Katalog

- ^ Sa Cumhuriyet | Sahibi: Cumhurixt Matbaacılık ve Gaıetecüik TOrk Anonim Şiıketi adına tç Politika: MeknKt Ifczkaı, tjtanbul Haberlcri: Şcaay Kalku, D14 Haberler: Ergmn Balcı, Bctta N«U • Genel Yayın Yönetmeni: ötfem Acar • Gcnel Yayın Kültür: Mütşit ftohıhaıılıİT, Makaleler: Suni Kanöna, Spon AMMDuuttr Ytkehna», Düzeltme: Koordinatörü: Hikmel Çetinkaj* • Yaa Işleri Müdürleri: Fttnm OıbOfra Abdnllah Y ı n a • Koordinatör: Akmet Korabam • Mali Işler: Erol Erk»t • Muhasebe: (Sorumlu), OUI Ba*lucif • Ym tjleri Mttdür Yudıması: S«Bm Alputaa Bttlcat \tawr • BOtçe-PUnlama; SCTJİ OnnaBbCfcothı • ldare: HttMjrta Güro • Ijletme: Sayfa Düzeni Yönetmeni: AH Aat • Adana Temsilcisi: Çetta Yittnojhı önder Çeük • BUgi-îşlem: NtD huü • Personel: S«V|İ Bostancıoğln W K»** ambsn^s Mubucıkk « Gamccitt T-A* Torkoo* CXL 34/41 c^ioüu 34334 I* PK. 246 tsunbui. TU. 512 oj 05 (20 hax Tdn. 22246 F«. <ı> 526 60 72 • Btuobr A d » : Zıy. oouip BI». Inkıtap s. No: 19/4, w. 43311 41-47 Tdo. 42344 F«. (4) 433 05 65 • b-ir H Ziy. BI». 1352 s. 2/3. ia. 13 12 3a rao. 52359 FM: <5i) 19 53 60 • M*x Inomı CM i i 9 S . N a i l C a i . T a : 19 37 52 (4 h.o rac 62155 F K <7i) 19 25 TS TAK.VİM 19MAY1S1992 İmsak.3 48 Guneş. 5 36 Oğle:13 05 İkındı: 17.02 Akşam. 20 25 Yatsı. 22.05 Dünyada ilk kez • ANKARA (AA) - Dünya tıp tarihmde ılk kez bir vericiden aynı hastaya kısmi karaciğer ve böbrek nakli yapıldı. Türkiye Organ Nakli ve Yanık Tedavi Vakfı tarafından yapılan açıklamaya göre imam hatip lisesinde felsefe öğreünenliği yapan 49 yaşmdaki Nevin Teke, aynı okulda resim öğretmeni olan kıa Ayşenur Teke'ye karaciğerinin üçte birini ve sağ böbreğinı verdi. Yıllarca yurtiçi ve yurtdışında yapılan tedavisi kesin sonuç vermeyen Ayşenur Teke, 'karaciğer ve böbrek transplanıasyonu' gerektiği tarusıyla Organ Nakli ve Yanık Tedavi Vakfı Hastanesi'ne sevk edildi. Ayşenur Teke'ye, tıp literatüründeilkkez yapılan bir uygulama ile aynı vericiden aynı anda kısmi karaciğer ve böbrek nakli gerçekleştirildi. Sandostatin TÜPkîye'de • ANKARA (AA)- Büyüme hormonunun aşın salgılaması sonucu ortaya çıkan akromegali (büyüme hastabğı) ile sindinm sistemi ve pankreasta görülen tümörlerin tedavisinde kullanılan "Sandostatin" adlı ilaç doktorlara tanıtıldı. Sandoz fırması tarafından Ankara Hilton Oteli'nde düzenlenen toplanuda konuşan Ingilız bilim adamı Prof. Dr. Michael Farthing, Sandostatin'in sindirim sisteminde ve pankreasta klinik uygulamalannı anlatu. 11 Mavi Party'gunu • İstanbul Haber Servisi - Mavi Jeans, Doğal Hayatı Koruma Vakfı yaranna Disco Andromeda'da, "Mavi Party" adıyla bir gün düzenliyor. 19Mayıs Gençlik ve Spor Bayramı nedenıylebugün 12:30-17:30 saatleri arasında gerçekleştirecek olan parti, "Maviyi ve Yeşili Koruyalım! Doğayı yaşatalım!" sloganı altında düzenlenıyor. Sevgi zinciri • tstanbul Haber Servisi - Asya ile Avrupa kıtalan el ele tutuşan insanlann oluşturduğu sevgi zinciriyle birbirine bağlanacak. Uluslararası Lions Kulüpleri Birliği 118-Työnetim çevresinin düzenlediği " Avrupa'dan Asya'ya Çevre İçin El Ele" kampanyası etkinlikleri çerçevesinde oluşturulacak olan "Çevre için El Ele Sevgi Zinciri", 24 mayıs pazar günü saat 10:00'daBoğaziçı köprüsünde gercekleşti rilecek. Gökova Santpalı • MUĞLA (Cumhuriyet)-Çevre Bakanı Doğancan Akyürek, Dalaman Kâğıt Fabrikası'nda yaptığı incelemelerden sonra, tunstik bir yerde atıklan ile denizi kirleten bir fabrika bulunmasının anlamsız olduğunu belirtti. Gecmışte hiç olmayacak yerlere sanayi tesisleri kurulmasının talihsızlik olduğunu vurgulayan Akyürek, "Gökova Termik Santrab da öyle. Kesinlikle başka bir yere taşınması gerek" dedi. Termik santrallarla ilgili olarak "İlla ki Londra'daki gibi toplu ölüm mü bekleyecegjz" diyen Çevre Bakanı, Gökova dosyasının Bakanlar Kurulu'na sunulduğunu, son sözün Yüksek Planlama Kurulu tarafından söyleneceğini belirtti. Amerika Kupası, ElmahDefinesi'nietindebuhmduranKoch'un Haber Merkezi - Dünyamn en zor yel- ken yanşı olan "Amerika Kupası" Amerika'da kaldı. Kupayı Wüliam I. Koch adlı Amerikalı bir ışadamı kazandı. ttalyan teknesi ise ikinci oldu. Önceki yıl Avustralya'ya giden kupayı, geçen yıl Dennis Conner adL yat kaptaru Ame- rika'ya geri getirmek- le kalmanuş, San Diego Yat Kulübü'- ne de bu yılki yanşı düzenleme hakkını kazandırmıştı. Rüzgâr, Conner'ın bu yılki 29. Amerika Kupası'nı kazanan VViüiam Koch zaferin beş yaşındaki çocuğnyla kutlarken, yanşuı Udndsi ftalya'dan Pnd Cayard gözyaşhunnı tutamadı. (Fotoğraflar: REUTER) Yelkeııleri parayla şişiren adamyanşta yüzûnü gûldûrmedj. Kupanın ABD' de kalması için Dennis Conner, "Stars and Stripes", VVilliam Koch da "Amerika1 " adlı yatla savunma mücadelesi yaptılar. Bu yıl Amerika Kupası'nda iki ABD'li dı- şında Avustralyah Iain Murray ve Phil Thomson, "Spirit of Australia" ve "Chal- lenge Australia"yla, Fransa'dan Marc Pajot "Ville de Paris"yle, Italya'dan Paul Cayard "II Moro di Venezia"yla, Japonya'dan Chris Dickson "Nippon"la, Yeni Zelanda'- • dan Rod Davis "New Zealand". lspanya'- dan Pedro Campos "Espana 92 Ouinto Centenario"yla, Isveç'ten Gunnar Krantz ise "Tre Kronda" adlı tekneleriyle yanşülar. Yanşma için en az bütçeyi 10 milyon do- larla (70 milyar lira) Murray, en fazla ise 75 milyon dolarla (525 milyar lira) Koch ayırdı. Elmalı Definesi'ni satın aldıgı 1984'te yel- kenciliğe merak salan Bill Koch'un "sonra- dan olma" yatçılıkta gösterdiği bu başansı- nın ardında kan davası güttüğü özkardeşle- rine karşı "gövde gösterisi ve kendisini kanıtlama" içgüdüsünün yattığı kabul edili- yor. Florida'da Palm Beach kentindeki Ox- bow Corporation adb şirketin sahibi olan Koch, gerçekte amatör bir yatçı. Koch, 1990 yılında hem Moet Chandon, Maxi Grand Prix'sini hem de 1990 Maxi Dünya Şampi- yonası'nı kazandı. Koch'u iki yıl önce zafere götüren 8 mil- yon dolarlık "Matador" adlı teknenin inşası altı yıl sürmüştü. Matador yapılmadan önce dünya çapında bir yat tasanm yanşması açan Koch, teknemimarlannınhazırladı- ğı 40 model araandan en iyi 12tasanmıseçti ve bunlar üzerinde çeşitli değişiklikler yap- tırdı. Teknenin salmalannı "lego" parcalan gi- bi taktınp çıkaran Koch, uzun çalışmalar- dan sonra ideal teknesini buldu. Teknesinin direnci ile rüzgârdan etkilenme olgusunu saptamak için de Maryland Üniversitesi'nde gövdeyi rüzgâr tünellerinde uzun süren sı- navlara soktu. Koch, kendine özgü bir davranışla tekne- siyle ilgili "ser verip sır verip vermemeleri" için bu işte birlikte çalıştığı herkese yemin et- tirdi. 75 milyon dolarlık bütçenin üçte ikisini kendisi karşüadı. Üçte birini donanımcılar- dan sağladı. Massachusetts eyaletinin Oster- ville kentinde özel bir yat marinası da olan Koch'un diğer bir özelliği ise yaü için rek- lamalmaması. Koch, ekibini oluşturan 34 kişiyi bu yanş için kendisine başvuran 200 kişi araandan secti. Bunlara çok iyi para ödedi. Gerek Bir saniye öne geçmek için saatlerce yarıştılar SporServisi - ABD'de San Diego'da önceki gün yapılan "Amerika Kupası" yat yanşlannda Amerika birinci, İtalya ekibi ikinci oldu. ABD'li "Amerika3 " ile İtalyan "II Morodi Venizia" başlangıçta başabaşolar. Yanşma sırasnda kuzeybaü rüzgârlan 14deniz mili hızında esiyordu. Bu fınallerin en şiddeüi rüzgânydı. Birinci ayağa kadar olan yolun üçte birinde "Amerika3 " rüzgâra karşı üç yat farkı ile yanşı baştagötürdü. İlkflamayada 18 saniyeönce ulaştı. İkinci ayaktan sonra Amerika3 farka iki saniyedaha kattı. Üçüncü etaptan sonra ise 18 saniye daha fark atarak Itah/an yatırun 38 saniye önüne gecti. America 3'teher zaman olduğu gibı dümenci Buddy Melges (62), bundan sonfaki üç ayak için dümeni William I. Koch'a bırakü. Dördüncü flamada fark 51 saniyeye çıkü. İtalyan teknesinin kaptaru Paul Cayard bu farkı beşinci ayaktan sonra 32 saniyeye indirdi. Ama alüna ayaktan sonra fark 39 saniyeyeçıktı. II Moro, yedina ayakta farkı indirdi. Amerika te dümendedaha az deneyimli olan Kaptan Koch'un yerinedümena Melgesgeçti. Fark bu ayakta 24saniyeydi. Bitişçizgisini geçtikten sonra America 3'ün mürettebaü sevinç içinde haykırarak birbirlerine sanldılar. PORTRE WILLIAMI. KOCH Tııhafzevkleri olan trilyoner William Ingraham Koch (Kok okunur) kısaca Bill olarak bili- nır. 20 Hazıran 1988 tarihlı Cumhuriyet, "İşte sikkeleri alan adam" başlığı ile Bill'i okurlara şöyle tanıttı: "Sovyetler'e petrol teknolojisinı satan babanın zenginliği, da- ha sonra Koch ailesi içinde ve dört kardeş arasında tıpkı TV'nin ünlü Dallas dizisinde olduğu gjbi fırtınalar yaratır. Babalannın ölümü üzerine dört kardeşten ikisi Charles (52) ve David Koch (48) kardeşler. ağabey Frederich Koch (54- kısa adı ile Fred) ile birlikte 1983 yılında şirketten atılan 48 yaşındaki Wil- liam 1. Koch'un zarar görmemesi için ceplerine 550'şer milyon dolar harçlık konur. Ağabeyi Fred, New York'un eşcinsel sanatçı dünyasında, ken- disi de Boston Müzesi çevresinde yeni yaşamlannı kurarlar...' Bill'in dört yıl önceki bu tanıtımına bugün eklenecek çok şey var... Boston Müzesi'ne tablo ba- ğışı yılda bir milyon dolann al- tına düşmeyen Bill'in, zengin Picasso koleksıyonunun yanı sıra. değişik tutkulan var. Gece geç saatlerde Modigliani'yi se- ven Bill Koch'un, öğleden son- ra Amerikalı heykelci Reing- tonun "Bir Avcı' yontusunu >eğlediği biliniyor. Bill. babası gjbi Massachu- setts Teknoloji Enstitüsü'nde (MIT) kimya doktorası yapü. Bugün kan davası güttüğü ıkiz kardeşi David bir uçak kazasın- dan kurtuldu. Kansas'ta yayınçı bir dedenin oğlu olan baba Fred. MITten petrol konusunda yaptığı doktora ve 200 dolarla 1920'ler- de iş hayatına atıldı. Sovyetler'de beş yıl içinde kurduğu 15 petrol rafınerisiyle Stalin'in övgüsünü kazanan baba Koch, uyguladığı özel teknolojiyi kopya eden öteki şirketlerden 1.5 milyon dolar tazminat aldı. Babanın ölümü ile "Koch Industries" şirketinin başına geçen büyük ağabey Charles ve Bill'in ikizi David bir yana küçük ağa- bey Fred ile Bill karşı kampta yeni dünyalannı kurdular. Olaylar şirket içindeki tasfıyelerden sonra "'Dallas" ve "Hane- dan" dizilerindeki gibi gelişti. Kardeşler arasında karşılıklı mah- kemeler. tazmınatlar birbırini kovaladı. Charles ve David, gelirini 250 milyon dolardan 16 milyar dola- ra çıkarttığı "Koch lndustries'ı ABD'nin en büyük ikinci büyük m.4rkasıSa.4,Sû.4'te Amerikalı işadamı Koch yanşı kazanan teknesi Amerika3 icio 75 milyon dolar (525 milyar lira) barcadı. Koch'un mürettebaü ve gerek yatçılık çevre- leri ünlü işadamının tekne kullanmakta "hiç de iyi bir kaptan olmadığını" söylüyorlar. İyi bir kaptan olmamasma karşın Bill Amerika Kupası'nı kazanmak için işı çok sı- kı tuttu. ABD'deki çeşitlı yanşlarda boy gösterip, başan sağladı ve ekibinin yanş de- •neyimini arttırdı. Bir yardıması, yanş önce- sinde "Bill yanşı kazanmak için önce kendi, sonra da bızim dişlerimizi biledi denebüir" dedi. Yanşın sonunda elinde dev bir şampanya şişesi ile omuzlara alınan Bill Koch, koleksi- yonundaki en önemli eserin (!) 130 yılhk Châteam Lafite Rothschilo şarabı olduğunu söyledi. Yanşı İtalyan kaptan Paul Cayard "II Moro di Venizia" adlı yatıyla ikinci bitirdi. Cayard'ın 43 milyon dolarlik bütçesı Koch'- tan sonra en büyük ikinci bütçeydi. Geçen yıl kupayı Amerika'ya geri getiren rakibi Dennis Conner ise deneyimli bir yatçı olmasına karşın bu yanşmada bir varlık gös- teremedi. Amerika Kupası'nda ilk kez "Courageous" adlı teknesiyle 1974'te yan- şan Conner, bugüne kadar beş kez katıldığı kupayı 4 kez kazandı. Kupa'nın tarihçesi Amerikalılar bir kez üzüldü Haber Merkezi - Amerika Kupası, spor dünyasının en eski yanşması ve kupası un- varuna sahip. İlk kez 1851'de 16 İngjliz yel- kenlisine karşı giriştiği amansız mücadeleyi "America" adb teknesiyle önde bitiren John Cox Stevens'ın kazandığı kupa, çirkin, altı boş gümüş bir sürahi olarak nıtelendirilmiş- ti. Amerika Kupası'nın geçmişi 1848 yılma dek uzanıyor: İngiliz Kraliyet Yat Birliği 1848 yılında Kraliçe Victoria'nın emriyle Londra'daki Garrard's fırmasına yaklaşık 4 kilo ağırbğın- da alü boş bir gümüş sürahi ısmarladı. Bu, 1851'de Londra'da açılacak Büyük Kraliçe Sergisi nedeniyle. bütün ülkelere açık olarak düzenlenen yelken yat yanşlannda verilecek kupaydı. 1850'de Nevv York Yat Kulübü'- nün başkanı John Cox Stevens da bu yat yanşlannda yanşmak üzere bir yelkenli si- parişi vermişti. "America" adı verilen yel- kenliyi inşa eden William Brovm yapügı tekneden o kadar emindi ki, "America yanşı kazanmadığı takdirde kendisine beş İcuruş para ödenmemesini" istedi. Gerçekten de 1851'de "America", yapımcısının yüzünü kara çıkartmadı ve diğer 16 tekneyi fersah fersah geride bırakarak İngiltere'deki Wight Adası çevresindeki 53 millik parkuru birinci olarak tamamladı. Krabçe Victoria, "Ame- rica"nın ardından ikinciliği hangi teknenin aldığını sorduğunda kendisine verilen yanıt şöyle oldu: "Majesteleri, America'dan başka tekne yok." Yıllarca dolaplarda bekleyen kupa da böylece Kraliçe'nin bir ödülü olarak New York Yat Kulübü'ne verildi. Amerikan iç savaşı sona erdiğinde İngiliz James Ashbur, kupayı anavatanına getir- mek için 1870'de yelken yanşına katıldı, ama onuncu geldi. Yanşlar sonraki yıllarda 26 kez yapıldı. Ama kupa bir kez, o da 1983'- te Alan Bond'un Austraba II adb teknesinin yanşlan kazanmasıyla ABD dışma çıktı ve Avustralya'ya gitti. ElmalıDefinesi davası sürüyor Koch,Türkiye'denkaçınlan 1810 sikkeiçin 3.5 milyondolarödemişti ALO Haber Merkezi - Antalya'nın Elmah il- çesindeki Bayındır köyünde 1984 yılında bulunan ve Türkiye'den kaçınlan "Yüz- yılın Defınesi"ni satın alanla, dünyamn en önemli yat yanşı Amerika Kupası'nı kazanan William 1. Koch aynı kişi. Yabancılann "Dekadrahrni Definesi" dedikleri Elmalı Definesi'ni Koch 1984 yılında iki bölümde 3.5 milyon dolara (yaklaşık 24.5 milyar liraya) Edip ve Nev- zat Telli ile Fuat Üzülmez adb üç Türk kaçakçıdan satın aldı. Antalyab üç Türk kendi yaptıklan bir mctal dedektörle 1900 antik gümüş sikkeden oluşan bir defıne buldu. Aracılar 90 sikkeyi sakladıklan için Koch, ancak 1810 sikkeyi satın alabildi. Dünyada sayısı çok az olan Atina De- kadrahmileri'nden bu defınede 14 tane ele geçirildiğinde antıka dünyası yerinden oynamıştı. Bunlardan bir tanesi bir başka ünlü Amerikah'ya 600 bin dolara (yaklaşık 4.2 Elmah Defınesi'nin Koch'a satüdığını Cumhurivet kamuoyüna duyurmuştu. milyar liraya) satıldı. Bu, dünyada bir an- tik sikkeye ödenen en büyük paraydı. Cumhuriyet'in yayını üzerine Türk hü- kümeti 31 aralık 1990'da Boston Federal Mahkemesi'nde Bill Koch'u dava etti ve yasadışı yollarla kaçınlmış Türkiye'nin tarihsel ve kültürel mirasının önemli bir bölümünü oluşturan bu defınenin geri ve- rilmesini istedi. Bu dava üzerine Koch'un avukatlan Türk hükümetine bir aracıyla başvura- rak mahkeme dışında çözümler önerdi. Bu öneriler iki noktada özetleniyor: 1. Defıneyi Türkiye'ye geri verelim, Türkiye bize 3.5 milyon dolar ödesin. 2. Türkiye'ye ek para verebm, defıne bizde kalstn ve Türkiye defıneyi unutsun. Türk hükümeti bu önerileri reddedip mahkeme işlemlerine yenidcn başlayınca, davayı kaybedeceğini anlayan Koch'un avukatlan, bir yandan davayı sürünce- mede bırakmaya, bir yandan da Tür- kiye'deki siyasal bağlantılan aracıbğıyla Kültür BakanlığVna yönelik kulis yapıp çeşitli gırişimlerde bulundular. Son olarak geçen ay Koch'un Tür- kiye'deki avukatının kendisine yaptığı başvuruyu Kültür Bakanı Fikir Sağlar reddetti. Boston Federal Mahkemesi'nde Türkiye'nin haklannı Koch'a karşı savu- nan Amenkalı avukatlar Sağlar'a, "Bu davanın 1993 yılında Türkiye lehinde so- nuçlanmasının beklendiğini" bildirdiler. ROBOCOP II Müthiş bir geriiim!... Kentte karışıklık hüküm sürüyor... Haydutlar insanlan esir alıyor... Ve.. haydutfara karşı Robocop'la siz! 900 900 674 TERMINAT0R II Terminator'ın John Conner ve annesini T-1000'in elinden kurtarması gerek. Türkiye'nin her yerinden servislerimizin 1 dakikosı 5833 TL'dır. Ortalama servis süresi 3-4 dakikadır. Alo Bilgi P.K. 16 Tarabya/Ist.