Katalog

20 EYLÜL 1991 EKONOMİ Kredi-mevduat geligmeleri • ANKARA (AA) — Bu yılın 8 ayında bankalardaki toplam mevduatta yüzde 29, banka krediierinde ise yüzde 31.4 artış kaydedildi. Ağustos ayı sonunda toplam mevduat 80 trilyon lira sınınnı zorlarken, banka kredileri 73 triJyon lira düzeyinde gerçekleşti. Merkez Bankası verilerine göre geçen yıl sonunda 61 triJyon 395 milyar lira düzeyinde bulunan toplam mevduat, sekiz ayda 17 trilyon 801 milyar lira artarak 29 ağustosta 79 trilyon 196 milyar liraya ulaştı. Bulgaristan'da özelİeştiraıe • ADANA (AA) — Bulgaristan'ın, özelleştirme girişiminde Türk modelini örnek aldığı, çahşmalan konusunda Türk fîrmalanndan teklif ve yardım beklediği bildirildi. Adana Sanayi Odası (ASO) yetkilileri, Bulgaristan hükümetinin, teknolojisini yenileyip kalkmmayı sağlamak amacıyla başlattığı, "Ekonomik Reform Programı"ndaki özelleştirme girişimleri konusunda, Türk modelini örnek aldığını söyledıler. DİE'ye göre üretinıarttı • ANKARA (AA) — Devlet Istatistik Enstitüsü (DİE), işyerlerinde gerçeklestirdiği "lmaiat Sanayii Aylık Eğilim Anketi" ağustos ayı sonuçlannı açıkladı. Açıklamaya göre imalat sanayiinde kapasite kullarum oranı ağustos - ayında yüzde 76'ya yükseldi. İmalat sanayiinde kapasite kullarum oranlan geçen mayıs ayında yüzde 75.8, haziran ayında yüzde 74.9, temmuz ayında ise yüzde 72.5 olarak hesaplanmıştı. TÜRSAB'm başkanıBalh • İSTANBUL (AA) — Türkiye Seyahat Acentalan Birüği (TÜRSAB) Başkanhğı'na Muktedir Ballı seçiJdi. Başkan Bahattin Yücel'in milletvekilliğine adayhğıru koymasıyla boşalan bu göreve, önceki gün yapılan yönetim kurulu toplantısında TÜRBAN ikinci başkanı Muktedir BalJı getirildi. Yapılan görev bölümünde ikinci başkanlığa Ömür Çağlar, genel sekreterliğe Sinan Kocapınar seçildi. TSE'den köylü egitinıi • ANKARA (AA) — Türk Standartlan Enstitüsü (TSE), iyi ahşveriş konusunda köylüleri egitmeye başladı. TSE'den yapılan açıklamada, köy muhtarlannm, köy halkının, öğretmen ve öğrencilerin katıldığı eğitim çahşmalan sırasında kaliteli üretim ve pazarlama ile bilinçli satın alma yolJarının anlatıldığı bildirildi. Şimdiye kadar Burdur'un Altınyayla ilçesinin Balhk, Çörten, Çatak, Asmabağ ve Kızılkaya köylerinde eğitim çalışması yapıldı. İş hayatmda kadın semineri • Ekooomi Servisi — "Başanda Kadmm önemi ve İş Hayatına Etkileri' konulu bir seminer , düzenlendi. 23 eylülde Istanbul Dedeman Oteli'nde yapılacak olan seminere Leyla Alaton, Cem Hakko, Başbakanhk Kadmm Statüsü ve Sonınlan Genel Müdürü Gül Aykor, psikolog danışman Leyla Navaro ve THY Genel Müdür Yardımcısı Günseli Tarhan konuşmacı olarak katılacaklar. TOBB'nin Piizce toplantısı • ANKARA (AA) — nirkiye OdaJar ve Borsalar Sirliği'nin (TOBB) 1988-1992 dönemi 9. oplantısı yann Düzce'de apılacak. Düzce Ticaret ve ianayi Odası'nda lüzenlenecek olan aplantıda, son ekonomik elişmeler ele alınarak cilen çözümJenmesi ereken sorunlar üzerinde urulacak. Açış OTuşmasını TOBB Baskanı ona Yırcalı'mn yapacağı plantıya, Sanayi ve icaret Bakanı Rüştü §zım Yücelen ile Milli £itim Bakanı Avni kyol'un da katılacağı Idirildi. Faiz arttınmı Famukbank, Türkbank, TÛBANK, Etibank veDışbank'lasürdü Faiz şokıınım nedeni devlet CUMHURİYET/13 Aylara göre dış ticaret (milyon dolar) ABDURRAHMAN Y1LD1RIM Kamu açıklanndan dolayı bir yandan Merkez Bankası'mn, öbür yandan Hazine'nin kıska- cına giren paranın faizi artıyor. Merkez Bankası, TL'yi değerli kılmak ve dövizi frenlemek için piyasaya daha az para çıkarma- ya ve bir eliyle verdiğini diğer eliyle geri almaya çahşıyor. öde- meleri artan Hazine ise sürekli olarak bankacılık kesiminden borçlanıyor. Borçlanırken de pi- yasada temel kabul edilen Ha- zine faiz oranlan yükseliyor. Dün beş banka daha faizlerini arttırdı. Para piyasasında, parayı Ha- zine'ye akıtan sistem şöyle çalı- şıyor: Disponibilite tutmakla yükümlü bankalar topladıkları mevduatın büyüklüğüne göre Hazine bonosu ve devlet tahvili almak zorunda kalıyorlar. Ge- nelde yüksek faizli ve vergisiz olan kamu kâğıtlanna bankalar zorunlulukları dışında da para yatınyorlar. Büyük mevduat bankalannın yanı sıra disponi- bilite yükümlülükleri bulunma- yan kiiçük ölçekli bankalar da kamu kâğıtlanna büyük paralar Kamu açıklarının büyümesi sonucu para,bir yandanMerkez Bankası'mn bir yandan da Hazine'nin kıskacına girdi. Merkez Bankası para rnusluklarını kısarken Hazine, büyük ölçekli borçlanmalarıyla hem piyasadan parayı çekiyor hem de faizleri yükseltici etki yapıyor. Toplam mevduatın yaklaşık yarısı devlet tahviline ve Hazine bonosuna yatınlmış durumda. Merkez Bankası ise emisyonu yılbaşına göre yüzde 46.5 oranında arttırdı. Bu oran geçen yılın aynı döneminde yüzde 69'du. yatınyorlar. Küçük bankalar bu- nu yaparken ihtiyaç duydukları parayı Interbank ikincil piyasa- sında büyük bankalardan sağh- yorlar. Yüzde 70'in üzerinde bir faizle para satın alan küçük bankalar, Hazine bonosu ve devlet tahviline yatırım yaparak yüksek kârlannı vergi dışı bırak- mış oluyorlar. SPK verilerine göre devlet tahvili ve Hazine bonosu stoku 36 trilyon lirayı aşmış durumda. Eylül ayı başı itibariyle banka- ların elinde 21 trilyon 478 mil- yar liralık devlet tahvili, 14 tril- yon 581.3 milyar liralık da Ha- zine bonosu bulunuyor. Banka- lar, devlet tahvili ve Hazine bo- nosuna toplam mevduatın yan- sını yatınruş durumdalar. önce- ki gün yapılan Hazine ihalesin- de ise 2 trilyon 277 milyar lira- lık 3 ayuk bono satıldı. Yılhk or- talama faiz yüzde 68.24 olarak gerçekleşti. 21 ağustosta yapılan bir önceki üç aylık bono ihak- sinde de yine 2 trilyon 287 mil- yar liralık bono yüzde 66.84 fa- izle satılnu$tı. Mevduat faizlerine "temel veri" oluşturacak Hazine faizi- nin net olarak yüzde 68'i aşma- sı, faizleri yükseltici yönde bü- yük bir baskı yaratıyor. Bu hafta içinde yapılan artınmlardan sonra bankalann yaygın olarak uyguladıklan yüzde 69'luk üç aylık mevduat faizinin neti ise yüzde 62'ye geliyor. Aradaki 6 puanı aşkın fark ve bu farktan kâr sağlama, mevduat faizlerini yukarı çekiyor. Hazine'nin "uy- gulanan seçim ekonomisi" ne- deniyle para ihtiyacının önü- müzdeki haftalarda da artması ve piyasaya yine büyük ahcı ola- rak girmesi halinde, en azından kısa vadeli faizlerin artmasının yeniden gündeme gelmesi bek- leniyor. Piyasadaki faizi yükselten ka- mu kesiminin başka bir tarafı ise Merkez Bankası. Aslında Mer- kez Bankası faizlerin yükselme- sini ekonomiye yapacağı olum- suz etkilerden dolayı istemiyor, ama dövize muhtemel bir yönel- meyi önlemek. için maaş ödeme- lerinin yapıldığı ay ortalarmda piyasaya çıkan fazla parayı açık piyasa işlemleriyle emiyor. Bu piyasada Merkez Bankası 2.5 aylık paraya yüzde 65 faiz vere- rek geri topluyor. Emisyonun yükseldiği dönemlerde bunu ya- pan Merkez Bankası, TL'yi sıka- rak dövizi kontrol altına alıyor. Merkez Bankası aynca emis- Döviz kurlannınpatlamasından kaygı duyuluyor Enflasyon faîze gaz veriyorANKARA (Cumhuriyet Bü- rosu) — Bankacılık sisteminde son günlerde gözlenen faiz ya- nşı ve mevduat faizlerinin yüz- de 75-80'lere tırmanmasının gi- derek büyüyen kamu açıklan ve enflasyon beklentiierinin artma- sından kaynaklandığı biidirili- yor. Faiz oranlannın devlet mü- dahalesi ile düşürülmesi halin- de ise döviz kurlarının patlaya- cağından endişe ediliyor. Banka- alık kesiminde artan mevduatın yüzde 54-55'lik kısmına iç borç- lanrna yoluyla Hazine el koyu- yor. Bu da özel sektûrün kulla- rulabilir fon olanaklannı daral- tıyor. Yapılan belirlemelere göre son dönemde maaş ve ücret ödeme- lerinin yapılabümesi için yapılan Kamunun artan borçlanma talebi nedeniyle özel sektörün mali piyasalardan kullanılabilir fon olanaklan darahyor. Bu daralma, faiz oranlannın normal sınırlarda tutulabilmesini güçleştiriyor. aşın emisyon, beklenenin aksi- ne özel kesimde aşın bir likidi- te rahatlığı yaratmadı. Merkez Bankası Banknot Matbaası'n- dan Hazine ve Toprak Mahsul- leri Ofisi'ne kamyon kamyon para gönderilirken özel sektörün finansman olanaklannın daraltıl- ması yoluna gidildi. Merkez Bankası, karnuya verdiği iç kre- dilerin rezerv parada büyük ar- tışlar yaratıp mali piyasalarda- ki dengesizlikleri arttırmaması ve dövize yönelik aşın bir talep oluşmaması için açık piyasa iş- lemleri ve Interbank piyasalan- na girerek bankalardan büyük tutarlarda para çekmeye başla- dı. Bu yolla bankacılık kesimin- den çekilen paranın zaman za- man 3 trilyon lirayı bulduğu kaydedildi. Bu arada Hazine bütçe açığı- nı finanse etmek için her ay yap- tığı iç borçlanmayı daha da art- tırarak faizlerin yükselmesini kaçmıunaz kılıyor. DPT'nin beliriemelerine göre bankalara gelen her yüz liralık mevduatın 54-55 liralık bölümü- nü iç borç olarak Hazine çeki- yor. Hazine'nin iç borçlanma yoluyla mevduat genişlemesin- den aldığı pay 1988 yılında yüz- de 38 düzeyinde iken 1989'da yüzde 42'ye, 1990*da yüzde 51'e, bu yıl da yüzde 55'e yukseldi. Bankalardaki parayı anan oran- da Hazine iç borç olarak çeker- ken son aylarda ekonominin canlanmaya baslamasıyla özel sektörün kredi talepleri de art- ü. Bu gelişmeler de faiz yanşın- da etkili oldu. Bankalann faiz oranlannı yükseitmelerinde Merkez Ban- kası'mn uyguladığı poliükalarm yanı sıra gelecek dönem için yüksek enflasyon beklentüerinin de önemliroloynadığı iradc edi- liyor. yonu bu yıl daha sıkı tutuyor. Yılbaşmda 13 trilyon 811 milyar lira olan ve eylül ayının 16 gün- lük bölümünde ağırhkh ortala- ma 20 trilyon 243 milyar liraya varan emisyon, yılbaşına göre 46.5 arttı. Geçen yıhn aym dö- neminde emisyon yüzde 69 ora- nında artış göstermişti. Hem geçen yıla göre piyasa- ya daha az para çıkartılması hem de çıkan paranın bir yan- dan Merkez Bankası, öbür yan- dan Hazine tarafından geri emilmesiyle yükseliş trendine gi- ren faizierde geride kalan ban- kalann "atağı sürüyorî' Dün de Pamukbank ve Dışbank yeni- den, Türkbank, Etibank ve TÖ- BANK faizlerini arttırdılar. TÖ- BANK yıllık faiz oranını asgari yüzde 77'ye, azami yüzde 80*e çı- kardı. Banka 10 milyar getirene yüzde 80 faiz veriyor. Banka bir ayuk faizi yüzde 58.5, üç ayhk faizi yüzde 70 ve altı aylık faizi ise yüzde 72 olarak belirledi. Banka altı ayhk faizini üç puan, yıllık faizini ise 7-10 puan ara- sında arttırrrus oldu. Oteki kamu bankası Etibank, altı aylık faizini bir, yıllık faizi- ni iki puan arttırdı. Banka, altı ay vadeli mevduata yüzde 69, bir yıl vadeli mevduata yuzde 70 fa- iz uygulamaya başladı. Banka aynca, 50 milyon liranın üzerin- deki mevduatlar için altı aylık- ta yüzde 71 ve bir yıllık vadeli de yüzde 72 faiz uyguluyor. Orta büyüklukteki bankalar- dan Pamukbank, bir aylık fai- zini 2 puan arttırarak yuzde 59'a, üç ayhk faizini bir puan arttırarak yüzde 69'a, altı aybk faizini iki puan arttırarak yüz- de 72'ye ve yühk faizini bir pu- an arttırarak yüzde 73'e yükselt- Törkbank'ın faiz antınmıyla birlikte büyük ve orta ölçekli mevduat bankalannın tümünde "faiz atağı" tamamlanmış oldu. Bütiln vadelerde faizlerini iki puan arttıran banka bir ayhğa yüzde 59.5, üç ayhğa yüzde 69.5, altı ayhğa yüzde 70.5, bir yılh- ğa yüzde 72.5 faiz uygulaması- na geçti. Dışbank da bu hafta içinde iki kez faiz arttırumna gitti. Banka altı ayhk faizini bir pu- an arttırarak yüzde 69, bir yıl- hk faizini 3 puan arttırarak yüz- de 73'e çıkardı. 590 bin liraya ayakkabı, 3J milyona arabcL. Ithal çocuk eşyası cep yakıyorÇocuk eşyalan piyasasında çok dar kesime hitap eden ithal mallar albenileriyle göz kamaştınrken, fiyatlanyla dudak uçuklatıyor. NAZİRE KALKAN Çocuk piyasasında ithal mal- lar akla hayale sığmayan çeşit- liliğiyle çocukların kalbini, anne-babalann ise cebini yakı- yor. Giyecekten oyuncağa, ayakkabıdan iç çamaşınna ka- dar her türlü malın albenisi vit- rinlerde miniklerin gönlünü çeliyor. Yerh ürünleri gerek teknolo- ji, ama özellikle de fîyat açısın- dan bir hayli geride bırakan it- hal oyuncaklann yanı sıra ço- cuklar için üretilen giyim eşya- ları özellikle büyüklerinkini aşan fiyatlanyla dikkati çeki- yor. örneğin sezonu yeni açan Benetton'da küçücük bir kaban 790 bin lira. Yetişkin bir erkek ayakkabısı, iyi sayılabilecek bir mağazada 250-350 bin lira ara- sında bir fiyatla satıhrken, Ital- yan Sax marka bir çocuk ayak- kabısı 590 bin liradan alıcı bu- labüiyor. Yine çocuklar için üretilen Adidas marka bir spor ayakkabının fiyatı da 320 bin li- ra olabih'yor. İthal oyuncaklann fiyatlan ise yerli benzerleriyle kıyaslan- mayacak düzeyde. Bu tür oyun- cakları satan mağazalarda ra- DUNYA GENÇLİK MERKE2İ kamlar rahatlıkla 2-3 milyonu aşabiliyor. örneğin kız çocuk- lanrun gözdesi bir Barbie bebek setini eviyle ber»ber komple al- mak isterseniz 2 milyona yakın bir parayı gözden çıkarmamz gerekiyor. Yine Derego marka akülü bir araba için de 3.5 mil- yon ödemek gerekiyor. Buralara en çok rağbet gös- terenler ise tabii ki beüi bir ge- lir düzeyinin üzerindeki genç anne babalar. Satışlann iyi git- tiğini söyleyen mağaza sahiple- rinin yanı sıra artık piyasamn doyduğunu, onun için de geçen yıldan bu yana bir durgunluk içinde bulunduklanm söyleyen- ler de var. Durgunluğa en bü- yük neden olarak da fiyatların aşın yüksek oluşundan dolayı sadece belli bir kesime seslenil- mesi ve artık bu kişilerin de da- ha çok ceşit olduğu için bu ürünleri yurtdışından almaya baslamalan gösteriliyor. İthal çocuk giyiminde 0-12 yaş grubuna hitap eden Benet- ton 0-12'den başka daha çok 0-6 yaş grubuna hitap eden Mothercare bulunuyor. Benet- ton, çocuklar için sadece kendi ürettiği çeşitli giyim eşyalanm satarken Mothercare bir çocu- ğun doğduğu andan itibaren ih- tiyaç duyabileceği her türlü ürü- nü satıyor. Bunlar arasında in^ sanın aklına pek kolay kolay gehneyecek ürünlerin sayısı bir hayh' fazla. örneğin bebekler için üretilen kozmetik setleri çeşitlilik açısın- dan hiç de büyüklerinkini arat- mayacak düzeyde. Evde, sokak- ta ve arabada emniyeti sağlaya- cak ürünler son derece aynntıh bir şekilde hemen hemen her türlü olasılık hesap edüerek ta- sarlanmış. Bunlar arasında klo- zet kilidinden tutun da sivri kö- şeleri çocuklar için tehükesiz ha- le getiren koruyucu düzenleme- lere kadar her şey var. Kısacası çocuk piyasasında kesesine güvenenler için yok yok. Ancak tartışmasız kabul edilecek bir gerçek de çok bü- yük bir kesim için bunlan ala- bilmenin sadece tath bir hayal olduğu. ABD'de birersayfalıkfaks gazeteler, yerel basının satışını düşürüyor Faks şimdi de gazetelere rakipFov Ts\Ai\r arllı tf*V rieari hpçansının cınırfı balHı&ı nm nlrlll&lınll sftvlüvnr. fpnlmHni vavımiamama Iroriı-ı gUİamalardan baZllan Today adlı tek sayfalık gazete, reklam desteğiyle abonelere ücretsiz olarak dağıtılıyor. Bu arada New York Times, gazetenin ulaşamadığı bölgelere 3 ayrı faks gazete yolluyor. Ekonomi Servisi — Son yıl- ların vazgeçihnez büro araa faks şimdi de gazetelere rakip çıktı. Herald Tribune'da yer alan bir habere göre Amerika'- da birer sayfalık faks gazeteler şimdiden bazı yerel gazetelerin satışlarını duşürmeye başladı. Illinois'de yayımlanan "Fax Today" da bunlardan biri. Son zamanlarda bazı gazete- lerin faks makineleriyle yaptığı haber dağıtımı yaygın bir uygu- lama. Ancak bu uygulamanın ticari başansımn sınırlı kaldığı da bihniyor. Fax Today'ın farkı reklam desteğiyle abonelere ücretsiz da- ğıtılmasından kaynaklamyor. Sahibi Jack Schultz gazetecilik konusunda deneyimsiz bir giri- şûncî. Ancak Fax Today'ın kâr- h ve gelecek vaat eden bir yatı- nm olduğunu söylüyor. Bölgedeki diğer yerel gazete- ler de kendi ücretsiz faks gaze- telerini çıkararak Faks Today'- ın başlattıgı akıma ayak uydur- maya çahştyorlar. Bu arada Chicago Tribune son iki yüdır çıkarmakta oldu- ğu tek sayfalık ücretli faks bül- KlSA KISA tenlerini yayunlamama karan aldı. Gazete yetkilileri iş haber- lerindeki akşam değişikhklermi içeren bu bültenierin okuyucu- dan beUi bü- oranda ilgi gördü- ğünü, ancak bu ilginin kâr elde edihnesifli sağlayacak düzeye ulaşmadığını söylüyorlar. Gazetecilikteki "fakstı" uy- EMİN Sigorta POİiçesini Sektörün y e n i şirketlerinden olan Emin Sigorta "Sigortacıhkta emin alternatif slogamyla çalışacaklarını söyledi. • GÜNEŞ Sigorta'nın bölgesel acenteler toplantısının ikincisi Izmir'den sonra dün lstanbul yapılacak. The Marmara Oteli'nde gerçekleştirildi. * LEVİ*S firması, son iki yıl içinde Avrupa, Afrika ve Asya blucin pazannda en hızlı büyümeyi Türkiye Levi's'in ger- çekleştirdiğini açıkladı. *SERPO yapı malzemeleri fırması, European Network for HENHR ile İTÜ'nün * TÜRKİYE Yatırım Fonu'nun yönetim kurulu olağan toplantısı Istanbul'da düzenledikleri sempozyuma katılanlara Emirgan Beyaz Köşk'te bir kokteyl verdi. gulamalardan bazılan şöyle: Los Angeles Times promosyon amacıyla Moskova'daki hükü- met görevlileri ve diplomatlara özet bilgileri ücretsiz faks geçer- ken, USA International ülke dı- şmdaki yaklaşık 50 aboneye ay- da 21-80 dolara spor haberleri yolluyor. Bir yetkili, kâr elde et- mediklerini, ama masrafı çıkar- dıklarını söyledi. New York Times ise gazete- nin ulaşamadığı bölgelere üç ay- n faks gazete gönderiyor. Ja- ponya'daki oteller için altı say- falık bir faks gazete, Avustral- ya ve diğer bazı dış ülkeler için gene altı sayfalık bir "Uluslara- rası Baskı" ve kruvaze gemiler için sekiz sayfalık bulmacalı bir başka baskı. New York Times yetkilileri yaünmın büyütüleceğini, faks gazetelerin birkaç ay içinde Bre- zilya ve Karayibler'deki oteller- de okunabileceğini söylüyorlar. Aytar Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz İlk_Zay 1990 Ifcracat hhatat 1.025 988 982 872 920 953 782 6.522 1.502 1.491 1.714 1.318 1.990 1.567 1.524 11.106 1991 nvscaı ıııısın 1.068 1.041 1.269 884 1.058 963 994 7.277 1.676 1.714 1.821 1.310 1.807 1.620 1.758 11.411 7Ş TİCARETRAKAMLARI 7 aylık ihracat 7.3 milyar dolar Temmuz ihracatı 994 milyon dolar, ithalatı ise 1 milyar 758 milyon dolar olarak gerçekleşti. İlk 7 ayda ihracatın ithalatı karşılama oranı % 63.8. ANKARA (AA) — Devlet tstarJstik Enstitüsü (DİE), bu yıhn ocak-temmuz döneminde- ki ihracatın geçen yıhn ayru dö- nemine göre yuzde 11.6 artarak 7 milyar 277j milyon dolar, it- halatm ise yüzde 2.7 artarak 11 milyar 410.9 milyon dolar ola- rak gerçekieştiğini açıkladı. Geçen 7 ayda 6 milyar 522 milyon dolar tutannda ihracat, 11 milyar 106 milyon dolar tu- tannda da ihracat yapılmıştı. DlE'den yapılan açıklamaya göre bu yıhn ocak-temmuz dö- neminde ihracatın ithalatı kar- şılama oranı yüzde 63.8 oldu. Geçen yıl bu oran aym dönem- de yüzde 58.7 idi. Ocak-temmuz dönemi itiba- nyla dış ticaret açığı da geçen yıhn aynı dönemindeki 4 mil- yar 584 milyon dolara göre yiu- de 9.8 oranında gerileyerek 4 milyar 134 milyon dolar olarak gerçekleşti. Bu yılın temmuz ayında ya- pılan ihracat ise geçen yıhn ay- nı ayma göre yüzde 27.1 arta- rak 993 milyon 826 bin dolar olurken, ithalat yüzde 15.4 ar- tarak 1 milyar 757.9 milyon do- lar olarak gerçekleşti. Geçen yıhn aym ayında 782 milyon dolar tutannda ihracat, 1 milyar 523.8 milyon doUr tu- tannda da ithalat yapılmıştı. DlE'den yapılan açıklamaya göre bu yılın ocak-temmuz dö- neminde dış ticaret hacmi de 18 milyar 688 milyon 341 bin dolar" oldu.. A5 milyar dolarlık ihale Helikopterde son rauntSavunma Bakanlığı'nın 200 helikopter alımı için açtığı ihalede2 Amerikan firması, İtalyan, Fransız ve Alman firmalanyla yarışıyor. ANKARA (AA) — Türk Si- latalı Kuvvetleri'nin 200 adet he- likopter ahrrunı öngören yakla- şık 1.5 milyar dolarh"k ihalesiyle ilgili olarak firmalar Savunma Sanayii Müsteşarhğı'na (SSM) son tekh'flerini verdiler. Savunma Sanayii Müstesar- hğı yetkiülerinden ahnan bilgi- ye göre ihaleye katılan firmalar- dan dördüncü kez teklif alındı. Daha önce nisan ayında da fir- malardan "yenilenmiş" teklif- lerini isteyen SSM, firmalann verdikleri teklifleri açık buhna- yarak daha net olunması iste- miyle yeni bir tekhf daha iste- mişti. SSM'nin firmalardan da- ha açık olmalarını istediği ko- nuların ağırhkh olarak finansal içerikh" olduğu behrtildi. Firmalann "son teklif'leri- nin kendilerine ulaştığmı behr- ten SSM yetküıleri, başta finan- sal ohnak üzere tekliflerin çok yönlü olarak değerlendirmeye ahndığını bildirdiler. Yetkiüler, ihalenin en kısa zamanda so- nuçlanmasLna calışılacağını bil- dirdiler. öte yandan savunma sanayi- ine yakın kaynaklar, ihalenin sonuçlanmasının seçim sonuna kalabileceğine dikkat çektiler. ihalenin büyük olduğunu hatır- latan yetkiüler, bu nedenle en erken ekim ayı sonunda sonuç- lanabileceğine dikkat çektiler. Kimier katılmıştı? Savunma Sanayii Müsteşar- hğı'run "genel maksatlı" 200 helikopter ahmı için yaptığı çağrısına cevap veren firmalar ile bu firmalann tekhf ettikle- ri sistemler şöyle: • Aerospatiale (Fransız): AS 532 UC Cougar • Agusta (ltalya): AB 412 HP • BeU Helicopter (ABD): AB 412 HP • MBB (Alman): BK 117 • Skorsky Aircraft (ABD): S-70 A Black Hawk Rating şirketine ilkadım Ekonomi Servisi — Firmalar hakkında ticari ve finansal bil- gi sağlanması, kurum ve men- kul değerleri risk derecelendir- mesi (rating) sermaye piyasasın- daki şirketler hakkında periyo- dik raporlar yayınlanması ve hisse senedi yatırımcıları için analizler Türkiye'de de yapıla- cak. Prof. Dr. Ünal Bozkurt Yö- netim Kurulu Başkanlığı'm yaptığı Finar Enformasyon ve Damşmanlık Hizmetleri, işlet- me bilgileri elde edip pazarla- yan dünyanın en büyük kuru- luşu Amerikan Dun and Brads- treet ile işbirhğine gitti. Flnar'ın bu işbirliği ile isteyen Türk fir- malarına yurtdışı firmaları hakkındaki bütün bilgileri su- nacak. Bu bilgi akışı yurtdışın- dan talep edildiğinde dışanya yönelik olabilecek. tİALK BANKASFNDANESNAFA Destek kredisiHalk Bankası Genel Müdürü Mümtaz Pehlivanlı, küçük işletmelere 9 ay vadeli en fazla 20 milyon lira tutarında "destek kredisi" uygulamasını başlattıklannı açıkladı. ANKARA (AA) — Halk Bankası Genel Müdürü Müm- taz Pehlivanlı, Merkez Banka- sı'ndan ek imkânlar sağlandığı- nı belirterek "Bu nedenle esnaf ve sanatkirbr başta ohnak üze- re küçük işletmelerin kısa vade- li ihtiyaçlannm giderilmesi için 'destek kredisi' adı altında ye- ni bir kredi uygulamaya başladık" dedi. Pehh'vanh, dünden itibaren şubelere tahmat vererek uygu- lamaya başJadıklan krediden, esnaf ve sanatkârlar başta o\- mak üzere, küçük işletmelerin yararlanabileceklerini belirtti, "Kredinin amacı, mesleki faa- liyetini gelistirmek için yeterli finansman desteği sağlayama- yan ihtiyaçlannın ucuz ve yeter- li kredi ile giderilmesidir" de- di.Pehlivanh'nın verdiği bilgiye göre kredinin limiti azami 20 milyon lira olarak belirlendi. 9 ay vadeli olarak kullandınlacak kredinin aylık eşit taksitler ha- linde dönüşü sağlanacak. Kre- diye uygulanacak faiz oranı ise ayhk yüzde 4.75, yılhk yüzde 57 Söz konusu kredinin, şubde- re bu amaçla tahsis edilecek plasman dahüinde kullandınla- cağmı kaydeden Pehh'vanh, kre- dinin kullandınhş şekliyle ilgi- li şu bilgileri veıdi: "Kredi şube yetkisinde, Kre- di Tespit Kurulu'nuo karan ile kullandınlacak. Kredi kullan- dırma aşamasında kredi lehda- rından, toplam kredi miktan kadar tek veya taksit vadeleri- ne göre taksit tııtarlan kadar parçalı senet almacak. Bu ko- nu şDbelerimizin kararuu bıra- kddı. Bankamız risk yüklenmere- cek, ödeme giicü yeterli esnaf ve sanatkârlar ile küçük işlet- mecilere açılacak bu kredi için 2 şahıs kefaleti ahnacak. Şube- lerimizce gerekli görülmesi ha- linde diğer maddi kefaletler de aiınacak." Pehiivanlı, bankadan daha önce kooperatif, sanayi ve ticari kredi kullanmış olanlara da "destek kredisi" verileceğini be- lirterek bu durumda kullandı- olarak beUrlendi. Aynca esnaf ntaıası uygun görülen destek ve sanatkârlar ile ziraat odaJa- kredisinin diğer krediler ile bir- nna kayıth olanlardan fon ke- sintisi yapıhnazken, diğerlerin-y p , ğ e n den yüzde 6 fon kesintisi yapı- lacak. likte krediyi kullananın serbest varhğının yüzde 100'ünü geç- meyecek miktarda olacağını bildirdi.