Katalog

CUMHURİYET/10 DIŞ HABERLER 24 AĞUSTOS 1991 Bush'a guçlama • MIAMI (AA) — Panama'nın eski lideri Manuel Noriega'nın, bir dönemde CIA Başkanı olan George Bush'un isteği üzerine ülkesi uzerinden yasadışı silah sevkıyatı yapılmasını sagladığı iddia edildi. ABD'de uyuşturucu ticaretine karıştığı iddiasıyla tutuklu bulunan ve 5 eylülde yargüanmasına başlanacak olan Noriega'nın avukatlan, müvekkillerinin ayrıca ABD Uyuşturucular ile Mucadele Dairesi'nin isteği doğrultusunda yasadışı uyuşturucu sevkıyatına da olanak sağlandığını öne sürdüler. Avukatlar tarafından hazırlanan dosyada yer alan bazı belgelerin, aralannda 1976'da bu görevde olan Bush'un da bulunduğu yedi eski CIA başkanının, Noriega'dan Panama üzerınden Honduras ve Nikaragua'ya sılah gönderilmesuıi talep ettiklerinı karutladığı savunuldu. Sevinç, beklentiye dönüştü Sovyet halkı, Gorbaçov'dan artıkyeni adımlar atmasını bekliyor g| Darbeciler yargdansuı Moskova'daki hemen herkes, bir daha kimsenin böyle bir girişimde bulunamaması için darbecilerin cezalandınlmalarını istiyor. Karaborsa önlensiıı Moskova halkının büyük çoğunluğunun Gorbaçov'dan en önemli talebi, mağazaların üç gün önceki gibi yeniden yiyeceklerle dolması. Moskova'da darbeye karşı direnişin gerginligi, yerini zafer mutluluguna bıraktı. (Fotoğraf: AP) FATİH M. YILMAZ MOSKOVA — "Muhafaza- kâriann darbesi, başansızlıga uğradı, direndik, kazandık, Mi- hail Gorbaçov görevine döndü, yine de açız." Bu sozleri, Moskova sokakla- rında hemen hemen herkesten duymak olası. Yanayev'i, Kruç- kov'u, Yazov'u, Pavlov'u deviren karşı darbenin hemen ardından ortaya çıkan sevinç, yerini şim- dı kaygılı bir bekleyişe bırakmış görunuyor. Moskova'da sokaklara kalın gözluklerle baktığınızda, her şey darbeden bir gun önceki gibi. Gorbaçov, gorevinın başında, mağazalar boş, mafya yerınde, dunyarun en eski mesleğını sür- duren Sovyet kızJarı yıne otelle- rın lobilerinde. "Acaba"larla, "tç savaş çıka- cak mı?"larla, korkuyla, endi- şeyle yaşanan uç günluk Olağa- nustu Hal Devlet Komitesi yö- netiminin ardından Moskova'da güneşin altında yeni bir şey yok gibi göruluyor. Gerçekten böyle mi? Darbe, Sovyet ınsanında hiçbu- değışik- hk yapmadı nu? Beklentiler ay- nı rru? Halkın Gorbaçov'dan is- tekleri değışti mi? Bu sorulara, Moskova sokak- larında yanıt aradığınızda kar- şınıza çıkan tablo, gerçekten il- ginç. Bu tablo, aynı zamanda SSCB Devlet Başkanlığı görevi- nı, Moskova halkının direnişiy- le yeniden ele geçıren Gorba- çov'un bundan sonra ışının ne denli zor olduğunu da ortaya koyuyor. 9 milyonluk nüfusu, bu nüfu- sun dağılımı, Yeltsin faktörü, Arbat sokağı, Moskova Üniver- sitesı gençliğı, Azeri, Gurcu ve Ermeni ağırhklı mafyasıyla Moskova, Sovyetler Birliği'nin hem içbukey hem de dışbükey özellik gösteren aynası duru- munda. Sokaktakı insanın, darbenin hemen sonrasındaki beklentile- rini genel hatlarıyla şu şekilde özetlemek mümkun: 1- Darbeciler hemen yargdan- sın ve cezaJandınlsın. Bu bek- lentiyi, Moskova'da yaşayan he- men hemen her düzeydeki in- sanda görmek olanaklı. Herkes darbecilerin ağır cezaya çarptı- nlmasını istiyor. Buna gerekçe olarak da bir daha hiç kimsenin boyle bir girişimde bulunmaya cesaret edememesiıu göstenyor- lar. Işte bir görüş. Milyonlara milyonlarca hat Netaş'tan. Bugün Netaş bir başarıyı daha kutluyor. Iki milyonuncu DMS sayısal santral hattı ile küçük yerleşim birimlerine yönelik bir milyonuncu Elif ve Dicle santralları hattını PTT'nin hizmetine vermenin mutluluğunu yaşıyor. Netaş, bugüne kadar ürettiği 5,5 milyon hatlık santral ile, ulusal haberleşme ağımızın % 70f ini karşılamaktadır. Ulaşılan bütün bu rakamlar, Türkiye'nin telekomünikasyon alanmdaki büyük atılımınm, yaklaşık 25 yıldır başarı ile süren PTT-Netaş işbirliğinin önemli birer göstergesidir. Netaş, güç aldığı Northern Telecom teknolojisi ile diğer ülkelerde de yeni haberleşme ağları kurarak sınırların kalktığı, insanların daha da yakınlaştığı bir dünya için çalışmaktadır. Hetosi l e t i ş i m i n g ü c ü Adı: Viktor. îşi: Almanca ve Ispanyolca çevirmenliği. Vık- tor'a göre darbecilerin cezaya çarptınlması tüm muhafazakâr- ları, akıllarını başlanna devşir- meye itecek. Viktor, "Eğer Gor- baçov bu konuda musamaba gösterirse artık halktan en ku- çük bir destek bulamaz. Ancak darbecüere hak ettikleri cezayı verirse, darbe öncesinde sıfır noktasında olan kredisini yuk- seltmiş olur. Ben, Gorbaçov'un darbe sonrasmda kredisinin pek yukseldigini sanmıyonım. Bu, Gorbaçov'un bnndan sonra ya- pacagı ve gosterccegi davranış- İara bağlı" dıyor 2- Komünist Parti, en büyük guç olmaktan çıksın: Sokakta- kı insan, hiçbır zaman KP'nin eski zemininı bulamayacağıru duşünuyor ve bıçım değiştirme- sini istiyor. Partınin, mafyayla sıkı işbirliğı içinde olduğunu ve yaşanan yiyecek sıkıntısının Ko- munist Partfden kaynaklandığı- nı duşünenlerin sayısı hiç de ku- çümsenecek kadar değil. Zil otomobil fabrikası işçilerinden Mihail'e kulak verelim: "Komünist Pvti'nin yapükla- n nedeniyle, temd ihtiyaçlanmı- n karşılayama^cak duzeye gel- dik. Her şeye bunınlannı soku- yorlar. Yiyecek dağıtımında en buyuk parsayı onlar topluyor. Üye olsun olmasın, sıradan in- sanlar aç yatıp aç kalkıyorlar. Artık eski duşuncelerie bir yere vanlamayacagını anlamalılar. Darbe sırasında ilk anda bir tep- ki gostermekten bile kaçındüar. Onlara nasıl guvenelim? Gorba- çov, bu sorunu çok acil olarak çozmeli. Partiyle ve ozellikle muhafazakâriarla bir yere van- lamav^cağını. sanınm artık an- lamıştır. Partiyi. ne yapıp edip balktan gelen tepkivi de dikka- te alarak defişime uğralmalı.' 3- Ydnetiınde tasfiye yapüsın: Gorbaçov'un Kırun'dan Mosko- va'ya döner dönmez gerek Sov- yet televizyonunda, gerekse ön- ceki akşamki basın toplantısın- da işaretlerini verdiği tasfiye ha- reketlerının, halkın isteği doğ- rultusunda yapıunası da beklen- tılerın başında geliyor. Otel ça- lışanı Olga'nın bu konudaki gö- ruşu şu: "Gorbaçov, artık muhafaza- kfirlaıia bir arada çalışamaz. GuvenebilecegJ, kendisini arka- dan vurma>-acak bir kadroya ge- reksinimi var. Bu kadro, herke- sin uzerinde goruş birligine var- dıgı bir biçimde oluşturulmal; Yani sonınlanmıza acil olars . yanıt verecek bir uzlaşma yön- temi kurulmalı. Burada en önemli konu Gorbaçov ile Yelt- sin arasındaki işbiriiginin dalıa da guçlendirilmesi olmalı. Gor- baçov'un, gorevine doner don- mez soyledikteri, bana pek umut vermedi. Tasfiye konusunda bi- raz kaçak guresecekmiş gibi gö- nınuyor. Ben, bir daha geri dö- nüş olmadıgına inanıyorum. Gorbaçov'un da bunu çok açık bir biçimde belirtmesini istiyo- rum." 4- Karaborsa onlensin ve yi- yecek sıkıntısına çare bulunsnn: Darbecilere karşı direnışi yöne- ten kesim, Moskova nufusuna göre çok küçük bir grubu oluş- turuyordu. Karşı darbeyi gerçek- leştiren bu kesimin ilk elden ta- lebi, demokrasinin ışlemesi ve bir daha totaliter bir yönetim al- tında yaşanmamasıydı. Mosko- va halkının büyuk çoğunluğu ise uç gün önce olduğu gibi şimdi de mağazaların dolu olmasını ve yiyecek bulabilmeyi istiyor. îşte pohtikanın 'p'sinden bile anlamadığını söyleyen memur Christina'nın sözleri: "Ben ailemle birlikte kalıyo- rum. Tek sorunumuz yiyecek bulamamak. Asunda yiyecek var. Karaborsada yuksek Myat- la satüıyor. Nasd alalım? Bnna Gorbaçov çok acil olarak çare bulmab. Ben, bulabttecegini pek sanmıyorum. Aldıgım para, 350 nıble (10 dolar: 45.000 IX). Eti, karaborsada, kilosu 50-70 nıb- nıble arasında bulabilirsiniz, bem de en iyisinden. Kira ola- rak da para oduyoruz. Annemin de aldığı çok az miktardaki emekli maaşını da koyarsmnız, bu şartlarda blz nasıl gecinelim? Biıyuk otellere gidip vücudumu satmaya calışsam, bu da imkân- sız. Mafya, o kızlann kanını emiyor. Bunlan çözmeliler. Be- nim için Gorbaçov'muş, başka- sıymış fark etmez. Once yiyecek bulmak, sonra da istedigim şey- leri giyebümek istiyonım." özetle bunlar Moskova halkı- nın Gorbaçov'dan kısa vadede beklentiler daha bir yüksek sesle sonrası da Moskova'da bu bek- lentiler daha bir yuksek sesle di- le getiriliyor. Moskova'da darbe sonrasındi resmi ağızlardan 'doyuruc» açıklamalar yapılmaması, so- kaktaki insanı rahatsız ediyor. Bu nedenle fısıltı gazetesi, Mos- kova'da büyük prim yapıyor. Gorbaçov'un darbecilerle işbir- liği yaptığından darbecilerin amatörluğune, Yeltsin'in kahra- manca direndiğınden cumhuri- yeüenn darbeye karşı tavnna ka- dar her şey fısıltı gazetesinin su- tunlarında genış genış tartışılı- yor.