Katalog

CUMHURİYET/10 DIŞ HABERLER 23 MART 1991 Kral Hüseyin'in açıklaması • WASHINGTON (AA) — Ürdün Krah Hüseyin, Körfez savaşı yüzünden bozulan ABD-Ürdun ilişkilerinin onarıimasının, ABD'ye bağlı olduğunu söyledi. Kral Hüseyin, Amerikan NBC televizyonuna verdiği demeçte, Körfez krizi boyunca sürdürdüğü Irak yanlısı tutumunu savundu. Ürdün Kralı Hüseyin, "Hâlâ birçok yanlış anlamanın olduğunu ve bunların zamanla yok olacaklannı ümit ediyorum. Biz, prensip olarak tüm Ugili taraflann iyiliği ve barış için hareket ettiğimize inanıyoruz" dedi. İran, Irak'ıri jetlerini vermiyor • KUVEYT (AA) — Iran'ın Körfez savaşı sırasında ülkeye sığınan yaklaşık 150 Irak uçağını geri vermeyeceği bildirildi. Körfez'deki müttefik kuvvetlerden üst düzey bir askeri yetkili, Reuter'e yaptığı açıklamada, İran'ın uçakları geri vermeyeceğini Irak'a resmen bildirdiğini söyledi. İran, Irak'a, uçakları 1980-88 arasında bu ülkeyle yaptığı savaşta uğradığı zararın bir kısmının tazmini karşılığında tuttuğunu bildirdi. lran'a sığınan Irak uçakları arasında Sovyet yapımı Mig-29 savaş uçaklannın yanı sıra Su-24 bombardıman ve nakliye uçakları bulunuyor. Irak'ın kaybı 100 bin asker • WASHINGTON (AA) — Müttefik kuvvetlerin zaferiyle sona eren Körfez savaşındaki Irak askeri kayıpları konusunda tahminter devam ediyor. Amerikan askeri kaynakları, büyük bir bölümıi hava akınlarında olmak üzere 100 binden fazla Irakh askerin öldüğünü bildiriyor. Riyad'daki askeri kaynaklar, 60 ile 80 bin arasındaki Irakh askerin büyük bölümünün müttenk kuvvetlerin hava akınları sırasında sığınakları içinde diri diri gömülerek öldüğünü, 15 ile 25 bin arasında Irakh askerin de 4 gün süren kara savaşı sırasında öldüğunun tahmin edildiğini kaydettiler. Şara: İsrail güven vermiyor • ŞAM (AA) — Suriye Dışişleri Bakam Faruk El- Şara, Israil'in işgal topraklarından çekilmesinden önce ABD'nin istediği gibi İsrail ile Arap ülkeleri arasında güven kurulması için gerekli önlemlerin bulunmadığını söyledi. Şara, AFP'ye verdiği demeçte, "Savaş durumuna son vermekten, lsrail'in işgal topraklarından çekilmesinden önce güven önlemleri almaktan söz etmek, eşeğe ters binmek gibi olur" dedi. Bakan, îsrail'den ve Arap ülkelerinden güveni kuvvetlendirmek için önlemler almalarını istedi. Mübarek'in barış koşulu • WASHESGTON (AA) — Mısır Devlet Başkanı Hüsnü Mübarek, Filistin sorunu çözümlenmeden Ortadoğu'ya barış geleceğine inanmadığını bildirdi. Mübarek, dün Wall Street Journal'de yayımlanan bir röportajında, "Bölgenin daha dengeli bir hale geleceğini umuyoruz, ancak Filistinlilerin sorunlarını çözemezsek bu gerçekleşmeyecektir" dedi. Röportajda Mübarek, özellikle Irak'ın Kuveyt'i işgal olayından sonra, Filistin sorununun çözümünde çok daha çabuk davranılması gereğinin doğduğunu söyledi. Mübarek, ABD'nin daha hızlı davranması ve lsrail'in de "durumu kavraması" gerektiğini belirtti. Celal Talabani, Kuzey Irak'a geçerek muhalefet hareketini buradan yöneteceğini açıkladı Bağdat'ta olağanüstü durum ilanıIrak muhalefet kaynakları, Saddam karşıtı isyancı güçlerin Bağdat'ta vur-kaç taktiğine başvurduğunu öne sürdü. Müttefiklerin bir Irak uçağını daha düşürdükleri açıklandı. Irak resmi haber ajansı İNA, Başbakan Birinci Yardımcısı Taha Yasin Ramazan'ın Devlet BaşkanYardımcılığı'naatandığınıduyurdu. Kurdistan Demokrat Partisi lideri Mesut Barzani de Kuzey Irak'ın yüzde 95'inin kur- tanldığını belirterek tüm Irak muhalefetini geçici bir hükümet kurmak için Irak'a dön- meye çağırdı. Barzani, Tahran'daki AFP bürosuna Er- bil'den gönderdiği mesajında, Irak ordusu- nun onbinlerce askerinin esir alındığını ve bölgede durumun sakin olduğunu sözlerine ekledi. Özgür Irak Konseyi'nin talebi Özgür Irak Konseyi, Londra'da yayımladığı bildiride Saddam karşıtı ayaklanmaya destek vermek üzere Mısır, Suriye ve Suudi Arabis- tan'a asker yollama çağnsında bulundu. Kon- seyin genel sekreteri tmam Said Hüseyin El- Sader, "Bir Arap çözümüne ulaşmak için bu ülkeleri Arap kardeşlerinin yanında müdaha- le etmeye çağırıyoruz" dedi. İran'da üslenen Irak İslam Devrimi'nin yü- ce meclisi de İran radyosu tarafından yayım- lanan bildirisinde, Saddam'a bağlı birliklerin Necefte karadan karaya füzeler, napalm bombaları ve kimyasal silahlar kullandıkla- rını ve 15.000 kişinin ölümüne yol açtıkları- nı duyurdu. Radyo, Necefin 19 marttan be- ri Saddam'a bağlı birliklerin saldırısı altm- da olduğunu öne sürdü. Irak yeniden suçladı Irak Dışişleri Bakanı Tank Aziz, admı ver- meden İran'ı yeniden suçladı. Birleşmiş Mil- letler Genel Sekreteri'ne bir mektup gönde- ren Tank Aziz, "Irak halkının ve toprakları- Dış Haberler Servisi — Irak'ta karışıkhk sürerken Kuzey Irak'ın büyuk bölümünün Kürt isyaneılarm denetimine geçtiği bildiril- di. Kürt liderlerden Celal Talabani, hafta so- nunda Kuzey Irak'a geçerek Saddam karşıtı muhalefet hareketini buradan yöneteceğini açıkladı: Bağdat'ta olağanüstü hal ilan edil- diği ve isyaneılarm başkentte vur-kaç takti- ğine başvurdukları öne sürüldu. Kurdistan Yurtseverler Birliği lideri Celal Talabani ile bazı öteki muhalif liderlerin Irak'ın kuzeyindeki bölgeye gitmek üzere Su- riye"nin başkenti Şam'dan yola çıktıkları bil- dirildi. Şam'daki muhalif Irak kaynaklarının verdikleri bilgilere göre Kürtleri ve dinci ve laik partileri bünyesinde toplayan "Ortak Ey- lem Komitesi" liderleri Suriye sınınndan Irak'a geçtiler. Muhalif liderlerin Kuzey Irak- ta üslenerek, "Irak'ın kuzeyindeki ve güne- yindeki mücadeleler arasında koordinasyon sağlamaya çalışacağı belirtildi. Ifan haber ajansı İRNA da Celal Talabani'nin Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri'ne bir mektup yol- layarak Güvenlik Konseyi'ni acil toplantıya çağırmasını istediğini duyurdu. Talabani, Gü- venlik Konseyi'nin petrol kuyularını havaya uçuran Saddam'ın çevre katliamına ve sivil- lerin yaşadığı bölgeleri tahrip etmesine engel olmasını istedi. Kuzey Irak'taki isyanı "Kür- distan'daki özgürlük bahan" olarak nitelen- diren Talabani, Kuzey Irak'ta ölenlerin sayı- sı hakkında kesin sayı veremeyeceğini, Sad- dam guçlerinin napalm ve fosfor bombası kullandıklanru, ancak "müttefıklerden çekin- dekleri için" kimyasal silah kullanmadıkla- rıru açıkladı. nın komşu bir ülkeden sızan silahlı çetelerin çıkardığı karışıkhkların cinayet ve yağmala- rın hedefi olduğunu" belirtti ve İran'ı kaste- derek "Bu ülkenih yöneticileri, bu saldırgan- lara ve yaptıklanna sempati duyduklannı açıkça ifade ettiler" dedi. Bağdat'ta olağanüstü durum Tahran radyosu Bağdat'ta olağanüstü du-. rum ilan edildiğini öne sürdü. Radyo yayı- nında Irak hukümetinin "ayaklanmanın ya- yılmasını önlemek için" başkentte olağanüstü durum ilan edildiğini söyledi, ancak ayrıntı vermedi. îslamcı Dava Partisi'nin sözcüsü de Şam'da yaptığı açıklamada Cumhuriyet Muhafızla- n'nın Bağdat'a giriş-çıkışları denetledikleri- ni, dışandan gelenlerin Bağdat'a girmelerini engellediklerini söyledi. Sözcu Bağdat'a yal- ' nızca Cumhuriyet Muhafızlan'na ait araçla- rın girmesine-izin verildiğini öne sürdü. Tah- ran Radyosu da Bağdat'ta sokağa çıkma ya- sağının ilan edildiğini söyledi. Öte yandan Şam'daki Irak muhalefet kay- nakları, Saddam'ı çevirmeye yönelen isyancı güçlerin Bağdat'ta vur-kaç taktiğine başvur- duklarını öne sürdüler. Aynı kaynaklar, göstericilerin Bağdat'ta ve Musul'da sokaklara döküldüklerini, ancak bu gösterilerin ordu birliklerince bastırıldı- ğını açıkladılar. Kürt kaynakları, "halk ayak- lanmasının hâlâ Saddam'a bağlı birliklerin denetimihde olan Bağdat, Musul gibi kent- lere doğru yayıldığını" one sürdüler. Öte yandan Bağdat, Irak halkı üzerinde ya- rattığı korkuyu öne sürerek ABD'nin Irak se- malarında kurduğu "sürekli hava şemsiye- si"ni kaldırmasını istedi. Irak'ın BM Güvenlik Konseyi'ne ve Genel Sekretere yolladıgı mektuplarda, geçiçi ateş- kes ilanından bu yana müttefik uçakların ger- çekleştirdiği yuzlerce uçuşun listesinin veril- diği bildirildi. Bu uçuşlann Irak halkı üze- rinde korku ve tedirginlik yaratuğını söyle- yen Büyükelçi El-Anbari, Perez de Cuellar 1 dan bu konuda tavır almasım istedi. NBC televizyonu, müttefik güçlerin kuzey- batı Irak'ta bir Irak uçağını daha düşürdük- lerini bildirdi. Pentagon, bir Amerikan F-15 uçağının Sovyet yapısı Irak SU-22 uçağını ateşkesi ih- lal ettiği için düşürdüğünü açıkladı. Ramazan atandı Irak resmi haber ajansı INA, Başbakan Bi- rinci Yardımcısı Taha Yasin Ramazan'ın Dev- let Başkan Yardımcılığı'na atandığını bildir- di. Ramazan, Başbakan Birinci Yardımcılı- ğı'nın yanı sıra Irak'ın en ust düzey yönetim organı olan Devrim Komuta Konseyi'nin de üyesi. Devlet Başkan Yardımcılığı, birkaç ay ön- ce Taha Muhiddin Marufun bu görevden az- ledilmesi üzerine boşaltılmıştı. Devrim Ko- muta Konseyi üyesi olan Taha Yasin Rama- zan, Dışişleri Bakanı Tank Aziz ve Sadun Hammadi ile birlikte Başbakan Yardımcılığı.. görevini yürütüyordu. Gözlemciler, Devrim Komuta Konseyi Başkan Yardımcısı tzzet tb- rahim'i, Irak rejiminin iki numaralı ismi ola- rak kabul ediyorlar. BM'DENGIDA İÇİNİZİN Irak'ayardımBM Yaptırımlar Komitesi, Güvenlik Konseyi'nin yürürlükteki yasak kararına esneklik getirerek Irak'a gıda yardımı yapılmasına izin verdi. Bu konuda BM nezdinde bir süredir girişimlerde bulunan Türkiye, Irak'a en kısa sürede un, yağ, şeker ve çocuk maması gönderecek. YASEMÎN ÇONGAR ANKARA — Türkiye'nin, Irak"a acil gıda yardımında bu- lunmak için BM nezdinde giri- şimlerde bulunduğu, BM Yaptı- rımlar Komitesi'nin dün aldığı kararla "Irak'a temeJ gıda mad- delerinin girişimine izin verme- sinden" sonra, başta yağ, un, şe- ker ve çocuk maması olmak üzere büyük miktarda "acil gı- da yardımı"nın Irak'a gönderi- leceği bildirildi. Dışişleri Bakanlığı kaynakla- rından edindiğimiz bilgiye göre Irak'ta açlık tehlikesinin başgös- termesi ve yetersiz beslenmenin salgın hastalık olasılığını arttır- ması üzerine Türkiye, BM Yap- tırımlar Komitesi nezdinde res- mi bir girişimde bulundu. Geçen hafta içinde yapıldığı öğrenilen bu girişimde, Irak'taki durumun Ankara'da kaygı yarattığı vurgu- lanarak bu ülkeye ilk etapta 25 bin ton un olmak üzere acil gı- da yardımında bulunulması için izin verilmesi talep edildi. Komi- tenin dün aldığı "Irak'a gıda maddesi girişinde kolaylık sag- lanmasına" ilişkin karardan sonra, gerekli gıda yardım pa- ketlerinin hazırlanması için he- men harekete geçileceğini bil- dirdiler. Yetkililer, Cumhurbaşkanı Özal'ın önceki gün Irak'ın An- kara Büyükelçisi H Tikıiti'yi ka- bulü sırasında Türkiye'nin bu gi- rişiminden söz ettiğini ve "İzin çıkarsa yardıma hazınz" dediği- ni kaydettiler. Öte yandan Türkiye'nin Yap- tınmlar Komitesi'ne başvuru ge- rektirmeyen ilaç yardımı konu- sunda da "olumlu" bir yaklaşı- ma sahip olduğu oğrenildi. Bu çerçevede, Irak'tan istenen ilaç listesinin Türk yetkililere sunul- duğu ve bu listeye göre hazırlık- lann sürdüğü belirtildi. İlaç yar- dımı, Kızılay Genel Müdürlüğü ve Sağlık BakanlığVnın girişim- leriyle gerçekleştirilecek. " * Gerek gıda gerekse ilaç yardı- mının Irak'ın başkenti Bağdat'a ulaştmlmasındaki en büyük en- gelin ise "ulaşürma guçlügü" ol- duğu yetkililerce ifade ediliyor. Söz konusu yardımların mikta- rının fazlalığı nedeniyle Irak'a karayoluyla ulaştırılması düşü- nülürken gerek ülkedeki kanşık- lıklann güvenli ulaşımı tehdit et- mesi gerekse Habur sırur kapı- sındaki köprulerin yıkık halde olması bu karann uygulanması- nı güçleştiriyor. Bu çerçevede, Habur'daki iki koprünün en kı- sa zamanda onanlması için Cumhucbaşkanı Özal tarafın- dan talimat verildiği oğrenildi. Bu durum, Özal'ın kabulü sıra- sında Irak Büyukelçisi'ne de ak- tarıldı. Irak Devlet Başkanı Saddam Hüseyin'in Cumhurbaşkanı Özal'a ilettiği şifahi mesajda üzerinde durduğu diğer konuyu oluşturan petrol boru hattının açılmasına ilişkin olarak Anka- ra'nın tek taraflı bir girişimde bulunması ise beklenmiyor. Pet- rol boru hattının ancak ambar- gonun kaldırılması durumunda yeniden devreye sokulabileceği- ni belirten yetkililer, BM Güven- lik Konseyi'nin bu yönde bir ka- rar alması durumunda, Irak ve Türkiye'nin yapacağı teknik gö- rüşmelerden hemen sonra hattın açılabileceğini ifade ediyorlar. BiRLEŞMİS MİLLETLER ABD'den Irak'a yeni yaptınm ABD'nin hazırladığı ateşkes karar metni, Güvenlik Konseyi'nde görüşülüyor. Metinde, Irak'a bütün silah satışlarırun yasaklanması ve Irak'ın petrol gelirlerine el konması önerilerinin yara sıra kararın uygulanması için 120 günlük bir zaman cetveli bulunuyor. IRAKLI ÇOCUKLAR AÇ — Savaşın yıkımına uğrayan Irak'ta, en çok acı çekenlerin başında çocuklar geliyor. Irak-kuveyt sınırındaki Safvvan kentinde aç Irakh çocuklar, karayolunun kıyı- sına çıkıp gelip geçen ABD askeri konvovlarından yiyecek isiiyorlar. (Fotoğraf: AFP) MEW YORK (Cumhuriyet) —*Birleşmiş Milletler'i hafta ba- şından beri iki önemli konu meşgul etti. Bunlardan birinci- si, ABD'nin hazırladığı 11 say- falık ateşkes karar taslağı idi. Ikincisi ise Genel Sekreter Pe- rez de Cuellfir'ın Irak'a gönder- diği özel gözlemci Martti Ahti- saari'nin raporu idi. BM Ambargo Komitesi, Ah- ıısaari'nin raporunu dinledikten Nonra, Irak'a acilen gıda madde- si gönderilmesine izin verdi. Ekonomik ambargoyu kaldıra- cak organ Güvenlik Konseyi ol- duğundan bu izin, ambargonun kaldırılması anlamına gelmiyor. Güvenlik Kortseyi'nde halen görüşülmekte olan ABD'nin hanrladığı ateşkes karar met- ninde, Irak'a bütün silah satış- lannın yasaklanması ve Irak'ın petrol gelirlerine el konması önerilerinin yanı sıra karann uy- gulanması için 120 günlük bir cetvel bulunuyor. Cuellar'ın gorevlendirerek Irak'a yolladıgı gözlemci Ahti- saari, incelemeleri sönucunda verdiği ve önceki gece doküman olarak dağıtılan raporda "Yaşa- nan çalışmalar, Irak'ın ekono- mik altyapısına kıyamete yakın bir sonuç vermiştir" saptamasmı yaptı. Raporda, temel sağlık, yi- yecek, bannacak yer sorunları- nın vahim olduğu vurgulandı. Ambargonun ülkeyi tümüyle et- kilediği belirtilen raporda, hal- kın yeterince beslenemediği ve un, şeker, pirinç, çay, yağ gibi te- mel gıda maddelerinin kritik dü- zeyde olduğu, süt tozunun biie Saddam karşıtı Şii muhalefet liderlerinden MuhammetBahr-Ül-Ulum'dan Cumhuriyet'e demeç Irak'taki Şiiler demokrasi istiyorEDİP EMİL ÖYMEN LONDRA — Irak'ın sürgundeki Şii liderle- rinden Dr. Muhammet Bahr-ÜI-Ulum, Irak'ın güneyinde Şiilerin ayaklanmasına komşu İran'- ın kanşmasını istemediklerini, ancak gelişmele- rin İran ile Irak'ın arasını her geçen gün daha da açtığını söyledi. Bahr-ÜI-Ulum, "İran'ın bir müdahalesi, gelişmderi izleyen diğer ülkeleri de müdahale zorunda bırakabilir. Bunu arzu etmiyoruz" dedi. Dr. Bahr-Ül-Ulum'un bu değerlendirmesi, Şi- ilerin en önemli din adamlarından birinin, Irak askerleri tarafından zorla Bağdat'a göturülme- sini izliyor. Şimdi hayatta olmayan Ayetullah Şe- riat Medari ve Ayetullah Humeyni'den sonra üçüncü sırada yer alan Şii din ulusu Ayetullah Ebulkasım El-Hui'nin, Necef kentindeki evin- den komandolar tarafından Bağdat'a götürül- mesi ve televizyonda Saddam Hüseyin ile yan- yana konuşurken "Güney'deki ayaklanmayı kınadığını" söylerken gosterilmesi, Şiiler arasın- da detin bir öfkeye yol açtı. Gelişmeleri değer- lendiren bir uzman, "Olay, Papa'nın kaçırılma- sı gibi bir şey" dedi. İngiltere'deki Şiileri temsil eden bir grup, Başbakan John Major'a bir di- lekçe verdi. Dilekçede, müttefiklerin Irak'taki duruma seyirci kalmaması, "Irak halkının çile- sine son vermesi" çağnsı yapılıyor. Londra'daki Şii 'Ehlibeyt İslam Merkezi'nin ruhani lideri, Irak'ın halen sürgünde bulunan önde gelen din hukukçusu Dr. Muhammet Bahr- ÜI-Ulum, Irak'taki Şii ayaklanması ve son ge- lişme ardmdan İran-Irak ilişkisi hakkında Cum- huriyet'in sorularını yanıtladı. — Ayetullah Ebulkasım El-Hui, 'en büyük imam' olarak tanınıyor. Ortadoğu'da Şiiler ara- sında etkisi çok. Saddam Huse>in şimdi iilke- nin gıineyindeki Şii ayaklanmasını etkisiz kılmak için mi onu Bağdat'a getirdi? Buna rehin aldı denebilir mi? ULUM — Saddam Hüseyin yönetimi bugü- uğradığı yanılgının acısını şimdi savunmasız Irak halkından çıkartmaya çalışıyor. — Bu saygın din adamının, televizyonda Sad- dam'ın yanında, Şii ayaklanmasını kınadığı bil- diriliyor. Saddam, ayaklanmayı bastırmak için Ayetullah'ı mı kullanıyor? ULUM — Şii tarihinde hiçbir Şii dini lider, ülke yoneticisini ziyaret etmemiştir. Böyle bir zi- yaret, kendini aşağılama gibi sayılır. Ayetullah 95 yaşındadır. Geçirdiği şok, sağhğını etkileye- cektir. iran bundan endişelidir ve bunu kesin bir Londra'daki "Ehlibeyt İslam Merkezi"nin ruhani lideri Ulum, Irak lideri Saddam Hüseyin'in Şiilere karşı suç işlediğini, ancak şu an sürdürülen ayaklanma konusunda İran'dan destek istemediklerini söyledi. Ulum, Irak'ın güneyinde durumun sürekli değiştiğini, Saddam'ın giderek çaresiz duruma düştüğünü bildirdi. ne kadar çok hatah işler yaptı, ancak bu sonun- cusu en ağırıdır. Ayetullah Hui, Şiiler tarafın- dan dünya çapında saygı gören bir din adamı- dır. Olay, özellikle Şii toplumlarında nefretle karşılanacaktır. Kerbela ve Necef gibi Şiilerce kutsal kentlerdeki yıkım ve kıyım, tmam Ali- nin türbesinin kubbesinde bile bomba delikleri Saddam'ın curümlerini katlayarak arttınyor. Saddam'ın şimdi de El-Hui'ye yönelik böyle bir cürum işlemesi, ne kadar çaresiz olduğunu gos- termektedir. Bu, yönetimden gitmesini de hız- landıracak bir gelişme. Müttefikler karşısında dille Irak'a bildirdi. — Bu olay, İran'ın Irak'la ilişkisini nasıl et- kileyecek? Irak yönetiminin Saddam Hüseyin'e yönelik ifadeleri git gide sertleşiyor. İran'ın di- ni lideri Ali Hamanej bile Irak'tan 'paralı as- kerler rejimi' diye soz etti. ULUM — Irak'ta şimdiki durumu korumak kimsenin çıkarına değildir. Durum her ne pa- hasına olursa olsun değiştirilmeli. Son olay özel- likle İran'da büyük tepki yaratmaya aday, İran bu nedenle Irak'a müdahale etmek isteyebilir. Biz ise bunu istemiyoruz. Boyle bir müdahale, Irak'taki gelişmeyi izleyen diğer ülkeleri müda- hale zorunda bırakabilir. — Kiirtlerin, Irak'ın kuzeyinde yönetimi bü- yük ölçüde ele geçirdikleri anlaşılıyor. Saddam yönetiminin değişebilmesinin. güneyde de Şiile- rin aynı şekilde başan kazanmasına bağlı oldu- ğunu söylüyorlar. ULUM — Saddam'a isyan Basra'da başladı. Kürtlerin kuzeyde başarılı olmasında coğrafya- nın da yardımı var. Ayrıca gerilla savaşında da- ha tecrübeliler. Guneyde ise durum sürekli de- ğişiyor. Kesin bir şey soylemek mümkün değil. Ayaklanan halka karşı Saddam, ateşkes kararı- na aykırı olarak saldırı helikopterleri, napalm, sülfürik asit kullanıyor. Kuzeyden çok güneye dikkatini vermiş durumda. Eğer guneydeki ayak- lanmayı bastırırsa, kuzeye yönelecektir. — İsrail ve Amerikan yönetiminin Irak'ın gü- neyinde Şiilerin egemen olacağı bir durum ye- rine, zayıf bir Saddam'ı tercih ettikleri, bu ne- denle Şii ayaklanmasını görmezlikten geldikle- ri düşüncesi ne kadar geçerli? ULUM — İsrail için önemli olan Irak'ın za- yıflamasıdır. Ama Irak'taki Şiiler, İran'dakiler- den farklıdır. İran'da Şiiler nüfusun yuzde 95 ka- darı, Irak'ta ise Şiiler Araptır ve nüfusun yüzde 60'ı kadandır. Kaldı ki "Irak'ta Şiiler egemen olursa bu durum komşularını tehdit eder" diye bir görüşu geçerli saymıyoruz. Şiiler de Irak'ta- ki diğer muhalefet grupları gibi demokrasi yan- lısıdır. sadece hasta çocuklara dağıtıla- bildiği bildirildi. Rapora gore, Irak'ta salgın hastahklar önü alınamaz şekilde yayılıyor ve makinelerin tümüyle bombardı- man altında kalrruş olması ne- deniyle, tanm, enerji üretimi gi- bi temel faahyetler tamamen du- mura uğramış. ABD'nin istediği ateşkes ko- şullannın yanı sıra taslak karar metninde sırasıyla şu noktalar yer aldı: — Irak ve Kuveyt arasındaki sınırların, 1963 Anlaşması uya- rınca yeniden çizilmesı, — Güvenlik Konseyi'nin bu sınırları garantilemesi, — Genel Sekreter'in acilen Irak sınınndan 10 kilometre içe- risini, Kuveyt sınınndan ise 5 ki- lometre içerisini kapsayan bir alanı gözleyecek bir gözlemci gücü yerleştirilmesi planıru Gü- venlik Konseyi'ne sunması, — Irak'ın bütün uçaksavarla- nnın, füzesavarlannın, kitle im- ha silahlarının, kimyasal, biyo- lojik ve nükleer silahlarının, bü- tün nükleer silah materyalleri- nin, araştırma, üretim merkez- lerinin kaldırılması, — Irak'ın bu silah türlerinin yerlerini gösteren bilgileri 15 gün içinde Genel Sekreter'e sunma- sı, — Irak'ın neden olduğu savaş zararlannı karşılayabilmesi için bir fon yaratılması, Irak'ın mülklerini elinde bulunduran herkesin bunları bu fona aktar- ması ve kurulacak bir komisyo- nun, bu fondan savaş kayıpları karşılığında gerekli dağıtımı yapması, — Irak'ın petrol geürlerinin belli bir yüzdesinin de savaş taz- minatı için kullanılması, — Genel Sekreter'in Konsey'e 30 gün içinde bütün bunlan ger- çekleştirme planlarını teslim et- mesi, — Gıda maddeleri ve ilaçla- rın, yaptırımlar kapsamından hemen çıkanlması, — Her 60 günde bir Irak'ın konsey kararlarına uyup uyma- dığı yolunda verilecek karara göre Uaç yiyecek ambargosu ko- nusunda yeniden karar verilme- si, — Bütün devletlerin ve birey- lerin Irak'a silah ya da silah iliş- kili satışiarda bulunmasınm ya- saklanması, —İkinci günden itibaren Ku- veyt ile Irak arasında sınır gö- rüşmelerinin başlatılması, — Otuzuncu günden itbaren, silahlann yok edilmesini gözle- yecek komisyonun kontrollerine başlaması, — 60. günde Irak'ın bu karar- ları yerine getirip getirmediğinin görüşülmesi, — 120. günde uzun dönemli gözlem sistemi geliştirilmesi ve BM Genel Sekreteri'nin askeri malzemelerle ilgili yasağı içeren uzun vadeli bir plan hazırlama- sı. Irak ile Kuveyt ve yandaşlan arasındaki ateşkes, bütün bu aşamalardan sonra 'geçerlilik' kazanacak.