Katalog

CUMHURÎYET/18 SPOR 4 EYLÜL 1991 Fenerbahçe Teknik Direktörü Venglos, futbolcularını uyardv Aydın'ııınut,Bıırsa'ya bak GİTTİM GÖRDÜM YAZDIM Fitbol ve Fenerbahçe MÜJDAT GEZEN Ben eski bir spor yazanyımdır... Benı bu işe Namık Sevik ve Abdi Ipekçi başlatmışlardı. Şimdi ikisi de aramızda yok, ama ben onları bir kez daha anıyorum... Futbolla ilgim var benim. Bir kere kendim oynadım bir. tkincisi babam eski fut- bolcu ve milli hakemdi. Üçüncusü de maç izlerim... Yalnız, şeyleri çok iyi bilmiyorum. Mesela, orta saha iyi değil de de- fansta biraz zorlanıyorlar, ofansif futbolda performanslan ye- terli olmuyor gibi lusımları bilemiyorum. Ne var ki bir fut- bol maçını izlediğim zaman anlayabiliyorum. Nitekim son Fe- nerbahçe - Aydınspor maçım izledim. Şimdi o maçı size ya- zacağım. Siz de okuyacaksınız. Ve buyuk bir olasıhkla diye- ceksiniz ki: "Bu kadar olur yani." (Arkası 19. Sayfada) VENGLOS'TAN Aydın maçında oyun disiplinimiz yoktu. Rakibimiz bizden iyi değildi, ama hırshydı. Biz üç gol pozisyonuna girdik, biri gol oldu. Oyun ve kalite giderek daha iyi olacak. Hakan'ı kulübeye aldım. Futbolcularıma sıkı sıkı tembih ettim, maçta hepsini unuttular. Şut atm dedim, Oğuz dışında kimse atmadı. Spor Servisi — Fenerbahçe, Bursaspor maçının hazırlıklanna başladı. Dün Dere- ağa tesislerinde yapılan antrenmandan önce futbokulan toplayan Teknik Direktör Veng- los, "Aydınspor maçını unutun. Bursa ma- çına konsantre olmaya bakın. Bu maçta da- ha dikkatli ohnamız şart. Bu roaçı kazan- malıyız. Streslen kurtulun ve maçı dıişÜDÜn. Daha hırslı çalışarak Bursaspor'u yenmeyi düşünün. 3 puan kaybettik. Bu o kadar onemli degil. Daha önümüzde zorlu bir lig rnaratonu var" sözleri ile futbolculann ön- lerindeki maçı düşunmelerini istedi. Veng- los, aynca geçen maçta şans verdiği futbol- cuların bunu iyi kullanamadıklannı belir- terek, "Bu maçta yeni isimJere şans verece- gim. Bu futbokular Vokri, Semih, B.Şenol, Ahmet Suphi veya Nuri olacak. Hakan ve K.Şcnol'u yedek kulübesine alıyonım" şek- linde konuştu. Daha sonra antrenmana başlayan San- Lacivertliler 1.5 saat çalıştılar. Çalışma için- de şut atma ve taktik agırlıklı antrenman yapan Fenerbahçe, yağmur nedeniyle çalış- mayı yarıda bıraktı. Antrenmandan sonra bir basın toplantı-> sı düzenleyen Venglos, Aydınspor maçmı* değerlendirerek, "Aydın bizden iyi oynama- dı. Ama takımda hırs ve mücadele vardı. Biz ise taktik yonünden iyi değildik. Fut- bolculanm 1-0'dan sonra oyun disiplinini kaybetti. O>unu çok açtık. Şut atın diye ba- ğtrdıgun halde 90 dakika boyunca Oguz dı- şında şut atan olmadı. Kanatlardan ovna- yın. dedim, kimse dinlemedi. Çalışmada futbolcularım dediklerimi anlıyor, ancak maçta unutuyorlar. Oyun ve kalite olarak daha iyi olacagız " şeklinde konuştu. Bu arada Fenerbahçeli yöneticilerin '10 numara' konusuna bugun açıklık getırece- ği bildirildi. TRT, Magic Box'ı atlattı • TV Servisi — Galatasaray'ın, Avrupa Şampiyon Kulüpler Kupası ilk tur maçının naklen yayın hakkını TRT aldı. Beşiktaş ve Trabzonspor'un Avrupa kupalarındaki maçların yayın hakkını ise Magic Box aldı. Galatasaray'ın yapacağı maçın naklen yayını ile ilgili olarak TRT'nin, Magic Box'tan önce davrandığı öğrenildi. Öte yandan futbol ile daha çok izleyiciyi ekran başına çekmeyi düşünen Magic Box, Almanya'dan her hafta bir maç yayımlayacak. Bu konuda yetkili kuruluşlar ile anlaşma imzalayan Magic Box, cumartesi gunleri öğleden sonra Alman birinci liginde oynanan bir maçı yayımlayacak. Kosecki'ye uyan • Spor Servisi — Galatasaray Teknik Direktörü Mustafa Denizli, Kosecki'yi uyardı. Dün yapılan antrenmanın çift kale maçı bölümünde oldukça isteksiz ve güçsüz olduğu gözlenen Kosecki, Denizli'den azar işittı. Denizli'nin antrenmanı terk etmesini istediği Kosecki, çift kalenin ikinci bölümünde yine super oyununu oynadı. Bu arada seyircisizlikten yakınan San-Kırmızılılar, federasybna başvurarak bu haftaki Ankaragücü maçının pazara alınmasını istediler. Galatasaraylı yöneticiler dun borçlarının büyuk bir bölümü olan 5.5 milyarı ödediler. Kâmiloğlu., döndti • ANKARA (Cumhuriyet Birosu) — Gençlik ve Spor Genel Mudüru Kemal Kâmiloğlu görevine döndu. Bir sure önce gorevinden alınan Kâmiloğlu Sarpkaya'nın milletvekili adayı olarak görevden istifa etmesi uzerine boşalan makama iade edildi. İki tenisçimiz elendi • Spor Servisi — TED Open'in ikinci gününde Türkiye Şampiyonu Alaattin Karagöz, tngiliz Baileg'e, Türkiye ikincisi Adlıhan Binoz de ABD'li Plillips'e yenilerek elendiler. İki tenisçimiz de yenilmelerine rağmen çok iyi mücadele ettiler. îyı tenis oynadılar, alkışlandılar, fakat uluslararası maç deneyimi olmayışlannın kurbanı oldular. Özellikle Binöz'un ikinci sette 5/3 galip durumdayken set sayısı kaçırması şanssızlıktı. Loto, 4 milyar lira devretti • ANKARA (AA) — Spor-Loto'da 1. hafta kesin değerlendirme sonuçları belli oldu. 8 bilen çıkmayınca 4 milyar 9 milyon 295 bin 372 lira ikinci haftaya devretti. Spor-Toto Teşkilat Müdürluğu'nden yapılan açıklamaya göre 7 bilen 38 kişi ise 11 milyon 824 bin 443'er lira kazandılar. Paşabahçe fark attı • Spor Servisi — 1. Uluslararası Hüseyin Alp Basketbol Türnuvası dun basladı. Türnuvanın ilk günunde şu sonuçlar alındı: Eczacıbaşı- Paşabahçe: 69-92, Karşıyaka - Radnicki: 75-81, İTÜ - OKK Belgrad: 89-92. Tarihimizde ilk kez karşı karşıya geliyoruz Türkiye,ABD önünde Maçın kadroları Türkiye Hayrettin-Rıza, Gökhan, Bülent, Tugay- Turan, Ünal, Uğur, Orhan-Tanju, Erdal ABD Meola-Caliguri, Balboa, Armstrong, Doyle, Clavijo, Perez, Quinn Henderson, Murray, Perez, Kpolas. Teknik Direktör Sepp Piontek'in göreve geldiği günden bu yana galibiyet yüzü görmeyen Milli Takım futbolcuları ABD maçının dönüm noktası olacağını iddia ettiler. İnönü Stadı'nda saat 20.30'da başlayacak olan dostluk maçı TVl'den , naklen yayımlanacak. t- Spor Servisi — (A) Milli Futbol Takımımız, Amerika Birleşik Devletleri futbol takımı ile bugün İstanbul Inonü Stadı'nda karşı karşıya geliyor. Saat 20.30'da başlayacak dostluk maçı TVTc'en naklen yayımlanacak. 1994 Dünya Kupası'na ev sahipliği yapacak ABD'nin "yeniden yapılanan' futbol takımı bu geceki maçta sahaya tam kadro çıkacak. Mıllı Takımımız da ABD karşısında 'şeytaun bacagını kırıp' galibiyete ulaşmak ıçin mücadele edecek. Teknik Direktör Sepp Piontek'in göreve geldiği günden bu yana galibiyet yuzu görmeyen milliler (Brondby maçı değerlendirmeye alınmadı) ABD maçının donüm noktası olacağını belirtiyorlar Avrupa Futbol Şampiyonası" elemelerinde oynanacak olan Ingiltere ve Irlanda maçlarının son provası niteliğindeki karşılaşma için son hazırlıklarını dun tamamlayan milli takımda 11 belli oldu. Teknik direktör Piontek sakatlık olmaması halinde Hayrettin-Rıza, Gökhan, Bülent, Tugay-Turan, Ünal, Uğur, Orhan-Tanju, Erdal ll'i ile mücadele edeceklerini söyledi. Milli takımda frikikleri ise Erdal, Tanju, Metin ve Ünal kullanacak. OĞUZ GÖZ DOLDURDU- Özellikle yan ortalar sonrası Oğuz, Erdal ve Metin'in attıgı goBere alkış tntan mffli takım Maçı Yugoslav hakem Petroviç çalıştıncılan topu kapüran oyunculara da siirekli uyanda bulunduiar. (Fotograf: LEVENT YÜCELMAN) yönetecek. Müli Takım Teknik Direktörü, ABD'li takımın çalıştınası ile bir araya geldi Piontek: Hedefindz ilk galibiyet ABD ile bugün .- r oynanacak y dostluk maçının "° son taktik maçında Tugay'ı ciddi oynaması için uyaran Sepp Piontek, daha sonra ABD Milli Takım Teknik Direktörü Milutinoviç ile bir araya geldiği panelde golsüzlük sorununu dile getirdi. ARİF K1ZILYALIN ~ (A) takımlar dıizeyinde ilk kez ABD ile karşılaşacak Milli Futbol Takımımız, bu maçın son 'taktik' çalışmasını dün Ataköy'de yaptı. Teknik Direk- tor Sepp Piontek ve antrenör Fatih Terim, surekli olarak fut- bolcuları bugunku maça 'motive' etmeye çalıştı. Forvet ve savunma oyuncularını ayn ayrı ABD FUTBOLUNUNGERÇEK YÜZU Teknik zayıf, fîzik kuvvetli ÜMİT KESİM G.S. Spor Kultibu Genel Sekreter Yardımcısı- Spor Dırekıoru ABD futbolu populer sporlar arasına girebılecek mi? Bu soru dunya spor kamuoyunda merak konusu. ABD'de spor, eğnimin bütünü içine monte edilmiştir. Ilkokullardan üniversıte sonuna kadar beden eğitimi ve spor faaliyetleri okullarda sistemli ve sağiam kurallara dayalı olarak yapılır. Sporcu, ancak universite mezuniyeti sonrası profesyonel spora adımını atar. Amerikan futbolu, basketbol, beyzbol ve (Arkası 19. Sayfada) çalıştıran Piontek-Terim ikilisi, kalecı Hayrettin ile de ozel ola- rak ilgilendi. Futbolcularia ko- nuşup bugunku maçın kazanıl- ması gerektiğini söyleyen Teknik Direktör Piontek, yalnızca gali- biyet istediğinı de ısrarla yinele- di. Antrenmanda yan ortalar sonrası Oğuz, Erdal ve Metin- in attığı 'şık' goliere alkış tutan milli takım çalıştırıcısı, topu kaptıran ve riskli hareket yapan oyuncuları da uyardı. Havanın yağışlı olması oİasılığının topu normalden daha da suratlendi- receğini, bunun da kontrolü zor- laştıracağını kaydeden Piontek- Terim ikilisi, futbolculardan 'garantili' oynamalarını istedi. Antrenmanda F. Bahçeli futbol-, cuların "isteksizligi' dikkat çek- ti. Engin yediği goller sonrası si- nırlenirken Besiktaşh Metin. es- ki takım arkadaşına attığı şık bir vole golu sonrası, "Kusura bak- ma Engin" demekten kendinı alamadı. Tanju ise Hayrettın'le giriştiği serbest vuruş iddiasını kaybedince G. Saray kalecisine Vakko'dan 1 gömlek ve şort al- maya söz verdi. Yarım sahada yapılan çift kale taktik maçında Teknik Direktör Piontek, soylediklerinin yapıl- maması uzerine çılgına döndü. Bulent-Tugay ikilisinin topu ka- falarında sektirerek cezaalanı dı- şına çıkarması, Ogün'un de aşırtma vuruşlar yapması Al- man teknik adamı öfkelendirdi. Maçı kesip Tugay'ı ve Ogün'u, "Burası sirk degil" diye azarla- yan Piontek, Engin'e de zaman zaman yediği hatah goller nede- niyle uyanda bulundu. Antren- man bitiminde Tugay'ı yanına çağıran Piontek, genç futbolcu- ya hatalannı söyledi ve "Yarın- ki (bugün) maçta yapacağın ha- talardan sen sorumlusun. Disip- linli oyna" dedi. Tugay da bu azarlar sonrası antrenman top- larını taşıyarak bir anlamda, 'kendi kendini' cezalandırdı. Mobü'in sponsorluğunda ger- çekleşecek Türkiye, ABD milli maçı oncesi dun iki ekibin tek- nik adamları TSYD'de bir pa- nelde bir araya geldıler. Basın mensuplarının sorularını yanıt- layan Bora Mjlutinoviç ve Sepp Piontek hedeflerinin 'galibiyet' (Arkası 19. Sayfada) Beşiktaş'tan gol şov Beşiktaş: 5 — Bayrampaşa: 0 STAT: Bayrampaşa. HAKEMLER: Uğur Ytldızerler, Mehmeı Fakır, Şafak öztürk. BAYRAMPAŞA: Yunus, (Dk. 46 Kemal/, Süleyman(Dk. 76 Ni- hat), Aydın, Ramazan, Rıdvan, (Dk. 68 Ercument), Halit, (Dk. 81 Mesut), Yusuf, tbrahim, (Dk. 46 Şencan), Yavuz, (Dk. 46 Fikret), Hakan, Tekin. BEŞİKTAŞ: Bako, Serdar, (Dk. 62 Sergen), Mutlu, (Dk. 62 Ka- dır), Hamit, Hetın, (Dk. 46 Ulvi), Turan, Feyyaz, (Dk. 46 Ze- ki), Cemre, Mehmet, (Dk. 62 Şenol), Zeyer, Halim. GOLLER: Dk. 19 Halım, Dk. 39 Cemre, Dk. 52 Mehmet, Dk. 83 Kadir (Penaltıdan), Dk. 90 Sergen. Spor Servisi — Lıgin ilk ma- çında Gençlerbirliği ile 1-1 be- rabere kalan Beşiktaş, 3. lig takımlarından Bayrampaşa- spor ile oynadığı hazırlık ma- çını 5-0 kazandı. Maçın ilk yansını Halim ve Cemre'nin attığı gollerle 2-0 önde kapayan Beşiktaş, başa- rılı futbolunu ikinci yarıda da sürdurdü ve Mehmet, Kadir ve Sergen'in ayağından uç gol da- ha kazanarak Bayrampaşa- spor'u 5-0 yendi. Maç suresince sol kanat- ta oynayan Zeyer, kıvrak ça- lışmalar ve nefis paslanyla adeta sahanın yıldızı haline geldı ve maçta olumlu not al- dı. Omuzundaki çiviler alındı Rıdvan, G.Saray maçında sahada RIDVAN — 2 gün sonra çalışmalara başlıyor. Spor Servisi — Fenerbahçe ve milli takımın as futbolcusu Rıd- van'ın, dün Amiral Bristol Has- tanesi'nde çivileri alındı. Rıdvan'ın, ligin altıncı hafta- sında oynanacak Galatasaray maçına yetişeceği bildirildi. Amiral Bristol Hastanesi'- nden Prof. Dr. Nail Kır tarafın- dan, Rıdvan'ın omuzunda bulu- nan iki çividen biri dün alındı. Prof. Nail Kır, yaptığı açıklama- da, Rıdvan'ın omuzunda hare- ketlerine engel olan çivilerden birini alarak daha serbest bir ha- le getirdiklerini belirterek şunları söyledi: "Biz daha onceden Kıdvan- tn çivilerini almak için 12 haf- talık bir süre tarumıştık. Bugün bu sürenin 7. haftası doldugu için, çivilerden sadece birini al- dık. Hareketlerine mani oJtna- yan öteki çiviyi ise kendi emni- yeti açısından bıraktık. Bu çivi hareketlerine engel değil. Rıdvan, bu dunımda iki gün sonra kondisyon ve topsuz çalış- malara, 10 gun sonra ise topla kendi başına çalışmalara başla- yacak. 5 hafta sonra ise hazır dunıma gelecektir. Muhteme- len, ligin altıncı haftasında sa- haya çıkıp futbolunu oynayabi- lir." HAFTALIK Abdülkadir YÜCELMAN Özarslan kendini hâlâbakansanıyor BirİsmetÖzarslan vardı, ha- ni şu Spor Bakanı canım. Ba- kanlık koltuğunaoturduğu dö- nemde fonların altından gırıp üstündençıktı. SonundaYıldı- rım Akbulut ile birlikte koltuk- tandüşüverdi,gitti. Gitti amagiderken altındaki makam arabasını da götürdü. Ankara, İsmetÖzarslan'ınes- ki bakanhk otosu ile Amasya^ dakı seçim bölgesindeturattı- ğınıdilinedolamış. Toto'dan alınan Renault 25'ine kurulup seçim bölge- sinde boy gösteren eski bakan İsmet Özarslan'ın makam ara- basını bırakması ıçin Beden Terbiyesi Genel Müdürlüğü trafığe bir yazı yazmış "şu an- da İsmet Özarslan'ın kullandı- ğı ve üzerinde bakan plaKası bulunan otonun trafikten men edilmesi..." şeklindekı yazı trafiğe gelmiş, ama İsmet Özarslan hâlâ bakan plakası taşıyan Renault 25 ile tur atıyor. Ankara'da ayrıca telefonları kesilen, benzıntahsisı kalkan eski bakan İsmet Özarslan'ın nedenhâlâilgılılercedurdurul- madığı da merak konusu ola- rak gündemde. Ankara Genel Müdürlük çevresinde dolaşan bir ikinci konu da İzmirli bir büfecinin dokunulmazlığı. 1971 yılında İzmir'de yapılan Akdeniz Oyunlan sırasında Atatürk Stadı'nı kiralayan büfeci, ara- dan 20 yıl geçmesine rağmen yine aynı tarifeden kira odüyor- muş. Demek ki Türkiye'deki enflasyondan etkilenmeyen tek kişi. Peki ama bu adamın dokunulmazlığı nereden geli- yor? Kimden, hangı makam- dan? Beden Terbıyesı'nde devletin haklarını arayanlar nerde? Hepsi birden yok mu olduyoksa?.. Amatörlere müjde İstanbul'un Beden Terbiye- si Gençlik ve Spor Müdürü Sabri Sadıklar Ankara'ya uçunca yerine 12 yıldır bu ör- gütün çeşitli kademelerinde çalışmış eski yardımcısı İrfan Karakaşgeldi. Devlet hizmeti bir bayrak yarışıdır, gidenler, yerine gelenlerle bayrak de- giştirirler. Sadıklar İstanbul sporuna büyük hizmetler ver- di, İrfan Karakaş ise onun bı- raktığı yerden aynı hızla de- vam ediyor. Bu kez ipi gögüsle- me sırası Karakaş'ta. Karakaş'lasporu, istanbul 1 un sporunu, sporcusunu daha doğrusu istanbullulann sporu- nu konuştuk. "Hedefin ne?" diye sordum, hazırlıklıydı, çün- kü işin içinden gelmişti. "is- tanbul'da 10 milyon insan mesini söyledim, Yalova, Ça- talca ve Sılivri gibi İstanbul'a çok uzak bölgelerdeki amatör sporcuların maç sorunlarına çözüm getirmesıni diledim. "Yalova, Çatalca ve Slllvri, çok kısa bir süre sonra da Şi- le, kendi liglerinl olustura- caklar. Artık gelme gitme, hakem gelmedl, maç tehir, gibi sorunlar yok" dedi. Yine sözü dondürüp dolaş- tırıp amatör sporculara getiri- yoruz, "Amatörier için ne yapsak azdır. Çünkü onlar Türk sporunun temel taşlandtr" diyen Karakaş, bir- kaç projesini daha açıkladı: "Eyüpsalonu tamamen gü- reşe, Sütlüce'dekl 2 yan ya- na salonun birisl haltere, dl- ğeri boksa tahsis ediliyor. -r 1 »-?/ •; "*Tî' :.*** *; / U 1V var. Ama spor yapanın sayı- sı 250 bin. Benim amacım bu sayryı 500 bine çıkarmak." Sözlerıni sürdurdü: "Diye- ceksiniz ki hangi sahada, hangi salonda spor yaptıra- caksın bu kadar kişiye. He- men söyleyeyim. Haliç kıyı- sında tam 11 futbol sahası var. 2 Pendik'te, 2 de Altuni- zade'de,toplam15futbolsa- hası açılıyor. Beledlyenin spor salonlannı 10 yıllığına kiraiadık. Yılda 8 bin maç oy- nanryor. Bu sayryı arttırmak mümkün. Kısacası ben İs- tanbul'un 2 bin yılına kadar tesis açığını kapatıyorum." irfan Karakaş 1979'da İstan- bul SporAkademisi'ni bitirmiş, sonra İstanbul Ünıversitesi İş- letme Fakültesı'nde ihtisas yapmış, kısaca bu ışin temelin- den gelmiş bir bürokrat. Çok heyecanlı ve görevinın sorum- luluğunu duyan bir yönetici. Birtakım aksayan işlere el at- ması gerektiğini, özellikle de amatörlerin haklarının verit- Clmnastik için salonumu- zun yanı sıra bir de okulyapt- yoruz. Cimnastikçilerimize büyük umutar besliyoruz." Başka mu)delerı de oldu Ka- rakaş'ın "Bayrampaşa da ye- ni birtesis açryoruz 15 eylül- de. 4 tenls kortu, ışıklı, pınl pınl, artı kondisyon salonu- muz, aynca Ataköy'de 4, Sa- nyer'de 2 tesis daha." Inandım ki bu Karakaş, 250 bin sporyapan sayısını 500 bı- neçıkanr. Zaten baba mesleği fırıncılıkmış. İstermisinizfırın- dan ekmek çıkarır gibi sporcu- ları dafabrikasyon usulü piya- saya sürsün. Yapar mı yapar. Başbakan'ın memleketlisi Ka- rakaş, İstanbul'un sporuna el koymuşdurumda. Kendisini2 bınli yıllann olimpiyatlarına ha- zıriıyor. Temelden gelen, tepe- den de destek gören bu yeni bölge müdürümüze başarılar diliyorum. Ayrılırken diyor ki "Kimin şikayeti varsa gelsin söylesin. özellikle amatör sporculara her zaman yardı- mahazınm." Kıskanclık krizi Babası Türkiye'nin eski te- nis şampiyonlarından Vartan Tetikbaş. Annesi ise eski Türki- ye yüzme şampiyonlarından Nikjün Nasi. Kızları SelinTetik- baş, ABD'de yetişmış.eğitımı- ni orada sürdüren teniste iddi- alı, hatta Florida ikinciliği gibi birunvanasahip. 1.80boyun- dave 135yaşında. Bu kızımız şu sıralarda Türkiye'de bulunuyor. Erkek- lerle oynuyor ve hepsini yenı- yor. Tenisle ilgilenenler öner- mişler, "Ankara'daki ulusla- rarası turnuvaya bu kızı da sokalım." Federasyon "ol- maz" demiş. Neden olmaz- mış, orasını kimse bilmıyor. İstanbul'dan federasyon üye- si Filiz Tokcan Federasyon Başkanı Güneşi Olcay'ı ara- mış, Olcay "Tamam katılsın" demiş, ama bir başka fede- rasyon üyest diretmiş. Ve uzun lafın kısası bu kızcağız bu turnuvaya girememiş. Şimdi kim kazandı bu işten, kim kaybetti? Küçüktenisçi mi kaybetti, o zaten Florida ikinci- si. Türkiye'de erkekleri de yen- miş geçmiş. Bu turnuvaya ka- tılmamakla bir kaybı yok. O halde kaybeden kim? Şu kıskanclık krizimiz bu toplumun yüz karası bir hasta- lık. Demek ki Tenis Federasyo- nu'ndadahastalıkve birtakım hastalar var. Onlan kortadeğil, müşahedeye almalı.