Katalog

CUMHURİYET/1Ö DIŞ HABERLER 6 HAZİRAN 1991 ABD'den Baltık uyansı • VVASHINGTON (AA) — ABD'nin Sovyet yönetiminin Litvanya'mn başkenti Vilnius'ta yaptığı güç gösterisini eleştirdiği bildiriliyor. Beyaz Saray Sözcüsü Margaret lütwilJer, son uygulamayı SSCB yönetiminin şiddete başvurmama sözüyle bagdaştıramadıklarını belirterek bunun Baltık cumhuriyetlerindeki gerilimi yükseltebileceği uyarısında buhındu. Sovyet askerleri, pazartesi günü Litvanya Parlamentosu'na giden yollar üzerinde kontrol noktaları kurarak kimlik denetimi yapmışlar, bu uygulama da ülkede tepkiyle karşılanmıştı. Mitsotakis Kıbrıs'a gidiyor • LEFKOŞA (AA) — Yunanistan Başbakanı Konstantin Mitsotakis'in Güney Kıbns'a yapacağı 3 günlük resmi ziyaretin programı açıklandı. Cuma sabahı saat 9.30'da Larnaka'ya inmesi beklenen Mitsotakis'e, kalabalık bir halk topluluğunun sevgi gösterilerinde bulunması için çeşitli kuruluşlara ve okullara tebligatlar yapıldı. Mitsotakis, Rum Başkanlık Sarayı'nda Vasiliu ile yapacağı görüşme sırasında, Güney Kıbrıs'm en büyük nişanı olan 'Üçüncü Makarios Büyük Haçı' ile taltif edilecek. Rumlar Arzıı'yu bıraktı • LEFKOŞA (AA) — Kıtms Rum yönetimi, şiddetli fırtına nedeniyle Lünasol Limanı'na sığındığı için el koyduğu 'Arzu' adh Türk gemisini, Türkiye'nin tutumu karşısında serbest bıraktı. Kaptan Şeref Yazgan yönetimindeki 'Arzu' gemisi, bu sabah Gazimagosa Limanı'na geldi. 'Arzu' gemisinin kaptanı Şeref Yazgan, gazetecilere yaptığı açıklamada, Rumların, fırtına nedeniyle Limasol'a sığınmak zorunda kalan gemiye el koyma eyleminin, uluslararası hukuk kurallarına ve denizcilik geleneklerine aykırı olduğunu belirtti. Kıbrıs randevusu • NEW YORK (AA) — Cumhurbaşkanı Turgut özal'ın geçen hafta Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Perez de Cuellar'a Kıbns konusunda 4'lü zirve önermesinden sonra bir bekleyiş dönemine girilirken Kıbns Rum yönetimi Dışişleri Bakanı Yorgo Yakovu'nun Nijerya'nın başkenti Abuja'da bulunan BM Genel Sekreteri ile Kıbns konusunda bir görüşme yaptığı açıklandı. Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri'nin basın sözcüsü tarafından New York'ta yapılan açıklamada, Afrika Birliği örgütü'nün toplantısı için Nijerya'run başkenti Abuja'da bulunan Perez de CueÜar ve Yakovu'nun bugün bir araya geldikleri bildirildi. Şeyh Sabalra protesto • KUVEYT (AA) — Yaklaşık bin Kuveytli, başkent Kuveyt'te bir camide toplanarak Emir Şeyh Cabir El Ahmet El Sabahhn parlamento seçimleriyle ilgili kararını protesto ettL Şeyh El Sabah, seçimlerin ekim 1992'den önce yapdmasmı reddetmişti. Camideki protestonun ülkenin şubat ayında Irak'ın işgalinden kurtanlmasından bu yana yedi muhalefet partisi tarafından düzenlenen ilk gösteri olduğu kaydedildi. Kuveyt'te gösteri düzenlemenin yasadışı olması nedeniyle muhalefet partilerinin dünkü gösteriyi dini bir toplantı ile aynı zamana getirdiği ve yasaklanmasını engellediği belirtUiyor. Ankam, yeni güvenlik düzenlemelerinde yer alma konusunda vsrarlı Türkiye NATO'da bastırıyorNATO dışişleri bakanları, ilkbahar dönemi toplantılan için bugün ve yann bir araya geliyor. Türkiye bu toplantıda'Avrupa savunması'nın karar mekanizmalarında yer aima isteğinde ısrarlı olduğunu vurgulayacak. Dişkfler" konulu genel sonuç belgesinden ba- ğıinsız bir bildiri yayımlayacak. NATO'nun KOPENHAG — NATO Dışişleri Bakan- soğuk savaş sonrası için benimseyeceği, as- lan bugün ve yann ilkbahar dönemi toplan- keri içerikli yeni "stratejik kavram"ın kabu- ülan için bir araya geliyor. Türkiye bu top- lü, kasım aymda yapılması tasarlanan NA- lanöda "Avrupa savunması"nın karar me- x o doruğuna kalıyor. Büyük olasılıkla Ro- kanizmalannda yer alma isteğinde ısrarh ol- ma'da yapılacak bu doruk öncesi, Kopenhag SABETAY VAROL duğunu bir kez daha vurgulayacak. NATO Dışişleri Bakanlan toplantısunn yann yayım- lanacak sonuç belgesinde bu hususun "açık seçik" yer alması için Ankara'nın büyük ça- ba harcadığı bildirildi. Toplantıda Türkiye'yi Dışişleri Bakanı Ahmet Kurtcebe AJptemo- çin temsil edecek. 16 NATO üyesi ülkenin dışişleri bakanla- n bugün "Doğu ve Orta Avrupa ülketeri ile Dışişleri Bakanlan Konseyi, ittifakın yeni si- yasi stratejisi hakkında önemli ipuçlan ve- recek. Siyasi strateji belgesiyle ilgili anlaş- mazlıklann büyük ölçüde giderildiği, savun- ma konusuna dönük belge üzerinde ise gö- rüş aynhklarımn sürdüğü ifade ediliyor. Bugün başlayacak NATO Dışişleri Bakan- lan toplantısında "Avrupa savunma kimligi" ve Batı Avrupa Birliği'nin rolü ko- nulan aynntıh şekilde ele ahnacak. Bilindi- ği gibi AT içinde de "siyasal birttk" saglan- ması yönünde tartışmalar sürüyor. Bu iki sü- recin birbirleriyle bağdaşır olması, üzerinde en çok durulan noktalardan biri. Başım Fransa'nın çektiği bir bölüm Batı Avrupa ül- kesi, AT'nin Batı Avrupa Birliği ile orta va- dede bütünleşmesini isterken, ABD ve tam "Atlantikçi" olarak adlandınlan ülkeler BAB'ın iki kuruluş arasında köprü rolü oy- namaktan öteye bir görev üstlenmemesini is- tiyor. Tezlerini savunmaya devam etmekle bera- ber Paris'in yeterli desteğe sahip olmadığı için kısa vadede bu işten somut sonuç bek- lemediği büiniyor. Ancak AT bünyesinde yü- rütülen çalışmalann "NATO tarafından kısıtlandıgı" izleniminin uyanmaması için son haftalarda büyük ölçüde son şeklini al- dığı haber verilen "siyasi stratejF'ye ilişkin belgenin içerdiği ilkelerin bugün ve yann ya- pılacak NATO toplantısının karar belgesine ginneyeceği sanılıyor. ATüyesi olmayan NATO ülkelerinin, baş- ka bir deyişle Türkiye ve Norveç'in 'Avru- pa savunma kimliği' sürecirûn dışında tutul- maması NATO'nun önemle eğileceği nokta- lardan birini oluşturuyor. Ittifak sözcülüğü- ne yakın kaynaklara göre NATO, bu ve ben- zer konularda Avrupa ülkelerine, kendi sa- vunma kimliklerini oluşturmalan konusun- da "direktif" verir durumda olmayacak. Ancak NATO bazı ana kurallar sıralaya- cak. Bu kurallar arasında, soz konusu iki sü- reç arasmdaki ilişkide'AT üyesi olmayan iil— kelerin durumunun göz önönde bulundurul- ması ve bu ülkelerin Avrupa savunmasıyla ilgili çalışmalarda devre dışı kalmaması" noktaları yer alacak. NATO nezdindeki Türk delegasyonuna yakın kaynaklar, Batdı ülkelerce genel ola- rak, "Türkiye'nin Batı savunmasındaki vaz- geçilmez yeri"nin teslim edildiğini belirtiyor- lar. Aynı kaynaklar, bununla beraber bazı Washington Fost, SSCB liderirtin Londrrfdaki G-7zirvesine kattlacağıru bildinii Bush'tan Gorbi'ye yeşil ışıkGorbaçov, dün Oslo'da yaptığı Nobel Banş ödülü'nü kabul konuşmasında perestroykayı Batı'nın desteklemesini istedi. Dış Haberier Servisi — SSCB Devlet Başkanı Mihail Sergeye- yiç Gorbaçov'a, Sanayileşmiş Ülkeler Zirvesi'ne (G-7 zirvesi) katılması için ABD Başkanı Ge- orge Bush'un yeşil ışık yaktığı bildirildi. VVashington Post gazetesinde dün yer alan habere göre Bush, bu konudaki karannı dün Ingil- tere Başbakanı John Major'ı te- lefonla arayarak bildirdi. Gaze- tenin îngiliz ve ABD'li yetkililere dayanarak verdiği haberde, Bush'un, Major'la SSCB lideri- nin zirvenin resmi toplantılan dışındaki görüşmelerde yer al- masını kabul ettiğini söylediği belirtildi. Reuter'e göre Beyaz Saray sözcüsü Marlin Fitzwater da yaptığı açıklamada, VVashington Post'un haberini doğrulayarak Bush ile Major arasında telefon görüşmesi yapıldığını söyledi. Sözcu, Gorbaçov'un G-7 zirve- sine katılıp katılmaması konu- sundaki kararın toplantıya evsa- hipliği yapacak olan İngiltere- ye ait olduğunu söyledi. Gorba- çov iki hafta once G-7 zirvesine katılmak istediğini açıklamıştı. Gorbaçov'un bu açıklaması üze- rine 15-17 temmuz tarihleri ara- sında Londra'da yapılacak zirve- ye katılacak ABD, tngiltere, Fransa, Kanada, ltalya, Alman- ya ve Japonya'da konu üzerin- de yoğun tartışmalar başlamıştı. ABD Başkanı Bush, Gorba- çov'un zirveye katılıp katılmaya- cağının, SSCB de uygulanacak yeni reform paketinin içeriğine bağlı olarak belirleneceğini be- lirtmişti. Bush, geçen hafta, Gorbaçov'un özel temsilcisi Vev- geni Primakov ile VVashington- da gorüşmuş ve "SSCB'nin ye- ni reform paketi konusunda şimdi daha iyimserim" demişti. Yine geçen hafta başında ya- pılan Fransa Cumhurbaşkanı François Mitterrand ile Alman- ya Şansölyesi Helmul Kohl ara- sındaki goruşmede, iki ülkenin de Gorbaçov'un zirveye katılma- sından yana oldukları bidiril- mişti. İtalya da Gorbaçov'un zirveye katılmasına soğuk bak- madığını açıklamıştı. SSCB Lideri Gorbaçovv, dün Norveç*un başkenti Oslo'ya gi- derek 1990 Nobel Barış Odülü kabul konuşmasını yaptı. Gor- baçov, konuşmasında batının SSCB'de uygulanan perestroyka politikasını desteklemesi gerek- tiğini belirtti. Gorbaçov, şunla- rı söyledi: '*Bana gore, perestroyka ba- şarıya ulaşırsa, bu yeni dünya düzeninin kurulmasında gerçek bir şans olacaktır, ancak perest- Tienanmen'de çocuklar 1989 yüında Çin'in başkenti Peldn'deki ögrend eylemlerinin ikinci yüdönümünde, katliama sah- ne olan Tienanmen Meydam'nda çocuk şenliği yasandı. Çin Komünist Partisi'nin gençlik örgütü olan Genç Öncüler, meydanı doldurarak oyunlar oynaddar. tki yıl önce üniversiteli abi ve ablala- ruun tanklann karşısua dikildiği, yaşamlannı yiürdigi meydan, bu kez protesto sloganlanyla de- gil çocnklann neşeli cığlıklanyla çınladı. (Fotoğraf: AFP) 1991-1992 KRETİM YILIKAYITLARIMIZ DEVAM ETMEKTDİR 6-7 Nisan 1991 seviye tespit sınavına katılamayan Lise 2 öğrencileri için SEVİYE TESPİT SINAVI 16 HAZİRAN 1991 . ÇEMBERLİTAŞ'TA: Divanyolu Caddesi, No: 139,Çemberlitaş/ Tel: 5165555-5165556 516 55 57. BAKIRKÖY'DE: istanbul Caddesi, Niyazibey Sokak, No: 1, Bakırköy/ Tel: 570 15 71 - 5831400. KADIKÛY'DE: Yoğurtçu Şükrü Sokak, No: 64, Kadıköy/Tel: 347 00 97 - 347 00 98 - 347 00 99 roykanın başanazlıgı durumun- da, o zaman kestirilemejen bir gelecek karşımızda duracaktır. Bu nedenle, batı ile ekonomik, sosyal iş birliği yapmak zonında- yız. Batı, özellikle ekonomik olarak perestroykanın başanya ulasması için SSCB'yi destekle- raelidir." Bu arada SSCB Başkanı Mi- hail Gorbaçov ile ABD Başka- nı George Bush'un bu ayın son haftasında bir araya gelecekle- ri bildirildi. Gorbaçov'un üst düzey danışmanlarmdan biri, zirvenin " Ay soaunda gerçekle- şecegindcn emia oidu|Kau" söyledi. En kaynlan tilke ABD'nin, çok yakında, Sov- yetler Birliği'ne, "ticırette « çok kayınlan ülke statüsö" ve- receği büdirildi. Hükümet kay- naklan, Sovyetler Birliği'ne "ti- carette en çok kayınlaa ülke sUtiisü" verilmesi karannın, ORTADOĞU çok yakında Beyaz Saray tara- fından onaylanmasının bekle- nildiğini bildirdiler. Yeltsin Autürk'ün izinde ABD'nin önde gelen strateji uzmanlanndan Zgibnew Brze- zinski, SSCB'nin, şimdiki yapı- sını tümüyle degiştırmek zorun- da olduğunu belirterek yöntem olarak Boris Ydt^n'in, Atatürk ile aynı çizgiyi izlediğini savun- du. Washington Post gazetesinin dünkü sayısında yayımlanan makalesinde, Gorbaçov'un Ba- tı'dan ekonomik yardım ister- ken, Sovyetler'in şimdiki yapı- sıru ve sistemini -korumayı amaçladığını, ancak ülkenin ıs- lah edücmeyeceğini ifade eden Brzezinski, "Gorbaçov Sovyet imparatoriugunu korumaya ça- uşu-ken, Yeltsin imparatoriuk temeiinde hiçbir şeyin knnıla- mayacagını büiyor" dedi. AT devredeIsrail ile AT arasında, topluluğun Ortadoğu barış konferansına katılması konusunda anlaşma sağlandı. Dış Haberier Servisi — Orta- doğu'da kalıcı bir barışın sağ- lanmasına yönelik çaba ve ara- yışlar sürüyor. Bu çerçevede, ABD Başkanı George Bush'un ortaya atlığı banş konferansı önerilerinin Israil ve Suriye ta- rafından olumlu karşılanması durumunda, Dışişleri Bakanı James Baker'ın bu hafta sonun- da tekrar bölgeye gidebileceği bildirildi. Bu arada AT'nin Or- tadoğu banş sürecine katılması için israil ile AT arasında anlaş- ma sağlandığı haber veriliyor. Ürdün Kralı Hüseyin ise bölge- de barışın sağlanabilmesi için ABD yönetimi ile işbirliği yap- mak istediklerini söyledi. ATnin, Ortadoğu konusunda toplanacak bir konferansa katıl- ması için toplulukla İsrail ara- sında anlaşma sağlandı. Lüksemburg Dışişleri Bakanı Jacques Poos, topluluğun son iki dönem başkanhğını yapan ve gelecek dönemde bu görevi üst- lenecek 3 ülkenin dışişleri ba- kanlarından oluşan "Avrupa Üçlüsü" (Troika) ile İsrail Dışiş- leri Bakanı David Levy arasın- da düzenlenen toplantı sonun- da yaptığı açıklamada, Ortado- ğu konusunda düzenlenecek bir konferansa AT başkanlığının ABD ve SSCB Ue birUkte katıl- ması konusunda anlaşmaya va- nldığım beürtti. Poos, bu kaühmın, ABD Dı- şişleri Bakanı James Baker'ın dile getirdiği süreç çerçevesinde kabul edilen ilkelere uygun ola- rak gerçekleşeceğini sözlerine ekledi. Anlaşma uyannca ATnin, ge- rek konferans masasında, gerek- se çalışma gnıplannda yer ala- cağını belirten Poos, AT Komis- yonu'nun işgal altındaki toprak- İarda yaşayan halka yardımdan sonımlu delegesıne diplomatik statü verme konusunda da tsra- il'in onaymı aldıklanm bildirdi. öte yandan Suriye ve Mısır'- ın Ortadoğu Banş Konferansı'- nın en kısa zamanda yapılması konusunda görüş birliği içinde olduklan bildirildi. Mısır Dışiş- leri Bakanı Amr Musa, Mısır Devlet Başkanı Hnsnii Mübarek ve Suriye Devlet Başkanı Hafız Eaad'm dün yaptıkları üç saat- lik göruşmenin ardından basın mensuplanna yaptığı açıklama- da, Suriye ve Mısır'ın, "Orta- dogu banş konferansının en kı- sa zamanda yapılması konusun- da tam bir görüş birliği içinde otduklannı" söyledi. DlŞBASIN A vrupalı ülkelerde, AT üyesi olmayan ülke- lerin durumunun yuvarlâk ifadelerle geciş- tirilmesi yönünde eğilim olduğuna işaret edi- yorlar. Türkiye Ue hemen hemen aym du- rumda olan Norveç'in kendisini ilgilendiren kararlara "tam katdım", başka bir deyişle oy hakkı istediği öğrenüdi. Türkiye'nin bu konuda Norveç'i destek- lediği verilen bilgiler arasında. Konu, toplantı öncesi yürütülen temaslarla, bugüne kadar yeterli açıkhkla ortaya çıkmadığı takdirde Dışişleri Bakanı Alptemoçin'in sorunu Kon- sey'e kadar getireceği de belirtildi. Ankara, AT üyesi olmayan NATO ülkelerinin "Av- rnpa savunma kimiigi sürecine dahil edilmesi gerektigi" ifadesinin kullamlması üstünde durdu. Varsova Paktı'nın geçen yıldan itibaren çözülmesine ve SSCB'nin doğrudan bir teh- dit olmaktan çıkmasma rağmen NATO'nun yaşamaya devam edeceği konusunda üyeler arasında görüşbirliği olduğu bildiriliyor. NAID'da yeni arayışlar NATO'nun geleceği konusunda görüş aynlıklan, süren toplantılara karşın hâlâ ortada. özellikle "hızh mukabele gncü" konusunda tartışmalar sürüyor. Bu gücün "alan dışı müdabale" için kullamlması konusunda ittifak üyeleri bir türlu anlaşamıyor. Hızh mukabele gücünün Doğu Avrupa'daki potansiyel risk olarak görülen çatışma olasıliklannda da kullamlması söz konusu. Burada bazı ülkelerin böyle bir çatışmada taraf ohnak istemeyeceği de açık, ancak NATO'nun yeni gücünün özeUikle Doğu Avrupa'da banşçı amaçlarla kullanılabilecegi de hayal Urünü olarak görünen bir düşünce değil. Diğer bir konu da şu: ABD'nin AGİK çCTçevesinde oluştunılacak güverdik yapısı konusunda endişeleri var. Böyle bir yapılanmamn kendisini Avrupa savunması dışında bırakacağım düşünen ABD, aslında AGİK çerçevesinde NATO yoluyla yeni roller oynayabüir. NATO'nun aldığı son kararlar, ittifakm kalkan Sovyet tehdidi karşısında yeniden yapılanmaya gittiğinin işareti olarak sayüabUir. (4 haziran) ANTUŞMAL. HeMen gellyorSBak Izak, yapmak . Araplarla İsrail arasında "M kftprû^lusturarak banşçı t»r pözûme ulasmak ve Öan Şerta Sazze •. insaat $«.' (Newsweek'ten) OBSERV] SSCB'ye yardım edelim, ama... Sovyet liderleri bir kez daha, eğer Batı yardımlarına gelmezse, neler olabileceğini anlatıyorlar, soğuk savaş sırasında da eğer Kremlin'de o sırada kim yöneümdeyse, o yönetime arka çıkmazsak, çok daha kotüsünün iş başına geleceği tehdidinde bulunurlardı. Bugün ise, "Eğer 250 milyar dolar vermezseniz Sovyetler Birliği çökecek" diyorlar. Sovyet göçmenler sınırlarımıza yığılacak, bu arada Sovyetler'in elindeki nükleer silahların güvenliği de 'garanti edilemeyecek'. Acaba SSCB gerçekten bu kadar kotu durumda mı? Elbette Üçüncü Dünya'nm gereksindiği kadar yardıma gerek yok. Görülen, açlık ve kıtlık değil, sadece çoktan yıkılmış olması gereken, hiç bir geleceği kalmamış bir siyasal ve ekonomik sistemin iflası, Batı'nın, bu iflasın gecikmesinden çıkarı yok. Ancak Batı, gerekli değişimi hızlandırmak için bazı kolaylıklar sağlayabilir. Sovyet petrol uretimi bu yıl yüzde 10 azalacak. Bu da ihracatı yan yarıya düşürecek. Bunun ekonomiye getireceği sıkıntı ve yaratacağı döviz darlığı kimseye yaramaz. Batı tarafından hazırlanıp uygulanacak bir plan Sovyet doğalgaz ve petrol üretimini canlandırabilir. Aynı şekilde yiyecek dağıtımının daha iyi yapılması, hiç kimsenin arzulamadığı siyasal patlamaları önler. Tek tek cumhuriyetlere de yardım yapılabilir. Ancak tüm bu öneriler sınırlı. Çünkü Sovyet hükümetine, tüm bu önerileri işleme koyması için güvenilemez. Bu kuşku, ekonomik olmaktan çok siyasal nitelikli bir kuşku ve Moskova'ya yardım yapüsın mı, yapılmasın mı tartışmasının özü bu... (5 haziran) VEFAT Merhum İsmail Bedri Paşa ile merhum Fuat Köseraif Paşa'nın torunu, Cumhuriyet Halk Partisi İstanbul Fırka Müfettişi merhum Avukat Refik İsmail Kakmacı ile merhume Nesteren Kakmacı'nın oğlu; Gülengül Giray ile Örengiil Feather ve Ünal Kakmacı'nın kıymeüi ağabeyi; Adil Giray, Joe Feather ve Necla Kakmacı'nın kaymbiraderi; Nesteren Davutoğlu ile Refik Kakmacı'nın biricik babası, Dilan Davutoğlu'nun sevgili dedesi, Jale Kakmacı'nın değerli eşi; Türkiye'nin ük İngilizce gazetesi Daily Nevvs'in kurucusu, basın şeref kartı hamili gazeteci, yazar VURAL KAKMACI 2 Haziran 1991 Cumartesi günü Hakkın rahmeüne kavuşmuştun Cenazesi 6 Haziran Perşembe günü, Teşvikiye Camii'nde kılınacak öğle namazmdan sonra Feriköy'deki aile mezarlığına derhedilecektir. AİLESİ