Katalog

2 O ŞUBAT1992 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA ABD Başkanı, ilk aday seçiminde Cumhuriyetçi diğeradayPat Buchanan karşısında zorlandı Amerikalı seçmenBaşkanBush'u uyardı DIŞHABERLER 11 Pencafta zor seçJm • AA (Amritsar) - Hindistan'ın Pencap eyaletinde seçmenler Federal | Parlamento ve Eyalet Meclisi üyelcrini İ belirlemek iızere dün sandık başına ı gittiler. Aynükçı Sih militanlarının ' boykot ettiği seçünde Federal Paxlamento'nun 13, Eyalet Meclisi'nin 117 üyesi belirlenecek ve 5 yıldan beri federal yönetım altında olan Pencap'ta • yerel hükümet oluşacak. Hindistan'ın ! eslci SSCB gibi dağılmasını isteyen Sih1 militanları, seçime katılan ilk 5 seçmeni öldürecekleri yolundaki ; tehditlerinden sonra eyalette yaklaşık j 50O bin güvenlik yetkilisinin »görevlendirildiği, sabahın erken 'saatlerinde sandık başına az sayıda \ kişinin gittiği belirtildi. Polis yetkilileri, sıkı güvenlik önJemlerine karşın Ludhiana kentinde bir oy kullanma yeri yakınlarında meydana ^gelen patlamada 1 kişinin öldüğünü, 9 \ kişinin de yaralandığını söylediler. » Kııveyfe Irak toprağı • AA (Londra) - Irak-Kuveyt nnınnın BM tarafından yeniden belirlenmesi sırasında şu anda Irak'a ait olan baa petrol kuyulannın ve bir deniz UssUnün bir böliimunün bulunduğu topraklann Kuveyt'e verileceği öne sürüldü. Ingiliz Financial Times gazetesi, Körfez •Savaşı'ndan sonra sağlanan ateşkes anlaşması uyannca sınırı yeniden belirlemekle görevli BM komisyonunun, sınırın birkaç kilometre kuzeye kaydınlması gerektiği sonucuna vardığını iddia etti. * Jivkov'un marifetleri • AA (Sofya) - Dağılan Sovyetler Birliga'nin gizli servisi KGB'nin dış istihbarat servisi şefı Oleg Kalugin, Londra'da 'Bulgar şemsiyesi' ile öldürülen komünist rejim aleyhtan Bulgar yazar George Markov'un, Jivkov'un emri ile öldürüldüğünü söyledi. Markov'un öldürulmesiyle ilgili soruşturmada ifade vermek için Sofya'ya gelen Kalugin, Markov'u öldüren 'Bulgar şemsiyesi'nde kullanılan zehirin KGB tarafından hazırlandığını, cinayetin ise Bulgar gizli ajanları tarafından işlendiğini bclirterek "Markov, Jivkov'un emri ile öldürüldü" şeklinde konuştu. Atina'ya 32 adet F4 • AA (Atina) - tngiltere'nin, "daha yakın ilişkiler" ve askeri işbirliği çerçevesinde Yunan Hava Kuvvetleri'ne 32 adet Phantom F-4 savaş uçağı verecegi bildirildi. Yunanistan Savunma Bakanı Yannis Varviçiotis'Ln Londra'daki temasları sırasında saglanan mutabakat sonucu verilecek uçaklann, tngiliz hükümetinin savunma giderlerini kısması üzerine hizmetten çekildiği öğrenildi. Yunanistan'da istifa • CUMHURİYET (Atina) - Yunanistan'ın sağ eğılımli Yeni Demokrasi Partisı hükümeti iki yıl içindeki be«inci kurbanını önceki gün verdı. Bu kez Başbakan Yardımcısı Athanassios Kanelopulos görevinden istifa etti. Malıye Bakanlığı'nın izlediği gelir siyasetini To Vima gazetesine verdiği demeciyle cleştiren Kanelopulos'un bu hareketi Başbakan Konstantin Mitsotakis'i rahatsızetti. Kanelopulos yeni gelir siyasetinin dar gelirlilerin aleyhine olduğunu dile getirmişti. brail bombalıyor • AA (Kudiıs) - tsrail savaş uçaklannın, Güney Lübnan'da Iran yanlısı Hizbullah örgütüne ait bir hedefi bombaladığı bildirildi. tsrail ordusundan yapılan açıklamada, tsrail uçaklannın, Güney Lübnan'da Jibşit köyünde Hizbullah örgütüne ait bir flssü bombalayarak kayıp vermeden üslerine geri döndükleri belirtildi. tsrail Başbakanı tzak Şamir de Hizbullah lideri Musavi'nin öldürülmesi ardından tsrail'e karşı roket saldınsı başlatan Hizbullah'ı sert biçimde uyararak saldınlan durdunnak için ne gerekiyorsa yapacaklarını duyurdu. K.lrak'ta patron bizfz 5 • CUMHURİYET (Diyarbakır) - Knzey Irak'a insani yardım sağlayan kcalisyon kuvvetlerinin Türk Komutanı Tuğgeneral Behzat özer, töm faaliyetlerin kendilerinin bilgisi dahilinde olduğunu belirterek "Burada patron biziz" dedi. özer, insani yardım çerçevesinde gerçekleştirilen faaliyetlerin Türk Silahh Kııvvetleri'nce karadan ve havadan d<netlendiğini, bu amaçla yapılan u^uşlara da Türk subaylann eşlik etijini bildirdi. ŞEBNEM ATİ YAS(New York) - A B D başkanlık seçimlerine katılacak parti adaylarının saptanması amacıyla Nevv Hampshire'da ya- pılan ilk seçimde Başkan George Bush, Cumhuriyetçi seçmenlerin ancak yarısının oylarını toplar- ken muhafazakâr aday Paj: Buc- hanan yüzde 40oranında oy aldı. Ekonomik durgunluk ve işsizlikten en fazla etkilenen Nevv Hampshire eyaletin- de bu konuda duyulan memnuniyetsiz- lik, Başkan George Bush'a verilen oy oranının az olmasına neden oldu. Cumhu- riyetçi Partı'nin diğer adayı muhafaza- kâr Patrick Buchanan, seçim kampanya- sı boyunca Bush'u utandırmayı amaçladı ve "Çekinmeyin, mesajınızı iletin" sloga- nıylaoy topladı. Buchanan, Rusya ve Doğu Avrupa'ya yardım yapılmasına karşı çıkıyor. baş- kan olduğunda Japonya ile olan tıcareti azaltacağını ileri sürüyor. Muhafazakâr aday, Bush'u. Kongre'yi elınde bulundu- ran Demokratlarla işbirliği yapmakla, seçmene verdiği "ek vergi yok" sözünü tutmamakla ve liberal vatandaşlık hakla- nyla ilgili politikalara karşı çıkmamakla Buchanan, ilk kez başkanlığa oynuyor Pat Buchananjrlandalı göçmen bir ailenin dokuz çbcuğundan biri olarak 1938 yılında Washıngton D.C.'de doğdu. Geogetown Üniversitesi'nden mezun olduktan sonra Columbia Üniversitesi'nde gazetecilik üzerine mastereğitımiyaptı. Ardından St. Louıs Globe-Democrat'ta köşe yazarhğına başladı. Cumhuriyetçi Partili başkanlar Richard Nixon. Gerald Ford'a bağlı çalışan Buchanan, Ronald Reagan dönemınde İletişim Dairesi'nden sorumluydu. Koyu Katolik değerlerle yetiştirilen Buchanan'ın babası komünist avcısı olarak tanınan Joseph McCarthy hayranıydı. Babasının taptığı kahramanlar arasında tspanya diktatörü Francısco Franco ile Amerikalı general Arthur Mac Arthur'un da bulunduğu söyleniyor. Oğlunun yorumuyla, babası bu kişilerin komünizm karşıtı olmalanna hayrandı. Buchanan, kendisinin Yahudi karşıtı olduğu yolundaki söylentileri reddederken, 1988 yılında yazdığı bir köşe yazasında Adolf Hitler için "Binnci sınıf bir komutandı" değerlendirmesi yaptığı ve Treblinka temerküz kampındaki gaz odalannın varlığını sorguladığı hatırlatılıyor. Buchanan ilk kez ABD Başkanhğı seçimlerinde aday oldu. suçluyor. önceki gün yapılan New Hampshire seçimlerinin resmi olmayan sonuçları açıklandığında Patrick Buchanan. "Bu- gün gün doğumundan batımına Bucha- nan'ın birJıkleri Kral Gcorge"un ordusu- na karşı Concord-Manchester ve Nas- hua hattında savaşmıştır ve şimdi karşı tarafın Manchester'a doğru geri çekildı- ğini size bildıriyorum " dedi. Bush"un ekonomi politikalannı kampanyasına malzeme yapan Buchanan, "Partimızi bizden uzaklaşanlann ve bizi unutanla- rın elinden almaya gidiyoruz. Partımizi geri aldığımızda ülkemizi de gcrı alaca- ğız" şckiinde konuştu. Başkan George Bush, yaptığı yazılı açıklamada. •Şanınm. her iki taraf da- New Hampshirelılann ekonomik dur- gunluktan memnun olmamalannın so- nucuna katlanıyor" dedi. Bush, sözlerini "Bu akşamın mesajı, Amerikalı seçme- nin geleceğinden endişe duyduğu şeklin- de algılanmalıdır. Ben de bu mesajı al- dım. Amacım, 3 kasımda yapılacak başkaniık seçiminde tekrar kazanmak" şeklinde sürdürdü. Bazı siyasi gözlemciler, Patrick Bucha- nan'ın Nevv Hampshire'da güçlü olduğu- nu, diğer eyaletlerde aynı konumunu koruyamayacağınj belırtıyorlar. New Hampshire'daki aday seçimi ilk olması açısından önem taşıyordu. Bundan sonra çoğu güneyde olmak üzere 11 eyalette birden 3 mart tarihinde yapılacak aday seçimleri önem kazanıyor. Bu eyaletler arasında yer alan Louisiana'da Başkan Bush'un bu kez eski Ku Klux-Klan üyesi David Duke karşısında zorlanacağı tah- min ediliyor. Şimdiye kadarki başkanlık seçimlerini kazanan adaylann hepsi Nevv Hampshi- re seçimlerinden galip çıkmışlardı. 1968 yılında bu eyalette yapılan seçimde aday Gene McCarthy, dönemin başkanı Lyndon Johnson'a karşı yanşmış ve Vi- etnam savaşından duyulan memnuniyet- sizlik sayesinde dönemin başkanına çok yakın bir oy oranı sağlamıştı. Demokrat Parti için Nevv Hampshire seçim sonuçları "beklendigi gibi" oldu. Paul Tsongas oylann yüzde 34'ünü, Bill Clinton yüzde 25'ini aldı. Seçim sandı- ğ>nda liste başı olan eski Massachusetts senatörü Paul E. Tsongas, Demokrat Partili diğer aday vali Bill Clinton'ın 12 yıllık evlılik dışı ilişkısi ve Vietnam'a git- miş olması nedeniyle yıpratılması sonucu başageçti. Ermeni saldınlan yüzünden köylerini boşaltmak zorunda kalan Azeri kadınlar Erivan'ı protesto ettiler. (Fotoğraf: REUTER) Dağlık Karabağ için taraflar Moskova'da biraraya geliyor Dış Haberier Servisi - Karabağ sorununun çözümüne yönelik olarak Azerbaycan ve Erme- nistan, bugün Moskova'da masaya oturuyor- lar. Karabağ'da ise Ermeni militanlar ile Azer- baycan birlikleri arasındaki çatışmalar tırmanı- yor. AP'nin haberine göre Azerbaycan ve Erme- nıstan devlet başkanlan Ayaz Muttalibov ile Levon Ter Petrosyan, bugün Moskova'da bir a- raya gelerek Karabağ'ı konuşacaklar. Görüş- meye, iki ülke dışişleri bakanlan Sadık Sadıkov ile Raffi Hovanisyan'ın da katılmalan bekleni- yor. Azerbaycan yönetimi ise açıklama yapa- rak Dağlık Karabağ sorununun ele ahnacağı tek görüşmenin, bugün Moskova'da iki ülke dı- şişleri bakanlan arasında gerçekleştirileceğini, devlet başkanlannın görüşmesinin söz konusu olmadığını söyledi. Öte yandan Karabağ'da çatışmalar sürüyor. AP'nin haberine göre son iki günde çıkan çatış- malarda 20 kişi yaşamını yitirdi. Bush'un işi zor George Bush'un sırtı hiç yere gelmeyecekmış gibiydi. Inançlı, yerel muhafazakârhiaan güç alan Patrick Buchanan'ın on hafta boyunca parlak kampanyasıyla hırpalandı. Şimdi Bush, yönünü kaybetmiş. ilkesiz ve ülkenın ekonomik bunalımından habersiz gibi. Beyaz Saray ekibi de yeteneksiz görünüyor. Partisini bölünmekten, ancak sağa İcayarak kurtarabilir. Demokratlar ise Beyaz Saray'ı ele geçirmek için 1976'dan bu yana ilk kez en iyi şanslannı kullanıyorlar. Oysa önseçim onlara da kesin ve tartışmasız bir zafer sağlamadı. Bill Clinton, hakkındaki evlıhk dışı ilişki ve askerden kaçma gibi ıddıalarla belkı de ölümcül biçimde yaralandı. Paul Tsongas ise "seçilemez" görünüyor. Parası olmadığı gibi karizmatik dedeğil, nereden geldiği de bellı değil Tsongas'ın başansı ise partiyi birleştirmek yerine daha da kargaşaya itecek. Parti, önseçimde tartışmasız bir sonuç elde ederek tek bir güçlü adayın arkasında saf durmak istiyordu. Tsongas sadece Kuzeydoğu Amerika'da destek bulduğunu söyleyenleri yalanlamak için diğer önseçimlere de katılacak. Ancak daha önseçim başansını kutlarken başkentte parti ileri gelenleri, başkalannın da yanşa girmesi gereğinden söz ediyordu. Daha önemli Demokratlar, geç de olsa yanşa katılacak. Temsilciler Meclisi Başkanı Richard Gephardt ile Teksas senatörü Lloyd Bentsen'in adlan geçiyor. Bush ise destek için uydu aracılığı ile yerel televizyon ve radyo istasyonlannda bile seçmenlerle konuştu. seçmenin öfkesini bizzatgördü. Son kamuoyuyoklamalan. Bush'un desteğinin hızlı kaybolduğuna işaret ediyor. (lÇŞubat) 'ABD ve Avrupa, Kafkasya'da Ermenistan yanlısı tutum izlerse bölgesel savaş çıkar' DemirerdenBatı'yaKarabağuyarısıCUMHURİYET (Ankara)- Başbakan Süleyman Demirel, 'Batı, Kara- bağ sorununda Ermenistan'ı destekler ve Ermenistan da uzlaşmaz bir tutum takınırsa bölgesel bir savaş çıkar' dedi. Demirel, dün TBMM Genel Kurulu'nda yaptığı konuşmada, Erivan'ın Batı'dan ala- cağı destekle uzlaşmaz bir tutum takınırsa Ermenistan'la Azerbaycan arasında bir sa- vaş çıkabileceğini söyleyerek tüm ülkelerin soruna yansız bakmalarını istedi. ABD'ye yaptığı gezide Başkan Bush'u Karabağ sorununda yansız tutum izleme- leri için uyardığını anımsatan Demirel, "Aksi takdirde herkes bilmelidir ki Türki- ye ve Türki cumhuriyetler durumdan rahat- sızlık duyar" dedi. Ermenistan, Başbakan Süleyman Demi- rel'in ABD gezisi sırasında yaptığı bildiri- len "Kafkasya'da bir savaş çıkarsa Türki- ye'nin kayıtsız kalamayacağı" yönündeki açıklamasıru hayretle karşıladıklannı bildir- di. Ermenistan Devlet Başkanı Levon Ter Petrosyan'ın adı verümeyen bir sözcüsü TASS ajansına verdiği demeçte Demirel'- in açıklamasının "devletler arası ilişkiler U- kelerine zıt" bir nitelik taşıdığını ileri sür- dü. Bu acıklamanın Türkiye'nin suurdaş ol- duğu ülkelerin iç işlcrine kanşmak olarak değerlendirildiğini beürten sözcü, böyle dü- şüncelerin Kafkasya'da durumun normal- leşmesine yardımcı olmayacağını savundu. Öte yandan Ermenıstan'ın Doğu Anado- lu'daki askeri tatbikatları nedeniyle Türki- ye'yi askeri "gövde gösterisi" yapmakla suçlamasına Ankara'dan sert tepki geldi. Erivan'ın, Türk Silahh Kuvvetleri'nin kış dönemine yönelik planlı tatbikatlanna farklı anlamlar yüklemeye calışmasına dik- kat çeken Ankara'daki yetküi çevreler, "za- ten hassas olan bir ortamda" Ermenistan'ın gerginlik yolunu seçmesinin ardında yatan nedenleri merak ediyorlar. Bağımsız Devletler Topluluğu Silahh Kuvvetler Başkomutanı MareşaJ Yevgeni Şapoşnikov'un bile Türkiye'nin söz konu- su tatbikatlannı "olağan" diye niteleme- sine karşın Ermenistan'ın Türkiye'ye yöne- lik böylesi iddialarda bulunması aynı za- manda "düzeltilmeye çalışılan Turk- Ermeni ilişkilerine katkıda bulunmayacak gelişme" olarak değerlendirildi. Türkiye'nin Moskova Büyükelçisi Vol- kan Vural da dün kabul ettiği Ermenistan'- ın Moskova'daki daimi temsilcisi Feliks Mamikonyan'a, "Türkiye'nin, Silahh Kuv- vetleri'ni, uluslararası Uİşkilerde baskı aracı olarak kullanmaya niyeüi olmadığını" bil- dirdi. Azerbaycan: Başka ağabeyistemiyoruz SABETAY VAROL (Brüksel) - Azerbaycan Başbakanı Hasan Hasa- nov, Türkiye ile eşit ilişkiler istediklerini söyledi. Avrupa Parla- mentosu'nda bir konuşma yapan Hasanov, Karabağ'a Avrupa'- dan bir heyetin gitmesini kabul edeceklerini açıkladı. Azeri başbakan, ülkesinin Türkiye ile ilişkileri konusunda, "Biz geçmişte ağa- beylerden çok çektik. Türkiye ile ağabey- kardeş ilişkisi değil, eşitlik temelinedaya- lı bir ilişki istiyoruz" dedi. Azerbaycan toprağı olan Karabağ'ın Ermeni ışgali altında olduğunu sözlerine ekleyen Azeri Başbakan Hasanov. bölge- ye gitmesı önerilen Avrupa Parlamento- su (AP) gözlemci heyetinin Azerbaycan üzerinden Karabağ'a gitmesine izin veril- meyeceğinı ıma etti. Geçen hafta Stras- bourg'da toplanan AP Genel Kurulu I'e karşı 185 oyla Karabağ sorunuyla ilgili bir kararı kabul etmişti. Kararda, bir AP gözlemci heyetinin bölgeye gitmesi iste- niyor, bu arada Azerbaycan'ın 'saldırı- lar'ı kınanıyordu. Azeri başbakan ve 10 kişilik heyet. dün aynca N ATO merkezini ziyaret etti. Ha- sanov bugün de Avrupa Komisyonu Başkan Yardımcısı Hans Andriessen ile insani yardım konularmı görüşecek. Ha- sanov ve beraberindeki Azeri heyetinin, daha önce Ermenistan Dışişleri Bakanı Hovanesyan'ın Avrupa Parlamentosu'n- da yaptığı konuşmayı dengelemek ama- cıyla Brüksel'e çağrıldığı AP Başkanı Enrique Baron Crespo tarafından ifade edildi. Avrupa Parlamentosu önündeki ko- nuşmasında Azerbaycan Başbakanı Ha- sanov, Avrupalı parlamenterlere Rusça hitap etti. Ülkesini ve halkını tanıtma amacına yönelik uzun bir konuşmadan sonra Hasanov soru yağmuruna tutuldu. Sorulan sorularda Karabağ meselesin- den başka, Hasanovun. Azerbaycan'ın Türkiye ve Iran ile ilişkilerine ve laiklik, Latin alfabesi. Bağımsız Devletler Top- luluğu'nun geleceği gibi konulara değin- mesi istendi. Hasanov. konuşmasının başında, ken- di ülkelerinde bu tür sorulu cevaph tartış- malara alışkın olmadıklannı belirtmesi- ne rağmen, çeşitli sorulara büyük bir rahatlıkla karşılık vcdı. Avrupa Parla- mentosu koridorlannda, Türkiye başba- kanının da Avrupa Parlamentosu'nda daha önce hıç konuşmadığını vurgula- yan Azeri heyeti üyeleri, tarihte ilk defa Türk kökenli bir başbakanın Avrupa Parlmentosu'nda konuşma yaptığına dikkat çektiler. Konuşmasında, Rusya, İran ve Türki- ye gibi büyük komşu ülkelerle eşit mesa- fede durrhaya dikkat eden Azerbaycan Başbakanı Hasanov, Ermenilerin, ağır silah ihtiyaçlannı esas itibanyla Bakü'- nün isteğine rağmen bölgeden aynlma- yan BDT tümeninden sağladıklannı, Alman parlamenter Otto Van Habsbo- urg'un bir sorusu üzerine söyledi. Erme- nistan'ın iyi eğitim görmüş, 1989 yılında kurulmaya başlamış güçlü bir ordusu- nun bulunduğunu hatırlatan Hasanov, Bakü'nün bu nedenlerle Bağımsız Dev- letler Topluluğu'ndan (BDT) ayn bir si- lahh güç oluşturma yanhşı olduğunu vurguladı. Barzani bugün Ankara'da CUMHURİYET (Ankara) - Körfez Sa- vaşı'ndan bu yana çeşitli dönemeclerden geçen Türkiye ile Kuzey Iraklı Kürtler arasındaki ilişkiler bugünden itibaren ye- ni bir aşamaya giriyor. Irak Kürdistan Demokratik Partisi lideri Mesut Barza- ni üst düzeyli temaslarda bulunmak için bugün Türkiye'ye geliyor. Türkiye'ye ilk kez bir ziyarette buhı- nacak olan Barzani'nin yann Cumhur- başkam Turgut özal, Başbakan Süley- man Demirel, Başbakan Yardımcısı Er- dal tnönü ve Dışişleri Bakanı Hikmet Çe- tin ile görüşmesi planlanıyor. Salı gününe kadar Türkiye'de kalacak olan ve bu arada bir de 'resepsiyon' ve- recek olan Barzani'nin Ankara'da bulun- duğu süre içinde başta ABD ve lngiltere olmak üzere Batılr ülkelerin büyükelçi- leriyle de temaslarda bulunacağı ifade edildi. Kuzey Iraklı Kürtlerin 'güçlü adamı' Barzani'nin ziyareti sırasında geçen ekim aymdan bu yana KDP ile Ankara arasın- da esen soğuk rüzgânn da 'nihai olarak' giderilmesine calışılacağı beürtüiyor. Ya- pılacak görüşmelerde her iki tarafın özel- İikle duyarlı oldukları konuları birbirle- rine aktarmaları bekleniyor. Yetkili çevrelerden edinilen bilgiye gö- re Barzani'nin 'iki tarafın talebi üzerine' gerçekleşecek olan ziyareti sırasmda An- kara, ağırlıklı olarak sınır güvenliği ve PKK terörü konuları üzerinde duracak. Bu çerçevede Türkiye ile yapılacak olan işbirliğinin en son ekim ayında gerçekle- şen ve Kuzey Iraklı Kürtler tarafından tepki ile karşılanan türden sınır ötesi ope- rasyonlara gerek bırakmayacağı yolun- da bir mesaj verilecek. PKK konusunda KDP liderinden güvence istenecek.