
îindan sonra aynı gunun akşamı saat
17 00 ya da 18 00 sulannda bulundu-
|um yerden dort kat aşağna ındınle-
rek hucrelenn bulunduğu bolume
eoturuldum Işteo bolume gırdığımız-
de gozlen bağb, duşmemek ıcın bırbır-
lenne tutunan genç ınsanlar gordum
Başlannda da ehnde çok kalın bir so-
pa olan bir adam Gençlenn en ufak
hareketlennde bu kalın sopa uzerlen-
ne peş peşe ınıyordu Artık nerelenne
rastgelırse Onlann yanından geçtik
ve benı tek başıma bırhucre>e koydu-
lar
- O gece başka bir şeye tanık oldunuz
mu?
BAĞCAN - O gece başka bir şeye
tanık olmadım Yalnızca hanı açık ha-
vada halı doversınız de "tak tak" dıye
sesler çıkar, ışte ona benzer sesler duy-
dum Gece boyunca surdu bu sesler
- KonuMuğunuz hucreden de bahse-
der misıniz biraz?
BAĞCAN - Daracık kapkaranlık
bir yerdı Mazgalı da kapatüklan ıçın
alttan çok ınce bırışık sıayordu Bıt ve
pıre cınt atıyordu Sabaha kadar ka-
şındım o yuzden Tuvaletı de yoktu
Plastık sut kaplanyla ıhtıyacımıa go-
ruyorduk Hucrede delık deşık bir şılte
vardı Ceketımı o şıltenın uzenne senp
yattım
- Orada size yönelik herhangi bir şev
oldu mu?
BAĞCAN - Fızıkı saldın anlamında
herhangi bir şey olmadı Yalnız gerek
sozle, gerek da\ raruşlarla ığrenç bir şe-
kılde aşağılandım Belkı de sanatçı
olmam fizıkı saldından korudu beru
-Oradan sonra nereye goturuldu-
nuz?
BAĞCAN - Ertesı gun saat
11.00-12.00 sıralannda benı alıp önce
vukan çıkardılar sonra da Selımıye'ye
gotürduler Tutuklanacak mıyım. tu-
tuklanmayacak mıyım, bunun karan
venlecektı Selımıyede Ve tutuklan-
dım Aynı gunun akşamı da Metns'e
göturuldum Işte ılk defa o sırada ke-
lepçe taktılar ebme Bu çok dokundu
bana Cezaevi arabasına elım kelep-
çeli olarak bındınldım Metns te bir
binbaşı teshm aldı beru Önce bır dok-
tor muayenesinden geçtik işkence
gorduk mu. gormedık mı bulaşıcı bır
hastalığımız var mı, yok mu dıye yapı-
lıyor bu muayene Sonra bır arama-
dan geçtik AfFederMnız külotuma
kadar baktılar Bu da çok ağrıma gıt-
tı Çok çırkın bır şey O gün hayatım-
dagormedığımşevlengormuştum Ilk
kez ellenme kelepçe takılmış, ılk kez
külotuma kadar aranmıştım Şok ol-
muş bır haldeydım Butun bunlardan
sonra beru kızlann bulunduğu koğuşa
koydular
- Koğuştakikr işkence görmüş muy-
du?
BAĞCAN - Btam koğuş 40 kışıydı
O koğuşta 40 gun kaldım Bu sure
ıçınde de yaklaşık beş yuz kışıyle taruş-
tım Kjmılen tahlıye edılıp gıdıyor,
kımılen tutuklanıp getınlıyor Tanıdı-
ğım bu beş yuz kışırun hepsı de işkence
gormuştu Yalnız bır bana, bırde sera-
rruk sanatçısı bır arkadaş vardı. ona
işkence yapılmamıştı Seramıkçı ha-
rum arkadaş da ışkenceye goturulmuş,
yolda sopa da yemış, ancak işkence
yapılmamış Son anda ona işkence
>apmaktan vazgeçmışler Koğuşta ış-
kencede belı kınlrruş bır kız vardı Las-
tık denılen bır işkence aletıne sokmuş-
lar, ama ters soktuklan ıçın beh kınî-
mış Surekb ınlerdı Aynca Avalar
Lısesı'nde öğretmenlık yapan uç kışı
vardı Bınfizık,bın matematık, bın
felsefe öğretmenı Hepsıru falakaya
çekmışler bu oğretmenlenn Bır de
bunlann 16 yaşında talebelen vardı
Hepsı bızım koğuşta kalıyorlardı Du-
şünun. oğretmen ve oğrenası aynı ış-
kenceden geçmış ve aynı koğuşta kab-
vorlar Aynca koğuşta kalanlann
çoğunun falakadan ayaklan patlamış-
tı Koğuştakılenn çoğu I8-19yaşlann-
da kızlar Bır de yaşı 60'ın uzennde
bır hanım Suçu yatakhk yapmak-
mış O uç öğretmenden bın de yaşlı
baslıvdı
Şube korkusu
- Orada işkence yapılıyor mnydu?
BAĞCAN - Oradakıler zaten ışken-
ceden geçıp gelmışler Yalnız kızlarda
şoyle bır korku vardı Tekrar şubeye
göturulme korkusu Yenı bınlen ya-
kalanıyor, onlarla yuzleştırmek ıçın
cezaevınden alıp şubeye goturuyorlar
ve orada yenıden ışkenceye tabı tutu-
yorlar Cezaevınde coplama, dovme.
hakaret vardı ama şubedekı gıbı iş-
kence aletlenyle işkence yapma yoktu
Orneğın sık sık koğuşlan basıyorlar,
herkesı tek tek dışan çıkartıyorlar ve o
sırada muthışbırdayakatıyorlar Cop
yemekten bacaklar mosmor oluyor ta-
btı Sonra yataklanmızı sunguluyor-
lar, salçaları, turşulan çamasırlanmı-
zın üzerıne dökuyorlar, koğuşlan ta-
lanedıyorlar Bır keresınde koğuşa taz-
yıklı su sıkmışlardı ranzalanmız ıslan-
mıştı, bu yuzden tslak ıslak yatmıştık o
gece Bazen de havalandırma>a çı-
kartıp, dondurucu soğuk alünda saat-
lerce bekletı>orlardı Bızı ceza olarak
45 dakıka tek ayak üstünde beklettık-
len de oldu, cezaevi muduru Fıkret
Albay'ın Senı hucreye atar, ananı
bellenm dıye bana defalarca sovdu-
ğu de oldu
- Butûn bu \ aşadıklannız ne gibi etki-
ler bıraktı üzennızde?
BAĞCAN - Yaşadıklanm ıçınde be-
ru en çok etkıleven olay şu, onu da an-
latayım Bır gece sekız polıs ellennde-
kı makjnelı tufeklerle kapıyı tekmeler-
le açıp ıçen dalmışlar ve evde arama
yapmışlardı Şımdı evımın avannda
ne zaman bır polıs arabası gorsem,
'Acaba benı alma\ a mı geldıler, yaşa-
dıklanrru venıden yaşayacak mıyım '
dıye bır tedırgmlığe bırkorku>akapı-
lınm Hâlâ bu ola>ın etkısı alunda-
vım
VARLV: FEHMİ
Depreme dayanıklı bina için 10 kııral
• — 2 —
A.SOLMAZMARŞ\N
IMO IslanbulŞubesı Yonetım Kuruluadına
Burada 9 Nısan 1992 tanhınde Is-
tanbul U Genel Mechsı Salonu'nda
yapılan ve kentımız ıçın geçerlı dep-
rem nskıne dıkkat çekıp ıvedı onlem
alınmasını sağlamayı amaçlayan Er-
zıncan Depremıve tstanbul Bnfingı'n-
de sunulan rapordan bazı bölumlerı
yetkılılere ve kamuoyuna tekrar sun-
mak ıstıyoruz
• 1 Bır deprem sırasında yapısal
hasan belırleyen uç ana faktor bulun-
duğu artık gunumuzdefrerkestarafın-
dan kabul edılmektedır Bunlar dep-
rem özellıklen, yerel jeolojık ve zemın
ozellıklen, yapı ozelbklen olarak ta-
rumlanabıbr Bu uç etkenden herhangi
bınnın yeterb derecede ıncelenmemış
obnası ve yapı tasanrrunın bunlara uy-
ıgun obnaması hasan çok arttırabıl-
'înektedır Erancan'da japılan goz-
lemler hasann 4 ve 5 katlı bınalarda
'çok arttığım gostermekte, buna karşı-
-ük 2 ve 3 katb bınalarda ıse hasar oranı
sınırb kabnaktadır Kentte mevcut
olan yan bıtmış veya >apımı suren altı
ve yedı katlı az sayıda yapıda da hasa-
nn stnırb kaldığı gozlenmıştır Bunun
nedenı doğrudan zemın koşullannm
etkjsı olmaktadır Gene a>nı neden-
den oturu Erzıncan'da yapısal hasar
kentın bebrb bolgelennde yoğunlaş-
mış bazı bolgelerde de sınırb kalmıştır
Deprem nskinın yuksek olduğu
kentlerde onemlı yapılarda kesınbkle
gereklı zemın ıncelemelen yapıünadan
tasanm aşamasına geçıbnemehdır
• 2 Yapısal hasarlarda. çeşıtlı ta-
sanm ve uygulama hatalannın bırles-
mesmın de buyuk payı olmuştur
• 3 Depreme dayanıkbbk bakı-
mından bınalarda ıyı malzeme ve ışçı-
bk (betonun kurallanna uygun yapıl-
rnış obnası, çelığm kopmadan uzaya- Proje denetilîli
bılecek ozellıkte olması dolgu duvar
malzemesının basınç mukavemetının
yüksek olması) kullanılması yukanda-
kı hususlardan daha az onemlı olma-
yanetkenlerdır
mın ne buyuk zorlamalar doğurabıle-
ceğırun onceden tahmın edılememe-
sınden ka>naklanmıştır
• 4 Deprem muhendıslığı dısıphn
ler arası oldukça >eru sayılabılecek bır
bılım dalıdır Ozellıkle son on yıl ıçın-
de depremler sırasında gozlenen ha-
sarlar ve vurutulen araştırmalar bu
dalda yenı gelışmelereyolaçmıştır Ul-
kemızde halen ınşaat muhendısı me-
zun eden yaklaşık olarak 18 bolum ve
fakulte bulunmaktadır Bunlann bu-
yuk bır çoğunluğunda oğretım uyesı
eksıkbğı herkesçe bıbnmektedır Du-
rum boyle olunca her ınşaat muhendı-
sının depreme dayanıklı yapı tasanmı
konusunda yeterb bılgı ıle donatılmış
olması beklenemez Her dalda olduğu
gıbı hızb teknolojık gebşmelenn de et-
kısı ıle ınşaat muhendıslığınde de bır
ıhtısaslaşma gerekmektedır Bu ne-
denle ozelbkle 1 ve 2 deprem bolgele-
nnde onemb kamu ve ozel sektor yapı-
lannda ve bebrb kattan vuksek konut
bmalann projelen bu konuda eğıtım
gormuş ve veterlı tecrubeye sahıp olan
ve butun bu bılgı ve tecrubelennı, ılgıb
bakanbklar. uruversıteler ve IMO'nun
katıbmıyla hazırlanmış merkezı bır sı-
nav aşaması sonucunda kanıtlamıs
bulunan sertıfikal) niuh^ndıslerce ya-
pılmabdır Erzıncan depremınde goz-
lenmış olan hasarlann onemlı bır
bolumu. seçılen vapı sıstemındedepre-
• 5 Bunlara ek olarak buyuk kentle-
nmızın dışında etkın bır proje denetı-
mı yurutulememektedır Bu denetımı
yapmakla gorevh yerel yonetımler bu
konuya gereken ozenı gostermemekte
ve bu ışı vapabılecek teknık kadrolar
ıstıhdam edılmemektedır Erzıncan
Beledıvesı bunyesınde yapı projesı de-
netımı ıle gorevlı bır ınşaat muhendısı
olmaması bunun tıpık bır orneğıdır
Dığer vandan muhendıs odalannca
yurutulmeye çahşılan proje denetımı
tamamen beledıye başkanı ıle yapılan
bır protokole bağb kalmakta ve eğer
beledıye başkanı ısterse bu tur bır uy-
gulamaya derhal son verebılmektedır
Ülkemızde hemen hemen hıçbır bele-
dıye bunyesınde bu tur proje denetımı
ıçın yeüşmış tecrubelı ınşaat muhen-
dıslen bulunmazken bu ışı kısmen
amatorce yuruten muhendıs odalan-
ran devreden çıkanbnasıru anlamak
çok zordur Bu durumun en kısa za-
manda duzeltılebılmesı ıçın muhendıs
odalannın proje denetımı yapabılme-
len bır yasa çerçevesınde merkezı hu-
kumet tarafından garantı altına alın-
malı ve mahalb etkılenn ve farklı çıkar
çekışmelennın daha kolay etkısınde
kalabılen beledıye başkanlannın ınısı-
yatıfıne bırakılmamalıdır
• 6 Bır vapıda proje kadar uvgula-
mada ızlenen teknıkler ve yapılanlar
da onembdır Bu konuda da ulkemız-
de hıçbır kentte yeterlı bır denetım yer-
leştınlememıştır Bovle bır ınşaat
denetımırun çok gerekb olduğu Erzın-
can depremınde karşılaşılan hasarlar-
da açıkça ortaya çıkmaktadır Butun
yapılarda gozlenen bazı onemb
eksıkbkler ınşaat aşamasında beton
dayanımının çok duşuk olması, kolon
kınş bağlantılannda buvuk bır olası-
lıkla projelerde öngorulmüş olmasına
rağmen yeterb ozerun gostenlmemesı-
dır
• 7 Butun bu denetım mekaruz-
malan ve kurumlan bulunsa bıle yapı
projelennı vapan muhendıslen bına-
lan yapan muteahhıtlen ve mal sahıp-
lennı beklenmeyen etkıler sonucunda
ortaya çıkabılecek hasarlara karşı ko-
ruyabılecek zorunlu bır yapı sıgortası
uygulamaya konulmalıdır Bunun dı-
ğer bır yaran da hem proje hem de
yapım aşamasında sıgorta şırketının
kendı çıkarlan ıçın yapacağı denetı-
mın genel yapı kabtesını ıyıleştırmesı
olacaktır
• 8 Erzıncan depremı sonrası ya-
şananlar da aynca değerlendınlmelı-
dır 7269 sayıb Umumı Hayata Mües-
sır Afetler Dolayısıyla AJınacak Ted-
bırlerle Yapılacak Yardımlara Daır
Kanun 1959 vıbnda vavımlanmıştır
Dahasonral960 74 1968 1051 1985
31
7
7 sayıb yasalarla bazı maddelen ta-
dıl edılmışür
Soz konusu yasaya \e ılgıb vonet-
melığe gore kentımız ıçın gerekh on-
lem ve hazırbklar ıvedıbkle yapılmalı-
dır Bunun yanı sıra Erzıncan depremı
sonrası y aşananlar da gozonune alına-
rak Vdsarun guncel hale geunlmesı
çabşmalan başlatılmabdır
• 9 3194 sayıb Imar Yasası'nın sağ-
bklı kentlesme-guvenlıklı yapılaşma
anlayıjını planlama bovutundan yapım
surecıne kadar kapsayacak şekılde ye-
nıden duzenlenmesı gereklıdır
• 10 Yukanda sıralanan goruşler
sadece ılende yapılacak yapılann gu-
venb olmasını sağlamaya yonehktır
Ama deprem nskı yuksek olan kent-
lerdekı -en başta Istanbul da- mevcut
yapı stoku çok buyuk bır tehlıke oluş-
turmaktadır Bu Erzıncan depremın-
de bır kere daha ortaya çıkmıştır Bu
nedenle Erzıncan da yaşanan olayla-
nn tekrarlanmaması ıçın kentımızde,
en başta hastaneler olmak uzere yapı
onem katsayısı yüksek bmalann hem
projelenrun hem de mevcut durumla-
nnın kontrol edılmesı ve eğer yeterb
guvenbğe sahıp değıller ıse vakıt kay-
betmeden sağlamlaştınlması gerek-
mektedır
Laboratuvar mutlaka gerekli
Sayın Nejat Bayulke'run yazısında
belırttığı gıbı ınşaat sektörunde altyapı
eksığı çok fazla Yeterlı malzeme labo-
ratuvan vok
Inşaat Muhendıslen Odası, kısıtlı
olanaklan ve uyelennın desteğı ıle bu
konuda çabalannı surdurmektedır
Izmır'de uzun zamandan ben hız-
met veren IMO laboratuvarlarının
2 ncısı Denızb'de geçen yıl hızmetegır-
mıştır Ve mayıs 1992 tanhınde Istan-
bul"da da Beton Araştırma Gebştırme
Laboratuvanmız çabşmaya başlamış-
tır
Ülkemızde yapı malzemelen labo-
ratuvar ağı hızla tamamlanmab ve
oluşturulacak venı denetım kavramla-
n boylesı somut adımlarla desteklen-
melıdır
BİTTİ
ANKARA NOTLARI
MUSTAFA EKMEKÇİ
Ahmed Ariften .
Nazım Hikmefe...
27 Mayıs yazılarını bıtırmedım daha, Anıtgomut'e Ferda
Guley le bırlıkte gıtmıştık Ferda Guley, bır sure once tren-
le Istanbul dan Ankara ya gelır, evde bır de ne gorsun,
gozluğu banka cuzdanı, eşı Jale Hanım ın değerlı şeylerı
yok' Bır çanta dolusu gıyecek fılan Ferda Guley çok uzul-
du neyapacağını bılemıyordu Elehneşeğınıturkuçağıra
cagıraararmış
- Uzulmeyın getırırler' fılan dedıysem de ı-ıhi
-Parasında pulundadeğılım gozluğu yenı almıştım
1
dı-
yordu
27 Mayıs ta baktım uzuntusu azıcık geçmış Gece de
oradaydı Ferda Guley, bakanlık ne yapmıştır ya, kıra evın-
deoturur'
27 Mayısçıların Anadolu Kulubu nde duzenledıklerı ıçkı-
lıtoplantıda Fethı Gurcan ınoğluÖmerGurcan 27Mayıs-
çı Halım Menteş'ın oğlu Gokhan Menteş le karşılaştım
Halım Menteş, trafık kazasında olmuştu Fethı Gurcan ıse
22Şubat 21 MayısolaylarınakarıştığııçınTalatAydemır'-
le bırlıkte ondan bır hafta once asılmıştı' Fethı Gurcan, 27
Mayıs 1960 devrımınıyapanlarınbaşındagelıyor o zaman
yuzbaşı, bır Inonu tutkunu 27 Mayıs oncesmde Ismet
Paşa yı, Demokratların oldurteceklerı kuşkusu vardı, Fethı
Gurcan genç subaylarıyla cıpıne bıner ismet Paşa nın
evının onunde turlar atarmış Ismet Paşa, Menderes ıle
arkadaşlarının asılmalarına karşı oldu ama Talat Ayde-
mır le Fethı Gurcan ın asılmalarına karşı çıkmadı O gun-
lerı bır gazetecı olarak yaşadım 22 Şubat gecesı, Talat
Aydemır ın evındeydım Bu ıhtılal gırışımıne neden başla-
dıgını sordum Bana başarılı olacaklarını soyledı Bakan-
lar Kurulu nun lıstesını gosterdı
- Sızı de aramızda gormek ıstıyoruz
1
dedı sız de bıze
gelın
- Aman Albayım' Önermıze teşekkur ederım ben bura-
ya sıze katılmaya değıl goruşme yapmaya geldım' Ben
gazetecı kalmak ısterım Sonra sıze bır onerım var, gaze-
tecılerın hıçbınnı eyiemınıze karıştırmayın Yarın savaşı
yıtırırsınız gazetecıler anılarını yazarlar olan sıze olur'
Bu dostsozu
1
Talat Aydemır ın demecıyle, fotoğraflarımız ertesı sa-
bah Mıllıyet'te manşetın ustunde çıktı Okurlardan kımı
- Bu resımlerden hangısı ıhtılalcı hangısı Ekmekçı bellı
olmuyor' dıye takılıyorlardı Şubatın 22'sı, sırtımda kara
pardosu var, Talat Aydemır de tıraşlı, sırtında sabahlık
1
Namık Kemal Mahallesı ndekı evınde çekıldı fotoğraf Ge-
nelkurmay Başkanı Cevdet Sunay da çok yakınında oturu-
yordu
22 Şubat gecesı Başbakan Ismet inonu yle tum bakan-
ları Çankaya Koşku ndeler Fethı Gurcan Koşk'u sarmış
Başbakanla bakanları tutuklayabılır, ismet Paşa, Gur-
can dan sordurur
- Bız buradan çıkabılır mıyız
9
Çankaya yı kuşatan Fethı Gurcan, Komutan Talat Ayde-
mır'e sorar
- Komutan Başbakan ismet Paşa'y'a bakanlar Koşk'ten
çıkmak ıstıyorlar neyapayım^Bırakayımmı.entegreede-
yım mı^ (Gozaltında tutayım mı')
- Onlarla ışımız yok bırak gıtsınler' der Talat Aydemır
Çıkabıleceklerı ismet Paşa ya bıldtrılır Paşa elını ma-
saya vurur
- Şımdı kaybettıler
1
der
Gazetecı Ergın Konuksever 22Şubatyenılgısınden son-
ra Istanbul da Ayazağa da Fethı Gurcan'a sorar
- 22 Şubat gecesı Başbakan Ismet Paşayla bakanlarını
yakalamışken Çankaya yı cevırmışken ntçın bıraktın'?
- Yahu Ergın, ben tarıhe Inonu yu olduren adam olarak
geçmek ıstemem ıstemedım'?
- O zaman onlar tarıhe senın ıpını çeken adam olarak
geçecekler bunu bılesın'
Fethı Gurcan 27 6 1964 te asılmazdan 15 dakıka once
saat 02 55 te eşı Esma Hanım ıle çocuklarına şu son mek-
tubu yazdı
"Canım karıcığım ve yavrularım,
ölumumden dolayı uzulmeyınız Bu benım alın yazım-
mış Kalben musterıh olarak otekı dunyaya goç edıyorum
Kendımı vatana ve mıllete adamış ınsanların gonul rahat-
lığı ıçındeyım Sıze şerefımden başka bır mıras bırakama-
dığım ıçın uzgunum Bu emanetımı sonuna kadar muhafa-
za edeceğınızden emınım
Yavrularım annenızı uzmeyınız tahsılınızedevamedın
Vatana ve mıllete yararlı ınsanlar olmak ıçın çalışın, Allah
sızı fena msanlardan korusun
Hepınızı once Allah a sonra asıl Turk mılletıne emanet
edıyorum Hepınızı ayrı ayrı kucaklar, son defa gozlerınız-
den operım
Sızı çok seven Babanız Fethı Gurcan "
•••
Ahmed Arıf ın olum yıldonumu Ahmed Arıf geçen yıl
bugun olmuştu Bugun saat 11 00'de Ankara'da Cebecı
Gomutluğu nde Ahmed Arıf anılacak Ahmed Arıf'ı anan-
lararasındaolacağım Ahmed Arıf ın gomutu bırıncıkapı-
ya yakın Bu gece de Salıhlı ye gıdeceğım Yarın Salıhlı'-
de Nazım Hıkmet ın olumunun 29 yılı dolayısıyla toplant
var Toplantıya Samıye Yaltırım, Muzehher Va-Nu, Naıl
Cakırhan Balaban Şukran Kurdakul da gelecekler Can
Yucel le Şadan Gokovalı, Grek ozan Stelyos Yeranıs
onunla bırlıkte ozan, tıyatrocu Hrısto Katsıyanıs, Salıhlı
Beledıye Başkanı Zafer Keskıner ın konuğu olarak 30 ma-
yıstan ben Salıhlı deler Yarın akşamkı toplantınm sunucu-
luğunu NevzatŞenol yapacak
BULMACA
SOLDAN SAĞA: 1 2 3 4 5
1/ Komedılerde
hafıf meşrep genç
kadın ya da ışvelı
hızmetçı rollerıne
çıkan kadın oyun-
cu Bır bağlaç. 2/
Bır göz rengı
Uzun soluklu bır
yazın tum 3/ Mat,
dayanıklı ve hafıf-
çe saydam bır kâ-
ğıt 4/ Orta Ana-
dolu'da yetıştınlen
kuyruğu ın ve yağb
bır tur koyun 5/
ABD'nın bır eyale-
tı Muzık kompozısyonunda son
bölum 6/ Akım şıddetı bırımı kı-
loampenn sımgesı Karakter Kö-
pek 7/ Unsuzle bıten bır sozcüğun
unluyle başlayan bır sozcuğe bağ-
lanarak okunması Bır hayvan 8/
Guzel sanat Körpe yaban domu-
zu 9/ Algılanan nesnelenn temel
nıtelığı Gemının çektığı suyu gos-
termek ıçın baş ve kıç bodoslama-
ları uzenne konulan ışaretler
YUKARIDAN AŞAĞIYA: 1/ Japonya'da harakiri terımı ba-
yağı sayıldığı ıçın bunun yerıne kullanılan sözcuk 2/ Muğla-
nın bır ılçesı Dalga, kasırga 3/ Buyuk sandal Bır oyun
ya da fılmde dınlenme suresı 4/ tçyağı 5/ Pulculukta hatalı
basılmış pullar ıçın kullanılan sozcuk Sergen 6/ Çene al-
tından ve yanakların uzerınden geçırılerek başörtüsüne kan-
calanan, genellıkle gumuşten yapılmış takı Ilave 7/ Kemal
Bilbaşar'ın bır romanı Ustun bır yetkının gucunu sımgele-
yen değnek 8/ Yazın gıyılen bol kesımlı ve astarsız hafif ce
ket 9/ Kuçuk mağara Duzgun ve ıyı konuşma yetısı