Katalog

14 MAYIS 1991 DİZİRÖPORTAJ CUMHURİYET/15 'Beşikfen taş gibi fııtbola Yıl 1 9 7 5 Başkan Mehmet Yıl 1 9 7 8 Beşiktaş'ın kötü yıllarından Üstünkaya, Serpil Hamdi Tüzün'ü biri. Başkan Gazi Akınal, genel kaptan çağırarak Beşiktaş'a futbol okulu Süleyman Seba, teknik direktör Doğan kurarak futbolcu yetiştirmesini ister. Andaç'ı çağırarak, "Bırak bu adamları. Koy gençleri takıma, kaybedeceğimiz Tüzün, o günleri anlatırken "Kime söylesek gülüyordu. 1012 yaşindaki çocukları bir şey yok" derler. Andaç gençlere yer verir. alacaksın, yetiştireceksin, A takıma vereceksin, Ve Beşiktaş tarihinde bir dönem başlar. takımşampiyon olacak. Olacak iş miydi"diyor. Gençler, takımın 'öncü birlikleri' olmuştur MEHMET TEZKAN Bugunün Beşiktaş'ını anlatmak, rakiplerinden farkını ortaya koyabilmek için öncelikle 10 yıhn istatistiklerine gözatmak gerekir. 10 yılda 4 şampiyonluk, 4 ikincilik. Son 6 yılda; ise 3 şampiyonluk, 3 ikincilik. Ligin lokomotifı olmuş Beşiktaş. Ya birinci ya ikinci... Beşiktaş'ın rakiplerine baktığımız zaman, serpiltilmiş başanlar karşımıza çıkıyor. örneğin Fenerbahçe; 87'de beşinci, 88'de sekizinci olarak Iigi tamamlamış, ama bir yıl sonra birdenbire şampiyon olmuş. Ve yeniden duşuş donemi yaşıyor. Galatasaray'm ise 10 yılda 2 şampiyonluğu var. 8687 ve 8788 şampiyonluklarının ardından üst üste 2 yılı ligde kötu geçmiş Galatasaray'ın. SiyahBeyazhların son yıllardaki istikrarlı başarısı, gençleri 'çocukyaşta' eğitmeye başlamasına dayanıyor 9 Yıl 1991. Gençler yine takımi zorluyor. Özkaynak düzeni futbolcu yetiştirmeyi sürdürüyor. Her yıl 15002000 genç deneniyor. Yetenekli olanlar seçiliyor. Bu yıl gençlerin flaş adı Sergen. 10 yaşında futbol okuluna gelen Sergen, bugün 19 yaşında. Serpil Hamdi Tüzün, "Birlikte 2 bine yakın antrenman yaptık" diyor. Turkiye'nin en iyi liberosu olan Gökhan da aynı basamaklan teker teker aşanlardan. Ya Rıza? Ziyalar, Fuatlar, Fikretler özkaynak düzeninin 'öncü birlikleri' ise Rıza'da kurulmak istenen sistemin simgesi kuşkusuz. Futbol okulundan, genç takıma. Genç takımdan A takımın kaptanlığına kadar yukselen Rıza, başansının yanı sıra her çalışmaya ilk günün heyecanı ve hırsı ile çıkmasıyla da yaşantısında önemli değişiklikler yapmamasıyla da özkaynak düzeninin simgesi kuşkusuz... Beşiktaş'ı şampiyorduğa taşıyan ayaklar Kınlması ^ ı rekorlar 8 yılda 140 resmi maçta 599 gol ve 7 şampiyonlukla 'Turkiye'nin en büyük golcü forveti': Sabri, Hakkı, Kemal, Şeref ve Şükrü Hakkı Yeten: 439 maçta 382 golle Beşiktaş'ın en büyük golcüsü. Sabri, Hakkı, Kemal, Şeref, Şükrü 8 yılda 140 resmi maçta 599 gol ve 7 şampiyonlukla "Türkiyei nin en büyük golcü forveti". Abmet Özacan 16 yılda 569 maçla Beşiktaş'ın en fazla maç oynayan futbolcusu. Şeref Görkey: 320 golün 93'ünü vole ile attı ve "dünyanın en iyi volecisi". Refik Osman Top: 92 penaltıda 91 golle "Turkiye'nin en iyi penaltıcısı". Şükrü Gülesin: 281 maç 226 gol ile 226 golden 32'si kornerden olmak üzere Turkiye'nin kornerden gol rekortmeni. Recep Adamn Çektiği her 3 frikikten birini gol yapan oyuncu. Spor kamuoyunda lakabı "frikik doktonTydu. Mustafa Ertan: 86 kez Türk A ve Ordu milli olmak üzere Turkiye'nin ençok enternasyonel futbolcusu. Faruk Karadogan: 53 kezle en fazla milli olan sporcu. Futbol okulu ne ögretiyor? Her yıl 15002000 çocuk arasından seçilen 1012 kişiye verilen ilk ders Beşiktaş tarihi. önce Beşiktaşlı olmak gerekir sonra futbolcu! Özkaynak düzeninin temel kuralı bu. A takıma lojistik destek için 16 yıl önce kurulan futbol okulunda ne öğretüiyor? Bugün 6 yardımcısıyla 6 grupta (1012, 1214, 1416, AGenç, PAF, Amatör) çalışmalarını sürdüren Tüzün, önce öğretim sonra eğitim verdiklerini belirterek şunları söylüyor: "Stratejik düşünce ağırlıkh çalışma yapıyoruz. Bizim için iyi iş yapmak önemli, işi iyi yapmak değil. Örneğin bir futbolcunun iki alternatifi var. Şut ve pas. Doğru olan şut ise, pas ne kadar guzel olursa olsun yanlıştır. O zaman iyi yapılıyor ama iyi iş yapılmıyor demektir. Önemli olan futbolcunun doğru karar vermesiöir. Doğru karar doğru bilgi ve algı konusudur." Beşiktaş'ın farkı Beşiktaş'ın diğer kulüplerden farkı ne? Futbol yorumcuları bu farkı şöyle sıralıyorlar: 1 özkaynak düzeni ve bunun gerekliliğine olan inanç. 2 Milyarlar kazanan futbolcularda bile 'Beşıktaşlı' olmanın 'profesyonellığin' önünde gelmesi. 3 Teknik direktöre tam güven. 4 İşimiz kulübü yönetmek, futbol takımmın sahaya nasıl çıkacağına karar vermek değil anlayışını bırakmayan yonetim. Bu anlayış Beşiktaş'a nasıl yerleşti? 1975 yılına; Beşiktaş kilometre taşlarından biri olan futbol okulunun ilk gunlerine dönelim... Beşiktaş'a eleştiriler Özkaynak düzeninden Beşiktaş'ın oyun sistemine geçerken, çok uzun yıllar Beşiktaş yönetiminde görev alah Metkı Keçeli'yi karşımıza alarak sağdan, soldan duyduğumuz butün eleştirileri kendisine yönelterek yanıtlamasını istedik. Örneğin dedik ki, 'Hep aynı takım, hep aynı goller. Futbol temaşa sanatı olduğuna göre takımi, oyun sistemini değiştirmeyi, bol dış transfer yapmayı düşünmüyor musunuz? Keçeli üstüne basa basa bu görüşe karşı çıkarak 'Seyirci geldiği sürece, takım başanlı oldugu sürece hiçbir şeyi degiştirmeyiz. Aynı anlayış içerisinde takımi takviye ederiz.' Yıllık seyirci istatistiklerini kanıt olarak gösteriyor Keçeli, 'Sağdan da topla soldan da topla fark 23 bindir. Seyirci azlığının nedeni TV ve bilet fiyatlarının pahalı gelmesidir. Bu da ekonominin olumsuz elkilerinin yansımasıdır." 'Yıldız futbolcular alınsa' diyor uz. 'Eğer genç takımdan gelenlerden veya kadroda olanlardan daha iyiyse evet' diyor ve ekliyor Keçeli; 'tsim diye futbolcu alanlann durumunu goriiyoruz. Seyirci birkaç maç onları görmeye geliyor ama takım başansız olunca gelmiyorlar. Önemli olan Iigi sünıklemektir.' 'Genç takımdan gelen futbolcuların önü biraz kapalı gözüküyor. Bu da ileride sıkıntı yaratmayacak mı' diye soruyoruz. 'Daha iyi olurlarsa takıma girerler. Ona teknik direktör karar verir' diye yanıt veriyor. Keçeli. Aynı soruyu yönelttiğimiz Genç Takımlar Sorumlusu Tüzün; 'Bir Gökhan'ı kesmek için ondan daha iyi olmak gerekiyor. Ancak şimdiki gençlerin bu dezavantajına karşın, A takımda yadırganmama gibi bir avantajlan var. Eskiden gençler teknik olarak üstündü. Ama Beşiktaş'ta bu gençlerin işi ne, biz büyük kulübüz anlayışı vardı. Şimdi o anlayış değişti ama gençlerin önünde bu kez genç ve çok iyi oyuncular var. Daha iyi olmak zorundalar.' Futbol fabrikasının 16 yıl hiç durmadan çahşmasına bu yıldan bir iki örnek vererek kanıtlamakistiyor Tüzün, 'Elimizde kesici olan bir K.Metin var.. Özellikle Sergen'in üzerinde durmak istiyoruz. 10 yaşında bize geldi şimdi 19 yaşında, 2000'e yakın antrenman yaptık. Bence göreve hazır. Çok iyi bir futbolcu." Metin Keçeli'nin yanından ayrıhrken yazılmamak koşulu ile sonıyoruz, "Teknik direktöre karışır mısınız? Bunu oynat, bu kötü oynatma. Seyirci şunu görmek istiyor dediniz mi hiç?" 'Bırakın söylemetnizi, düşunmemize dahi Süleyman Seba karşı çıkar' diyor. . 70'li yıllar 70'li yıllar Beşiktaş'ın kötü dönemidir. Son şampiyonluk 1967 yılında kazanılmış, SiyahBeyazh ekip ligin orta sıralarmda dolaşan bir takım haline gelmiştir. 1975 yılına gelindiğinde donemin başkanı Mehmet Üstünkaya çıkış yolu aramaktadır. Teknik Direktör Gundüz Tekin Onay ile görüşür; "Bu iş böyle yürümez, bir şeyler yapalım. S yıl 10 yıl sonraya yatırım yapmak gerekir" der, Onay da aynı görüştedir. Serpil Hamdi Tüzün'ü çağırırlar. Tuzun'den istenen 1214 yaşindaki yetenekli gençleri buİup yetiştirerek A takıma futbolcu hazırlamasıdır. 'Tamam' der Tuzün. Sanlı Sarıalioğlu, Adnan Dinçer, Sabri Dino, Mehmet Yaraç'tan oluşan ekip kolları sıvar. Futbol okulu kurulur. Seçmeler yapılır. Üç grupt; ">0'a yakın gençle çalışmalar başlar. Gruplar. 1214 (Bl), 1416 (B2) ve genç takım. En büyük golcü Baba Hakkı Beşiktaş'ı son 10 yılda 4 kez Türkiye Şampiyonu, 4 kez de 2.si yapan başarının alacak gibi hırslı ve arzulu. Dostluk ve arkadaşlık her şeyin önünde. Beşİktaş'ardında büyUk bir emek, büyük bir çalışma yatıyor. Beşiktaş'ta ilk ll'e gire ta her eleman büyük çarkın bir dişlisi. Futbolcular gerek eğitimleri ile gerek bilmek yoğun bîr rekabet konusu. tlk ll'de görev alamayanlar da her an görev sportmenlikleriyle Turkiye'nin örnek sporcuları. (Fotoğraf: Asena Özkan) Herkes gülmtiştii O günlen anlatırken güluyor Serpil Hamdi Tuzun. 'Olacak iş miydi? Kime aıhatsak güler, bize deli derdi' diyor 12 yaşindaki çocuğu alacaksın, yetiştireceksin, A takıma vereceksin, o takım da şampiyon olacak... Kime söylesek gülüyordu. 19751979 yılları arasında yaşamını evinden çok Şeref Stadı'nda geçiren Adnan Dinçer'in de duyguları farklı değil. 'Bir kere' diyor Dinçer, "Futbolcu yeliştirmekten çok Beşiktaş bu gençlere mi kalacak anlayışını kırmamız gerekiyordu." Dinçer o günleri şoyle anlatıyor: "Özellikle yaz aylarında gun doğumundan gün batımına kadar calışırdık. Teorik dersler Akaretler'deki kulup binasında, uygulama Şeref Stadı'nda. Hafta sonları mahalle takımları ile maçlar alırdık. Şeref Stadı'nda amator maçlar oynandığı için bize saat vermezlerdi. Biz de ya maçlar başlamadan önce, sabahın 6.307'sinde ya da maçlardan sonra hava kararana kadar, yarım saat 45 dakika oynardık." 3 yıl süren çalışma sonunda, Turkiye'nin en iyi genç takımlarından biri oluşturırlmuştur ama A takım hâlâ başarısızdır. Beşiktaş taraftarı, A maçlanndan önce oynanan gençler liginın müdavımi olmuştur. Taraftarlar, genç futbolcuları tanımakta, onların başarısı ile teseili bulmaktadır. Beşiktaş taıihinin kilometre taşlarından diğerı de 19781979 dönemi sayılır. A takım ligde başansız bir yıl geçirmektedir. Kupada Adana'da Adana Demirspor'a 31 yenilen Beşiktaş îstanbul'a bitmiş, tükenmiş döner. Başkan Gazi Akınal ile Genel Şampiyon takımın teknik direktörü Gordon Milne Cumhuriyet içinyazdı Disiplin, zihinsel ve fıziksel güveni sağlar. Güvenli top oynamak da başarının ana koşuludur. GORDON MILNE Futbol, disiplinsizgvnanmaz Gordon Milne başanlı mı? Beşiktaş Teknik Direktörü Gordon Milne'i başanlı buluyor musunuz? Yoksa Beşiktaş'a yeni bir teknik direktör mü gelmeli? Müne başarri», göreve ösvarn «öpsfi Beşiktaş futbol tarihinin en büyük golcüsü Hakkı Yeten'dir. 84 yılda elde edilen 47 futbol şampiyonluğuna adlannı altın harflerle yazdıran 15 golcü şöyle: 1 Hakkı Yeten 439 maçta 382 gol 2 Şeref Görkey 445 maçta 320 gol 3 Ahmet özacar 569 maçta 241 gol 4 Şükrü Gülesin 281 maçta 226 gol 5 Nazmi Bilge 263 maçta 158 gol 6 Recep Adanır 291 maçta 143 gol 7 Şenol Birol 225 maçta 132 gol 8 Kemal Gülçelik 188 maçta 121 gol 9 Eşref Bilgiç 346 maçta 110 gol 10 Şevket Yorulmaz 173 maçta 99 gol 11 Bülent Esel 146 maçta 99 gol 12 Sanh Sanalioğlu 461 maçta 97 gol 13 Güven Önüt 225 maçta 94 gol 14 Şükrü Erkuş 145 maçta 83 gol 15 Sabri Gençsoy 161 maçta 80 gol ~ Milne yerine başka teknik direktör gerekli % 2 "Gordon Milne'i başanlı buluyor musunuz yoksa Beşiktaş'a yeni bir teknik direktor mü gelmeli" sonısuna Beşiktaşlı (araftarlann hemen tamamı, yıizde 98'i "Gordon Milne ile yola devam" yanıtını veriyor. Cumhuriyet tarafından hazırlanan ve Veri Araştırma AŞ tarafından uygulanan "Beşiktaş Taraflarlan Anketi"nin tamamını yann Cumhuriyet'te okuyabilirsiniz. Anket sonuçlannı Şahin Alpay yorumluyor. 'Futbolda disiplin nedir' sorusu Turkiye'ye geldiğimden beri pek çok defa soruldu. Bu belki bazı kişilerin beni çok disiplinli bir kişi olarak tanımlamalarından ileri gelmektedir. Durum sözcuğü yorumlayış şekline gore değişir. Ben disiplin sozcuğunu duşman bir sozcuk olmaktan çok "dost" bir so7cuk olarak yorumluyorum. Disiplin, iyi alışkanlıkların edinılmesidir Çünkü iyi alışkanlık edinmek de kötü alışkanhk edinmek kadar kolaydır. Biı guvenilirlik ve istikrar duzeyi tutturabilmek gereklidir. Futbol pek çok kez tekrarlanan basit kuralları olan basit kampına katılan Fuat, Suleyman, Ziya, Ercan ve Fikret'ten üçüne ilk 11 'de yer verir. Gençler takımi ateşlemiştir. Adana Demirspor maçını 20 kazanan Beşiktaş kupada yoluna devam eder. Beşıktaş'ta gençler dönemi başlamıştır artık. 7879 döneminde Haluk ve Kenan da katılır genç futbolcular kervanına... 6 dış transfer, Beşiktaş'ın 'en az' ve 'ençok'ları En çok gol attığı sezon: 198990 34 maçta 77 gol En az gol attıgı sezon: 197273 30 maçta 14 gol En ç o k gol y e d i g i sezon: 197576/197879 30 maçta 32 gol En a z gol y e d l ğ l sezon: 195960 38 maçta 15 gol En çok b e r a b e r e kal> dıgı sezon: 197172 30 maçta 20 beraberlik En a z b e r a b e r e kaldı» gı sezon: 198990 34 maçta 6 beraberlik En çok yenilgl aldıgı sezon: 197879 30 maçta 11 yenilgi 198081 30 maçta 11 yenilgi 198283 34 maçta 11 yenilgi En a z yenilgi aldıgı sezon: 195960 38 maçta 2 yenilgi 196566 30 maçta 2 yenilgi 198182 32 maçta 2 yenilgi 198586 36 maçta 2 yenilgi Milne 'Futbol eldp oyunu, herkes üzerine düşeni yapmah' diyor. bir oyundur. Sürekli kurallar uzerinde çaltşm'ak gereklidirx Bu bazen futbolcular için sıkıcı hale gelebilir ve konsantrasyon azalmasına neden olabilir. Futbol bir ekip oyunudur. Hepimiz ekibin birer üyesiyiz ve üzerimize düşen bir görevimiz vardır. Bunun için birbirimiz7 eski, 8 genç takımdan alınan futbolcu ile yeni bir döneme başlar Beşiktaş... 'Genç futbolcuları kabul ettirmek kolay mı oldu' diye soruyoruz Tüzun'e de Dinçer'e de. Dinçer, 'Bizle çok uğraştılar, çok karşı çıktılar, çok engellediler. Bir sistemi değiştiriyorduk' diye yânıt veriyor. Tüzün ise o dönem A takıma alınan gençleri, "Dikenli tellere atılan le dayanışma içinde olmahyız. Bu dayanışmayı yaratıp geliştirmek gerekir. Böylece oyuncular birbirlerini daha iyi anlar ve saygı duyarlar. Önemli olan bunun temelini oluşturmaktır. Bu temel uzerinde ortak amacı olan bir topluluğun üyeleri olarak futbolpiyadelere" benzettiğini söyluyor: 'Onlar öncü birliklerdi.' Tüzün o yıl A takımla ilgilenince genç takım sorumluluğunu Adnan Dinçer yürütür. Gençler yine şampiyondur. 8 futbolcuyu A takıma vermesine karşın, bu başarının sırn neydi. 'Bir okul düşünün' diyor Dinçer, 'Bl grubunda olan B2'ye, oradan genç takı cular kendilerine daha güvenle ifade edebilirler. Dolayısıyla disiplini aşağıdaki noktalarm yaratılmasına yarar. 1. Zihinsel ve fiziksel güven. 2. Ortak (birlikte) düşunme, 3. Kendini ifade özgürluğü. 4. En zevk aldığı görevi yapmak. ma ve sonra A takıma, devinim sürüp gidiyor.' Beşiktaş özkaynak düzeni 35'ten fazla futbolcu vermiş birinci lige. 30 kadarı da milli formaları giymiş. 1982 yılında şampiyon olan Beşiktaş için yeni bir dönem başlar artık. Takımın iskeleti oturmuştur. Aksayan yere bir genç yetiştirilecek. Ama iskelet bir yıldan öbür yıla değiştirilme Zihinsel berraklık ve güvenle futbol oynamak, başarının ana koşuludur. Bu sadece çok calışmak ve kendini mesleğine adamakla elde edilir. yecektîr. Avcılar'dan 'bir takım forma' fiyatına gelir Beşiktaş'a Feyyaz. Ali de Yücespor'dan. Her ikisi de 17 yaşında Beşiktaş genç takımmdadı'rlar. Bir yılda 'ikisini de A takıma hazırladık' diyor Serpil Hamdi Tuzun: 'Hem eğitim hem öğretim verdik. Öğretim Beşiktaş A takımında oynayabileceklerine Y a r ı n : B e ş i k t a ş inanmalarıydı.' T a r a f t a r Anketl