Katalog

29 MART 1991 EKONOMİ CUMHURİYET/13 SERBEST PİYASADA ABO Dolan Alman Marto İsviçre Frangı Hotanda Flonnı İngıliz Steriını Franstt Frangı 100 l.breti SARiyal Avtıs. ŞiSni Alış 3900 2270 2630 1975 6675 658 298 975 317 DÖVİZ Sabş 3920 2290 2640 1985 6710 665 302 985 323 A1TIH 6ÜMÛŞ Cumhuriyet Reşat 24 ayar altın 22 ayar biteak 900 ayar gûmûş Vakrtbank Altını Ziraat Altını Haikaltn Alı$ 287 000 305 000 43.700 38.400 540 231.000 231.000 236.000 Saöş 292.000 320.000 44.000 42.400 567 236 000 236 000 241000 Hazine borçlanması • ANKARA (AA) — Devlet iç borçlanma senetlerinden 6 ay vadeli bononun yıllık ortalama faizi önceki gün yapılan ihalede yüzde 68.48'e yükseldi. Merkez Bankası verilerine göre en son 27 şubatta yapılan ihalede 6 ay vadeli Hazine bonosunun faizi yüzde 67.86 olmuştu. Hazine, önceki gün 700 milyar lira tutarında bono satışa çıkardı. Emisyonda gerileme • ANKARA (AA) — Piyasadaki kâğıt para miktarı bu yıl ocak ayımn ortasından bu yana ilk defa 15 trilyon liranın altına geriledi. Merkez Bankası'nın son bir haftada piyasadan 1 trilyon 294 milyar lira çekmesi sonucu emisyon hacmi 27 martta 14 trilyon 710 milyar lira oldu. Emisyon hacmi 20 martta 16 trilyon 4 milyar lira düzeyinde bulunuyordu. Bu yıl II ocaktan itibaren hızla yükselmeye başlayan piyasadaki banknot miktarı, 16 ocakta 19 trilyon 161 milyar liraya kadar Iırmanmıştı. GAP A tertibi gelir payları • ANKARA (AA) — Kamu Ortakhğı Idaresi'nde daha önce çıkartılan dövize endeksli GAP A tertibi gelir ortaklığı senetlerinin 7. dönem gelir payı ödemelerine bugün Ziraat Bankası şubelerinde baslanıyor. Edinilen bilgiye göre ABD Doları'na endeksli senetlerde 100 dolarlık kupürlere 21 bin 951 lira, 500 dolarlık kupürlere 109 bin 755 lira, 1000 dolarlık kupürlere de 219 bin 510 lira gelir payı ödenecek. Orta Avrapa İş Kongeyleri • Ekonomi Servisi — DEİK bunyesinde faaüyet gösteren Orta Avrupa Iş Konseyleri Grubu koordinasyonu çerçevesinde çalışacak olan Türk- Macar, Türk-Polonya ve Türk-Çekoslovakya iş konseyleri kuruldu. DElK lcra Kurulu Başkanı Feyyaz Berker başkanlığında yapılan Orta Avrupa İş Konseyleri Grubu Birinci Genel Kurul toplantısında iş konseylerinin yürütme kurulları aşağıdaki kişilerden meydana geldi: Türk-Macar Iş Konseyi; Tuğrul Erkin - Başkan (Alarko), Vehbi Burçak (Ram), Can Özoğuz (Ultra). Türk-Polonya İş Konseyi: Osman Kavala - Başkan (Kavala Yatırım), Alper Topçuoğlu (Izdaş), Tâner Gücüyener (Metiş). Türk-Çekoslovak İş Konseyi: Yücel Özden - Başkan (Gama), Nedim ölçer (Interbank), Mehmet Kabasakal (Şark Tic.) Hesap uzmanları • Ekonomi Servisi — Maliye Hesap Uzmanları Derneği'nin 24 martta yapılan olağan genel kurulunda yeni yönetim kurulu seçildi. Yönetim Kurulu Başkanlığı'na yeniden Şahin Topbaş getirildi. Yeni yönetim kurulunun diğer üyeleri ise şu isimlerden oluşuyor: Serdar Koyutürk, Gürol Ürel, Ahmet Cesur, Tayfun Şenol, Tayfun Jçten, Mustafa İbişağaoğlu, Azmi Demirci, Ahmet Cangöz, Şevki Karamanoğlu ve Fazıl Karaman. Protestolu senetler • ANKARA (AA) — Bu yıl ocak-şubat döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre protesto edilen senet tutarında yüzde 56.6 oranında artış görülürken senet sayısında vüzde 72 azalma kaydedildi. Son on yılın en büyük açığıCari işlemler dengesinde 1990 yılı açığı 2.6 milyar dolar oldu. Türkiye'nin 1980 yılında verdiği 3.4 milyar dolarlık açıktan sonra 2 milyar doların üzerinde açık oluşmamış, 1988 ve 89 yıllarında ise fazla sağlanmıştı. Ödemeler dengesindeki en dikkat çekici gelişme ise kısa vadeli borçlardaki artış oldu. ANKARA (ANKA) — Ödemeler dengesi kapsamındaki cari işlemler den- gesinde geçen yıl, son on yılın açık re- koru kırıldı. 1980 yılındaki 3 milyar 408 milyon dolarlık açıktan sonra, en yük- sek açık 2 milyar 611 milyon dolarla ge- çen yıl ortaya çıktı. Türkiye, 1990 yılında cari işlemler dengesinde 874 milyon dolar fazla sağ- lamayı hedeflemiş, ancak ithalatta orta- ya çıkan hızlı artış sonucu ekim ayında yapılan tahminde 1 milyar 870 milyon dolar açık verileceği belirtilmişti. Ancak gercekleşen açık, tahmin edilen düzeyi de 741 milyon dolar aşarak 2.6 milyar do- lara ulaştı. Cari işlemler dengesinde 1989 yılında 961 milyon dolarlık fazla sağlanmıştı. 961 milyon dolarlık fazlanın sıfırlanması ve 2 milyar 611 milyon dolarhk açık ve- rilmesiyle, cari işlemler dengesi açığın- da 3 milyar 572 milyon dolaruk bir bü- yüme ortaya çıktı. Büyiime, ithalat kaynaklı Cari işlemler dengesi açığındaki 3.6 milyar dolara varan büyüme, tümüyle it- halattaki artıştan kaynaklandı. Yıllık it- halat, ödemeler dengesi kapsamındaki .tanımıyla yaklaşık 6.6 müyar dolar ar- tışla 16 milyar dolardan 22.6 milyar do- lara çıktı. Ihracatta kaydedilen artışın olumlu etkisiyle, dış ticaret açığındaki artış 5.3 milyar dolara geriledi. Dış tica- ret dışında kalan mal ve hizmet net ge- lirleriyle, net karşılıksız transferlerde 1989 yılına göre 1.7 milyar dolarlık ar- tış sağlandı. Böylece ihracat, dış ticaret dışındaki mal ve hizmet net gelirleri ve net karşı- lıksız transferler kalemlerinde sağlanan toplam 3 milyar dolarhk artış sayesinde ithalattaki 6.6 milyar dolarhk artışuı cari işlemler dengesindeki artışa yansıması 3.6 milyar dolara çekilebildi. Merkez Bankası verilerine göre Tür- kiye'nin geçen yılki turizm geliri 3.2 mil- yar dolar oldu. 1989 yılı turizm geliri 2.6 milyar dolar düzeyinde bulunuyordu. Faiz gelirleri 684 milyon dolardan 917 milyon dolara çıkarken faiz giderleri 2.9 milyar dolardan 3.3 milyar dolara yük- seldi, turizm giderleri ise 565 milyon do- lardan 520 milyon dolara indi. Türkiye geçen yu1 1.7 milyar dolan ka- mu sektörü, 486 milyon doları ticari bankalar, 1.5 milyar dolan da diğer sek- törler tarafından olmak üzere toplam 3 milyar 644 milyon dolar orta ve uzun va- deli kredi kullandı. Bu tutann 49 milyon dolannı kredi mektuplu döviz tevdiat he- sabındaki artış oluşturdu. 1989 yılında kullanılan kredi ise 3.1 milyar dolar olarak gerçekieşmişti. Dış borç anapara ödemeleri ise 3.9 milyar dolar oldu. ödemenin 2.8 milyar dolan kamu sektörü, 466 milyon dolan Merkez Bankası, 659 milyon dolan da bankalar ve diğer sektörler tarafından gerçeklestirildi. IMF'ye yapılan 48 mil- yon dolarhk ödemeyle birlikte toplam tutar 4 milyar dolara yaklastı. Tahvil ihracı yoluyla sağlanan kredi- lerde geçen yıl büyük bir azalma oldu. 1989 yıhnda bu yolla 1.6 milyar dolar, geçen yıl ise 592 milyon dolar sağlana- bildi. Kısa vadeli borçlar ödemeler dengesinde dikkati çeken en belirgin gelişme kısa vadeli borçlarda or- taya çıktı. 1989 yılınaa 955 milyon do- lar azalan kısa vadeli borçlar, geçen yıl 3.4 milyar dolarhk artış gösterdi. Mer- kez Bankası, bu artışın büyük ölçüde it- halattaki artıştan ve dış borçlanma ma- liyetinin ucuz olmasından dolayı ticari bankalarla kamu ve özel kuruluşların yurtdışından kısa vadeli döviz kredisi sağlamasından kaynaklandığım açıkla- dı. Geçen yü Merkez Bankası'nın kısa va- deli borçları 2 milyon dolar azahrken ti- cari bankalar ve diğer sektorlerin borç- lannda 3 milyar 411 milyon dolar artış görüldü. Bu artışın 1 milyar 34 milyon doları döviz tevdiat hesaplan, 361 mil- yon dolan ticari krediler, 1 milyar 14 mil- yon doları bankaların sağladığı krediler, 1 milyar 2 milyon doları da kuruluşla- rın sağladığı kredilerden oluştu. Merkez Bankası, 1990 yıhnda resmi döviz rezervleriylealtın rezervlerinin top- lamında 1 milyar 255 milyon dolar artış olduğunu bildirdi. EIiyeşil-Karamehmet savaşıImpexbank Genel Kurulu'nda altı buçuk saat söz düeîioşu ve hukuk kavgalarıyla süren patronluk savaşı, yeni bir aşamaya girdi. Yönetim kurulu başkanlığına Mehmet Can Eliyeşil getirildi. Onun dışında yönetimde 3 üyelik Karamehmetler'e, 3 üyelik de Eliyeşiller'e verildi. AYŞEN GÜR fmpexbank hisselerinin çoğunluğunu Eliyeşil ailesinden devraldığım iddia eden Derinkök, ortalıkta görülmedi. Ancak genel kuruida, Eliyeşil ailesiyle Karamehmet kardeşler, saatlerce kıyasıya çekiştiler. Eliyeşiller'in damadı Şemiler toplantımn en 'riskli' kişisiydi. Impexbank'taki patronluk kavgası, dün İstanbul Divan Oteli'nde yapılan genel kuruida, yeni bir yönetim kurulu seçilme- siyle yeni bir aşamaya girdi. Al- tıbuçuk saat aralıksız süren tar- tışmah bir toplantıdan sonra be- ürlenen yeni yönetim kurulunun başkanı Mehmet Can Eliyeşil oldu. Yönetim kurulundaki üye sayısı 10'dan 7'ye düşürüldü. Başkanın dışındaki diğer üyeler ise şöyle: Mehmet Reşat Kara- mehmet, Yavuz Mesçi, Orhan Ercan (Karamehmet Grubu), Sinan Şemiler, Merih Yurtku- ran, Hurrem Fila (Eliyeşil Gru- bu). Yönetim kurulunu belirle- dikten sonra dağılan hissedar- lar, diğer işlemler için 10 mayıs- ta yeni bir genel kurul yapılma- sını kararlaştırdılar. Kısa tarihinde pek çok olaylı genel kurul yasayan Impex- bank'ın (eski Titibank) bu sefer- ki genel kurulu da çok "renkli" gecti. Sabahleyin bankadaki bü- yük pay sahipleri Karamehmet ailesiyle Eliyeşil ailesinin arasın- da bir düello şeklinde başlayan toplantıda, üç hafta önce Eliye- şil grubunun elindeki hisseleri satın aJdığını ileri süren Malat- yah isadamı Mustafa Kemal De- rinkök, söz konusu hisse devri hukuken gerçekleşmediği için bulunmadı. Eliyeşil ailesi ise başta Meh- met Can Eliyeşil, Anlonina Şe- miler (Eliyeşil) ve eşi Bülent Şe- miler ve Bülent Şemiler'in erkek kardeşi, banka yönetimi kuru- lu üyesi Sinan Şemiler olmak üzere sabahtan itibaren Divan Oteli'nde hazır ve nazırdılar. "Karşı tarafı" temsil eden uç kardeş Hasan ve Mehmet Reşat Karamehmet ile Alev Elpe de toplantıya katıldılar. İlk başta bazı hissedarlann genel kurul salonuna alınmama- sı nedeniyle tartışmalar oldu. Karamehmetler'in, Eliyeşil gru- buna dahil hissedarlan içeri sok- madıkları ileri sürüldü. Buna karşılık, diğer taraf da bir pay sahibinin kurula girebilmesi için bir gün önce saat 17.00'ye ka- dar banka genel müdurlüğüne başvurarak paylarını ibraz etti- rip giriş kartı almaları gerekti- ğini, bunu yapmayanların içeri girmesinin mümkün olamaya- cağını savundu. "Eliyeşil tara- fı" ise bankaya alınmadıkları- nı iddia ettiler. Bir süre sonra bu anlaşmaz- lık çözüldü ve tüm pay sahiple- ri genel kurul salonuna girdiler. Ancak bu kez de Karamehmet- ler'in kardeşi Alev Elpe'ye ait olan, ancak karşı tarafın "bel- gelerde yapılan tahrifat sonucu, hile yoluyla" Alev Elpe'ye dev- redildiğini iddia ettikleri yüzde 4.5'lik hisse sorunu ortaya çıktı. Bülent Şemiler tarafından temsil edilen Eliyeşil grubu, bu yüzde 4.5 hisse için 5. Ticaret Mehmet Reşat Karamehmet (solda) ve kardeşi Hasan Karamehmet (sağda) genel kuruida saatlerce Bülent Şe- miler'e karşı savaştılar. Damadı Bülenf Şemiler'le (sağda) birlikte Impexbank genel kuruluna ge- len Mehmet Can Eliyeşil (solda) bankadaki çekişmenin kilit isimlerinden biriydi. (Fotograflar: L'ğur Günyttz) Uzun tartışmalardan sonra iki taraf "banşarak" poz verdiler. Hasan Karamehmet (en solda arkada). Bülent Şemiler (soldan ö- çüncii). ortada Mehmet Can Eliyeşil, Mehmet Reşat Karamehmet (sağdantiçıincü) ve Sinan Şemiler (sagdan ikinci). Mahkemesi'nden tedbir kararı çıkarttırarak "acele" genel ku- rula yetiştirdi. Genel kunılda görev yapmakta olan iki hükü- met komiseri, ne yapacaklarıni şaşırdılar. Genel kurul salonun- da payların sayıldığı öğrenildi. Bülent Şemiler, salondan dışa- n çıkarak, Alev Elpe'nin elinde bulunan yüzde 4.5'lik hisseye tedbir konulduğunu, bu hissele- rin oylamada sayılamayacağını, bu yüzden Alev Elpe'nin dışarı çıkanlması gerektiğini öne sür- dü. Hatta, bu yönde harekete geçmeleri için toplantı salonu dışında bekleyen güvenlik kuv- vetlerinden yardım da istendi. Ancak güvenlik görevlileri, hü- kümet komiserliğinin isteği ol- madan hiçbir şekilde olaya ka- rışmalarının mümkün olmadığı- nı behrttiler. Karamehmetler'in de bütün bu olaylar ve tartışma- lar nedeniyle genel kurulu erte- letmek istedikleri one sürüldü. buienı Şemiler, genel kurulun tartışmasız "yüdızıydı." Eliye- şil ailesinin "yan resmi" temsil- cisi olarak genel kurulun yapıl- dığı salona girip çıkıyor, sayılan hissedarlann sayısından belki de daha fazla olan avukatlarla, gü- venlik görevlileriyle konuşuyor- du. Bir ara Hasan Karamehmet ile Bülent Şemiler, toplantı sa- lonunun dışında karşı karşıya gelerek tartıştılar. Şemiler Kara- mehmet'e "Mahkeme kararına karşı çıkarak istediğini yaptıra- mazsın, banka sana mı kaJsın is- tiyorsun?" diye çıkıştı. Bu arada, toplantı salonunda bulunmayan, ancak "gölgesi" hissedilen Mustafa Kemal De- rinkök 'ün de telefonla gelişme- lerden haberdar olduğu, tali- matlannı ilettiği iddia edildi. Karşılıklı bir "hukuk" düello- su biçiminde süren tartışmalar, iki tarafın sayısız avukatı aracı- lığıyla akşamustüne kadar sür- dü.Genel kurulun başlamasın- dan altı buçuk saat sonra bir- denbire ortalık yauştı. Hissedar- lar toplantı salonundan dışarı çıkarak "anlaşma olduğunu" bildirdiler. Divan Başkanı seçi- len Avukat Aydoğan Semizer ile Başkan Yardımcısı Hüseyin Yarsnvat bir açıklama yaparak anlaşmazlığın çözümlendiğini belirt-' Dana sonra söz, genel kurul toplantısı için Adaııa'dan İstan- bul'a gelen Eh'yeşil ailesinin bü- yüğü, Karamehmet kardeşierin de Impexbank "olayı" ortaya çıktığı sıralarda "Babamızın es- ki dostu, çok saygı duyduğumuz bir kişi" olarak tanımladıkları Mehmet Can Eliyeşil'e verildi. eliyeşil, "Karamehmet ve Eliye- şil aUeleri 60 yıldır dosttuıiar, birlikte iş yaparlar. Aramızda bir anlaşma sağladık. Yeni yö- netim kurulunu sectik. Alınan kararlan miiştereken ve oybir- Genel kurullarheyecanlıEkonomi Servisi — Hisse senedi yatırım- cılannın genel kurul heyecanı sürüyor. Hisse senetleri borsada işlem goren şirketlerin ola- ğan genel kurulları 28 nisanda tamamlana- cak. Bugun, genel kurul takviminin en >o- ğun olduğu günlerden biri. Mardin Çimen- to, Ünye Çimento, Enıek Sigorta, Tam Si- gorta, Söksa, Edip İplik, Parsan, Pimaş, İs- tanbul Motor Piston, Sabah Yayıncılık, De- va Holding, Kelebek Mobilya, Aslan Çi- mento, Bolu Çimento, Kent Gıda. Sarkuy- san, Alarko Holding, Yapı ve Kredi Ban- kası, Türkiye İş Bankası, Enka Holding, Koç Holding, Nasaş ve Çimentaş'ın olağan genel kurul toplantılan bugun yapılacak. Geçen gunlerde yapılan genel kurul top- lantılarında alınan kararlar ise şoyle: Rabak: Sermayenin 15 milyar İiradan 45 milyar liraya çıkartılması (yuzde 65 bedel- li, yuzde 135 bedelsiz) kararlaştırıldı. Faa- liyet kârından ortaklara yuzde 20 oranın- da temettu dağıtılması ve temettü dağınmı- na sermaye arttırımı ile aynı tarihte başJan- ması karara bağlandı. Mensucat Santral: 59.1 milyar lira olan ödenmiş sermayenin (yüzde 100 bedelli, yüzde 190 bedelsiz) 236.4 milyar liraya çı- kartılması ve sermaye arttınm işleminin ma- yıs ayı içinde tamamlanması kararlaştınl- dı. Kârdan ortaklara yüzde 25 oranında te- meırü dağıtılması kabul edildi. Santral Holding: 15 milyar lira olan ser- maye (yüzde 600 bedelsiz, yüzde 10 bedel- li) 120 milyar liraya yükseltiliyor. Rüçhan hakkı kullanımı mayıs ayında başiayacak. Şirketin geçen yılki kârından yüzde 40 ora- nında temettü ödenmesi ortaklar tarafından kabul edildi. Kav: 12 milyar lira olan ödenmiş serma- yenin (6 milyar lira bedelli, 6 milyar lira be- delsiz) 24 milyara çıkartılması kararlaştırıl- dı. Kayıtlı sermaye tavanının 12 milyardan 50 milyara çıkartılması konusunda yöneti- me yetki verildi. Eski hisselere yüzde 64, ye- ni hisselere ise yüzde 22 oranında temettü ödenmesi kabul edildi. Akçimento: 1991 yılında sermaye arttırı- mına gidilmeyecek. 1990 yılı kârından eski hisselere yüzde 25, yeni hisselere ise yüzde 16.5 oranında temettü ödenecek. Kepez Elektrik: Yüzde 37.5 oranında te- mettü dağıtılması kararlaştırıldı. Petkim: Ortaklara yüzde 12 oranında te- mettü ödenmesi ve sermayenin yüzde 50 be- delsiz olarak 2 trilyondan 3 trilyona çıkar- tılması karara bağlandı. Erdemir: 1990 yılı faaliyeti sonucu orta- ya çıkan şirket kânna göre 384 milyar lira- lık sermaye üzerinden yüzde 30 oranında 115.2 milyar liralık temettü dağıtılmasına karar verildi. Temettü oranı yüzde 100 ora- nında artış sonucu ortaya çıkan yeni serma- yeye göre yüzde 15 düzeyinde gerçekleşecek. liği içinde aldık" dedi. Mehmet Can Eliyeşil'in yöne- tim kurulu başkanı olduğu, onun dışında Karamehmetler'e üç, Eliyeşiller'e de üç yönetim kurulu üyeliği verildiği belirtil- di. O andan itibaren gülümseye- rek aralarında el sıkışarak fo- toğraf çektiren taraflar, yöneti- min resmen kimin eline geçtiği- ni, kimin çoğunluğu sağladığı- m, ihtilaf ve dava konusu olan yüzde 4.5'lik hissenin akıbetinin ne olduğunu soran gazetecilere açık yanıt vermediler. Mehmet Can Eliyeşil, hisse paylarının kimde olduğunun önem taşıma- dığını, iki ailenin uzlaştığını söy- lemekle yetindi. Altı buçuk sa- at boyunca kâh genel kurulun yapıldığı salonda, kâh otel lobi- sinde aralarında tartışan, konu- şan, fısıldaşan hissedarlar 10 mayısta yeniden bir araya gel- meİc üzere dağıldılar. PTT tahvillerine faiz ödemesi ANKARA (AA) — Kamu Ortaklığı İdaresi'nde daha önce çıkartılan dövize endeksli A ter- tipi PTT tahvillerinin 7. dönem faiz ödemelerine bugünden iti- baren başlanıyor. PTT'den yapılan açıklamaya göre, ABD Doları endeksli tah- villerde, 100 dolarlık kupürlere 13 bin 308 lira, 500 dolarlık ku- pürlere 66 bin 540 lira, 1000 do- larlık kupürlere de 133 bin 80 li- ra faiz ödenecek. Aynı şekilde Alman Markı- na endeksli senetlerde, 100 marklık kupürlere 5 bin 457 li- ra, 500 marklık kupürlere 27 bin 285 lira, 1000 marklık kupürle- re de 54 bin 570 lira faiz ödenecek. EKONOMİ NOTLARI OSMAN ULAGAy YetkililerAmerika'ya Ekonomi Acil Servise Şu Türkiye, ekonomisiyle, ekonomiyi çok iyi bildiklerini id- dia eden yetkilileriyle, basınıyla ve her şeyiyle bir âlem val- lahi. Sayın Özal'ın Amerika'ya gidip Başkan Bush'la Camp David'de 24 saat geçirmesi sanki bir anda Türkiye ekono- misinin kaderini değiştirdi. Bu buluşmaya kadar "fevkalade" durumda olan Türkiye ekonomisi birdenbire "fevkalade na- zik ve sorumlu" bir ekonomi olarak görünmeye başladı. Güneri Civaoğlu Amerika'dan yazdığı ilginç yazılarından birinde şöyle diyor: "Özal'ın ABD'ye gidişinin üç temel amacından biri 'sürat- le para girişi' sağlamaktı. Konu çok önemli ve ivediydi. Gü- ney Amerika ülkelennın önce öldürdükleri canavann sonra hortlağı ile karşı karşıya gelme yazgıa Türkiye'yi de tehdit etmekteydi. Ayrıca Güneş Taner'in Bush'a söylediği tarihle 1992 de genel seçim var, hatta genel kanı o ki belki de 1991'de. Ustelik Özal'ın cumhurbaşkanının halkın oylarıyla seçtirmek gibi bir anayasa operasyonu da bir bakıma bu 2 milyar dolarlık taze kana bağlı. Ekonomi sarmalında enflas- yon ve döviz kurları tırmanışta. Döviz rezervieri eriyişte. Ya- tırımlar ve yabancı sermaye girişleri durmuş. İhracatın kanat- ları kırık. işçi dövizleri dışarda bekliyor. Turizm gelirleri belir- sizlikte. Dünya kredi piyasaları Türkıye'ye âdeta kapalı. Böy- le bir sarmalı aşmakta 2 milyar dolar önemliydı. Ayrıca bu sarmalı aşmak bir daha iktidar olmanın umuduydu." (Sabah, 27.3.1991). Civaoğlu, 28 mart tarihli yazısında ise şöyle yazıyor: "Türkiye ekonomisi taze para girişi olmazsa rezervlerini daha da eritmek, kredi bulmakta büsbütün zorlanmak, do- ların değerini 5 bin hatta 6 bin liraya çıkarmak, hiper enflas- yon sarmalına girmek riskleriyle karşı karşıyadır." Sayın Civaoğlu yazılarını çoğu kez yaptığı gibi olayia en yakından ılgili yetkılilerle görüşerek yazmış. Başta Güneş Ta- ner olmak üzere Amerika'da bulunan ekonomi kurmayları- nın görüşlerini yansıtıyor yazdıkları. Amerika'dan yazdığf ya- zıda, "Camp David'deki konuşmalar, Türk ekonomisinin ciddi bir sıkıntının eşiğine geldiğini açıkça ortaya koyuyor. Ameri- ka'dan gelmesi beklenen para bütçeye yansıtılmadığı takdirde kemer sıkma günleriyle karşı karşıya kalacağız" diyen Ertuğ- rul Özkök (Hürriyet, 27.3.1991) için de aynı şeyleri soylemek mümkün. O da büyük ölçüde Sayın Güneş Taner'den ve di- ğer ekonomi kurmaylanndan edındiğı ızlenimleri yansıtıyor. Sayın Taner ve diğer yetkililerin Amerıka'da çizdikleri tab- lo son derece iç kapayıcı. Sanki ABD hemen bir şeyler ya- pıp Türkiye'ye 1-2 milyar dolar sağlamazsa Türkiye ekono- misi büyük bir kaosun içine girecek, Sayın Özal'ın ve ANAP iktıdarının geleceği tehlikeye girecek. Hayret doğrusu. Türkiye ekonomisinin göz göre göre çok kritik bir noktaya geldiğini seyrederken pembe tablolar çiz- meye devam edenlere Amerika'da ne oldu bcyle? Görevde kalmasını sağlayan şikeli istifasından bir hafta ön- ce Sayın Güneş Taner'e sorulan iki soru ve yanıtlan şöyle: "Spru— Enflasyonun yüzde 30'lara indirileceği inancı Sa- yın Özal'ın mı, sizin miydi? Yanıt— İkimizin de. Çünkü Sayın Özal bugün Türkiye'de ekonomiyi en iyi bilen insan. Soru— İkincisi de siz mi oluyorsunuz? Yanıt— En iyi bilenlerden biriyim. Türkiye son 40 yıldır en iyi noktasında. Bunu rakamlar söylüyor. Bu icraatta tabii be- nim de payım var." (Hürriyet, 30.12.1990) Allah Allah! Daha üç ay önce "son 40 yılın en iyi noktasında" olan Türkiye ekonomisi nasıl oldu da birdenbi- *re bu kadar kötüledi, "acil servise" kalkacak hale geldi? Bu yılın ocak ayının sonlarında Sayın Güneş Taner'le bir röportaj yapan arkadaşımız Bilal Çetin'in 26 Ocak 1991 ta- rihli Cumhuriyet'te yer alan haberinden aynen aktarıyorum: "Taner, bu yıl da ekonomik büyümenin geçen seneki ka- dar olmasa bile programlanan yüzde 5.9'un üstüne çıkaca- ğını, dövizde herhangi bir stkıntı olmayacağını, enflasyon ve faiz oranlarının da mart ve nisan aylanndan itibaren düşme- ye başlayacağını, şirket bilançolannın yayımlanmaya başlan- masından sonra borsada da büyük bir canlanma beklendi- ğini kaydetti." Sayın Güneş Taner'i ben en son 1 Mart 1991 akşamı İMKB'nin ödül töreninde ızledim. O aksam yaptığı konuşma- da da çok olumlu bir tablo çizdi Sayın Bakan, ekonominin ve borsanın kısa sürede canlanacağını, 1991 yılında büyü- me hızının en az yüzde 7 olacağını söyledi. Demek ki Sayın Taner'i bile etkileyen bütün kötülükler şu mart ayının birkaç haftasında oldu, "fevkalade olumlu" du- rumdaki Türkiye ekonomisi birdenbire Amerika'da "acil ser- vis"e kalkacak, "yoğun bakım"a alınacak noktaya geldi. Şimdi Sam Amcadan ekonomimize "by-pass" yapması isteniyor, "bunu yapmazsan Özal'ın geleceği bile tehlikeye girer" me- sajı veriliyor. Her neyse bunlar tabii bizim aklımızın pek ermediği konu- lar. Yarın bakarsınız 1-2 milyar dolar para bulunur, ekonomi- miz bir anda tekrar sağlığına kavuşur, "son 40 yılın en iyi durumuna" gelir. KlSA KISA • ŞEKER SİGORTA, 1990 yılında teknik kânnı yüzde 228, net kârını da yüzde 297 arttırdı. Geçen yıl için yüzde 70 oranında temettü dağıtacak olan şirketin olağanustü genel kurul toplantısında kaydi sermaye sistemine geçilmesi ve kaydi sermayenin de 25 milyar lira olması kabul edildi. • OMEPROL marka ulser ilacı Türkiye'de. İltaş firması tarafından getirilen ilaç midede asit salgılayan proton bombası olarak bilinen mekanizmanın çalışmasını engelleyerek ülserin nedeni olan aşırı asit birikimini önlüyor. • TÜRKBANK'ın personeli için düzenlediği eğitim kurslarının elh' üçüncüsü bugün Aksaray'daki eğitim merkezinde başlıyor. • HAYAT SİGORTA'nm 1990 yılında elde ettiği prim miktarı yüzde 707 artarak 6.3 milyar lira olarak gerçekleşti. Şirket geçen yıl 2.8 milyar lira teknik kâr elde etti. • ANADOLU SİGORTA kuruluşunun 66. yılını kutluyor. Geçen yıl 393 milyar liralık prim toplayan şirketin 1990 yıh kârı da 16 milyar lira olarak gerçekleşti. 0 ]c ju • GÜNEŞ SİGORTA'nm çoğunluk hissesine sahip olduğu Güneş Hayat AŞ, kuruluş için gerekli ön izni aldı. Yeni kurulan şirketin sermayesi 15 milyar lira olarak belirlendi. • ALARKO, Moskova'daki Türkiye Büyükelçiliği Kançılarya binası ve ek tesisleri ihalesini kazandı. 2 yıl sürecek insaat işine mayıs ayında başlanması bekleniyor. • BAYER AG'nin 1990 cirosu bir önceki yıla göre yüzde 3.8 azalarak 41.6 milyar mark olarak gerçekleşti. Cirodaki azaiışın nedeni şirket yetkililerince kimya sektöründe gözlenen duraklamaya bağlamyor. • EMİRATES Hava Yolları, aynı tarifeyle, her cumartesi ve pazartesi Uzakdoğu, Dubai, Maldivler ve Frankfurt seferlerine tekrar başladı. • PRINTEMPS'ın yeni sezon ürünlerinde ucuzluk kampanyası 31 martta sona eriyor. • BAŞAK SİGORTA'nm 1990 yıh kân 18.3 milyar lira olarak gerçekleşti. Şirketin prim üretimi de yüzde 94 artarak 136.6 milyar lira Isler ayakkabı, ister Imzdohıbı. Eldivenden merdivene her şey...