Katalog

17 HAZİRAN1992 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER ABD'yi çalkalayan ve Nbton'un istifasına yol açan skandal hâlâ unutulmadı ında İran, tazminat istiyor • TAHRAN (AA) - tran'ın, geçen hafta sonu Tahran-Ankara seferini yapan trene düzenlenen ve bir kişinin öldüğü, 9 kişinin de yaralandığı saldın ile ilgili olarak Türkiye'den tazminat isteyeceği bildirildi. İran Dışişleri Bakan Yardımcısı Alaaddin Burucerdi, IRNA'ya verdiği demeçte, tran'ın Ankara Büyükelçisi'nin, Türk hükümetinden zarann ödenmesini istemek için adli yollara başvurduğunu söyledi. Türk yetkililerini, saldınyı Iranlı yetkililere geç haber vermekle suçlayan ve bunun da bir "ihmal" olduğunu ileri süren Burucerdi, tran'ın Ankara Büyükelçisi'nin olaydan yedi saat sonra bir yolcu tarafından haberdar edildiğini öne sürdü. Avrupa'da silah- asker indirimi • BRÜKSEL (AA) - Soğuk savaşın sona ermesinin ve Sovyetler Birliği'nin dağılmasırun ardından Avrupa'da silah ve asker sayısında indirim süreci başladı. Federal Alman hükümetinin geçen hafta 10 bin adet çeşitli tip ve çaptaki silahı tek yanlı kararla imha etmeye başlayacağını açıklamasından sonra, İngjliz ordusunun asker sayısında iki yılda yüzde 4 indirim yapıldığı belirtildi. Bonh hûkümetinin imha karanru NATO müttefikleriyle yapüğj görüşmeler sonunda aldığıru bildiren Alman Savunma Bakanı Volker Rühe, amacın BDT cumhuriyetlerini AKKA'yı onaylamaya ikna etmek olduğunu ifade etti. öte yandan, İngjliz silahb kuvvetlerinin personel sayısında indirimi öngören uygulamanın hızla sürdürüldüğü bildirildi. İngiltere'de Nazi avı • LONDRA (AA) - tkinci Dünya Savaşı'ndan sonra sahte kimlikle ve mülteci statüsüyle Ingjltere'ye yerleşen savaş suçlusu Nazilerin önümüzdeki aylarda tutuklanması bekleniyor. AA muhabırinin edindiği bilgılere göre hükümetçe geçen yıhn mayıs ayında İngiltere'de sahte kimlikle yaşayan eski Nazilerin adalet önüne çıkanlmasına imkân tanı- yan savaş suçlulanyasa tasansının onaylanarak yasalaşmasından sonra biri Londra'da, diğeri de İskoçya'nın başkenti Edinburgh'ta iki özel polis ekıbi kuruldu. tİlk aşamada savaş sırasında Yahudilere ve savaş tutsaklanna kötü muamele yapüklan öne sûrülen dört zanhya suç duyurusunda bulunuldu. İtalya'dan Rumlarafûze • LEFKOŞA(AA)- Silahlanma faaliyetlerini hızla sürdüren Kibns Rum yönetimi, İtalya'dan lOmil menzillı, füze sistemi aldı. KKTC'nin resmi ajansı TAK'ın haberine göre, Rum yönetimi 144adetlik füze sistemi için İtalya'ya 170 milyon dolar ödedi. Haberde, İtal>a'nın, içinde bulunduğu "ekonomik" sıkıntı dolayısıyla. Kıbns Rum yönetimine silah satışına izin verdiği öne sürüldü. BM Genel Sekreteri ile Güvenlik Konseyi'nin Kıbns sorununa birçözüm bulma çabalannı arttırdıklan bu dönemde, Rum tarafının yeni silahlar alması dikkati çekü. Rum yönetimi, son iki yıl içinde silahlanmaya 4.1 trilyon TL harcayarak, tank, top, uçak savar, roketatar, füze ve zırhlı araç almıştı. Orduda cinsel devrim • LONDRA (AA) - tngiltere hükümeti. askeri yasalan sivil yasalarla aynı düzeye getirebilmek amacıyla orduda eşcinselliğin bundan böyle suç sayılmamasını sağlayacak bir yasa tasansı sunuyor. İngiltere'de siviller arasında eşcinsel ılişkiler serbest olmasına karşın, silahlı kuvvetler mensuplannın bu tür ılişkılere gırmesı. ordudan atılmaya kadar varan çeşitli cezalar verilmesine yol açı\or. Bakanlar, orduda eşcinsel ılişkılere getırilen yasağın sürmesini, ancak bu türılişkilerin, siviller arasında olduğu gibı askerler arasında dacezaı soruştuımayı gerektiren bir suç unsuru olarak değerlendırilmemesiru talep edıvorlar. Watergate20 Amerika'nın "uzun ulusal kâbusu" Eski ABD Başkanı Gerald Ford, Watergate için "uzun ulusal kâbus" demişti. Bu kâbus, tam 25 ay, 20 günde tüm aynntılan ile ortaya çıktı. 17 Temmuz 1972'de Demokrat Parti merkezine girip, dinleme aygıtlan yerleştirmeye çalışırken yakalananbirkaçkişi, Başkan Nixon'un istifası ile noktalanacak büyük bir skandalı başlatüklannı herhalde bilmiyorlardı. 17 Haziran 1972 Efektronik dinleroe aygıtlan taşıyan S adam Demokrat Parti'nin Wasfaington'da VVatergate merkez binasında yakalandılar. 23Martl973 Yargıç John Sirica, W atergate merkez binasında yakalananlardan James McCord tarafından kendisine yazılan mektubu acıkladı. Mektnpta, sânıkların komtşmaktan kaçınmalan için ağır siyasi baskı altmda oktuklan büdiriliyordu. 16Temmuzl973 Senato VVatergate Komhesi maytsta topiaadı. Topianb TV'decanlı olarak yayımlandı. Beyaz Saray'm eski dantşmanlanndan Alexander ButterfieM, Nbcon'un 1971'den beri Oyal Ofis'teki konuşmalan gizlice teybe atdırdığmı açıkiadı. 20Ekiml970 Nixon, Beyaz Saray'm teyplerinin açıklanması için savcının yaptığı çeşitli çağrdan aylarca geri çevirdikten sonra "bazTteypleri vermeyi kabul etti. özel savcı Archibald Cox, tüm teypierin teslim edilmesinde sraretti. Nixon, Archibald Cox'un görerden alınmasmı emretti. Ancak bu emre uymayan Adalet Bakanı Elliot Ricfaardson istifa etti. 17Kasıml973 Cazetecilerle yaptığı bir sohbette Ni\on, "Halk, başkanlannın birsahtekâr olup olmadığını bilmelidir. Ben sahtekârdeğilim" dedi. 9 Temmuz 1973 Beyaz Saray, mayısta bazı teyplerini açıkiadı. Ancak Nixon tüm teypJeri vermemekte «srar ediyordu. 9 temmuzda VVatergate Komitesi, Beyaz Saray'ın teslim ettiğj teypterdeki konuşmalan değiştirdiğiıu açıkiadı. 26 Kasım 1973 Beyaz Saray, bazı teypkri Federal Jüri'ye tesiimetti. Demokrat Parti merkezine gnilmesindenüç gün sonra kaydedilen bir teyptel8.5 dakikalıkbir boşluk olduğu saptandı. Uzmanlar, bu süre içindeki konuşraalann teypten silindiğini ortaya çıkardılar. 9Mayısl974 Temsilcıler Meclisi Adalet Komisyomı, Nixon hakkmda soruşturma başlatü. 5 Temmıız 1974 Los Angeles Times gazetesi, şubat aj ında Federal VVatergate JürisPnin Nixon'un \\ atergate olayına kartşnğma inandığını açıkiadı. 5 Ağustos 1974 Nixon, VVatergate olayından 6 gün sonra > apılan konuşmalan iceren teypleri tesiimetti. Başkan, YVatergate oiayından haberdar olduğunu kabul etti. 24 Temmuz 1974 YüksekMahkeme oybirüğiikakiığı kararla, ABD Başkanı'nın, Beyaz Saray teyplerini saklayamayacağını ve tümfinü teslim etmesi gerektiğini açıkiadı. Nixon karara uyacağını bUdirdi. 30 Temmuz 1974 TemsücUerMedisi Komitesi, Başkan Nixon'un adaleti engeüediği, başkanlık yetkilerini kötüye kullandıgı ve Kongre tahkikatını geciktirdiği yolundaki suçlamaları kabul etti. Î5 iH 8Ağu8tO8 1974 Nixon, istifasnu açıkiadı. Ertesi günü, Başkanlığa Gerald Ford getirildi. Bir ay sonra Ford, Nixon'u başkanlık yetkisini kuUanarak bağışladı. Bu lablo Newsweek'ten almmışur KARAKÖY-EMİNÖNÜ BİRLEŞİYOR! GURURUMUZU HALKIMIZLA PAYLAŞIYORUZ.. Tamamen Türk Mühendis ve İşçilerinin eseri olan 5 dünya rekorlu Yeni Galata Köprümüz, Başbakan saym SÜLEYMAN DEMİRELve Başbakan Yardımcısı Devlet Bakanı Saym Prof. Dr. ERDAL İ N Ö N Ü nunde katılacagı torenle bugun hızmete girıvor. Dunyanın en büyuk baskül köprusu olan Yeni Galata Koprusu, avnı zamanda dunvanın en bu>uk "su içinde yapılan keson" sıstemı, en buyuk "alışveriş merkezi", en buyuk temel sıstemlerı ve en buyuk "su içinde düşey yükleme testleri" rekorlannın da sahıbı... Yeni Calata Koprusu'nun mekanık donanımlarında da THYSSEN ın ımzası s.ar. KATKISI OLANLARA BİNLERCE TEŞEKKÜR... • T.C. BAYINDIRLIK VE İSKAN BAKANLIĞI'NA • T.C. KARAYOLLARI GENEL MÜDÜRLÜĞÜ'NE • T.C. KARAYOLLARI 17. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ'NE • T.C. İSTANBUL BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE BAŞKANLIĞI'NA • Ve ozellıkle on avdır tahsıl edılemeyen alacaklarımızın ödenmesine olanak saglayan Bayındırlık ve Iskân Bakanı Sayın PROF. DR. ONUR KUMBARACIBAŞI na • Istanbul halkının sabrına ve emeğı geçen butun çalışanlanmıza teşekkuru borç bılıyoruz. Gurur Hepimizin, Teşekkür Bizden! SEZAİ TÜRKEŞ - FEYZİ AKKAYA İNŞAAT A.Ş. Dtş Haberler Servisi - ABD- yi çalkalayan, Başkan Rkfaard Nixon'un Beyaz Saray'dan çe- kilmesine yol açan ünlü VVater- gate skandalı 20 yaşında. Newsweek dergisi VVatergate skandalını "Bizans oyunlan- na" benzetiyor. Skandal, baş- langıçta seçim yılında Demok- ratlan dınlemeİc için üç beş ka- fadann haarladıklan "üçüncü sıruf bir komplo" şeklinde orta- ya çıkmış, ancak zamanla dal budak sararak dunyanın en güçlü adamı Amerikan Baş- kanı'ru koltuğundan eden bo- yutlara ulaşmıştı. ABD'nin Vietnam batağın- dan kurtulmaya çabaladığı sı- rada patlak veren VVatergate skandâh. Amerikalılarda gele- neksel politikaa tipine karşı gü- vensizlik ve kuşku yaratmış, bu ortamda dinine bağlı, dürüstlü- ğü ile tanınan Jimmy Carter Be- yaz Saray'a girmişti. Newswe- ek, geleneksel politikacılara benzemeyen, ahlaki ve dini de- ğerleri ön plana çıkaran Rea- gan ile ABD'de başkanlık se- çim kampanyasında en önde olan Perot'un yıldızlannın par- lamasını da VVatergate "send- romuna" bağlıyor. ABD'de bu hafta VVater- gate'in 20. yıldönümü aruhrken Amerikahlar 20 yıldır unuta- madıklan bu skandala ilişkin yeni aynntılan öğrenecekler. CNN televizyonu, bugün VVa- tergate skandalı hakkmda özel programlar yayımlayacak. Milyonlarca Amerikalırun izle- yeceği bu programlardan biri- nin adı "VVatergate: Gizü öy- kü". Program, CNN'le VVater- gate skandalını ortaya çıkaran VVashington Post gazetesinin işbirliği ile haarlanmış. VVatergate'e ilişkin ihsanlann aklına takılan bir soru da şu: Richard Nixon, Demokrat Parti'nin merkezine dinleme aygıtlan yerleştirildiğini ne za- man öğrendi? Ve ne zaman, halktan gerçekleri saklamaya başladı? Nixon, 1972 yazından 1973 martına kadar VVatergate skandalı konusunda bir şey bil- mediğini iddia etti. Newsweek'e göre Başkan ya- lan söylüyordu. Beyaz Saray'- da Oval Ofis'teki gizü teybe alı- nan konuşmalardan Ntxon'un 23 Haziran 1972 tarihinde FBI'nin skandalı araştırma gi- rişimlerinin C1A tarafından en- gellenmesine ilişkin bir plandan haben olduğu anlaşıldı. İRLANDA AT birliği oylanıyor EDİPEMtLÖYMEN LONDRA- İrlanda halkı, 'Büyük Avrupa Planı'nı belirle- yen hukuki belgelerin tümünü oluşturan Maastricht Anlaş- ması'nı perşembe günü oylu- yor.Ay başında Danimarka'da yapılan halkoylamasında an- laşma, çok az bir farkla redde- dilmiş ve ortaya büyük bir hu- kuki sorun çıkmıştı. İrlanda'- nın da Danimarka gibi bir red oyu verebileceği kaygılan ya- şanıyorsa da kamuoyu yokla- malan, bu kez, anlaşmanın az bir farkla dahi olsa kabul edıle- ceğini gösteriyor. irlanda oylaması öncesinde AT gözlemcilerini kaygılandı- ran bir gelişme ise "ATnin var- lıkb kuzeyü üyelerinin, güneyli yoksul üyeleri mali bakımdan desteklemekten kaçınmalan" anlamına gelen, topluluk büt- çesinin artünlmaması yönünde takındıklan tavır. İrlanda da Portekiz, İspanya ve Yunanis- tan ile yoksul AT üyeleri ara- sında yer alıyor. AT Komisyo- nu Başkanı Jacques Delors, AT bütçesinin 5 yıl içinde yüzde 30 arttınlmasını önerdiği halde varlıklı üyelerin itirazlan ile karşılandı. AT bütçesinin ge- nişletilmemesi. Irlanda'run AT'den elde etmeyi umduğu mali yardımı kısacak. İrlanda halen yılda 3 milyar sterlin yar- dım alıyor. AT bütçesinden umduğu desteği göremeyeceğini fark eden irlanda halkının, Maast- richt Anlaşması'na buna rağ- men kerhen evet oyu vereceği bekleniyor. Son kamuoyu yok- lamalan, halkın yandan fazla- sının anlaşmayı onaylamaktan yana olduğunu, aleyhte olanla- nn yüzde 22. kararsızlann da yüzde 24 civannda bulunduğu- nu gösterdi. İrlanda Başbakanı Albert Renolds, devlet televiz- yonu RTE'de yaptığı lOdakika süren konuşmasında halktan "evet'oyuıstedı. İrlanda oylaması "kazasız" sona erdiği takdirdc. AT Ko- mısyonu Başkanı Delors'un cuma günü Fransa Cumhur- başkanı Mitterrand ile Fransa- nın yapacağı halkoylaması hakkmda görüşmesi beklenı- \ur POLITIKADA SORUNLAR ERGUN BAIXI Çekostovakya ve Ötesi Çekoslovakya'nın bölünmeye gittiği görülüyor. Bu ülkenin bölünmesi ne gibi sonuçlara yol açar? Çeklerie Slovakların birbirirtden ayrılmalarının Yugos- lavya'daki gibi kanlı bir iç savaşa neden olmasını kimse beklemiyor. "Evlilik" büyük bir olasıukla "uygar bir boşan- ma" ile son bulacak. Amaasıl sorunlardao zaman başlayacak. Çünkübu "uy- gar boşanma" Dogu Avrupa'da tehlikeli bir örnek oluş- turabileceği gibi fazla "uygar" olmayan sonuçlara da yol açabilecek. Çeklere oranla daha fakir olan Slovakya'nm 5 milyonluk nüfusunun %20'si Çingene ve Macarlardan olu- şuyor. Ülkede 700-800 bin dolayında Macar yaşıyor. Çe- koslovakya Federasyonu'nda güvenlik içinde yaşayan Macar azınlık, milliyetçi akımın güçlü olduğu yeni Slovak- ya devletinde bu güvenliği büyük bir olasılıkla bulamaya- cak. önceki hafta yaptlan genel seçimlerde büyük basan kazanan Slovak lider Vladimir Meciar, eskiden komünist iken modaya uyarak ateşli milliyetçi olmus popülist bir po- litikacı. Seçim kampanyası boyunca Slovak milliyetçiliği temasını işleyerek kitleleri peşine takmayı başardı. Milliyetçi akımın böylesine güçlü olduğu, başında Meci- er gibi popülist bir liderin bulunduğu bağımsız Slovakya'- da yaşayan Macar azınlık kendini güvenlikte hissetmediği an ilk yapacağı şey gözlerini Macaristan'a çevirmek ola- caktır. Macaristan'ın zaten Sırbistan ve Romanya ile ilişki- leri bozuk. Budapeşte, bu iki ülkenin Voyvodinave Transil- vanya'da yaşayan Macar azınlıklara kötü muamele erb- ğinden yakınıyor. Bu gerginliklere bir de Slovakya ile olan sürtüşme eklenecekti r. Çeklerden aynlarak federal hükümetin desteğinden yoksun kalan Slovakya, ekonomik açıdan herhalde bugün- künden daha kötü duruma düşecek, bunalım Macarların huzursuzluğunun büsbütün artmasına neden olacak, Ma- car azınlığın huzursuzluğu arttğı oranda Slovakya-Maca- ristan ilişkileri gerginleşecektir. "Nereden biliyorsun" diye sorabilirsiniz. örnekler ortada. Budapeşte-Bükreş ve Budapeşte- Belgrad ilişkileri bir türlü rayına oturamıyor. Yugoslavya'- nın parçalanmasından sonra Voyvodina bölgesinde yaşa- yan Macar azınlık, Budapeşte'yi giderek daha fazia dü- şündüren bir soruna dönüştü. Böylece Slovakya ve Macaristan, enerjilerini ekonomik kalkınma hedefindeyoğunlaştıracaklarına birbirleriyleçe- kişerek harcayacaklar. Dahası var: Slovakya 2. Dünya Savaşı sırasında Nazi Al- manyası ile yakın ilişki kurmuştu. Ekonomisi güçsüz, ba- ğımsız Slovakya, tekrar Almanya'ya yaklaşabilir. Alman- ya'nın Slovenya ile Hırvatistan'dan sonra Slovakya'yı da nüfuz bölgesine katması, başta bu ülkeye zaten kuşkuyla bakan Polonya ve Macaristan olmak üzere bir dizi Avrupa ülkesini tedirgin edecek, büyük devletler arasında Orta Avrupa ve Balkanlar'da rekabet başlayabilecektir. Çağımızın ekonomik koşullarındaself-determinasyon II- kesine sarılıp bağımsızhk ilan eden ufak birimlerin tek başlarına ayakta kalma olanağı yoktur. Bu ufak ülkeler er geç büyük bir devletin ekonomik egemenliği altina girme- ye mahkûmdurlar. Ekonomik bağımsızhk olmadan da si- yasal bağımsızhk olmaz. Hele insan kaynağınız ve doğal zenginlikleriniz de sınırlıysa. Slovakya, Çeklerden ayrıldığı takdirde bu gerçeğin yeni bir örneğini oluşturacaktr. Sıcak mı sıcak Bahar bahçeleri toz-bulanık yaz günlerine devrildiğinde, ılık-serinliğiyle Karadeniz yeşili temmuz yangmlarına meydan okur. Ve derin kuy- tuluklarda serpildikçe serpilir beyaz tenli çiçek- ler. Ve yine O temmuz cehennemleridir, kaç bin yıldır Ege'nin beyaz mermerli anılarıyla taş eşiklerde nöbet değiştirenler. Ve köpük köpük Akdeniz'in çarptığı huysuz kayalar asla affetmezler gecenin karanlık bir vaktinde pusulayı şaşırmış acemi de- nizcileri... Ey kıpırtısız temmuz günü Bir tek Harran Ovası'dır çatırdayan yalnızlık- lar ortasmda senden merhamet dileyen. Yine de yemyeşil Mezopotamya çağlarından beri ayka- ranlık Nemrut gecelerinde rüzgâr öpüşleriyle ör- tüyor üzerini, her sabah tann şölenleriyle yeni- den karşılayarak seni. MİTOLOGYA; dayanılmaz temmuz sıcakların- da, o bildik kent günlerinden birkaçının eksikliği- ne hazır olabilenlerle buluşup uzak serinliklere çekilmek istiyor... MİTOLOGYA ÖlçekSk No 161/19 Harbiye - İSTANBUL MITÛLÛCYA TURİZM Tet 241 36 31 248 86 58 # "Isa turlzml" kapıda ft'ılmaz Akkıhç. Adnan Başıopçu. Zekı Subaıj) 9 Cübbenin altındakl satır: Öldürme yasalan (Ah Yıldınm) # Hekimoğlu Ismail'ln öyküsü: Demek kl öyle? (Rahmı Yüdırun) % Güneş Onur Çadın (Hasan Bögüm) 9 Santim santim gazeteler (Çağdaş.Ayın Konıısu) # Mandela'yı bu kez Türk basını yargıladı (Zafer Oosar) AYRICA YAZILARIYLA; Arzu YllMAZ. Kemal SULAOC.U!. Yüksel BAYSAL. Banıı DEMIRAĞ Çağdaş ı Ezgı Kıtabevı nden (Burç Ps| ) edmebılır ya da Halk Ban kası Bursa Şb 58002800 nolu hesaba 100 bin TL yalırarak 1 yıllık (12 sayı) abone olabılırsınız (Yazışma odresı PK 584 Ulucami-BURSA)