Katalog

CUMHURİYET/2 OLAYLAR VE GÖRÜŞLER 23 EYLÜL 1991 Sosyal Demokrasi ve SeçmJer Enflasyon ve gelır dağıhmında gıderek artan dengesızhk, sadece az sayıda mutlu bir kesime daha çok mutluluklar getırirken, büyük kitleleri yoksulluğa sokmuş, darlığa düşürmüştür. SUPHİKARAMAN Ülkemız yenı bır seçım dönemıne gırmış bu- lunuyor Demokrasının \ azgeçılemez koşulla- nndan bınsı de seçımlenn genel oyla yapılması ve ışlevının durûst ve adıl >urütulmesıdır Seçım yasalannın çatısı, uygulamalar ve oluşturulan ortam ışlevın yurütülmesınde başlıca etmenler- dır Bılınmektedır kı, son on yılda demokrasımız bu yolda buyuk >aralar almıştır Onümüzdekı seçımlerle bu durumdan çıkılabı- lecek mıdır9 Yenı seçım yasasının, vüksek oran- da ülke ve bolge barajlanyla donatılmış yapısı ıle ulusal ıstencın adaleth bıçımde oluşturulması asla olanaklı değıldır Bu durumda seçımlerle yenı bır geçış dönemıne daha gırmış bulunacağız Demokrasıyı araç değıl amaç sayan partıler ıktı- dar olmadıİcça bunalımdan çıkılamayacaktır Sosyal demokratlar da demokrasıyı amaç sa- yan partılerdendır Sosyal demokrasının ülke so- runlan ıle bütunleşmesı sürecı, 12 Eylül donemı- nın araya gırmesı ıle en az on yıl ertelendı Sosyal demokrasının ışlevı bırkaç yıl daha gecıkünlırse ülkemızın demokratık yöntemler ıçensınde to- parlanması belkı de çok daha genlere ertelene- cektır 12 Eylülcüler görevlennı bılınçlı yaptılar Onlann yuİclendınldıklen gorev 1961 Anaya- sası'nın özgurlükçü ortamında serpılen ve 1973 genel -1974 yerel seçımlen ıle guçlenmekte oldu- ğu kanıtlanan, Türkıye solunun önünün kesılme- sı ve bu gehşmeyı sağlayan demokratık ışlevlenn çarpıtılması ıdı Bu nedenlerle. 12 Eylul'den sonra her şey. her turlu yasal düzenleme buna göre yapıldı Önce 1961 Anayasasıkaldınldı Sendıkalhaklarvede- mokratık kuruluşlar yok edıldı tçlennde özgur- luk. barış, emeğııı kutsallığı. sosyal adalet. layık duşunce ozlemı taşıyan herkes -ışçı. koylü, esnaf oğrencı, aydın bıreyler ve kuruluşlar- mahkeme- lere süruklendı Tutuklandılar, ışkence gördüler lnsan haklan çığnendı Özgurlukler yok edıldı Kokleşmış, demokrası gehşmesınde deneyım ka- zanmış sıyasal partıler kapatıldı Baskıcı bır or- tamda duzenlenen 1982 Ana>asası ıle toplumun demokratık gelışmesı ıpotek altına alındı Yuz- lerce kışı veto edılerek ıcazetlı partıler kurdurul- du, yapay meclısler oluşturuldu SODEP ve DYP gıbı tabandan oluşan partıler de\re dışı bırakıldı Ülkenın sosyolojık gelışmesının seçım sonuçlanna yansımasını çarpıtan seçım yasaları ıle ulusal ıstenç dejenere edıldı Sendıkalar de- mokratık kuruluşlar. sıyasal partıler bu yıkımdan paylannı aldılar En buyuk zarar da sol ıçenklı kuruluşlara \erdınldı Sos>ahst. sos- yal demokrat partıler ve ozellıkle de eskı CHP - lıler darmadağınık edıldı Cumhunyet donemı- nın tanhsel belgelen sayılabılecek CHP'nın tum belgelığını (arşıvını) kâğıt hamuruna dönuşture- rek > ok ettıler Bu vıkımın oluşturduğu depolıtıze ortamda yapılan 1983 genel seçımlen ıle ortaya bır de- mokrası ucubesı çıktı. 12 Eylul'un ışlevı ıle bu- tunleşen yenı sı\ıl ıktıdar onun uygulamalannı daha da ılen goturtu Seçım yasalanndakı değı- şıklıklerle ulusal ıstencın TBMM"ye >ansıması- nda, dunyada eşı \e benzen görulmeyen sonuçlar çıktı Bugune dek hıçbır demokratık ulkede hal- kından %35 o> alan bır partı ulusal meclıste 0 o65 ıle temsıl edılmemıştır Yerel seçımlerde halkınancak o o21 oyunu alan bır partı dünyanın hıçbır ülkesınde artık ıktıdarda kalamamıştır 67 ıl merkezınden sadece bınnde beledıyeyı kaza- nan, öbur 66 ıl merkezındekı beledıyelen frıuha- lefet partısıne kaptıran bır ıktıdann matematık temellennın de çokmüş bulunduğunu kabul et- mek gerekıyordu Bu gorunumü duzelteme>en bır anayasa sıste- mı artık ışletılemez durumdadır Bu nedenlerle- dtr kı, ınsan haklanna avkın uygulamalann, ış- kencenın sonu alınamamaktadır Gecelen evle- rınden alınan ınsanlann bırkaç gun sonra olulen bulunmaktadır Hucreevlen dıye basılan yerler- de ınfaz mangalan ışletılmektedır Ana>asaya a>kırı korsan televızyonyayınlannda ıç polıtıka- lara ve seçımlere bıçımler venlmektedır Hıç kımsenın aklına ozel televızyon yayınlanna ola- nak sağlayacak yasal düzenlemeler gelmemekte- dır Yasal olmayan zemınlerde polıtıka yapmak. koşeyı donmek sadece avncalıklı kımselere tanı- nan bır hak olmuştur Enflasyon ve gelır dağılımında gıderek artan dengesızhk, sadece az sayıda mutlu bır kesime daha çok mutluluklar getırirken. buyuk kitleleri yoksulluğa sokmuş. darlığa duşurmuştur 1982 Anayasası artık toplumsal sorunlara yanıt verememektedır Vaktıyle bu anayasaya kefıl olanların da her şeyı yanlış yaptıklan açığı çıkmıştır Bu anayasanın toptan değıştınlmesı gundeme gelmıştır Bu ortamda yenı seçımlere gıdılmektedır Demokratça duşunebılen. sosyal demokrasıye ınanmış herkes onümüzdekı genel seçımlenn çok değerlı bır fırsat olduğunu bılme- hdır Yıne bılınmelıdır kı, bugun ülkemızde te- mel sorun demokrasının yenıden kurulmasıdır 1973 genel seçımlen ve 1974 yerel seçımlennde onemlı kazanımlar elde etmış olan sosyal demok- rasının 12 Eylul hışmından sonra ıktıdar olması kesındı Bu, sosyolojık oluşumlann bır gereğı ıdı 12 Eylül duzenlemelen dort yıl ıçın bunu onledı Barajlı seçım yasalan \e sosyal demokratlann bolunmuşluğû de 1987'de sosyal demokrat ıktı- dan dort yıl daha erteledı Yalnız Zonguldak'ta seçım kazanan DSP. ülke seçım barajını aşa- mayınca, hıçbır yerde seçım kazanmamış sayıldı Buna karşın sosyal demokrat oylan bolmuş ol- ması, 1987 seçımlennde SHP'ye 59 mılletvekılı kaybettırdı Yenı seçım yasası, sosyal demokrat oylann bolunüşu esasına dayanarak hesaplanmış, tuzak barajlarla donatılmıştır Dort mılletvekılı çıka- ran bır seçım bolgesınde. potansıyel seçım gucu olan beş partı seçıme gınyorsa, başa güreşen bır partı çok az bır oy üstunluğu ıle ya dort mılletve- kıllığını de kazanır, ya da bu kuçuk ustünlüğu başka partıye kaptırarak sıfır mılletvekılınde kahr 12 Eylul'ün erteledığı sosyal demokrat ıktı- dannın yenıden ertelenmesıne aracı olmamak her sosyal demokratın gorevıdır Sosyal demok- rat oylann toparlanmasını onleyenler, vebal altı- nda kalacaklardır Sıyasal ufuklan kaplayan kara bulatlar ancak sosyal demokrat ıktıdarlarca yok edılebılecektır Ülkemızın sosyolojık gelışmesı sosyal demokra- sının ve sosyal demokratlann lehınedır Bunu 1989 yerel seçımlen de kanıtlamıştır Bu olanağı kullanamayanlann, bu gelışmeye engel olanlann halkımıza karşı sorumluluğu büyük olacaktır EVET/HAYIR OKTAY AKBAL Yeni MC'leri Önlemek Bir Görevdir ' Ecevıt Turkeş ın yerıne geçıyor" Bırden urperdım Ecevıt le Turkeş'ı yan yana getırdım Hıç yakışmadı Nasıl olurdu bu, Ecevıt ın Turkeş ın yerını alması' lnsan yaşadıkça neler goruyor'? Eskıler yaşa yaşa gor temaşa derlerdı Şımdı bu temaşayı ıbretle, huzunle seyret- mekteyız lnsan yaşamalı.yaşamalıda neler oluyormuş ola- cakmış gormelı 1 Kışı değışır Ya olumluya, ya olumsuza doğru Ama Bay Ecevıt kendısınden beklenenın tam tersını yaptı Olumludan olumsuza aldı başını gıttı 1 Gıdış o gıdış Sonu nereye varacak, goreceğız DSP'lı bır beledıye başkanı, bakın ne dıyor Ecevıt ın son haftalardakı tutumu Doğu ve Guneydoğu da nefretle karşılanmıştır SHP'ye saldırarak sosyal demokrat oyları parçalamaya çalışan bu ınsan, HEP ı bolucu bır partı olarak nıteleyıp bu partıde demokrası ve ınsan haklan muca- delesı veren yığınlarca ınsanı da boluculükle suçlaması utanç verıcıdır Boluculükle suçladığı ınsanlann omuzunda bugun- lere gelen Ecevıt acaba so! oyları bolmek ıçın ANAP'tan nasıl bır destek gordu"? Tum demokratlann aydınların Turkeş'ın yerıne geçmeye çalışan bu ınsana gereklı dersı vermesı kaçınılmazdır' Şaır yazar Bulent Ecevıt ın 1970yıllarının 'umud'u olmuş 'ılerıcı bır aydın nıtelığı taşıyan bır kışının kendı partısının bır beledıye başkanınca böyle anılması huzun verıcıdır Yıllardır yanlış bır tutumu surduren, ulkede aydın gucunu htçe saya- rak, çevresındekl ınsaniarı da bır sure sonra kendınden uzak- laşmak zorunda bırakarak hangı amaca varmaya çalışıyor"? Bu seçımlenn sonunda Bay Demırel'ı bır kez daha başba- kanlık koltuğunda gorursek, Türkıye'nın yönetımı uçuncu ya da dorduncu kez Demırel takımının elıne teslım edılmış olur- sa, bunda bınncı sorumlunun Bay Bulent Ecevıt olduğunu bıl- melıyız IşteKonda nınsontahmınlerı SHPyuzde19 DSPyuzde14 Doğru Yol yuzde 30, ANAP yuzde 24 Bu tahmtnlere gore ya DYPtekbaşına yadaANAP labırlıkteıktıdardadır Denecek kı, Demırel ANAP la, Ozal'lao kadar çoksavaştı kı, nasıl olur da bırlıkte hukumet kurarlar? Oncekı MC lerı anımsarsanız hıç de şaşılacak bır şey olmaz Demırel ANAP'ı bır kez alt et- sın, nasıl olsa ANAPtan nıce ınsan Demırel'ın yanına geçe- cektır Etkısı kuçulmuş bır ANAP la, seçımde bınncı sırayı almış bır DYP'nın anlasması bır günluk ıştır SHP son kurultayındakı çekışmeler yuzunden etkısınden çok şey yıtırdı Yuzde 30'lardayken bırden 19'a duştüyse, bun- da SHP'dekı gereksız anlamsız ıç kavgalann etkısı yok mu- dur"> Tam genel seçım oncesındekı kurultay kavgasıdır, SHP'- yı yuzde 19'lara, nerdeyse ıl barajlarının altına ıten demek hıç de yanlış olmaz Bılmem Bay Ecevıt partım yuzde 14'lere çıktı, artık Meclıs'- te grup kurabıleceğım dıye sevınmekte mıdır"? Bu sevınç ne kadar kısır, ne kadar anlamsızdır Bunu bu ulusun yararını dusunen herkes goruyor Ikı sol partının oyları yüzde33'übuluyor Her zamankı do- ğal CHP oy oranı1 Bu oyla sosyal demokratlar ulkenın bınncı derecede etkılı gucu olarak ıktıdara gelebılırler Ama kışısel ınatlaşmalar bır yandan SHP'yı ıçınden çokertırken, bır yan- dan da Bay Ecevıt'ın 'ıkı kışılık partısı de bolunmeyı korukle- mektedır Belkı de, DSP'yı 'sol' bır partı, saymakla yanılıyoruz Adı 'sol amakendısıgundengunesağakaymaktai Bırzamanlar özal'ın tutumunu şımdı Ecevıt ustlenmıse benzıyor Partının kapılarını herkese, her goruşe, düşunceye açmakla 1983 tekı ANAP ın yolunda yüruyor O zaman 'Demokratık Sol' yaftası- ndan 'sol sozcuğunu kaldırsın su andakı tutumuna yakışan bır yenı ad seçsın, orneğın Demokratık Karma gıbı' Oyle goruluyor kı bır dort ya da beş yıl MC'lerle yonetılmek tehlıkesıyle karşı karşıyayız Ne mı yapmalı'Şu yada bu, öyle ya da boyle dememelı, ona mı buna mı oy vereyım gıbı ka- rarsız tutumlardan kendımızı kurtarmalıyız Karşımızdakı partıler ıçınde yıne de en tutarlı, kadroları, programı, lıderı ıle en guven veren tek partıyı seçmelı O da SHP den başkası de- ğıl DEGERÜ ÖĞRETMENLER Eğıtimcı SEÜUMTTİN KAYA - GÖNÛL MEYDAH taratından hazırlanan, İlkokUİ MATEMATİK 1 ( 3.91991 Tanh 153 Sayı) İlkokul MATEMATİK 2 ( 991991 ' 172 Sayı) İlkokUİ MATEMATİK 3 ( 291991 138 Sayı) İlkokul MATEMATİK 4 ( 391991 157 Sayı) İlkokUİ MATEMATİK 5 (1891991 203 Sayı) Milli Eğıtım Bakanlığı Talım ve Terbıye Kurulu'nca beş yıl süreyie DERS KITAB! olarak kabul edılmışur Cafattih-İSnMUL Tlf.: 527 11 21 - 520 S2 12 Fu:52ttt12 Gece idrara sık kalkıyorsanız bızı araymız Tîf. 575 86 00 554 11 82 Konut alacaksanız, Yapı Kredi'den Konut Kredisi alacaksınız!.. AKTİF BANKACIUK Hemen konutunuzu seçin. Büyük, küçük, eski,yeni fark etmez! Yapı Kredi, büyük. küçük, eski, yeni, yazlık, kışlık, ev ya da işyeri her tür konut için Konut Kredisi veriyor. Yapı Kredi, konut seçiminize herhangi bir sınırlama getırmiyor!.. Kaç metrekare olursa olsun, hangi yıl yapılmış olursa olsun ya da henüz yapılmakta olsun, dılediğiniz konut için, Yapı Kredi'den Konut Kredisi alabilirsiniz. Konut Kredinizı 25 mılyon lıradan 250 milyon liraya kadar Türk Lırası, 10 bin dolardan 80 bin dolara ya da 20 bin marktan 120 bin marka kadar dövize endeksii olarak alabilirsiniz! Aldığınız krediyi 1 yıldan 5 yıla kadar, sayısız ödeme seçeneğınden biriyle geri ödeme imkânınız var... Aylık eşit taksitlerle ya da 3 ayda, 6 ayda bir ek ödemeli aylık taksitlerle... Ya da kendinizin önereceği bır odeme planıyla... Nasıl isterseniz! Konut sahibi olmak istiyorsanız, hemen konutunuzu seçıp, Yapı Kredi'ye gelin... Konut Krediniz sizi bekliyor. CUMHtJRtYErTE/V OKURLARA... OKAYGÖNENSİN Mektup ve Özel TV G eçen hafta tûm Türkrye'yi konuşturan ikı olay, basın-yayın dünyamızı doğrudan Ilgılendınyor. Bırincisi Sabah gazetesınde yayımlanan Özal'ın mektubu haben, diğen de SHP'nin de seçim kampanyası için bır özel TV yayını örgütfemes/. Mektup olayı bol bol tartışıldı, her tartışma da ıkı görüşle son buldu: 1) Mektup gerçektır. O gunlerin heyscanlı ve duyariı ortamında kantann topuzu kaçmıştır. 2) Mektup uydurmadır. Özal'ı yıpratmak isteyen herhangi tnr sıyasal mihrak tarafından üretilmıştır. Bu ıki olasılıktan hangisinin doğru olduğunu artık yargı saptayacak. Ama bızım dıkkatımızı çeken bır başka yön var: insanlar bu habere kuşkuyia yaklastılar, Cumhurbaşkanı'nın gösterdığı sert tepkı yıne "Gazete doğru yazmaz" dalgasını besledı Son on yılda basının uğradığı güven, manılırlık erozyonunu bu olay tm kez daha gösterdı. İnsanlar Türkıye'nın en çok satan gazetesınde çıkan böyle önemlı habere ınanıp inanmamakta tereddut ettıler, doğru olup olmadığını tartıştılar, daha da kötüsü "amacını" tartıştılar. "Amacı ne" sorusu ne yazık ki birçok gazetenın yayımladığı birçok önemlı haberin ardından ınsanlann ağzında bol bol dolaşan bir sonı oldu Gazetenın, gazetecinın amacı ne olacak ki? Haber vermek. Doğru olan bu. Ama yıne ne yazık kı insanlar gazetenın, gazetecinın habenni, yorumunu yazarken bır amaçla, bır maddı ya da manevı çıkaha hareket etmesini doğal görmeye baştadılar Her haberin ardında bır "amaç" arayan ınsan sayısı hızla çoğaldı. özal da mektup haberinin "TRT Genel Mûdürlüğü için yazıldığını söyledı; o da haberin, yorumun kendı başına bir görev olduğuna inanmıyor, ardında hep bır "amaç" arryor . Her habenn ardında amaç ve çıkar arayanlar nıçın çogalmasm kı? Cumhurbaşkanı özal'ı dinlerken gözlennın yaşardığını yazan btr gazetecinın yazdığı haberin ardında amaç aramaktan, yonımuna ınanmamaktan, sonuçta o gazeteye ve tûm gazetelere, gazetecılere güvenın sarsılmasından doğal ne olabılir? Gazetecılerın "güç odaklarıyla" ıliskiieri, korunması gereken mesafeler gıbı konularda akıtılan murekkep kaç yağ f/çjs/na eşıttır bılemeyız, ama sonuç ortadadır. , Şu anda yayını sûren özel TV Stari'ın haberieri, styasl programları için "Yalnızca habercılık yapıyor, herhangi bır amacı yok" cümlesinı kim söyleyebılır? özel TV konusunda oynanan oyuna bu köşede birçok kez değınıldı Türkiye'de herkes, ozel televızyonlara olanak sağlayan yasal değışikliklerin yapılmasından yana. Ama bu bir türlü yapılmadı ve ekranda, bir yanda TRT dığer yanda Magıc Box ile gerçek bır tekel yaratıldı ve surdürülüyor. Sesini duyurmak isteyen bır siyasal partının, hıç olmazsa seçim öncesinde gerçek bır eşıtlık sağlamasa bıle benzer bir olanağı kulianmaya çalışmasından doğal ne olabihr? Yıpranmış, ınandıncılığı azalmış yazılı basın bir yanda, ıktıdann denetımınde ıkı TV dığer yanda... Hasan Pulur, Mıllıyefte öncekı gün yayımlayan yazısını bazı uydurma haber ömekleri verdikten sonra şöy/e bıtıriyordu- "Elbette bütün bunlara bakıp 'işte basın!' demek mümkün değildır. Bunlar devede kulaktır, ama sinek de, devenin kulağından çok küçük olmasına rağmen mide bulandırır Time dergisinden Chnstopher Ogden'in deyimryle 'Basın boyie gözden düser' " Yine de doğrulan savunmaya devam etmekten başka yol görûnmuyor.. Siz de "Yapı Kredi İmkânlar Dünyası "nda y a ş a m a y a b a ş l a y ı n . Konut K r e d i s i r a h a t l ı ğ ı n ı yaşayınf YAPnCKREDi "hizmette sınır yoktur" İNGİLİZCE BILMEMEK EKSİKLİKTİR Bu duşunceyı paylaşan tnsanlara' • Doçentlık Bankacılık • OYS sınavlanna hazıdık • Kolej ogrenolen vs Yetışkınler Saat ucretı: 25.000 TL 512 OO 41 - 42 Auf»airAcenb« 1.1-15» 5S«-1I1 43 V