Katalog

6 HAZİRAN 1991 DİZİ-RÖPORTAJ CUMHURİYET/15 Kuran, kadının erkeğe itaatini arıyor, cinsel ilişkide inisiyatifî erkeğe tanıyor Kadınlar erkeğintarlası mı? ÎSLAMDA KADIN VE CÎNSELLÎK ORAL ÇAUŞLAR Kocaya itaat şart Kuran, ancak kocasının emirlerine uyan kadmların cennete gideceğini belirtiyor. Hz.Muhammed'in çeşitli hadisleri de bu doğrultudadır. Hz. Muhammed bir hadisinde şöyle der: 'Kadın beş vakit namazını kılarsa,kocasına itaat ederse cennete gider. Müftü Hüseyin Erdoğan ise şöyle diyor: 'Kocasına hizmet edip, onun ezasına sabreden kadın, cihad sevabına nail olur' Erkek kadından üstün Erkeğin kadından üstünlüğü tezi, İslamiyet'in temel tezlerinden biri.Bunlar iki başlık altında toplanabilir. 1. Kadının fiziki olarak erkekten daha zayıf bir yapıya sahip olması 2. Kadının ruhi ve kişilik yapısımn kınlgan ve istikrarsız olması. Hz. Muhammed 'Eğer bir kimseye Allah'tan başkasına secde etmesini emredecek olşam, kadınlara kocalarına secde etmelerini emrederdim' diyor. Oral Çalışlar'ın yazıdizisiyle ilgili olarak değişik çevrelerden çeşitli tepkileralmaktayız. Yazı dizisinin bitiminde konuyla ilgili değişik görüşlerede sayfalarımızdayer vereceğiz. — 2 — Kuran'ın temel mantığına göre erkekJer kadın- lardan üstündürler ve ooların üzerinde hâkimdir- ler. İşte bazı örnekler: Erkekler kadınlardan üstaa- dür. Çünkü Allah onlan birçok seylerle ksdımdan üstin etmiştir. Onlar kadınları maüarı Ue geçindi- rirler. tyi kadınlar da itaatli olurlar. Allah onlann hakkını nasıl korumuşsa onlar da kocalan yanla- nnda olmasa bile namuslannı korurlar. Serkeşli- ğinden yıldığmız kadınlara (önce) öğüt verin, son- ra yataklannda yalnız bırakın (yine fayda etmez- se) dövün. Fakat size itaat ederlerse, zulmetmek için yol aramayın"(1) Kuran, kadının erkeğe itaatini arıyor, ancak bo- yun eğerse dayaktan kurtulabileceğini söylüyor. Bu kadar açık bir hükmün karşısında eşitlikten söz et- mek mümkün müdür? tyi bir Müslüman kadının, erkeğine itaat eden ve onun emirlerine uyan kadın oldugu düşüncesi, Kuran'ın temel yaklaşımıdır. Bakara Suresi'nin 238. ayetinde ise açıkça şun- lar belirtiliyor: "Kendisine dokunmadıgıııız, yâtant mefairteHni kararlaştırdıgıııız kadınlan bosamak- ta dzc vebal yoktur. Onlara zengiıı olanın göcü yet- tigi kadar bir şey verroesi gerekir. Öyle bir şey ve- ria kl örfe uygun olsnn. Bu Jş iyffik edenler için bir razifedir. Ejer onlan dokunmadan boşarsanız, fa- kat mebir belirtnişseniz, o mehirin yansı kadınm- dır. Ancak kemtikrt reya nikahın möhriiBi eUnde tntaalar mehrin batönttnü bağışlayabilirler. Sizin bagışUınamz sakınmaya daka yakmdtr. Anuuzdaki isranlagii unutmayın. na > Cinsel ilişkide de inisiyatif erkeğe tanınmışon "Kadudar sizin ekilecek tarialannndır. Tarlalan- •ıa ustl isteneniz ekin, nefstniz içta önccden ha- ariıkta bulunna. Kanianna yaklaşmamaya ycmin cdenier dört ay beklerler, erkekler bundan cayarak gcri dönerterse, AUah da mnhakkak ki snçlan ör- ter, nüümdir." 0 ' Bu ayetin emri uyannca kansından uzak durma- ya karar veren erkek, isterse karanndan dönebili- yor ve bunu Allah hoşgörüyle karşüıyor. Kadın için böyle bir dönuş imkânına kitap boyunca rastlamak mümkün değildir. Zaten cinsel ilişki erkeğin kadın- dan faydalanması olarak kabul edilmektedir. Kuran, kocasına itaat eden kadının cennete gi- deceğini belirtir. Bunu, Muhammed'in çeşitli ha- 1 disleri ve Islam ileri gelenlerinin yorumları izler. Türkiye llmi Içtünai Hizmet Vakfı'nın yayınlann- dan Kırk Hadisi Şerif başlıklı kitapçık Muham- med'in şu hadisini nakleder: "Kadın beş vakit na- mazuu küarsa, ramnran ayuda orncımu tatarsa, haramdan namusunu kororsa ve kocasına itaat ederse cennete gider.'" 41 Müftü Hüseyin Erdogan da itaat üzerine şunla- n söylüyor: "Kocasına itaat eden kadın da iyi oian kadüdır. Kocasına hizmet edip onun ezasına sab- reden kadm dbat sevabına nail olur." »Görüldüğü gibi burada kocasının eziyetine ses çıkarmaması öğüdü verilen kadın, buna uyarsa daha da yücel- miş oluyor. Erdoğan şunlan da aktanyor: "GöröHiyor ki aye- ti kerimede kocasına itaat eden kadın iyi olarak, kocasıaa itaat etmeyen kadm da şerir ve serkeşlik- ie vasfedüiyor. Binaenaleyh kadının iyi olması için kocasına itaat etmesi gerekmektedir." '"Müftü Hüseyin Erdoğan fıkirlerine kaynak olarak Kuran- ın bir ayetini örnek göstermektedir. Bu anlayışın temel mantığı Kuran'ın ayetleri içinde çok kez dile getirilmektedir. örneğin daha önce aktardığımız Nisa Suresi'nin 34. ayetinde Allah 'iyi kadınlar da itaatli olnrtar" diyerek yol göstericiliği yapmıştır. Hazreti Muhammed, yüz bin Müslümana yap- tığı son veda haccı konuşmasında kadınlann ita- atli olmalannı soyle belirtiyor: "Kadınlar bir fu- buş yapmadıkca onlara kötnlttk etmeye hakkınız yoktur. Eğer size itaat ederlerse onlann aleyhine yol aramaym." m Yosaf El Kardavi tsbmda Helal ve Haram' isimli kitabında, erkeğin üstünlüğünü Muham- med'den aktardığı bir hadisle soyle belirtiyor: "Er- kefin kansı iizerindeki kaklannı açıklayarak Pey- gamber Efendimiz şöyle buyurmuslardır. 'Allah'a inanan bir kadının; kocasının arzu etmediği şeyi evinde bulundurması, ondan izinsiz evden dışan- ya çıkması, onun aleyhinde herhangi bir kimsenin sözüne uyması, yatağından aynlması, (vücutca on- dan daha kuvvetli ise) onu (kocasını) dövmesi caiz değildir. Eğer o, (kocası) kendisine kızmış ise; onu razı etmek için yamna gidip özrûnü beyan etmeli- dir. Eğer erkek bu özrü kabul eder ve onu (kadını) affederse Allah da onu affeder ve delilini kuvvet- lendirir:'"' Bosnalı Şeyh AIi Dede namaz sırasında erkeğin ellerini göbeğinin altına kavuşturması, kadının ise lslamiyette kadının yeri kocasının yaaı. Kocaya itaat, kadının temel >onelişi. Kadın, İslamcı karşı tezlere rağmen ikincisınıf insan muamelesi görüyor. Evlenecekgençkızkm 10 öğütEmekli Müftü Hacı Ali Boz- kurt ve eski Bor Müftüsü M.Nad Or- han, tslam'da Kadının Yeri ve Vazi- feleri kitabında, bir ünlü Müslüman kadının, kızma verdiği öğütleri akta- nyor. Aynen alıyoruz. 1. İki gözüm ve ciğerparem, sevgili kızım, hiç bir işte kocana isyan etme. Çünkü ona isyan edersen sana karşı kin besler, kin duygusu ise sıcak aile yuvasının dağümasının ana sebebidir. 2. Kocanın sımnı kimseye deme, şayet sırrını yayarsan eşine düşman- lık etmiş olursun, sana olan güveni İslamiyetin müstesna yetiştirmiş olduğu kadınlardan Ümane, evlenme çağına geldiği zaman kızına öğütlerde bulunuyor sarsılır, sen de ondan emin olmama- ya başlarsın, böylece ailede dirlik ve ' düzen bozulur. 3. Kocan yiyecek, giyecek ve yaka- cak h'ususunda sana ne getirirse, ona karşı gelme, onu canı gönülden kabul eyle. 4. Kocamn yap dediklerini canla başla yap, yapma dediklerini de yap- ma sakın ondan vazgec. 5. Evini düzgün ve tertemiz tut. tmanın yansı temizliktir. 6. Üstünü başını temiz tut, giyinip kuşanmaya dikkat eyle ki koca iğrenç ve nefretle bakmasın, onun cinsel duygulannı köreltme, yuvan sarsılır. 7. Kocanın mevki ve itibarına leke sürme, onun akraba ve yakınlaruıa hürmet ve ihsanda bulun. 8. Kocanın malım israf etme, har vurup harman savurma, çünkü o mal senin ve çocuklanmn malıdır. 9. Yemek öğünlerini iyice tanzim eyle ve ayarla, yemekleri vaktinde ha- zırlayarak sofrayı kur, çünkü açlık in- sanı ateşlendihr ve gazaplandınr. 10. Geceleri uyku zamanını iyi ayarla, vaktinde yatakları hazırla, şu- rası bir gerçektir ki uykusuzluk insa- mn sinirlerini bozar, dolayısıyla bir birinize rurçın ve kızgın olursunuz, huzursuzluk sabahlamanıza sebep olur. masıdır. îkincisi ise kadının ruhi ve kişilik yapısı- mn kınlgan ve istikrarsız olduğudur. Şimdi bu tezleri daha yakmdan izleyelim. Yük- sek tslam Enstitüsü öğretim üyesi Beklr Topalog- In Kuran'a ve Peygamber'in hadislerine dayanarak şu görüşleri öne surüyor: "Erkek aile reisidir de- dik. Kadın mesru emirlerinde erkeğe itaat eder. Agır vtzife ve mesuiiyetleri iizerinde taşıyan, ha- yat möcadelesine gögüs geren erkeğe kadın itaat- sizlik edemez. Koca hakkı biiyöktiir. Hz. Peygam- ber, 'Eğer bir kimseye Allah'tan başka birine sec- de etmesini emredecek olsam, kadınlara kocaları- na secde etmelerini emrederdim. Bunun sebebi Al- lah'ın erkekler için kadınlar üzerinde kıldığı hak- lardır: der""" 'Aile erkek için bir malikâne, kadın için istihkâmdır' 'Kadında canh bünyeye, fizyolojiye bağlı bazı özellikler var. Hararet, nabız, teneffüs kadında fazladır. Adale gücü erkekte ustündür. Bu hal, kadını cocukla erkek arasında bir yere koyar' denUmişür."12 ' Bir başka İslam düşünürii Cemfl Sena Ongun ise bu tezleri şöyle savunun "Kadın başkalanna duy- duğn bir aşk yüzünden daima başkalanna tabi kal- maktadır. Erkeğin özcülugü, kendisine gidecegi yol- lan göstereo parlak bir fenerdir. Bu sebepten er- kek kılavuz istemez ve kimseye dayanmaz. Kadı- nu özgeciliği ise onu daima başkalanna dayandı- nr ve kılavuzsuz ilerlemesine engel olur." 1 "' "Kadın egoizmden mahrum. Yani belkemiksiz. Bonun için erkeğe muhtac. Sabit bir noktaya ihtiyacı var. Yoksa rnzgânn önttnde bocalar durur. Belli bir hedefe yöneltflmek zonındadır." (I4) Yine kadının psikolojik bakımdan geri olduğu- nu kanıtlamak için İslam yazarlanmn başvurduk- lan kaynaklardan birisi Profesör Mazhar Os- man'dır. "Her kadın ayının vansını, hazııianma, âdet, idetteb sonra doğal olmayan şekilde adeta yan kas- ta olarak geçirir. Cinsel ilişkide erkek beş dakika- da bosaldıktan sonra aşk» kayıtsız ve duygusuzken kadın aşkın mahsulünü dokuz ay karnında, iki se- ne göğsünde taşır. Hamileiik, dogum ve lohusah- ga ait birçok ruhi çalkantüar, doğal ve anşılmış asa- biyetler gösterir. Kaduüa erkek nasıl birbirine eşit olur? Ruh tıbbında araştırma Ueriedikçe ruhiyet ve zihniyet arasındaki farkı daha açık görecegiz. Ka- dın heyecanıyia yaşar. Erkek muhakeme yeteaegi ile sivrilir.""" Ünlü İslam bilgini Profesör Vahididdün Han er- kek üstünlüğünü şöyle gerekçelendiriyor: "Kadın ve erkek, ne yaratıiış ne de tabiat bakımından hiç- bir zaman eşit olamamışlardır. Bn ildsinin eşitligi esası üzerine kurulan herhangi bir toplum, insan- uk medeniyetine büyiik bir tahribat ve çöküntiiye sebep oiacakür. Bn konudaki ilk haldkat, erkek ve kadının, ta- bü yeterlilik ve denklik bakunından kökten bir ay- ntakla birbirinden ayn bulunmaktadır. Bunlan eşit olarak görmek haddı zatında tabiat kanunlanna karsı işlenmiş suçtur."' 1 *' Dipnotlar goğsüne tutması arasında farka dikkat çekiyor ve bu farkın erkek cinsinin üstünlüğunUn işareti ol- duğunu beürtiyor: "Kaduılann namazda ellerini gö- giâeriain bJzasuıa kakürmalannın sebebi, mane- vi derecelerinin erkeklere nazaran daha diişiik ol- dagvaa, namazı emreden böyle arznladığından setr-i avret esası temin edfldigındendir. Kaduılar ei- lerini göbekleri altına, erkekler gibi koymnş oisa- lardı kannlannda olan çocuklannın hakiki sahibi biziz demek isteyecektenü, onun için kadınlann el- Jeri gögüskri üzerine konvbnaa emredfldL Hem de- rece bakunından, hem de setr-i avret etmeleri ba- kunından böyle mfinasip görüldü.'"" İslam mutasavvıfı Bosnalı Şeyh Ali Dede, erke- ğin üstünlüğünü belirtirken çocuğun da kadına de- ğil erkeğe ait olduğuna dikkat çekiyor. Müftü Hacı Ali Bozlcnrt ve Müftü M. Naci Or- han, fslamda Kadının Yer ve Vazifeleri adlı kitap- lannda erkeğin üstünlüğünü dile getirirler: "Evet koca, ailenin reisidir. Kadm onun emrini iiahi emir- ler dahibnde tutmaya mecburdur. Koca, kadına hiç- bir eve gitmeyeceksin derse gitmeyecektir... Kadı- nın beyinin haklanna riayet etmesi dinimizin emir- lerindendir. Kadm için koca hakkı, haklann en agı- n, ifa bakımından da hukoklann en zonıdur.""** Bazı tslam yazar ve düşünürleri ne derlerse de- sinler, erkeğin kadından üstünlüğü tezi islamiye- tin temel tezlerinden birisidir. Bu tezin doğruluğu konusunda birçok yazar ve tslam düşünürü önemli iddialar öne sürmüşlerdir. Bizzat Muhammed'in de bu konuda gerekçeleri vardu-. Bu gerekçeler başlı- ca iki başhk aJtında toplanabilir. Birisi kadının fi- ziki olarak erkekten daha zayıf bir yapıya sahip ol- (Kuran'dan yapacağımız alıntılan, anlaşîlırlık durumuna göre, bazen "Okat" yaymcılığın çevırisinden, bazen "Milliyet" yayınlanmn çevırisinden yapacağız. "Milliyet "teki çevirinin alımısı Milliyet olarak, Okat Yaymcılık'taki çevirinin ahntısı Okat olarak kısaltılmıştır). 1. MilHyet, Nisa suresi, 34. ayet, s. 18-19. 2. Okat, Bakara suresi, 238. ayet, s. 24. 3. Okat, Bakara suresi, 223. ayet, s. 22. 4. A.Fikri Yavuz, Kırk Hadis-i Şcrif, Türkiye Ihni-lçtimai Hızmetler Vakfı. Ist. 1983, s. 29. 5. Httse>-in Erdoğan, tslam'da Kadın, Teset- tür ve tzdivaç Çelik Yayınevi/lst/1983. 6. HOseyin Erdoğan, a.g£. s. 185. 7. Doç. Dr. Sülevman Hayri Bolan, Dtn KiU- tnni ve Ahlak BUgisi, Milli Eğitim Bakanlığı Yayınevi, lst. 1983. 8. YusUf El Kardavi, tslan'da Hrial TC Ha- ram, Hilal Yaymlan, lstM 5. Baskı, s. 209-210. 9. Bosnalı Şeyh Ali Dede, tslam'da Hikmet- ler ve tlletler, lst. 1985, s. 240. 10. Hacı Ali Bozkurt, M. Naci Orhan, tslua^ da Kadıaın Yeri ve Vazifeleri, Can Kitapevi, Konya, s. 35-37. 11. Bekir Topaloğlu, tdam'da Kadu, Yağmur Yayınevi, lst. 1984, 14. baskı, s. 74-75. 12. Bekir Topaloğlu a.g£. s. 68-69. 13. Cemil Sena Ongun, Yeni Kadın, s. 69-70. 14. Mehmet Dikmen, tslam'da Kadın Hakla- n, Cihan Yayınlan, lst. 1983, s. 134. 15. Mehmet Dikmen, a.g.& s. 222-223. 16. Prof. Dr. Vahiduddin Han, tstaa Meydaa Okuyor, lst. 1974, s. 290. Sevgili arkadaşım, can dostum Nesteren'in babası, değerli ağabeyim VURAL KAKMACI'yı yitirdik. Sevgili Vural'a rahmet, ailesine, yakınlarına, bütün sevenlerine başsağlığı ve sabır dilerim. ERSİN SALMAN Sevgili arkadaşımız Nesteren'in babası, değerli dostumuz VURAL KAKMACPyı yitirdik.. Acımız sonsuz. Merhuma rahmet, yakınlarına sabırlar dileriz. Başımız sağ olsun. AJANS ADA GALATASARAY LİSESİ 8. KÜLTÜR ŞENLİĞİ'NDE • BUGÜN * • Saat 11.00/TİYATRO "KÖRLER" Yazan: Maurice MATERLINCK Galatasaray Lisesı Tıyatro Kolu • Saat 18.00 / TİYATRO "DÜŞLER" Yazan: Gunter EICKH Üniversite Sanat Tiyatrosu ı Saat 14.00 / PANEL "TÜRKİYE'DE SPOR KÜLTÜRÜ" KATILANLAR: Rıdvan DİLMEN Sinan ERDEM Prof Kurthan FİŞEK Doğan KOLOĞLU Hıncal ULUÇ 6 Haziran Perşembe günü Galatasaray Usesi Tevfik Fikret Salonu'nda gerçekleştirilecek olan bu etkiler ücrBtsizdir. İSTANBUL VALİLtĞt'NDEN tl Memur Yargılama Komisyonu'nca verilen 21.2.199I gün ve 1991/115 sayılı men'i muhakeme karan şikâyetci Remzi Karaaslan'a tum aramalara rağmen tebliğ olunamamıştır. 7201 sayılı Tebligat Kanunu httkümlerine göre muhatabına ilanen tebliğ ohınur. Basın: 28028