Katalog

SAYFA CUMHURİYET 10 ARALJK1992 PERŞCMBE 8 DIŞHABERLER MısiP'da250 İstama • KAHİRE (AA) - Mısırın başkentı Kahıre'de yaklaşık 14 bın kışıden oluşan polis ve güvenhk güçlerinın İslamcı rrulitanlan yakalayarak gözaltına aldığı bildınldi. El-Ahram gazetesı, güvenlik kaynaklanna dayanarak verdıği haberde öncekı sabah erken saatlerde başlayan operasyon sırasmda polisın 25Oşüphelı kişiyı yakaladığını kaydetti. El-Ahram gazetesı bır rrulyon yoksul Mışırlının evinin bulunduğu İmbaba bölgesındeyapılan operasyonda stoklanmış sılahlarele geçırildiğini de yazdı. El-Cumhuriyet gazetesi ıse hükümeti devirmek ısteyen İslamcı mılıtanlardan 88inın dün gözaltına alındığını, 170 kişının de sorgulanmakta olduğunu yazdı. Afgamstan'da darbe havası • İSLAMABAD(AA)- Afganistan'da İslamı-Demokrat koalisyona karşı sav aşıma gırcn eski yönetımden kalan komünist milislenn başkent Kabil'de stratejik tesıslerde mevzı güçlendirdikleri ve ağır roket ve topçu ateşinın başkenıı sarsmakta olduğu bildirildı. Reuterajansının Kabil'den bağlanü kurduğu Birleşmış Milletler kaynaklan. durumun birdarbeye doğru gıttığıni ıfadeettıler. Sovyet ışgal rejımine bağlı komünist General Abdülraşid Dostum taraftan sayılan yüzleri bulanmilısgücününağır zırhlı araçlarla Bakanlık bınalan ve geçici Cumhurbaşkanı Burhaneddin Rabbanı'nin sarayını kuşattıklan haber verildi ceHadına 13 yıl •STLTTGART(AA)- Yasadışı PKK terör örgütü lıderi Abdullah öcalan'ın talimatıyla Almanya'da bir PKK teröristini öldürmek suçundan yargılanan Abdullah Oran (32), Stuttgart Eyalet Mahkemesi tarafmdan 13 yıl hapis cezasma çarpünldı. Abdullah Oran, 1987yıbnın hazıran ayında arkadaşı Adil Kjlıçilebirbkte.PKK teröristi Abdullah Hoşgören'i davadan döndüğü gerekçesiyle öldürmüştü. KKTC:Eroin kaçakçtsı milletvekifi • LEFKOŞA(AA)-Eroin kaçakçılığı ıddiasıyla hakkında dava açılan ve Meclıs'te öncekı gün dokunulmazlığı kaldınlan Gazı Magosa Mılletvekılı Ömer Demir dün tutuklandı Edınilen bilgiye göre Ömer Demır bu sabah Türkiye'ye gitmek üzere Ercan Devlet Hava Limanı'ndançıkış yapmak istedi. Çıkışı engellenen Demir, Gazimagosa'ya döndûkten bir süre sonra polıs tarafından tutuklandı. Mitteırand'ın uyansı • LONDRA (AA) - Fransa Cumhurbaşkanı François Mitterrand, Maastricht Anlaşması'nın tngiltere ve Danimarka'yı beklemeyeceğini, gerekirse topluluktakı diğer 10 ülkenın bu anlaşmayı uygulamaya başlayacakİannı söyledi. Edinburgh'daki AT doruğu öncesinde İngiliz Financial Times gazetesine verdiğj demecinde Mitterrand, Maastricht Anlaşması'nın ne yeniden müzakere edıleceğini nede Danimarka için kabul edilebilir hale gelmesi için maddelerinin değiştınleceğini belirtti. yangıra• MOSKOVA(A)- Rus>a'nın Kuznetsk kömür havzasındaki Şevyakov rnadeninde 1 arabkta25 işcının ölümüne yol açan bir gnzu patlamasıyia başlayan >angın tûm şıddetiyle devam ediyor. Tass. yangını maden ocağına ateşi boğucu bir gaz sıkarak söndürme çabalannın sonuç vennediğini. ancak yangını söndürmek için şimdilik başka bır yol denenmesi de olanaksız olduğundan aynı vöndekıçabalann sürdürüleceğını bıldırdi Yanan maden ocağının içındeki gaz basıncı hala çok yüksek olduğu belırtıliyor. Başkent Mogadişu ABD deniz piyadelerinin denetiminde. Bush operasyonun gidişatından memnun Somalfde Amerikanbayrağı• Deniz piyadeleri karaya çıkar çıkmaz • Mogadişu halkının büyük bölümü sahile karşılannda ilk olarak Amerikali gazetecileri giderek Amerikan askerlerinin karaya çıkışını gördüler. Patlayan flaş ışıklan yüzünden özel izledi. Birçoğu Amerikalılan alkışladı. Bu gözlükleri bozulan askerler gazetecilerle tartıştılar görüntüleri yayınlayan CBS televizyonu "adeta ve birçok gazeteciyi yüzü koyun yere yatırdılar. Disneyland" diye yorum yaptı. • Amerikan askerleri Mogadişu havaalanında uyuyan silahsız 7 Somaliliyi ellerini bağlayarak yere yatırdılar. Daha sonra serbest bıraktıklan bu kişilere teşekkür etmeleri sürekli televizyon ekranlanna getirildi. FUATKOZLUKLU WASHINGTON - Somali'ye insani yardımlann yerlenne ulaşmasını sağlamak amacıyla düzenlenen operasyon, önceki gece yansıTSl 24:00 sıralannda başkent Mogadişu sahıllerine Amerikan deniz piyadelerinin çıkarması ile başladı. Birleşmış Miletler (BM) deneürnindeki ABD öncü biriikleri, Mogadişu sahillerinde bekleyen Somaliler tarafından bayram havası içinde karşılandılar. Amenkan askerlerinin Mogadişu'da havalimanı ve liman çevresinde Mıidahale Geniş destek • Somali'de"Ümit Oluşturma Operasyonıfna katılacak asker sayısmın 37 bini aşması bekleniyor. ABD, operasyona 28 bin asker ile katılıyor. NAtROBİ (AA) - Somali'de yardım malzemelerinın yerine ulaştınlması amacıyla ABD öncülüğünde dûzenlenecek olan askeri operasyona Türkiyedahıl olmak üzere çok sayıda ülke asker göndereceğinı açıkladı. TBMM bugün yapılan oylamada. Somali'ye asker gönderilmesi istemi 44 ret oyuna karşıbk, 265 oyla kabul edilmişti. Türkiye, operasyona kaç asker göndereceği konusunda ise henüz bir açıklamada bulunmadı. ABD, operasyona 28 bin asker ile katılıyor. Somali'de "Ümit Oluşturma Operasyonu"na katılacak asker sayısının 37 bini aşması bekleniyor. Türkiye'nin yanı sıra operasyona katılacak ülkeler şunlar: - Fransa, Cibuti'deki üstte bulunan 4.500 askerinden 2 bin 100'ünü göndereceğini açıkladı. Cibuti'dede yaklaşık 2 bin askerin destek vereceğini kaydetti. İtalya, Somali'ye 2 bin asker göndereceğinı bıldırdi. - Rusya, operasyona asker gönderebileceğini kaydetti. - Yan resmi Herald gazetesine göre Zimbabwe, 1000 asker gönderme önerisinde bulundu. - Montanya. 300 asker göndereceğini agkladı. - Diplomatlar Nıjerya'nın 200 kadâr asker göndermesinin beklendiğini bildirdiler. - lçişleri Bakanlığı kaynaklan, Mısır'ın 750 asker göndereceğini kaydediyorlar. - Bırleşik Arap Emirlıkleri 700 ila 900 kışıden oluşan bir birhk göndereceğini açıkladı. - Kuveyt "sembolik bir güç" göndereceğini kaydetti. - Ürdün, parlamentonun ABD müdahalesine karşı karar almasına rağmen operasyona asker göndermeye hazır olduğunu bildirdi. - Pakistan, Mogadişu'da BM Banş Gücü'nde bulunan 500 askerine ilave olarak asker gönderebileceğini kaydetti. KİMLİKKARTÎ SOMALİ Ölümülkesi Her gün yüzlerce kışinin açlıktan öldüğü Somali'ye yapılan insani yardımlann en çok yüzde 20'si gereksinim duyanlara ulaşabiliyor. Genye kalanı yağmalanıyor, çahnıyor, talan edıliyor. Somali'ye ait başlıca veriler şöyle: Başkent: Mogadişu Nüfiıs: Sağlıkb ven yok. 1990 sayımına göre 7 mılyondan biraz fazla. Yüzölçümü:637bin kılometrekare. Dil: Somali dili. Arapca Din: Yüzde 99 sünni Müslüman. Etnık yapı: Somalılı % 95, Bantu % 2.9. Arap % 1.5 Ortalama yıllık geHr: Kışı başına 170dolar deneümı sağladığı bıldirildi. Başkan George Bush, operasyonun ilk aşamasının başanyla sürdürülmesinden memnunluk duyduğunu açıkladı. Somah operasyonunun ilk aşamasında öncü birhklenn yıyecek. ılaç ve dığer malzemelenn ulaştınlabılmesı amacıyla yol açmak için havaalanı ve liman bölgesinı kontrol altına almalan öngörülüyor. Mogadişu havaalanı ve lımanı, rakip gruplar arasındaki çatışmalar dolayısıyla kapanmıştı. Hava ve deniz lımanlannda güvenliğin tam anlamıyla sağlanmasından sonra 20 bin kadar Amerikan askerinin, önemli tesislenn kontrolünü ek almak ve yardım malzemelenn taşıyan konvoylan korumak üzere Somali'ye ınecekleri kaydedildi. Çıİcarmanın ardından başkent • Mogadişu'da durumun sakin olduğu haber venlıyor. Mogadişu'da havaalanı yakınlanndaki plaja çıkarma yapan ABD öncü bırliklerinin hiçbirdırenişle karşılaşmadıklan bıldirildi. Halkın büyük bölümünün sahile giderek ve evlerinın çatısına çıkarak ABD kuvvetlerinın ülkelerine gırişini seyrettikleri kaydedildi. Dün öğlen saatlenne doğru da Mogadişu Havaalanı ve çevresındekı ABD askeri araçlannın çevresini saran halkın, uzun süre tank ve helikopterleri incelediği, birçok kişinin de askerlere sevgi göstensınde bulunduğu belırüldı. CBS televizyonu olaylan görüntülerken "Adeta Disneyland" diye yorumladı. Amenkan askerlerinin Mogadişu'da hâkımiyeti sağlamasının ardından ilk Fransız biriikleri de dün başkente ulaştı. Albay Michel Touron komutasındaki 150 kişilik Fransız birliği, Amerikan birlikleri ile birleşti. Bu arada bır BM görevlisinin başkent Mogadişu yakınlannda vurulduğu bildinkJı. BM gıda programı sözcüsü tarafından yapılan açıklamada. Mogadişu'yu havaalanına bağlayan yolda meydana gelen saldın ile ilgib olarak ellennde yeterli bilgi olmadığmı belirtti. UNICEF'ın bir sözcüsü de Somali'nin güneyindeki kıyı kenti Kismayo"da yerli gruplar arasında meydana gelen bir çatışmada 60 kişinin öldüğünü, 40 kişinin de yaralandığmı açıkladı. Çauşma sırasında BM görevlilennden yaralanan ya da ölen olmadığı belirtıldi. Operasyon nasıl başladı? Mogadişu sahillerinde bekleyen Juneu, Rushmore ve Tnpoli gemilerinden yola çıkan deniz komandolan, Türkiye saati ile önceki gece yansı 24:00 sıralannda Mogadişu'ya ayak bastı. Öncü ve keşif komandolannın karaya cıkmasından yaklaşık 2 saat sonra helikopterlerin de Somali'ye dün sabaha karşı ayak basyn Amerikan deniz piv adeleri kısa sürede başkent Mogadişu'da denetimi ele gecirdiler. Başkent sokaklanna dağılarak kilit noktalarda denetimi ele geciren askerler kuşkulandıklan Somalililerde silah aramas» yapıyor ve bulduklan silahlara el koyuyariar. (Fotoğraf: REUTER) Somali'de kabile reisleri Kıtlıkyöresi baslıca dort kabile reısının elınde Kabile bağları ve gtiçsuz koalisyon hukumetleri sayesınde varlıklannı kolayca sürduruyorlar. , Besleme merfcezleri En guçlu kabile reısı Havıye kabılesınden Kıtlık bolgesının buyuk bolumünde denetım onda Barderayı yeniden almak ıçın guç topluyor Aıdıd'ın başlıca rakıbı Sıad Barre'ye karşı bırhkte Mogadişu savaşmışlardı Havıye kabılesınden Darod kabıkesınden ama Aıdıd'lemuttefık. Kısmayu'da denetım sağlamak güç. Bardera yı Aıdıdden geçenlerde ele geçırdı. Sıad Barre'nin damadı, Darod kabılesınden, Kenya'nın destekledığı one surulûyor Bır çoküşun oykusıı Dış Haberier Servisi - Somali'de savaş yenı bır şey değil. Time dergısınde yer alan bir habere göre tarihte kısa bir süre için dil ve din birliği içensınde yaşayan kabileler, kıtdoğal kaynakiarve çekişmeler yüzünden yıllardır savaşıyor. Somaü'desömürgecilik 19. yüzyılda başladı. Tngiltere kuzeyi, İtalya güneyi ele gecirdi. Somalılilermerkezi hükümet, okul, polıs, mahekeme vb. yeniliklerle karşılaşü. Aynı yıllarda sömürgecilere tepkilerde orta>a çıkmaya başladı. Mılliyetcı eğibmb Somali Gençlık Bırbği, toprak bütünlüğü ve kabile bağlannı vurgulav arak güç kazandı. Bağımsızlık umudu 2. Dünya Savaşı'ndan İtalya'nın yenik çıkmasıylaboşaçıktı. İngiliz askeri yönetimi altında Somali topraklannm bir bölümü Etiyopya'ya verildi. 1950'deBM, kendi yeterliliğini sağlayana dek Somali'ye "bakıcılık" yapması için İtalya'ya izin verdi. 1960da bağımsızlık kazanıbnca Gençlik Birliği yönetimde öne çıktı. Kadrolar, kabile ilişkilerine göre ayarlandı. Ancak ıdarecilik deneyimleri yoktu; doğal kaynaklarkjsıtlı, topraklar bozkırdı. Bürokrasi yozlaşü, halkta yöneume tepkıler büyüdü. Ekım 1969'da kargaşa başladı. Cumhurbaşkanı öldürüldü ve General Siad Bare yönetimi ele gecirdi. Bare, Marksist öğretiye kaydı. Eğitim vedemokraside bazı olumlu adımlarattı. Ancak Bare'nin asıl hedefı Büyük Somali idi. Kenya ve Etiyopya'dan Somali topraklannı geri almak istiyordu. Moskova'nındesteğini sağladı. Sovyetlere Aden Körfezi'nde deniz ve hava üsleri verdi. Karşıhğındaağırsilahlar aldı, bunlan Etiyopya'da ABD güdümlü hükümetten aynlma savaşımı yapan Somalililere verdi. Etiyopya'da sosyalistler başa gelince Moskova, Somali davasına son verdi. 1978'de Somali askerleri Etiyopya'da yenilgıye uğradı. Milyonlarca mülteci, kıtlık ve iktisadi çöküş, Siad Bare'yi ABD'ye yöneltti. Washington stratejik önemınden dolayı Somali için yüz milyonlarca dolarharcadı. Ancak Siad Bare'nin yönetimi çatırdamaya başladı. Rakip kabile ve politikacılan kıyıma uğratması artık görmezlikten gelinemeyecek ölçülere varmıştı. ABD 1990'da sırt çevirdiğinde Siad Bare ancak silah zoruyla iktidarda durabilen bir liderdi. Üç kabile. Siad Bare'ye karşı birleşti. Üç yıl süren iç savaş ardında bınlerceölü, harabeye dönmüş bir ülke, yüz binlerce aç insan bırakü. Sıad Bare sonunda 1991 'de Mogadışu'dan kaçü. Ardından üç kabile arasında kanlı çatışmalam başladı. Günümüzde de süren caüşmalar bölünme ve kargaşayı arturmaktan başka işe yaramadı. Önde gelen iki kabile reisi, General Muhammed Farah Aidid ve AJi Mehdi Muhammed, aynı kabileden ancak değişik alt kabilelerden. havalandığı bildirildi. Pentagon ilgilileri, askeri harekâün bu aşamasmı "Başanh ve olaysız geçti" diye değerlendirdıler. ABD televizyonlannda naklen yayımlanan ilk görüntülerde, kamuflajb ve yüzleri boyab deniz komandolan karaya çıkar çıkmaz, karşılannda ilk olarak gazetecileri gördüler. Patlayan flaşlar ve kameralann ışıklan ile şaşıran komandolar, olduklan yerde kalakaldılar. Askerlenn gece ilerleyebilmek amaayla kullandıklan özel gözlüklenn flaş ışığından etkisını gösteremedıği belirtildi. Deniz Teğmenı Kirk Coper, gazetealen yakınlannda istemediklennı behrterek uzak durmalannı söyledi. Pentagon Sözcüsü Teğmen Joe Gradısher "Beyaz ışıkla geceyi gündüze çevirerek olası bırsaldında askerlerimızı hedef yapıyorlar. Kör gıbiydiler" dedi. Gazetecilerin "Biz Amerikab gazetealeriz" demelen üzerine askerlerin "Umrumuzda değil. Dikkatimizi dağıup bizı tehbkeye sokuyorsunuz" dedıklen kaydedildi. Askerlenn birçok gazeteci ve berabenndekılen yanm saat süreyle elleri başlannın üstünde yüzükoyun yere yaünp beklettikleri de öğrenildi. Adeta sinema filmi çeker gibi çalışan birçok gazetecinin askerlere isımleri ve geldikleri kentı sormalan da ABC, NBC ve CBS televizyonlannın ekranlannda yer aldı. Gün ağarmadan başlatılan harekâtta bırlikler, Mogadişu lımanı ve çevresini • kontrol altına alırken Tripoli gemisinden havalanan Kobra ve LCAC helıkopterlen de havaalanına asken araç ve deniz piyadeleri ındirdiler. Somali'ye "Umudu lade Operasyonu"nu önceki geoe yansından sonra başlatan ABD askerleri, havaalanında uyuyan silahsız 7 Somab'b'yi yere yaünp ellerini bağlayarak aradı. Tüm gazetecilenn bu dunımu görüntüleyışı, ABC, CNN, CBS gibi dünyaca ünlü televizyon kanallannda yayımlandı. ABD askerlerinin daha sora serbest bıraktıklan kişilere "teşekkürler" deyi^ de sürekb ekranlara getirildi. Mogadişu Havaalanı çeyresiyle liman bölgesinde ve kentin büyük bölümünde gerçekleşürilen arama çabşmalan sırasmda. çok sayıda terk edibniş ABD ve Rus yapımı silah toplandığı da kaydedildi. ABD Başkanı George Bush, Somab'ye yapılan askeri operasyonun ilk aşamasının başanyla sürdürülrnesınden memnuniyet duyduğunu açıkladı. Beyaz Saray'dan yapılan açıklamada operasyonun ilk aşamasının, Mogadişu limanı ve havaalanı çevresinde güvenb'ğın sağlanmasmı öngördüğü kaydedildi. MOGADİŞU Somali'de yalnnca silahı olan güclü ve yalmzca onlar yiyecek bulabiliyor, diğerieri ise çaresiz ölümii bekliyor.Aç Somalili'nin sessiz çığlığmı dünya ancak duydu. Amerikan usıılüşov MOGADİŞU (AA) - ABD askerlen. Somab'ye yapuklan çıkarmanın üzerinden henüz iki saat geçmışken denizden iki metre mesafedeki kum plajın ortasında bir mini basın toplanüsı düzenlediler. "Körfez savaşında meşhur olan üniformasıyla" çevresini saran 50 kadar gazeteci ve kameralara bakarak bir açıklama yapan teğmen Kirk Coker. "Bize bölgenın tehlikeli oîabıleoegi söylendi" derken askerlenn tehlikenin bilinande olmadıklan açıkca görülüyordu. Teğmen Coker, gazetecilere açıklama yaparken arkalardan bir ses basın mensuplanna "Biraz müsaade edin de askerler kazasız belasız gecebilsin. Müsaade ederseniz,çıkarma yapabiliriz ve siz de iki saat ıçınde harika görüntülerelde etmiş olursunuz" diyordu. Bölgedekı ilk ızlenimlerini böyle ıfade eden AFP muhabın François-Xavier Harispe, Mogadişu semalannda ilk helikopterlerin görülmesiyle basın mensuplannın "İyi görüntü elde etme" telaşına kapıldıklanru duyurdu.