Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
27NÎSAN1991 KÜLTÜR-SANAT CUMHURÎYET/7
Macit Gökberk'e saygı
• Kiilrür Servisi — Felsefe tarihçisi, yazar Macit
Gökberk için dün Gece Cemal Reşit Rey Konser
Salonu'nda bir saygı gecesi düzenlendi. Istanbul
Büyükşehir Belediye Başkanı Nurettin Sözen, açış
konuşmasında, Gökberk'in Türk aydınJanmasına öncülük
etmiş bir düşün adamı olduğunu söyledi. Isa Çeiik'in dia
gösterisinin ardından geceye konuşmacı olarak katılan
gazetemiz yazarlanndan tlhan Selçuk, "Felsefe, yaşamın
ta kendisidir. Macit Gökberk, aydınlanmanın Cumhuriyet
devrimi ile esdeğer olduğunu bilen sayılı hocalanndandır.
1980'ler Türkiye'sinde felsefenin üniversiteden dışlanraası
onun, hayatın ta kendisi olduğunun kanıtıdır" dedi.
Gecede, Prof. Dr. H. Vehbi Eralp, Gökberk ile olan
anılannı aktanrken, Arslan Kaynar da "Gökberk, bir dil
devrimi felsefecisi, cumhuriyet devrimlerinin
yorumcusudur" dedi. Prof. Dr. Nermi Uygur da
Gökberk'in "gençlikle ilişkisi" üzerinde durdu. Gecede
konuşan Macit Gökberk, "12 Eylül askeri darbesi, tüm
kültür hayatımıza ve universitelere çarptı. Liselerde din
dersi zorunlu haJe getirilirken, felsefe secmeli yapüdı"
dedi. (Fotoğraf: lbrahim Günel)
Halkevleri gecesi
• Haber Merkezi — Halkevleri gecesi, yann saat
18.00'de Lütfü Kırdar Kapalı Spor Salonu'nda yapılacak.
Genel merkezin 1. bölge halkevlerinin 12 Eylül'den sonra
yapacağı ilk büyük gecesinde, Istanbul ve Trakya'da
bulunan 20 şubesinin çeşitli etkinlikleri sergilenecek.
Belkıs Akkale, Sadık Gürbüz, Yavuz Top ve Mehmet
Güneş gibi sanatçılann katılacağı gecede Sadri Alışık,
Münir Ozkul, Huiusi Kentmen, Nejat Uygur ve Pekcan
Koşar gibi halkevlerinden yetişmiş 30 kadar kültür ve
sanat adamına 59. yıl plaketleri verilecek.
TİYATRO
Oflııoğlu'nıın nıinı gösterisi
• Kültür Servisi —
lstanbuL Üniversitesi
Devlet
Konservatuvan
öğretim
görevlilerinden mim
sanatcısı Vecihi
Ofluoğlu 30 nisan
salı günü saat
19.00'da Atatürk
Kültür Merkezi'nde
mim gösterisi
sunacak. Metin
yazarlığını Tarık
Günersel'in üstlendiği
gösteriye piyanoda
Serpil Günseli
Toparlak, kemanda
Lale Yüzügüldü ve
vunna sazlarda YüceJ
Berrak eşlik edecek.
1967'den beri
sürdürdüğü mim sanatında yurt içi ve dışında çeşitli
öduUer kazanmış olan Vecihi Ofluoğlu bu gösterisinde
"Kartal", "Sofra", Daktilo", "Intihar", "Çatışma",
"Piyano", "Balon", "Büyü A.Ş." ve "Boğa'nm Aşkı" adlı
oyunları sergileyecek. .
SİNEMA
IJçıırtmayı Vıırmasınlar'a ödül
• Kültür Servisi — Fransa'nın Lyon kentinde
düzenlenen Çocuk Filmleri Festivali'nde yönetmenliğini
Tunç Başaran'ın yaptığı 'Uçurtmayı Vurmasmlar' adlı
film Büyuk ödül'ü kazandı. Bu yıl dokuzuncusu
düzenlenen festivalde 11 ülke 15 filmle yanştı. Festivalde
Sovyet filmi 'Altın Kıüç1
da jüri özel ödülüne değer
bulundu. Senaryosunu Feride Çiçekoğlu'nun yazdığ
'Uçurtmayı Vurmasmlar'da Nur Sûrer ve Ozan Bilen
başlıca rolleri paylaşıyor. Film, annesi cezaevinde olduğu
için yaşamını dört duvar arasmda geçirmek zorunda olan
küçük bir çocuğun bir hükümlüyle olan ilişkisini konu
aiıyor.
MUZİK
Most'un Almanya konserleri
• Kültür Servisi — Kasım ayında Sezen Aksu'nun
Almanya Turnesi ile faaliyete geçen Most Production
Almanya Bürosu, 25 nisan-12 mayıs tarihJeri arasında
gerçekleştireceği "Emel Sayın ve Şener Şen konserleri"
organizasyonunu yürütüyor. Uzun yıllardır sahnelerden
uzak kalan Emel Sayın ve Türk Sineması ve tiyatrosunun
sevilen sanatcısı Şener Şen bu gösteri ile ilk kez
Almanya'da izleyici karşısına çıkacak. Gösteri 16 kişilik
saz grubu ve 5 kişilik vokal grubu eşliğindeki Emel
Sayın'm şarkılan ve Şener Şen'in parodilerinden
oluşuyor. Konserler 27 nisan Dortmund, 28 nisan
Hannover ve Hamburg, 30 nisan Berlin, 1 mayıs
Düsseldorf, 3 .jis Stuttgart, 4 mayıs Friedrichshafen, 5
mayıs Mannheim, 6 mayıs Köln, 7 mayıs Münih, 8 mayıs
Viyana, 10 mayıs Nürnberg, 11 mayıs Brüksel ve 12
mayıs Frankfurt şehirlerinde düzenlenecek.
SERGI
Birinı Bozok Finlandiya tla
• Kültür Servisi— Birim Bozok önümüzdeki günlerde
Finlandiya'nın iki ayn şehrinde kişisel resim sergileri
açıyor. İlk sergi 29 Nisanda Helsinki'de Union Bank of
Finland'ın Erottaja Galerisi'nde açılacak ve 3 Mayısa
kadar devam edecek, ikinci sergi ise 6 ve 17 Mayıs
tarihleri arasmda Finlandiya'mn Oulu şehrindeki
Madetoja Sali Galerisi'nde düzenlenecek. Sanatçı bu
sergilerinde son dönem çalışmalanndan 50>
ye yakın
yapıtını sergileyecek. Ressam Birim Bozok'un Finlandiya
sergüerini FINNTÜRKER Anonim Şirketi, Helsinki'deki
Fin-Türk Kültür Derneği'nin yardımıyla düzenledi. Şirket
sanatçının bu iki sergisi için Ingilizce bir katalog da
hazırlattı.
'Umuda Yolculuk'un yönetmeniXavierKoller, fılmin serüvenini anlattı
Oscar'a giden yolcıılukGeçen ay Yabancı
Film Oscarı'nı alan
"Umuda
Yolculuk"un îsviçreli
yönetmeni Koller,
fîlmin öyküsünü
New York Times'tan
Richard Berastein'a
anlattı.
Kültür Servisi — îsviçreli yö-
netmen Xavier Koller'in geçen
ay En lyi Yabancı Film Oscan-
na değer görülen "Umuda
Yolculuk" adlı filmi tstanbul'da
Şişli Kent, Beyoğlu Fitas, Kadı-
köy KSM ve Moda sinemaların-
da, Ankara DSM'de ve Izmir
Deniz Sineması'nda üçüncü haf-
tasında. Anadoiulu bir ailenin
başından geçen gerçek bir ola-
ya dayanan "Umuda Yolculuk"
un Oscar alması Türkiye'de de
geniş yankı uyandırdı. Senaryo-
suna Feride Çiçekoğlu'nun da
imza attığı, başlıca rollerinde
Nur Sürer, Necmeltin Çobanog-
lu, Emin Sıvas, Yaman Okay,
Erdinç Akbaş gibi Türk oyun-
culann oynadığı "Umuda Yol-
culuk"un yönetmeni Koller'le
New York Times'tan Richard
Bernstein konuştu. Bernstein'ın
International Herald Tribune'de
de yayımlanan röportajını aşa-
ğıda sunuyoruz:
Geçen ayki Oscar ödül töre-
ninden bu yana Fransızlar ho-
murdanıp duruyorlar. Çünkü
"Cyrano de Bergerac"ın Yaban-
cı Film Oscan'nı alamamasını
Amerikahlann Fransız filmleri-
ne düşmanlığının bir belirtisi
olarak görüyorlar.
Ödülü Fransız filmlerinin
başlıca destekçisi Unifrance'ın-
başkanı Daniel Toscan do Plan-
tier'nin New York Times'ta yaz-
dığı gibi "Cynno" gibi büyük
bir calışma değil, "Neredeyse si-
neması olmayan bir ülkeden
gösterişsiz, düşük bütçeli bir
film" ald!.
Karara karsı çıkan Fransızlar,
Isviçre yapımı gösterişsiz, Oscar
sahibi "Umuda Yolculuk"u gör-
mediklerini kabul ediyorlar.
Ama film burada, New York'ta
gösterime girdiğinde Amerikalı
seyirciler, Xavier Koller'in tasar-
tmi?
6 SİNEMADA GÖSTERtLİYOR — Necmettin Çobanoğlu, Emin Sıvas ve Nor Sörer'in de oyna-
dıklan "Umuda Yolculuk" adlı film, Istanbul, Anlcara ve Izmir'de 6 sinemada üçüncü haftasında.
ladığı ve yönettiği "Umuda Yol-
culuk"un Fransızlann genellik-
le hayranlık duyduklan birçok
niteliğe sahip olduğunu görecek-
ler.
Gerçek bir olaya dayanan
"Umuda Yolculuk" ciddi, geri-
limli ve siyasal anlamlar içeren
bir film. Dahası, tecimsel açıdan
umut verici olmamakla birlikte
Koller'in aşkla yaptığı bir çalış-
ma.
2.3 milyon dolara mal olan
filme kendi cebinden de katkı-
da bulunan Koller, "Bufilmiçe-
virmemiz, yaşamın günlük siya-
sal soronlanna ilişkin bilinçlilik-
teo kaynaklandı" diyor: "Avru-
pa'da artık belki Fransa dışında
gerçek film endustrisi kalmadı.
Yalmzcatecimselfilmler yapma-
ya pek yanaşmayan küçuk, ba-
gımsız yapımcılar var. Devlet
yaıtiımı alıyoruz ve bu da sanat-
çılann gunümüzde onem tasıyan
sorunları ele almalan konusun-
da bir sorumluluk yaratıyor."
"Umuda Yolculuk" basit bir
öykü aniatıyor. Toscan du Plan-
tier'nin belirttiği gibi film, do-
kunaklı nedenlerden ötürü Is-
viçre'ye yasadışı bir yoldan göç
etmeye çalışan "cesur ve iyi yü-
rekli bir Türk ailesi"nin öyküsü.
"Umuda Yolculuk" ailenin Do-
ğu Anadolu'daki bir köyden
başlayıp ttalya'yla Isviçre'yi ayı-
ran dağlarda sona eren yolculu-
ğunu izlemekle yetiniyor. öykü,
1988 ekiminde aynı dağları yü-
rüyerek aşmaya kalkışan gerçek
bir ailenin yaşadıklarına dayanı-
yor.
Koller, bir senaryo üzerinde
çalışmak için Paris'e gitmek üze-
reyken, Isviçre gazetelerinde söz
konusu aileyle ilgili haberlere
rastlamış. "Gazetede, dağı aş-
maya çalışan aileyle ilgili yalmz-
ca temel bazı bilgiler vardı" di-
yor Koller. Yönetmene bakılır-
sa yalmzca dagı aşma çabası in-
sanlann pek dikkatini çekmeye-
bilirdi, ama ailenin başına gelen-
ler (ki bunlar filmin sırrını açı-
ğa vuruyordu) Isviçre'de büyük
bir yankı uyandırdı.
"Herkes kendini suçlu
hissediyordu" diyor Koller.
"Böyle bir felaketin tsviçre'de
değil, ancak uzak ülkelerde mey-
dana gelebileceği sanılıyordu. O
mevsirade dağı aşmaya kalkış-
manın bir aile için ne demek ol-
duğu, o ailenin yaşadıklan beni
derinden etkiledi." (...)
Bu yılın Yabana Film Osca-
rı, Koller'in yeni filminin 20 ül-
keye satılmasını sağladı. Bu da
Îsviçreli yönetmenin, gazete ha-
berini keşfini izleyen 2 yıllık ça-
lışmasının ödülu oldu. "Paris'e
gittikten sonra oteki senar>o ça-
lışmasıoa bir türlü giremedim"
diyor Koller. "Çünku haberde-
ki Türk ailesi akhmdan çıkmı-
yordu. Bir sabah erkenden kalk-
tım. Aileyi kafamdan söküp
atamıyordum bir turlü. Olayın
nasıl başlamış olabileceğini düş-
leyerek bir öykü yaznıçtya koyul-
dum. Ve olayın nasıl sona ermiş
olabileceğini kafamda canlandı-
rıncaya kadar sürdürdüm yaz-
mayı."
Koller, olayla ilgili daha ay-
rıntılı haberler okuduğunda,
kendi yazdığı öykünün gerçek-
te olup bitene yakınlığı karşısın-
da şaşkınlığa kapılmış. Ve filmi
yapmaya karar vermiş. Türkiye2
-
de gazeteci ve senarist Feride Çi-
çekoğlu'yla tamşmış Koller. Bü-
yük bir bölümü Türkçe olan se-
naryoda Çiçekoğlu, Koller'le
birlikte çalışmış.
Xavier Koller, film için yak-
laşık 1.5 milyon dolar sağlaya-
bilmiş ve İsviçre'ye girmeye ça-
lışan ailenin köyüne gitmiş 1989
nisanında (filmde Türk ailenin
evi de kullanılmış). Aile, soru-
lan sorulan yanıtlarken hâlâ bü-
yuk acı çekmesine karşın Kol-
ler'in deyişiyle, "Başlanndan ge-
çenlerin film yapümasına, acıla-
nnın seslendirilmesine" izin ver-
miş.
"tnsanın ülkeanden, kökle-
rinden kopmasının ve modern
bir sanayi Ulkesine gitmesinin ne
kadar zor bir iş olduğunu
anladım" diyor Koller. "Üstelik
bu insanlar bunu yapmak zo-
rundalar, çünkü modern yaşa-
ma katılmak istiyoriar." (...)
"Gerçek olan aile" diyor Kol-
ler. "Geride bıraktıklan çocuk-
ları, nereden geldikleri, bunlar
gerçek. Geri kalanının büyük
bir bölümü İtalya, Milano'ya ge-
lişlerine kadarki bölüm farklı
öykülerden çıkarıldı. Film için
bir öykü akışı kurabilmek için
düzinelerie olayı araştırdun."
Filmdeki bazı sahneler ger-
çekte olmamış. örneğin ailenin
Napoli'ye ulaşmak için bir hal-
yan şilebine kaçak bindiği sah-
ne. Sonra Isviçreli kamyon şofö-
rünün önce kuşkuyla, ardından
sevecenlikle davrandığı sahne.
Ama Koller, ailenin Türk dolan-
dırıcılarla ilişkisinin ve dağı aş-
masının gerçeğe uygun olduğu-
nu belirtiyor. Film, gerçek ola-
yın geçtiği dağlarda Splügen Ge-
çidi'nde, Isviçre sınır karakolun-
da çekilmiş.
Bu arada belirtmekte yarar
var: Ailenin başını yakan dolan-
dıncılardan biri hakkmda Ital-
ya'da yasadışı bir örgütün Uyesi
olmaktan dava açılmış. Ancak
Koller'in belirttiğine göre teknik
nedenlerle olsa gerek dava düş-
müş. Adam şimdi de Interpol ta-
rafından ar*uyormuş. Ustelik
Koller'in "Umuda Yolculuk"u
çekmesine yol açan olaylara ka-
rıştığı için Isviçre poüsi de ada-
mın peşindeymiş.
YaşarKemaVin başyapıtı, Fransa'daMehmet Ulusoy tarafından sahneleniyor
'Ortadirek', Fransa başkentindeGüzin Dino'nun çevirisiyle oynanan'Ortadirek'te
Ayla Algan ve Ayberk Çölok da oynuyor.
MİNE G. SAULNIER
PARlS — Yaşar Kemal'in
ünlü başyaprtı 'Ortadirek' Fran-
sız başkentinde, yönetmen Meh-
met Ulusoy tarafından sahneye
konuldu.
Fransız Ulusal Tiyatrosu
'Tbeatre National de la Colline'
sahnesinde sergilenmeye başla-
yan oyun, 'Ortadirek' romanı-
nı daha önce Gallimard yayın-
larından Fransızcaya çeviren
Güzin Dino'nun metnine da-
yandınlmış bulunuyor.
Mehmet Ulusoy, çağdaş ti-
yatroda özgün ve carpıcı biçe-
miyle öne çıkan bir yönetmen.
Fransa'da tekil bir prestije sa-
hip Ulusoy'ungönlünde, Yaşar
Kemal'in 'Ortadirek'i uzun sü-
redir yatan bir proje idi. Ulu-
soy'un çeşitli zorluklara karşın
çok isteyerek ve severek can ver-
diği oyun, prömiyerine pek az
zaman kala düşüp ayağını kıran
baş oyuncu (Uzun Ali) talihsLz .
liğine karşın önceden belirlenen
tarihte perdeye
Tıyatro olarak 'Ortadirek ,
Micbel Launay'ın dekor ve kos-
tümleri, Yaşar Kemal'in zengin
diüni kusursuz bir biçimde yan-
sıtan Güzin Dino'nun Fransız-
cası ile özünü yitinneden sahne-
ye uygulanmıs. Basarılı müziği
Kudsi Erguner'in imzasını taşı-
yor. Elif rolünde Ayla Algan,
muhtar rolünde Ayberk Çölok,
Zelice rolünde Fatos Sezer Ulu-
soy, oyunun Türk sanatçılan
olarak yerlerini doldunıyorlar.
Koca Halil ve Meryemce'yi
canlandıran Fabrice Eberhard,
Evdyne Istria ve baş oyuncunun
ayağını kırmasıyla son anda
Uzun Ali'ye soyunan Pierre
Puy, başanlı kompozisyonlar
çizmekteler.
Yalnız Türk değil, Fransız en-
telijensiyasının 'yeni Mehmet
Ulusoy' olarak ilgiyle izlediği
'Ortadirek', La CoDine' sahne-
sinden sonra 19 mayısa kadar
Grand Theatre salonlannda ser-
gilenecek.
MERYEMCE VE KOCA H.ALİL Paris'te sahnelenmekte olan "Ortadirek "te Koca HalU'i Fabri-
ce Eberhard, Meryemce'yi ise Evelyne Istria oynuyorlar. Yaşar Kemal'in "Ortadirek" adlı romaaı,
daha önce Fransa'da Gallimard Yayınevi tarafından basılmıştı.
YunusEmre Gecesi bugün Kadıköy Caferağa Kapalı Spor Salonu'ndayapılıyor
bısanda ve sevgîde çoğalan ozan
ŞÜKRAN KURDAKUL
"Yıkılan Selçuk İmparatorluğu'ndan
kalan toprak ve ekin iltizamcılığı dere-
beyi toprak ağalan ile elleri kamçdı, sırt-
lan y^amçılı has köleler ve bunlara yar-
dımcı bükümet kollan, topraksız köylü,
öküzsüz taria sahibi, Uriadan tariaya, il-
den ile göçen ırgat sınıflannı meydana
getirmiş. Halk can vermeden vergiden
kurtulmuyor../. Bu yıkım âlerainin üs-
tönde mistik bir hava esmede. Kaderin
sonsuziuguna, düny«nın fâniliğine, öm-
rün geçip gittiğine, huzur ve refah yok-
luğuna inananlar, ahirette saadet umma-
da, ölümden sifa beklemede. Yer yer ge-
zen, yurt yurt konan, tannJığjna inanan,
yahut hiçbir şeye inanmayan dervişler,
sefaletin mistisizmini yoğurmadalar."
(Yığın, 1 Ekim 1946)
"tnsanı ve insanhğı her şeyin üstünde
tutan Yunus" başlıklı yazısında ozanın
cağım böyle aniatıyor Abdülbaki Gölpı-
narlı.
Yunus Emre, Gölpınarh'nın başat
Özelliklerini sergilediği 8. yüzyıl Anado-
lusu'nda yaşamı kabul eden insanlara
kendine inanma, gerçeği kendinde bul-
ma gücünü kazandırmaya çalıştı. Top-
lumsal çözülmenin yarattığı yıkımın ne-
denleri üzerinde düşündürmek istedi.
Farsçamn saltanat sürdüğü dönemde
Türkçe düşündü, Türkçe yazdı, dilinin
gizil gücündeki zenginliği, güzelliğini
koydu ortaya.
Dizelerini okudukça doğruyu ararken
karşısına çıkan gerçeklerden somut, dün-
yasal sonuçlar çıkararak temel çelişkile-
PEN Yazarlar Derneği ile
Hacıbektaş Kültür ve Sanat
Derneği'nin düzenledikleri
"İnsanda ve Sevgide
Çoğalan Ozan: Yunus Emre
Gecesi" bugün 19.00'da
Caferağa Kapalı Spor
Salonu'nda. Gecenin
konuşmacıları Cahit Tanyol,
Recep Bilginer, Ismet Zeki
Eyuboğlu, Cengiz Bektaş,
Abidin Özgünay. Semah
gösterisinin yanı sıra Ali
Ekber Çiçek, Yunus'un
deyişlerinden örnekler
sunacak.
ri algıladığıru görüyoruz Yunus'un.
Başta varsıl-yoksul çelişkisine dayana-
rak düzenin geçerli saydığı inançlann üs-
tündeki örtüleri kaldırmak..
Bilge ozanın öğretisindeki belirleyici
öğelerden biri budur sanıyorum.
Kuşkusuz egemen gücü simgeleyen
varsıla karşı savaşıma götürmüyor şiiri
Yunus. Ama görünür olandan gerçeği
yorumlamaya doğru, gerçekten hesaplaş-
maya doğru bir süreç hazırhyor şiirinde.
"Gitti beyler mürveti / Binmişler bi-
rer atı / Vedigi yoksul eti / tctigi kan olu-
sar."
Kurumiaşmış inançlann gölgesinde
egemenlerin yaranna gerçeği aldatmaca-
ya dönüştüren din tacirleriyle de hesabı
var Yunus'un bu şiirsel süreç içinde.
"Peygamber yerine geçen hocalar / Bu
halkın başına zahmet oldu" dizelerini
yalmzca bireysel bir tepki olarak düşün-
mek, sanınm doğru olamaz. Bilge oza-
nın öğretisini oluşturan, birincil öğeler-
den biri de "cennet" gösterip dünyayı ce-
hennemleştirenler karşısında doğruyu
arama çabasıdır çünkü.
"Halka fetva verirsin / Ya sen niçin
tutmazsın / llmin var, amelin yok / Gü-
nahlara batarsın" dizelerindeki öfke de-
rin bir tepkiden kaynaklanır gerçi ama
duygusal değildir. Çünkü kurulu düze-
nin temelindeki insanı yok etme, hiçleş-
tirme tehlikesine karşı düşünsel öğeleri
beraberinde getirmektedir. Bu nedenle
bilime aykırılığı reddetme düşünsel ola-
na bağhlığm doğal bir sonucu olarak gö-
rülüyor Yunus'un şiir sürecinde.
"Şimdi üç buçuk okuyan / Derin da-
ruşman olurT
"İlm okumak hâsılı / Ibret almaktır
ancak / Pes kendini bilmezsen / Bir hay-
vandan betersin!'
Bilge ozanın öğretisinde sık rastlanan
kavramlardan biri de okuduğumuz dört-
lüde görülen kendini bilme kavramıdu-.
"llim ilim bilmektir / Ilim kendin bil-
mektir / Sen kendini bilmezsen / Bu ni-
ce okumaktır!'
Ne var ki kendini bilmeyi, kendisi ol-
mayı başlıca erdem sayarken, kendisi için
olanlarla yıldızı barışık değildir Yunus-
un. Bunca sevgi yüklü dizeleri arasında
söz kendisi için olanlara gelince ölüm
gerçeğini yok olmanın bir ifadesi saya-
rak, öç alır gibidir.
"Bunlar bir gün beyler idi / Kapıcılar
korlar idi / Gel şimdi gör bilmeyesin /
Bey hangisidir, ya kulları;'
Şahı, padişahı, beyi, paşası bir yana
gönül adamlığı, dostluk, gönüldeşlik bu
yana...
Yunus Emre'mizin şiir süreci bu temel
ilkeyle gelişmiş, toplumsallasarak halkın
kendi sesi niteliği kazanmıştır.
Yunus Emre Yılı'nda, bıraktığı yara-
tılan yeniden değerlendireüm. Hümaniz-
mi kendimize gelmede yardımcı olsun bi-
ze.
"Ben gelmedim deva için / Benim işim
sevi için / Dost evi gönüllerdir / Gönül
yapmağa geldim"
Mona IJsa
tardşması
• LYON (AA) —
Leodnardo de Vinci'nin
Mona Lisa tablosuna
rnodellik yapan kişinin sağ
tarafında kas atrofisi
olduğu öne sürüldü. Mona
Lisa tablosunu inceleyen
operatör doktor Jean
Jacques Contet ve Henri
Greppo'nun yaptıkları
araştırma sonucunda,
tabloya modellik eden
kişinin metakarpal
kemiklerinin bulunduğu
bölgede şişlik olduğu tespit
edildi. Doktorların bu
araştırmayı Alain Roche
adlı bir heykeltıraşın, Mona
Lisa tablosundan yaptığı
mermer büst üzerinde
gerçekleştirdikleri
kaydedildi. Paris'teki
Louvre Müzesi'nde bulunan
Mona Lisa tablosuyla ilgili
olarak daha önce yapılan
araştırmalarda, bu portreye
modellik yapan kişinin yüz
felci olduğu, şizofren
olduğu ya da bu modelin
aslında kadın değil erkek
olduğu ve hatta Leonardo
de Vinci'nin kendi
portresini çizdiği yolunda
teoriler ortaya atılmıştı.
51. yıluıda Köy
Enstitüleri
• Kültür Servisi — Pendik
Belediyesi Atatürk Kültür
Evi'nde bugün "51. yılında
Köy Enstitüleri" başlıklı
etkinlik yer aiıyor. Saat
13.00'te "Köy Enstitüleri"
fotoğraf sergisinin açılışı,
ardından 14.00'te halk
oyunları gösterileri, Kartal
Sanat Işliği Tiyatrosu'ndan
"Köy Enstitülerinde Sanat"
gösterisi, Alaattin Us'tan
bir dinleti ve Mehmet
Başaran, Vedat Günyol,
Samı Karaören, Mahmut
Makal'ın katılacakları "Köy
Enstitüleri ve Türk
Edebiyatı" paneli
izlenebilecek.
Sanat müziği
konseri
• Kültür Servisi — Ayangil
Türk Müziği Orkestra ve
Korosu ilk kez 30 nisan salı
günü saat 19.00'da iki
bayan şef tarafından
yönetilecek: Binnaz Başar
ve Canan Durmaz.
Sanatçüar, halen İTÜ
Devlet Konservatuvan'nda
okuyorlar. Türk Sanat
Müziği konseri Kadıköy
Halk Eğitimi Merkezi'nde "
yer alacak.
îdil Biret'in
resitali
• İSTANBUL (AA) —
Devlet sanatcısı Idil Biret,
13 mayıs pazartesi günü bir
piyano resitali verecek.
Atatürk Kültür Merkezi
Büyük Salon'da
gerçekleştirilecek resitalde
Biret, Chopin'in "Polonez
Fantezi Opus 61",
Rahmaninofun "10 Prelüd
Opus 23 ve 32" ile Liszt'in
"Sonat"mı çalacak.
Istanbul Mülkiyeliler Vakfı
tarafından düzenlenen
"Ilkbahar Konserleri"
kapsamındaki resitalin
biletleri AKM, Vakkorama,
Mulkiyeliler Vakfı ve Karya
Kültür Merkezi'nde satışa
sunuldu.
UGÜN
• Aydın kesim ve müzik
Prof. Dr. Cahit Tanyol,
Prof. Dr. Baykan Sezer, Dr.
Ertan Eğribol'un
katılacaklan, Gönül
Paçacı'nın yöneteceği
"Günümüz Türkiyesi'nde
Aydın Kesimin Müziğe
Bakış Açısı" söyleşisi
14.00'te Atatürk
Kitaphğı'nda.
• Koray'a taç Rock
müzik sanatcısı Erkin
Koray için saat 21.00'de
Bilsak rock-cafe'de bir
tören düzenlendi.
Rockçılann kraü ilan edilen
Koray, törende taç giyecek.
• Anma günü Türk
musikisinin önemli ismi
Münir Nurettin Selçuk'u
anma günü saat 11 .OO'de
Kadıköy Belediyesi Atatürk
Parkı'nda (Kalamış,
Kadıköy) yapılacak.
• Aslıer'in konferansı
Prof. Mustafa Asüer'in
"Çağdaş Türk Resminde
Özgün Baskı Resim"
başlıklı konferansı saat
15.00'te İDGS Galerisi'nde
(Istiklal cad. 209/49
Beyoğlu 143 30 53) yer
ahyor.
• İçeride yaşayanlara
Gülsüm Akyüz ve Gülsen
Tuncer'in "İki Kadın İki
Ses" başlıklı şiir dinletisi ve
söyleşisi saat 15.00'te Moda
I. Peron Sanatevi'nde
başlıyor. Etkinlik,
gençliğini içeride yaşayanlar
için gerçekleştirih'yor.
(Moda Cad. Gündoğdu
Sok. 4/6 Kadıköy)
• Yunan MHolojisi'
Zeynep Kuban'ın "Yunan
Mitolojisi" başlıkh
konuşması saat 12.OO'de
Bılar'da yer aiıyor (149 42
86)