Katalog

4 EYLÜL 1991 EKONOMİ CUMHURİYET/13 IEmisyon 20 trilyon • ANKARA (AA) — Piyasadaki kâğıt para miktarı yeniden 20 trilyon lira sjnırını zorluyor. Merkez Bankası verilerine göre bir günde 397.1 milyar lira artan emisyon hacmi dün 19 trilyon 905.3 milyar liraya ulaştı. SÜMERBANI *ta ikinci özelleştirme atağı Bayi operasyonu Döviz ytikseldi • Ekonomi Servisi — Dövizin Türk Lirası karşısındaki yükselişi dün de devam etti. Özellikle dün öğleden sonra dolar ve markta hızlı bir yükseliş gözlendi. Sabah saatlerinde 4685 lira olan dolar öğleden sonra 4710'a, 2695 lira olan mark da 2715'e fırladı. Buna göre dolar bir önceki güne göre 35 lira artarak Türk Lirası karşısında yüzde 0.75 değer kazanırken mark 30 lira artarak yüzde 1.1 değer kazandı. Bu arada İsviçre Frangı 20 lira, sterlin de 70 liraarttı. BÜLENT KIZANLIK Sümerbank'ta ikinci özelleş- tirme harekâtı başlıyor. Sümer- bank Genel Müdür Yardımcısı Vasfî Orbey, özelleştirme yetki- sinin Kamu Ortaklığı Idaresi'n- den alınarak şirket yönetimine devri ile ilgili son Yüksek Plan- lama Kurulu toplantısında alı- nan kararın Başbakan Mesut Yılmaz tarafından onaylanarak önceki gün yürürlüğe girdiğini söyledi. Vasfi Orbey, Sümerbank'ın mallarının, arsa fabrika ve ma- ğazalarının satışı ya da devri ile ilgili kendiierine yetki veren bu karardan sonra şubat ayında durdurulan Sümerbank'ın özel- leştirilmesiyle ilgili calışmalara yeniden başladıklannı belirtti. Sümerbank Genel Müdür Yar- dımcısı Orbey, ilk iş olarak 40 milyarın üzerinde değer taşıyan 5 arsanın satışı için ihale açtık- lannı bildirdi. Vasfi Orbey, bayilik dağıtıını- na da hız verdiklerini, ilk özel- leştirme programında verilen 50 bayiliğe şu günlerde 20 yeni ba- yinin eklenmesinin gündeme geldiğini ifade etti. Vasfi Orbey, mağazaların devri konusunda ise geçmişte yapılan başvunıla- n yeniden değerlendirmeye ala- caklanru ve devir koşullanm ye- niden belirleyeceklerini söyledi. Bayilik almak için günde 150-200 kişinin başvurduğunu, tzmir Alsancak'ta açılan büytık ve lüks Sümerbank mağazasının Vakko ve Beymen'le aynı pasaj- da yer aldığını, bir başka bayi- nin de tstanbul Bağdat Cadde- si'nde açılacağım belirten Vas- etmek için baa çeşitlerde yüzde 5'lik ek kâr marjı verdiklerini belirtti. Genel müdür yardımcısı Orbey, bayilik dağıtım kapsa- mma, yurtiçinde Sümerbank'ın Uçan Balon çocuk giyim, No- met-Göçer spor giyim markala- rını da aldıklanm, bunu erkek giyim ve takım elbisede yeni bir markanın izleyeceğini ifade et- ti. Orbey, aynca başta Doğu Av- rupa olmak üzere yurtdışında Özelleştirme yetkisini KOÎ'den devralan Sümerbank yeni bayilikler vermeye.başladı. Kurumun, bayilik verdiği bölgelerde verimsiz çalışan kendi mağazalarını kapatacağı ve mağazalan bu yolla özeüeştireceği belirtiliyor. fı Orbey, "Bayiler yılın ilk ya- nsında 20 milyan aşan satışla- nyla bize taabbiit ettikieri ciro- lan yıl sonuna kadar aşıp 40-50 milyarlık satış rakamlanna ula- şabilecekierini gösterdüer" de- di. Orbey, Sümerbank'ın tümü kendisine ait 455 mağazanın fı- nansman ve işletme yüküyle kâr etmesinin mumkün olmadığını da savunarak bayilerini teşvik bayilik verilmesiyle ilgili hazır- hkların devam ettiğini de kay- detti. Geçen yılki zararı 700 milyar liraya yükselen Sümerbank'ın bayilik dağıtma yoiuyla yeni ba- yilik verdiği semtlerde zararına çalışan kendi mağazalannı ka- patma imkânı bulduğu ve yüz- de 9O'ı kendine ait olmayan bi- naların kira giderinden kurtul- duğu ileri sürülüyor. Bu anlam- da Sümerbank'ın son 2 ayda za- rardaki 150 mağazasından 8'ini kapatuğı ve yeni bayilikler ve- rildikçe her ay zarar eden 2-3 mağazanm kapatılacağı öne sü- rülüyor. Sümerbank'ın zaran- mn büyük kısmıru oluşturan 32 fabrikanın satışı yoiuyla özelleş- •iirilmesinin ise erken seçim ön- cesi siyasi belirsizlik nedeniyle gündeme gelemediği ifade edi- liyor. Ilgiler, "Ne yerli ne de yaban- cı yatınmcılar böyle bir dönem- de bu kadar büyük yatınma so- yunamazJar" görüşünü savunu- yorlar. Sümerbank'la ilgili 1990'ın haziran ayında mağazaların devri esasına dayandırılan bir özelleştirme programı yapümış, ancak KOİ ile ortaya çıkan yet- ki tartışması yüzünden uygula- namamıştı. O dönemde Sümer- bank Yönetim Kurulu Başkanı olan tbrahim Çakır ve Genel Müdür Ahmet Özerdim, 1989 rakamlanyla zararlan toplam 300 milyar lira olan 466 mağa- zadan bir bölümünün devredi- leceğini, aynca yeni bayilikler de verileceğini söylemişlerdi. Sümerbank ucuzluğuna son Korukçu:Yüksek faiz tehlikeli • ANKARA (UBA) —îş Bankası Genel Müdürü Ünal Konıkçu, yüksek faiz politikasımn tehlikeli sonuçlara yol açabileceğini belirterek "Faizlerin düşürülmesi için banka yöneticileriyle görüşmeler yaptıklarını" söyledi. İş Bankası Genel Müdürü Ünal Konıkçu, mevduat faizlerindeki yükselmenin tehlike işaretleri verdiğini kaydederek bu tırmanışın durdurulması gerektiğıni bildirdi. Konıkçu, "Yüksek faiz beraberinde enflasyonu da yükseltir. Yani enflasyonisttir. Son günlerde faizlerin düşmesi gerekirken bazı bankalar faizleri yükselttiler. Bunlar tehlikeli sonuçlara yol açabilir. Buna bir çözüm buhnak şarttır" dedi. Sümerbank, yazlık konfeksiyon ürünleri dışındaki çeşitlerinde ağustos ayında başlattığı ucuzluğa son vererekfiyatlarını yeniden arttırdı. Yüzde 60'lara varan fiyat artışlarımn zam anlamı taşımadığını belirten Sümerbank yetkilileri, peşin alışverişlere yüzde 15 indirim uygulandığını da bildirdıler. Ekonomi Servisi — Piyasada indirim sezonu devam ederken, Sümerbank yazlık konfeksiyon ürünlerinin dışındaki çeşitlerin- de ağustos ayında başladığı ucuzluğa son verdi. Ayakkabı, ev eşyası ve kumaş gibi çeşitle- rinin fıyatlannı 2 eylülden itiba- ren yüzde 50'leri aşan oranlar- da arttıran Sümerbank, buna karşın peşin ahşverişlerde yuz- de 15 indirim uygulamasına başladı. Sümerbank yetkilüeri, Sümerbank'ta Ucuzluk Sonrası Fiyatlar Çeştt Erkek ayakkabısı Kadın ayakkabısı Çocuk ayakkabısı Spor ayakkabısı Tek kişilik nevresım Çift kışılık çarşaf (desenlı) Tek kışilık çarşaf (renkli) Çift kışılik çarşaf (beyaz) Haviu Banyo seti Pike Erkek Palto Empırme kumaş (rnetre) Lastikotın (metre) Eddftyat (TL) 82.000-115.000 70 000-120 000 50.000-80.000 82.000-119.000 86.900 33.800 24 200 30.400 8.100-28.800 86.400 36.800 365 000 5.100-10 500 88.000 Ysnl fiyat (TLJ 97.000-135.600 80.750-137.300 53.500-101.000 84.000-125.800 109 900 42.400 30.200 37.400 9.500- 33.200 91 500 51.000 382 500 5 800-11900 101 200 NOT 2 eylülden geçerli olan yeni fiyatlar, peşin satışlarda uygulanan yüzde 15 ındınm göz önûne aiınarak belırlenmiştır artan fiyatların yüzde 15 indi- rimden sonra 2 ay önceki sevi- yesine geldiğini vurguluyorlar. Sümerbank'ta 'kışhk fiyat' uygulamasına geçilmesinden sonra şu an sadece yazlık kadın ve erkek kıyafetleri, ağustos ayındaki seri sonu ucuzluk fi- yatlarıyla müşterilere sunulu- yor. Ucuzluk sonrası fiyat artı- şının ise en çok yatak çarşafı, nevresim türü tekstil ürünlerin- de ortaya çıktığı görülüyor. Çeşitli dönemlerde ayakkabı- da yaptığı büyük ucuzluklar ne- deniyle tüketicilerin hücumuna uğrayan Sümerbank, yeni kışhk fiyatlarıyla ayakkabıda da piya- sanın fiyatlannı yakaladı. Sü- merbank mağazalannda stok- larda bekleyen sezon sonu ucuz modellerin tükenmekte olduğu da göze çarpıyor. Erkek ayak- kabdannın yeni fiyatlan 114 bin ile 159 bin 50C lira, kadın ayak- kabılannın fiyatlan 95 bin ile 161 bin 500 lira arasında deği- şiyor. Ancak raflarda kalan es- ki modeller daha ucuza satılı- yor. Çocuk ayakkabılannda ise 63 bin liradan başlayan fiyatlar 119 bin liraya kadar uzanıyor. Söz konusu modellerde bir ay önce ise 82 bin liraya erkek ayakkabısı, 70 bin liraya kadın ayakkabısı, 50 bin liraya da ço- cuk ayakkabısı satın alınabili- yordu. Sümerbank müşterileri, "Eskiden ucuz diye gelip birer ikişer çift ayakkabıyı Sumer- bank'tan alırdık. Ama şiradi fi- yatlar diğer mağazalara yaklaş- tı" diye yakınıyorlar. Sümerbank müsterilerine pe- şin alışverişleri için yüzde 15 in- dirim yaptığı gibi 2 aylık taksit- lerde de bu fiyatlara vade farkı uygulamıyor. Dolayısıyla Sü- merbank'ın arttırdığı bu fiyat- lar daha çok taksitle alış'eriş yapan müşteriler için geçerlilik taşıyor. Sümerbank yetkilileri yüzde 15 indirimi'sezori sonu ucuzluğu' devam eden yazhk giysiler dışındaki tüm çeşitlere uyguladıklannı vurguluyorlar. T U K E T I C I G O Z U Y L E MERAL TAMEB Kaparonun miktarı ne olmalı? "Esim ve 2 çocuğumla Kurban Bayramı'n- da fazla seyahat yorgunluğu çekmeden bir tatil yapabilmek için bayram öncesi gaze- tenizde yayımlanmış olan ilandan yola çı- karak "Marmara Adası, Çınarlı M«vkll, DE- MOS Turlstik Testaleri'ne itibar etmeye ka- rar verdik. Ancak önceleri kesinlikle yer bu- lunamayan bu tesiste 21 haziran cuma gü- nü son anda bizim için müsait bir yer bulun- du. Tesisın sahibi Celal Toprakoğlu, yer ayırt- mak üzere bir miktar peşinat yatırmam ge- rektiğini bana bildirdi. Bizim toplam masra- fımız 1 milyon 600 bin lira tutuyordu. Hazır elimde mevcutken bu meblağın 1 milyon lirasını verilen banka hesap numarasına der- hal yatırdım. Ne var ki evdeki hesap çarşıya uymadı. iş Bankası Beşiktaş Şu- besi müdirelerinden olan eşimin aniden nöbetçi kalması icap etti. Bunun üzerine aynı gün tesisin İstan- bul bürolarının numa- ralarını arayarak re- zervasyonu iptal ettir- dim. Celal Toprakoğ- lu'nu bulamadığım için ertesi gün olan 22 haziran sabahı Mar- mara Adası'ndaki te- sisi arayarak rezervas- yonun iptalini tekrar ettim. Eğer icap eder- se bu konuşmalarımı tevsik ederek ispat et- mem mümkündür. Bayram sonrası pek çok kere aramış olma- ma rağmen Celal Top- rakoğlu'nu bulama- dım. Sekreterine her seferinde not bıraktığım halde hiçbir haber çıkmadı ve param iade edilmedi. Daha sonra turist rehberi bir arkadaşım aracılığıyla Celal Toprakoğlu ile bağlantı kur- duk. Kendisi önce yardımcı olacağını söyle- di, ancak sonradan o odayı başkasına sata- mamışsa kaparomuza el koymasının gayet tabü olduğunu ifade etti. Şimdi ben şu soruların yanıtını arıyorum: 1) Zaten çok kısa bir süre önce yapılmış olan rezervasyonu iptal etmeme rağmen peşin ödediğim 1 milyon liraya nasıl el ko- nabilir? 2) Bu tür iptallerde yanması doğal olan kaparo miktarı nedir? 3) Peşin olarak 1 milyon lira yerine 200 bin lira yatırmış olsaydım ne olacaktı? Benden 800 bin lira daha istenerek rakam 1 milyon liraya mı tamamlanacaktı?" Okurumuz Alaattln Kılıç'ın bu haklı soru- ları üzerine arkadaşımız Dfdar Arelan DE- MOS tesislerinin sahibi Celal Toprakoğlu ile uzun arama ve çabalardan sonra görüşebil- di. Ancak Toprakoğlu "Kardeşim, insanlar arasındaki hukuki sorunları çözmek size mi kakdı? 1 milyonu ödememişsek size ne? Siz milletin avukatı mısınız" şeklinde sinirli bir ifadeyle konuştu. Celal Toprakoğlu ile daha sonra biz de gö- rüştük. Aynı sert çıkışları bize de yaptı. Okurumuzun rezervasyonu iptal falan et- mediğini, herhangi bir telefon edilmediğini ısrarla vurguladı. Haber verilmediği için bay- ramda odanın boş kaldığını savunan Top- rakoğlu, kendisinin borçlu değil, aksine ala- caklı olduğunu ve "600 bin liralık alacağı- nı tahsil için Alaattln Kılıç'ı mahkemeye ve- receğinl söyledi." Kaparo ne demektir? Bir rezervasyon ip- talinde "yanması" gereken kaparo miktarı nedir? Bu konuyu öğrenmek ûzere Türkiye Seyahat Acenteleri Birliği Başkanı Ba- hattin Yücel'le görüş- tük. Yücel, Turizm Ba- kanlığı'nın bir yonet- meliği olduğunu, ge- nelde 7'de 1 olarak yani rezervasyon 1 haftalıksa 1 günün üc- retini yakacak şekilde kaparo ödenmesi ge- rektiğıni belirtti. Yücel, rezervasyonun ne za- man iptal edildiğinin de önemli olduğuna dikkati çekti. Bu olayda rezervas- yon son gün yapıldığı için iptal hemen 24 saat sonra olmasına rağmen tatilin ilk gü- nüne rastlıyor. Ama zaten DEMOS'un sa- hibi ısrarla böyle bir iptalin yapılmadığı gö- rüşünü savunuyor. Buna karşılık okurumu- zun elinde iptalı yaptığına dair yazılı belge yok, ama aynı değerde bir başka belge var. Toprakoğlu 'nun rezervasyonun iptal edil- mediği iddialarına karşılık, okurumuz PTT'den söz konusu dönemde ettiği telefon- ların dökümünü istedi ve DEMOS'a 22 hazi- ran jünü saat 11.20'de telefon ettiğini belge- ledi. Kıssadan hisseye gelince... Rezervasyon iptallerıni taahhütlü olarak ya da yazılı bel- ge karşılığında yapmakta yarar var. Aynca ka- paro verirken de toplam bedelin dörtte birin- den fazlasını ödemenin sanırız pek manası yok. Bırakın paranız sizin cebınizde dursun. Ödeyeyim de kurtulayım derken bakın neler oluyor? Okurumuzun kaparo miktannın ne olma- sı gerektiğiyle ilgili sorusunu ise Turizm Ba- kanlığı'nın ilgisine sunuyoruz. Göreve geldi- ğinden bu yana köşemizdeki yazılarla yakın- dan ilgilenen Turizm Bakammız Bülent Akarcalı, eminiz bu konuya da açıklık geti- recektir. BOSCH dünyanın 130 ülkesinde milyonlarca aracı, 91.545 hassas parçasıyla donatır. Yeryüzünde milyonlarca sürücü, dev otomotiv teknolojisine güvenerek her gün milyarlarca kilo- metre yol kat ediyor. Bu büyük sorumluluğu, otomotiv sanayine dünyanın en kaliteli en hassas parçalannı üreten BOSCH Otomotiv de paylaşıyor. 91.545 hassas parçasıyla BOSCH, milyonlarca aracın gücünü, performansını ve emniyetini do- ruğa yükseltiyor. Mozambik'ten Almanya'ya... Amerika'dan Türkiye'ye kadar üretildiği ve kul- lanıldığı bütün ülkelerde, milimetrenin onbinde biri kadar bile değişmeyen hassas kalite standardı, BOSCH adını, erişilmez bir üstünlüğe ve üne ulaşünyor. Bugün Tûrkiye'de ve dünyanın en gelişmiş ülkelerinde araca can veren parçalar ihtiyaç konu- su olduğunda BOSCH markasından daha üstün bir seçenek bulunamaması işte bu gerçeğin sonu- cudur. Dünyada gelişmeleri izleyen bütün insan- ların BOSCH un sağladığı teknolojik üstünlüğü, yani hassas kalite ve yüksek performansı tercih et- melerinin nedeni budur. Bu kalite... Bu teknoloji... Bu performans aşılamaz. "Lider... Onde Gider © Dizel Pûskürıme Sıstemleri @ Benzın Püskürtme Sıstemleri @ Mazot Pompalan (K, KE, L Jetronic, Motronic) @ Enjektörler, Enjektör Kütükleri ©Ateşleme Sıstemleri © Mazoı Isıucıları © Distribütörler 8 Kızdırma Bujileri © Endüksiyon Bobinleri © Yakıt, Yağ ve Hava Filtreleri ©Bujiler ©Marş Motorları, Otomatiklcri 8 Uyan Sıstemleri. Sinval, Fren ©Şarj Dinamolan, Konjektörler ve Tepe Lambalan 8.\kûler (Bakam Gerektirmeyen) % Silecekler, Sılecek Molorları © Egsoz Sıstemleri @ Kornalar, Havalı Kornalaı @ Katalizatörler % Oto Alarm Sıstemleri ©Aydınlatma Sıstemleri: Farlar. % Şalterler, Röleler, Sigorta Uave Farlar KutuJan © 6-120 V Elektromotorlar % Fren Sıstemleri, ABS, ASR Sıstemleri © Ha\ r alı Fren Sıstemleri % Amortisörler © Blaupunkt Oto Hifı Sıstemleri Bosch; 29YetkiliBaşbayii, 170 Bosch Servisi ile satışta ve satış sonrasında hep yanınızdadır. BOSCH Bosch Otomotiv