Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
J7EYLÜL 1991 HABERLERÎN DEVAMI CUMHURÎYET/J5
Orta AsyaVa Türkîye modeüyle gidilecek ANAFta 'özal susmazsa'
YASEMİN ÇONGAR
SEMİH tDÎZ
ANKARA — Yirminci yüzyı-
ün sonu, Doğu Avrupa ile Sov-
yetler Birliği'nde yaşanan siya-
si ve etnik hareketliliğe sahne
oluyor.
Bu hareketlilikle gelen yeni
oluşum ve arayışlar da Türki-
! ye'nin dış politikasında yeni bir
! sayfanın açıknasına neden oldu.
j Gerek bölgesel konumu, gerek-
! se tarihsel ve kültürel kimliği ne-
! deniyle bu hareketlenmeye ilgi-
! siz kalması mümkün olmayan
ı Türk dış politikası, artık yeni
j bir coğrafyada etkinlik sağla-
j manın yollannı arıyor.
! Bu arayış Dışişleri BakanlığV-
| nı somut bazı girişimkre yönelt-
j ti. Uk adım olarak Büyükelçi
j Bilal Şimşir başkanlığında bir
' heyet, Sovyetler Birliği'ndeki
j "Tiirk kökenU" (Türki) cumhu-
! riyetlere gönderildi.
j Bu heyet, incelemelerini ta-
j mamladıktan sonra bir değer-
I lendirme raporu haarlayacak.
I Aynı kapsamda, önümüzdeki dö-
[ nemde, Türki cumhuriyetlerin
f-kendine özgii bir dış politika ko-
| BarzanTnin
! temsilcileri
numu oluşturacağını hesapla-
yan Dışişleri Bakanlığı, yeni bir
iş düzenlemeye giderek bu cum-
huriyetlerin siyasi, ekonomik,
kültürel ve konsolosluk işlerin-
den sorumlu olacak bir genel
müdürlüğü kurma hazırlıkları-
nı başlattı.
Bu kapsamda, SSCB'nin Mi-
hail Gorbaçov ve Boris Ydtsin-
den sonra en etkili devlet adam-
larından Kazakistan Cumhur-
başkanı Nur Sultan Nazarba-
yev'in yakında gerçekJeştirece-
ği Türkiye ziyareti büyük önem
taşıyor. 140 kişilik bir heyetle
geleceği öğreniien Nazarbayev
Moskova'daki darbe girişimi
sonrası ilk dış temasını Türkiye
ile gerçeklestirmiş olacak.
SSCB Devlet Başkanı Mihail
Gorbaçov'un özel temsilcisi
Yevgeni Primakov da 19 eylül-
de Ankara'ya gelerek Cumhur-
başkanı Özal'a bir mesaj ge-
drecek.
Özal'la
gorüştu
ANKARA (Cumhuriyet Bii-
rosu) — Mesut Barzani liderli-
gındeki Irak Kürdistan Demok-
rat Partisi'nin (IKDP) 3 yetkiJi-
şi, Cumhurbaşkanı Turgut
Özal'Ia Türkiye ile Irak Kürt ör-
gütleri arasındaki iJişki konusu-
nu görüştü. Bu arada Kuzey
Irakülara Ankara'da temsilci bu-
lundurtna izni verildiği öğrenil-
di.
Mesut Barzani'nin yegeni Ne-
çirvan Barzani, IKDP'nin söz-
cülerinden Muhsin Dızai ve Fi-
yamit Banna, dün saat 17.30'da
Çankaya Köşkü'nde Cumhur-
başkanı özal tarafından kabul
edildi. IKDP yetkililerinin Cum-
huriyet'e verdiği bilgiye göre gö-
rüşmede, Türkiye'nin Kuzey
^Irak'a yapacağı yiyecek ve tıbbi
"malzeme yardımı ele aündı. Kürt
yetküiler, Türkiye'nin daha Ön-
ce Türkiye, Irak sınırına yığılan
binierce sığınmacı için yaptıkla-
nndan dolayı Cumhurbaşkanı
özal'a teşekkür ettiler. IKDP
yetkilileri, Mesut Barzani'nin en
kısa zamanda Ankara'yı ziyaret
etmek istediğini de dile getirdi-
ler. Türkiye'nin PKK'nın Gü-
neyda^u sı«r boigesindeki ey-
lemlennden duyduğu rahatsızlık
da Cumhurbaşkanı'nca dile ge-
tiriJdL Ancak IKDP ile Tiirk Si-
lahlı Kuvvetleri arasında
PKK'ya karşı işbirliği yapılma-
sı konusu ele alınmadı. Kürt yet-
kililer, görüşmenin son derece
yapıcı bir hava içinde gectiğini
ve iki tarafın da bilgilenmesi açı-
sından büyük önem taşıdığını
belirttiler. Türkiye'nin Kuzey
Irak'taki Kürt örgutlerine yapa-
cağı yardjmın miktarının ise he-
nüz kesinleştirilmediği ögrenil-
di. Ancak Cumhurbaşkanı
özal, Barzani'nin yardımcıları-
na bu yardımın ilk partisinin
birkaç güne kadar yerine ulaşa-
cağını bildirdi.
Türkîye,
(Baştamfı 1. Sayfada)
vahim olabileceğini düşünmek-
le birlikte "giderse dünyanın so-
nu ohır" gibi bir telaş içinde de
görünmüyorlar. Bunda SiUey-
tnan Demirel ve Erdal İnönü-
nün ABD Başkanı George
Busb'la İstanbul'daki görüşme-
lerinde uyumlu mesajlar vermiş
olmaiarı rol oynuyor.
Özetle Washington, Özal gi-
derse üzülecek, onu özleyecek,
ama yerine gelenle de bir arada
yaşamakta fazla zorlanmavacak
gibi gözüküyor. Bu arada Özal'a
doğan tepkilerin, "izlediği poli-
tikalar yiizünden mi" yoksa
"şahsı ve ailesi ile ilgili söyten-
tUer nedeniyle mi" arttığı soru-
suna yanıt aranıyor.
Washington Mesut Yılmaz'ın
performansını da çok yakından
izliyor. Onun özal ile bazı ko-
nularda arasına mesafe koyma-
sırun, diğer konularda onunla
birlikte çalışmasının doğru po-
litikalar olduğunu düsünüyor.
Ancak ilginç bir ayrıntıya da
dikkat çekiliyor:
Washıngton, Mesut Yılmaz-
ın Kıbrıs konusunda Yunan li-
deri Mitsotakis'le Paris'te zemin
kaybetmesini, "siyasetteki dene-
yimsizligine" bağlıyor ve bunu
da iç politikaya irtibatlıyor:
"Mesut Yılmaz aynı hatalan se-
çim kampanyası sırasında Demi-
rel karşısında da yapar mı" so-
rusu kafalarını meşgul ediyor.
Finans çevreleri ise "Özal gi-
ierse ne otur" sorusunun yanı-
ını kestirmeye çalışıyor.
DYP'nin açıkladığı ekonomik
>rograma şu ana kadar bu cev-
elerden olumsuz bir tepki yok.
)zal'a adeta duygusal bir bağı
tlan bu çevre "Demirel işbaşı-
1a gelir" gibi özel bir korku
;inde göninmüyor. "Demirel,
izim tanıdığımız, ne düşüodii-
iinii bildigimiz bir insandır"
eniyor. Oiası bir SHP iktidan
u çevreler, daha fazla korkutu-
sr. SHP *net görüşleri olan"
ir parti olarak algılanmıyor, bu
t>elirsizlik' onları tedirgin edi-
Turkiye'nin Sovyet cumhuri-
yetlerine yaklaşımında temel
oluşturan tutum, Dışişleri Ba-
kanlığı kurmaylannca "iyi
komşuluk sorumluluğu" diye
tanımlamyor. Türkiye, Türki
cumhuriyetlerin 68 yıllık cum-
huriyet deneyimine "model"
olarak bakıldığının ve Ankara'-
dan çok şey beklendiğınin bilin-
cinde. Ancak bu beklentinin
karşıüğı, Türkiye'nin de kendi
çıkarlarını gözeten uzun dönem-
li ve Batı'ya acık bütunleşmeci
bir yaklaşımla verilecek. Türki-
ye bir yandan Sovyet cumhuri-
yetlerinin dünyaya açılma köp-
rusünü oluştururken bu cumhu-
riyetlerle kuracağı üişkileri, Batı
Avrupa'daki konumunu guç-
lendirmek için de kullanacak.
Dışişleri Bakanlığı ust yöne-
timi, Turkiye'nin "yakın bir
gelecekte" Sovyet cumhuriyet-
lerinin anayasal reformlarmda,
siyasi sistemlerini yenilemeye
Ermenîler köy bastı
(Baştarafı 1. Sayfada)
ri köyünü ele gecirdiler. AFP-
nin Azeri haber ajansı Assa Jra-
da'ya dayandırdığı haberde,
Buduk, Menaçid ve Erkec köy-
lerinin ele geçirilmesi sırasında
meydana gelen çatışmalarda 4
Azeri askeriyle 2 Ermeni milisi-
nin öldüğü, üç Ermeni'nin de
yaralandığı kaydedildi. Haberde,
Ermeni milislerinin Bak Kiçlak
ve GürzaJar adh iki Azeri köyü-
nü daha ele geçirmeye çalıştığı,
ancak çatışmalann sUrduğü be-
lirtildi.
Reuter'in Azeri haber ajansı-
na dayanarak verdiği haberde,
Karabağ sınırları boyunca mey-
dana gelen çatışmalarda 20'den
fazla Ermeni milisinin öldüğü
Ders geçme
(Baftarafı 1. Sayfada)
dığımız bir iilkede bu ayrıcalı-
gın getirdigi sorumluluğu unut-
mayın. Okuldaki ber saalinizi
iyi değerlendirin. Yalnızca ders
çaltşmaya değO, sportif faaliyet-
lere de zaman aurın. Önümüz-
deki dönemde en çok ihtiyacını
duyacağımız insan gücü, sade-
ce bilgi sahibi olan değil, düşü-
nen, araşlıran, sorgulayan, >a-
ratan insan gücü otacakür. tkin-
ci avantajınız da kapalı degil
dünyaya açılmış bir Tiirkiye'de
yaşıyoruz."
Milli Eğitim Bakanı Avni Ak-
yol da konuşmasmda, 63 bin
428 okulda, 11 milyon öğrenci-
nin ve 400 bin öğretmenin yeni
Öğretim jahna başladığını söyle-
di. Yurtdışında öğretim gören
öğrenciler, gorev yapan öğret-
menler, LlMME projesi kapsa-
mında bulunanlarla birlikte 14
milyon 280 bin kişilik bir "eği-
tim ordusu" bulunduğunu be-
lirten Akyol, "Yeni bir cebalet
savaşına, aydıntanma, sevgi,
saygı. banş çabasına giriyoruz"
dedi.
SHP Genel Sekreteri Hikmet
Çetin'in "eğitim kalitesinin
düşmesine" ilişkin sözlerini de
yamtlayan Bakan Akyol, "1980
öncesinde kendilerinin de görev-
de bulunduklan bir dönera, 45
günde, 2 ayda ogretmen yetiş-
tirilmistir. 1.5 yılda 100 bin öğ-
retmen yetiştirilmiştir. Eleştirin
ama doğru, yapıcı, çagdas ve
medeni biçimde eleştirin'' diye
konuştu.
29 ayda 113 yeni proje ger-
çekleştirdiklerini anlatan Akyol,
Ders geçme ve kredi sistemi ile
ilgili olarak da şunları söyledi:
bildirüdi. Haberde, açıklamanın
Azerbaycan Içişleri Bakanh-
ğı'nca yapıldığı kaydedildi.
Karabağ özerk bölgesinin ku-
zey kesimindeki Gerenboy (es-
ki adıyla Şahumyan) bölgesin-
de meydana gelen çatışmalarda
da 14 Azeri yaşammı yitirdi. Ba-
ğımsız Sovyet ajansı Interfax'-
ın Ermeni yetkililerine dayana-
rak verdiği habere göre Ermeni
köyü Verişen'deki çatışmalarda
30'dan fazla Ermeni de yaralan-
Lağvetti
Azerbaycan'ın Ermenilerin de
yaşadığı Dağlık Karabağ ve Ge-
renboy bölgelerinde Devlet Baş-
kanı Ayaz Muttalibov, Ermeni-
lerin karşı çıktığı "Daglık Kara-
yönelik her türlü hazırlıkların-
da "etkin danışmanlık" görevi
üstlenebileceğini de ifade edi-
yor. Bu görevin, bazı Turk uz-
manlannın devreye girmesiyle
yerine getirilmesi de mümkün
olacak.
Ancak Türkiye, gerek Mos-
kova'nın tutumu, gerekse cum-
huriyetlerin kendi iç kanşıklık-
lan nedeniyle dengeli politika-
yı elden bırakmıyor. îran'ın da
bu bölgeye yonelik olarak Türki-
ye ile gizli "nüfuz yanşı" için-
de olduğunu göz önünde tutan
Ankara, pan-Türkizm, radikal
Islamcılık gibi akımlann yara-
tacağı olumsuzluklan da dikka-
te alıyor.
Türk dış politikasının bölge-
ye açılımında önemli bir unsur
da Batı'nın Doğu Avrupa'ya
yaklaşunının aksine, Türkiye'-
nin elinde Sovyet cumhuriyetle-
rine ekonomik kredi verme ola-
najhnın bulunmaması. Ankara
bağ Organizasyon Komitesi"ni
lağvederek yerine bir "koordi-
nasyon merkezi" kurdu.
Dağıtılan Azerbaycan Komü-
nist Partisi'nin ikinci başkanı
Viktor Polyanicko başkanlıgın-
daki "organizasyon komitesi".
geçen yıl mart ayında SSCB
Yüksek Sovyeti'nin aldığı bir ka-
rarla kurulmuştu.
Ermeniler, "anayasal
olmadıgı" gerekçesiyle bu komi-
teye karşı çıkıyorlardı.
Ancak Muttalibov'un "orga-
nizasyon komitesi"nin yerine
kurduğu "koordinasyon komi-
tesi"nin nasıl bir işlev üstlenece-
ği ve Dağlık Karabağ'daki Er-
meniler tarafından nasıl karşıla-
nacaği henüz bilinmiyor.
Başbakan mezun olduğu fstanbul Erkek Lisesi'ni ziyaret etti
"Yeni ders geçme ve kreaı
sistemi, çağdaşlaşmanın, de-
mokratiklesmenin, çocuklara
saygımn gereğidir. Bir iinlü dü-
şünur. "Eğer bir sınıfta öğren-
ciler arka arkaya oturuyorlarsa
o sınıfta eğitim olmaz' demiş.
Okullarda hâlâ ezbercilik var,
otorite var. Buniar iflas etmiş
bir eğitim anlayısıoın ürünleri-
dir. Yeni sistem çocuk merkez-
lidir. Eğitimin çocugu köreltme-
ye hakkı yoktur. Bundan sonra
öniimiizde 3 adım daha var. Bi-
ri, eğitim bölgeleri oluştunılma-
sı, digeri hiçbir çocugun 'başa-
rısız oldu' diye sokağa atılma-
ması, bunun maliyeti 4.5 trilyon
liradır. Bir diğeri de çok prog-
ramlı liseler, kampuslar^kunıl-
ması."
Cumhurbaşkanı Turgut Özal
bir mesaj yayımlayarak bilgi
toplumu çağında Türkiye'nin
yerini aşabilmesi için eğitime
bıiyük önem vermesi gerektiği-
ni belirtti. ÖzaJ, gençlere,
"Türkiyemizi zamanı gelince
sizler yoneteceksiniz. O giin gel-
diginde milleller arasındaki ya-
nşta başarılı olabilmek için şim-
diden iyi yetişmeye gayret etme-
niz gerekmektedir" diye
seslendi.
SHP Genel Başkanı Erdal
Inönü de öğrenim görduğü An-
kara Gazi Lısesi'nde düzenlenen
törene katıldı.
maii alanda yitirdiği kozu, siya-
si, kültürel ve ticari işbirliği
alanlarındaki açılımlanyla elde
tutuyor."
Türk dış politikasmın "Türki
cumhuriyetlere" yönelik yeni
yaklaşımiannı şu satır başların-
da özetlemek mümkün:
Model oluştunna: Azerbay-
can, Özbekistan, Türkmenis-
tan, Tacikistan, Kazakistan gi-
bi So^et cumhuriyetlerinde
Türk veya Islam etkisi, genel
kültürel kimliğin en önemli bi-
leşenini oluşturuyor. Bu cumhu-
riyetlerin bir bölümüyle olan dil
birliği ve Latin alfabesinin kul-
lanılması yönündeki son kara-
rın getireceği yazı birliği de
önemli bir işbirliği ortamı ha-
zırhyor.
Ancak Ankara'nın bu cum-
huriyetlere "modellik" iddiası
etnik, dinsel ya da dilsel temel-
den çok, 68 yıllık laik Türkiye
Cumhuriyeti deneyüni ile 40 yılı
aşan çok partili yaşam kültürü-
ne dayanıyor. Giderek yerleşen
demokrasi anlayışı ve kurumian
da Türki cumhuriyetler için ör-
nek oluşturuyor. Bu cumhuri-
yetlerde, özellikle Atatürk dev-
rimlerine ve laik sisteme büyük
bir ilgi olduğunu gözleyen An-
kara, pazar ekonomisinde özel-
likle son on yılda kazanılan de-
neyimin de Türki başkentlerin
dikkatini çektiğini biliyor.
Köprii oluştunna: Türkiye'-
nin "modeiliği" Batıülaşma de-
neyıminden de kaynaklanıyor.
70 yıllık sosyaüst rejim, Sovyet
Asyası'm sistem sımrlan içinde
"Batı'ya açık" kuldı. Ancak
Sovyet ekonomisinin kapaülığı
ve siyasi rejimin Gorbaçov dö-
nemine kadar içe dönük olması
bu cumhuriyetlerin Batı'yla iliş-
ki kurmasını engelledi. Gelinen
aşamada, Türkiye, Türki cum-
huriyetlerin Batı'ya köprüsünü
oluşturabilecek. Cumhuriyetle-
rin Avrupa ile ilişkilerini Rusya
üzerinden kurmayı, etnik, din-
sel farklılıklar nedeniyle tercih
etmediği gözleniyor. Tarihsel
kuşkulann da beslediği bu duy-
gu, Türki cumhuriyetlerin dün-
ya pazarına entegrasyonunda
Ankara'dan daha çok şey bek-
lemesine yol açıyor.
İslam radikaiizmine tampon
oluştunna: Iran, özelikle Farsi
kökenli Tacikistan'a ve mezhep
birliği içinde olduğu Azerbay-
can'a nüfuz etmenin yollannı
arıyor. Tahran'ın tutumu, ta-
ciklerin Sünni olması, Azerile-
rin ise Tıirk olmaa nedeniyle bir
ölçüde frenleniyor. Ancak ulus-
lararası platformda "yalnız"
bir ulke olan Iran, Sovyet cum-
huriyetlerinin yarattığı yeni nü-
fuz olanagından yararlanmak
da istiyor.
Pan-Türkizme karşı fren
oluştunna." Dışişleri Bakanlığı
Sovyet cumhuriyetlerine "iyi
komşuluk sorumluluguyla"
yaklaşırken bu yaklaşımının
Türkiye toplumu içindeki aşın
milliyetçi ve Turancı akımlann
önlenmesini kolaylaştıracağım
hesaplıyor. Sovyet cumhuriyet-
lerinin Pan-Türkizme kapılma-
sı ve Türkiye'nin bu cumhuri-
yetlere yaklaşımının "yayıl-
macılık" olarak algılanma-
sı Ankara'nın istemediği bir
gelişme olacağmdan, kullarulan
terminolojiden, üretilen politi-
kaların uygulanma hızına dek
her konuda ihtiyat elden bırakıl-
mıyor. Türkiye, Ermenistan,
Gürcistan gibi Hıristiyan ağır-
hklı cumhuriyetlere karşı hiçbir
önyargı beslemediğini, aynı iyi
komşuluk sonımluluğunun Eri-
van ve Tiflis'e karşı da duyul-
duğunu vurguluyor.
Alnıaııya ^bağunsızhk9
kulisinde
DİLEK ZAPTÇIOĞLU
BERLtN — AJmanya, Hırva-
tistan ve Slovenya'nm bağımsız-
lıklarırnn resmen tamnmasına
yönelik AT içindeki kulislerini
yoğunlaştırarak sürdürüyor.
Baştan beri bu radikal adımın
atılmasından yana olan Alman
Dışişleri Bakanı Hans Dietrich
Genscher'in gereğinde Alman-
ya'nın tek başma, kendi yoluna
gitmesini onayladiğı büdiriliyor.
Almanya'nın SSCB'den ay-
nlmak için uzun süreli, çaresiz
bir mücadele veren Baltık ülke-
lerine karşı politikası da benzer
bir şemayla gelişmişti. Gens-.
cher, Litvanya, Letonya ve Es-
tonya'mn bağımsızlıklannın ta-
nmmasını savunmuş; ancak di-
ğer Batılı devletlerin 'Gorba-
çov'u tehiikeye atmamak' üze-
re gösterdiği çekimserliğe uy-
muştu. Sakıncalar ortadan
kalktığında Baltık ulkeleriyle ilk
diplomatik ve ekonomik ilişki-
leri kuran ülke >ine Almanya ol-
du. Uzmanlar,Baltık ülkelerinin
bağjmsızlığırun kâğıda dökül-
mesinden sonra Yugoslavya'da-
ki cumhuriyetlerin ayrışmasına
da artik 'an meselesi' olarak ba-
kıyorlar. Şimdilik AT'nin iste-
ği uyarınca Yugoslavya'da ken-
di yoluna gitmeyen Almanya,
böylece sonradan ayrılıkçı cum-
huriyetlerin yönetiminde ve
halkta büyük sempati sahibi
olacak, çünkü Almanya, Batı
kulübünde bağımsızlık isteyen
halkları baştan itibaren en çok
destekleyen ülke.
Almanya, yann Hırvatistan
ve Slovenya'nm merkezden ba-
ğımsızlığı şu ya da bu biçimde
sağlandığında, bu toplumlarda
en çok sempati sahibi olacak
Batılı ülkelerden biri olarak siv-
riliyor. Bu arada Sırplar, AI-
manya'yı 'ülkenin içişlerine
Balkanlarya yangın büyüyor
(Baftarafi 1. Sayfada)
raiyöz yuvalarını tahrip ettiğini
haber verdi.
Belgrad radyosu da Hırvat
güçlerin aynı bölgedeki Bosans-
ki Brod'da bulunan federal or-
duya ait garnizona saldırdığını
bildirdi.
Hjrvatistan radyosu, Macar
uçaksavarlarının dün Macaris-
tan hava sahasını ihlal eden iki
Yugoslav savas uçağıru düşürdü-
ğünü bildirdi. Yugoslav Tanjug
Ajansı ise Macarlarm en az bir
Yugoslav uçağını düşürdükleri-
ni belirtti. Ancak Macaristan bu
iddiaları reddetti. Macar sınır
muhafıziarı sözcüsü Albay At-
tila Krisan, dün sabah üç Yugos-
lav uçağının Macar hava saha-
sını ihlal ederek Hırvat mezvile-
rini bombaladjğını söyledi, ama
uçaklann düşürüldüğü yolunda-
ki iddiaları yalanladı. Macaris-
tan son gunlerde Hırvatistan'a
saldıran Yugoslav uçaklarının
Macar hava sahasını ihlal ettik-
lerinden yakmıyordu.
Hırvatistan'ın başkenti Zag-
reb'le Adriyatik kıyısındaki Za-
dar'da önceki geceden sonra
dün de hava saldırısı aJarmları
verildi.
Hırvatistan yetkilileri alar-
mın, Zagreb'deki havaalanının
Adriyatik Denizi kıyısındaki
Pula Havaalanı'ndan kalkan ve
Zagreb'e yöneldiği tahmin edilen
üç MIG uçağının kalkışından
sonra verildiğini belirttiler.
Zagreb'de iki gündur ikinci
kez verilen hava saldırısı alarmı
sonucunda sokaktaki insanlann
sığınaklara kaçtığı gözlendi.
Bu arada Zadar yakınleunnda-
ki Gerbe'de bulunan Zagreb
radyo verici istasyonunun Yu-
goslav Hava Kuvvetleri'ne ait bir
uçak tarafından bombalandığı
haber verildi.
Yöredeki AFP muhabirinin
bildirdiğine göre uçaktan fırla-
tılan roket mermileri, 3 anten-
den ikisine isabet kaydederek
tahrip etti.
74 bin nüfuslu Zadar'da ön-
ceki gece verilen hava alarmın-
dan sonra dün sabah ve öğle sa-
atinde radyo istasyonuna saldı-
ndan az önce iki aıarm daha ve-
rildiği ve durumun son derece
gergin olduğu belirtildi.
Uzaktan surekli patlama ses-
lerinin işitildiği ve halkm peş pe-
şe verilen hava alarmlarıyla so-
kakları terk ederek evlere sığın-
dığı haber veriliyor.
Çarpışmalar
Çatışmaların tüm şiddetiyle
devam ettiği Hırvatistan'da son
24 saatte 30'dan fazJa kişinin öl-
duğu, yaklaşık 150 kişinin de ya-
ralandığı bildirildi.
Hırvatistan radyosu ve Belg-
rad televizyonunun haberlerine
göre federal birliklerin kışlalan-
nj kuşatma altında tutmaya de-
vam eden Hırvat güçleri ile pi-
yade, hava ve tank birlikleri ile
saldıran federal ordu arasında-
ki earpışmaların en şiddetlisi
Hırvatistan'ın Slovenya bölge-
sinde Vukovar kenti ve Sırp mi-
lislerin elindeki Borovo Selo kö-
yünde meydana geldi.
Belgrad televizyonu bu çatış-
(Baftarafı 1. Sayfada)
"Ben olmasam ANAP yüzde
10lara iner" sözlerinin hatırla-
tılması üzerine de şunlan söyle-
di:
"Cumhurbaşkanı'dır. Konuş-
raaması için bir tedbirimiz ola-
maz, Cumhurbaşkanı'nın ko-
nuşnuanı engeUeyemeyiz. Tabli
Cumfanrbaşkam'nin konuşma-
lannı engeUemek mümkün de-
ğil, o konuşacakür. Ama bun-
dan sonra milJetvekillerini veya
ANAP'ı hedef alacak bir söz
söyleyecegı kanaatinde değilim.
Biz Cumhurbaşkanj'm hiçbir
zaman hedef alm^yu. Cumhur-
başkanı bizim hedefimiz degil.
Belki dolaylı yoldan kendisine
propagandaya gjtmemesi busu-
su iletflebilir. Ama konuşmak is-
terse de kimse engelleyemez."
Sert, ANAP'jn rüştünü ispat
ettiğini, Özalia bir noktaya ka-
dar geldiğim ifade ederek "Özal
Cınnhartmşkanı secildi, belli bir
süre Camhurbaslunlığı yapa-
cak, o sûreden sonra Camhur-
başkanlıgı da bitecek. O zaman
hâlâ Özal'Ia bu partiyi bir yere
götürmeye çalışmak mümkün
değil" dedi. Sert, sözlerini şöy-
le sürdürdü:
"Bu süre bir güo bitecek. Biz,
bu duruma şimdiden kendimizi
ahstralım, ANAP'ı kendi ayak-
lan uzerinde durabilen bir par-
ti baHne getircUm. ANAP'm ba-
şında Mesut Yılmaz vardır. Üç
sene sonraki kongrede belki baş-
ka bir Idşi bu partinio başma ge-
nel başkan olarak gelecektir.
Parti, kMlere göre değfl de kendi
prenaiplerine göre kendi koydn-
ğu sistem içinde gitmelidir. Özal
bu sistemi parti başkanıyken
koydn. Bu sistem geliştirilerek
kişilere göre değfl de partinia
kendi tşleyişi içinde yüriimesiBİ
sagJamak gerekir."
ANAP Teşkilat Başkan Yar-
dımcısı Mehrnet Gedik, Özal'ın
konumu gereği partilerle hiçbir
bağı bulunmaması gerektiğini
ifade ederek, "Özal'ın konuşma-
lan bizi baglamaz" dedi. Gedik,
ANAP'ın kendi siyasi liderini
bulduğunu, bu liderin de Mesut
Yılmaz olduğunu belirterek
Cumhurbaşkam'mn konuşma-
lannm ANAP'ı ilgilendirmedi-
ğini kaydetti. Gedik, şunlan söy-
ledi:
"Seçmen gend secimde Sayın
Mesut Yümaz'a w ANAP'a oy
verecek, Cumhurbaşkanı'ıu de-
ğil. Muhalefet liderieri ANAP
Geoel Baskam ve Başbakan Me-
sut Yılmaz'a bir şey söylemeye
cesaret edemiyor, Cumharbaş-
kanı'na yüklenerek potitika yap-
maya çalışıyoriar."
kanşmakla' ve 'yayılmacı emel-
ler giitmekle' suçluyorlar. Ama
Almanya, Yugoslavya'da cum-
huriyetler arasında kendince bir
tercih yapıyor. Azgelişmiş ve ge-
lecek vaat etmeyen ekonomisi
ile Sırbistan'dan çok, nispeten
zengin Hırvatistan ve Slovenya
Almanya için geleceğin tüketim
pazan, yatınm alanı ve ticari or-
tağı olacak. Birleşerek 78 mil-
yonluk nüfusa ulaşan Alman-
ya'nın geri kalmış Doğu bölge-
lerinde yaşayan 16 milyon insa-
m Batı'nın refah düzeyine ulaş-
tırabilmesi için dışa açılması ve
yeni pazarlar bulması gerekiyor.
malarda 16 kişinin öldüğünü,
100 kadar kişinin de yaralandı-
ğını bildirdi. Haberde çatışma-
larm iki haftadır sürdüğü, Oku-
cani yakınlanndaki Belgrad-
Zagreb karayolu civannda da 10
kişinin oldüğü, 20 kişinin de ya-
ralandığı kaydedildi. Belgrad
radyosu da önceki gece Hırvat
güçlerinden 26 kişinin yaralan-
dığmı duyurdu.
Çarpışmalann şiddetlenmesi
uzerine Macaristan'ın bir smır
kapısını kapattığı bildirildi.
Macaristan radyosu, gece
Hırvatistan'ın Osijek kasabası-
nın 20 kilometre kuzey batısın-
daki Dravaszabocs sımr kapısın-
dan Macaristan tarafına birkaç
kez ateş edilmesi uzerine bu ka-
rarın ahndığım bildirdi.
BAB toplanıyor
AT dönem başkanlığını sür-
düren Hollanda, Batı Avrupa
Birliği'nin (BAB) başkanlığını
yapan Almanya'ya, kuruluşu
bakanlar düzeyinde toplantıya
çağırmasını önerdi.
HALKAARZ
VAKIFFİNANSAL KİRALAMA A.Ş. YÖNETtM KURULÜ'NDAN
1ASARRUF SAHÎPLERİNE DUYURU
ORTMCUCIMIZ SERMAYESİ. SERMAYE PtttSASI KURULUMJN ORTAKUĞIMEIN VE IHRAC EDİLEN HISSE SENETLERftÜZİN
KURULVEYAKAMl!CATEKEaÜFUA.NUMINAGEİMEMEX L7ERE26.7!9«1 TAJÜHVE 114'521 S/MTLJHALKA ARZ tZSltLE
MOOOmOOO.-TLNDAN 15 000.000.000.-TLNA YÜKSELTlLMlşnR.
^ D N S O a w c J > N ^ J f L A M 173 800.000. TL TLTARINDAKIPAYUR
18.9.1991 tLE 17.10.1991 TARİHLERİABASINDA HAUCA ARZ Y0a"YU SAJTLACAKTDl
BU MSSELERİN HALKA AR2NA tÜŞKİN İZAHNAME 30.07.1991TARMNDE ISTANBIJI TİCARET SlCtLlNE TKCİL ED1LMİŞTÖI
L ORTAKlJClME HAKDNTM BtLGtLEK
1. Tıcam L'nrnu . Valuf Fınanai Kınbmı A.Ş.
IMcriezadT» tsonbul (nöoû Od Valof Ifhant No: 2
Tıtam/taantaJ
s »e ncaret acıi
moaıriuğıı : 23.08.19S8-2W16/l%l86.kınbul
f y
SOnaksayıa YaUa^k 3500 Kı;ı
6. OıtaUk Esas Sozfcşmesınc jöre yooetun w denetmı otgaalanıuı
«çm: ŞotaİB ı;kn w >0Maı Gend bral o n i o d a Tirt Toret
K h i k â l d d h i İ i 1 ih 3 yıl sâre iley
segkcek 5 üyedcaı (Gend Mijd. hanç)ofa}u bir Yboetm Kuruhj
anfmdan yıinıtûlûı. Şrtet Goıel Mödân b u k o u d v hıfeıde wfah
Yooelmı Kunılu am Bbo ıneıdır Gsnd Midûr »e Kfalmm, Holnıt
ttom, Iffctmeahk, MüfacndsbJL, Malıye w BınlacıUı (hlhnnda yuhdt
opaumjönn«5,b»»jlanndaf>upwı-crıj()es»hıbo(mılanjjmır
Geael Kunıl orakl» ınanduı »eya dıpndaı oı çok 3 yıl ıçm [ktnaı.
Hııbüı w Malıyt dduıdı yulodt öğrenim gocmu; ve komılanndıbılp w
ıccnibe salabı en >2 ifa deneta seçer
7 YânetMi Kımılu Bışim ve öyden ile gend mûdûriât
Gimi TenüElıUeri
tSMETALVER
AHMETBtLDAM
SUMtKABMMYI YonJblOjoı
OTOMANÛZSOY YörJCıtÜjoı
TVıfaflKBnknTAO
tak» (Eı»SoıiqmtgHtj)
8 Topb Sodesmc ik ılph bılgiler Tophı Sodesmc yoktur
9 Oflakhnn Uvuşmazilüar Oruklıjuı öoemfc bır uyupnazbğı yotar.
B. MEVCVT SCRMAYE VE PAV1AR İLE İLCllJ BtLdLEJl
l.Ödemm;sennave : 30.000.000.000 •
2. Semuyenn ortalüaransında dağüun:
OrtapK
Tom Omat/Uı Smtiı Stnmjtfıp
(BmTL)
ITVAKffLARBANKASItAO 15JOO.00O
2. TVAXIFLAR BAfffiASl TAO
Mem. w Hu. Saj Yu Su. Vakfı 4.5O0J0O
3.GUNEŞS1GORTA.VŞ. 4JO0.0O0
4. VAKD-INŞAAT RESIPRASYON A ^ 600JXK)
5. T VAKIFUR BANKAS1 TAO
MasupünSosyalYarf. Vakfı 300.000
6Dığer 4İOO0OO
Topbm 30.000000
j
15
15
2
1
16
HM
3. immizJı pıylar ve unıman raiefcp. tnbyazh p«y yohıa.
4 Turk Tcaret Kanumı'nun 402-403'uncû aaddden uyınnca ihdas
edden ınufa seoetknne sığlanan hıUar Innfı sencdı yoktur
5 NımavazılıhısKsotetknraııdevucsjsıTurtrıcarflKaıunu
Hukiimlcn u>nılar,mataadır
D. SATIŞIYAPIUCAK PKYIAR tLE HALKA ARZ VE SATIŞ
HABÜNDABlLCtLER
1. i | Sıtıp yapılacak paybr ve bu pıyisı tetnslen ir»; cdüatk 1 Bitip
hıssr soieûcn de ilgili bıteler
DejerifTL) Straı
Hmflme i(|00 173-800 173.800
TOPLAM (73.800
b) Bu «mnmdâ dmç edflecei ımnTariı paytar Imdyazlı pay yotar.
1 « ; Bu sermajt artmjm dolmsyla ıhraç aSkcd 2. temp hase
soBticnnnı nzemıde 3'den lfe kıdar omnanb ycnı pay alına kuponu
b) Mne senetfcnmn ozermde 1991 yılmda 2000 yıtaa kadar kar p«yı
tuponu tniunacaiı ve ıft kez 1991 yıtaın karmdan tematu vcriecektr.
3. Hataancsjslın.
a) 1000 TL nonmai değrtet bır paym satışfi>M.Nomııal değennm
alOMkoimamaiuzmlsıajıbulMtnkıdKjvınoİCTBorsasındjotajaak
Gyamr
b)BjfvıınıŞekh;
ı) Bn stnnaye artoımmda pay ataak suıeoyle ortak dmak iaeyoı
tasamrf sahıpıenmıı, saBş sures ıçınde Istanfcul Menlral KjymflJer
Bonaanda ışlem >apmaya vetlalı bankalar ve aracı hınıralardın ohışan
bora uydenrıdaı 'mnne başvTinraan gertkmektedir.
n) Halka arz siıresı, bıtş tantamn IKHH tacde rasöamas tohnöe,
ızfeyen ış guou aişana soaaencebir.
c) Pay teddien. nnf ifiadam yüraten bofa üyea. TVAHFLAR
BA>KASITAO UBifuıdaoûhale<liUikçtbloktb«afcuıa
rannlacattır
4. Pa> bedeDen lârşjıönda vmtadş olan makbuz veya dekonllar
sennaye amnmnuı Dcaret aalme tacûm ızleyen en çok üç a\ ıçmde
T.VAKfflAR B.ANKASI TA 0 bınbul • Taksım Ankara Şİıbes *
Izmr Şubesı w Şirtet meriezınde hısse senetlen ile deşşnrilecthır
5. Satışa araohk edeıı kurulaş ve aracıipn mıdıp: T \abflar Sanktst
TAO.'nın yafacağı araakğm mtelığL Rûçhan KakkTnır. tulhndınlırası
heddsc iâsc senetlen jemıe geçen makbuzlannm dagram, mçhan
haklan fadaaaadan sonra kalan paytann LM.KJ 'nda halka «ra, halla
aız aıresi ıçİDdc sanlamavîn tast seneüennm Borsa rr.atıvıa Bmka
portfoyünc alınması ve semaye artımnından sonıs bısanlacak hase
sOTetİCTinm gectci makbuzlaria değıjunlmesıdır
ffl. MALJ DIKUM tLE İLGtLt BtLGtLER
1. Oratlıjm soo 3 yılhk bjbaçoim Oe 30/06/1991 tarihh hesap
dunnnına (öre aktif ve paafi.
31.12.1w n.ıum
52SI 12423
3941 1265
ftMDKULIIYMEUBI 133» 9796
CUSAVADE1JTİCA1U.AHC 2 13İ2
UALIClARVîAHC SEN 2 U62
l VERİLEN DEfVETEK
D DKER KBAVAEBJ AİAC
ESTOtttAR
ItUMADDEVEMAUEME
2. YAJUV-E ARA MAMUUHI
3.MAMILL£R|EMT1A|
jE«lL£XStPAWlAIİI
E DtÛER DOMN VARUDAK
5719 «71»
3256 2.464
144 30.4»
4J40
3UUMI 31.11.1»» İUUm JUtJMI
A.U'VT1CABA1ACWL»I1{NET| u
!U%DICERAUCAmAR(NETı 0
CFİNANSAİDIRAN
137
0
7SJ64
131
172 71»
D6CER|B«JT)
S (ŞLETVEDE KLlUNILAfl
SABfrDtGER
5 VEKİLE«<SIPA1Ü5«ANSUIU 0
E MADOIOIK«ANDL11AN
VAWJK(\ET| «
FDICEROCIIANVAItLSLAR 0
TOPIAM
I IUSA VADELİB08ÇLAB
VflN/^NSA. BOBCLAH
IİANIA KRLDİUJ1İ
W
«062
1J45
D
1.112
2X>tt)
(46S
I1J2İ
0
279.659
FACLEM
FAELflU O
4CKAR1LJOŞBONOVE
SEVEUEI1 0
5 WG»FtNANSAL»BÇlAR 0
B nCAIU BOÜÇIAII 0
C DKERKEAVADELtBORÇLAIl 0
3 UJN*.NS(PAIU5AVA>SMJa 1
E.BÛ«ÇVEGİDEm(A«51UiajUlJ 19
Ç
AFtNAySAİBORÇlAR
1 BAMıA KREMLERı 0
: TAHVILIEK D
3 0ıCERMEMCıLıııYMEUE1I 0
4-DMERF1WISAl-BO*(lAR 0
mc«lBOHÇLAR 0
CDBERI. \aORÇLA* 0
D AL1NAN StPARlŞ AVANSLARI 0
E.SOKCV'EGtCERkAKŞIUKLAJUO
! IUDE.V TAZMtNATHAJtŞlLiO 0
2DlCEllKAR$LIiaAR 0
1D.ÛZSEJÖİAVE !«'
A.ÖOENMlŞS£RMArE 5.960
KEMSYONRİMİ 0
C YBflKN DEGERliME DECE»
DrEDEIOER
I VASAtrEDBlEll
2DkjERYEDEKL£R
U
FGEÇMtŞYTiLUİZAKAltLARlı.) 0
3U2.NK
>94W
16.445
H445
0
0
u
1401
25
0
1.593
5U64
4JjOI
4JJı|
0
0
I7JI4
13300
0
8
C
27
27
0
3.6*'
0
SJU
I6İ2(
6.000
777
0
5J4Î
75.431
tljbf
:sa>
0
»
0
:jW4
0
0
0
0
76,502
30.005
0
37.037
3"B'
0
641
641
0
UÎ4
0
uısv
>1M1
25.72i
6110
»
0
9J6K
9.7J1
0
4J67
»7.4H
I04J43
»M3
»«oo
0
0
U13
O
0
f»
98
0
122J«3
71.»»
0
2 OrutipıiKaı 3 yıM|elıraNolanae 30/0671991 tanhh hesap
dununu
ım
AFİNA.NSAİIUKAUHA
HASLAIl
&fcJRAV.VEMUN tLTnST
O GENEL«NETtMGlDERURl n
ESASFAAUVETKARI
[ÎARARTı |347)
F MCEIl FAALftrOERDEN OEL
vf URMR 393
1 tŞTtRAK-BAÛLIOBT
TîMETTOOEL 0
IFMZVTDIÛERTBIFrTO
GHJRLERJ 5
3DttERaEURVEKARİAIt 393
GDICERFAAIJYETL
G1D VEZAMRLAK O
HFtNANSMAKGtDEKLERl 0
I BSA VADELJ BORÇUNMA
GtDtRIfRl o
GfDERLERI
KAJUAB 0
J OlAGANOSTl' ODEK VE
ZASAR1AJI 0
DOs t.M M.RJ (ZAMRf) 46
K. ÖDE-VEaK VERO( VE DİO
ÜASALVML'M W
LNETDÛNEMURl(ZARARf| 27
340
30 0H
20,'99
9265
1.493
"770
4,702
4.702
0
3.039
4.153
5.290
0
12»
Ü93
3.M7
21114
3 Ontkipr, 30.061991 tanhı »innyte
D ^ l l t a d i
38J86
K53
3SJ33
4^03
0
4603
0
523
25.542
İUU
14.071
SJ47
6U2I
; Yotfiıt.
«471
Tİ23İ
4*13
'3.623
1635
0
1723
910
0
14.021
13 9M
22^31
1
21231
b) kııJliDdıp tomnat meknıphnnm nıtın 1127107.688.TL dır
cj Aktrfdeğerier uzennde bulunan lopbffl ıpoıek nıon Yoktıır.
4 1988.1989 ve 1990 yıltoı mdı Bbtolan Yahm Serbest MuhasebcâSk
Mai Mişavuift KŞ. tarafmdan denaknmış ve ohımlıı rapot
â ü k
Şoket'ın soztonusıı yılbrda Semaye Pı>asaa Kuruhı'na tabı dmamsı
nedenryle denttnn. uhıslataraa staodaıtbn jore yapdmışiııı
ı)M*
1«N
7141
0.02
0.01
OÜOI
OJ05
•y»
023
ım
0J4
4.10
1.13
0J1
0J6
0.12
ii)
OJO941
n
1«H IMf
1W*
919
0.59
U7
039
0J2
133
OÜS
«I
0J7
PnSşm
h l l t a i
B«Pı«.D<ftoDtitniU|
f y s 7 m
İ.0KJOK
4.33
1005
f ^ B N b
30000JIM) 3000d000
273 294
1275 2550
253
354J
U»J133i!
1U42
3.926
13
mkndt ıaal edtkrti 1000-TL Oian drprr mdınhnftır Ktuşlaşnrm
f^nUnhnesııçmpeybtifmı bilplen 1.000.-TL mboride^mltkı kısst
smakn ıçm htsapknrnıjm Aynci, bu onıılam fımpbnnntmh
odeımi] semeyt dıkkaıe olmmijiıt.
l"l^kel'ınfuxınsıilluniıırm tjkmkmeasıtoknık l<#)yılı tçjıdt
bojkme mltnıyk, /9B;>*» ıbfkm buyümt omnkm ankma
çıimekmlır.
LEASING
VAK1F FtNANSAİ KİRALAMA A Ş