Katalog

SAYFA CUMHURİYET 8 EKİM1992 PERŞEMBE 8 DIŞHABERLER TaeVVoo isttfa etti •SELL (AÂ) - Güney Kore hükümeti, Devlet Başkanı Roh Tae VVoo'nun aralık ayında yapılması beklenen devieı başkanlığı seçimleri öncesinde tarafsız bir yönetimin belirlenmesini sağlamak amacıyla isüfa etti. Başbakan Chung Won Shik'in başbakanlık bürosundan birsözcü, "Bütün kabine ısüfasını sundu"dedi. Başbakan Chung bu açıklamayı yaparken Devlet Başkanı Roh Tae VVoo'nun önde gelen bilım adamlanndan Hyun SoongJong'un başbakaniık görevini yaptığınıaçikladı. Guzman'a yaşam boyuhapis • MADRİDÇReuter)- Peru'da geçtiğimiz ay yakalanan Maocu Aydınlık Yol gerillalannın lideri Abimael Guzman'ın dün çıkanldığı mahkeme tarafmdan yaşam boyu hapis cezasına çarptınldığı bildirildi. İspanyol radyosunun haberinegöre Guzman. San Lorenzo Adası'nda halka kapalı bir şekilde yargılandı. Askeri kaynaklar.yargıcın, Guzman'ı 25 bin kişinin öldürülmesinden ve Peru'ya 20milyardolarzarar verilmesinden sorumlu tuttuğunu belirttiler. Azerbaycan, BDT'yi reddetti • MOSKOVA (AA) - Azerbaycan resmi haber ajansı Azerinform, Cumhuriyet Parlamentosu Milli Meclis'in, BDT üyeliğini reddettiğini resmen açıkladı. Azerinform'un haberine göre, Milli Meclis dün yaptığı oylamada, 21 Aralık 1991 tarihinde devrik Devlet Başkanı Ayaz Muttalibov'un imzalamış olauğu BUTnin kuruluş anlaşmasını onaylamayı reddetti. Turan Ajansı daha önce BDT üyeliğini reddetme karannın ezici bir çoğunlukla alındığını bildirmişti. Bu oylamadan sonra Bağımsız E>evletler Topluluğu'nun üye sayısı 10'a inmiş bulunuyor. Atina'yaağır eleştiri • WASHINGTON (AA) - ABD'nin önde gelen haftalık haber dergisi "Time", Yunanistan'ın, Makedonya Cumhuriyeti'nin adını değiştirmek için giriştiğı çabaJan "saçma" diye niteledi. Dergi, Yunanistan'ın, Makedonya'yı saldırgan gibi göstererek asıl kendi yayılmacı emellerini gizlemeye çalıştığını vurguladı. Yazıda, Yunan hükümetinin "aptalca gururunun" Balkanlar'da bir trajediye yol açacağı da belirtildi. AKPM Başkanı Ankara'da • ANKARA(AA)-Avrupa Konseyi Parlamanterler Meclisi Başkanı Miguel Angel Martinez. Turkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı Hüsamettin Cindoruk'un konuğuolarak bugün Türkiye'yegeliyor. Martinez. bugün İstanbul'da Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Erdal İnönü'nün "Avrupa Konseyi Hukuk Yoluyla Demokrasi Komisyonu' toplantısı dolayısıyla vereceği akşam yemeğine katılacak. 9ekimde Ankara'ya gelecek olan Martinez. Cumhurbaşkanı Turgut Özal tarafmdan kabul edilecek. Irak'ta 4 bin çocuköldö • ANKARA (AA) - Irak'ın Ankara Büyükeiçiligi, Irak'ın Kuveyt'i isgal etmesinin ardından, uygulanmaya başlayan BM ambargosu nedeniyle, 1992 yılının temmuz ve ağustos aylarında 4 binden fazla 5 yaşın altında cocuğun yetersiz beslenme, ishal ve zatürreeden öldüğünü bildirdi. Vasiliu, Maraş'ın açılmasını "tahrik" diye niteleyerek, "Gerekirse sorunu Güvenlik Konseyi'ne götürebiliriz" âedi RumlarMaraş için alarmageçti• Rum Yönetimi Lideri Yorgo Vasiliu. BM'nin Kıbns Özel Temsilcisi Oscar Cammillion'u başkanhk konutuna çağırarak Maraş'ı açma giri- şiminden ötürü Türk tarafinı şikâyet etti. KKTC muhalefeti. Maraş'ın açılmasını "savaşa yol açabilecek bir gelişme" olarak değerlendirdi. İZZET RIZA YALIN LEFKOŞA - Kuzey Kıbns Türk Cumhu- riyeti (KKTC) yönetiminin 1974'ten bu ya- na yerleşime kapalı tutulan Maraş'ta üniver- site öğrencileri için yurt kurrna girişimine Rumlar'dan sert tepki geldi. Rum Yönetimi Lideri Yorgo Vasiliu, Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreterinin Kıbns Özel Tem- silcisi Oscar Camillionu başkanlık konutu- na çağırarak Maraş"ı yerleşime açma girişi- minden ötürü Türk tarafinı şikâyet etti. Vasiliu girişimi "tahrik" olarak gördüklerini ve her türlü önlemi alacaklannı soyledi. KKTC muhalefeıi de Maraş'ı yerleşime aç- ma girişiminin "savaş nedeni" olabileceğini öne sürdü. Maraş. Kıbns'la ilgili tüm sorunlan ikinci plana itti. ABD Dışişleri BakanlığVnın yeni Kıbns Özel Koordinatörü John J. Maresca'- nın Kıbns'a yaptıgı ilk bilgılenme zivaretin- de önüne getirilen ilk konuvu da Maraş oluşturdu. Rum Yönetimi Lideri Yorgo Vasiliu ön- ceki gün. Maraş'ın. Türk tarafınca. yurt ge- reksinimi için yerleşime açılması karan son- rasında 18.00"de Maresca'yla görüşürken Maraş'ı ilk konu olarak gündeme getirdi. Vasiliu. dün de BM Genel Sekreteri'nin Kıbns Özel Temsilcisi Oscar Camillon'u başkanlık konutuna çağırarak "Maraş'ın yerleşime açılması" girişiminden ötürü Türk tarafinı şikayet etti. Rum Yönetimi Başkanı Vasiliu, konuyla ilgili olarak verdiği demeçte, "bu girişimleri tahrik olarak gördüğünü" söylerken. "Bu tahriklere cevap verilmelidir. Bu amaca yö- nelik de tüm diplomatik önlemleri alacağız" şeklinde konuştu. Vasiliu. "Bu önlemler arasında Güvenlik Konseyi'ne başvurunun da bulunup bulun- madığı" yönündeki soruvu da "Gelişimlere bağh olarak gereken her şeyi yapacağız Ola- yın geciştirilmesine müsaade etmeyeceğiz" yanıtını verdi. kum Yönetimi Dışişleri Bakanı Yorgo Yakovu da. Özel Temsilci Camilhon'a duru- mun ciddivetinin anlatıldığıru ve BM Gü- veniik Konseyi Başkanı'na Rum tarafınca bilgi verilmesinin kararlaşlınldığını söyledi. Nevvvork'taki Rum Daimi Temsilcisi Andrea Yakoksidis. BM'de Marrack Goul- ding ile göriişerek Güvenlik Konseyı'nin 550 sayılı karannı anımsattı. Rum yetkililer, "Maraş'la ilgili girişimin Güvenlik Kon- seyi'nin 550 sayılı karanna ters olduğunu" vurgularken "Girişimin yaşama geçirilmesi durumunda olayı yalnızca mahkum etmek için değil. 550 sayılı karann uygulanması için de BM'ye başvuracaklannı" kaydedi- yorlar. Rum basınına göre "Bir Rum hükümet yetkilisi Türk tarafının bu davranıştnın he- definin, BM'nin Kıbns sorununun çözüm sürecini bahalamak olduğunu" ileri sürdü. Rum kaynaklan."Maresca'nın Denktaş'- la yaptığı dünkü görüşmede Maraş konusu- nu ele alacağını söylediğini" işaret ederken, Özel Koordinatör Maresca. "Denktaş'Ia ge- niş konulann ele alınacağmf söylemekle yetindi. Maresca, yeni düşüncelerle gelmedi- ğjni kaydederken, çözüm sağlanabilmesi için iyi niyet ve kararlılık gösterilmesi iste- ğinde bukındu. Meclis dışı muhalefetten Yeni Kıbns Par- tisi Genel Başkanı Alpay Durduran. Ma- raş'ın yerleşime açılmasıyla ilgili tepkısiru, "Bunun ucu savaşa kadar uzanır" derken Çumhunyctçi Türk Partisi Genel Başkanı Özker Özgür, "Maraş'taki otellerin öğrenci yurdu yapılması karannı" değerlendirip, "kaş yapayım derken göz çıkaracaklar" ifa- desini kullandı. ABHAZYA Tiflis asker yığıyor Dış Haberler Servisi - Abhazya'da ba- ğımsızlık yanlısı güçler karşısında ağır bir askeri darbe yiyen Gürcistan yönetiminin. kaybettikleri mevzileri tekrar almak için savunma hatlan oluşturduğu veçok sayıda yeni gönüllüyü bölgeye gönderdiği bildiri- İiyor. Gürcistan'm aynca NATO. AGÎK ve BM'ye başvurarak ülkenin toprak bü- tünlüğünün korunması için imkandahilin- de her şeyin yapılmasını talep ettiği haber veriliyor. Gürcistan'dan bağımsızlığını ilan eden Abhazya'da Gürcü bırliklerinin ülkenin kuzey batısından tamamen atılmasının ar- dından. Tiflis yönetiminin. kaybcdilen mevzileri geri almak ve eldeki mevzileri yi- tirmemek için savunma hatlan oluşturdu- ğu ve bölgeye çok sayıda yeni gönüllü sevk ettiği bildirildi. Reuter'in bir Gürcistan Devlet Konseyi yetkilisine dayanarak verdiği habere göre bölgeye aynca silah. teçhizat vemühimmat gönderilmesine de başlandı. Gürcistan Devlet Konseyi Başkanı Edu- ard Şevardnadze de, Rusya Devlet Başka- nı Boris Yeltsin'e gönderdiği bir mesajda, Moskova yönetiminden, ortak sınırlardan Abhazya'ya insan ve silah akışının engel- lenmesini istedi. Rusya Radyosu'nca du- yurulan mesajda Şevardnadze, "Rusya Federasyonu topraklanndan Abhazya'ya gönüllü ve silah akışı sürmektedir. Bu du- rum ise çatışmanın yaygınlaşmasına neden olacaktır"dedi. Şevardnadze. önceki gün düzenlediği bir basın toplantısında da Abhazyalılann. Gürcistan'ın toprak bütünlüğünü tehdit ettiklerini ifade ederek "Sorunun altında Rusya'nın yayılmacı tasanlan yatmakta- dır"dedi. Gürcistan lideri "Abhazyalı ayn- lıkçılar. Abhazya'yı Gürcıstan'dan kopar- mak ve bir başka ülkeye bağlamak peşin- deler. Gürcisian bunu önlemek için gerekli her şeyi yapacaktır" diye konuştu. Reuter'in NATO kaynaklanna dayana- rak verdiği habere göre Gürcistan Devlet Konseyi Başkanı Eduard Şevardnadze NATO ve AGİK'e birer mektup yazarak bu kuruluşlardan ülkesinin toprak bütün- lüğünün korunması ve soruna banşçı bir çözüm bulunması için tüm imkanlann kul- lanılmasını istedi. DIŞBASEV dieta|eszeitun| Katiller profesyonel İranlı Kürt liderlere suikasttan üç hafta sonra polis iki Lübnanlı sanığı yakalamayı başardı. Tutuklama koşullanna ve sanıklara bakınca pek çok sorunun yanıtsız kaldığı göriilmektedir. Gerçi savalık tutuklulann birörğütadına hareket ettiğine inanıyor, ama bu örgütün adını vermekten de kaçınıyor. Şimdiye kadar iki olasılık üzerinde duruluyordu: İran gizli servis ajanlan veya PKK. Ama tutuklulara bakınca bu iki olasılık da zayıfhyor. Kiralık katillerden oluşan profesyonel bir ekip cinayeti işledikten sonra haftalarca Abnanya'da kalmaz, kaçmak için sahte kimlik aramaya eylemden sonra gırişmez. kâğıtlan- önceden hazırlardı. Ote yandan İran gizii servisi eski eylemlerden ders çıkartıp kendi adamlannı kullanmayarak kiralık katil tutmuş da olabilir. Geçmişteki suıkastlarda izler. çoğu kez resmi fran temsilciliklerine gidiyordu. Örneğin İran Kürdistan Demokrat Panisi'nin bundan önceki lideri Abdurrahman Kasımlo'yu Viyana'da öldüren katillerin izi. polisi, doğrudan İran'ın Viyana'daki diplomatik temsilciliğine götürmüştü. (7 Ekim) €t îflcnh Türk ordusu bastırıyor Türk ordusu son zamanlarda Kürt birliklerine karşı saldınlannı yoğunlaştırdı. Sorunu çözmekiçin salt kaba kuvvet ve baskı yeterli değildir. Artık her gün Güneydoğu Anadolu'da yaşanan çarpışmalar giderek daha kaniı birduruma bürünûyor. Güvenlik güçleri. Kürt nüfusunun >oğun bulunduğu bölgelerdeki olağanüstü hal uygulaması nedeniyle yıllardır yörede geniş yetkileri ellerinde tutuyorlar. Halk ve güvenlik güçleri arasındaki uçurum hiç bugünkü kadarderin olmamışü. On bir ay önce Başbakan Süleyman Demirerin göreve başlamasıyla birlıkıe. onun seleflerineoranla Kürt sorununa daha yapıa yaklaşması ve siyasi çözümü yeğlemesi beklenirdi. Bu beklenti Batı başkentlerinde büyük umutlaryaratmışü. Bugün belirsizlik ön plana çıkmaktadır. (7 Ekim) Bükreş'te muhalefetin gövde gösterisi let başkanlığına secilen lon Iliescu. pa/ar günü > apılacak olan ikinci tur secimlerde güçlü muhalifi Fmil Costantines- cıTyla yanşacak. Likede Çavuşesku'nun devrilmesinden sonra ikinci kez >apılan secimler öncesinde, Demokratik Komansiyon'un lideri Constantinescu için >apılan gösteriler İliescunun işinin kolay oimadığını gösteriyor. Geçen hafta somı başkent Bükreş'te >aklaşık 10 bin kişi ConstantinescuVa destek yürüyüşü düzenledi. Çoğunluğunu öğren- cilerin oluşturduğu yüriiyüşçüler arasında, omuzlartnda çocuklarını taşıyanîar dikkat çekti.ı Fotoğraf: REUTER) Bush 9 la Clinton ııakleıı kapışaeak ABD başkan adaylannın 11 Ekim'de katılacaklan açıkoturum, seçmenin karannı etkileyecek FUAT KOZLUKLU WASHINGTON - ABD'de baş- kanlık seçimine doğru genye sayma de- vam ediyor. Adaylar, kurmaylanyla 11 ekim pazar gecesi ABD halkının karşı- sında yapacaklan tartışmaya hazırlanı- yorlar. Kamuoyu yoklamalan. Başkan Bush'un Clinton'un gerisinde kalmaya devam ettiğini gösteriyor. Yanşa yeni- den giren Teksaslı milyarder Ross Pe- rot'un beklentilerin aksine Bush ve Ointon'u büyük ölçüde etkilemediği görülüyor. Siyasi gözJemciler, Perot'un umulan etkiyi gösterememesinin nedeni olarak, kararsızlığm güvenirlilik imajı- na dönüşmemesinden kaynaklandığını ifade ediyorlar. Son olarak NBC televizvonu ile Wall Street Journal gazeiesi toplam 820 kişi arasında kamuoyu yoklaması yaptı. Başkan Bush'un yüzde 32'de kaldığı gö- riilen kamuoyu yoklamasında. Demok- rat Clinton yüzde 46. bağımsız Perot yüzde 10oy aldı. Kararsızlann oraru ise yüzde 12 olarak gerçekleşti. Bağımsız aday Ross Perot, salı ak- şamından itibaren TV reklamlanna başladı. Perot, ağırlıklı olarak ekono- mik konulan işlediği TV reklamının ilki için CBS televizyonuna 380 bin dolar ödedi. Yanm saatlik ilk reklam kam- panyasında "ABD'nin gereken onanmını yapmak için aday olduğunu" ifade eden Perot, aynca ABD'de çocuk- lann yüzde 20'sinin fakir olduğunu hatırlattı. Başkan Bush ve Demokrat aday Ar- kansas Valisi Bill Clinton, tüm çalışma- lannı, seçim öncesi grafikleri önemli öl- çüde etkilemesi beklenen TV açıkotu- rumlanna yönlendirdiler. Bush ve Clin- ton, TV'lerin sabah 07.00-09.00 arası sabah programlanndaki sorulan yanıt- lamaya devam ediyorlar. 11 ekim gece- si >apılacak açıkoturum. ABD'nin önde gelen 3 TV kuruluşu CBS. ABC ve NBC'de naklen yayımlanacak. Aday- lar, seçıme dek 3 kez TV açıkoturum- lannda halkın karşısında tartışacaklar. Bu arada Clinton ve Bush. yabancı basının secime doğru röportaj taleple- rini geri çevirmeye başladılar. Liderlerin kampanya yöneticileri, "TV açıko- turumlan ABD seçmeninin karar ver- mesinde çok önemli bir araç. İlgimiz bu konuda yoğunlaştı. Secime kadar ABD basınının. görüşmeler dışında, bir rö- portaja ayıracak zamanı yok" dediler. Açıkoturum için oluştunılan komite yetkilileri. planlannın Perot'un dönüşü ile altüst olduğunu belirterek "Bush ve Clinton secime kadar üç kez TV'de karşı karşıya gelecekler. Planlanmızı buna göre yaptık. Ancak beklenmedik anda bağımsız aday Perot ortaya çıktı. Açıkoturuma Perot'un da dahil edilip edilmemesi ko- nusunda en kısa sürede kesin karar ve- rilmiş olacak" dediler. Açıkoturumun yayımlanacağı gece. ABC. CBS ve NBCnin kesinlikle açı- koturum arasında reklam yayımlama- yacaklan. toplam üç defa yinelenecek açıkoturumlann maliyetinin TV'lere 15 miiyon dolar olacağı kaydedildi. îranffurterAlljrmfiıtr Kafkasya'da kargaşa Kafkasya'da bağımsızlık isteyen halklann sayısı giderek artıyor. Bölgede küçük bir ülke olan Gürcistan da bir felaketle karşı karşıya. Gürcü yönetim birtaraftan devrik Devlet Başkanı Gamsahurdia ile uğraşırken diğer tarafta yaz başından bu yana ayaklanmalannı sürdüren Abhazlarla boğuşuyor. Tiflis yönetiminin lideri Şevardnadze de ilan ettiği genel seferberlik sayesinde bu sorunlann üstesinden gelebilmeyi umuyor. Yalnızca 90 bin nüfusa sahip Abhazya. Kuzey Kafkasyalı milislerden destek alıyor. Büyük bir bölümü Rusya Federasyonu sınırlan içinde yaşayan bölgedeki diğer Müslüman halklarda Kafkas Halklan Konfederasyonu oluşturma çabasında. Bu türgirişirnler Boris Yeltsin için de tehlike sinyalleri vermeli. Rusya Devlet Başkanı bu yıl içinde Ankara'yı ziyaret edecek. Yeltsin, Türkiye'nin Kafkasya'daki gerginliği, Müslümanlar üzerindeki etkinliği sayesinde jumuşatabileceğine inanıyor. (6 Ekim) Sosyal Demokratlar, Başbakan Kohl'ün anayasadan 'iltica hakkı' maddesinin çıkartılması önerisini kabul etti Âlmanyamülteciyekapısımkapatmayahazırlanıyor ESKİ BKRLİN DL VARI YENİ BERLİN DUVARI Nevvsvveekten DtLEK ZAPTÇIOĞLL BERLİN - Almanya'da özellikle siya- si iltica talebiyle gelen yabancılara karşı saldınlar aralıksız sürerken anayasada- ki "iltica" hakının kaldınlması kesinlik kazandı. Berlin Duvan'nm yıkılışmın üçüncü yıldönümü olan 9 kasımdan ön- ceki hafta sonu Almanya ırkçılığa karşı büyük gösterilere sahne olacak. Aşın sağ ve yabana düşmanı eğilimlere karşı gösteriler. saldınlann durmasını engel- lemi\or. Güvenlik güçleri sağeylemcile- re karşı pasif kalmakla suçlanıyor. Hükümetteki muhafazakâr Hırısti- yan Demokratlar. "Ülkelerinde siyasi takip görenlenn Almanya'va iltica hakkı'nı güvence altına alan anaya- sanınlö. maddesini değiştirmek ama- anda. Helmut Kohl'ün bu yöndeki ataklan yıllardır ana muhalefet partisi Sosyal Demokratlarca engelieniyordu. Madde. İkinci Dünya Savaşı'ndan son- ra Alman anayasası hazırlanırken. Hıt- ler faşizminden kaçan Almanlann nasıl yurtdışına sığındığı göz önüne alınarak anayasaya konmuştu. Maddenin değiştirilmesine karşı çıkan Sosyal Demokrallar. Almanya'- ya bugün aslında çalışmaya gelip başka yol bulamadıklanndan siyasi iltica tale- binde bulunaniann dilekçelerinın hızla işlemden geçirilip bunlann sınırdışı edil- mesini istiyordu. Gerçekten siyasi takip görenlerin sığınma hakkı saklı kal- malıydı. SPD'ye göre. Almanya">a haksız iltica akınını önlemek için anaya- sanm değişmesine gerek yoktu. Ama oy kaygısı ağır bastı. Sos\al de- mokratlar. son avlarda bırdeprem fela- keü gibi yaşanan ırkçı saldınlar ve halk- taki "ilticaaiar dışan" eğilimıne sonun- da ayak uydurdu. SPD Yönetim Kuru- lu, birkaç hafta önce Bonn'da aldığı bir kararla artık anayasadaki iltica hakkının ortadan kaldınlmasına karşı çıkmıyor. SPD yönetiminin hükümetle aynı çizgiye gelmesi karşısında partinin taban örgütleri isyan etti. "Sosyal de- mokrasinin en kutsal ilkelerinden biri olan siyasi sığınma hakkının ortadan kaldınlmasını kabul edemeyiz" diyen taban örgütlerinin baskısıyla SPD ya- kında olağanüstü genel kurultaya gitme karan aldı. SPD yönetiminin yüzseksen derece çark etmesi karşısında, Alman- ya'daki Türk sosyal demokratlann federasyonu HDF de partiyi kınayan bildiriler yayımladı. Batı Avrupa'da en çok mülteci Af- manya'ya geliyor. Ama Almanya aynı zamanda Batı Avrupa'da en az mülteci kabul eden ülkelerden biri. Geçen yıl 152 bini aşkın yabancı, Almanya'dan siyasi sığınma hakkı istedi. Bunlann sa- dece yüzde 7'sinin dilekçeleri kabul edil- di. Mülteciler arasında Yugoslavya'- daki iç savaş[an kaçanlar birinci sırayı alıyor. Savaşa ragmen bu sığınma- cılann sadece yüzde 2'si Almanya'da kalma hakkı kazandı. Romanya'dan gelen ve iltica üstesinde ikinci sırayı alan Çingenelerin ise kabul edilme oraru yüzde 0.4 civannda kaldı. Türkiye'den Almanya'ya geçen yıl tam 19 bin 225 kişi "siyasi iltica" tale- biyle geldi. Hemen hepsi tarafmdan Kürt kimliği ve Kürt olarak takip edil- me iddiası gerekçe olarak gösterildi. Di- lekçelerin sadece 1416'sı; yani yüzde 8. l'i kabul edildi. Siyasi sığınmacılar arasında en yüksek kabul oraru yüzde 46.7 ile İranlılar ve yüzde 42.6 ile Afgan mülteciler arasında kaydediliyor. Ro- manya'nın yanı sıra Nijerya ve Viet- nam. Almanya'nın hemen hemen hiç mülteci kabul etmedığı ülkeler arasında başı çekiyor.