Katalog

29 KASIM1992 PAZAR * CUMHURIYET SAYFA HABERLER1N DEVAMI GUNCEL CÜNEYT ARCAYÜREK UBaştarafi 1. Sayfada 1960 takı ıhtılalden sonra kımılerı bu turden olaylar ne- densayilarakasılmış Anayasadakı konumunu tarafsızlı- gını partılerle ılıskısının kesıldıgmı bır yana atan TO de aynı akıbete uğrarmış lc muhalefet Mesut Yılmaz ı kongreden once ve sonra boylesı cırkın savlarla genel baskanlıktan edeceğını sanı- yorsa ne sağduyuyu ne de halk kıtlelerını yanında bulabı- lır Bu darbe soylentısınden medet ummaktır Bugun Turkıye de darbeyle başarıya ulaşmayı amaçla- yan tek bır sıyasetçı yok Ustelık Yılmaz ın kısa sıyasal gecmışınde -ıc muhalefetın kulıste one surduğu gıbı- re- jım konusunda askerlerle olumsuz ışbırlığını gosterentek bırolayduyulmadı Dunku acıklamalardan anlasılıyor kı ortalığı karıştıran ırdelemeler kamuoyuna amacını aşan ıçerıkle sunul- muş Turkıye gıbı bır ulkede bır zamanlar kımı kellelenn kabul edılmez kımı uygunsuz nedenlerle duşurulduğu onesurulmus Va 'ver kurtul'u isteyen ? Lıberal Yılmaz ı partının başından uzaklastırmak iste- yen muhafazakâr ıc muhalefete destek cıkan basının bır bolumu, bırkaç gundur soylentıyı ya da anlamsız yakıştjr- mayı Mesut Yılmaz m aleyhıne kullanıyor Demokratık rejım aleyhıne ışleyen soylentılerı benım- ser olmak, lıberal olsun veya muhafazakâr demokratık reııme sahıp çıkan basına yakışmıyor Elbette, bırcumhurbaşkanının ısterse manevı lıderı ol- sun bır partının ıç ışlerıne elını sokması demokrasılerde onaylanacak olaylardan değıl ûrneğın TÖ nun zaman ve zemın bulduğu her yerde Mesut Yılmaz'ı hırpalayan açıklamalar yapması ya da Çankaya ya çıkan kımı mılletvekıllerı aracılığıyla hemen ner gun olumsuz mesajlar yansıtmasına ne demelı9 TÖ son çıkışını Kıbrıs sorununun bır kez daha gunde- me geldığı gun -oncekı gun- sergılıyor Bu kez Kıbrıs ı 'Yunanlıların ıstedığt noktaya donemın Başbakanı Mesut Yılmaz ın getırdığını one suruyor Bır sure once ozellıkle Batı dan esen ruzgârların etkı- sıyle bır dortlu zırveden soz edılıyordu Mımarı olmak onurunu TÖ ustlenmıstı ve Başbakan Mesut Yılmaz, Kıb- ns'ınyararlarınaaykırı bularak zırveyı reddettı Olayı bır turlu ıçıne sındıremeyen TÖ, gecmış defterlerı hele delegenın partı yararlan dışındatutacağı uluslarara- sı kımı sorunlan tazeleyerek Yılmaz ı vuracağını sanıyor Tabıı şımdı sorunun zamanı Dolaylı dolaysız demeç- lerle 'ver-kurtul felsefesını Turkıye ıle Kıbrıs yonetımıne kabul ettırmeye çalışan kım? Başta toprak kımı odunlerle bır yerde uzlaşmanın gerçekleşmesıne, sorunun bır an once çozumlenmesıne kım yan tuttu'? Haberlere gore TÖ darbeyle cumhurbaşkanının kelle- sının gıdeceğınden soz açan Yılmaz yanlısı kışıyı anyor- muş Sanmayın kı demokratık bır ders vermek ıçın Kongrede Yılmaz ın aleyhınde kullanmak ıçın Amacı demokrası değıl Her yolu geçerlı sayarak partı- yı ele geçtrmek 1 Karar, BlVFnin Denktaş'a tepkisinin ürünü ANKARA (Cumhuriyet Bü- rosu) - Batılı ulkelenn Ankara'- dakı temsılcüen, Bırleşmış Mıl- letler Guvenhk Konseyı'nın (GK) son karanrun, KKTC Cumhurbaşkanı Rauf Denk- taş'ın Nevv York göruşmelen- mn son turundakı "uzlaşmaz ve çözumsuzluk yanhsı' tutumu- nun yarattijp "şoktan" kaynak- landığını bıldınvorlar Ankara, oncekı gun Denk- taş'ın GK karan doğrultusun- da çozum ıçın baskılan kabul eunem ve gerekırse ısufa ede- nm" sözlenne. resmı bır tepkı gostermedı Ancak. dışışlen kaynaklan, Denktaş'ın bu çıkı- }inın, BM'ye son karan kabul etmedığı mesajı olarak algılan- ması gerektığıru bıldınyorlar Dıplomatık kaynaklar, Denktaşın New York'takı tu- tumunun, GK uyelen nezdınde büyük tepkı yarattığını bebrte- rek, bunun yansıması olarak çıkan GK karannm kendılen açısından "mükemmel" oldu- ğunu bebrtıyorlar GK'mn 789 sayılı karannda, görûşmelerde ılerleme olma- ması. Denktaş'ın fıkırler dızısı dışında kalmasma bağlanmıştı Denktaş'ın gorûşmeler sırasın- da adadakı duruma çozum bul- ma yönunde "nıyet eksıklığı" ıçınde olduğunu ılen süren Ba- tılı kaynaklar "'Denktaş butun toplan karşı tarafa attı ve bu- tûn tavızlen Vasıhu'dan bekle- di Denktaş'ın. New York'ta en fazla kullandığı cûmle 'Ben bu- nu kabul edemem Çozmekısü- yorsaruz, Vasılıu ıle tarüşın oldu" dı>orlar Denktaş'ın GK üyelenne ço- zum ıstemedığı "ızlenımını" verdığını savunan aynı kaynak- lar, bovlece KKTC Cumhur- başknnı'nın. Turkıye'ye de zor- luk çıkartmış olduğu değerlen- dırmesını yapıyorlar Denktaş'ın New York'takı goruşmelerde "oyundakı elını" açmavarak, "çözum ıstemedığı ızknımını güçlendırdığıru" soy- leyen kaynaklar. bu mesajın Demırerm geçen hafta Ingıltere Başbakanı John Major ve AT Komısvonu Başkanı Jacques Delors'la vaptığı goruşmelerde kendısıne ıletıldığını anımsattı- lar Dıplomatık çevreler, New York'takı goruşmelerde yer de- ğışlırrruş kışıler konusunda Denktaş'ın tutumunun. uzlaş- maz tavnn en ıyı orneğı olduğu- nu ılen suruyorlar Kımsenm, Turk tarafının. guneydekı Rum kesımınden 40 bın kışının bır- den gelmesıru kabul etmesını beklemedığjne dıkkat çeken ka>naklar, Denktaş'ın ıse, ne- redeyse kımsenm dönuşunu kabul etmeyen bır tutum sergı- ledığını ıddıa edıyorlar Denktaş'ın da. BM Genel Sekreten Butros Galı'nın gen doneceklen kısıtlamak uzere önerdığı "fish-net" (balık ağı) benzen önenlen olduğunun arumsatılması uzenne, Batılı dıplomatık çevreler, '"Ama Denktaş'ın balık ağından ham- sı bıle geçemez Denktaş'ın onerdığı ağ değıl. sıkı örulmuş bır kumaşü O ağdan hıçkımse geçemez" yanıtını venyorlar GüvenlikKonseyi'nin 789 sayılıkaran Drç Haberier Scrvisi - Bırleş- mış Mılletler Güvenlik Kon- seyfnın Kıbns'la ılgılı olarak aldığı 789 sayılı karar şöyle Güvenhk Konseyı Genel Sekreter'ın raporunda bebrtıl- dığı gıbı ıkı bdenn 'duşunceler dızıs'nı v.etennce goruştüklen- nı not ederek, 'duşünceler dızı- sı' ûzenndekı çalışmalan ta- mamlamak ûzere ıkı tarafın Genel Sekreter'le bırlıkte mart 1993'te bır araya gelmek ıçın anlaşmalannı memnunrvetle karşılar. Taraflann aşağıdakı güven artt.ncı onlemlere kendılennı bağı saymalannı ıster 1 Adadakı Kıbnslı olmayan büian yabancı güçlenn çekıl- mcs ıçın ılk adım olarak Kıbns curshunyetmdekı yabancı bır- hklmn sa>ısında onemh bır azatmaya gıdılır ve adadakı sa- vuama harcamalan azaltıbr 2 İkı taraftakı asken yetkılı- ler. BM Banş Gucu ıle ışbırlığı yajarak lampon bolgenın ıkı ta-nfm bırbırlenne çok yakın ol<uğu bolumlennde 1989 an- la^nası mannca BM'nın dene- tımının gemşleülmesını sağlar, 3- 1984 tanhınde kabul edı- len 550 sayıh Guvenlık Konseyı karanrun uygulanmasıyla Ma- raş BM Banş Gucu'ne devredı- hr, 4- Taraflar vkı loplum ara- sındakı msanı teması artnracak etkın onlemler alarak tampon bolgedekı serbest dolaşıma yo- nelık kısıtlamalan gevşeürler, 5- Yabana nyaretçılenn ara bolgeden geçışlennde uygula- nan kısıtlamalar kaldınlır, 6- Ikı taraf da çeşıtb uluslara- rası kuruluşlar ve yardım veren hukumetlenn finanse etmesı ıçın ıkı toplumlu projeler one- nrler, 7- Ikı taraf da adada BM go- zeümınde sayım yapılması ıçın kendılennı bağh sayarlar, 8- Ikı taraf da BM'nın ılgjh bolgelerde venmhlık çalışması yapması ıçın BM ıle ışbırlığı ya- parlar, 9- Vanlacak butunluklu an- laşma ıle bağlanüh olarak tor> rak duzenlemelennden etkıle- nlmesı ve rehabıhtasyonu ıçın BM ıle ışbırlığı yapılır HAVADURUMU TURKIYE'DE DUNYADA llleteoroloj Genel Mu- durlııgu nöen alman bılgı- ye gore yurdun doğu kesımlen çok buıotlu Or ta ve Doğu Karadenız Doğu Anadolu nun kuzey ve dogıısu ıle Guneydoğu Anado u nun dogusu ya- g slı otekı yerler parçalı veazbulutlugeçecek Ya- kıyılarda yagmur olekı yer'ertie karla kanşık yağmur ve kar şeklınde ola- cak Havasıcaklıgıdeğışmeyecek Ruzgar kuzey ve batı yonlerden orta kuvvet- te yer yer kuvvetı ce esecek Martnara veyurdun ıç kesımlerınde sabah saatle- nnde yer yer sıs gorulecek Denızlenmade ruzgar Marmara ve Karadenız de gunbatıa ve karayel Egeve Akdenızdeyıldızvekarayel zamanlaEgedegup- bat sı ve lodostan 3-5 yer yer 6 kuvvet nde saaHe 10-21 yer yer 27 demz m lı igtaeseceK VanGcj nde hava cokbulutluvekarlakarışıkyagmurlugeçecek Adana Atyoo Ağn Ankara Antatva Aydın Bursa Çanaidtale Dıyarbakır Edırne Erzurum istanbU Izmır Kars Konya Samsun Trabzoo ZonguMak B 12= A, 3 K -8" i r B 5" -4* B 16- 6" A 14° A 1(T A 15° 5" 10' r -9- 5' 4" 13' 5' 16' F 5* 12° 5* -4" y 3' 8* y 8" 4' -6' Amaefoam Amman Atına Bağdat Bn*sel Cenevre Frarkturt Lefkoşa Pae'Sburg Londra Madrıd Mılano Maskova Muııh Pans Prag Rıyad Roma Vıyana Y A B B Y eY B B Y B B K Y Y Y B B B r 18* 17" 18" 8" 15* 9" 19' •6" r 16" 10" 0" ICf 10" r 18- 18- 11' ac k bu üt u yağnurlu H sısl A-açık B-bulutlu &guneslı K-karlı S-sıslı Y-yagmurlu Protesto yürüyüşünde Cinayete tepkiler artıyor MBa}tarqfi 1. Sayfada m soyluyor Kathamı duydu- ğunda Istanbul'da\mış Hemen uçağa atla^ıp Molln'e gelmı^ ' Tek derdım çocuk- lar Onlan donme>e nasıl ıkna edebıhnm dıye duşunuyo- rum' dıverek duvgulannı dıle getınyor Kendısı kesın Tur- kıye've donmekten yana Dun Molln dekı mıtınge İs- meı Demırcan gıbı Mollnlule- nn >anı bira Hamburg ve Lubeck çevresınden hatta Gelsenkırchen \e Berhn gıbı uzak kenılerden 10 bını aşkın ınsan katıldı Mıtıngcılenn yansına yakını Alman'dı Al- manlar vavaş vavaş tepkılen- nı gosıermeie başlnorlar Molln un her yanı faşızm ve Naazm aleyhtan \anlarla do- naulmış durumda Yuruyuş birasmda, herkes bır gece once uçuncu kanalda duzenlenen açıkoturumdan soz edı>ordu "\lman ırkçısı R Hepp. faşıst fıkırlen>le demokrat kamuo- yunu \e Turkltn çıleden çı- karmıştı Molln'de bır Alman kadın vanıma geldı ve bana Bılıyor musunuz saldmya uğra>an her ıkı evde de hıç erkek >ok- tu Ben Mollnluyum-, Turk kadınlannı da Alman erkekle- n kurtardılar E\lennın tehdıt altında olduğu soylenen Turk erkeklen ncden acaba evlenn- de yokiular' dıve sordu Ben Bır ^ey mı ıma edıyorsun 9 " deyınce . "Hayır uzennde du- şunmenız ıçın soyledım" ceva- bını verdı Turklen son olayda en çok kızdıran. bu cına>etlcnn Turkler arasmda ışlenmış ola- bıleceğı ıddıasının alttan alta Almanlar tarafından ya>ıl- mak ıstenmesı Buna Kurt- Turk çatışması ıhtımalını de eklemeyı ıhmal etmıyorlar Bu ımalar TV \e gazetelerde sü- reklı one suruluyor Turkler bu turden ımalara karşı, "Bız- de bö>le çocuklara ve kadınla- ra karşı kundaklama olmaz Kafası kızan açıkça tabanca- sını bıçağını çeker, yapacagı- nı yapar" ce\abını ven>orlar Bunun ılk saldın ve kundakla- ma olmadığını, daha once de bu turden olavlara rastlandı- ğını belırtıvorlar Mölln dekı mıtıngın sonun- da kavga çıktı, 4 u Turk 7 kışı >aralandı Turk bayrağı taşı- mak ısteven ve ülküculer tara- fından kışkırtıldığı soylenen bır grupla. ba>rağın taşınma- sma tepkı gosterenler arasın- dakı taşlı sopalı kavga>a polıs mudahale ettı Bır Alman ga- zetea atılan taşlarla başından v aralanırken, bazı gazetealer tartaklandı Yaralılar ayakta tedavı gordüler Polısm muda- halesıyle yatışan olaylar son- rasında gozaltına alınan olma- dı Dun Yıldınm Avcı başkan- lığındakı 6 mıllet\ekılınden oluşan TBMM heyetı. Molln'- de facıada yaralanan Turklen hastanede zıvaret ederek geç- mış olsun dıleğınde bulundu- lar Hevet bugun Bonn'd geçe- rek Cumhurbaşkanı Rıchard Von Weızsaecker, Başbakan Helmut Kohl ve Dışışlen Ba- kam Klaus Kınkel ıle eoruşe- cek Molln Lubeck e çok >akın bır kasaba Molln'de dolaşır- ken Lubeck ışareılennı görun- ce Thomas Mann'ı anımsa- dım Mann Lubecklı. Alman- lann mıllıyetçıhğıne \e ırkçılı- ğına kızıp Arnenka'ya yerleşır ve bır daha Alman>a'\a don- mez Tıpkı Marlene Dıetnch gıbı Alman mıllıyetçılen de onu affetmezler Bu \ıla kadar Lübeck'ın yetıştırdığı en bu- yuk yazar, Almanlann dunva çapındakı romancısı Thomas Mann'a an herhangı bır ışare- te Lubeck'te rastlamak müm- kün değıl Bu yıl Mann'ın aıle- sının oturduğu Buddenbrook- lar'ın evı sonunda muze yapı- lıyor Ama bu muzeye Lubeckhlenn önemlı bır kısmı hâlâ karşı Yapılan referan- dum az bır farkla müze lehıne sonuçlanmış Nereden nereye'' Almanlar hâlâ kendılenne kızan vatan- daşlan, dunyaca unlu sanatçı- lanyla bıle banşamarruş Turklenn ışı çok zor Haber Merkezi - Molln'de ış- lenen cınayetlere yonelık tepkı- ler suruyor Alman PEN Club Başkanı Gert Heındenreıch. "Teror kurbanlannın vasını sı- zınle bırlıkte tutuyor ve taban- da yenıden yabanalara karşı nefretın oluşmasından dolayı utanç duyuvoruz Bırbkte bu düşmana karşı goğus germeyı surdureceğız" dedı Strasbo- urg'da çeşıüı goçmen ışçı grup- lan dun Alman Konsolosluğu önune sıyah çelenk koydular Molln'dekı cınayetler uzenne yazıb bır açıklama yapan Al- manya PEN Club Başkanı Gert Heındenreıch, "gozu don- müş katıllenn ve onlann polıük destekçılennın barbar Alman- ya uzenne en kötu anılan gün- deme getırdıklennı" vurguîadı Heındenreıch, açıklamasında bu olayın yınelenmesınden kay- gı duyanlann korku ve ofkesını -paylaşuklannı belırterek şu gö- ruşlen dıle getırdı "PEN'dekı Alman yazarla- nn hangı ülkeden ve hangı ınançtan olursa olsun burada vaşayan tum yurttaşlanrun esenbğı ve bırlığı ıçın mucadele edeceğı konusunda sıze guven- cevennm "" Turkıye PEN Yazarlar Der- neğı Başkanı Şükran Kurdakul da Almanya'da Neonazılerden kaynaklanan yabana dûşman- lığının son günlerde cınayet olaylanna donuşerek yaşama hakkırun hıçe sayılması vahşeü- ne kadar ürmandığını sovledı Washıngton'da ABC televız- yonu tarafından hazırlanan bır haber-programda, Almanya'- dakı yabancı düşmanhğına de- ğınıldı Göruşlen yayımlanan Alman kadın parlamenter Cor- nelha Schmalz-Jacobsaen. •'Hükümet, bugün yaşanan problemın çozumune daha faz- la onculiık etmelı Yoksa prob- lemdevamedecek Bütünırkla- n aynı sosyal gruplarda bırleş- tırmeye çahşmah>nz" dedı Gazı Unıversıtesı'nde görev ya- pan 244 oğretım üyesı Al- manya'dakı tum ünıversıte ve basın organlanna Molln'dekı faaayı kınayan protesto mek- tubu gonderdı Turkıye Araştırmalar Mer- kezı, yabancı düşmanhğına karşı Almanya çapında bır sempozyum dûzenhyor Sem- pozyum 2-3 arabk tanhlennde Essen'de yapılacak Çarşamba'da acı ve öflte KKTC'deBMşoku İZZETRIZAYALIN LEFKOŞ\ - BM Genel Sek- reten Butros Galı'nın haarladı- ğı raporu Guvenlık Konseyı'- nın onaylaması, KKTC'de şok etkısı yarattı KKTC Cumhurbaşkanı Ra- uf Denktaş. Guvenlık Kon- sevı nın karan doğrultusunda bır anlaşma ımzalamaya zor- landığı takdırde 'ıstıfa edeceğı- nı' soylerken Turk basını da karara sert tepkı gosterdı Dun- ku gazetelenn çoğu "baskıya hayır' turunden başbklar attı- lar Meclıs dışı muhalefetle, muhalıf basın ıse "ekılenın bıçıl- dığı" değerlendırmesmı yaptı- lar Muhalıf basının 'ektığın va bıçı\oruz", 'karar ıç açıcı değıl" gıbı başlıklar kullandığı dıkkatı çektı Rauf Denktaş. "mart ayında Nevv York'ta ongörülen Kıbns goruşmelenne katılıp katılma- masına, Mecbs'm karar verebı- leceğını" belırterek "Meclıs'm bu koşullarda dı>aloğun deva- mı yonünde karar verebıleceğı- nı duşunemıyorum" dedı Mechs dışındakı Toplumcu Kurtuluş Parüsı Genel Başkanı Mustafa Akına da "Gelınen aşamada, yıne ofke>e dayab olarak ortaya çıkan 'goruşme- ye gıtmeyız' yaklaşımlany\a bır yere vanlamayacağı" uyansın- da bulundu Toplumcu Kurtu- luş Parüsı ıse "Gerek rapor gerekse karann, Kıbns'ta çozu- mu gerçekten arzulayan Kıbns Turk toplumu açısından ıç açıcı olmadığını" duyurdu Soz ko- nusu partı. gerek başkanı ge- rekse organı aracılığıyla, "Turk toplumu adına hareket eden • Baftarafi 1. Sayfada dur ve amırlen ıle çok sayıda vatandaş tarafından karşılandı "Vahıde-Yebz-Ayşe Kalbı- mızdesınız" yazıh Turk bayrak- lı pankartlann yer aldığı cenaze evlennde adeta ınsan selı vardı Evler sabahın erken saatlenn- den ıtıbaren dolup taştı Dıkbı- yık'tan Epçelı koyune gıden yaklaşık 3 kılometrehk çamur- lu yol, bugûn yapılacak cenaze törenıne 4 bakanın da kaulaca- ğının açıklanması uzenne Köy Hızmetlen'ne aıt araçlarca te- mızlendı 15 yaşındakı Ayşe Yılmaz'ın cenazesı Dıkbıyık uzennden Epçeb koyûne, Vahıde Aslan (51) ıle Yehz Aslan'ın (10) cena- zelen Çarşamba'nın merkez Kavakdıbı koyune götûrüldü Denktaş ıle Llusal Bırlık Par- tısı'nın ızledıklen pobtıka so- nucu, Kıbns Turk tarafını, uzlaşmak ıstemeyen, çözüm arama\an. kabul ettığım daha sonra reddeden bır konuma soktuklannı" ılen sürdu KKTC Meclısı Genel Ku- rulu'nun onumûzdekı hafta olağanüstu toplanarak Güven- bk Konseyı karanru göruşmesı beklenırken Kıbns Turk halkı, genel bır şaşkınlık ve umutsuz- luk yaşıyor Kıbns Türk hukü- met yetkılılennde ıse buyuk bır "kızgınlık* dıkkaü çekıyor Meclıs ıçı Türk muhalefetı, bu kızgınbğı paylaşıyor De- mokrat Parü Genel Başkanı ve Cumhunyet Meclısı Başkanı Hakkı Atun, "Tûrk tarafının, Rum tarafına bugune dek uzat- tığı ebn havada kaldığını" kay- dederken partısırun, Türk hal- Epçeb köyu ıle Kavakdıbı köylennde sık sık ''Kahrolsun Nazıler, kahrolsun Almanlar" şekbnde sloganlar aüldı Olayı çok sayıda yerb ve yabana ba- sın mensuplan ızledı Ayşe Yılmaz'ın halası Havva Aslan'ın yanına 3 aylığına gıttı- ğı, vızesmın 3 aralık tanhınde dolarak ertesı gun Turkıye've dönuş yapacağı oğrenıldı Ayşe'nm annesı Fatma, kardeş- len Hulya, Nakıhan, Havva ve Servet yaktıklan ağıtlarla her- kese gözyaşlan doktürdüler Bugun yapılacak cenaze törenı- ne herkesj Türk bayrağı ıle ka- tılmaya davet ettıler Ayşe Yılmaz, Vahıde Aslan ve Yebz Aslan'ın cenazelen bu- gün Çarşamba Uçesınde kılına- cak oğle namazından sonra toprağa venlecekler kına güven vermeven bır anlaş- ma çerçevesını kabul etmesının söz konusu olamavacaâını" vurguluyor Rumlarmemnun Kıbns Rum tarafı, Güvenlik Konseyı karannı büyük bır se- vınçle karşüadı Rum yoneturu başkanı Yorgo Vasılıu, karann açıklanmasıyla bırhkte, Rum yönetımı başkanlığı secımlenn- de yeruden 'başkan adayı' ola- cağını acıkladı Bır basın toplantısı>la beş yıl- hk yöneürrunın bılançosunu veren Vasıbu, ıkına bır beş yıl ıçın daha güven ısteyecegını ve gorûşmeler sürecını tamamla- mak ıçın bunu gerekb gördüğü- nü" söyledı Vasılıu, "Son Güvenhk Konseyı karanyla hakb \e kalıa bır çözum yolu açılmıştır" dedı VEFATMerhum Emekli Öğretmen YUSUF ZİYA KIRAY'ın eşi Merhum Hilmi Aral, merhum Recep Yalçınkaya, merhum TurgutSümersan ileSezer ve Bilgen Kıray'ın kayinvalideleri, merhum Ahmet, merhume Ayşe, merhum Mustafa, Galip, Samı, Sacıde ve Afife Ergene'nin kardeşleri Ayharî-Argun Aral, Gönül-Bülent Yılmaz, Lale-Tuğrul Yalçınkaya ve merhume MelihaYalçınkaya'nın anneanneleri.BurakveYusufKıray ıle CemveCan Kıray'ın babaanneleri, Aşkın Yılmaz, Ayşın Erez, Işıl Dumlu, Begüm ve Tuğçe Yalçınkaya ıle Ayşe Aral'ın nineleri, Altan ve Soydan Ergene ailelerinin halası, Saray'ın ve Bıyıkali Köyü'nün sevgili büyüğü Merhume Meliha Aral, Sabiha Yalçınkaya, Feriha Sümersan Güitekin, Bilge ve Cengiz Kıray'ın çokdeğerli vefakar anneleri HATİCE KIRAY28.11.1992Cumartesi günü Hak'kın rahmetine kavuşmuştur. 29.11.1992 Pazar günü 1. LeventCamii'nde kılınacak öğle namazını takiben Zincirlikuyu aile kabristanında toprağa verilecektir. AİLESİ Arzu edenler çelenk yenne Darulaceze \e Eğıüm Vdkıflanna bağışta bulunabıhrler GOZLEM UĞUR MUMCU MBaştarafi I. Sayfada gelen Ingılızce promıse sozcuğunden üretılen bır 'Ba- bıâlı jargonu dur 'Promosyon her okuyucuya 'cekılışsız kurasız hedı- ye vermek anlamına gelıyor Bu basın ozgurluğunu yozlaştıran ve basında ser- best rekabetı yok eden bır sıstemdır Bu sıstemde gaze- teler guncel haber verme ve sağlıklı yorumlar ıle yarış- ma yerıne haksız rekabet yoluyla satışlarını arttırma yolunu seçıyorlar Bu yolla yapay tıraflar oluşuyor Hangı gazete daha pahalı hedıye dağıtırsa o gazetenın satışı artıyor Bu yuksek tırajlı gazeteler,'promosyon sıstemı nı bı- raksalar satısları bırdenbıre uç yuz bın-beş yuz bın, bel- kı daha fazla duşecek AT ulkelerı ıle Amerıka'da basında tekelleşmeyı onle- yıcı yasalar vardır Örneğın İngıltere de 500 bın tırajı asan gazetelenn el değıstırmesı ya da bır başka gaze- teyle 'bırleşmesı hukumetın ıznıne bağlıdır Italya'da toplam tırajın yuzde yırmısını aşan yayın organlannın bır kışı ya da şırket tarafından çıkanlmasını onleyıcı ya- sal kurallar yururluktedır Fransa'da toplam tırajın yuz- de otuzunun bır yayın kuruluşunun elınde olması, 'tekel- lesme sayılırve onlemler uygulanır Almanya'da gaze- te ve dergılerın 25 mılyon DM lık cıro yapmalan halınde bu yayın organlannın el değıştırmelerı Federal Kartel Daıresı nın ıznıne bağlıdır Amerıka'da Avustralyalı ısadamı Murdoch'un televız- yon ıstasyonları ve yayın organlarını satın almak ıste- mesı uzenne 1988 yılında Publıc Lavv 7fJO-2OO'adlı bır yasa çıkarılmıştır Amerıka'da bu yasadan once 'Sher- nan ve Cloyton adlı antı-tekel yasaları vardı Amerıka Bırleşık Devletlen nde toplam gunluk tırajın yuzde 58'ını 25 ayrı yayın grubu tarafından cıkarılan ga- zete ve dergıler oluşturuyor Bu grupların en buyuğu Gannef'tır Gannet grubu 91 gazete ıle toplam tırajın ancak yuzde 8 8 ını elınde tutu- yor ingıltere'de Unıted Newspaper grubunun elındekı uç gazete toplam tırajın yuzde 24 unu buluyor Serbest pıyasa modelını uygulayan butun ulkelerde antı-tekel yasaları da yururluktedır Ilk antı-tekel yasası, kapıtalızmın anayurdu Amerıka'da 1890 yılında çıkarıldı Almanya'da ılk antı-tekel yasası 1923 yılında çıkarıldı Ingıltere de de ikıncı Dunya Savaşı'ndan sonra antı- tekel yasaları yururluğe sokuldu Avrupa Topluluğu ulkelerı tıcarı ılışkılerınde tekelleş- meyı onlemek ıçın 'Roma Anlaşması ımzaladılar Turkıye de antı-teket yasaları yok basında tekelleş- meyı ve haksız rekabetı onleyıcı yasalar da yok Basın sektorunde yalnızca butun ılkellığı, butun kaba- lığı ve acımasızlığı ıle 'orman yasaları'egemeni Turkıye de basın sektorundekı tekelleşme goz göre gore haksız rekabet yoluyla oluşuyor Pekı televızyon yayınları? Ya onlar? Bu alanda da aynı 'orman yasaları ıştıyor Batı ulkelerınde butun televızyon kanalları bellı kural- lara bağlı olarak yayın yaparlar Ustelık bu kurallar, bır uluslararası sozleşmeyle de butun ulkelerı bağlayıcı ha- legetırılır Turkıye Avruoa Sınırotesı Televızyon Sozleşmesı'ni daha geçenlerde ımzaladı Imzaladı ama anayasa de- ğıştırıp, ozel televızyon yasası çıkarılmadığından bu sozleşme de uygulanmıyor Uygulansa ne olur 7 Uygulansa, reklamlar kısıtlanacak, bır saatlık yayın ıçınde spot reklamlara ayrılacak sure yuzde 20 yı aşma- yacak, umnlerın alımını satımını, kıralanmasını konu eden reklamlar gunde 1 saatı aşmayacak haber ve gun- sel programları sunanlar reklamlarda gorulmeyecek- ler, 30 dakıkadan az guncel programlar belgesel yayın- lar ve çocuk programları arasında reklam yayımlanma- yacak ve porno yayın da yapılmayacak Turkıye de bu kuralların hıçbırısı uygulanmıyor Basın ve televızyon sektoru kapıtalızmın en ılkel ve en acıma- 3iz kuralları ıle ışlıyor Basın ozgurtuğu bu kez huku- metler elıyle değıl basın organlarınca yok edılıyor Basındakı tekelleşmeye ve 'promosyon yoluyla hak- 3iz rekabete' son venlmedıkçe kımse Turkıye de bun- dan sonra basın ozgurluğunden soz edemez Ne basın ozgurluğunden ne serbest pıyasadan 1 Özal: Kıbns'ı ben çözerim • Baştarafi 1. Sayfada lantıya, eskı MÇP Mılletvekılı Muhsın Yazıcıoğlu \e bırkaç arkadasının kaulması dıkkat çekü Özal, toplanüda yaptığı konuşmada, ekonomı, ıç pohtı- ka ve dünvada yaşanan gebş- meler uzenne göruşlennı açık- ladı Turkıye'dekı eğıtım sıste- mı ıle sosyal sıgortalar ve tanmda subvansı>on uygula- malannı eleştıren Özal, eğıtım sıstemınm bılgısayar ağırbkb olmasını ıstedı ve okullann yo- neumınde halkm da söz sahıbı olması gerektıgı yolundakı fı- kırlen yıneledı Özal, Turkıye'- de uygularan sosyal sıgortalar sıstemının yakın bır gelecekte yjkılabıleceğını ılen surdu Özal, devletın Türkıye'de "Ba- ba" olarak algılandığını ve bu- nun yanbş olduğunu behrte- rek," Devletı baba olarak rute- lemek halen surüyor Baba, baba dersıruz, sonra baba alır sopa>ı kafanıza vurur, bunu ıs- ter mısınız 0 " dedı Bürokrasının. yoğun dene- tım ve teftış yuzunden ışlemez hale geldığını ıfade eden Özal, "Şımdı her yere mufettış gonde- nyorlar Bürokrasının sürtun- mesını arttırarak, yavaşlatıyor- lar Bızdekı tefüş sıstemı eskı Fransız sıstemmden ahnmadır Bunun yenne Anglo-Sakson sıstem getınlmehdır" dıye ko- nuştu Toplantının sonunda kendı- sıne Kıbns konusunda yoneltı- len bır soruyu yanıtlayan Özal, Başbakan olduğu dönemlerde, Kıbns konusunda olumlu gebş- meler vaşandığını savundu Özal, eskı ABD Başkanı Geor- ge Bush ıle olan ıyı ılışkılen ne- denıyle \e Bush'un kendısını sevmesınden oturu, Kıbns so- runun çözulmesı yolunda önemlı adımlar attıklannı ıfade ettı Ozal. Kıbns sorununun bu noktaya gelmesınde ANAP Genel Başkanı Mesut Yılmaz'- ın katkısı olduğunu ılen surdu ve Turkıye'nın, Kıbns konu- sunda ınısıyatıfi elıne aldığı bır dönemde, Yılmaz'ın, Yunan tarafıyla surtuşmeve gırdığını ve ınısıyatıfın Yunanblara geç- mesıne neden olduğunu savun- du Yılmaz m, Turkıye'yı zıya- reu sırasında Bush'un yanında kendısırun Kıbns konusundakı fıkırlenne ıtıraz ettığım belırten Özal, Yılmaz'ın dışışlenndekı şahınlere güvendığı, ancak bu guvenının sorunun çozümü ıçın bır >arar geürmedığıru söyledı - Meselenın çok zor bır nokta- ya geldığını savunan Ozal, tan- hı bır fırsaun kaçınldığını söy- ledı Özal, şo>kkonuştu " Musaade edersenız mesele- vı başka turlu arzedeyım Bem bu konuda kendımı bır nevı yıpratmaya razıyım Benden başka kımse de bu cesaretı gös- teremez Yanı oyle toplantıya, ben şahsen oyle gıdebıhnm yetkım var \anı uluslararası toplantılara yetkım var Bunu sonradan da anladı herkes. Ama oraya gjtüğıruz zaman, pohtık cesaretıruz olması lazım. Polıtıkadan yılmamanız, rey ka>bedeceğım endışesıne kapıf- mamanızlanm Şımdı farzede- nız kı, ben gıttım, toplantıya katılanlan zorladık, çozümü fe- derasyonda bulduk Bunun sonunda ne olacak söyleyeyım mı ben sıze9 Gazete manşetlen- nı görür gıbı oluyonım Kıbns satıldı. Kıbns'ı yedıler. Kıbns'ı penşan ettıler Ovsa solüsyon guzel" Özal. bugün gelınen noktaya vanlacağırun önceden bılmme- dığını, büınse kendısıne. "gıt bu ı$ı hallet" denıleceğını savundu Ozal. sorunun önceden halledı- lebıleceğıru, ancak sorunun zor bır noktaya geldığını ıfade etu ve "Çozüm vardır, ama babayı- ğıtbk ıster, öyle kolay değır- dedı DEVRİM ŞEHİDİ ÖĞRETMEN KUBİLAY Kemal Üstun 4 bası 10 000 üra (KbV ıçınde) Çağdas Yayınlan Tıirkocağı Cad. 39-41 Cağaloğlu-htanbul Odemeh göndcrilmcz.