Katalog

SAYFA CUMHURİYET 25EKİM1992PAZAR PAZAR KONUKLARI Leyla Tavşanoğlu, doğalgaz ve beraberindeki sorunlan biryetkili ve bir vatandaşa sordu Baylav: Doğalgaz, tüpgazdandahagüvenli- Bövlübüyükycniımısrufh vegenişçaplıpraje- nin gcrek çeleri ııeler? Özetle. doğalgaz/ Tiirkiye ye gctirmekteki amaç nedir? BALAV - Doğalgazı Türkiye'ye getirmekteki birinci amaç bunun sanayiye dönük birenerji ola- rak kullanılmasıydı. Şovyetler'le yapılan ilk gö- rü^melcrdc hattın İzmil'e kadar getirilmesi amaç- lanmıştı. İGSAŞ. İslanbu) Gübre'ye kadar geliril- mcsi söz konusuydu. Fakat o tarihten çok önce dc. Türkiye'de. özellikle Ankara"da hava kirliliği- nın yarallığı tchlikcli boyutlar gündeme gelmiştı. Güncy Afrika"dan geürilen ithal kömür. bunun pahalılığı konuşuluyordu. Havakirliliğineçözüm gciırccck. çcvrc dostu. olarak adlandırdığımız do- ğal gazın Ankara'ya kadar ulaştınlması vc bu güzcrgah üzcrinde mevcut sanayilerin. şehirlerin. doğal gazla bcslcnmcsi hedcflenmış \c proje buna dönüşlürülmüştü. Hatiın Ankara'ya kadar uza- uimasıyla aynı şekilde. İstanbul'da o günlerdc gündcmc gclcn vc bugünlcrdc daha dddi boyutla- IVletro inşaatı doğalgaz için büyük engel. Hedefımiz mayıs 1993'te programı bitirmek. Doğalgaz projesini dünyamn en büyük projelerinden biri olarak gösterebiliriz. Şu sıralar bu boyutta ender projeler var. Sözleşme süresi Ihaziranl992'debitti. Ama bazı işlerçözümlenemediği için, sistemin tamamlanması, devreye alınması proje kapsamında olduğu halde tamamlanamadı. İstanbuFdaki mevcut havagazı sisteminin eksikliği yüzünden bazı ilave boru döşeme zorunluluğu doğdu. ra ulaşan hava kirliliği de dikkate almarak doğal gazın Istanbul'da da kullanılması hedeflenmişti. Bunun için bir ön çalışma yaptınlmiş. 1987 yılın- da da Fransızlann SAE şırkctivle krcdi anlaşma- sına vanlmrş. Bu krcdi tutan İ.7 milyar Fransız Frankı. Türkiye'nin Alarko Alsit şirketine bu iş ıhale cdılmiş. Krcdi temini gibi ban pürüzler işin vapımına başlanmasınıgcciktirmiş. Mart I989'da tlilen inşaatına başlanmış. Gcrçekten dc. dünyamn en büyüz gaz projesi, dıyc niielendirilcbilir. Bugün bu boyuita cndcr projeler var. Mukavele süresi 1 Haziran 1992"dc sona crıii. Ama bazı işlcr bıiirilcmcdiği için, siste- min lamamlanması. devreye alınması veyine pro- je kapsamında olup da İstanbul'daki mevcut havagazı sisteminin eksikliği yüzünden bazı ilavc boru döşenişlcri yapma zorunluluğu doğdu. I Mayıs I993'te bu safhayla ilgili işleri bitirmek vc sistcmi lamamıyla dcvrcyc almayı hedefliyoruz. Projcnın büyüklüğünü şöyle tarif etmek müm- kün: Yaklaşık 268 km. 70 santimden başlayan çapta vc basınçdüşürücü istasyonlarda lOsantim cclik borulıı biranad ağıtım sistemi. Çelik borular Lıy naklı ve yüzdc yüz rontgen kontrollü, hidrotik teste tabi tutulmuş. Bu konuda dünyada uygulan- ması gereken slandartlara görc tatbikatı yapılmış. - Prograıııda birgccikmc aksama oldu mu? BAYl AV - Hcdefımiz dcdiğim gibi mayıs I993"ıe programı bitirmek. Ama bazı işi geciktıri- ci İslanbu' Bclcdiycsi"nin ycni proje tatbikatlan çıkıyor. Meıro meseiesi karşımızda. gündemde. Mctro çalışnıalanna başlandı. İGDAŞ Genel Müdürü, doğalgazın ysrvaş yavaş gûnlük kullanıma gireeeğini söytedi(Fotoğraf:HAYRETTÎN SAĞNAK) Çelik borulann yaklaşık yüzde 68'i şu anda gazlanmış durumda. Polietilen borulann da Ana- dolu yakasında aşağı yukan hepsi gazlanmıştır. İstanbul tarafında da Ataköy. Yeşilköy. Yeşil- yun. Aveılar... Şu anda Güngören gazlanıyor. Bahçelievlerc önümüzdekı günlerde başlayacak- lar. Şu anda gaz Alibeyköy'e kadar gelmiş du- rumda. Burası Beyoğlu bölgcsi. Bundan sonrası program çerçevesinde devam edecek. Yalnız. bu- günlerde metro kazılan başladı. Bizim boru hattı- mızın üzerindc oluşan bazı istasyonlann kesın ycrleri belli oldu. Bunun üç tanesi çelik şebeke üzerindc tadilat gerekıiriyor. Tabiatıyla Beyoğlu'- na gaz ycrme işlemini biz ertelemc durumunda kaldık. İstasyonlann yerlcri belli oldukıan sonra oradaki kısımlarçıkanlacak. Hatçıkanlan kısım- oğalgaza abone işlemi yakın bir gelecekte telefon hattı bekliyor. "Alo İGDAŞ" servisi kuruluyor. Telefonla. bizim çeşitli servislerimizden sorunlanna yanıtı teypten, alabilecekler. larda körletme yapılucak vc sistemin gcrisi devre- ye alınacak. Programın bu çerçevesi Beyoğlu bölgesı için biraz ertelenmiş oluyor. Bu da tabia- tıyla tüm programın mayıs 1993"e yelişmemcsini mümkün kılacak. Yaz aylanna kayma olabilir. İstanbuldaki bu projcnin şu anda yüzde 50-551 gazlanmış durumda. Bu gazlanmış blgelerde tak- riben 20 bin civannda konut şu an doğalgaz kulla- nabilir. Çünkü kapısınm önünde doğalgaz var. Bugün Ataköy "ün bir çok kısmında gaz var. Aynı şekilde Bakırköy. Yeşilyurt. Yeşilköy... Sokağın- dan hat geçmiş ve bu hat gazlanmış olan herkes. kapının önünde servis kutusu varsa gerekli çalış- mayı yapıp doğal gazı kullanabilir. İstatisıiklerimize dayanarak bir bilgi vereyim. 22 ekim tarihi itibariyle 3930 konut doğal gazdan yararlanıyor. Yirmi gün önceki rakam 1970civa- rıydı. 1992 yılı için aslında hedcfimiz bu dcğildi. İlk gazı Anadokı yakasına 1992 ocak ayında ver- dik. 1992de daha fazla talep olmasını bckliyor- duk. Kampanyalanmızı. reklamlanmızı da buna göreyaptık. Yılbaşına kadar 10-15 bini bulacağız belki. 1992'yi. doğal gazla tanışma. doğal gaza alışma. dönemi olarak kabul ediyorduk. Bu alış- ma. tanışma. biraz yavaş oldu. Yani islediğımiz tempoyu bulamadık. Çeşitli etkenler vardı bunda. Vatandaş belki biraz kararsızdı. Çoğu, önce kom- TURGAY BAYLAV İstanbul Erkek Lisesi vc /. İ'. Mıulen Fııkiillc.sı 'nihiıircli. TPA O da isc hasladı. Balnıan'dn altı ay stajyer mühendis, ardından sondaj miiiıcndisi olarak çalı^tı. TPAOhesabtna A BD'yi gitıi.Gohrudo Sclıool of Mines'da petrol ı ılksek ımihendisliğimasteriniııldı. Beşyıl Lihya da petroi'nnlhendisliğikonusunda Libya l 'lusal Petroi Şirketi 'nde çeşitli görerlerde bıılııihhı. l9H6'dtı Tiirkiye'ye dönünce özel sckıörch' çahftı. 1991 kıısını aymdan heri İGDAŞ Gcııel Miidürü olarak görevytıpıror. liraya geliyor. Yine doğal gaza göre kalori bazın- da 29 liralık bir pahalıiık sözkonusu. Bu marjı tutmak durumundayız. Aksi takdirdc. piyabaya altcrnaıif bir encrji sunduğumuz için. ıcrcihi zor bir durum yaratmış oluruz. Bcn bunu cazipkılmalıyım ki vatandaşkullansm. Bunun ge- tirdiği birçok avantajlar artık herkesçe biliniyor. Başta doğaya. çevreyc katkısı hiç kuşkusuz inkar edilemez. Ama. hava kirliliğine kesin çözüm geti- recek. diye bir iddia da söz konusu değil. Çünkü hava kirliliğinin yegane kaynaği binalarda yakı- lan yakıtlar değil. Trafık, diğcr etkenler dc var... - Peki. doğalgaz tek haşına hiç lıavayı kirletici vzelliğe sahip değil nıı? BAYLAV - Hayır. tamamen tersi. Bunun ya- nında depolama diye bir şey sözkonusu değil. Fuel pili. kömürü, getirdiğinizdc depoluyorsu- nuz. Üstelik bu ikisinc de peşin para ödüyorsu- nuz. Oysa doğalgaza para yandıktan sonra ödeni- yor. Sonra... Fire nispeti diye bir şey düşünme- mek gerek. - Konuılarda, ısınma.pişirme veyıkanma için do- ğalgaza döniîşiimde gerekli tadilatın 10 milyon lira- nm üzerinde hir lıanaıııayla gerçek/eftiri/ehileıeği- söyleniyor. Bu koınıya açıklık gelirebilir nrizsiniz? BAYLAV - Tabii. bu konuda da çeşitli rakam- lar söyleniyor. Belki benim belli bir rakam söyle- mcm yanıltıcı olur. Ne tür birdönüşüm isteniyor. Mevcut havagazı tesisatı olan binada doğal gaza dönüşüm için bir lakım çalışmalar yapılması gc- reklidir. Hesaplanmıza göre bir dairenin bu tür bir dönüşüm için yapması gereken masraf yakla- şık 300 bin lira. Eğer bu tesisat yok bir kolon çek- tirmenin bedelinin vanası ve diğer teçhizatıyla birlikte 1.5 milyon lira civannda olduğu tahmin edilivor. Tabii bunun farklı çaplan olabilir. Evin büyük- lüğü. kolonun farkı olabilir. Ama böyle bir tesisat için daire başına 5 milyon lira denirse o fazla bir rakam. Bina içindcki cıhazlann dönüşümü servis şirketlerinin sorumluluğundadır. Kendi tespit et- tileri fıyatlar var. Ocaklarda meme değişikliği yapacaklar. Bunun da 100-150 bin liraya hallol- ması lazım Yine de söylcyeyim. Ben raİcama gir- mek istemiyorum. Yanıltıcı olabilir. - Pekiısmnuı içinnasıloluyor'.'Örneğin doğalgaz umıtıcı dergilerde kombikat kaloriferi var. nornuıl kat kaloriferi var... Bir de binalaraamevcut ısmrna sistemleri var. Siz hangisini önerirsiniz'.' BAYLAV - Amaç belirlenmesi gcrek. Amaç merkezi ısınmadan bireysel ısınmaya kaçmaksa. bireysel ısınmaya kaçtığınızda kombi mi. kat ka- XXerhangi bir mecburiyet yok. Bir mecburiyet olması da söz konusu değil. Doğru da olmaz mecburiyet. koymak. Insan tabiatına aykın. Bir işi zorla yaptırmaya kalkarsanız tepki doğar. loriferi mi. kat kaloriferi artı doğal gaz şofbeni mi? Bunun tercihini yapmak söz konusudur. Ama merkezi ısınmadan bırevsel ısınmaya kaçmak bence ekonomik ziyandır. Gerekliliği yoktur. Çünkü mevcut olan sisteminizi tamamıyla değiş- tiriyorsunuz. Ama en ekonomik yararlanma. en ucuz biçimde doğal gaza dönüşüm ve kullanma bence merkezi sisteminizi dönüştürmektedir. • Mevcut kazamnızın herhangi bir sorunu yoksa uygun bir brülör seçerek dönüşümü yapmak en ekonomik. en kısa ve en pratik çözüm oluyor. Kazanda bir sorun yoksa bugün dönüşümü daire başına 2-2.5 milyon liraya çözmek mümkün? - Somıçta her konuia doğalgaz bağlanması gibi hirplan var nıı? Artı. herkes doğalgaz almak zorun- da nu? Yoksa alternatifi seçtne olanağt tanmtyor mu' BAYLAV - Herhangi bir mecburi>et yok. Bir mecbunyet olması da söz konusu değil. Doğru da olmaz mecburiyet koymak. İnsan tabiatına aykı- n. Bir işi zorla yaptırmaya kalkarsanız tepki do- ğar. O nedenle bız. doğalgazm vatanadaşın kcndi yaranna. yann çocuklanna bırakacağı sağlıklı bir çevre için olduğunu duyuvor. ama taktiri yine kendilerinc bırakıyoruz. Bugünküolanaklarla biz İstanbul'un tümünc gaz götüremıyoruz. Şu anda hat döşenen bölgeler tahditli. Gazın daha fazla miktarda temini söz konusu olursa daha geniş kit- \ lelere götürülebilecek. İstanbul için BOTAŞ'la yppılan anlaşma çercevesinde 1998 yılı sonuna kadar 800 milyon meireküp,yıl gaz alabiliyoruz. 800 milyon metreküp gazın da yaklaşık 150-200 milyon metreküpünün sanayi ve ticari yerlerde kullanılmasına. geri kalan 600-650 milyon metre- küpün de konutlarda kullanılması düşünülüyor. - Vatundaşa. doğalgazm. borulardabirsızmlıyü- zünden bir gün bir patlutua ve felakete yol açacağı korkusıt var. Böyle hir olasılık düşünülebilir mi? BAYLAV - Her gazda olan patlama tehlikesi doğal gazda da sözkonusu. Gerekli önlcmleri al- madiğımız takdirde. dikkatsizlik olduğu takdirde patlama olur. Gazetelerde sık sık okuyoruz. Pik- nik tüpleri patlıyor. yangınlar çıkıyor. Bunda da dikkatsizlik ederscniz patlar. Ama mevcut şebeke gerekli güvenlik önlcmleri almarak dünya stan- dartlan çercevesinde inşa edilmiştir. rVslında doğalgaz tüpgazdan daha güvenli. Bazılan da yanlış propagandalar. basında yayınrüanan olumsuz haberler nedeniyle güvenemiyor, güvensiz görüyor. Patlama olur diye korkuyor. Doğal gazı tehlikeli gördüğünü söyleyenlerin evlerine gittiğiniz zaman da içeride iki, üç tane tüpgaz görüyorsunuz. Sanıyorum. hatlann inşası sırasında vatandaş çalışan işçileri görüyor. Çünkü bazı bu tür mek- tuplar alıyorum. Mektupta vatandaş, "Yapan iş- çiye güvenmiyorum". diyor. O sırada yapılan iş kaba işçiliktir. kazma kürek ışidir Sokakta kanal açıyorsunuz, sokaktaki kanala boru düşüyorsu- nuz. Ama boru döşeme işını yapan. bağlantılan kuran teknik kadrodur. Kazmayı tutan tabii ki belli standartta düz işci olacak. Adamın kılığma kıyafetine bakıp, bu sisıem güvensidir. kanısına varmak bence yanlış olur. Bağlantıyı yapan o işin ehli, o işin eğjtimini görmüş kişilerdir. - Vatandaşta hafa sorıı işaretleri var. Doğalgaz bağlatmak için ne gihi hir prosedür izlenmesi gere- kivor? Bize hımuadmt adıın anlattr mısınız? BAYLAV - Önce söylemek istediğim bir şey var. Vatandaş her kazının İGDAŞ tarafından ya- pıldığını sanıyor. Bir de bizim İGDAŞ kaalann- dan sonra. bazı kuruluşlar da kazılannı yaparken bizim kırmızı beyaz bariyerleri kullanıyorlar. Hiç kimseyi suçlamak istemem. Ama vatandaş kapısı- nm önündeki her kazıyı o imaj sonucu doğal gaz kazısı sanabilir. Evinin önünden hat geçti sanabi- lir. İstanbul'un her sokağına. her caddesine gaz götüremedik Buna ne imkan. ne zaman var. Ne para. ne de gazın miktan yeterli. Belli bir süre için- de tamamlanmış, gerçekten bu boyutta bir proje için rekor zamanda bitirilmiştir. Öncelikle vatandaşın İGDAŞ'a. ya da bölge müdürlüklerine baş vurarak sokağında doğal ga- zın geçip geçmediğini öğrenmesi gerek. Bu proje 1987de hazırlanmış. 1987'den sonra geçen 5 yıl içinde İstanbul'da daha önce olmayan sokaklar, ya da olup da boyu uzayan sokaklar var. Örneğin bir böyle bir sokak içinde zamanında 60 metre kazı yapmışız. Ama vatandaşın evi 80. metrede. Sokağımda gaz vardır. düşüncesiyle gefiyor, abo- ne olmak istiyor. Abone olma koşulu da şu: Ban- ka hesabımıza başvuru formuyla birlikte abone katılım payını yatırmak. Ama bunu yapmadan önce muılaka kendisine doğalgaz verilip verilme- yeceğini öğrenmesi gerek. Bunu telefonla da ya- pabilir. "Alo İGDAŞ" servisi kuruluyor. Onurgan:Doğalgaz felaketi beni korkutuyor-Ouınuduğumuz apartmanda doğalgaz için nc abi lıa/ırlıklar yapıldı? Daire başına kaç para. abone iicreti ödcndi? Ya da ödendi mi? O \ L' RGAN- İki ay n evim var. Birisi Ataköy- de. diğcri Fatih Kıztaşf nda. Henüz Fatih'te bir ödcmc yapmadık. Ama Aıaköy'deki daire için 765 bin İira abone ücreti ödcdik. Diğer gelişmeler- le ilgili lıiçbir bilgimiz yok. Ne zaman başlayaca- ğını bilmi\oruz. Hcniiz soru işaretleri bunlar. Gcçcn >ıl vaklaşık üç ay arayla Aıaköy'deki e\imi/ın önünü doğalgaz için üç kcz kazdılar. Döşeme NC bağlantı içinmiş. Şu anda kazdıklan çııkurlan kapaîmış durumdalar. .LJoğalgaz muhakkak hava kirliliğini azaltmak bakımından çok faydalı olacak. Ankara örneğini gördük. Ancak doğalgaz işinin Tiirkiye"de ne kadar ciddiyetle yapıidığı konusunda kuşkulanm var. Işçilerin çalışmalan konusunda, kaynak konusunda... Doğalgaz boru hattını döşeyen işçiler ne derece kalifiye? Kilometrelerce boru döşeniyor. Acaba bu boru döşeme işi istenilen standartara uygugn yapılıyor mu? - IpurııiHin sakmleri olarak kalorifcrinizi doğal- gaza çciinnek için herhangi bir toplantı vaptınız nıı? ) <>k \a kııt kaloh/eri mi koyımırı düşfmüyorsu- ıııız.' O\L RGAN - Yaptığımız toplantıda genel is- ıckdoğal gazın mevcut tesisata bağlanması oldu. -Doğalgaz horuları döfennıe.si için istanbul'da urıvh/iKazılar vapı/dt. derinçııkıırlar açıldı. Hatta nıhinı olavlar oldu. Bu(ukurhırclan biriııedılşıiıbi- rısinin rildüğü. vıııc bu {iıkurlardaıı hirisine diişcıı gcm, hir kızııı da M kcmığuıin kınldığııı dııyduk. Sizın bu aibı »lavlara tvpkiıuz ne oldu? ONL'RGAN - İşi yüklenen mütcahhidin ge- rekli önlcmleri almaması nedeniyle bu lür kazalar nıcydan^t gcidi. Gerekli önlemi alırsa nıuhtemcl kazalar da önlenmiş olur. Tabii Türki\e'de her şcydcoludğıı gibi bunda da bır.ız iaubaiilik var. -S'z i' ılıi'icilycız hıifia hlıiııbul olnıuk üzere bıi- ı ıık kı-trtcr ıçın IHIMI I unırlı olur? ÜNl RGAN - Doğalga/muhakkak hava kirli- lığim a/.ıuınak bakımından çok faydalı olacak. Ankara örneıhnı gördük. Ancak cio&tlcaz işinin 'Vatandaş' Ahmet Onurgan, döşenen doğalgaz boruiarının standartlara uv gun ohıp olmadığı yolunda çeşitli söylentiler çıktığını sövlüvor. Türkıyc'dc nc kadarcıddıyctlc vapıldığı konusun- da kuşkulanm var. İşçilerin çalışmalan konusun- da. kaynak konusunda... Doğalgaz boru hattını döşeyen işçiicr nc derece kalifive? Kilomctrclercc boru döşcniyor. Acarxı bu boru döşeme işi isteni- len btandartara uygugn vapılıyor mu? Avrupa ülkelcrındc benim bildiğim kadanyla bu borular döşenirkcn her yapılan kaynağın fılmlcri çekili- \or. Gerck o anki arıza. gereksede ilcridc meyda- na gclebilecek muthctem arızalan rahatlıkla tespit edebilmek açısından yapılıyor bu. Doğalgazm ileride bir felakete yol açmasından ciddi olarak kaygılanıyorum. Bir taraftan kaçak olsa, ay nı kaçak on yerde daha meydana gclse Is- ıanbul'da nelcr olabilir. diye içim içimi yiyör. -Doğalgaz hikliğiııiz gihi dı$ ülkelenle yaygtn olarak kullunılıvor. Bu tür kazalar. felaketİer onı- da da oldu. Ama pek az oldu... ONURGAN - Tabii çok az oldu. Ama bizde bu iş çok yaygın olarak başlatıldı. Yani borcu dö- şenişinı söylemek isıiyorum. Bu iştc kullanılan eleman sayısı bcni düşündiirdü. Daha önce dc söyledığim gibi boru döşeme ışınde kullanılan ış- çilcrin kaçı acaba kalifiye? Bunlann rasigclc seçıl- diklerini sanıyorum. Bir cndişem de bundan kaynaklanıyor. İstanbul'un hemen hemen her semtınde bir anda bu iş başlatıidı. Hcryer kazıldı vc borular döşendi. Zaıen iş başka türlü dc bıte- mczdi. Ama bizde yctışnıışeleman sayısı kaç? -Sizı e doğıilgazu gcçmck çcn-klimidı j <iilmi? ONURGAN - Gerekli. Bir kcrc daha önccdc söyledığim gibi hava kirliliğini azaltma açısından. İkinci olarak diiha vcrimli vc daha ucuz olacağı- nın bildinlmesi bakımından. AHMET ONURGAN NİI'ık- İstanbul'Beylerbeyi'ndedoğıhı. İlk ve ortaöğrenimini İstanhıırda tamaınladı. 27 yıl hiriıışaaı sirkeündeçalıstı. Enıekliotduktan sonnıkonfeksiyon üriinleri ilıraçedeııhir firmada çalışmaya hasladı. Bence doğalgaz taşımacılık açısından da yararlı olacak. Sonbahar gelirken biliyorsunuz. İstan- bul'da sokaklara öbek öbek kömürler yığılıyor. Kamyonlara gece 21 "den sonra geçiş izni verildiği için kömür taşmacak diye herkes bütün gece ayakta kalıyor. Bir de kömür mafyası var. Para- nın çoğu onlara gidiyor. Mcscla yönctici gidiyor. şu kadar kömür alacak. Yerınde. tartıda kömü- rün ağırlığı başka çıkıyor. Apartmana getirildi- ğindel)aşka çıkıyor. Şimdi. scml lartılan kurula- cak. dcniliyor. Doğal gazla birlikte bu sorunlarda ortadan kalkacak. Başka bir nokta. apartmanlarda ve yoüarda kirlilik kalmayacak. Yakıtı fazla harcamamak açısından da olumlu. Duyduğumuz kadarıyla her daireyc saat takıla- cak. Gündüz evde olmadığımrz zaman istemiyor- sanız saatten gazı kesebileceksiniz. Ya da istediği- niz gibi kısıp aşabilecck. istediğiniz bir sıcaklığa gctirebilcceksiniz. Bu lür avarı oiacağı için do olumlu. Kafamdaki başka bir soruyu da dilc gclinnck istiyorum. İlk aşamada 40-50 bin abonelik dcnili- yor. Bunu İsuınbul'a nc kadar yaygınlaşlırabilc- cekler? Semtlerle sınırh kaiması ne kadar olumlu etki yapar? Bir de İstanbul çok kazılan bir şehir. PTT gelir kazar. TEK gclir kazar sokaklan. Üç günde bir kanalizasyon pallar. Şimdi oralardan doğalgaz da gcçiyor. Günün birinde PTT kablo döşeyeceği için ay ni yerde kazmak istede. bir süre için doğal gaza ara vcrdik. mi diyecekler? Ya da Sular İdarcsi bir anza için kazmak istese. doğal- gaz dağıtımını bir süre durdurduk diye duyuru mu yapacaklar? Çünkü. doğalgaz vardır. kazma- yın. diyen sokaklara tabela asıyorlar. -Daha verinılı ve daha ucuz olacağına inaıuyor musumız' ONURGAN - İnanmıyorum. -Setlen? ONURGAN - Bazı teknik arkadaşlanmızın bu işlc ilgili olarak yaptıklan hesaplara göre bu işin diğer yakıtlardan daha ucuz olmayacağı görüşü ortaya atıldı. Bu benim görüşüm değil. Ama bir takım hcsaplar da yapıldı. Buna ek olarak... Biz cvimizde mutfakla hava- gazı kullanıyoruz. Havagazndarandıman diye bir şey yok. Olmayan havagazı için birdc iistclik para ödiiyoruz. Havagazı yansa da kalorisi düşük kö- mürdcn clde cdilcn gaz oluduğu için hiç bir randı- man vermiyor. Doğalgazm mutfakta yarar sağla- masını diliyorum. Ama havagazı da İstanbul'da ilk kullanılmaya başlandığı dönemlerde gayet gü- zel yanarmış... Bakın aklımda başka bir kuşku var. Bu gazı biz iıhal cdivoruz. Ama bunu nczamana kadar alma- ya devam edeccğız? Hcp alabilecck nıiyiz? Örne- ğin poliıik bir kararla günün birinde doğalga/ alımı kcsilirse ne olur? Vcrcccği randımandan kavgım yok. Tesisat doğru yapıldığı takdirde yeterli randımanyı alma- cağından eminim. Ama dediğim gibi. günün bi- rinde doğal gaz ithalatından vaz geçilirse ne ola- cak? Bu türdüşünceler beynimi kurcalıyor. -Bir nokta daha var. Doğalgazm diğer yakıtlara kıyasla çok daha ucuz olduğu söyleniyor. Ama Tür- kiye doğal gazı ithal ediyor. Parasmı da dövizle ödiiyor. Yahancı paruların kurlan hergiin Türk li- rasına karsı vükselme dıırımnında. Gün olur. ıloğal .LJoğalgazın masrafı fazla. Örneğin bizim apartmanda oturanlann bir kısmı emekli. Bu emekliler o parayı nasılödeyebilirbilmiyorum. Belki de heristeyen doğal gaza geçemeyecek. Ama bir de kat mülkiyeti kanunu var. Sanıyorum, apartmanda oturanlann çoğunluğu istedikten sonra sonuçta herkes bu işi yapmak zorunda kalacaktır. Sormak istediğim bir soru var. Devlet neden bu masrafı karşılamayı vatandaşa bıraktı? Devlet karşılayabilirdi. gaz fiyatı diğer yakıtlara kıyasla iyiceartar diye bir kaygı duyuyor musumız9 ONURGAN - Dolann kuru hiç durmadan ar- tıyor. Benzini de ithal ediyoruz. Benzin fiyatına hiç durmadan zam yapıldığına göVe doğal gaz da ucuz bir nesne olmayacaktır düşüncesindeyim., Gün gelip de doğal gaza dünyamn parasını öde-< mekten korkuyorum. -Apartnum sakmleri olarak doğal gaz hağlantısi kurulması için haş vurdıunız mu? ONURGAN - Hayır. ama herhalde sırası gel- dîğinde başvurulacak. -Doğalgaz kullanımı sağlunubilmesi için her dai- re başına 15 milyon liraya vaktıı bir harcama yap- mak gerektiği söyleniyor. Bu parayı sizce Ivrkes karşılayabilir mi? ÖN.ÜRGAN - Bunu tabii ki herkes ödemeye- cek. Örneğin bizim apartmanda oturanlann bir kısmı emekli. Bu emekliler o parayı nasıl ödeyebi- lir bilmiyorum. Belki de her isteyen doğal gaza geçemeyecek. Ama bir de kat mülkiyeti kanunu var. Sanıyorum. apartmanda oturanlann çoğun- luğu istedikten sonra sonuçta herkes bu işi yap- mak zorunda kalacaktır. Sormak istediğim bir soru var. Devlet neden bu masrafı karşılamayı va- tandaşa bıraktı? Devlet karşılayabilirdi. •