Katalog

CUMHURİYET/12 EKONOMt 20 EYLÜL 1991 DÖVİZ KURLARI 20EYIÜI1M1 Dövıan Cınsı 1 A B D M a n 1 Alman Markı t Avustralya Dolan 1 Bdaka Frangı 1 Fransız Franjı 1 Hollanda Flonm 1 isvec Kfonu 1 Isvıçre Frangı 100 Italyan Lıretı 1 Japon Yem 1 Stertın t S Arabısön Rıyalt Dûvc Alıs 4662 66 276011 3718.00 133 94 810.34 2449 52 757.46 315364 369.17 34 65 8046 35 1243 44 Dovız Saöş 4672.00 2765 64 3725 45 134 20 81196 2454 43 758.96 3159.96 369.91 34 72 8062 47 1245 93 Efettıf AHş 4658 00 2757 35 3662 23 132 60 809 53 2447 07 749.89 3150.49 365 48 34 13 8038 30 1224 79 Efektıf Satıs 4686 02 2773 94 3736 63 134 61 814 40 2461 79 76126 3169 44 37102 34 83 8086 66 1249 67 $ 1 6893 Alman Marfcı t 5 7539 Fr Frangı $ 1 9034 Hol Flonnı S 1 4784 Isv Frangı S 1263 00 Itai Lıretı S 134 55 Japon Yenı S 3 7498 S Arab ftyalı £ 1 7256$ BORSA Jştem iaam: 241.578.945.800 1 Mifctan: 26.532.900 9 EYIÛL 1991 (UpaMfa g*n nâtksHt) Ute^k: 2816.M HaH: 2220J1 Snai: J1SS.67 (Öncekı kapan.sa göre/ B leşık 2837 59 Ma 2242 14 Smaı 3187 09 (Airtklı •rtalauyı gfet) Bitesik: 2810.İ2 Mai: 2217.39 Saai: 3151.71 (Ûncekı ortalamaya gore) ManaÇm (A) MaCn 10 AfyonÇmMo Akcmmo M » JVvtM Hottng MaMUCam «Mfcat M»(3n> AygK BrtkTutun BoluCmnııı Mtf CMHHa CMU C Etttr* O m d M * OmUICam * Oennud OmHıMng B*|Dan " DokUS OmtOf» EB&YMnn Eczaotaş* Haç EtHp tpifc E g e « n c * Egt fndustn EgeGabt Errio Mottno ErcmsBnal* EıeJHOÇ EstMM Ftflç Mumnyum Fmmtw* Gmas GooOYıar Goftxx>l$* GuDrt faU GuneyBool* tkuaş MsalF Kntaıra kam IIMorPMaı ImrOC tocam Karionsan Kav lakMlhMıı KaııGma Mptz EMMk KacHoUng Koc YMn» Konya CraMc M a Konıma Tar Koytıs LukslUMt Makına T aı<ım Mantn Cmmıo Umt HbrmansM 0 « Marsul M Santtal (BU) Mftas Haros Ndtunk NetHottng Deı rırem N«fcCntnıo Oiosın P m M |Btt| PfG Prolio Pttium Pnar Su! Pmar Entegrt Et £•»•• *••» PetroJ Ofs PtlflMPt) Fütuk lıtakTaincıM Santral Hoklnç Sanu/ysan SMaı AM1 SoUa Sun EleMron* Tam Sıgorta IDtstaı* TensMban* Mıla$ Tesan TGarantı 6 TlsBar* .Bı T ts Bir* (Aı T is a e*£Ba> Tb B C-4&230Z) T S Bam fCl T*e Kütsan TU TKKİİrtlk. rıpoft u(rt Trafcya O n TJtaaMi tAi CH TSKB (BUı 10 OokUK laidleea I h H trr T Tuborg Tuü*ıtank t^t QpMI^İ| ü^k Sera-Ti* Va*ı1 Vatırım Od Vcsuı Mkil F. Kblt4]Bİ) laaı Taj» medı Yınsa YKTIRIM Mta.M^« 1? tttvınvi jş tttaun-3 tş %teiın-6 Hrte-Z k*rton-5 tt$atY*2 ttstftt-3 &nM Wratv1 6aoMiMn&-2 Garaattnn-3 Gnni YHnn 1 Gnnk Maotj &tak Fon 1 EatakFbü 2 EsbMtFvı3 YKBMnmF rKBSckttrF YKBMstF VKBKımıF yXBU«F VKBKaraıaF VKBDâuF /KB Ka^rttf F VKBAIıtfF VaMFon-1 VUolfm-2 \Mi1Fon-3 MıfHsse TAHVİL Mfe 19 onctta» anslupan 355000 58000 18250 220C M M 3060 9000 21500 10O0 11250 2750 6300 26500 U M 1100 2500 an a»4500 23S0 3900 4500 2800 975 17000 2350 loiM 1600 631» «400 19000 12250 4 1 » 53000 1200 600 1100 2600 8200 3550 3000 8000 2850 4050 4150 2650 700 13750 1350 1300 1S5O0 2800 650 5500 2150 3700 MM 4600 4Mİ 1O750 l»000 30500 MM 1100 1500 3550 950 7600 1650 975 3550 2550 500 toooo 500 925 1150 «300 aoooo SM IMf6700 MM 2300 975 2250 450 1tM MM 3650 MM 1050 14M 1700 6700 H M 5400 7500 2650 1400 3250 ss«t 4200 1250 8800 150000 350 675 1300 1000 11M 1J7M HM •750 1 1 » MM 1550 4500 wooMM SH 210G 4600 4tM 625 •700 2150 SM* 1MB 1700 1100 ftleşık 2831 51 Malı 2240 07 Sınaı Buguntu w dusu« 350000 58000 18000 2150 300C S2O0 21500 975 11000 2700 6200 26500 12M 2400 Z1M MM 2300 3800 4400 2600 900 2300 1500 6100 18500 11750 52000 1200 550 2600 3450 3000 8000 2800 4100 2600 675 13500 1300 1300 14750 25O0 650 5400 2O50 3100 MM 4600 4JS» 10750 17750 30000 27M 1100 1450 925 7400 1500 950 3450 240U 500 19750 475 875 1150 80000 •90 6700 MM 2200 950 450 17M » M 3550 1 M 1000 14M 1500 6500 3SM 5400 7100 2550 1350 M M 3750 1250 8400 325 650 1250 900 UM 1JS* 7MI •700 itaı MM 4400 24M 175 1850 4300 41M 825 1650 2150 MM 13M 1650 1100 Bugunlui en yıAseK 350000 58000 18250 2200 3100 8300 21500 1000 11250 2750 6200 2S500 13M 2500 22M MM 2350 3900 4550 2600 950 2350 1550 6400 19000 12250 53000 1200 600 2600 3600 3000 8000 2850 4100 2650 675 13750 1350 1300 15500 2500 675 5500 2100 3400 21M 1S0O 44M 10750 18000 30000 MM 11O0 1500 950 7S00 1650 975 3500 2400 500 20000 500 900 1150 «0000 1SS» 6800 11M 2250 975 450 17M » M 3650 » M 1060 14M 1550 6700 3MI 5400 7100 2600 1400 İTM 3750 1300 8600 350 675 1300 1000 UM 14M 71M 175C 11MS MM 4500 2SM 879 1900 4400 4SM 850 1650 2150 MM 1400 1700 1100 FONLARI Mı 90534 47330 23825 19S21 17051 S7S97 »433 3Û288 27237 •KM» 5UB0 47İ16 2Z625 22156 C0S2 71269 27X2 17092 11311 1254 71St\ 24JD02 «570 64237 50.444 60091 50430 43Ü7 49256 20556 16.181 1İ275 50469 »754 0.13 47115 -Q45 21155 0.13 19945 0.12 1701 013 58060 012 5U61 012 30X4 012 27270 0 0 «351 -«44 51170 014 47581 014 S656 014 22187 014 2120 İ48 71365 013 2 7 » 004 171M 013 11320 008 1241 - a * 7 1 » 0.13 »4B35 014 16593 0 H 64316 atî 10509 a 13 50132 OS «496 013 I3S50 Q14 41314 011 20x1 ooe 16.203 014 15216 039 İO533 013 085-2 12*66' 012 23429 Mİ63 345J 012 4524 427 Bocumu kaunı; 350000 58000 18250 22O0 3050 B20D 21500 100ü 11000 2750 6200 26500 I3M 2500 Z2M H M 2350 3900 4500 2600 925 2300 1550 6100 19000 11750 52000 1200 575 2600 3550 3000 8000 2850 4100 2600 675 13500 1350 1300 15250 2500 650 5500 2100 3400 21M 4600 41M 10750 18000 30000 MM 1100 1450 7M1 950 7500 1600 950 3500 2400 500 20000 475 900 1150 80000 15M 6700 11M 2200 975 450 17M rm3650 MM 1050 1451 1550 6600 MM 5400 7100 2550 1400 M M 3750 1250 8400 325 675 1300 1000 1MS 14MI 71M 1750 11SM MM 4500 2SM I7İ 1900 4300 4Mt 825 1650 2150 StM 14M 1650 110O ISIrn inkiafı 9772 3580 7800 4156 39980 >200 4S00 1196 366035 22300 1000 1*700 77UM 98180 114« 13MTI 196645 25550 1666150 1000 25501 35868 3500 94859 343220 327510 1665 88100 46500 17360 2259660 1000 2500 28500 3100 2000 36450 6200 750» 1000 42600 1000 118850 9000 91892 14050 H M 4000 414» 269134 100871 51710 11M7I 90537 71005 4M9 30420 300850 18110 18500 88550 2000 533980 65250 53820 17000 42637 205 24MB 544 24507 515» 77175 198775 105220 SM M§ 138600 3SM 86300 1«M 57230 205295 M7M 1000 500 3200 3350 2SSS! 1000 66804 14250 515760 137720 108360 75OC 2MI 51» 1 » 23595 TMI 3MM 418 22541 81MM 2MMI 1500 2000 an12000 6500 S210 M1M8 3f9fM 190723 28675 3178 71 En cok so: rapAnlıy 350000 58000 18250 270C 3M8 3050 8300 21500 1000 11000 2700 6200 26500 U M 2S00 22M MM 2360 3800 4500 2600 950 23O0 1500 6200 18750 12000 52000 1200 575 2600 3550 3000 8000 2800 4100 2600 675 13750 1300 1300 15500 2500 675 5500 21» 3300 M H 4600 4JM 10750 18O00 30000 Z7M '100 1450 7 M İ 950 7500 1600 3500 2400 500 19'50 475 875 1150 BO0O0 M M 15M 6700 1M8 2250 975 450 İTM H M 3650 MM 1050 14M 1550 6600 MM 5400 7100 2550 1400 İTM 3750 1250 8600 325 650 1300 900 1IM 14M 71M 1700 1TMI tm 4500 SM «75 '900 4400 41M 825 1650 2150 MM 1 M 1650 •100 A4ı<1*lı o i iıy 350000 58000 18223 2187 MM 3057 S2SÛ 21500 987 11038 2708 6200 26500 U M 2488 »11 (SM 2341 3836 4509 2600 939 232C- 1514 62S8 18780 11966 52142 1200 567 2600 3536 3000 8000 2«03 4100 2612 675 13741 1306 1300 15379 2500 563 548B 2088 3300 2MS 4600 4JM 10750 17993 30000 2747 1100 I4S3 7*MS0UV 941 7530 1596 973 3494 ?l00 500 19778 475 880 1150 80000 M9 15» 6710 i t a 2244 971 450 17M 21M 3639 1914 1041 14M 1542 6608 H M 5400 7100 2570 1390 M72 3750 1252 8566 334 660 •295 913 UM UM» 71M 17!X nm MN 4451 2494 179 1883 4350 41» 827 165J 2150 9M0 1JSI 1665 1100 19ETL0L1991 bttn MHri ^ VKılDunp Vttuf fa*-£ Ot*Mt M » ta DstokBeyjr Osdrt Ppıte TıılMhn.1 Ttduı ta-2 Mtsufaı-1 ttfeuFon-2 frareFoo-2 FmnsFcn.3 F İ M B F O M FMMS FO^5 ZnalFaı-1 Tjtt FOT-2 ZmBasakta ZnHFnM HatFan-1 HakFaa-2 PMkFaı Pm*NM EaMF»1 EmMFon-2 bnoeı Foıvi lmpoFaı-2 ToGırtFon Sumer Fm OenzFon EgeFaı Kafcnmı Ryı Oemfon üflş Fon OrakFKi TûıttBnkFon •HfOT EeFon M m HaoH: 660.42S.0M S4zle>me sayısı: 1 " * * m* 9ZS49 b I * * 97 M) MM M U * £198 M 1461 Mi • * . 2DE29 1WÎ 15-263 1527S 44117 44.163 61130 61213 I740E 17431 50071 50MO •MS2 M04I «3İ23 «3775 22X22 22052 27403 27446 S319 23351 14SS6 USS 1532 15.405 25162 25124 1M91 197» 20310 20934 19«4 19 «5 25537 25542 19619 19İ30 26813 2U13 17747 17751 22S57 22 » 2 17452 17462 20S55 2OS65 14.467 14 490 11442 18465 19964 19376 21S3 21153 17754 17775 11468 18490 17738 171S3 0.174 11195 15384 1İ4O4 15«1 15174 15267 112» US36 14İ54 19 EYLÛL T M * 1 1 7: a MALTEPE'DE (nm NHN 03' D10 on 014 ow aw 114 OM 0W 016 014 008 016 -015 009 0li »11 002 106 (102 002 16 006 OM a» 112 006 014 012 012 0t4 012 013 009 014 012 1991 ». * a •TMMI Hukukçular ve Idareciler Kooperaıifi'ndeki hakkımı devredivorum. 354 92 51 Yumurtalık'ın 6 ay tam kapasite çalışması için 264 milyon dolar istiyonız Bomı hattı için BM ile pazarlıkBM Genel Sekreterliği, Türkiye'nin istediği parayı fazla bularak daha düşük bir rakam ödemeİc niyetinde olduğunu belli etti. Türk diplomatları, paranın BM'de oluşturulacak olan özel hesaptan ödenmesini tercih ediyorlar. Türk diplomatları, Irak'ın petrol satışı için Yumurtalık boru hattı dışında başka bir olanağı olmadığını, BM ile bu konuda anlaşma sağlanmazsa petrol boru hattının kullanıJamayacağını hatırlatıyorlar. SERBESTPİYASADA DÖVİZ ABO Ddan Almar Martı Hollanda Flonni Ingilız Sterfni Fransc Frangı Afcş 4725 2815 2475 8180 820 Saöş 4735 2825 2485 8230 825 ALTIN^OMOŞ Cumhuriyet Reşat 24 ayar afen 22 ayar otleaK 900 ayar gûmüş A* 354.000 380.000 53.250 47.750 657 Satış 359 000 390 000 53.450 52 500 684 ŞEBNEM ATtYAS NEW YORK — BM Genel Sekreterliği ile TUrkiye arasında Irak'ın petrol ihracı için kulla- nacağı Türkiye petrol boru hat- tının masraflan konusunda sıkı bir pazarbk sürüyor. Petrol bo- ru hattının kullarum işlemlerini gerçekleştirecek olan BOTAŞ, Türkiye BM misyonu araahğıy- la BM Genel Sekreterliği'ne altı aylık tam kapasite işlem tutarı- nın 264 milyon dolar olduğunu bildirdi. Henüz resmi olmamakla bir- likte özel görüşmelerde genel sekreterlik, petrol boru hattının kullanımından Türkiye'ye daha düşük bir rakam odeme niyetin- de olduğunu belli etti. BM Türk diplomatları Irak'ın petrol satı- şı için Türkiye boru hattı dışın- da bir başka olanağı olmadığı- nı, BM ile bu konuda anlaşıla- mazsa petrol boru hattının kul- lanılamayacağını belirtiyorlar. Irak'ın şu an petrol üretebilen tek tesisi Kerkükte, ihracı için tek taşıma yolu ise Yumnrtalık boru hattı. Güvenlik Konseyi'nin petrol satış izni kararı, petrol ihracmı tümüyle BM kontrolüne vermiş- ti. Karar, Irak'ın BM tarafından saptanacak bir sürede belli mik- tarda petrolü, yine BM'nin sap- tayacağı insani ihtiyaçları karşı- laması için ihraç etmesine izin vermişti. Güvenlik Konseyi'ne Genel Sekreter Perez de CueDar'ın ver- diği raporda petrol ihracuıın İek yolunun TUrkiye petrol boru hattı oldnğu' kaydedilmişti. Ay- nırapor petrol akışı ve depolan- ması işlemini BOTAŞ'ın üstlene- ceğini de belirtmisti. Karann teknik çalışmalan sırasmda BM görevlileri ve Türk misyonu ara- sında yapılan görüşmelerde BO- TAŞ'ın petrol boru hattının kul- lanılması masraflan konusunda BM'ye verdiği rakam üzerinde anlaşılamadı. Bu konuda görüş- meler sürüyor. Irak delegasyon yetkilileri petrolün sadece Türki- ye petrol boru hattından değil, başka kanallardan da ihraç edi- lebileceğini bildiriyorlar. Güvenlik Konseyi'nin petrol ihracının yöntemlerini tespit eden karannın üçüncü paragrafı CuelUr'ın daha önce yazmış ol- duğu rapora değiniyor. Raporun 5. paragrafı BOTAŞ'a ödenecek olan taşıma masraflannırı bom hattının 'tam kapasite ile çahşması' koşuluyla saptanacak belli bir miktarda petrol üzerin- den hesaplanacagını kaydediyor. Aynı rapor, Türk makamiannın BOIAŞ'a ödenecek olan taşıma masraflannı genel sekreter tara- fından kurulacak olan özel he- saptan ödenmesini tercih ettik- lerini ifade ediyor. Rapora göre Türk makamlan aynca ödeme- nin Irak'tan aynı miktar karşı- lığı petrolle de yapılabileceğini belirtiyorlar. Raporda Irak'ın petrol ürete- bilecek durumda olan tek tesi- sinin Kerkük olduğu, petrol ih- racında kullanılabilecek durum- daki tek taşıma aracınm ise Yu- murtalık boru hattı olduğu kay- dedüiyor. Bu koşullarda Irak- ın günlük petrol ihraç kapasite- si, boru hattının kapasitesi ile sınırlanıyor ki, bu da günde 1 milyon varil. Rapor bu hesapia Irak'ın günde i milyon varil pet- rol ihraç ederek üç ayda 1.6 mil- yar, altı ayda ise 3.2 milyar do- lar petrol geliri elde edeceğini belirliyor. Genel sekreterin raporunda Irak'ın petrol ihracı karşılığı in- sani ihtiyaçlannın ne kadar tu- tacağı da saptanmış durumda. Altı aylık yiyecek masrafı 1.1 milyar dolar, sağlık ihtiyaçları ihraa ise 250 milyon dolar, an- ne ve çocukların ihtiyaçlannın karşılanması programı için 27 milyon dolar, su ve temizlik ih- tiyaçlanmn 120 milyon dolar, tanm malzemeleri tutanmn 300 milyon dolar olacağı bildirüiyor. Ancak rapor, BOTAŞ'ın altı ay- lık tam kapasite çalışması kar- şılığmdaki tutan saptamış değil. Irak'ın petrol ihracı sıkı BM kontrolü altında gerçekleşecek. Bu nedenle BM ekipleri Yumur- talık'ta Irak'ın ne kadar petrol ihraç etmekte olduğunu gözlem- leyecekler. Petrol satışlan karşı- lığında Irak'ın satın aldığı ihti- yaçlanm BM ekipleri yine kont- rol altında tutacaklar. Bu ihti- yaçlara, genel sekreterin rapo- runda belirtilen miktarlar har- canacak. Zamlar fren tutmuyor Hesapların durumu (eylül başı milyon TL)| Ekonomi Servisi — Erken seçim öncesi piyasadaki zam salgını, gıda maddelerinden inşaat malzemelerine kadar hız kesmeden devam ediyor. Partiler arasındaki siyasi ya- nşın Türkiye'nin gündemini belirlediği şu günlerde, zam görmeyen ürün neredeyse kalmadı. Son iki hafta içinde süt, yumnr- ta ve ekme^e gelen zamlarla, temel gıda ve tüketim mallannda zam serisi hemen he- men tamamlanrruş oldu. Bu hafta ilaç, bo- ya ve çimento da seçim öncesi zamlardan nasibini aldı. Sabit ve dargelirlilerin tüketim harcama- lannın büyük bölümünü oluşturan temel gı- da maddelerinde, özel sektörce KtT zam- lannı fırsat bilerek yoğunlastırılan fiyat ar- tışlan, son olarak ekmek, süt ve yumurta- ya yansıdı. Istanbul'da fırınlar ekmeği, ay- başından itibaren bin lira yerine 1300 lira- dan satmayı kararlaşürdılar. Yüzde 30'luk bu son fıyat artışından sonra, ekmeğin geç- tiğimiz 6 aydaki zam oranı yüzde 116'ya ulastı. Rami'deki gıda toptancılan, un fı- yatlarının da son 2 haftadır 31 bin 800 li- radan 35 bin liranın üzerine çıktığını söy- lediler. Hayvansal gıdaiardaki fıyat artışı da bü- yük oranlara vardı. Et fiyatlarında, kilo- da bin-2 bin liralık fiyat artışları, bu ay da normal seyrini sürdürürken son günlerde yumurta zam rekoru kırdı. Okullann açıl- masıyla mevsimsel olarak tüketimi artan yumurta, bu yıl geçen yıllara oranla anor- mal bir fiyat artışı yaşayarak birkaç gün içinde yüzde 150 zam gördü. 200-225 lira civannda satüan yumurtanın fıyatı bir an- da 500 liranm üzerine fıriadı. Süt ve süt Türkiye'nin gündemini erken seçimin kapladığı günlerde piyasa, fiyat artışlarında yine bildiğini okuyor. Temel tüketim maddelerinde en son ekmek, süt ve yumurtanın fiyatlarındaki artışla zam gelmeyen gıda maddesi kalmadı. Erken seçim öncesi zamlarından bu hafta ilaç, boya ve çimento da payını aldı. ürünlerinde de 'devlct destekli zam furyası' yaşandı. Süt, yoğurt ve peynir fıyatlarm- da süregelen artışlara bu hafta başında Ata- türk Orman Çiftliği'nin zamları eklendi. Atatürk Orman Çiftliği 16 eylülde yaptığı ayarlama ile süt ürünlerine yüzde 9 Ue yöz- de 15 arasında fıyat artışı uyguladı. Körfez krizi sırasmda yaşanan olaylann yeniden gündeme geldiğini ve seçim öncesi piyasamn fiyât arttırma eğiümini arttırdı- ğını söyleyen Migros Genel Müdüriı Bülent Özaydınlı, "Ancak spekiilasyon amaçlı fi- yat artışlanmn, şu an yüksek oranlarda ve yaygın olarak gercekleşmediğini söyleyebi- Hrün. Bunun yanında secitnle bağlanbh ola- rak devletin süt alım fiyatlarını arttırması, süt fiyatlannı bin liradan bin 650 liraya tır- mandırdı. Biz de büyük market zinciıieri olarak stokumuz ve fiyat denetimimizle anormal zamları önlüyoruz" dedi. Seçim tarihi açıklandığında 3'ü KTT, ka- lanı özel sektör olmak üzere üretim aljm- lannda büyük pazar payına sahip 17 finna- ya bir mektup gönderdiklerini ve 'Secimi fırsat bilip zam yapmayın' uyansında bu- lunduklannı söyleyen Türkiye Bakkallar Federasyonn Başkanı Bendevi Palandöken, buna karşın büyuk bölümünün fiyatlarını arttırdığını kaydetti. Tüketicilere 'zam gelir' endişesiyle stok yapıp, fiyatları suni olarak arttırmamalan uyansında bulunan Palandöken, "Haksız zambn teşhir edece- ğiz" dedi. Gıda ve temel tüketim maddelerinin dı- şında, diğer sektörler de fiyat artışından ge- ri kalmadılar. tnşaat sektöründe KlT'lerin demir-çdik zamiarının ardından, çimento- cular da fıyat arttırmaya basladüar. Bu haf- ta Ankara Çimento fabrikasının yüzde 7.6'lık zammına diğer çimento fabrikala- nmn da katılması bekleniyor. Boya üreti- cileri ise ithalat maliyetindeki artışı gerek- çe göstererek hafta başında fiyatlannı yüz- de 5 Ue 15 arasında arttırdılar. İlaç sektö- ründe ise kısa aralıklarla devam eden zam- lara, 3 gün önce yenisi eklendi. Yüzde 10'lar civanndaki ilaç zammıyla aspirin 2 bin 400 liradan 2 bin 600 liraya yükseldi. Gültekin'in borsa taktiği GüLTEKİN'DEN ANKARA (AA) — Başkan- lık danışmanı Bülent GültekİB, yatınmcılann borsanın düştüğü zaman devreye girmeleri gerek- tiğini bildirerek "Borsada yatı- runcı sabırlı olmalı ve riski dafıtmalıdır" dedi. Başbakan Mesut Yılmaz'ın ekonomi danışmanı Bülent Gül- tekin, Cumhurbaşkanlığı ve Başbakanlık Muhabirleri Der- neği tarafından düzenlenen "Türkiye ve Dünyada Ekono- mik Durnm" konulu bir sohbet toplantısına katıldı. Gültekin, sohbet toplantısı boyunca gaze- tecilerin seçim ekonomisi, bor- sa ve diğer konulardaki sorula- nnı yanıtladı. Gültekin, hisse senetleri fıyat- lannın oldukça düşmesi ve bor- saya bazı müdahalelerle ilgili bir soru üzerine şu yanıtı verdi: "tktisadi siyasetlerin istikrariı oiması lazım. Sık sık degişen ka- rarlar insanları en kölüyiı tah- min ederek harekete zorlar. Ge- lisen ülkelerde sermaye piyasa- lan aznn vadede oturdugu gibi, Türkiye gibi gelişmekte olan bir ülkede borsa spekülasyon yeri degildir, fakat gelişen sermaye piyasalan her zaman daha çal- kantılıdır. Uznn vadeö gittigi zaman ya- bnmcüann sabırlı oiması ve ris- Idni dağıtması lazundır. Tek şir- ket yerine portföy oluşturulma- hdır. Onun da yolu yatınm fon- landır. Onlar için en emin yol. Çünkü tek başma alındığında Yatınmcılann devreye girmesi borsanın düştüğü zaman olmalıdır. Uzun vadeli gittiği zaman yatırımcıların sabırlı oiması ve riskini dağıtması lazımdır. Bir tek şirket yerine portföy oluşturmalıdır. risk çok daha fazla. ama onu dağıttığınızda biri inerse biri çı- kacaktır. Inanıyorum ki önü- müzdeki ydlarda Türkiye'nin bayüme hızı 7 ve 10lara çıktığı zaman borsanın büyüme hızı da reel olarak bunun üzerinde ola- cakür. Japonya'da, Kore'de, Tay- van'da da böyle oldu, dolayısıyla borsaya üç aylık bir mesele ola- rak bakmayın. Aslında borsanın en düştüğü zaman, yatınmcılann girmesi gerektiği zamandır." Gültekin, Başbakan Yardım- cısı ve Devlet Bakanı Ekrem Pakdemirli'nin borsayla ilgili son değerlendirmeleri ve göriış- lerinin doğru olduğunu da be- lirtti. Bir gazetecinin "Cumhurbaş- kam'nın eşi ve çocuğunun bor- sada oynamasını doğru buluyor musunuz" şeklindeki sorusuna ise Gültekin şu yanıtı verdi: "Borsada alıp satmak herke- sin yapacağı bir iş. Fakat başka bir ülkede böyle bir konumda olsaydı bu kadar hadise yaratır mıydı? Her vatandaş gibi alım saüm olabilir. Türk toplumunun bazı duyarlılıklan var. Sanıyo- rum bundan sonra Sayın Cnm- hurbaşkam'nın ailesi, tavırian- nı ona göre alacaklardır. Bu ka- dar sıkıntı çıkacağını bilmiş ol- salardı... İnsanlar başlanna ni- ye bir dert alsınlar?" Başbakanlık danışmanı Bü- lent Gültekin, seçimleri Mesut Yıhnaz'm alması halinde uygu- lanacak anti-enflasyonist politi- kalann neler olacağina ilişkin de şu değerlendirmeyi yaptı: "Mesut Yılmaz secimi alacak- tır. Enflasyonun temel nedeni para arzının fazlalığıdır. Tabii kamu açıklannın getirdiği enf- lasyonist baskı da var. Bunun karşısında ANAP'ın uyguladığı aftyapı >atınmlan programı var. Bizde büyük bir saklı ekono- mi var, kayda geçmemiş ekono- mi var. Kamu harcamalan ve di- ğer konularda dikkadi olduğn- muzda enflasyonu düşürebiliriz. Gültekin, diğer sorulara ise şu yanıtlan verdi: — Politika uğruna ekonomi feda edilir mi? GÜLTEKİN — En azmdan ben Mesut Bey adma söyleye- yim; Mesut Bey etmedi. — Seçim ekonomisi nedeniy- le yeni yönetim enkaz devralma- yacak mı? GÜLTEKTN — Kesinükle en- kaz devralmayacak. Önümuzde- ki dönemde de biz ortadireğin ücret politikasıru geride bırak- mamak karanndayız. Buna gö- re diğer konulan ele almak la- zım. 1989'a kadar ücretler geri- de kaidı. — Özal ekonomisi ile Mesut Ydmaz ekonomisi arasında fark var mı? GÜLTEKİN — Turgut Özal ekonomide devrim yapan bir in- san. O tür kararlan almak zor- du, çok defa yalnız kalmıştı. Mesut Bey şimdi daha şanslı, 8 senenin mirası var. Dolayısıyla yapılacak düzenlemeler, Sayın Özal'ın yapüğından daha yumu- şak olabilir. 1979 krizinden çı- kan ülkeyi idare etmekle 1991'de Türkiye'yi idare etmek çok baş- ka konular. Bazı temel sorunla- nmızı hallettik. NAKİT 6İRİŞLER Anapara Nema Toplam 9968.303 1795.844 11.764.147 ÇIKfŞLAR Hak sahibıne anapara ödemesi Hak sahibine nema ödemesi Kurumlara iade Ziraat Ban. Komisyonu Ziraat Ban. Yatınm Hrc. 171.781 324.648 27.706 116.964 9.965 NEMALANDIRMA YERLERİ TEK tahvili KOF G. Or. Sen KOF tahvili TPAO tahvili Devlet tahvili Devlet th. (ve DM) Vadeli hesaplar ZB Dönem sonu hsp. bk. Nemalandırma toplamı 3.356.866 5.870.763 147.000 152.997 244.550 1 178.104 105.397 56.406 11.113.083 KOİ nema oranını belirliyor Zonınlu tasarruf ödemesi ekimdeANKARA (AA) — Kamu Ortakhğı tdaresi (KOİ), çalı- şanlann tasarruf tesvik he- sapları için bu yıl yapılacak ne- ma ödemelerinin oranmı belir- liyor. 1991 nema oramnın halen uygulanan yüzde 42.47'nin üze- rinde oiması beklenirken kanu- na göre bu yılki ödeme ekim ayında yapılacak. Başbakanlık Kamu Ortakh- ğı tdaresi yetkililerinden edilen bilgiye göre çalışanlann tasar- ruf teşvik hesabında bugüne kadarbirilcen 11.7 trilyon liranm 1991 yılına ait nema ödemeleri için çalışmalar son aşamasına geldi. 1991 yıh nema oranı üze- rinde çalışan uzmanlar, hesap- lamalannı önümüzdeki günler- de tamamlayacaklar. Zonınlu Tasarruf Kanunu 1 nun uygulanmaya başlandığı 1988 yıhndan itibaren kesinti yapılan bir çalışan, halen yüz- de 42.47 oranında nema alıyor. Yetkililer, 1991 yıh için belir- lenecek nema oramnın halen uygulanan yüzde 42.47 oranı- mnüzerindeolacağınıifadeeder- ken kanuna göre çalışanlara ödenecek üçte birlik nema tu- tannın ilk defa geçen yıl ekim aymda odendiğini ve her yıl ya- pılması gerektiği için bu yılki ödemenin gelecek ay yapılaca- ğını ifade ettiler. Yetkililer, ne- ma oranlannın belirlenmesin- den sonra Ziraat Bankası'na ödeme talimatmın verileceğini de belirttiler. 100 kişiden fazla personelin calışuğı işyerlerinde, nema öde- meleri işyeri aracüığıyla yapıür- ken daha az personelin olduğu yerlerde bu ödemeler, çalışan- lara Ziraat Bankası tarafından ödeniyor. BELEDIYESI 2270işçinin otıırma eylemi DİYARBAKIR (Cumhuri- yet) — Belediyede çalışan 2270 işçi, Olağanüstu Hal Bölge Va- liliği tazminatlarıyla sosyal haklardan doğan alacaklannın ödenmemesini gerekçe göstere- rek aileleriyle birlikte oturma eylemine başladı. Eş ve çocuklarıyla birlikte onceki gün Belediye Sarayı önünde toplanan 2270 işçinin Diyarbakır Belediye Başkanı Turgut Ataiay'ın tazminat ve sosyal haklardan kaynaklanan alacaklarını odememesini pro- testo amacıyla oturma eylemi- ne başladıkları bildirildi. Eylem nedeniyle çevrede geniş güven- lik önlemleri alan güvenlik güç- lerinin işcilere herhangi bir mü- dahalede bulunmadığı gözlen- di. Belediye-İş Sendikası Diyar- bakır Şube Başkanı Vezir Pe- rişan, "Ücretlerin ödenmesi için çalmadık kapı bırakmadık, ancak bir sonuç da alamadık. Son olarak başvurdugumuz bu yol işçi ücretlerinin ödenmesi- ne kadar sürecektir" dedi. Tbplukonuta yeni finansman modeli TKİBaşkaru Oktay Uml haarladıklanyeni sistemde 15yıl ve daha uzun vadeli kredi açacaklannı bildirdi ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) — Toplu Konut Idaresi Başkanı Oktay Ural, dar ve sabit gelirlileri konut sa- hibi yapmak için uzun vadeli bir kredi modeli üzerinde çalıştıklannı, çalışma- lannın son aşmaya geldiğini bildirdi. Getirilecek yeni modelle konut edin- mek isteyenlere 15 yıl ve daha uzun va- deli kredi verilecek. Yanm kalmış ko- nutlardan belli bir bölümü tamamla- nanlara 10 milyon lira daha kredi ve- rilmesiyle ilgili başvurular da başladı. Oktay Ural, bir grup gazeteciyle yap- tığı sohbet toplantısında, konut finans- manı için üzerinde çalışılan yeni mo- deller ve ferdi konut kredilerinin 11 mil- yon liradan 21 milyon liraya çıkanlması ile ilgili bilgi verdi. Ural, kredilerin 21 milyon hraya çıkanlmasıyla ilgili kara- nn onceki gün YPK tarafından onay- landığını ve daha önce 11 milyon lira alanların, 10 milyon liralık ek krediyi almak için her an Kamu Ortaklığı'na başvurabileceklerini söyledi. Ural, 10 milyon liralık ek kredinin yüzde 75'i ta- mamlanmış konutlara öncelikle verile- ceğini, bu oranın kalkmmada öncelik- li yörelerde yüzde 50 olacağını bildir- di. Ural, bu oranlann kesin olmadığı- nı, yapılacak başvurulara göre değer- lendirrneye gideceklerini vurguladı. Yıl sonuna kadar bitirilmesi hedeflenen 140 bin konutun bu ekle daha da arta- cağını kaydeden Ural, ek ödemenin 1 trilyon liraya yakm bir mali portesinin bulunduğunu söyledi. Ural, ikinci büyük calışmalannın ise yeni konut finansman modeli olduğu- nu, Üzerinde çalışılan ve son aşamaya getirilen bu modelin Batı ülkelerinde başanyla uygulandığını anlattı. Ural- ın verdiği bilgiye göre dar ve sabit ge- lirlilerin konut sahibi yapılması hedef- lenen yeni modelle, 15 yıl ve daha uzun vadeli konut kredisi verilecek. Krediden Türkiye'deki türn bankalann aracılık yapması hedefleniyor. Krediden alt ge- lirli, orta gelirli, dar gelirli, yüksek ge- lirli herkes yararlanabilecek, Oktay Ural yeni model hakkında şu bilgileri verdi: "Bu nasıl olacak? Az bir peşinat alı- nacak. Ondan sonra da faizli ve uznn vadeli bir sistem olacak. Faiz derken de ülkede bir enflasyon var. Ona karşı kre- dinin anaparasının reel degerini koru- mamız gerekiyor. Eğer bunu korumaz- sak yazık olur. tlerisi için büyük sorun olnr. Krediyi faizsiz verirsek iki yıl için- de toplu konutun kapısuıa kilit vunı- ruz. Faiz bankalardan daha duşük ola- cak, geri ödemeleri de maaşın belli bir yüzdesine baglıyornz. Mesela maaşın yüzde 25'i diyonız. Biz bu oranı degiş- rJrmeyeceğiz. Fakat geri ödemeleri dev- letin memur maaşlannı arttırma en- deksine göre arttıracağız. Ücret ve ge- ri ödeme miktarı aynı anda artacağı için vatandaşı ürmeyecegiz." Oktay Ural, bu sistemle herkesin ge- lirine oranla belli büyüklüklerde ev sa- hibi olabileceğini ifade ederek "Biz tüm bankalan bu sistemin içerisine sokmak istiyonız. Çalısmalanmızın son aşama- sına geldik. Bitirince kamuoyuna açık- layacağız. Diyeceğiz ki mesela 70 met- rekarelik bir konutu şu şu koşuUarla 15 yıl vadeyle alabilirsiniz. 15 yıl şunlan vaparsan konut senin" diye konuştu. Konutun tamamının finansmanını sağlamak gibi bir hedeflerinin bulun- madığinı, konut alacak kişinin yüzde 10, yüzde 20 gibi henüz belirlenmemiş oranlarda kendi katkısının bulunması gibi koşullar getireceklerini anlatan Oktay Ural, "Zorluğumuz enflasyon, bu bizim milli bir ekonomik probleme- mizdir. Fakat enflasyona uygun bir faiz almamız şart Toplu Konut Idaresi'nin devamını sağlayalım" dedi. Toplu Konut ldaresi Başkanı Ural, kamu kuruluşlannın konut edindirme fonlanndan, idare bünyesine yeni ka- tüan Konut Edindirme Fonu'na 4.5 tril- yon hrahk bir kaynak geldiğini, bu kay- nağı hak sahiplerine kullandıracakla- nnı söyledi. Ural, bu fondan memur- f lara, sözleşmelilere ve kamu kesimin- ' de çalışan işcilere ücretlerinin 40 katı- na kadar ve satm alacaklan evin bede- lini aşmamak üzere kredi verileceğini, bu kredinin de ücretlerin yüzde 25'i oranında geri ödeneceğini anlattı. Oktay Ural, kamu ortaklığmm ku- ruluşundan bu yana 825 bin konuta 5.5 trilyon lira kredi verildiğini, Toplu Ko- nut'un Eryaman, Halkalı, Ataköy ve Yahyakaptan'da yaptUTİığı toplam 16 bin konuta ise 2.9 trilyon lira harcan- dığını bildirdi. Ural, idarenin yaptırdı- ğı konutlara verilen imkânlann, başka türlü daha iyi değerlendirilebileceğini, bu nedenle sürdürülen bu projelerin ta- mamlanmasından sonra bu tür proje- lere jT-imeyi düşünmediklerini beürtti.