Katalog

IKASIM 1992 ÇARŞAMBA**** CUMHURİYET SAYFA HABERLERIN DEV AMI 17 Batman'da gazeteyi polis dağıtıyor BATMAN (Cumhuriyet) - * AY-SAT ve Birleşik Basın Dağıtım şirketlerinin anabayıli- iini yürûten yurtıaşın tehdıt îonucu görevi bırakmasıyla Batmanda yaşanan gazeıe da- Sıtım sorunu kısmen çözüldü. Polis kantinine getırilen gazete- ter h>ayilcre dağıtılırken Vali Zeki Şanal. anabayihği üstkne- cek kişiye her türlü teminatı vermeye haar olduğunu soyle- di. Batman"da 13 gündür yaşa- nan gazete dağıtım sorunu dün kısmen çözüme kavuşturuldu. Eski emnı\et müdürlüğündeki polis kantinine dağıtım şirketle- rince geürilen gazeıeler bura- dan bayilere dağıtıh\or. Daha önce anabayiden gazete alan 22 bavidcn 10'unun dağıtıma baş- ladığı ve ilçelenn büyük bölü- müne gazete ulaşunldığı büdi- rildi. Kent merkezindeki bazı büfe ve bakkallarda da gazete satılma>a başlandı. HAVADURUMU TURKIYE'DE DUNYADA llleteoroloı Genel Mu- durtuğu nden alınan bdgı- ye gore yurdun batı ke- sımlerı oarcalı ve cok bulutlu. Marmara -vrt ba- tısı ıie kıyi Ege yağmurve sağanak yağıslı otekı yerler az bulutlu ve acık gececek. Yurdun ıc ve do- ğu kesımlerınde sabah saatlerınde yer yer yogun olmak üzere sıs görülecek Hava sıcaklığı arlmaya devarr edecek Ruzgar, güney ve doğu yonlerden rıaf-f. ara sıra orta kuvvette esecek Denızler mızde ruzgar Doğu Karadenız de Kible ve keşısleme Akde- nız de gündoğusu ve kesışleme diğer demzlenmızde kıble ve lodostan 3-5, yer yer6kuwet'nde saatte 10-2' yer yer 27 denızmıhhızla esecek VanGölünde hava az bulutlu sabart saallennde s-sl geçecek Adana Atyon Ağr. A/ıkara Antalya Aydm Bursa CanaKkale Dıya'takır Edırne Erzururr. Esktşehır Istanbul Izrrır Kars Konya Samsun Trabzoo Zonguldak A 24* 12* 8 15' 0" $ 13= -4 1 A 15' 1' A 24' 12" Y 21" 8" B 18" Y ir A 18' 9' 9* 4" Y 17" 7' S 5" •%' A 14". 1' Y 18" ~12* Y 19" 12" S 6 - -V A 13' -4' A 18" 10* A 15= 3" A 15' 10" Amse«Jam Amman Atına Bağdat Brutee) Cenevre FrarMun Lefcoşa Petereoufg Londra Maönd Milanc Moskova Munıh Paris Prag Rıyad Roma Vlyana K 3 1 A 26" Y 19" A 26' K 4' Y 9' K 8' A 24' B -Z Y 8' B 12' Y 8' B -r Y 8" Y 9' K 4' A 29 S Y 16' Y 13' bulutlu yajmurtu A-açtk B-buluOu G-gCneslı K-karlt S-stsı- Y-yağmurlu G Ü N C E L CÜNEYT ARCAYÜREK • Baştarafi 1. Sayfada yönetmesinin önüne geçmek! Yılmaz'ın sözü döndürüp dolaştırıp açıkladığı ilke, işte bu... Alev bacayı sarmadığı sıralarda Tö'ye, Tö'nün par- tiyi, ülkeyi anayasal sınırları zorlayarak yönetmeye girışmesine doğrudan karşı çıkamayan, zararını gör- mediğinden karşı çıkmayan Mesut Yılmaz; bugün aynı hizaya gelmiş, binbir dereden su getirerek so- nuçta "Ya oya ben"diyor. Fakat nedense taraflar partmin bölünme aşaması- na adım adım ilerlediğini görmezlıkten geliyor veya öyle görünüyorlar. Genel merkez, parti bünyesindeki "muhafazafcar kanadın önemli temsilcisinin Keçecı- ler" olduğunu kabul ederken bu aşamadan sonra "memnun olmayan kesimlerin Keçeciler çevresinde toplanacağını" itıraf ediyor. Bölünme sözcüğünü ağızlanna alamayanlar, Keçe- ciler'in adaylığını koymasından sonra "ANAP'ta birbi- rine tahammül edemeyen iki kanadın artık iyice belirginleşeceğinr saklamiyorlar. Kim ne derse desin, Keçeciler'in adaylığa soyun- ması ne Yılmaz'ın ne de parti içindekı öteki kesimlerin beklediğı bir olay değildi. O kadar ki kulislerde Mesut Yılmaz'ın yakıp günler- de, kongrede muhafazakar oylan toplar umuduyla Keçeciler'i teşkilat başkanlığına getirmeye hazırlan- dığından söz ediliyor. Planlar Doğrusu bu olasılığı doğrulayan verilsri bizzat Ke- çeciler hazırladı. Parti içi muhalefetten kopmuş, uzak- laşmış görünüyordu. Olağanüstü kongreye gerek görmemesi, zaman zaman Tö'nün anayasal çizgiden aynlmasını eleştirmesi, Mesut Yılmaz'ı heveslendiri- yordu. Bilinen bu gerçekler dikkate alınırsa. şu sıralar, Me- sut Yılmaz'ın, Keçeciler'in adaylığını sürpriz sayma- dığını öne süren görüşlerı fazla değer taşımıyor. Çankaya'dakinin ise birbirine eşit deger tanıdığı beş aday arasından Keçeciler'e şans tanıması, hem muhafazakarlık tutkusundan hem de 1980den beri yanından ayırmadığı ' mutemet adam"a ileriye dönük kimi siyasal planlarda duyduğu güvenden ileri geli- yor. Çankaya'da bir «geceyarısı. Tö, parti içi muhalefet liderleri "8eş/er"le yaptığı ünlü toplantıda, siyasete "fiilen" yeniden nasıl gıreceğini anlatmış. Ne çare, Beşler'den kimiierinin ağzı sıkı, sır vermiyorlar. Oysa kimileri bilgilendiriyor çevreyi, "İki yolu var dönüşün" diyorlar. Tlki, erken veya normal, bir genel seçimden bir süre önce TÖ istifa edecek, yeniden ge- nel başkanlığa gelebılmek için olağanüstü kongre toplanacak. ikinci yol daha başka; genel başkan seçilmeyi bek- lemeden kampanyada partiyi destekleyecek, "bilaha- re liderlığe geleceğini" duyurarak bir genel başkan gibi hareket edecek. Kamuoyu araştrmalanna göre halkın yüzde 70'i Tö'nün "siyasete dönmesini uygun ve yarariı" bul- muyormuş, ne umuruna. O, bildiği yolda ilerlemeyi yeğliyor, liderliği emanetçi genel başkandan devral- dıktan sonra Türkiye'yi başkanlık sistemine geçimne- yi amaçlayan son bir mücadeleye hazırlanıyor. Siyasal etkenlerin genelde parlamenter sistemden vazgeçmeyeceğini bile bile, önce partiyi ele geçirme- yi, sonra başkanlık sistemine oynamayı planlamış, o doğrultuda yürüyor. Şu nokta önemli: Yılmaz, 30 kasımda raundu kaza- nırsa, zaten sorun kalmayacak. Yıtirirse, Keçeciler'in bir sonraki kongrede genel başkanlığa adaylığı surecek mi acaba? Sorunlardan sorular, sorulardan sorunlarçıkıyor. Ziraat'te alternalifler hep sizin için! Güvenli, lcâıiı bir yatınm arayan tasarruf sahibinin bilgisine: Ziraat, Türk ekonomisine sürekli kaynak yaratırken tasarruf sahibine de yüksek getir " ' çeşitli yatınm imkanları sunuyor. Siz de tasarruflarınızı kazançlı yatınmlara dönüştürmek için bir şubemize vakit geçirmeden uğrayın. Sunduğumuz alternatiflerin özelliklerini inceleyin. Ziraat, eşsiz Ziraat güvencesiyle daima Türk halkına kazandırmaya devam ediyor. Valcit geçirmeden yararlanın. T.C ZIRAAT BANKASI H i z m e t b a n k Daima halkın yanında GOZLEM UĞUR MüMO! • Baştarafi 7. Sayfada gerektirmiştir. İngilterede "irlanda Kurtuluş Ordusu"nun terör ey- lemleri üzerine 1974 yılında'The Prevention of Terro- rism = Terorist Eylernlerîn Ûn/enmesıne İlişkin Yasa"- çıkanlmıştır. Bu yasadan sonra 1984 yılında çıkanlan "Police and Criminal Evidence = Polis ve Suç Kanıtlan Yasası' ıleteröreylemlerisanıklarınınhaklarınıkısıtlayı- cı düzenlemeler getirilmiştir. İtalya'daki "Pışmanlık Yasası" yine mafya ve terör ör- gütlerini çökertmek için çıkarılmıştır. Almanya'da Ceza Usulü Yasasında yapılan değişiktiklerle terör suçu sa- nıklarının hakları kısıtlanmıştır Ingiltere'de 1974 yılında çıkanlan Terörisf Eylemlerin Önlenmesineİlişkin Yasa" polisin yetkilerini arttırmıştır. Bu olgudan yola çıkarak "İngiltere'de polisin yetkileri arttırılmıştır, bizde de arttırılsın" diye düşünülebilir. Bu konuda sağlıklı yorum yapabilmek için Ingiliz hukuk sis- temini bilmek gerekir. Bir hukuk sistemi tümüyle incelenmeden bu sistem- den bazı uygulamalann ya da modellerin alınması yanıl- tıcı sonuçlar verir. Her sistem kendi içinde bir bütünü oluşturur. Bizlerin tek tek aldığımız örnekler bu bütünün parçalarıdır. Söz gelişi, İngiltere'de ceza yargılamasında "jüri" yer alır. Bızde ise jüri sistemi yoktur. Devlet Güvenlik Mahkemeleri Yasası'nın 1985 yılında değiştirilen suçlarda hazırlık soruşturması, polis ta'afın- dan değil savcılarca yapılır. Oysa, Ingıltere de hazırlık soruşturması ile ilk soruş- turmayı polis yapar. Ceza mahkemesine dosya, polis tarafından hazırlanıp sunulur. Polis, "ad//zab)ta"görevi- ni üstlendiği gibi savcılarca yapılacak işlemleri deyürü- tür. Ingilteredeki uygulamada polis, sorguyaçektiği sanı- ğa avukat ile konuşma hakkı olduğunu anımsatır. Sanı- ğın avukat tutacak mali olanağı yoksa sanığın tutukluluk süresincedanışacağı "so//c/tor" adıverilen avukat, polis tarafından tutulur. Yukarıda sözünü ettiğimiz 1974 tarihli yasa, terör suç- larında sanıkların bu haklarını kısıtlayıcı özel düzenle- meler getirmiştir. Polisin savcı yerine de geçip sorgu yapması, bu amaç- la eğitilmesi ve hukuk sisteminin de buna uygun olması gerekir. Ingiltere örneğini bu nedenlerle sistem olarak olduğu gibi benimsemeye olanak yoktur. Ancak ingiltere ve Al- manya örneklerinden şu sonuç çıkarılabilir: Birçok demokratik ülke, terör suçları ve "örgütlü suç- lar" ile geçici nitelikte ve terör suçu sanıklarının haklarını kısıtlayıcı sınırlayıcı düzenlemeler getirebilir. İngiltere'de 1974yılındaki yasa da altı aylıksüre için çı- karılmış. terör tehlikesi bitmediği için yasa bugünlere kadar uygulanmıştır. Son zamanlarda kısa ad\"CMUK" olarak anılan "Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu ' 1929 yılında kabul edildi. Yasa, büyük ölçüde "Alman Ceza Yargılaması Yasası'- nın aynısıydı. 1929 yılından bu yana yasada bırçok değişiklikler ya- pıldı. CMUK'un değiştirilmesine yol açan gereks/nım, 12 Mart ve12 Eylül dönemlerindeki işkenceli sorgulardır. Sorguda işkence nasıl önlenecektP Işkencenin önlenebilmesi "savunmanın sorgu ile baş- laması" ilkesinin benimsenmesi ile önlenebilirdi. Bu da Anglo- Sakson hukuk sistemlerindeki "sorguda avukat- ların öulunması" uygulamasının benimsenmesine bağ- lıydı. İşkencenin önlenmesi için bir başka yasal önlem de akla gelmiycrdu. Bu da geçici bir önlemdir. Yapılması geereken iş, başta Anayasa, Ceza Yasası ve CMUK olmak üzere bütün yasaları yeniden hazırlayıp bütün bu yasaların. kendi içlerinde tutarlı bir sistemini oluşturmaktır Bu yapılmadıkça "Batı'da şöyledir, yok böyledir" diye birbirimızi aldatıyoruz. Batı ülkelerinden alınan "ithal malı yasa maddeieri" ileyasalar "yamalı bohçalara"döndü. "CMUK'taki yamukluğun" nedeni de bu "perakende" yasa alışkanlığıdır. PENCERE • Baştarafi 2. Sayfada kısaca durmaktâ yarar yok mu? • Doğrudan sözlüğe başvuralım; Fransa'da "Mark- sist İncelemeler ve Araştırmalar Merkezi"n\n ya- yımladığı "Ekonomik ve Sosya/ Söz/ufc"teki "Sömür- geleştirme" sözcüğünün karşılığında şu satırları okuyoruz: "Emperyalizm aşamasında sömürgeleştirme, dünyanm bir avuç sömürücü ülke (metropoller) tara- fından, köleleşiirilen ülkelerdeki zenginliklerin (hammaddeler. sürüm yerleri vs.) işletilmesi ama- cıyla üleşilmesi surecini dile getirir. (...) Dünyanm böylece bölüşülmesiyle birtikte sömürgeleştirme de son bulmuştur. Egemenlıklerinın sürekliliğini sağla- mak. sömürgeleştırdikleri ülkelerdeki varlıklannı haklı gostermek amacıy/a kapitalist sınıflar ve ideo- logları (metropolun iyilikçi etkisini, insancıl ve uy- garlaştırıcı misyonunu övenj kolonyalist öğretiler hazırlamış ve yaymışlardır." • öyleyse yeni bir soruya geçebiliriz: Sömürünün tç içe geçmiş halkalar gibi katmanlaştığını biliyoruz; ama çevre ülkelerde kim kimi sömürüyor^ Azeriler Ermenileri mi? Ermeniler Azerileri mi? Çeçenler In- guşları mı? Inguşlar Çeçenleri mi? Abhazyalılar Gürcüleri mi? Gürcüler Âbhazaları mı? Kürtler Türk- leri mY> Türkler Kürtleri mi*? Metropollerin kışkırtma- sı, denetimi ve gözetimi altındakı etnik çatışmaları kim sömürge kuramıyla açıklayabilir? Sınıfsal yakla- sımı yok mu sayacağız? Anadolu'da emperyalizmin tezgahladığı etnik bo- ğazlaşmayı sosyalizm açısından meşru gösterme çabaları boşunadır. Türk ile Kürt, emek-sermaye çe- üşkisinde katılımcı demokrasıyi kurmak için el ele veremezse sömürgecilerin tuzağına düşer. PKK ateş açtı: 1 er şehit Haber Merkezi - Nusaybin- Ci/ro karayolunda askeri bir •ıruea ııteş açan PKK"lı militan- Ijrbıren şchiletü. Dc\n\c görevi yapan asken bıı jiMca. îpek\olu'nun Nusay- bin-Cizre kesınıinde PKKIı milıtanlar laratından uzakian atcş açıldı. Saldında araçta bu- lunıın jandarma cri Osman Şa- hın ^chil oldu. Güvenlik güçle- nnın aıeşc karşılık vermesi ii/erınc PKKlı'ar kaçtı Icdır'ın Karakoyunlu ilçesi Alıcan ko> ünde bir kahvehane- nin taranması sonucu \arala- nan Korkut Onuk. tedavi altı- na ahndığı Erzurum'da dün sabah öldü. Böylece PKK. bas- kınındaölenlennsavısı 5'eyük- seldi. Diğer9yaralının tedavile- ri siirüyor. Batman"da fotoğrafcılık ya- pan Şemdin Turan (28). Hürri- vet Mahallesi'ndeki cvinin önünde kimliği belirsiz bir kişi- nin başına sıktığı tek kurşunla öldürüîdii.