Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
6 EYLÜL 1991 DIŞ HABERLER CUMHURÎYET/11
BAB'ye yeni
tiye
• BRÜKSEL (AA) —
Türkiye'nin üyelik
müracaatını reddeden Batı
Avrupa Birliği,
Çekoslovakya'nın üyeliği
konusunda ilk temaslara
başladı. Batı Avrupa Birliği
Parlamenterler Assamblesi
Başkanı Fransız sosyalist
parlamenter Robert
Potillon, Çekoslovakya'nın
Paris Büyükelçisi Jaroslav
Sedivy ile görüşerek ilk kez
BAB'nin diğer Doğu
Avrupa ülkelerine de
genişlemesi konusunu ele
aldı. Göruşmede Potillon,
Çekoslovakya'dan bir
temsilcisinin BAB'nin
önümüzdeki aralık ayında
yapılacak genel kurul
toplantılarına davet edilerek
BAB Assamblesi önünde
bir konuşma yapmasını
arzuladıklarını belirtti.
ABD-Kuveyt
anlaşması
• KUWAİT CİTY (AA) —
Kuveyt hükumeti, ABD ile
Amerikan askerlerinin
ulkedeki askeri birimleri ve
askeri muhimmatları
kullanmasına imkân
sağlayacak bir savunma
anlaşması imzalanmasını
kabul etti. Kuveyt haber
ajansı KUNA'ya göre
hükümet işlerinden sorumlu
Devlet Bakanı Dhari El-
Othman, 10 yıl önce
yapılan anlaşmanın Kuveyt
Silahlı Kuvvetleri'nin
programlar ve eğitimle
kapasitesinin antınlmasını
amaçladığını söyledi. El-
Othman, yeni anlaşmanın
Kuveyt'in egemenliğine
yönehk herhangi bir tehdit
ya da saldınnın
engellenmesine yardımcı
olabileceğini kaydetti.
Israil'in ÂT
tki Müslümanın öldürülmesi gerginliği arttırdı
üyeligi
• KUDÜS (AA) — ltalya
- Dışişleri Bakanı Gianni de
Michelis, Israil yetkilileriyle
önceki gün yaptığı
görüşmelerde, ülkesinin
îsrail'in, AT ile ekonomik
bütünleşmesini
desteklediğini söyledi. tki
günlük bir resmi ziyaret
için Israil'e giden ltalya
, Dışişleri Bakanı'nın,
Başbakan tzak Şamir ve
Dışişleri Bakanı David Levi
' ile görüştüğü bildirildi.
lsrail Dışişleri BakanhğYnın
bülteninde, De Michelis'in
ltalya'nın, BM'yi, 1975
j yılında aldığı Siyonizmi
• ırkçılığın bir türü olarak
kabul eden karanndan
' vazgeçirmek için
çalışabileceğini de söylediği
duyuruldu.
Suriyeli bakana
suçlama
• KUDÜS (AA) — lsrail
polisi, Suriye Savunma
Bakanı Mustafa Tlass'ı
; Suriye ve Lubnan'daki
uyuşturucu kaçakçılanmn
faaliyetlerine göz yummak
• için 1 milyon dolar rüşvet
almakla suçladı. lsrail polis
yetkililerinden Raffi Peled,
suçlamalarının polıs
1
istihbarat servislerinin
elindeki raporlara
dayandığını bildirdi. Uzun
süre Lübnan sınınnda
' narkotik servis şefliği
yapan Peled,
ABD'nin aktif
müdahalesinin şart
olduğunu vurguladı ve
"Hafız Esad'ın da
ordusundaki ruşvet salgınını
engellemek için şahsen
müdahale etmesi gerekir"
şeklinde konuştu.
G.Afrikalı
siyasi suçhılar
• CENEVRE(AA) —
Güney Afrika Cumhuriyeti
ile BM arasında, ırkçı
yönetimden kaçan binlerce
siyasi suçlunun geri
dönmesini sağlayan bir
anlaşma imzalandı.
Anlaşmanın, BM Mülteciler
Yüksek Komiseri Sadako
Ogata ile Guney Afrika'nın
BM'deki büyükelçisi Leslie
Manley arasında
imzalandığı kaydedildi.
Anlaşma, ülke dışında
bulunan yaklaşık 40.000
siyasi suçluya af ilan
edilmesini garanti ediyor.
Bağlantısızlar
pay istiyor
• AKKRA (AA) —
Gana'nın başkenti Akkara'da
başlayan Bağlantısızlar
hareketinin 10. Bakanlar
Konferansı'nda, Doğu-Batı
bloklar dengesinin
bozulması ve SSCB'nin
dağılma aşamasına gelmesi
üzerine örgutun, oluşan
yeni dünya düzeninde pay
sahibi olması istendi.
Moğolistan'ın katılmasıyla
üye sayısını 103'e yukselten
örgüte üye ülkelerin
temsilcileri, hareketin,
dünyada oluşan yeni
gerçeklere uyum sağlayarak
varlığını korumasının
ı önemıne değindiler.
Bosna-Hersek kızışıyorSırplann açtığı ateş sonucu iki Müslüman
ölürken Yugoslavya'ya yeni bir birlik modeli
önerildi. Cumartesi günü toplanması beklenen
AT-Yugoslavya barış konferansının
ertelenebileceği bildirildi.
Dış Haberler Servisi — Yu- Hırvatistan radyosu, cumhu-
goslavya'da Hırvatistan'ın doğu- riyetin doğusunda federal ordu
sunda çarpışmalar sürerken sa- birlikJeri ve Sırp gerillalan tara-
lı akşamı Bosna-Hersek cumhu- fından kesilen Slovenya yolunun
riyetinde iki Müslümamn öldü- çevresinde yoğun çatışmalann
rülmesinden sonra Sırplarla dün de sürdüğünü duyurdu.
Müslumanlar arasında gerginlik Slovenya bölgesi başkenti Osi-
tırmanmaya başladı. Yugoslav- jek'te halkın geceyi sığınaklar-
ya için yeni bir birlik modeli da geçirdiğini bildiren radyo,
önerildi. Cumartesi gunü yapıl- Sırp gerillaların gece boyunca
ması beklenen banş konferansı- birçok Hırvat köyüne saldınlar-
nın ertelenebileceği bildirildi. da bulunduğunu öne sürdü.
Yugoslavya'nın Bosna-Hersek
Cumhuriyeti'nde de salı akşamı
iki Müslümanın öldürulmesinin
ardından Sırplarla Müslumanlar
arasında gerginbk tırmanmaya
başladı. Yugoslavya resmi haber
ajansı TANJUG'a göre salı ak-
şamı Bosna-Hersek'in doğusun-
daki Bratunac bölgesinde bir
otomobile ateş açılması sonu-
cunda araçta bulunanlardan iki
Müslüman öldü, ikisi de yara-
landı. Müslümanların çoğun-
lukta bulunduğu Bratunac böl-
gesinde tüm yollann ulaşıma ka-
patıldığım ve telefon bağlantıla-
nnın kesildiğini kaydeden ajans,
2500 Sırp kadın ve çocuğun
Bosna-Hersek ile Sırbistan ara-
sındaki Drina nehrinin Sırp ta-
rafında bulunan Ljubovije'ye
nakledildiğini bildirdi.
Bu arada Yugoslavya Başkan-
lık Konseyi'ne bağlı bir komite,
ülkede süren bunalıma bir çö-
züm getirmek amacıyla Yugos-
lavya Federasyonu'nun biçimin-
de kökten değişiklikler öngören
bir model önerdi. Geçen ay ku-
rulan ve Sırbistan, Makedonya
ve Slovenya temsilcilerinden olu-
şan üç kişilik komitenin hazır-
ladığı taslakta, ülkenin en az iki
bölgeye ayrüması ve iç sınırlann
değiştirilmesine olanak tanıyan
yeni bir anayasal prosedür yara-
SALDIRI SONRASI— Federal ordu birliklerinin Hırvat kenti Petrinjo'ya düzenlediği saldından sonra yaşlı bir Hırvat kadını kol-
tuk degneklerinin de yardınmla yıkıntılar arasında yurüyor. (Fotograf: AP)
tılması öneriliyor. Taslak, ülke-
nin önde gelen etnik gruplanna,
birlikte kalmak ya da bağımsız
cumhuriyetleT kurarak birlikten
ayrılmak hakkının tanınmasını
da öngörüyor. Siyasi gözlemci-
ler bu öngörünün Hırvatistan1
da bulunan Sırp azınlığa Hırva-
tistan'dan ayn olarak Yugoslav-
ya'ya bağlı kalma hakkımn ta-
nınması anlamına geldiğini be-
lirtiyorlar. Komisyonun Sırp
üyesi Borisav Yovic, Belgrad te-
leyizyonuna verdiği demeçte,
"Önerika model, halklann ken-
di getecelderini beürleme hakkı-
na dayanıyor. Bu da sınırlann
belirlenen ilkeler çerçevesinde
defpştirilebileceği anlamına ge-
lir. Bunalıma anlaşma yoluyla
bir çözüm bulabilmek için sınır-
lann yeniden cizilecegi kesin bir
prosedür başlatılması gerekir"
dedi. önerinin yüriirlüğe girebil-
mesi için başkanlık konseyi ve
altı cumhuriyet liderince onay-
lanması gerekiyor.
Hükümetinin yeni öneriye
ilişkin görUşlerini dile getiren
Hırvatistan Enformasyon Baka-
nı Branko Salaj önerinin kabul
edilemez olduğunu belirterek
"Hırvatistan'ın sınırları
de&ştirilemez" dedi. Salaj, etnik
Sırp azınlıkla yerel öz yönetim
koşullarım görüşmeye hazır ol-
duklanm, ancak sınırlann yeni-
den çizilmesinin söz konusu ola-
mayacağını söyledi. Hırvatistan
Devlet Başkanı Franjo Tudjman
da Sırplara verecek bir kanş top-
raklanmn bulunmadığım be-
lirtti.
öte yandan ATnin, cumartesi
günü yapılması beklenen barış
konferansım erteleyebileceği bil-
dirildi. AFP'nin haberine göre
Hollanda Dışişleri BakanlığYn-
dan bir sözcü AT dışişleri ba-
kanlannın cuma gunü Belçika-
nın başkenti Brüksel'de bir ara-
ya gelerek konferansın ne za-
man toplanacağına ilişkin kesin
karar alacaklarını söyledi. Kon-
feransa başkanlık yapması ka-
rarlaştınlan eski Ingiltere Dışiş-
leri Bakanı Lord Carrington da
görüşmelere başlamadan önce
kesin bir ateşkese vanlması ge-
rektiğini belirtti. Carrington,
BBC radyosuna dün verdiği de-
meçte, "Konferansa katılacak
taraflar uzlaşmak istemiyorsa,
banş konferansı diizenleyemez-
siniz" dedi.
BM temsilcileri Camillion ve Feissel son tur görüşmeler için adaya gidiyor
Kıbrıs'ta çözüm için yoğun trafik
BM Genel Sekreteri Cuellar, Camillion ve
Feissel'in görüşmeleri tamamlandıktan sonra
zirve için çağrıda bulunacak. Taraflara 4'lü
zirve çağnsı yapması beklenen Cuellar,
görüşmelerde varılan noktayı 'umut verici'
olarak değerlendiriyor. Camillion ve Feissel
bugünden itibaren Kıbrıs'ta taraflarla on gün
daha son detaylan görüşecekler.
ŞEBNEM ATİYAS
NEW YORK — BM Genel
Sekreteri Perez de Cuellar, Kıb-
ns sorununun çözumü için
18-20 eylül tarihlerinde New
York'ta başbakanlar ve Kıbrıs
toplum liderlerinin katılacağı
dortlu zirve çağnsını yapmak
üzere. Cuellar önceki gün yar-
dımcısı Gustave Feissel ile son
durumun uzun bir değerlendir-
mesini yaptı. Genel Sekreter
çağnsını yapmadan önce, özel
temsilcisi Oscar Camillion ve
yardımcısı Feissel'i Kıbns'ta ta-
raflarla on günlük yeni bir tura
gönderdi. Camillion ve Feissel
bugünden itibaren Kıbns'ta ta-
raflarla on gün daha 'anlaşma
planı
1
üzerindeki son detaylan
görüşecekler. Taraflar, önü-
EGI Tİ M ÇANAJANS Tel. 15100 44
Fax- 151 41 55
ANTİK İNGİLİZCE DİL KURSLARI
IstanbulCad Kırmızışebboy Sok NoiO
BAKIRKÖY
Tel: 572 18 44-572 18 60
ENGLISH
CONVERSATION
GROUP
In groups cA len people
you vvill practlce your
English and improve
your ability to speak
Thtee month program.
Certilıcate given.
The Conversation Group
llyasÇeiebıSk_No4C
Sah Pazarı-KABATAŞ '
Tel: 152 13 34
AU-PAIR LİK
İNGİLTERE'DE
• 17-27 yaş arasındakı bayanlar
• Seçfcın INGİLİZ Atetef yanında
AU-PAIRftyapa<ak 6 ay 1 y* ,
2 yıl kalarak İNGİLİZCE öjre-
nebılır Haltada £30 - £35
pounc kazanablırsınz
«İSTANBULÜSANMERKE2
KURStVERLERlNl bu egıtnı
hızmetnden ÜCRETSİZ ya-
rarlandınyof
GeoçtûrK Cd No 50 LALELİ
Tel : 520 81 99
Fax : 511 90 69
PEDAGOJIK DANIŞMA MERKEZI
KIRMIZI BALIK
ÇÖCUKEVI
KAYTOARIMZ
BAŞLAMIŞT1R
• Pedagog doktor ve pstkolog
denetımıpde
• 10 kışılık sır fiar
• Resım, müzık, bale, seramk,
satranç. bılgısayar, yabancı dıl
• Kayıtla lesi uygulaması
• Sahah73Odan
akşam 19 30'a kadar açıklır
Zambak Sk. No: 6 Bostancı Tal: 367 54 58
SURKUR
SÜRÜCÜ
KURSU
Devreler:
HaftaSonu 7 Eyül
Hafta k? 9 Eylül
KADIKÖY
(Söğûtlûçeşme Canrı yanı)
349 18 34-349 18 25
336 02 06 - 336 02 79
D I K Ö Y
SÜRKUR
INGILIZCE
12 kişilik sınıflarda
Filolojiye
Haxırlıkve
Genel İngilizce
KADiKÖY
(Soğûtljçeşme Camn yanı)
3*9 13 24-349 18 25
336 02 06 - 336 02 79
OZEL HULYA ABLA ÇOCUK EVİ
Uzman psıkolog ve pedagog denetimınde
"Eğitimde J 6. yıl
Yeşılbahar Sok 22 Goztepe-Çıftehavuzlar
356 45 37-356 39 55
YENt
UFUKLAR
İLKOKULU
NORMAL ÛSTÜ
ZEKÂVEYETENEKTEKl
ÇOCUKLAR KABUL EDİLİR
• Bu ofcul dahıler okulu dcgû, normal ustu zcka ve yetencklckı hcr oğrcDcının
lubul cdüdığı bir otıüdur. • Zcka ^stleruu Omvcnılıe oğrcbm goevlflcn
yıpraaİOa, eğttun 10 kı^ılik bir biırn kuruJu Ujafmdin yocûcınkrüırv&îttkı
• Sınıllv 4-15 kiîiİLklır. • Rcsım, Bcdcn, Muzık, Tıy«tro oğrrtmcıJcn
tngıludır • An* nrufındın bo^layarak, tlkakul bıtsnaK kacUr 2000 ı u i
tngüacc cgıûm tunsonea lngilız ogrctmenJercc vnüccckLr • Okulamuz nar-
mal üstu zrh'i^ıVı çocuklan eğıtım veren Eıdemasvanâl okulln zsanndedır.
• Ulaslanrssı sundamaki ycnüik vepTognmlır yıbana uznwnlar
myatD ık&rüacaklır
YENİ UFUKLAR İLKOKULU bır
ENCLISH FA5T
KURULUŞUDUR
Spor Cad ND 2 YaKacık-KARTAL TEL 309 04 36 v*ya 309 00 45-309 CC *6
müzdeki on gün içinde, anlaş-
ma planı imzalandıktan sonra
gerçekten başlayacak ve Kıbns'-
ta federal bir anayasayı oluştu-
racak müzakere sürecinde
"mıimkün oJduğunca geniş mü-
zakere alanına sahip olabUmek
için" son çabalannı harcaya-
caklar.
Cuellar, yardımcılan Kıbns'-
ta görüşmelere yeniden başla-
madan önce taraflara son çağ-
nsını yaptı. Cuellar son temas-
ların "anlaşma menziline giril-
mesi yönünde umut verici ve
cesaretlendirici" olduğunu söy-
leyerek taraflardan desteğin de-
vamını istedi. Feissel ve Camil-
lion on gunluk görüşmelerde
KKTC Cumhurbaşkanı Ranf
Denktaş'a yüklenecekler. Feis-
sel 15 eylulde New York'a geri
dönecek. Cuellar, Güvenlik
Konseyi'ni 16-17 eylülde bilgi-
lendirecek ve çağnsını yapacak.
Çağrı yapılmadan önce tarafla-
nn elinde Cuellar'm zirvede im-
zaya sunacağı "anlaşma planı"
hazır olacak.
Şimdiye kadar müzakerelere
neden olan 8 maddelik anlaşma
planı, 1989 ağustosunda Camil-
lion tarafından Ankara'ya su-
nulan, aslında bir 'taslak puan'
olmakla birlikte Türk tarafının
itirazı nedeniyle 'öneri düşönce-
ler paketi' adıyla bilinen, yak-
laşık 20 sayfalık metne benzi-
yor. 1989 metninde siyasi eşit-
lik, toprak ve yerlerinden edi-
lenler konulan genel tanımları
ile yer almıştı. Diplomatik kay-
naklar, imzaya konulacak me-
tinde bu noktaların biraz daha
detaylandırılabileceğini belirti-
yorlar. Türk tarafı ısrarla cum-
hurbaşkanlığı için 'rotasyon'
ifadesini metne koymak istiyor.
Runî tarafı ise sonraki müzake-
relerde sıkışmamak için siyasi
eşitlik konusunda daha genel ta-
nımiardan yana. Toprak ve yer-
lerinden edilenler konusunda ta-
van sayı için de aynı çaba geçer-
U. Genel Sekreterlik, metni bu
konularda tarafların uzlaştığı
bir "yakın eğride" oluşturma
çabasında.
BM Güvenlik Konseyi diplo-
matları, Başbakan Mesut Yıl-
maz'm seçimlerden önce bir zir-
ve için New York'a gelmeye ni-
yetli olduğunu bildirdiğini doğ-
ruluyorlar. Genel Sekreterlik
diplomatları ise Ankara'da ya-
pılan temaslarda Türk hüküme-
tinin 'seçimlerin zirveyi
etkilemeyecegi' görüşünü yan-
sıttığını belirtiyorlar. Kıbrıslı
Türk diplomatlar Türk hükü-
metinin bu tutumunun zirveyi
oneren taraf olmakla 'uyumlu'
bir tutum olduğunu bildirerek
doğruladılar.
POLTTIKADA
SORUNLAR
ERGUNBALa
Ekonomik Felaket Kapıda
Sovyetler'de olaylar oylesine başdondürücü bir hızla geli-
şiyor ki yetişmek olanaksız. Bir gün önce yapılan yorum, er-
tesi gün geride kalıyor. Bir sorunun üzerine egilmeye çalışır-
ken yeni bir sorun ortaya çıkıyor.
Son günlerde tüm dünyanın dikkati Sovyetler'in çozülme-
si üzerinde toplanmtş durumda. Cumhuriyetlerin, peş peşe
bağımsızlık ilan etmeleri, bu cumhuriyetlerde yaşayan azın-
lıklann ayaklanmaları,ülkede yaşanan kaos dünya basınının
manşetlerınde yer alıyor. (Tabii Türk basını buna dahil değil.
Uzayda yaşadıgımız ve "biz bize benzediğimiz" için) bası-
nımız her zamanki gibi birinci sayfayı siyasi parti liderlerinin
demeçlerine, "sultanlarımıza", sosyetedeki aşk skandalları-
na ayırıp yüzyılımızın en önemli olayiarından birine ancak iç
sayfalarda yer verebilıyor.
Dünyanın dikkatinln Sovyetler'deki siyasal bunalıma çev-
rilmiş olduğu şu sıralarda, ülkede yaşanmakta olan ekono-
mik kriz geri plana itilmiş durumda. Oysa kuzey komşumuz,
siyasal kaosu hiç aratmayacak bir ekonomik çöküntünün için-
de. Kısacası, Sovyetter ekonomik felakete doğru gidiyor.
'Newsweek' dergisinin son sayısında 'Stockholm Sovyet
ve Doğu Avrupa Enstitüsü' Başkanı Anders Aslund ile yapıl-
mış ilginç bir mûlakat vardı. Aslund şöyle diyor: "Sovystler1
de halen turıstler için resmi döviz kuru, bir Amerikan doları-
na karşı 32 rubledir. Bu orana göre bir Sovyet işçisinin aylık
ücreti 15 dolar, kişi başına düşen gayn safi milli hasıla da
100 dolardır. Bu rakamlar, Sovyetler'i dünyanın en yoksul ül-
keleri arasına sokar."
Aslund'a göre 1991 yılının ilk altı ayında Sovyetler'in ulu-
sal geliri %12 oranında gerilemiştir Bu gerilemenin 1991'in
tümünde %20'yi bulması bekleniyor. Böyiece Avrupa'da 2.
Dünya Savaşı'ndan bu yana yaşanan en büyük ekonomik fe-
laket ortaya çıkıyor. Resmi istatistiklere göre haziran 1990'dan,
hazıran 1991'e kadar enflasyon oranı %91 olmuştur.
Dış ticarette krız daha belirgın. 1991'in ilk altı ayında Sov-
yetler'in dışsatımı %23 oranında düşmüş, Petrol dışsatımın-
dakı düşüş ise %50 Üretim artmıyor. Döviz olmadığı için it-
halat yapılamıyor. içende yeterti mal olmadığından ftyatlar sü-
rekli artıyor Fiyatlara ayak uydurmak için ücretter aruyor. Dev-
let bol bol para basryor. Ama mal yok.
Anders Aslund, Sovyetler'in içine düştüğü ekonomik bu-
nalımın, 1929'da ABD'nin geçirdigi büyük bunalımdan da da-
ha geniş boyutlu olduğunu ileri sürüyor.
Aslund, Sovyetler'de son iki yıldır uygulanmakta olan özel
gırışimcilik programı hakkında da ilginç bilgiler veriyor. 'Bu
son derece kendine özgü bir özelleştirme' diyor İsveçli ikti-
satçı. Parti yetkilileri ile devlet istetmelerinin yoneticileri, kendi
özel firmalannı kuruyorlar. Sonra, bu şirketlere kendi dene-
timleri altında olan devlet mallannı son derece ucuz fiyattan
satıyortar. Böyiece, bürokrasi devletin sırtından 'köşeyi dö-
nüyor' Özel girişimcilik bürokrasiye yarıyor. Satan da onlar,
alan da onlar. Sadece Ukrayna'da komünist yetkililer, devle-
tin sırtından 1500 firma kurmuşlar.
Özette, bürokrasi, "sosyalizmi de ben yapanm, kapitaliz-
mi de ben yaparım" diyor.
Bu arada kış yaklaşıyor. Batı'nın, Sovyetler'e acil gıda ve
ilaç yardımının dışında önemli ekonomik yardım yapmaya ni-
yetı olmadığı anlaşılıyor. Bu kargaşa ortamında kimse para-
sını tehlikeye atmAk istemiyor
Sovyetler'de ekonomik felaket kapıya gelmiş dayanmış.
önü alınamadığı takdirde, ülke şimdiki çalkantılardan çok
da,ha büyük ve kanlı patlamalara sahne olabilir.
INGİLTERE
Erken seçim
beklentisiHükümetin, kamuoyu yoklamalannda îşçi
Partisi'nin önünde görünmesi ve ekonomik
durumdaki düzelme, erken seçime gidileceği
yolunda beklentiler doğmasına neden oldu.
EDtP EMtL ÖYMEN
LONDRA — John Major
hükümetinin, kamuoyu yokla-
malarında, ana muhalefet Îşçi
Partisi'nin önünde görünmesi,
ekonominin durgunluktan çık-
maya başladığına ilişkin belırt-
tiler ve kişisel krediler için öde-
nen banka faiz oranımn 7. kez
duşürulmesi, erken seçim söy-
lentilerini körüklüyor. Seçim
tarihini, özellikle ekonomi sap-
tayacak. Basın, 7 kasımı seçim
için 'uygun buldu.' Başbakan-
lık sözcüsü ise bu yönde bir ka-
rar olmadığını söyledi.
Hükümetin erken seçim ka-
rarı almak için iki göstergeyi
hesaba katması gerek: tç siya-
set ve sıradan seçmen için
önemli olan, ekonomideki iyi-
leşme, enflasyonun düşmesi,
önümüzdeki yılların yeniden
bir refah ve tuketim rahatlığı
getireceğine duyacağı güven.
Ancak hükümet bir de iş dün-
yasının nabzım tutmak zorun-
da. Bu nabız ise Avrupa Top-
luluğu ile ilişkilerde atıyor. In-
giltere'nin artık AT mızıkçılı-
ğından vazgeçerek AT ortak
para siyasetine kesin olarak ka-
tılması, para siyasetini AT ülke-
leri ile koşut yürütmesi, AT
ekonomisi ile Ingiltere'nin da-
ha da bağdaşır hale geimesi,
Londra'nın Batı Avrupa'nın
mau'ye ve para merkezi sıfatını
başka yerlere, örneğin Frank-
furt'a kaptırmaması önemli. Bu
konuda en önemli adım, geçen
FRANSA
sonbaharda atılmış ve Başba-
kan Thatcher, iş dünyasından
yönelen baskılara daha fazla
karşı koyamayıp Avrupa Döviz
Kuru Birliği'ne kerhen katılmış-
tı. Böyiece, Ortak Para Birliği-
ne gidecek yola adım atmıştı.
Major hükümetinin bu konu-
larda iş dünyasına vereceği ye-
ni güvenceler ise aralık ayına
kadar belli olacak. AT hükü-
metleri arasmda Ortak Para Si-
yaseti ve buna ilişkin aynntüar,
ancak 4 ay sonra belirlenecek.
Margaret Thatcher, bağnaz
bir milliyetçilikle AT karşıtı bir
tutum takımrken seçmendeve
hele iş dünyasında AT üyeliği-
ni benimseyen gönişün istikrar-
lı bir biçimde arttığinı göreme-
mişti. Partisi, Thatcher'ın bu
muhalefetinin, gelecek seçimi
kaybettireceğinden kaygılana-
rak sonuçta kendisini attı. Ye-
rini alan John Major'm, AT
konusunda Thatcher'in izinde
yüruyeceği şeklindeki beklenti
gerçekleşmedi. Ancak Major,
özellikle Avrupa para siyaseti-
ne ilişkin olarak tngiltere'nin
çekincelerini de belirtmekten
kendini alamadı. AT ise bu
konuda artık Ingiltere'yi bekle-
yecek değil. AT Komisyonu
Başkanı Jacques Delors, tngil-
tere'nin, "karannı vermesi" için
serbest bırakılacağım, ATnin
11 üyesinin para birliği konu-
sunda kendi kararlannı da al-
maya çekinmeyeceklerini
söyledi.
KP cephesi değişmîyor
MtNE G.SAULNIER
PARİS — Sovyet Komünist
Partisi'nin kapatılması üzerine
bir kimlik krizine giren Fran-
sız Komünist Partisi'nin, parti
içi muhalefet grubunun baskı-
sıyla toplanan olağanüstü mer-
kez komite toplantısı sürüyor.
Partinin yirmi yıldır başında
bulunan Georges Marchais'nin
istifasını isteyen komunistler,
Charles Fiterman ve Anicet Le-
pors'un etrafında orgutlenmiş
bulunuyorlar. Ve bu muhalefet
grubu, partinin açık bir ozeleş-
tirı yaparak yeni tenıeller üze-
rine oturtulma'T istiyor.
tzlediği polıtikayı kesın-
likle değiştirmeyeceğini ve isti-
fayı duşünmediğini açıklayan
Georges Marchais'ye toplantı-
nın galibi gözüyle bakılmakta.
Fransız Komünist Partisi li-
deri dün gazetecilerin "Bugü-
ne degin hiç yanlış yaptığınızı
diışündüniız mu" sorusuna şu
yanıtı verdi:
"1976 yılına değin Sovyet-
ler'i örnek almak ve Sovyet
Komünist Partisi'nin çizgisin-
de kalmakla yanlış yaptık. An-
cak 1976'dan öteye bu yanlışı
düzeltmiş bulunuyoruz."
Georges Marchais, konuş-
masına devamla 'komünist ol-
duğunu ve komünist kalacagı-
nı' vurguladı.