Katalog

SAYFA CUMHURİYET 16 MAYIS1992 CUMARTESİ 8 DIŞ HABERLER Yunanistan'a Arnavut akını • AltNA (AA) - Yunanistan'a Arnavut göçmen akımı sürekli artıyor. Edinilen bilgilere göre son on gün içinde Yunanistan'dan sınır dışı edilen Arnavut vatandaşlanmn sayısı 10 bini aştı. Yanya Emniyet Müdürlüğü'nden yapılan açıklamada, sadece pazar gününden bu yana 3.625 Arnavut göçmenin sınır dışı edildiği belirtildi. Açıklamada, sınır dışı edilenlerin büyük bölümünün iki ülke sımrı ile Yanya şehri arasındaki bölgede polis ve askeri devriyeler tarafından yakalandığı bildirildi. Yetkililer, yakalananlann haricinde daha yüzlerce Arnavut göçmenin yasadışı yollardan Yunanistan'a giriş yaptığının sanıldığını ifade ettiler. Şimdi de Pontuslular • SELANİK(AA)-'Dünya 3. Pontuslular Kongresi' çerçevesinde düzenlenen gösterilcr Selanik'le başladı. Açılışını bugün Başbakan ve Dışişleri Bakanı Konstantin Mitsotakis'in yapacağı kongre ile ilgıli olarak bir de basın loplaniısı düzcnlcndi. Kongrenin organizasv on komitesi başkanı. eski Makedonya-Trakya Bakanı Vasilios İnccs"Hedcfimiz, Türk hükümctinin 1916-1922 yıllanarasında 3 ^ bin Pontuslunun ölümü ilesonuçlanan soykınmı tanımasıdır"dcdi. Heryıl 19 mayısın "Ponluslu Soykmmında Ölenlcn Ama Günü" olmasını amaçladıklannı bclirtcn İnccs. bu konuda Dışişlcri Bakanı Yardımcısı Virginia Çuderu'nun "olumlu yanıt" verdiğini ifadectti. Yunan devletinin 800 milyon lirahk linansmanı ile gerçckleştırilcn "Diinya 3. Pontuslular Kongresi'nin çalışmalan 24 mayısta sona erecck. Sofya'dan konuk • ANKARA(ANKA)- Bulgamtan Kara Kuvvelleri Komuianı Tüıngeneral LuiskanlAilskanov. Kara Kuvvelleri Komutanı Orgencral Muhitlin Fisunoğlu'nun resmi konugu olarak 17-21 mayıs tarihleri arasında Türkiyc'yi ziyaret edccek. Genelkurmay Başkanlığı Gencl Sekreterliği'nden verilen bilgiye göre Bulgaristan Kara Kuvvetleri Komutanı Tünıgeneral Lutskan Lutskanov, Ankara vc İstanbul'da Türk Silahlı Kuvvelleri'ne ait bazı karargâh, birlik ve kurumlara ziyarette bulunacak. Seçimde hile iddiası • MANİLA(AA)- Filipinler'de yapılan başkanlık seçimlerinde önde gıden eski yargıç bayan Miriam Santiago, seçimlere geniş ölçüde hile kanştınldığını iddiaetti. Santiago, "zaferinin hileyle elinden alınması" durumunda ülkeçapında protesto gösterileri düzenleyeceği uyansında bulundu. Yolsuzluklara karşı mücadelesiyle yaygın bir destek kazanan Santiago'nun, sayımı tamamlanan ılk sandıklarda önde olduğu görülürken, daha sonraki sonuçlar, Devlet Başkanı Corazon Aquino'nun desteklediği eski Savunma Bakanı Fidel Ramos'un aradaki farkı kapatmaya başladığıru gösteriyor. Bayan Santiago'nun "hile" iddiasıyla bu gelişmeyi ima ettiği belirtiliyor. Los Angelesta şiddet beklentisi • LOS ANGELES (AA) • Los Angeles halkının büyük kısmının şehirde, önümüzdeki yıllarda da şiddet olaylan meydana gelmesinden endişe duyduklan beurlendi. Los Angeles Times gazetesinin gerçekleştirdiği kamuoyu araştırmasında sorulan cevaplayanlardan yüzde 67'si önümuzdeki yıllarda da şiddet olaylan meydana gelmesi olasılığını göz ardı etmediler. Kentte yaşayan beyazlardan dörtte üçü, Los Angeles'ta 29 nisanda başlayan ve yaklaşık bir hafta sflren şiddet olaylarının sona ermediği ve daha yoğun olarak ortaya çıkabileceği yönünde fikir bildirdi. Genelkurmay ve Dışişleri'nin ortak değerlendirmesinde, bölgedeki değişikliklerin Ankara'yı ilgilendirdiği bildirildi Türkiye, Nahcıvan'da tarafsız kalamaz • Dışişleri Bakanhğı tarafından Genelkurmay Başkanlığı ile koordineli ola- rak hazırlanan "Azerbaycan ve Nahcıvan ile ilgili ahdi ilişkiler üzerine" başhklı notta, Moskova ve Kars antlaşmalan ile Nahcıvan'ın Türkiye'nin sınırdaşı olması ve "Azerbaycan'ın ülkesini oluştıırmasının" Türkiye'yi üstü kapalı olarak da olsa ilgilendirdiği belirtildi. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Dışiş- leri Bakanhğı'nın. gerekse Genclkurmay leri Bakanhğı ile Genelkurmay Başkanlığı, BaşkanlığTnın ortak görüşlerini yansıtan Nahcıvan'da meydana gelebilecek "olası bir değişikliğin" Türkiye Cumhuriyeti'ni "ah- di ilişkiler çerçevesinde ilgilendirdiğini" bil- dirdi. Dışişleri ve Genelkurmay, bu duru- ma, Moskova ve Kars antlaşmalanmn 'üstü kapalı' da olsa dayanak sağladığını belirtti. Dışışlen Bakanhğı. Azerbaycan ve Nahcı- van'da meydana gelen son gelişmeler son- rasında Genelkurmay Başkanlığı ile koor- dınelı olarak ortak bir çalışma yaptı. "Azer- baycan ve Nahcıvan ile ilgili ahdi ilişkileri- miz üzerine not" başlığı altında, gerek Dışiş- çalışmada konu. cumhuriyetin ilk yıllannda yapılan antlaşmalar çerçevesinde irdelendi. Ortak görüşte. "Nahcıvan'ın Türkiye'nin sınırdaşı olması ve Moskova ve Kars antlaş- malan ile özerk statüsünün ve Azerbaycan"- ın ülkesini oluşturmasının. Türkiye'yi de il- gilendirdiğinın üstü kapalı kabul edilmesi nedeniylc bu ülkede meydana gelecek her- hangi bir değişiklik TCyi de ahdi ilişkiler çerçevesinde ilgilendirmektedir" denildi. Dışişleri ve Genelkurmay BaşkanlığYnın orlak görüşlerini yansıtan çalışmada. Güm- rü. Moskova ve Kacs antlaşmalanmn Tür- kiye-Azerbaycan ve Nahcıvan üçgcnindc ge- tirdikleri şöyle irdelendi: " - Ermenislan ile TBM M hükümeti adına yapılan 3.12.1920 larihli Gümrü Anlaşması. bu anlaşmanın imzasından iki gün sonra ül- kcdc iktidara gelen Bolşcviklcr larafından onaylanmadığı için yürürlüğe gircmemiştir. Türkiye tarafından da onaylanıp rcsmcn yavımlanmasına ilişkin herhangi bir belge bulunmamaktadır. -TBMM hükümeıi tarafından 16.3.1921 tarihinde (Moskova'da) imzalanan Türk- Rus Antlaşması \e TBMM hükümeti ile 13. 10.1921 tarihinde Kars'ta imzalanan Türki- ye. Ermenistan. Azerbaycan ve Gürcistan antlaşmalan bu bölgeye ilişkin gerçekleştiri- lcn tcmel antlaşmalan oluşturmaktadır -13.10.1921 tarihliKarsAnllaşması'nın I. maddcsi de Rusya ile yapılan 16.3.1921 ta- rihlı Moskova Antlaşması dışında kalan. önccden"yapılan, bölgede ve özellikle araziye ilişkin olan antlaşmalann geçersiz olduğunu bildirmektedir. Dolayısıyla. Kars Antlaş- ması ile de Gümrü'nün geçersiz olduğu teyit edılmektedır. - 16.3.1921 tarihli Moskova Antlaşması'- nın I. maddcsi ile büyük ölçüde Ermenistan ile olan sınınmız saptandıktan sonra 3. mad- dc ile Nahcıvan'ın statüsü saptanmakladır. Buna göre Azerbaycan'ın Nahcıvan'ı asla bir üçüncü dc\ lctc lcrk etmcmcsi (olumsuz) koşulu ile Azerbaycan'ın koruması altında özerk bir ülke oluşturması kabul cdilmckte- dir. 13.10.1921 tarihli Kars Antlaşmasfnın 5. maddcsi de Moskova Antlaşmasfnın 3. maddesi ile belirlcnmiş olan Nahcıvan'ın statüsünü lcyit ctmektedir." Türk-Rus Antlaşması olarak da anılan Moskova Antlaşması'nın. Nahcıvan'ın sta- tüsünü belirleyen 3. maddesınin tam met- ni şöyle: "Taraflar, bu andlaşmanın 1-S ekinde saptanan ve açıklanan sımr içindeki Nahcı- van bölgesinin (Himaye hakkını ikinci bir devlete asla bırakmamak koşuluyla), Azer- baycan himavesinde özerk bir ülke oluştur- ması konusunda anlaşmışlardır. Türkiye, Azerbaycan ve hrmenıstan baş delegelerinden oluşan komisyon, Nahavan sınırlannın aşağıdaki şekilde olduğunu onaylarlar: Aras nehrinin orta yerinden geçtiği varsa- yılan çizginın doğusuyla Tağna dağı- Veli- dağ- Bağırsık- Kömürlüdağ hattı arasma sıkışmış üçgen içinde, Kömürlüdağ'dan baş- layıp, Saraybulak (Ararat = Ağn) istasyo- nundan geçerek, Karasu'nun Aras'a birleşü- ği noktada son bulur." Bakü'den notlar On bînler 'azathk' diye bağırıyor HİCRAN ÖGE GOLTZ BAKÜ - Ayaz Muttalibov'un devril- mesine dayanan saatlerde Bakü, tam bir ana-baba günü yaşadı. On binlerce in- san büyük bir coşku ile marşlar söyle- yerek yürüyor, gösteri yapıyordu. Içlerinden birisi, "Biz bu siyasi soru- nu halledemedikçe Dağlık Karabağ da hallolmayacakür. Şimdi başlatük" diyor. Sorulduğunda tüm insanlardan aynı ce- vap alınıyor: "Halk Cephesi'ni destek- liyoruz" Başkanlık binası ve çevresi polisler ile sanlmış. Polise sorulduğunda, "Her sey iyi olacak" diyorlar. Alt taraftaki yolda biriken halka, "Burada durma. Ateş acı- hrsa öleceksin" diyor bir polis. Ama di- ğeri, hiçbir sey fark etmedigini, kararlı olduğunu ve ayrılmayacağını söylüyor. Polisin çoğu silahlı. Çok az miktardaki asker ise yüzlerinde endişe, binanın mer- divenlerine oturmuş bekliyorlar. Birine sonıyoruz, yaşı 19. Orada halka ateş açı- lıp açılmayacağını öğrenemiyoruz hiç kimseden. Diğer yolda ise ağaçlann altına otur- muş başka bir grup polis bekleşiyor. O anda yukandaki tepelerden ateş sesleri başhyor. Polisler tepki göstermiyor. Te- peye tırmarjmaya başladığımızda yoldan aşağıya doğru hızla giden arabalar ve in- sanlar görünüyor. Ateş şiddetleniyor, bir kısmı ise duvar, ağaç arkalarında ken- dini korumaya çaiışıyor. Ateş, özellikle parlamento binası ve televizyon binası yönünden geliyor. Birisi, "Moskova Oteli'ndeler" diyor. Ateş zaman zaman kesiliyor. Sonra tüm şiddetiyle başhyor. Otelin yan tarafına ulastıgımızda parla- mento yönüne doğru koşan insanlar ateş başlaması üzerine kaçmaya baslıyor. Ve hemen yere atıyorlar kendilerini. Bulunduğumuz yerden çıkıyoruz ve aynı anda herkes bağırmaya baslıyor: "Azatlık, azatlık." Parlamentonun önü insanlarla dolu. Arada tek tük ateş ses- leri duyuluyor. Hemen gözümüzün önünde bir askerin elindeki kalaşnikof patlıyor ve ayağmdan yaralanıyor. "Ateş etmeyin" sesleri geliyor. Silahlar topla- nıyor ve zırhlı aracın içine konuyor. Parlamento binasının önü, acılmış olan giriş kapısına kadar irnanlar, asker- ler ile dolu. Birisi elinde bayrağını tutu- yor. Içeride bulunan 20 kadar Rus aske- rinin binayı hemen teslim ettiğini anla- tıyorlar. Setlerin üzerinde iki Azerbay- can bayrağı arasında Türk bayrağı da duruyor. Uç saat önce Halk Cephesi bi- nasından oraya isteği ile geldiğini söyle- yen asker yaklaşıyor, gülüyor. "Işte oldu" diyor. Moskova Oteli'nin bazı camlan kınlmış. Orayı gösteriyor. "Mut- talibov'un paralı askerleri vardı, ateş ac- tılar, ama onlan da yakaladık" diyor. Konuştuğumuz herkes Türkiye'nin Azer- baycan hakkında ne düşündüğünü öğ- renmek istiyor. Bu arada Demirerin, ki- şilerin değil, Azerbaycan halkının yanın- da olacağını söylediği TV konuşmasın- dan sonra TRTnin yayınının henüz ele geçirilmeyen televizyon yetkilikri tarafın- dan kesildiğini anlatıyorlar. Eller havada, insanlar tekrar "azatlık, azatlık" (özgürlük) diye bağınyor. "Te- levizyon binasında bizim öz insanımız var" anonsundan sonra oraya gidiyoruz. Bu arada Türklük birçok kapıyı acıyor. Ve içeriye giriyoruz. Polis, asker orada. Bir polis, "Biz halktan yanayız ve siz en- dişelenmeyin. Başkanlık binasının ora- dakiler de ateş açmayacak halka" diyor. Herkes mutlu görünrüyor, herkesin yü/ü gülüyor. BDT toplantısına 11 devlet başkanından 5'i katüdı. Ortak güvenlik anlaşması imzalandı Ozbekistan'da Vanm9 dorukDış Haberier Servisi - Bağım- sız Devletler Topluluğu'nun be- şinci donığu dün özbekistan'uı başkenti laşkent'te yapıldı. 11 devlet başkanından sadece 5'inin kauldığı doruk sonunda ortak güvenlikle ilgili bir anlaş- ma parafe edildi. Rusya lideri Boris Yeltsin'in ise Taşkenfe sar- hoş geldiği bildirildi. Anlaşma; Rusya, Kazakistan, özbekistan, Turkmenistan, Er- menistan devlet baskanlan ile Tacikistan'ın temsilcisi tarafın- dan parafe edildi. Bu belge çer- çevesinde altı ülke bir "ortak gü- venlik konseyi" oluşturulması- nı kararlaştırdılar. Kırgızistan, Beyaz Rusya, Uk- rayna, Azerbaycan ve Moldav- ya, bu belgeyi parafe etmediler. TASS'ın haberine göre Rusya Devlet Başkanı Boris YeHsin, toplantı sonunda gazetecilere Taşkent'teki zirveye katılan liderlerden Kerimov, Yeltsin ve Nazarbayev . (REUTER) yaptığı açıklamada, BITTnin ge- çen aralık ayında kurulmasın- dan bu yana yapılan altı doruk- tan en "etkili ve en somut sonnç alınanın" dünkü toplantı oldu- ğunu söyledi. Ancak Yeltsin, bu anlaşmayı sadece alü ülkenin parafe etme- sinden kaygı duyduğunu da be- lirtti. Kazakistan Devlet Başkanı Nursultan Nazarbayev de bu an- laşmanın büyük öneme sahip olduğunu söyleyerek bu belgeye taraf olan devletlerden biri bir saldınya hedef olursa veya sal- dırı tehdidiyle karşılaşırsa, bu tecavüzün, anlaşmayı imzalayan bütün üyelere yönelik bir saldı- n olarak niteleneceğini söyledi. Ermenistan Devlet Başkanı Levon Ter-Petrosyan da bu an- laşmaya büyük önem verdikle- rini, çünkü güvenlik konusunda başka seçenekleri olmadığıru bildirdi. Toplantıya katılan Ukrayna Başbakanı Vitold Fokin ise an- laşma metnindeki "dış saJdın" ifadesinin açık olmadığını, bu yüzden metni parafe etmedikle- rini kaydetti. Beyaz Rusya Parlamentosu Başkanı Stanislsv Şuşkeviç de anlaşma metnindeki bazı ifade- ler Beyaz Rusya yasalanna ay- kın olduğu için metni parafe et- mediklerini belirtti. Interfaks Ajansı, toplantıdan sonra basın toplantısı düzenle- yen bütün liderlerin Taşkent do- ruğunu "başmnlı" olarak nitelc- diklerini ve BDTnin "yışama- y« denun edece^ne inandık- laruu" söylediklerini kaydetti. Liderler, bundan sonraki do- ruk toplantısının 6 temmuzda Moskova'da yapılmasuu karar- laştırdılar. Ankara,Bakü9 ye temkinli bakıyorANKARA (Cumhuriyet Bü- rosu) - Azerbaycan'da büyük kanşıklık çıkmadan iktidann halk güçlerine geçmesini Anka- ra "sıcak" karşıladı. Dışişleri Bakanhğı'nın açıklamasında Azerbaycan'da huzur, güven ve istikrann "serbest milli irade ve halk desteği yoluyla sağlanma- sımn istendiği" bildirildi Bas- bakan Süteyınan Detnirel, Azerbaycan'daki iç kanşıkhğın Karabağ'daki işi zorlaştıracağı- nı belirterek "Oradaki arkadaş- lanmıza iç huzuru, iç istikran muhafaza etmelerini ve onun değerini söyledik. Bu çeşit işler oldu" dedi. Azerbaycan'ın iç iş- lerinde Türkiye'nin taraf olma- sının söz konusu olmadığını söyleyen Dışişleri Bakanı Hîk- met Çetin de " Arabulucu olaca- ğız" dedi. Ankara'da "sıkınülı ve ger- gin" başlayan gün, Azerbay- can'da Halk Cephesi öncülü- ğünde başlatılan "sivil direni- şin" halktan büyük destek gördüğüne ilişkin bilgilerin gel- mesiyle yerini iyimserliğe bırak- maya başladı. Dışişleri yetkili- leri, özellikle ortaya çıkacak iç kargaşanın uzamasından ve ço- ğunluğu komünistlerden olu- şan parlamentonun görevine iade ettiği eski Devlet Başkanı Ayaz Muttalibov'a bağlı Rus . kökenlilerin çoğunluğu oluş- turduğu silahlı kuvvetlerle halk milisleri arasında çıkabileoek çatışmalarda kan dökülmesin- den duyduklan "sıkıntı veendi- şeyi" dile getirdiler. Başbakan Süleyman Demi- rel. dün öğleden sonra Başba- kanlık binasından aynlırken, "değerlendirme yapacak du- rumda olmadığını" söyledi. Demirel. gazetecilerin sorulan üzerine. Azerbaycan'daki son gelişmeleri yakından izledikle- rini ifade etti. Demirel, konuyla ilgili şu görüşleri belirtti:' "Azerbaycan olaylanyla ilgi- li değerlendirme yapacak du- rumda değilim. Çünkü gelen bilgiler çok dalgalanıyor. Ama tabii ki orada, iç durumun bu halde olması, Karabağ'daki işi çok zorlaşünyor. Başından beri bizim açıkça söyleyemediğimiz hususbuydu.." Dışişleri yetkilileri, henüz Ankara'ya geçici hükümet ve halk direnişi konusunda yeterli bilgi ulaşmadığıru belirterek, kesin karann verilebilmesi için "yoğun" çahşmalann devam ettiğini bildirdiler. ANAPGenel Başkanı Mesut Yılmaz, Azerbaycan için "koa- lisyon" önerisinde bulundu. DIŞBASEV Economist Batrnın beklentisi Istikrarsızlığa mahkum olan Orta As>a. Marksvcya Mekkegibi iki voldan hangisi daha az zahmctli ise onu scçcrck komünizmdcn uzaklaşabilir. Ruslar imparatorluklannı kurarkcn buralardaki hanlıklar birbiri ardından Ruslann clinc gcçmışti. Şimdi ise Soyvctlcr Birliği dağıldı. hanlıklar bu kczcumhuriycl olarak ortaya çıkıyor. Dışardan bakıldığında baş oyuncular Iran ve Türkiye. Yardım. ticaret vc Kuran ile akıl çclmcyeçalışıyorlar. Acaba bölgc laik bir yönctim vc ılımlı bir İslama mı vönelecek. yoksa dintemclciliğc yuvarlanıpkargaşayamı? Kargaşayı önlemck istcycn Amerika.agkçaTürkiyevc arka çıklı. Balı'nın bcklcnıisi. Türkiye Dışişleri Bakanı'nın da dediği gıbi "Tarihi. küllürcl vcdil bağlanmızın olduğu cumhuriyellcrın. dcmokrasi vcpıyasa ckonomisine geçcrken. dcmokralik ve laık 1 ürkiyc">i örnck almalan"... Belki? Ancak buna fazla ınanan da >ok. Hiçbir yöneıim biçiminin Orta Asya'da önümuzdeki birkaç yılda . isiikran suğbıması kuşkulu. Bölgc. çok uzun sürc Moskova'nınclıncbaktı. Şimdi ise artık Moskova bir şcy vcrmi>or. Durumdahada kötüleşecck. Bu kurak bölgc>chavat vcren. Himalayalar'dan Aral Gölü'ncakansulardır. Su miktannı arttırmak mümkün değil. Korumak da... Aral gölü hızla kuruyor. Tanm için gcrekli suazahyor. Eski Sovycilcr'ıncn kalabalık vc cn yoksul bölgesindc niitus 20 yılda iki katına çıkacak. Hangi cumhuriyct nc kadar s\i kullanacak? Bu soru. zatcn etnık çatlamalaryaşavan bölgede gcrginliği daha da arttıracaklır.Orta Asya'vı eski komünistlcr yöncıiv or. Cumhuriyctlcr tck parti vönetimi. Soru bunlann hayalia kalıp kalamavacaklan değil. nc zaman ukılacuklan. Tacikistan'ın yöncümi gösteri lerlc sarsılıy or. Kazakistan vc Özbckıstan'dakı yönetim uzun surccek gıbi değil. Buralarda birıür İslamı cumhunvci kurulacağı. nercdeysc kcsin. Ancak nc tür İslami cumhurivet? Ilımlı dın ddamlan ile daha radikal gruplar arasında kı dengc çok hassus. Birçok şcv İranvc Türkiye'yc bağlı. Orta Asya liderlcrinin Türkiye'yc lopluca vcrdıklcri dcslcğc rağmcnTürkiyc. Kafkasya'daki gclişmclcrin lehdidi aitında. Azcrbavcan ile Ermcnistan'ın arasını bulmava çalışan Türkiyc. şimdi daha çok Azerbavcan'dan yana lavır alıvor. Bövlcce Baıı'va köprü olma vc vansız bir bölgcscl arabuluculuk özclliğı vıpranıvor. Buna karşılık Iran'ın'banşçabaları. geçici dcols;t üçavdu iki kcz başanya ulaştı. Bö>lccc İ ran'ı n sav gıdcğcr bir müucfık olduğu görüşü güçlcndi. Her nc kadar İran liırii dintemclciliğin Ort.1 Asva'vı feıhcdcceğini söv lemek için erkcnsc de şansı artıyor. Batı'ya doğru Türkivc. Balı'nın u/antısı. Güneydc İran vc Rus dcncıimi altında olsa dahi. dünvada nüklccrsilaha sahip ıck Miislümanülkc Kazııkistan var. Bu durumda Balı'nın elinden fa/la bir şcv gclınevcbilir. Ancak gcrçck dcmokrallan > üreklendircbilir. örncğin küçük Kırgi7isian gibi. Laiın alfabcsınin geiırilmesi ya da Türk ıclevi/vonunun daha ıvi sev rcdilmcsini sağlamak için çok miilevazı vardımlar gciırcbılır. Ancak vardım. koınünizmin v ıkılışını iieciklirmck için vcrilmemeli. (!5Ma\ıs) Herald Tribune KüZEY IRAK SEÇÎMLERİNDEN İZLENİMLER Kuzey Irak'ta PKK varhğı ortadankalkmamış • Kürdistan Demokrat Partisi Li- deriFadüMutni, "PXK'ÜIar6izim kardeşimizdir. Onlarla hiçbir alıp veremediğimiz olmadığı gibi yanımızda görmek isteriz" diyor. MEHMET AKA ZAHO - Türk tarafındaki Habur'dan Irak'a geçişteki Halil İbrahim sınır kapısı b o yunca uzanan kamyon kuyruğu göze çarpı- yor ilk kez. Aslında kamyon kuyruğu yerine, tanker kuyruğu dense yerinde olur. Aradaki fark üstte yer alan depolann aşağıya inmiş olması sadece... Türk hükümeti, Irak'tan petrol getirilme- sine "resmen" yasaklayınca kamyonlannın ön ve arka tekerlekleri arasına çift taraflı uzun mazot deposu yaptıımış binlerce sürü- cü. Irak'ta 250 bin lira karşılığında doldur- duklan motorin Türkiye'ye geçişte 7 milyon liradan hemen alıcı bulabiliyor. Türk ve Irak sının kapılarındaki "belge ödemeleri" dü- şünce. bir seferden 2,5 milyon lira kazanabi- liyor süriicüler. Irak'a geçişte Türk makamlannın aldığı 100 dolarlık fonun aası henüz içimizdeyken peşmerge makamlan daha adil bir teklifle çıkıyorlar karşımıza: - Irak'a giriş için 25 dolar lütfen... AÜ Hukuk Fakültesi'nden terk. yakın bir Zaho'daki HEP'liler peşmoıeter tarafudan kornBdu. (Fotoğraf: MEHMET AKA) süre önce kurulan Kürdistan Cephe pasa- port bürosunun sorumlusu Abdurrahman Mahmut, tüm itirazlanma karşın 25 dolan büyük bir devlet ciddiyeti içinde alıyor so- nunda ve makbuzumuzu da uzatıyor. Sınır kapısı ile Zaho kasabası arasındaki her boşluk "Kürdistan Demokrat Partisi" li- deri Mesut Barzani ile Kürdistan Yurtsever- ler Biıtigi lideri Celal Talabani taraftarlann- ca yazıyla, afışle doldurulmuş. En sık göze çarpanı araçlann da üzerine yapıştınlmış olanı: "l Love You Kürdistan"... Duvar yaalannda. afişlerde sloganlarda Kürdistan sözcüğüne mutlaka yer veriliyor. Zlaho sokaklanndaki kargaşa Türkiye'deki seçimleri pek aratmıyor. Yüzlerce araç ya Talabani. ya Barzani posterlerini taşıyarak klaksonlanyla yeri göğü inletiyor. Araçlann üzerine doluşan çoğunluğu çocuk binlerce kişinin ana sloganı da şöyle: "Ya Kürdistan ya ötüm". Kuzey Irak'ta Kürdistan sözcüğünün. ha- ritalara da yansıdığını gözlemliyoruz kısa sürede. Parti bürolan vc Kürdistani Ccphc binalannın hemen her odasında Türkivc'nin güneydoğusunudakapsayanbirbölgc"Kür- distan" olarak "kahverengiylc" ayn bir ülke gibi gösterilmiş. PKK Türk makamlan ne kadar bastınrsa bastırsın. PKK'nın Kuzey lrak'taki varlığını ortadan kaldıramamış henüz. PKK yanlısı TAK seçime kalılmazkcn diğer partilcr bu oylann peşlerine düşmüşlcr. KDP Politbüro üyesi Fadıl Mutni'nin Zaho mitingindeki ko- nuşması. PKKnin Kuzey Irakta nasıl gö- riildüğünü sergiliyor: "PKK'hlar bizim kardeşimizdir. Onlarla hiçbir alıp veremediğimiz olmadığı gibi her zaman yanımızda görmek isteriz." Diğer parti yctkililcrinin dc miling konuş- malannda "Kürtlerin kurtuluşunun dört parçanın birleşiminde" olduğunu vurgula- malan dikkat çekiyor. Buna^göre Kürdistan için loprak alınacak ülkeler fran. Irak. Suri- ye ve Türkiye... Kuzey Irak'ta egemen olan düşüncelerden en önemlisı. scçimlerin tam bağımsız Kürt devleti konusunda son aşama olarak görül- mesi. Kürdistani Cephe Zaho Sorumlusu Şaban Sait'in "Kürdistan bundan böyle bağımlı bir devlet olmayacaktır. Seçilecck olan parlamentcrlcr Irak içi ve dışında Kürl halkını temsil edebileceklerdir" sözlerinin oldukça büyük bır destek bulduğunu. Za- ho'daki söyleşilerimizden çıkanyoruz. Kuzey Irak'ın tüm ycrleşim birimlerindc ncredeysc "Sabaha kadar dans" var şimdi. Yaşlan I2-I8 arasında değişen çoğu Kalaş- nikof taşıyan çocuk ve gençlcr cllerindeki si- lahlanyla dans ederck "Kürdistan'da de- mokrasiyi inşa cdecck seçimin tadını çıkan- yorlar". KDP'nin san. KYB'nin yeşil vc PASOK'un mavi bayrakları Kuzey İrak'ı boydan boya sarmış sanki...