Katalog

15 EYLÜL 1991 DIŞ HABERLER CUMHURtYET/U Gorbaçov ifade verdi • MOSKOVA (AA) — SSCB Devlet Başkanı Mihail Gorbaçov, darbe girişimiyle ilgili olarak SSCB ve Rusya başsavcılanna dün 2 saat süreyle ifade verdi. Haberi veren TASS, Gorbaçov'un, 'çok aynntılı' olduğunu belirttiği ifadesinin detaylanna girmedi. Baker Estonya'da • TALLIN (AA)— ABD Dışişleri Bakanı James Baker, SSCB'den bağımsızlıklannı ilan eden Baltık cumhuriyetlerine düzenlediği gezinin ilk durağı olan Estonya'ya dün vardı. Estonya'nın başkenti TaJlin'deki havaalanında Baker'ı, Estonya Dışişleri Bakanı Lennart Meri ve birkaç yetkili karşıladı. Baker, havaalanından sonra gittiği Kadriorg Sarayı'nda Estonya Devlet Başkanı Arnold Ruutel ile 15 dakika süren bir görüşme yaptı. Nazarbayev'den çagn • MOSKOVA (AA) — Kazakistan Devlet Başkanı Nursultan Nazarbayev, üç ay önce ortaya attığı bir önerinin gerçekleşmesini sağlarnak üzere, tüm birlik cumhuriyetlerinin devlet başkanlannı, SSCB Başkanı Mihail Gorbaçov'u dışarıda bırakacak bir toplantı için Alma Ata'ya davet etti. Erivan yıımuşuyor • MOSKOVA (AA) — Ennenistan İçişleri Bakanı Aşot Manuçaryan, Ennenistan ile Nahcıvan arasındaki ortak sınırda son birkaç günde yeniden ürmanan gerginlikten kendilerinin sommlu olduğunu kabul ederek buna karşı önlem alınmasını istedi. Moldavya'da basına baskı • MOSKOVA (AA) — SSCB'de liberai gönlşleriyle tanınan Komsomolskaya Pravda gazetesinin Moldavya'da yasaklandığı bildirildi. Sovyet resmi haber ajansı TASS, hükümetin, Komsomolskaya Pravda gazetesinin bundan böyle cumhuriyette basılmaması ve dağıtılmaması karan aldığını kaydetti. Gürcistan'da Türk okulları kapatıhyor • MOSKOVA (AA) — SSCB'nin Gürcistan Cumhuriyeti'nde Devlet Başkanı Zviad Gamsahurdia'nın 'keyfi kararlar' almaya devam etmesine gösterilen tepküer artarak yayılıyor. Öte yandan Azerbaycan'ın başkenti Bakü'deki kaynaklardan elde edilen bilgilere göre Gürcistan yönetimi, cumhuriyet sınırJarı içinde yaşayan Karakalpak ve Terekeme Türklerinin kültürünün yok olmasıyla sonuçlanacak bir karar alarak, bu Türk topluluklannın yasadığı bölgelerdeki ilkokulları kapattırmaya başladı. îsveç'teyaklaşık 6.5 milyon seçmen, yeniparlamentoyu belirlemek için bugün sandık başında Sosyal demokrasinin çetîn sınavıYapılan tüm tahminler İsveç tarihinin en çekişmeli ve sonucu en belirsiz seçimlerden birinin yaşanacağını gösteriyor. Seçim sonuçları, "kararsız" seçmenlerin son anda yapacağı tercihe bağlı. Seçmen bugün şu tercihi yapacak; Ya sosyalistlere oy vererek yüksek vergi ödemeyi seçecek ya da sağ kanat partilerine oy vererek vergi yükünü azaltacak. timleri belirleyecek. Ülke geneünde yüzde 4, ya da bir ana seçim çevresinde yüzde 12 ba- rajını aşan her parti meclise temsilci sokabi- lecek. Yapılan tüm tahminler bugün İsveç tari- hinin en çekişmeli ve sonucu en belirsiz se- YAVUZ BAYDAR STOCKHOLM — tsveç bugün sandık ba- şında. 8.2 milyon nufuslu ülkenin 18 yaşım doldunnuş yaklaşık 6.5 milyon seçmeni mec- listeki 349 sandalyenin üç yıl süreli yeni sa- hiplerini ve aynı zamanda tüm yerel yöne- çimlerinden birinin yaşanacağını gösteriyor. Meclise girme adayı olan parti sayısımn 6'dan 8'e yükselmesi, sandıktan bir koalis- yonun çıkacağına işaret ediyor. Ama her şfiy bu kez oranları yüzde 11 'i aşan "kararsız' seçmenlerin bugün 'son anda' yapacağı tercihe bağlı. İsveç geç ka- rar veren bir seçmen kitlesine sahjp. Isveçli seçmen bugün sandık başına işsiz- lik, enflasyon ve bütçe açığının artmakta ol- duğu bir ekonomik durgunluk ortamı için- de gidiyor. Ülkenin buyüme hızı, yani birey- lerin refah pastasından aimakta olduğu pay, şimdilik azalmasa da artmıyor. Tüm temel göstergelerde geleceğe üişin tahminler karam- sar. Görüş ayrılıklanna karşın ülkede tüm paniler serbest piyasayı savunuyor. Tüm göriiş aynlıklanna karşın Isveç'in ik- tidar adayı taraflan arasındaki ideolojik mü- cadeleyi abartmamak gerekiyor. Uzlaşma, karşıhklı taviz, pragmatizm ve dogma aleyh- tarhğına dayalı bir siyasi dinginliğe sahip bu ülkede tüm siyasi partiler serbest piyasa eko- nomisini savunuyor. Seçmen bugun şu tercihi yapacak: Ya sos- yalistlere oy vererek yüksek oranda vergi ver- meyı ve refah devletinin nimetlerinden yarar- lanmayı seçecek ya da sağ kanat partilerine oy vererek vergi yükünü azaltacak ve eline kalan fazladan parayla ihtiyaçlannı daha ser- Seçimlere sekiz parti katılıyorİsveç seçimlerine katılan 8 partiden belli- başlı 5 tanesi şöyle: Lifceraller (FP> Liberai Parti ile öz- gurlükçü Birlik'in bir- leşmesiyle 1934'te ku- ruldu. 1990'a kadar Halk Partisi adıyla fa- aliyet gösterdi, o yıl adına liberaller sözcü- ğünü ekledi. Sosyal gü- venlik mekanizması bozulmamış bir serbest Westerberg piyasa ekonomisi, yüksek ücret-düşük vergi ve AT üyeliğini savunuyor. Mülteci ve ya- bancılara karşı antipati ile mücadelenin ön- cülüğünü yapıyor. Bengt VVesterberg lider- liğindeki liberaller, 1988 seçimlerinde yüzde 12.2 oy alarak 40 sandalye kazandı. <M)1904'te kuruldu. KüBA 1935'e kadar Müli Parti ile Burjuva Parti- si'nin ortaklığı şekünde surdü. Aynı yıl bir- leşen hareket, 1952'de Sağ Parti, 1969'da Ilımlı Birlik Partisi adını aldı. İsveç işvere- nine yakın olan , net bir serbest piyasayı, özelleştirmeleri, güçlü rekabeti, düşük ver- gileri ve AT'ye tam üyeliği savunuyor. Ge- çen seçimde yüzde 18.3 oy sağladı, 66 mil- letvekili var. Partinin genç başkanı Cari Biidt, aynı zamanda, bu seçimin başbakan adayı. Merkez DfilırrtİT <Q Kırsal kesi- min siyasi örgutu olan C. 1910'da kuruldu. 1940'a kadar Rençberler Birliği adıyla faa- liyet gösterdi, kentlere akm başlayınca yeni oy kazanmak için Merkez Partisi adını aldı. Vergilerin, özellıkle KDV'nin düşürülmesi- ni, kırsal kesime desteğin artmasını, çevre kirlenmesine karşı önlemlerin artmasını is- tiyor. AT'ye karşıydı, şimdi evet diyor. Yüz- de 11.3 oy alarak 42 sandelye elde etti. Baş- kanı Olof Johansson. rat Işçl Partisi (SAP) 1889 yılında Marksist sendikacılar tarafından kuruldu. Yüzyıl başlannda ağır basan demokrat ve re- formist kanat, partiyi demokratik sistemin kurulmasında temel öncü güçlerden biri Carisson kıldı. Komunistlerin 1917'de koDması ardın- dan daha homojen bir yapı kazanan SAP, ük kez 1932'de iktidara gekli ve 1976-82 dö- nemi dışında Isveç'in son 59 yılının 53'ünde iktidarda oldu. Bireylere sosyal hizmetleri öngören ünlü tsveç refah devletinin miman olan SAP, tam istihdamı, düşük enflasyonu, iş banşını, ölçülü bir vergi reformunu ve AT'ye tam üyeliği savunuyor. Genel Başka- nı Ingvar Carisson, geçen seçimlerde yüzde 43.2 oranında oy aldı. 349 sandalyenin 156'smı elde etti. S«I Parti (VP) Eski Komünist Parti 1917'de Sol Sosyal Demokratlar adıyla ku- ruldu, adını 1921 'de İsveç Komünist Parti- si'ne, 1967'de Sol Parti Komünistler'e çevir- di. 1989'daki dönüşümlerden sonra Şol Parti oldu. Refah devletinin geliştirilmesini, var- lıkh kesimlere verginin arttınlmasım, KDV'nin düşürülmesini, çevre kirlenmesinin azaltılmasını istiyor. Lideri Lars Werner, 1988'de yüzde 5.9 oranında oy aldı, 21 san- dalyesi var. AT'ye karşı. Seçmenlere katılan diğer üç parti de şun- lar: Alf Svensson liderliğindeki Hıristiyan Demokratlar (KDS). Yeşiller (MD) ve Yeni Demokrasi (MYD) Amerîkada asker çeksîn Küba yönetimi, bölgedeki ABD askerlerinin Sovyet askerleriyle aynı anda geri çekilmelerini istedi. Dış Haberter Servisi — KUba yöneti- mi, Sovyetler Birliği Devlet Başkanı Mi- hail Gorbaçov'un bu ülkede bulunan Sovyet askerlerinin geri çekileceğini açık- lamasınm ardından, bölgedeki ABD as- kerlerinin de aynı anda çekilmesini iste- di. Moskova'yı tek yanlı karan nedeniy- le, "Amerikan saldırganlıgına yeşil ışık yakmakla" suçlayan Kuba yönetimi, 'Yeni Dünya Dnzeni' içinde yer almaya hazır olduğunu, ancak ilkelerinden vaz- geçmeyeceğini bildirdi. Küba hükümeti, dün yayımladığı bil- diride, SSCB'nin Küba'daki askerlerini çekeceğini açıklamasının, ABD'ye Kü- ba' nın doğusundaki Guantanamo Deniz Üssü'nde bulunan askerlerini çekmesi için bir çağrı olduğunu belirterek, "SSCB'nin danışmada buhıamadan tek taraflı ve koşulsuz olarak askeri birliği- ni çekme karan, ABD'nin saidırgan plan- lannı hayata gecirmesine yeşil ışık yak- makla birdir" dedi. Küba, SSCB'nin askerlerini çekmesi- ni ABD'nin de üsteki askerlerini çekme- si koşuluyla kabul edeceğini belirterek, aradaki ABD ve SSCB birüklerinin aynı anda çekilmesi için BM garantisinde bir uluslararası anlaşma imzalamaya hazır olduğunu da açıkladı. Bu anlaşmanın ABD'nin bölgede sürekli haie getirdiği askeri manevralara son vermesi gibi tüm taraflarca kabul edilecek güven sağlayı- cı önlemleri de içermesi gerektiği belirti- len açıklamada, "Küba, yeryiizündeki hiçbir ölke ya da httkümeti tehdit etmemektedir" denildi. Kuba hükümetinin acıklamasında, Kü- ba'nın banş ve yeni bir dünya düzeni ara- yışı, Üçüncü Dünya'nın borç problemi ve uyuşturucu kaçakçılığı gibi uluslararası problemlerin çözümü için yürütülecek ça- balara katılmaya hazır olduğu, kimsenin Küba'mn ilkelerini terk etmesini bekle- memesi gerektiği vurgulandı. IRAK best bir pazarda karşılayacak. Sosyal Demokrat Parti (SAP) seçimlere li- beralizme öncekilere kıyasla daha yakın bir parti olarak gidiyor. Zaten SAP tarihsel ola- rak da üretim araçlarmın ve dağıtımın dev- let denetimi ya da mülkiyetinde olmasım hiç- bir zaman en azından 30'lardan beri savun- mamıştı. SAP şimdi ne vaat ediyor? Her zaman ol- duğu gibi tam istihdam ve dinamik sanayii sektörü. toplumsal eşitlik ve dayamşma, iş banşının saglanması için 'ulusal düzeyde' tophı pazarhk, AT'ye tam üyelik, altyapı hiz- metlerinin geUştiriüiıesi, çevre kirlenmesinin önlenmesi... Ekonominin durgunluğu nede- niyle SAP bu seçimde mali çapı büyük kök- lü hiçbir reform vaadiyle seçmen karşısına çıkamıyor. SAP'nin iktidar mücadelesindeki en bü- yük rakibi, 'tsveç'e yeni bir başlangıc' adü ortak bir ekonomik programla ortaya çıkan Muhafazakârlar ile Liberaller (M-FP). Bu iki büyük sağcı parti, temel olarak, özel mülki- yetin ve girişim ruhunun serbesti kazandığı güçlü bir piyasa, düşük vergi ve kamu hiz- metlerinde (sağhk, çocuk ve yaşh bakımı) özelleştirme istiyor. Ülkede şu anda yüzde 57 oranında görünen toplam vergi yükü, bu iki parti iktidara gelirse, üç yıl içinde yüzde 10 oranında düşürülecek. GSMH'nin yüzde 60'ını oluşturan kamu giderleri, örneğin has- talık sigortasının düşürülmesi ve kiralara devlet yardımının kaldinlması gibi önlemlerle azaltılacak. Diğer sağcı partiler de bu programa ko- şut görüşlerle seçmen karşısına pkıyor. Hızla güçlenen Hıristiyan Demokratlar, daha çok çocuklu ailelere hizmet verecek, kır ile şehri dengeleyecek bir piyasa ekonomisi istiyor. Merkez Demokratlar (C) da vergi indiri- minden ve kır-şehir dengesinin korunmasın- dan yana. Başbakan kovulduDevrim Komuta Konseyi'nin Şii Başbakan Sadun Hamadi'yi görevden aldığı açıklandı. Hamadi, Devrim Konseyi'nden de atıldı. HÜZÜNLL KAÇ1Ş— Köyleri ve kentleri Sırplann eHne geçen Hırvatlar evlerini terkederek daha giivenli bölgelere göç ediyorlar. Kaçış hiizniı bem sivillerin hem de milislerin yuzlerinden okunuyor. (Fotograf: RELTER) Hırvatlar, generaK tutsak aldıDış Habcrler Servisi — Yugoslavya'da Hırvatistan'm doğusunda süren savaş giderek yayılırken, Hırvatistan hükümeti banş konferansından çekilebileceğini açıkladı. Hırvat güçlerin federal orduda görevli bir tümgenerali tutsak aldığı bildirildi. Hırvatistan Dışişleri Bakanı Zvonimir Separorfc, banş konferansının amacından saptırıldığını öne sürerek Hırvatistan'm konferanstan çekilebileceğini söyledi. Lahey'de süren banş görüşmelerine Hırvatistan adına katılan Separoviç gazetecilere yaptığı açıklamada, "Bir banş konferansmda onemli olan anayasa degişikliginden degil. banş, ateşkes ve sımrlardan söz etmektir. Böyle giderse pazartesi ve salı giinleri yapüacak toplantılara katdmayabüiriz" dedi. Hırvatistan radyosunun haberine göre Hırvat güçleri federal orduda görevli bir tümgenerali tutsak aJdı. Zagreb yakınlarında Banija ve Kordun yörelerinde süren çatışmalar sırasında beş subayla birlikte tutsak alınan tümgeneral MUan Aksentijevic'in Slovenya'mn tümü ile Hırvatistan'ın büyük bölumünde görevli 5. bölge ordusunun komutan yardımcısı olduğu bildirildi. Hırvatistan'da çatışmalar cumhuriyetin içlerine doğru yayılıyor. Hırvatistan topraklannın yaklaşık üçte birini ele geçiren federal Sırpların, federal ordunun da desteğiyle Adriyatik kıyılanna ilerlediği bildirildi. Slovenya bölgesinde çarpışmalar sürüyor. Federal ordu, Slovenya'da yürüttükleri harekâtın Osiyek kentinde Hırvatlann ablukası altında bulunan ordu kışlasım kurtarmak amacıyla duzenlendiğini açıkladı. Osiyek Belediye Başkanı â a t o Kramariç, kışlanın suyu ile elektriğini kestikleri için federal ordunun misilleme amacıyla kenti bombaladığıru bildirdi. BAĞDAT (Ajanslar)— Irak Başbakanı Sadun Hamadi, ül- kenin en yüksek yönetim orga- nı Devrim Komuta Konseyi ta- • rafından görevden alındı. BM Güvenük Konseyi ise Irak'ı uya- rarak BM uzmanlanna getirilen helikopter kullanma yasağının kaldırılmasını istedi. Bağdat radyosunun haberine göre Devrim Komite Konseyi'- nin belirlediği kararname uya- nnca görevden alınan Hamadi- nin yerine yardımcısı Muham- med Hamza El Zübeydi atandı. Irak Devlet Başkanı Saddam Hıiseyin'in imzaladığı kararna- meyle azledilen Sadun Hamadi- nin görevden alınışının gerekçesi hakkında "Karar, Arap Sosya- lisl BAAS Partisi'nin 10. Bölge kongresi'nin seçim sonncn ve anayasa geregi alınmışbr" şek- linde bir açıklama yapılarak baska bilgi verilmedi. Devrim Komuta Konseyi ay- nca Sadun Hamadi'nin Kon- sey'deki uyeliğini de düşürürken 10 üyenin daha Konsey'deki gö- revine son verdi. Görevine son verilenler arasında Hamadi gi- bi Şii olan Hasan Ali Nasır da bulunuyor. Irak radyosu, Devlet Başkanı Saddam Hüseyin'in, bölge kongresinde yeniden BAAS Par- tisi sekreteri seçildiğjni kaydet- ti. Radyo, bir hükümet sözcüsü- nün verdiği bügi doğrultusunda, "Irak lideri Saddam Hüseyin'in bir konnşmasını da içeren, kongrede alınan sonuç ve karar- lan açıklayan siyasi bUdirinln önümüzdeki gunlerde vayımla- nacagını" haber verdi. Saddam Hüseyin, bir Şii olan Sadun Hamadi'yi Körfez sava- şının bitiminden üç hafta sonra 23 martta göreve getirmişti. 1968 yılından o tarihe değin başbakanhğı yürüten Irak lide- ri, savaşm ardından 23 yıldır ilk kez bir başbakan tayin ediyordu. Irak liderine sadakatiyle ve BAAS Partisi'nin gtlçlü üyesi olarak tanınan Şii Sadun Hama- di, iki başbakan yardımcısı ile birlikte çahşıyordu, Muhammed Hamza El Zübeydi ve Körfez kriz günlerinin dışişleri bakam Tank Aziz. BM Güvenlik Konseyi'nin dö- nem başkanı Fransa Daimi Tem- silcisi Büyükelçi Jean Bernard Merimee'nin, Irak'm BM temsil- cisi Abdülemir El-Anbari'den, ülkesinin BM uzmanlanmn he- likopter kullanmasına getirilen engellemeyi kaldırmasım istediği açıklandı. 617 çocuk öldü Irak'ın El Kadisiye kenti sağ- hk müdürü Dr. Sabah Hasan, görev bölgesinde 6 Ağustos 1990*dan bu yana 5 yaşın altın- da 617 çocuğun ekonomk am- bargo yüzünden öldüğünü bil- dirdi. Irak resmi haber ajansı INA tarafından yayımlanan acıklamasında Dr. Hasan, ölüm olaylannın yetersiz beslenme ve ilaçsLzuktan kaynaklandığuu be- lirtti. SAYIN DOKTOR VE ECZACILARIN DİKKATİNE DNA-GİRAZ ENZİM İNHİBİTÖRÜ GENİŞ SPEKTRUMLU ANTİBAKTERİYEL Moskova, AT'den acilgıdayardımı istedi SSCB'de rekor bütçe açığıDış Haberter Servisi — Sov- yetler Birliği bütçesinin bu yıl re- kor düzeyde açık vereceği bildi- rildi. Sovyet Maliye Bakanlığı'n- dan yapılan açıklamada, 26 mil- yon ruble olması öngortilen büt- çe açığının 200 milyar rubleye (yaklaşık 115 milyar dolar) ula- şacağı beürtildi. SSCB'nin ekonomisini koor- dine etmekle görevli geçici ko- mitede görev yapan Maliye Ba- kan Yardımcısı Vladimir Ra- yevsky, bütçe harcamalannı kar- şılamak için Merkez Bankası'n- dan yapılan açık finansman da dikkate ahnırsa, bu yıl SSCB'nin bütçe açığının 200 milyar ruble olacağını bildirdi. Rayevsky, geçici komitenin toplantısında yaptığı konuşmada, bu dunım- (norfloksasin, MSD) MSD MERCK SHARP& DOHME 400 mg 14 tabletlik ambalajlarda PİYASAVA SUNULMUSTUR. ® MERCK & CO., Inc. lısansı ile FAKO İLAÇLARI A.Ş Büyükdere Cad. 205 Levent 80650 İSTANBUL Tutturdu m*— '*1^^H döşeyecekmiş. ^ H | ^ ^ ^ H Döşesin ^ ^ ^ ^ ^ ^ H naapalım?.. K^_^flHP m dan büyük ölçüde merkezi büt- çeye katkı yapmayı reddeden cumhuriyetlerin sorumlu oldu- ğunu ileri sürerken, SSCB Baş- bakan Vekili Ivan Süayrr, büt- çe açığının başlıca sorumlusu- nun savunma harcamaları kale- mi olduğunu belirtti. Açhk tehlikesiyle karşı karşı- ya bulunan Sovyetler Birliği, AT'den milyonlarca tonluk et, tahıl ve şeker içeren 2 milyar do- Iarlık acil gıda yardımı talebin- de bulundu. International He- rald THbune gazetesinin haberi- ne göre Başbakan lvan Sılayev- in AT Komisyonu Başkan Yar- dımcısı Frans Andriessen'e gön- derdiği mektupta, 5.5 milyon ton tahıl, 800 bin ton et, 900 bin ton şeker ve daha az miktarlar- da 15 değişik gıda ürününün bu- lunduğu bir liste yer alıyor. Nükleer füzeler SSCB'nin, ABD'nin kısa tnenzilli nükleer silahlarda indi- rime gidilmesi görüşmelerine başlanması yolundaki önerisini kabul ettiği bildirildi. SSCB haber ajansı TASS, gö- rüşmelerin yapıhnası önerisinin ABD Dışişleri Bakanı James Baker tarafından, Genelkurmay Başkanı General Vladimir Lo- bov ile yaptığı görüşme sırasın- da yöneltildiğini duyurdu.