Katalog

SAYFA CUMHURİYET 2EKİM1992CUMA 8 DIŞHABERLER Angola'da Dos Santos önde • LLANDA(AA)- Angola"da 16 yıl süren iç savaştan sonra ılkkez yapılan devlet başkanlığı ve parlamento seçimlerinde yönelimdeki MPLA partisinin önde gittiği bildirildi. Angola radyosu seçim bölgelerinden gelen ilk sonuçlaragöre parlamento seçimlennde iktidardakı MPLA'nın yüzde46.l oranındaoy aldığını. başkanhk seçimlennde ise MPLA'nın lideri ve Devlet Başkanı Jose Eduardo Dos Santos'unyüzde52.2 oranında oy sağladığını açıkladı. Gopbi: Sosyalizm fikpi ölmedi • VİYAN A(AA) - Dağılan SSCBnin son devlet başkanı Mihail Gorbaçov, "Sosyalizm fıkrinin henûz ölmediğini" ve sosyalizmle liberalizmi bağdaştıracak yeni bir felsefe bulunflbileceğini söyledi. Gorbaçov. Avusturya'da yayımlanan Profıl dergisinde yer alan demecinde. "Oyle sanıyorum ki yeni uygarlık ekonominin etkinliğini ön plana çıkaran liberal program ve egilimle devletin sosyal rolünü birbiriyle bağdaştıracak lır. Almanya liberalizmle sosyal güvenceler arasında en yüksek uyumu sağlamayı başardı" diyekorfuştu. HelmutKohl'e suikast planı • FRANKFURT(AA)- Alman güvenlik birimleri, Başbakan Helmut Kohl'a düzenlenecek birsuikastın planlannı ele geçirdi. Almanya'nın yüksek tirajlı gazeterinden Bild.dün manşet n verdiğı haberde. terönstlerin Başbakan Kohlebır suikast düzenlemeyi planladıklannı ve teröristlerce hazırlanan aynntılı planın güvenlik birimleri tarafmdan ele geçirildiğini bildirdi. Alman birliğininvıldönümüıçın doğudaki Schvverin kentinde yann düzenlenecek törenlere katılacak olan Kohl'e burada yapacağı konuşma sırasında suikast düzenlenmesınin planlandığını yazan gazete. ele gecirilen suikast planında başbakanın kente helikopterle ineceği saat. korumalann sayısı, konuşma yapacağı yerin konumu gibi , sayısızaynntılannyer aldığını İcaydetti. Berlin Duvarı'nın yıldızı parlıyor • BONN(AA)-Son kamuovu araştırmalan. her dört Doğu Alman'dan binnın Berlin Duvan'nın yenıden örülmesini arzuladığını ortaya koydu. İnfas Enstitüsü'nün yaptığı araştırmaya göre Doğu Almanlanndörttebiri 1990 ekimindegerçekleşen "İki Almanyanın birleşmesi" öncesindeki yaşamlannın özlemini çekiyor. Doğu Almanlar üzerinde yapılan araştırma. ankete katılanlann üçte ikisinin DoğuveBatı'da yaşayanların dünyalannın hâlâ ayrı olduğuna inandıklannı belirttı. Katar'a Suudi saldırısı: 2 ölü • LEFKOŞA(AA)-Suudı Arabistan askeri kuv\etlennin Kalarsınır karakoluna saldırdığı. saldında 2 kişının öldüğü açıklandı. Katar resmı haber ajansı. sınır karakolunda bulunan bironbaşı ile Katar Silahlı Kuvvetleri'nde görevli bir Mıs;rlının olay yerinde öldüğünü bildirdi. Olay üzenne Katar. Suudi Arabistan'la I965yılında imzalacığı sınır anlaşmasını tek larcflı olarak bozdu ve iki ülkearasındakisınınn yeniden belirlenmesi için görüşmeler yapılmasını istedi. Su toplantısı uzadı •ŞA.M (AA) - Sınır aşan sular konusunda Türkiye, Sur.ye.e Irak arasında Şam'dı yapılan uzmanlar dûzeyındeki toplantının uzaJığ bildirildi. Suriye resnı kaynaklarından alman bıleyegöre pazartesı günü başavsn vevarın sona crrres!5eklencn 3"lü toplantı iki gündaha u/jtıldı. Aynı kaynallara göre toplantıda "Dclc .e Fırat nchirlerinin sulannnpaylaşımı korusında getirilen öneilcin hakça ve kabul edibbtır bir rapor haline gelrihresine" çalışılıyor. Almanlar tarafmdan Financial Times gazetesine srzdınlan gizli bilgiler İngiltere kamuoyunda bomba etkisi yaptı Ingiltere île Ahnanyabirbirine girdi^H __ , V O• Bilgilerde, İngiltere'nın uyanlara kulak tıkayarak sterlini devalüe et- destekoimamakla. devalüe ediieceğine ilişkin mekten nasıl kaçındığı açıklanıyor. İngiltere Hazine Bakanlığı bilgileri söyiemiier çıkarmakia suçiamıştı. sızdırdığı anlaşılan Almanya'nın Londra büyükelçiliğini protesto etti. EDİPEMİLÖYMEN LONDRA - Almanya Merkez Bankası- nın İngiliz sterlininin dcğerinı düşürmemek amaayla boş yere nasıl müdahale eıtiği. İn- giltere hükümetinin uyanlara kulak tıkaya- rak sterlini devalüe etmekten nasıl kaçındığı- na ilişkin gızli bilgiler. Almanlar tarafından "Financial Times' gazetesine sızdınldı. İngil- tere ile Almanya arasında Avrupa Dövız Sis- temi (ERM) hakkındakı tartışmaya tam çö- züm arandığı sırada Almanyanın Londra Büyukelçiliği tarafından yapıldığı anlaşılan "sızdırma" hem İngiltere-Almanya ilişkisini hem de İngiltere'nin AT içindeki durumunu hızla daha da kotüleştirdi. Aynca uluslara- rası para piyasalarında sterline duyulan gji- ven yeniden azalmava başladı. İngiltere Ha- zine Bakanlığı, Almanya'nın Londra Büyü- kelçiliği'ni protesto etti. Batı ekonomi ve maliye çevrelerinin en saygın uzmanlık gazetesi 'Financial Times'ta yayımlanan haberde, Almanya Dışişleri Ba- kanhğı'ndan Almanya'nın Londra Büyükel- çiliği'ne gonderilen ve içinde Merkez Bankası (Bundesbank) Başkanı Helmut Schlesınger'- in ayn bir mcktubunu ve gizli bilgilen de içe- ren bir mektup gönderdiği belirtiliyor. Schlessinger'in mektubunda özetle. "Sterline gerekli desteği \erdik" dcdiği aktanlıyor. Bundesbank Başkanı. sterlin ve liretin de- ğer kaybını önlemek için 17.3 milyar sterlin destek sağladığını. bu miktann büyük kısmı- nı sterlin için harcadığını açıkhyor ve "Bu, Fransız Frangı'nı desteklemek için yapılan harcamadan çok azdır" diyor. ingiliz hükü- metini de sterlinin değerini zamanında düşür- memekle suçluyor. Almanya'nın Londra Buyukelçiliği'ne gon- derilen mektubunun basına sızdınlması skandal düzcyinde. Üstelik. İngiltere'nin pa- ra bunalımı hakkında bugüne kadarkı ifade- leri ile de çelişiyor. Maliye Bakanı Norman Lamont. Bundcsbank'ı, sterline yeterince 'Financial Times'ta bomba gibi patlayan mektup. Muhafazakar Parti'nın geleneksel destekcileri olan 'Daily Telegraph' ve Times' gibi gazetelerin, Başbakan John Major'ı hır- palayan başyazılanna konu oldu. Olay, Ma- jor'ın Avrupa Döviz Sistemi (ERM) konu- sunda önce Fransa'da Mitterrand ile, sonra Londra'da Danimarka Başbakanı Schlueter ile yaptığı görüşmelerin iyimser havasını bir anda dağıttı. "İki vitesli Avrupa" fikri liderler düzeyinde yalanlanmakla birlikte, Almanya Maliye Ba- karu Theo Waigel dün " Avrupa'da iç içe geç- miş çemberler"den söz etti, bazı ülkelerin çemberin orlasında, bazılannın kenannda kalacağını söyledi. Bütün bu gelişmeler, Avam Kamarası'nda Başbakan John Major'ın karşısında binkme- ye başlayan "Maastricht karşıtlan"nın sayısını bir günde katladı. Hükümetin. Ma- astricht Anlaşmasfnı Avam Kamarası'nda onaylatma şansı zaten kuşkuluydu. son geliş- me ile iyice uzak bir olasıhğa dönüştüğü dü- şünülüyor. Demirel Pakistan'a gidiyor, Portekiz, Azerbaycan ve KKTC liderleri Türkiye'yi ziyaret edecek Dış politika ekimde hareketleniyorANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Başbakan Süleyman Demirel'in 24-25 ekimde Pakistan'a gıdeceği, Pakistan dönüşünde de İran'ı ziya- ret etmesinin beklendiği belirtildi. Demirel'in, İslamabad'a yapacağı ziyaret sırasında. iki ülke arasındaki ticaretin arttınlmasına yönelik ola- rak bazı anlaşmalann yapılacağı bil- diriliyor. Dışişlen Bakanlığı Sözcü Vekili Ferhat Ataman. Pakistan Cumhur- başkanı Gulam İshak Han'ın An- kara'da yaptığı görüşmeler konu- sunda değerlendırme yaparken iki • 24-25 ekim - Demirel Pakistan'a gidiyor. Dönüşte İran'ı ziyaret etmesi bekleniyor. • 17-21 ekim - İspanya Kralı Juan Carİos Ankara'ya geliyor. • 21-27 ekim - Portekiz Cumhurbaşkanı Suarez Türkiye'ye resmi ziyaret yapacak. ülke arasındaki ticaretin. ikili siyasi ilişkilcrdeki yakın ilişkinin gerektir- diği ölçüde olmadıği konusunda gö- rüş birliğine vanldığını belirterek Başbakan Demirel'in İslamabad'a japacağı ziyaret sırasında bu konu- da "somut adımlar" atılacağını söy- ledi. Başbakan Demirel'in 24-25 ekim- de İslamabad'a gitmesinin beklen- diğini söyleyen Ataman, Demirel'in Pakistan gezisi dönüşünde İran'a gitmc olasıhğıntn bulunduğunu da sözlenneckledi. Ataman. Pakistan'ın. Kıbns Türk halkının haklı davasını eski- den olduğu gibi destekleyeceğini bir kezdaha lekrarladığını belirtti. Ata- man, aynça İki ülkenin. Ekonomık İşbirliği Örgütü (ECO) çerçevesin- deki faaliyetleri arttıtmak konusun- da görüş birliğine vardıklannı söyle- di.. İshak Han ile birlikte gelen heyet- le yapılan resmi görüşmelerde Bal- kanlar, Kafkaslar, Afganistan ko- nusunda görüş alışverişinde bu- lunulduğunu. iki ülkenin de bura- lardaki olaylann önlenememesi du- rumunda. olaylann yayılmasından endişe duyduklannı belirten Ata- man. Dağlık Karabağ'da Ermenile- rin işgalinin sona erdirilmesinin ge- rektiği konusunda görüş birliğinin olduğunu açıkladı. Bu ay içerisinde Ankara'ya önemli konuklar geliyor. İspanya Kralı Juan Carlos'un 17-21 ekimta- rihlen arasında, Portekiz Cumhur- başkanı Mario Suarez'in de 21-27 ekim tarihleri arasında Türkiye'ye birer resmi ziyaret yapmalan bekle- niyor. Bunun yanı sıra KKTC Cumhur- başkanı Rauf Denktaş ile Azerbay- can Cumhurbaşkanı Ebulfez Elçi- be,y'in de ekim ayında Ankara'ya geıecekleri bildirildi. Hırvatistan'la anlaşma sağlandı Sırp birlikleri ğeri çekilecek • Bosna-Hersek'teki Boşnak. Hırvat ve Sırplar başkent Saraybosna'nın silahlardan anndınlması için görüşmelere başlama konusunda anlaştı. ABD Senatosu Bosna-Hersek'e askeri yardım öngören yasa değişikliğini kabul etti. Dış Haberler Servisi - Hır- vatistan Devlet Başkanı Franjo Tudjman ile Sırbistan ve Kara- dağ'ın oluşturduğu yeni Yu- goslavya'nın Devlet Başkanı Dobrica Cosic, Yugoslav ordu- sunun Hırvatistan'ın stratejik öneme sah'ıp Prevlaka Yanma- dası'ndan 20 Ekim'e' kadar çe- kileceğini açıkladılar. L'luslararası banş konferansı görüşmelerine katılmak üzere Cenevre'de bulunan Tudjman ve Cosic'in imzasıyla yayımla- nan 8 maddeli bildiri. İconfe- ransın eşbaşkanlan Cyrus Van- ce ve Lord Ovven tarafından önceki gece basına açıklandı. Devlet başkanlan karşılıklı güven sağlamak amacıyla iki ülke havaalanlannın hızla BM gozlemcilerinin denetimine açıl- ması konusunda anlaşmaya vardı. Aynca liderler iki ülke- nin karşıhklı olarak birbirini tanıması için çalışma kararı aldı İki lider arasında vanlan an- laşmaya göre Hırvatistan'ın Karadağ sınınna yakın kıyı şe- ridinde yer alan Pre\ laka Yarı- madası silahlardan anndmla- cak. Yugoslav birlikleri 20 Ekim'e kadar >anmadayı bo- şaltacak ve bölaeve BM Koru- ma Gücü (UNPROFOR) as- kerleri yerleştirilecek. Tudjman ve Cosic, tüm prüz- lerin giderilmemış olmasına karşın vanlan anlaşmayı olum- lu değerlendirdiler. Tudjman, "Krizin nedenlerine ilişkin zor- lukların henüz ustesinden gel- miş değiliz. Ancak her iki taraf da banşı sağlamaya hazır" dedi. Cosic de "Bir sonuca ula- şabilmek için uzun ve yorucu müzakereler yaptık. Sonuca ulaştığımıza inanıyorum. He- nüz yorum yapmak istcmiyo- rum. Ancak Sırp-Hırvat ilişki- lerini normallcştirmc yönünde önemli adımlar attık" dedi. Bosna-Hersek Devlet Baş- kanı Alia İzzetbegoviç'in Sa- raybosna'nm silahlardan anndınlması için yaptığı öneri Boşnak. Hırvat ve Sırp temsil- ciler tarafından kabul edildi. Lord Ovven. önceki gece Ce- nev re'de yaptığı görüşmelerden sonra taraflann aylardır Sırp kuşatması alıındaki Saraybos- na'nın askerden anndınlması ve çalışmalann derhal durdu- rulması amaayla görüşmelere başlamayı kabul ettiklerini bil- dirdi. Ovven, "Heyetler görüşme- lerin hemen başlaması. görüş- melere askeri ve yerel yönetici- lerin de kalılması konusunda görüş birliğine vardılar. Görüş- meler LNPROFOR dene- timinde yapılacak" dedi. Bosna'ya askeri yardım ABD Senatosu, Bosna-Hcr- sek'e askeri vardım yapılması- na ilişkin bir yasa değişikliği önerisıni kabul etti. Senato tarafından benimse- nen yasa değişikliği, Bosna-her- sekin eskı Yugoslavya cumhu- riyetlerine uygulanan uluslara- rası silah ambargosu kapsamın- dan çıkarılması için BM'ye çağn >apılmasını öngörüyor. İran, Türkiye'yi uyardı Tekrar hata yapmayın • Tahran. Türkiye'nin el koy- duğu silah yüklü gemiyi İran'a geri verme karannı, "sorumsuz- ca" yapılan bir hatanın düzeltil- mesi olarak değerlendirdi. ANKARA(Cumhuriyet Bürosu) - İran Büyukelçiliği. Stanbul Devlet Gü- venlik Mahkemesi'nin İran'a malzeme taşıyan geminin bu üJkeye geri verilmesi karanndan sonra yaptığı açıklamada, "sorumsuzca" yaratılan bu tür bir olayın bir daha tekrarlanmamasını istedi. İstanbul Devlet Güvenlik Mahke- mesi'nin. İran'a gıderken, İstanbul Bo- ğazı'nda geçen ekim ayında el konan "Capeas Maleas" adlı geminin İran'a geri verilmesıne ilişkin karan üzerine İran Bü- yükelçiliği'nden Cumhuriyet'e yapılan açıklamada şöyle denildi: "Bu gemi maalesef. bir seneye yakın bir şüredir illegal olarak tutuluyordu. İran İslam Cumhuriyeti ve Türkiye Cumhuri- yeti yüksek makamlanna göre bu olay, abes ve boşuna bir olaydır. Sebepsiz ola- rak iki ülkenin iyi ilişkilerine gölge düşür- müştür. İran İsfam Cumhuriyeti ve Tür- kiye Cumhuriyeti. kardeşçe iüşkileri olan komşu ülkelerdir. Bu tür sorumsuzca meydana gelen olayın bir daha tekrarlan- mamasını arzu cdiyoruz." Temv izi bekleyecek Türkiye ile İran arasında sorun olan si- lah yüklü gemi. İstanbul Devlet Güvenlik Mahkemesi tarafından serbest bırakıl- masına karşın Erdek açıklanndan aynla- mıyor. Önceki günkü duruşmada gemi- nin iadesine karşı çıkan sava Yaşar Türk'ün. yedi gün içinde karan Yargı- tay'a temyize götürme hakkı bulunuyor. Gemi ile ilgili davada İran İslam Cum- huriyeti'nin avukatı olan Mehmet Kemal Aydın. mahkemenin gemiyi serbest bı- rakmasına karşın itiraz için yedi gün ya- sal bekleme süresi bulunduğunu söyledi. Savcı Yaşar Türk. önceki günkü dû- ruşnıada esas hakkındaki görüşünü açık- larken. geminin geçişinden 24 saat önce taşıdığı yükü lıman yetkililerine açıkla- ması gerektiği halde bunu yapmadığını belirtmişti. Cumhurivet'in sorusunu yanıtlayan Savcı Yaşar'Türk. yasal olarak yedi gün içinde temyiz için başvuru haklan bulun- duğunu belirterek "Temyiz için henüz kesin bir kararvermedim.Dosyayı tekrar tekrar incelıyorum. Temyize gidersek ne olur. gitmezsek ne olur? Bunlan düşünü- yorum. Buna yedi gün içinde karar vere- ceeim"dedi. Bosna'daki savaş her gün birçok can aJıyor. Son yolcuJuğuna çıkan Boşnak milis bunlardan yalnızca biri. Bush9 Cliııtoıı karşısında kaçak güreşiyor• ABD Başkanı, sonunda Bill Clinton ile TV'de açıkotu- ruma katılmayı kabul etti. Ancak Bush. açıkoturumlann pazar günleri yapılmasını istiyor. Oysa pazar günleri Ame- rikan halkının büyük bölümü beyzbol maçlannı izliyor. ''r - ancak 11 ekimden itibaren seçi- h e rg p y ş WASHINGTON - ABD'de 3 laşmalan oynanacak" diye konuştu kasımda yapılacak seçimler yakla- ve Bush'u samimi bulmadı. şırken Başkan George Bush'la ra- Kamuoyu yoklamalannda bü- kibi Demokrat Bill Clinton arasın- yük farkla Başkan Bush'un önünde daki mücadele iyıce kızıştı. Başkan giden Dcmokratlann adayı Arkan- Bush, genç rakibi Clınton'la ara- sas cyalet valısı Clinton'un bugüne sındaki farkı kapatabilmek amacıy- dek yaptığı tum çağrıları duymazlık- la taktık arayışını sürdürüyor. Açı- tan gelen Bush'un, "açıkoturuma koturum Komitesi'nın temmuz ayın- da belirlediği takvimi bugüne dek davet'i siyasi çevrelerce de samimi bulunmadı. Çünkü puzar günlcn görme/likten gelen Başkan Bush, ABD halkının tamamına >akını. anibirkararvererek"BıllClinton'la TV'lerınin başında ulusal beyzbol 11 ckimdcn itibaren seçım günune şampıyonası karşılaşmalarını izli- dck hcr pa/ar TV'de karşı karşıya \or Başkan Bush'un önceki gün vc gelebiürım" dedi. Clinton, "Ben her dün yaplığı açıklamalarda. "Aç zaman ha/ırdım. Çoktandır bekl ıkoturuma varım, tarihleri de şun- iyorurr,. Bu pazar da (4 ekim) olabi- lar" dcmcsi. Başkan'ın ABD halkı karşısında Clinton'la karşı karşıya gclmektcn kaçmanın başka bir tak- tiği olarak görülüyor. Kamuoyu araştırmacılan, pazar günleri gece saatlerinde rakibiyle karşı karşıya gelmeyi isteyen Bush'un. ABD halkının beyzbol tutkusundan ya- rarlanmaya çalıştığını söylüyorlar. Bush'un söylediği tarihlcrde bey- zbol finallcri ekranlara gelecek. Demokrat aday Clinton ve baş- kan yardımcısı adayı Senatör Albert Gore. seçim toplantılannda tüm ağırlığı ekonomık konulara vermış durumda. Bush ise ekonominin iyı olduğundan söz edip genellikle "Yeni Dünva Dıi/eni" sloganını kullanıyor. Komünızmin öldüğü. ABD sayesindedünya banşında la- rihin cn önemli ddımlannın atıldığı düşünccsini sııvunan Başkan Geor- gc Bush, Clinton'u ekonomik konu- larda halkı yanıltmakla suçlu>or. TV"de açıkoturumda Clinton'la karşı karşıya gclmesi durumunda Başkan'ın güç durumda kalabılece- ği yorumlan ağırlıkta. Resmi olarak daha önce 22 ve 29 eylül tarihlennde TV'de açıkolurum yapılması karar- laştınlmış. ancak Bush cephesi hiç- bir yanıt vcrmemişti. ABD başkanhk seçimlennde TV'deki açıkoturumlann rolü bir haylı büyük. Seçmenlerin büyükço- ğunluğunun, bu toplantılar sonrası seçenekleri üzerinde değişiklik yaptığı belirtiliyor. ABD halkı, baş- kanhk yarışında liderleri ilk kez TV karşısında karşılıklı olarak 1960 yılında görmüştü. Kennedy ile Ni- xon karşılıklı olarak gazetecilerin sorulannı yanıtlamış. genç Ken- nedy sempalik görünüşü . paniklc- miş ve sinirli görüncn Ni\on karşısı- nda seçmenlerin scmpaiisıni lop- lamıştı. Kennedynin TV'deki açı- koturum savesinde scçimleri ka- zandığı inanışı hakim görüş. Rusya özelleşiyor MOSKO\ A (Ajanslar) - Rusyada hü- kümetin özelleştırme programında bütün ülke vatandaşlannı. satılacak kumluşla- nn hisselerinin sahibi yapmayı amaçla- yan "iddiah" kupon dağıtma kampanyası dün başladı. AA'nın bildirdiğine göre yıl- başına kadar sürecek dağıiımda hiçbir aynm yapılmaksızın yaklaşık 150milyon Rusva vatandaşına. gelecek iki yıl içinde özelleştirilecek kuruluşlann hisselerini sa- tın alabilmeleri için nominal değeri 10.000 ruble (yaklaşık 300.000 lira) olan kuponlar veriliyor. Ûygulamaya göre ku- pon sahıpleri. hisse satın alabilecekleri gibi, kuponlannı isterlerse satabilecekler. Özelleştırme programı, Cumhurbaşka- nı Boris Yeltsin tarafından piyasa ekono- misine geçişe büyük katkıda bulunacağı ve güçlü bir orta sınıf yaratmaya yönelik olduğu gerekçcsiyle ağustos ayında açık- lanmıştı. Ancak muhafazakar çevreler. programın ülkeye ihanet olduğunu ve milli servetin mafyaya satılması anlamına gcldiğini ilen sürüyorlar. Pravda gazetesinde çıkan bir yorumda ise "Bu yasalara aykın programla kuru- luşlar. halka değil mafyava devredılecek. Halk daha da >oksullaşacak" denildi. Eski Sovyctler Bırliği'nin son lideri Mi- hail Gorbaçov da programı aldatmaca olarak nitelendinyor. Öte vandan halkın büyük kesiminin de kuponlan nc yapacağını bilmcdiği görü- lüyor.