Katalog

25NİSAN1991 EKONOMİ CUMHURİYET/13 ALT1N GÜMÜŞ Cumhunyet Reşat 24ayaf altın 22ayar bilezik 900 ayar gümûş Vakrtbank Attını Ziraat Altmı Halkattın Alış 303.000 315.000 46.100 41.300 558 231 000 234.000 237 000 Satş 307 000 330 000 46.300 45 600 585 236.000 239 000 242.000 SERBESTPtYASADA DÖVİZ ABOOolan AfeıanMartı Isviçne Frangı Hottanda Hornıı IngfcSterM Frjnsız Frangı 100 l.üret S.AttyaN Avus Şrtrn Alış 4005 2310 2740 2040 6850 675 307 1060 328 Saöş 4015 2320 2760 2060 6950 685 312 1080 337 M.BANKASI PİYASALARI TL Ryasası Dftve Ptyısası Mtm Piyasas Ort Faz (%) Işl.Hac (MNyarTL) Oolar kapsmş (TL) l$I.Hac.(IHyon *> Kapanış (ons/S) Işlem Hacrm (kg) 97 81 3 864.2 _ 11956 356 05 989 Dünya Altm Konseyi • İSTANBUL (AA) — Merkezi Cenevre'de bulunan Dünya Altın Konseyi'nin (World Gold Council-WGC), Türkiye'de de faaliyet göstereceği bildirildi. Konseyden dün yapılan yazılı açıklamada, WGC'nin Türkiye'de faaliyete geçmesinde "1989 yılında altm ithalautun serbestleşmesine yönelik hükümet tarafmdan önemli adımlar aulması, dolayısıyla Ulke altın fıyatlarıyla dünya fiyatlan arasında bir dengenin sağlanmış olmasının önemli bir rol oynadığı" kaydedildi. Dünya Altm Konseyi, 13 ülkeden 81 altm üreticisi şirketin bir araya gelerek oluşturduklan bir kuruluş. Döviz transferi kolaylaştı • ANKARA (AA) — Merkez Bankası'nın dünkü Resmi Gazete'de yayımlanan genelgesine göre gerçek ve tüzel kişilerin yurtdışında katıldıklan fuar ve sergi giderleri için döviz transfer edilebilecek. Genelgeye göre Türkiye'deki hizmetleri karşılığı sosyal güvenlik kuraluşlarından emekli olan diğer iilke vatandaşlarına ödenecek emekli, malul, dul ve yetim aylıkları ile söz konusu sosyal güvenlik kuruluşlarınca aylık bağlanmış olup yurtdışına yerleşen Türk vatandaşlarının ayhklan da transfer edebilecek. Tayvanhlar Ttirkiye'de • Ekonomi Seryfai — 25 fırmanın tetnsilcilerinden oluşan bir Tayvan ticaret heyeti Türkiye'ye geliyor. 29 nisan günü Istanbul Shcraton Oteli'nde Türk işadamlanyla tanışacak olan Tayvan heyeti iki ülke arasmdaki ticareti ve iş ilişkilerini geliştirmeyi amaçlayan görüşmelerde bulunacak. Tayvan'ın Türkiye ile dış ticareti son beş yılda büyük bir gelişme göstererek 30 milyon dolardan yaklaşık 400 milyon dolara tırmandı. MııthıAküde • BURSA (AA) — Petrol- Iş Sendikası, Bursa'da kurulu Mutlu Akü işyerinde dün sabah grev başlattı. Petrol-İş Bursa Şubesi Başkanı Istnet Yiğit, Işveren Sendikası KtPLAS'ın "uzlaşmaz tutumu" nedeniyle Mutlu Holding'e bağlı Istanbul'da 2, Bursa'da da bir işyerinde toplam 700 işçinin greve başladığmı kaydetti. Yiğit, akü işçilerinin geçen dönemde de haklannı grevle aldıklannı hatırlatarak "Biz hakkımızı alıncaya kadar mücadele edeceğiz. Işçilerimiz greve yabancı değil" dedi. 11ar a uyan • ANKARA (ANKA) — Sağlık BakanlığYnın Resmi Gazete'de yayımlanan yönetmeliğine göre ilaçların ambalajlarında tanıtım ile saglık personeli ile tüketicinin eksiksiz ve doğru şekilde bilgilendirilmesini sağlayacak bilgiler yer alacak. Tüm ilaçlarda zorunlu olarak bulunması gcreken uyanlar "Fiyat kupürü bulunmayan ambalajları satın almayınız", "Kullanmadan önce prospektüsü okuyunuz", "Beklenmeyen bir etki görüldüğünde doktorunuza başvurunuz", "Çocuklann ulaşamayacakları yerlerde ve ambalajında saklayınız" olarak belirlendi. Faiz, Başbakarîa üıbar edildiEkonomi Servisi - Sanayicıler hükümetle faiz pazarlığına gir- di. tsianbul Sanayi Odasfnın dünkü toplanıısında. Başba- kan Vıtdırım Akbulut'a. öncc "faizler aşağıya düşmeden eko- nomik durgunluktan çıkılma" mesajıni %erdiler. akşam da Emırgan Abdullah lokanlasın- da*faiz'"pazarlığına oturdular. Başbakan Yıldırım Akbulut. sanayiciIere"Faizlerkonusunda- ki mesajınızı aldık. Bunu konu- şaçağız" kar^ılığını\erdi. İstanbul Sanayi Odası'nın (İSO) dün yapılan Nisan a>ı topianlısına Başbakan Yıldırım Akbulut da kaııldı. Devlet Ba- kanlanndan Işın Çelebi ile mec- lis loplantısına kalılan Akbu- lul. sanayicilere uzun bir konuşma yaptı. İSO da.Başba- kana vc Dc\lei Bakanı Çele- bı've 1991 Yılı Başmda Küçük \e Orta Bo> Sanayi Kuruluşları- nın Durum konulu bir rapor sundu. Toplantıda konuşan ve sana- yinin içinde bulunduğu durumu dilegetircn İSO Yönetim Kuru- lu Başkanı Memduh Hacıoğlu, küçük ve ortaboy işletmelerde ağır bir krızin yaşandığını belir- lcdiklerini söyledi Hacıoğlu. M Hacıoğlu: M H • Enflasyonun B K ^ • birinci müsebbibi •»_ • yüksek faizdir. Bu ••fr' S sorun ekonomik B o L • ve siyasal 9 f l | H hayatımızı ipotek I ^ ^ P B altına almıştır. •HB j ^ ^ Akbulut: Faizler ^ ^ k konusundaki ^•j mesajınızı aldık. •fc H Körfez krizi bitti, »^jrf ama etkileri henüz | r f • bitmedi. Kamu ]jfllM harcamalanm IP^M kısacağız. İSO'nun yaptığı araştırmaya göre küçük ve ortabov ışleme- lerdc saptanan sorunlan şöyle sıraladı: -1991 > ılı ilk çe> reğinde yaygın bir işi küçültme >e ışçi çıkarma durumu vardır. -Kapasue kullanım oranla- rında önemli düşüşler vardır. -Hammadde fıyatlan vaşanan durgunluk nedennle artışı satış fiyatlarına yansıtılmamıştır. -İhracatayönelıküretimdede gerileme vardır. -1980 yılından bu yana bu çap- ta bir darboğaz ilk kez yaşan- maktadır. Türkıye'nin enflasyon. ka- mu açıklan \e dış ödemeler dengesı gıbı kronık ekonomik sorunlannın Körfez kriziyleda- ha da büyüdüğüne ışaret eden Memduh Hacıoğlu. bu sorun- ların çözümünü ileri tarihlere ertelemenın yanlış bir siyasi ka- rar olacağını kaydetti. Hacıoğ- lu "İ /iilerek ifadeetmek isterim ki bugtin u\ gulanan ekonomi po- litikalarında açıklık yoktur. So- runların üzerine gitmekten çeki- nilmektedir." dedi Sanayının birçok sorunu ya- nında sadece "faiz*\izerinde du- ran Memduh Hacıoğlu. "İnaoı- yoruz ki bu soruna cesaretle eğilecek >e çözecek siyasi ikri- dar Türki>e"nin kaderini değişti- recektir. Bu sorun ekonomik ve sosyal hayatımızı ipotek altına almış bulunmaktadr şeklınde konuştu. Yüksek faizin ekonomi üze- nndekı tahribatını sıralavan Memduh Hacıoğlu. enflabyo- nun birinci derecede "müsebbi- bının " yüksek faiz olduğunu. kamunun ic borçlanma faizleri- nıödemek içındaha fazla veda- ha yükiek faızlerle borçlanma- ya devam cttiğine işareı etti. Yüksek faızın leknoloji yatı- rımlannı Frenlediğinı \c yaiırım ^evkıni kırdığını belırtcn Mem- duh Hacıoğlu "Bu durum önü- müzdeki > ıllarda bize dış rekabet açısından telafisi çok zor bir du- rum jaratacaktır." dcdı. Yüksek faizinenönemli nede- nınin kamunun devamlı artan borçlanma lalebı olduğunu vur- gulayan Memduh Hacıoğlu şöyle dedi: "Bu nedenle enflasvonla önce- liiv.li mücadele \erine vüksek fa- izle mücadele Türkiye ekonomi- sini dü/lüğe çıkarır. Bu mücadeleden galip çıkılırsa enf- lasyon incr.i şsİ7İik iner, üretim artar \e gelir dağılımı düzelir. Dünyada ve Türkiye'de Körfez kriziyle birlikte yaşanan ekono- mik durgunluktan cıkıriamn tek \olu faizleri aşağı çekip üretimi ve lüketimi artırmak olmalıdı". Daha sonra kürsüye gelen Başbakan Yıldırım Akbulul. "Faizler konusundaki mesajınızı aldık. Bunu zaten bu akşam (dün akşam) >emekte de konuşaca- ğız" dedi. Akbulut. 1990'da ckonomının finansmanında önemli bir rolu olan kısa vadelı scrmaye harekctlerinin 1991 'de yavaşladığını ve kamu açıklannın eiderek arttığını söy- ledi. Körfez krizınin bitmesine karşıltk elkilennin henüz bitme- diğıni kaydeden Akbulut. mev- duaıın artmasmın ekonomik hayatrn yeniden normalleşmeye başladığını göslerdiğinisöyledı. Akbulut. yılın gcn kalan bölü- münde "kamu gelirlerinin etkin bir şekilde toplanmasına ağırlık \erileceğini. kamu harcamala- rında ise secmeli bir yaklaşımın benimseneceğini ** bildırdı. Faiz yanşı yeniden hızlanıyorEkonomi Servisi — Bankalar, tatıl sonrasına faiz yanşıyla baş- ladılar. Tatil öncesinde Hazine1 nin yaptığı ihalede devlet iç borçlanma senedi faizlerinin yüzde 73'e çıkmasından sonra banka mevduat faizleri birkaç puan birden arttı. Kamu bankaları yıllık yüzde 70 faize doğru çıkarken orta bü- yüklükteki bankalar da faizleri- ni yüzde 7O*te topluyorlar. Kü- çük bankalar yüzde 75 tavan fa- izi uygularken, büyük özel sek- tör bankalannın faiz oranlan yüzde 63'te kaldı. Küçüklerle büyüklerin arasındaki faiz far- kı açılarak 12 puana çıktı. Son armnmlardan sonra ay- lık vadede yüzde 45'in altında faiz veren banka kalmadı. Bu- na karşılık aylık faizde tavan yüzde 58'e çıkmış durumda. Böylece küçük bankaların aylık mevduata verdikleri faiz büyük bankaların yıllık mevduata ver- dikleri faize çok yaklaşmış oldu. Bankaların asıl arttırdıkları ise üç aylık faizler oldu. Baa küçük bankaların uç aylık mevduata uyguladıklan faizter buyuk ban- kalann yıllık faizlerini geride bı- raktı. Bankalar arasındaki faiz ya- nşının uzun vadelere doğru gi- dildikçe azaldığı dikkati çekiyor. Kısa vadeli mevduat peşindeki çekişme 6 aylık ve bir yıllıkta gö- rülmüyor. Hatta bazı bankala- rın altı aylık faizleri üç aylık fa- izlerinden daha düşük seviyeler- de belirlenmiş. Emlak Bankası, Iktisat Bankası ve Demirbank bunun örneklerini oluşturuyor- lar. Büyüklerin yıllık mevduatta neden geride kaldığını yorumla- yan Yapı Kredı Bankası Genel Müdür Yardımcısı Tayfun Baya- at, Türk ekonomisi için belirsiz- liğin hâkim olduğu bir donem- den geçildiğini belirterek şöyie dedi: "Btttçe açıklan ne olacak ve bu açıklar nasıl vamanacak? In- terbank faizleri yüzde 100'lerin iizerinde daha ne kadar seyrede- cek? Buolan hiç bilmiyoruz. Kredi talebi olacak mı? Kimse bilraiyor. Böyle bir ortamda bü- yük bankalar olarak kendimizi uzun zaman için pahalı maliyel- le, yüksek faizle kilillemeyelim dedik. 88'deki durum tekrarlan- masın istedik. Yoksa Hazine Bo- nosu ve Devlet Tahvili faizleri- nin yüzde 73 olduğu bir dönem- de büyük bankaların yüzde 63'lerde kalması duşunülemez- di. Banka faizlerinin asgari yüz- de 78'lerde olması gerekirdi. Ama biz şimdi ekonominin ne yöne doğru gideceğini görmek istiyoruz. Ekonomiden daha acık sinyaller almak için bekli- yonız. Ama yüksek faiz uygu- laysn bankalarla aradaki fark da iyice açıldı. 12-13 puanlık fark biraz fazla oldu. Herhalde büyük bankalar da aıitıracak." Tayfun Bayazıt, faizlerin yu- karı çıkmasında devletin para pıyasalanndan borçlanma tale- binin yuksekliğinin etkili oldu- ğunu sözlerine ekledi. Faizde son A* İş Bankası Ziraat Bankası Akbank Yapı Kredı Vakıflar Emlakbank Pamukbank Garanti Tûrkbank OsmanJı Halkbank Etibank Töbank Denizbank Şekerbank Dışbank Sümerbank Esbank Tütünbank TEB Imar Bankası Demirbank Netbank Egebank TYTBank Tarişbank Türk B. Ltd. İmpexbank durum M z 10 K) 10 5 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 30 10 10 10 10 10 Vı 1 % Ntett 45 46 45 45 48 50 52 46 52 5 45 46 51 50 53 50 50 52 51 55 52 52 56 58 52 56 53 56 49 3 * Vateü 59 60 59 59 60 62 62 60 62 5 59 60 64 61 63 62 64 63 64 65 65 62 66 68 63 66 66 61 . 58 6% MN 60 62 60 60 61 57 66 61 66 5 60 63 66 63 64 64 65 66 65 67 67 66 61 70 64 59 69 63 60 1 VM VafeU 63 64 63 63 65 60 70 64 70.5 63 65 68 66 65 66 69 70 69 70 69 75 62 75 69 75 75 68 62 Borsa bankerlerine ceza yagdıABDURRAHMAN YHDIRIM Sennaye Piyasası Kurulu'ndan aracı kunımlara ceza yağdı. SPK, denetledi- ği üç aracı kurumun geçici sürelerle fa- aliyetini durdurdu, dört aracı kurumu da 'nyardı'. SPK Başkanı Mehmet Şük- ıü Tekbaş, "Herkes bu piyasanın kural- lannA uymabdır. Uymayanlan uyannz. Buna rağmen düzelmezlerse gercek an- lamda müeyvide de uygulanz. Belgele- rini iptal ederiz" dedi. SPK elemanlannın bir süre önce yap- tığı seri denetimleTde 'belge ve kayıt düzenine' ve 'saklama kurallanna' uy- madığı belirlenen Boğaziçi Menkul De- ğerler'e üç gün, Altay ve Mannara Men- kul Değerler'e ikişer gün kapatma cezası verildi. Sennaye Piyasası Kurulu karar organının 11 nisan günü aldığı ve tatil bitimine kadar gizli tuttuğu karar gere- ğince üç aracı kurum 29 nisan pazartesi gününden itibaren borsada alım-satım işlemi yapamayacaklar. SPK elemanlannın yaklaşık üç hafta önce denetlendiği 10 araa kurumdan Uçü kapatma cezası alırken, dört aracı kuruma da 'uyan' verildi. BAB Menkul değerler, Tan Menkul Değerler, Tezal Menkul Değerler ve Toros Menkul De- ğerler'in bu denetimlerde 'kapatmayı gertktirmeyecsk' kusurlan bulundu. SPK, bu aracı üyeleri bir yazıyla uyardı ve izlemeye aldığım bildirdi. Aracı ku- rumlann bu hatalannı düzeltmemeleri durumunda daha ağır müeyyidelerin gündeme geleceği belirtildi. Kapatma cezası verilen üç araa ku- rum için SPK yetkilileri, 'inceleme ya- pdmasını engelleyecek nitelikte belge ve kayıt düzenine' uymadıklanrun belirlen- diğini söylediler. Yetkililer, denetimle- rin bundan sonra da süreceğini sözleri- ne eklediler. Bu konuda sorularımızı yanıtlayan SPK Başkanı Mehmet Şükrü Tekbaş, sennaye piyasasında en önemli unsurun 'güven' olduğunu belirterek şunlari söy- ledi: "Bana çok önem veriyoruz. Şimdiye kadar piyasanın geUşmesine özen göster- dik. Bunun için de esnek davrandık. Ama esnek davrandıysak bu sennaye pi- yasasında her şeyin yapılacağı anlamı- na da gelmez. Aıitık bu dönem bitti. Biz de denetimlerimizi daha geniş kapsamh yapmaya başladık." SPK Başkanı Mehmet Şükrü Tekbaş, aracı kurumlann kapatılmasının yatı- nmalara zarar verdiği yolundaki eleşti- rileri de şu şekilde yanıtladı: "Bu piyasadaki berkes kuraUara uya- cak. Müşteri de kurallara uymayan ara- cdaruı kapaütabilecegini dikkate alacak. Kuralsız sermaye piyasası olamaz. Her- kes kendine çekidüzen verecek.Uyardık- lanmjz da bir süre sonra kendilerini dü- zeltecekler. Düzeltmezlerse gerçek an- lamda mueyyideler uygulanz. Borsa bankerligi belgelerini İDtal ederiz." 1ŞÇEMN EVRENBNDEN ŞUKRAN KETENCt Cumhurbaşkanı Yine Devrede...Dün yine Cumhurbaşkanlığı tarafsıztığı ile çatışan, işçHŞveren taraflann toplusözleşme masasında özgü' iradelerini yok eden, sendikal hak ve özgürlükleri tanımavan bir çıkışa tanık olduk. Cumhurbaşkanı Turgut Özal, başta kamu iktisadi kuruluşları olmak üzere, bütün kuruluşlann böyle giderse birer birer kapan- masina hvçbir gücün engei otamayacağını söyledi. Grev yapan, daha iyi ücret isteyen işçiieri açıkça ışsız kalmakla tehdit etti. THY grevinde taraflar ilk kez ciddi masaya oturmuşken, sendi- kayı, grevi hedef alan açıklamasında, THY için özelleştirmenin dahi söz konusu olamayacağını, kapatılmaya gidileceğini bildirdi. Zonguldak grevi ve grev sonrası aşamalarını yakından izle- yenler Cumhurbaşkanının çıkışlarındaki zamanlamanın ne ka- dar uygun olduğunu çok iyi bilirter. Madencilerin grevine bir gün kala hükümet düzeyinde umut bağlanan son görüşmelerin ya- pılacağı saatlerde, Cumhurbaşkanı'nın sürpriz sert çıkışı anlaş- ma umudunu yok etmiş, söz konusu görüşme yapılamadan ma- dencilerin grevi başlamıştı. Grev sonrasında birkaç kez bakarv lar ve başbakan düzeyinde olumlu sayılabılecek görüşmelef asa- masında hep benzeri çıkışlar, uygun zamanlarda yapıldı. İşte Hava-İş grevının gelişmeleri yakından ızlendiğinde de en kritik noktada Cumhurbaşkanı'nın âdeta anlaşmayı engelleyici bir havada yine devreye girdiğini göztemliyoruz. Hava-İş Sen- dikası'nın isteklerinde arka arkaya üç kez yaptığı indirimden son- ra doğan yumuşama ortamında, grev sonrası taraflar itk kez ciddi masaya oturmuşlardı. Önceki gün belki de aylardan bu yana masada yapılabilen en sıcak diyalog yaşanmış, taraflar bazı ka- lemlerde anlaştıkları gibi, en önemlisi 'görüşmelere devam' ka- rarı vermişlerdi. Kararlaştırdıkları üzere dün öğleden sonra ye- niden bir araya geldiklerinde ise aralarına Sayın Cumhurbaş- kanı'nın çok ağır tehdidi, taraflann özgûr pazaıiık iradelerini or- tadan kaldıran baskısı girrnişti. Böyle açık bir müdahale karşısında, kim Türkiye'de gerçek sendikal haklardan, özgür toplu pazarlık masasından, tarafla- nn özgür irade ve güçlerini kullanabildiğinden söz edebilir? Sayın Cumhurbaşkanı, maden işçilerine verilen paranın bi- zim cebimizden çıktığını, bizden alınan vergilerle açığın kapa- tıldığını anlatıyorlar. TTK'daki verim düşüklüğünde, TTK'nın za- rarında maden işçistnin en küçük bir sorumluluğunun bulunma- dığını atlıyorlar. Maden işçisinin, Türkiye işçi sınıfı tarihinin bili- nen en büyük direnişinin ardından alabildiği ücret haksız mı? Aşırı mı? Erneğinin karşılığı mı? Niye bunları tartışmıyoruz? Ni- ye maden işçisinin hâlâ yaptığı işle, işin ağırlığı, sağlık ve can tehdidi ile bağdaşamayacak kadar düşük ücret aldığım görmez- likten gelıyoruz? Nıye hâlâ TTK'nın zararlarının gerçek neden- lerine yönelmiyor, yatırımlar üzerirvde durmuyoruz? Güncel olan THY grevine THY'nin batışına gelince. El insaf. Bütün dünyada en güçlü havayollan şirketlen bile iftasın eşt- ğinde. Dünyada yüzde 3'lü-5'li yolcu düşüşü bütün dünya ha- vayollarını zor duruma sokmuşken Körfez savaşı devreye gir- miş, oıtalığı toz duman etmiş. Genel yolcu sayısında yüzde 25'lik bir düşüş olmuş. THY, işçi ücretleri grevle hiçbir ilişkisi olmak- sızın çoğu havayolu işletmestnden de daha büyük bir zararın içine düşmüş. işçinin bırakınız insanca yaşama ücreti isteme- sini, eski ücreti ile çahşmasına razı olması halinde dahi THY'nin iflastan kurtarılabilmesi için çok ciddi hükümet politikaları, dev- let desteğine gereksinmesi var. "THY'yi grev yapan ışçiler Hava- ış batırdı" demek ne ucuz, kolay bir kaçış. Cumhurbaşkanı'nın konuşmasında sadece hava ve maden işçiieri ve sendikaları hedef değiller elbet. Tek tek bütün kamu kuruluşlannın böyle giderse kapatılmaktan kurtulamayacakları tehdidi var. Bilryorsunuz, iki ytl öncesinin bahar eylemlerinin sa- hibi 600 bin kamu işçisinin toplu sözleşmeleri görüşülüyor. İki yıl önce, Sayın Özal'ın başbakanlığı zamanında 600 bin kamu tşçisi bir ayı aşan bir süre arka arkaya yaptıklan pasif direniş- lerle Türk ve dünya kamuoyunun gündemine girmişlerdi. 12 Ey- lül düzeninde, 1984 sonrası Özal iktidarlarında imzalanan bü- tün sözleşmelerde işçi ücret artışları enflasyona yenik düşmüş, toplusözleşmeler hak getirme yerine hak götürmüştü. Türkiye işçi sınıfı Türk-lş yönetimini aşarak, bahar eylemleri ile ilk kez Özal hükümetlerinin direncinı kırarak, toplusözleşme- lerde önemli bir artışı elde etmişti. Bahar eylemleri 1980 yılın- dan bu yana aralıksız işçi kayıplarında ilk ciddi durak noktası olmuştu. işçiler 1990 yılında da maden işçilerinin öncülüğün- de, onların lokomotif işlevi yapması ile geçmış yılların kayıpları- nı gideremeseler de daha fazla yoksullaşmaya yol açmayan top- lusözleşmeler elde edebildiler. Türk-lş yönetimini aşan bahar eylemleri ile 12 Eylül düzeni sarsılmış, ivme oynamıştı. Maden işçilerinin direnişi ile düzene karşı çıkış doruğa ulaşmıştı. Düzen ittifakları elbette panik için- de başkaldıranlann başını ezecek yollar arayacaklardı. İşçinin hak arama eğilimini yılgınlığa dönüştürecek en güçlü silah ışsi- zin çalışandan çok olduğu bir ülkede işten atma tehdidi olacaktı. İşte bu tabloda Cumhurbaşkanı'nın dünkü konuşması 12 Eylül düzenini geçerli kılmak üzere çok önemli, çok anlamlı, çok ta- raflı bir çıkıştır. 12 Eylül düzeninin sürekli işçilere hak kaybet- tirmesine karşı her anlamlı, güçlü çıkışı hedef alması elbette sürpriz değildir. Dolar, borsadan iyiEkonomi Servisi — Hisse se- i pivana*ı tatil yorpunu. Bor- sa 'afnstos böcegi' misali 13 günlük tatilin key fıni çıkartırken 'kannca' gibi çalışan döviz piya- sasında ABD Dolan 4 bin lira barajını aşınca, bayram tatili hisse senedi yatınmcılanna ze- hir oldu. İstanbul Menkul Kıymetler Borsası'nda 13 günlük tatilin ar- dından yapılan ilk seansta hi&se senetleri ortalama yüzde 4.72 oranında değer kaybetti. Bay- ram tatiline 4 bin 380.52 puan- la giren tMKB BUeşik Endeksi dünkü seansta 207.01 puan kay- bederek 4 bin 173.51 puana ge- riledi. Piyasa uzmanları, faiz ve dö- viz kurlannın borsa üzerinde büyük bir baskı oluşturduğunu belirterek dış piyasalara bağlı olarak 4 bin lirayı aşan ABD Dolan'na dikkat çektiler. Ulus- lararası döviz piyasalanndaki canlıhk nedeniyle 'oynak' Kapa- lıçarşı sermayesinin şu sıralarda dövize plase olduğu belirtiliyor. öte yandan bayram tatilinde boş durmayan borsa yönetimi, işlem salonunu genişletti. Art arda gerçekleşen halka açılma- lar nedeniyle işlem tahtalarını salona sığdıramayacak duruma gelen borsa yönetimi, salonu ge- nişletmek amacıyla komşusu Zihni Holding'e ait binanın 3 katını kiralamıştı. Tatil sırasın- da, borsa işlem salonuyla Zihni Holding binasının 1. katı arasın- daki duvar yıkılarak işlem salo- nu genişletildi ve salon yeniden düzenlendi. Dünkü seansta işlem salonu- nun oldukca ferahladığı ve 'bro- ker'lann alım satım yaparken birbirlerinin üzerine tjrmandığı' görüldü. Ancak düzenleme iş- lemlerinin henüz bitirilememiş olması nedeniyle dünkü seans 'sisli' bir havada yapıldı. Salo- nun büyütülmesi sırasında, ta- bandaki halıya yapışan tozlar, yüzlerce işlemcinin salona gir- mesiyle birden havalanınca za- ten pek sağlıklı ortama sahip ol- mayan borsa binasında nefes al- mak bile zorlaştı. Bayram tati- lini Ege ve Akdeniz sahillerinde geçirerek bronzlaşan işlemciler havasız ortama uyum sağlama- lar, salı günü 1.765S marka ka- dar yükselmisti. Ancak aynı gün öğleden sonra 6 Avrupa ülkesi Merkez Bankası'mn aniden do- lar satmaya başlaması Üzerine ABD para birimi gerilemeye ya çalışırlarken eski bir broker . başlamış ve günü 1.7410 mark dünü şu cümlelerle özetledi: düzeyinde kapatnuştı. "Salon genişlemiş ama göz gözü görmüyor. Fiyatlar da ferah fe- rah düşüyor." Uluslararası piyasalarda yük- 12 gündür kapalı olan borsada hisse senetleri dün tatil sonrası yapılan ilk seansta ortalama yüzde 4.72 değer yitirdi. Herkesin gözü dünya piyasalannda yıldızı parlayan ABD Doları'ndaydı. Dolar dün 1.7440 mark, Tahtakale'de ise 4 bin 151iracivarmdaydı. selişi bin bir güçlükle durduru- lan dolan yalnız yerli hisse se- nedi piyasası değil dünya çapın- da tüm mali piyasalar izliyor. Geçen hafta ABD ekonomi- sindeki olumlu sinyallerin art- masına karşm Almanya ekono- misine hâkün olan olumsuz ha- vanm iyice belirginleşmesi üze- rine ABD Dolan hızlı bir tırma- ruş trendine girmişti. Cuma gü- nü 1.70 mark sınırını aşan do- TC Merkez Bankası'nın Tah- takale'e müdahalesine benzeyen bu operasyon dün de sürdü ve bu kez dolann karşısına 12 mer- kez bankası birden dikildi. Mü- dahalenin 'başkomutanı' Alman Merkez Bankası (Bundesbank) düne 1.7420 markla başlayan dolara üst üste 3 darbe birden vurdu. Parite 1.7450 marka yük- seldiğinde dolar satan Bundes- bank, piyasa 1.737O*e indiğinde ikinci kez, 1.7345'e indiğinde ise üçüncü kez satışa geçti. Diğer merkez bankalannın da Bun- desbank'ın safına geçmeleri üze- rine dolar dün öğle saatlerinde 1.7345 marktan işlem görmeye başladı. Ancak öğleden sonra yeniden toparlanan dolar 1.7440 marka yükseldi. Tokyo döviz piyasasında da değer yitiren ABD para birimi 138.45 yenden 137.55 yene ge- riledi. Avrupa para piyasalanndaki dolar savaşı Tahtakale'ye de yan- sıdı. Önceki gün yapılan müda- haleden önce Ağa Sokak'ta 4 bin 50 liradan alıcı bulan dolar akşama doğru 4 bin 25 liraya ge- rilemişti. Tâhtakale deyişiyle 'yeşil'. dün akşam saatlerinde 4 bin 15 liraya gerüedi. TÜRKİYE'DE BAŞVURDUGUNUZ ANDA, YANİ HEMEN, YANİ ANI ALA.B T EK Ğ İ İKARtî N İ 2 4 K AR TI' DI R ! ÖZGÜRLEŞME EYLEMÎ: KÖY ENSTİTÜLERİ Mebmet Başaran 5.000 lira (KDV içinde) Çağdaf Yayınlan Türkocağı Cad. 39-41 Cağaloğlu-lstanbul Ödenttligöııderilmez. PAMUKBANK İ Ş LEM :