Katalog

Cumhuriyet Sahibi: Cumhunyet Matbaacılık ve Gazetecılık Türk Anonım Şırketı adına Berin N»di • Murahhas Üye: Eminc Lşaklıgil « Genel Yavın Müdürü: Hasan Ccnud, Yazı lşlerı Müdürü: Ok*y Göntnsin 0 Haber Merkezı Müdürü: Yalçu Bayer, Sayfa Düzenı Yönetmeni: Ali Anr • Temsılcıter ANKARA: Atamet Tan, İZMİR: Hikmet Çetiıkayı, ADANA: Çcda Iv Polıuka Cel«i Ba^ıngif, lstanbui Haberlen Ş«u> Kalkın, Ekonomı Menl Tamer, Dış Haberler Ogun Bala, İş-Sendıka. Şukru KeUna, Kııltur Cdsi Uster, Egıüm Gcoao Şaylan, Yurt Haoerlen. Necdct Doftın, Spor Danı;manj AMuHudir Yscrinuuı, Dızi Yazılar Kcran Çalışku, Araştırma: Şakin Alpay, Duzcttmr AMvUak Ytaa £ Koordınalör. Akroel Korulsan 0 Mah lşler: Erol Erkul 0 Muhasebe Bufenl VuMf # Bütçe-Planlama. Sevgi Onıuııbeşeoglıı # Reklam A«e Tonın 0 Idarr Huseyın Gnrer 0 İşletme. Önder Çetik 0 Bılgı-Işlem N»ıl Inil 9 Persond Sevgı Bostancıogla farm Kurulu Başkan llhın Selçuk. Okl.j Akbal, YaKın Bayo-, H u u Ccnnl. Hikmet Çetiıkıyı, Ok»> Gönensiıl, Ugnr Mımcı, Ali Sirnen, Akmt Tın Basan ve Kova/ı Cumhunyet Matbaacılık ve Gazetecılık T A.Ş. Türkocagı Cad. 39/41 Cafcüojlu 34334 İst PK. 246 - lstanbul Tel. 512 05 05 (20 hat), Telto. 22246, Fax: (1) 526 60 72 # Bıirolar Ankın: Ziya Gökalp Blv tnlulap S. No: 19/4, Tel 133 11 41-47, Teler 42344, Fax: (4) 133 05 65 # Izmir H Zıya Blv 1352 S. 2/3, Tel. 13 12 30, THra: 52359, Fax. (51) 19 53 60 # Adun: lnönfl Cad. 119 S No: I Kal 1, Tel 19 37 52 (4 hat), Tela 62155, Fax. (71) 19 25 78 TAKVlM: 23 EYLÜL 1991 Imsak: 5.19 Güneş: 6.45 ögle: 13.01 Ikindi: 16.26 Akşam: 19.08 Yatsı: 20.28 itfaiye Haftası bugün başlıyor. İstanbulItfaiye Müdürü Kılıç, yangın güvenlikyasalannın çağdışı olduğunu söylüyor Itfaiye,sadecehortum değüTAYFUN GÖNÜLLÜ Sultan 3. Mnrat 1579 yılında tstanbul kadısına gönderdiği fermanında şöyle der: "tstanbul arada sırada yan- gıasız olmuyor. Yangını çıkar çılunaz önlemek için ne gerekir- se her şeyden mühimdir. lstan- bul ehalisinden ayn herkes evi- nin damına kadar ulaşacak bir merdiven bulunduracaktır. Bir yerde yangın çıkbğı gibi oradan Idmse kaçmayacaktır. Herkes adanüan ve komşulan ile Yeni- çeriler vesair halk yetişinceye kadar yangını sondünneye çalı- şacaktır. Her iki üç ayda bir bil- hassa yangın tehUkesine fazla maruz bnlunan yerler teftiş edi- lecektir. Evkrinde merdivenle- ri ve su doln fıçüan bulunma- yanlar tutulup subaşıya teslim editecektir ve cezaya çarptınla- cakür." Aradan 400 yıldan fazla za- man geçti. Yangınlarda ve yan- gınlarla milcadele tekniklerinde çok değişiklikler oldu. Ama bir şeyde değişiklik olmadı: Yan- gınlann önlenmesine karşı alı- nacak güvenlik önlemlcrinde ve en önemlisi de eğitimde. tstanbul Îtfaiye Müdürü Doc. Dr. Abdurrahman Kıltç, İTU Makine MOhendisliği Bölumü'n- de, konusu ısı tekniği olmasına karşm yangınla ilgili pek bir şey bilmiyormuş. "Bunun suçlusu, bana ilkokuldan itibaren eğiti- mini venneyenlerdir" diyor. Kıhç, "Yangın denince itfai- ye, itfaiye denince de bortum akla geliyor. Oysa oJay makine- dsiyle, elektrikçisryle, şehircisiy- le, kimyacısıyla, mimarıyla kompüke bir bilim dah" diyor. Îtfaiye Haftası bugün başlı- yor. Ancak Kılıç, haftanın et- kinlerini organize ederken "Uginç" ve aynı zamanda da "üzücü" olaylarla karşılaştığı- nı belirtiyor. "Tiirkiye'deki azınlık okulla- nnın bepsi bize egitim için baş- vuruyorlar. Miili EgHinı'den ise şimdiye kadar bir oknl başvur- madı. Hafta için okullara gidip yangın guvenliği önlemkrini an- latakm dedik. 12 okuldan 8'i is- teğimizi geri eevirdi. Bflgi ver- memizi bile istemediler." Doç. Kılıç, yangınlar ve bun- lann güvenlik önlemleri konu- sunda hemen hemen Türkiye'- nin tek otoritesi. Birçok ülkenin itfaiyelerinde güvenlik önlemleri araştırması yaptıktan sonra Ja- ponya'da 4 ay yangın güvenlik önlemlerini izledi. Kılıç, Türki- ye'de konuyla ilgili "çağ dışı" yasalann yürürlükte olduğunu beürterek şiddetle sivü savunma teşkilatını eleştiriyor: "Dünyanın her tarafında si- vil savunma, itfaiyenin içinde bir birimdir. Sivil savunma, ba- nş zamanında çauşır ve yangı- na, sele, depreme hazırlıklıdır. Savaş zamanında da aynısını İtfaiye Haftası boyunca İstanbul İtfaiye Mödürlügü yogun çalışma içinde. Anakent Belediyesi'nin reklam panolanna afişler yapıştınlacak. Kılıç, "İstanbul felaket içinde" görüşüne İstanbul İtfaiye Müdürü Abdurrahman Kılıç, katılmıyor. "Yangın ne zaman yangın çıkmadan "İtfaiyecilik makinecisiyle, elektrikçisiyle, konu edilirse o zaman bir şeyleri aşmış oluruz. şehircisiyle, kimyacısıyla, mimarıyla Sonra İstanbul hemen yanmaz" diye konuşuyor. komplike bir bilim dalı" diyor. kuüanır. Ama sivil savunmada- ki insanlann banş zamanında beUetflmesi bana çok saçma ge- liyor. Sel olur, deprem olur, yangın olur, sivil savunma yok. Sivil savunma ne zaman işlevi- ni yerine getirecek? Savaş oldu- gu zaman. Bizün dışımızdaki ül- kelerde sivil savunmamn çok özel görevleri vardır. Sivil sa- vunmanın geniş kapsamh alınıp da itfaiyenin dışında tutuldugu bir başka ulke daha yoktur." tstanbul İtfaiye Müdurlüğü'- nün 30 ayn yerde istasyonu ve 180 aracı var. 1991 bütçesi ise 225 milyar lira. Kılıç, yine hükümetten doğ- rudan doğruya gelir almayan tek itfaiyenin Türkiye'de oldu- ğunu söylüyor ve ekliyor: "Kaynakiuın olması lanm. Ama bizde tek kaynak belediye. Belediye de başka yerden ala- cak, sürekli yiyen bir kuruluş olan itfaiyeye verecek. İtfaiye- ye verilen geri gdmez. Orman yangınına, askeri yangına, okul yangınına, deniz yangınına gi- dersiniz, butun masraflan bele- diye karşılar. ttfaive gibi bir külfetin sadece beledi>enin sır- üna yüklenmemesi lazım." "Bunun çözümu var mı?" "Bir sistem kurulmalı. Zo- runlu sigortanın getirilmesi la- zım. En azından işyerleri için. O toplanan paranın buyük bir kıs- mının itfaiyeye aktanlması la- zım." Türkiye genelinde sigortalı bi- nalar yüzde 3 dolayında. İşyer- leri ise yüzde 13-14. Bu oran İs- tanbul'da biraz artıyor. Sigor- taL binalardan elde edilen geli- rın yuzde 10'u itfaiyeye aktarı- lıyor. Bu da 225 milyar liralık bütçe içinde 16 milyar gibi kü- çük bir yer tutuyor. Kılıç'ın yakmdığı konulardan biri de basın. "tstanbul felaket içİDde" haberlenne katılmıyor. Ve "Yangın ne zaman olmadan konu edilirse o zaman bir sey- leri aşmış oluruz. Sonra İstan- bul nemen yanmaz" diyor 'me- rak etmeyin' dercesine Kılıç. Konu İstanbul'da yangın teh- likesine gelince aramızdaki ko- nuşma "bir sonı bir yanıf'a dö- nüşüyor: "İstanbuPdaki yangın riskli olan yerleri söyler misiniz?" "1985'ten önce açılmış yük- sek binalar. 1974'ten önce açıl- mış işyerleri tehlikeli yerlerdir. Genel olarak 1. derecede riskli bölgeler Eminöniı, Beyoğlu, Bayrampaşa." "Yangına riskli devlet kuru- mu var mı? " "Devlet kurumu olarak yan- gına risksiz yer var mı diye so- rarsanız ben ona da yanıt vere- mem. Çıinku çok fazla." "Sizin binanız?" "Giivenlikli. Çünkü 24 saat, 80 itfaiyecimi ayakta tutuyo- rum. Ama bu, itfaiye merkez- terinde yangın çıkmayacak an- laraına gelmez. Geçenlerde İs- tanbul dışında bir itfaiye istas- yonunda yangın çıkmış ve pom- palan o anda çalışmadığı için kiil olmuş." "Atatürk Kültür Merkezi..." "lyi bir haber sistemi var. Bodrum katlanndaki yagmuria- ma sistemi yangın çıktıgında kendiliğinden harekete geçiyor. Geçen yıl bizzat kontrol ettim. 2 bin tonluk su depolan ağzına kadar dolu. Ekipleri çok titiz." "tstanburdaki hastaneler..." "Yangın güvenlik önlemleri kaçış yönunden fazla iyi degil.' "Anakent belediyesinin bu- lunduğu bina..." "Çıkışlan çok iyi, personeli- ni oldngu gibi egittik" Kılıç, sorularımızı keserek "Önemli olan, yeni yapılan bi- nalar güvenlik önlemlerini alı- yorlar mı, almıyoriar mı? Örne- ğin Sberaton Oteli önlemini ye- ni aldı. Harbiye Orduevi gaze- telerde çıktı. Nihayet sistemini kurmaya başladı. Dedeman Otel'ine gidip bakın, Etap'a gi- din bakın. Yangın güvenlik ön- lemleri yok. Sizin gazetenize geldim. Sizin binada da yok. Karşınızdaki ahşap bina çok riskli. Yanmaya başladı mı na- sü söndüreceksiniz? Biz günün en yogun saaüerinde sokağa na- SJJ gireceğiz. Önemli olan, yer- leri tek tek saymak degil. Bu iş- letmeler ruhsatlannı almışlar. Bir şey diyemeyiz" diyor. tstanbul'daki itfaiye teşkila- tının Türkiye'de en iyi teşkilat *olduğunu, diğer itfaiyelerin "imrenerek" baktığını belirten Kılıç şöyle konuşuyor: "Örnegin bir Ankara'da yan- gını nasıl söndüruyorlar, hayret doğrusu. Biz burada basının onünde olduğumuz için itfaiye- miz iyi degil diye yorumlanıyor. Oysa diger illere bir baktıgınız- da facia. Şu anda elimizde olan teknik ve egitim düzeyi hiçbir Uin itfaiyesinde yoktur." Kılıç, universitelere de büyük görev dıiştüğünü söylüyor ve ol- dukça iddialı konuşuyor: "Mezun olan mühendisleri- miz yangın güvenlik önlemleri- ni bilmedikieri gibi yangın mer- diveninin bile ne olduğunu bil- mezler. Dışarda olan merdive- nitaâlâyangın merdiveni kabul ederier. Oysa 7 katı geçen bina- lann dışına yangın merdiveni yapmak yasaktır." Japonya'dayangının nasıl söndürüleceği bilgisayarla belirleniyor Yangından itfaiye binasına TV yayınıBir yangın ihban gelir gelmez, arayan kişinin telefon numarası ekrana çıkar. Aynı zamanda ara- yan kişinin bulunduğu yerin krokisi de hemen belirir. thbar doğnılandığında, helikopter ha- valarur ve araçlar çıkar. Yalnız heb'kopter yangın söndurmek için değildir. Helikopter yangın yerinden, kumanda merkezine kapah devre naklen TV yayını yapar. Aynı zamanda yangının nereye doğru ilerlediğini, hangi yoUann kesilmesi gerektiğini, it- faiye araçlanrun nerede olduğu- nu merkeze bildirir. ttfaiye araç- lannın önünde ise bir öncü araç yangın yerine doğru hareket et- miştir. Bu araçta telefon ve faks cihazlan vardir. Merkezden bu öncü araca yanan binanın arun- da özellikleri fakslanır. Bilgisa- yar ise gelen faks bilgilerine gö- re yangına toz mu köpuk mü su mu sıkılacağını söyler ve yolda bunun hazırhklan tamamianmış olur. istanbul ttfaiye Müdürü Doç. Dr. Abdurrahman Kılıç, "Bütiin bunlara karşın Japonya'da yan- gın olmuyor değfl. tstanbul'da yangından ölen sivil vatandaşla- nn sayısı yılda ortalama 60. Tokyo'da ise 250" diyor. İstanbul'da bir yangına ulaş- manız kaç dakika sürüyor?" "3 dakikadan 45 dakikaya ka- dar çıkar. Ortalama 10 dakika- nın altmdadır. Bu, bolgesine gö- re değişir. Trafık, hava şartlan çok önemlidir." "Yeni teknolojik gelişmelere ayak uydurabiliyor musunuz?" "Merkezi santnü yapıyonız. İsUnbul'da 30 itfaiye santralı var. Bunlarda 120 santralcı ça- bsır. Ama santraUar birbirinden bagımsızdır. Siz 000 çevirdigi- nizde en yakındaki itfaiye istas- yonuna düser. Fakat biz bunu buradan takip edemeyiz. Ne ka- dar araç çıkarttıgını ve doğru degerlendirme yapıp yapmadıgı- nı büemeyiz. Bilgisayar sistemi- ni kurmaya çahşryonız. Yatuım- larunız 15 yıl sonrası içindir. Şu anda büyük binalann tiım veri- lerini topluyoruz. Örnegin Dol- mababce, Galeria gibi. Bir yan- gın anında itfaiyeci hangi kapı- dan girecek, sorumlulan gecenin bir saatinde nereden bulunacak, bütiin bilgiler depolanıyor. Bu büyük bir ataktır." Tokyo'daki itfaiye kumanda merkezi. HAFTA BOYUNCA NELER YAPILACAK? Sizin fırçanızdan itfaiye tstanbul ttfaiye MüdürlUğü, ilk ve orta dereceli okul öğrencilerinin, "yangından korunma ve yangın guvenliği" konusunda eğitilmesinin, yangın sayısını ve zarar oranını azaltarak itfaiyenin yangına müdahaJesini kolaylaştıracağı gönişünde. Hafta boyunca bu görüşten hareket ederek "Sizin Kaleminizden, Sizin Fırçanızdan İtfaiye" konulu resim, şiir kompozisyon yanşması tamamlandı. Sergi Beyoğlu Sanat Galerisi'nde 1991'in itfaiyecisi ise Rüştü Uzun. 18 yıllık itfaiyeci olan Uzun, 9 bin dolayında yangının söndürülmesine katıldı ve lOCyden fazla kişinin de hayatını kurtardı. Rastlantı sonucu itfaiyeci olan Uzun, "Yeniden doğsam yine itfaiyeci olmak isterdim" diyor. Evli ve bir kızı, 3 oğlu olan Uzun'un katıldıgı önemli yangınlar şunlar: "Güriin Han, Aksaray Yeraltı Çarşısı, Yunan otobüsü, Ulker Fabrikası, Profilo, Askeri Levazım Amban, Sümerbank, Kazhçeşme Deri Fabrikası." Aynca hafta boyunca ilkokul öğrencilerine dağıtılmak üzere 300 bin broşür basıldı. Hafta boyunca konserler verilecek, eğlenceler duzenlenecek. İtfaiye bunyesinde spor karşılaşmaları yapılacak. 15 milyon kibritin üzerine yangın güvenlik önlemleri yazıldı. 4 Atıklar Körfezi' • ADANA (AA) — Doğu Akdeniz ile tskenderun Körfezi'nde çevre kirliliğinin had safhaya ulaştığı bildirildi. Ortadoğu Teknik Üniversitesi (ODTU) Erdemli Deniz Bilimleri Enstitüsü öğretim üyesi Doç. Dr. Özden Baştürk, çevredeki petrol dolum tesisleri, gübre fabrikalan, tskenderun Demir-Çelik fabrikalan (tSDEMİR) ve öteki sanayi kuruluşlannın atıkları sonucu, lskenderun Körfezi'nin âdeta bir 'Aüklar Körfezi' durumuna geldiğini söyledi. Mucitler haftası • ANKARA (AA) — Mucitler ve Araştırmacılar Haftası bugün başuyor. Hafta boyunca yeni buluşlar ve araşUrmalar sergilenecek, mucitler tanıtılacak ve paneller duzenlenecek. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, Milli Egitim Bakanlığı, Kosgeb, TRT, MPM ve ODTÜ Ue Mucitler ve Araştırmacılar Derneği larafından düzenlenen hafta, bugün Sanayi ve Ticaret Bakanlığı Sergi ve Konferans salonlarında törenle açılacak. Mucitler ve Araştırmacılar Haftası'nda yeni buluşlann ve araştırmaların sergilenmesi, tanıtılması, sanayicilerle buluş yapanlar ve araştırmacılarm işbirliği için zemin hazrrlanması, yeni buluşlara sanayide uygulama alanlannın bulunması ve araştırmacılığın gençler arasında yaygınlaştırılması amaçlanıyor. Başarılı gazeteciler • NEVŞEHİR (Cumhuriyet) — Nevşehir Gazeteciler Cemiyeti, 1990 yıbmn başanlı gazetecilerini belirledi. 7 ayn dalda düzenlenen yanşmada gazetemiz muhabiri Selahattin Şahin, haber dalında birınciliğe layık görüldü. Nevşehir Gazeteciler Cemiyeti tarafından ilk kez düzenlenen yanşmada Türk basın kuruluşlarına yaptığı katkılardan dolayı Devlet Bakaru tmren Aykut'a da jüri özel ödülu verildi. Yanşmada dereceye giren gazeteciler şöyle: Makale dalında: Durmuş Dedeoğlu (Lale), Nebati Yücekul (Göreme); Fıkra dalında: Şahin Kaya (Lale), Taner Erdoğan (Göreme), Haber dalında: Selahattin Şahin (Cumhuriyet), Mustafa Sertbakan (Hürriyet), Nihat lşiten (Sabah); Haber fotoğraf dahnda: Metin Yıldınm (Hürriyet); Röportaj dalında: Kübilay Tümen (Lale); Spor yazısı dahnda: Zeyyat Saygın (Lale), Hamdi Başer (Göreme), Ahmet Korkmaz (Turkiye); Sayfa düzeni dalında (Lale gazetesi). Zeıma destek • İZMİR (Cumhuriyet Ege Bürosu) — Milli Egitim Bakanlığı Ortaöğretim Genel Müdürlüğü ile Kültür Bakanlığı Anıtlar ve Müzeler Genel Müdürlüğü'nün isteği üzerine Bakanlık tarafından orta dereceli okul müdürlüklerine gönderilen yazıda, "Zeus Sunağı ve Troya hazinelerinin ulkemize iadesi konusunda kamuoyu oluşturulması, konunun önemi nedeniyle ortaöğretim düzeyinde öğrenci ve öğretmenler arasında imza kampanyası açılması" istendi. Çevreci, 'alternatif şûra' arayışında Yeşiller Partisi eski genel başkanları Celal Ertuğ ve Bilge Çontepe'nin yanı sıra Radikal Parti Başkanı İbrahim Eren ile Türkiye Hayvanları Koruma Derneği Başkaıu Zafer Murat Çetinbaş, Süha Tuğtepe ve Yıldız Emel yaptıkları açıklamada, şûranın ANAP'a oy kazandırmayı amaçladığını belirttiler. tstanbul Haber Servisi — Türkiye'de ilk defa bakanlık ta- rafından düzenlenen 1. Çevre Şûrası'nı protesto eden Yeşiller Partisi eski başkaalan ile baa çevreci dernek yöneticileri alter- natif bir şûra düzenlemenin yol- lannı anyorlar. Çevre şürasının ANAP'a oy kazandırmayı amaçladığını ve şûra komisyon- larına çevre konusunda uzman- laşmamış konuşmaalann davet edildiğini belirten parti ve der- nekler, çevre büincine sahip her- kesin katılabileceğı alternatif bir çevre şûrası düzenleme çağrısm- da bulundular. Yeşiller Partisi'nin önde gelen isimleri ise şûra konusunda farkh bir tavır sergiliyorlar. Partinin kurucu genel başkanı Celal Ertuğ ile eski Genel Baş- kanı Bilge Contepe, şûraya ka- tılmazken Contepe'den sonra parti yöneticiliğine getirilen Ay- dın Ayas, beraberindeki 6 parti üyesiyle birlikte şûraya katılma- yı yeğledı. Bakanlığın şûrasına muhalefet edenler, alternatif şû- ra çağnsı yaparken partinin res- men başında bulunan kişiler, şûra çalışmaJarına aktif olarak katıldılar. Yeşiller Partisi eski genel baş- kanları Celal Ertuğ ve Bilge Çontepe'nin yanı sıra Radikal Parti Başkanı İbrahim Eren ile Turkiye Hayvanlan Koruma Derneği Başkanı Zafer Murat Çetinbaş, Süha Tuğtepe ve Yıl- dız Emel önceki gün ortak bir yazılı açıklamayla alternatif bir çevre şûrası düzenleme çağnsı yaptılar. AA'ya yaptıklan ortak açıklamada, "seçim öncesinde yapılan şûranın ANAP'a oy ka- zandırmayı amaçladığını ve Çevre Fonu'ndan gereksiz har- camalann yapıldığım" belirten parti ve dernek yöneticileri, şû- ra komisyonlanna "çevre dahn- da uzmanlaşan bilim adamlan ve kuruluşlann dışında, ilgisiz kişilerin de davet edildiğini" ile- ri surdüler. Dernek ve parti es- ki başkanlannm ortak basın açıklaması şöyle: "Bizler, çevre şârasını ancak gerçek çevrecilerin, Yeşiller'in yapabileceklerine inanmaktayız. Bu nedenle Yeşillere, çevrecile- re, doğasever ve hayvanseverie- re, kültürel miras korumacılan ile tüm yurttaşlara çağnda bu- lunuyonız. YaraOcı. üretici, uy- gulayıcı olarak, hep beraber al- ternatif bir çevre şûrası düzen- leyelim." Bu açıklama konusunda gö- rüştuğumuz Yeşiller Partisi ts- tanbul İl Başkanı Osman Gü- miişlü, geçen hafta Çevre Ba- kanlığı'nca Ankara'da düzenle- nen şûra konusunda net bir tav- rı olmadığını açıkladı. Bu arada Yeşiller Partisi adı- na şûraya katılan ve şûra divan kurulu üyeliğine seçilen Aydın Ayas ise ortak basın açıklama- sında yer alan görüşlere katd- madığım belırterek şûranın de- mokratik bir ortamda yapüdığı- nı ve dileyen herkesin o komis- yonlara katılabileceğini öne sür- dü. 38 YILLIK GÜVEHCE... Demirbank'ta Mevduatınız 38 yıldır Türk ulusuna hizmet veren bir bankanın, hem de yüksek getiri ile, Demirbank'ın güven<esindedir. DEMIRBANK "İyı günler diler