Katalog

16 MART 1991 PLASTİK SANATLAR İnan'ın yapıtı çalındı • Kiıltür Servisi— Galeri MD'de açılan "Çekmeceler" sergisinden Ergin Inan'ın çahşması, sergj bitimine iki gün kala çalındı. 45 sanatçımn 45 çekmecede sunduklan yapıtlardan Ergin Inan'a ait olan elyapımı kâğıt üzerine kanşık teknikle gerçekleştirilmiş "Gözyaşları Kurudu" adlı resmin çalınması şaşkınlık yarattı. Galeri yöneticisi Semra Gündeş konuyla lilgili olarak şunları söyledi: "llk kez 45 sanatçımn bir arada oluşturduğu bu 'tek yapıt'ın bir çekmecesinin boşalması ashnda bir resmin bir köşesinin yırtılması ya da bir heykelin bir bölümûnün kınlmasından pek farklı deği). DERGİ Müzik dergisinin yeni sayısı • KiUtiir Servisi — Müzik dergisinin mart 1991 sayısında, Türk pop müziğinin başanlı isimlerinden Zuhal Olcay, Grup Gündoğarken ve tlhan Irem'le yapüan söyleşiler yer alıyor. İki yıllık aradan sonra yeni albümüyle listelerin ilk sırasına kadar ytikselen Queen, Müzik dergisinin konukları arasında. 80 sonrasında yaptığı çalışmalarla hayranlarıru hayal kınkhğına uğratan ünlü topluluğun yeni albümü için eleştirmenler "A Night At The Opera'dan beri yaptıklan en iyi albüm" değerlendirmesini yapıyorlar. Bir başka ünlü yabancı pop yüdızı da Sting. 1987 yüında "Nothing Like The Sun" albümü ve liste 45'liği "Englishman In New York"la başarı kazanan, ardından da ırkçılık karşıtı konserlerle adından söz ettiren Sting, yeni albümüyle derginin konukları arasında yer alıyor. Refo'nun 16. sayısı • Kültür Servisi — Refo Fbtoğraf Sanatı Dergisi'nin 16. sayısı çıktı. "Deklanşörün Masumiyeti"nde Reha Akçakaya, Jerry Uelsmann'ın bir work-shop'una katıldıktan sonraki izlenimlerini aktarıyor. Bu sayıda yer alan "Portfolio"nun konuğu ise Gültekin Çizgen. Dergide, fotoğraf akımları ile pozlandırma ve ölçüm gibi dizi yazılara devam edüirken Taha Toros'un hazırladığı fotoğraf tarihinden bir isım; Ferit Ibrahim okuyuculara tanıtılıyor. Bu arada Avrupa'nm önemli fotoğraf olayı olan Arles Festivali'ni geçen yılın Türkiye birincısi Ani Çelik Arevyan değişik yönleriyle tanıtırken, Orhan Alptürk de Paris Fotoğraf Ayı hakkındaki izlenimlerini aktanyor. YABIŞMA Halk bilimi ödülleri • İSTANBUL (AA) — Halkoyunlan Araştırma Sergileme Anadolu Derneği'nce düzenlenen "1991 Yılı Türk Halk Bilimi ödülleri"ni kazananlar açıklandı. Türk kültürü ve halkoyunlannı araştırmak, toplamak, yurtiçi ve dışında sergilemek, sevdirmek ve tanıtmak amacıyla faaliyet gösteren dernek, 1986 yıhndan bu yana halk bilimine hizmeti geçenlere odül veriyor. Derneğin, "1991 Yılı Türk Halk Bilimleri Ödülleri"ni kazananlar şunlar: Basın-yayın televizyon dahnda Ertuğrul Karslıoğlu, halkoyunlan dahnda Doç. Fikret Değerli, araştırma dalında Sabiha Tansuğ, halk müziği dahnda Yücel Paşmakçı, hizmet dahnda Rüştü Akar. Araştırmacı Ekber Yeşilyurt'a ise özel ödül verilecek. İSTANBUL BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ KÜLTÜR IŞLERİ DAİRE BAŞKANLIĞI 16-31 MART 1991 KULTUR ETKİNUKLERİ ATATÜRK KITAPLIGI 16-31 Mwt Sergı Salonu 16 Mart Cumartesi Topıantı Salonu 19 Mart Salı Toplantı Salonu 20 Mart Ç«r»amba Çocuk Kıtaplığı Toplantı Salonu 21 Mart P«f*embe Toptantı Salonu 22 Marl Cuma Toplantı Salonu 23 Mart Cumartaal Toplantı Salonu 25 Mart PazartMl Toplantı Salonu UygarMdar Mozaığınden SscmMer II "Hattuşas'tan Ani'ye" Fotoğral Sergısı Bemn KuçûKa Resrnı Sergısı ' Kısa Rmcılerle Uç Hatia III Saat 14 00 Mahmet Eryılmaz - "Sessa" Semıh TaytaK • ' BûyüK SınBad ". "Araytş" Tacettm Oıker KaragOz Gostensı Saat 11 00 ' Okuma Gûnû • Kûrsaı Başar Saat 16 00 Yön Abia Bırtaye Çocuklarla Başbasa - Abfcas ÇJga Saat 14 00 Konferans - Dr Nevtn Yücel Celbış Saat 16 00 Öhımunün 100 YHmrJa Georges Seurat Dobra Dotora - Ara Gûler Saat 16 00 Yön Faruk Şûyun Konferans - Naıl Bayraktar Saal 16 00 1 Yazma ve Nadır Esertern Korunması' "• "Ormanlanmızı Ya?atalrm" Sayöam Goslersı Saat 11 00 1990 larda Türkiye X Cezmı Ersöz Saat 16 00 "Istanbul'da Kaybolan Yüzter ve Yeni Kımtıkler- Yön. Dr Ferhat Kentel Tacettın Dıker Karagfc Göstensı Saat 11 00 ' Okuma Günu - Hılmı Yavuz Saat 16 00 Yön Atılla Bırkıye Konterans - Prol Stanford Shaw Saat 16 00 "Yabancı Gözûyte Türk Kûtûphanelen" Yüzyuze - Celâl Uster Saat 16 00 Yön Faruk Şûyun ' ' ' Konterans - Oenız Şangei Saat 16 00 Post - Modemızm ve Teon" '"* Panel - Günûmûz Türkıye'sınde Aydm Kesımın Mûzığe Bakış Açısı" Saat 14 00 Katılanlaf Prol Dr Tokiarms Aieş Prof Dr Cevat Çapan, Prof Dr Metın Sözen, Prof Dr Atşar Tımuçın, Prol Dr Totga Yarman Yön Gönûl Paçacı • Bu ettınfcMer Cumhunym Kıtap Kulubu çbTt^ı Je 5j«ınienmışW - - Bu aOonlldaf Ajan» FTV lştwlı^ * duzsrienm^l» • • • Bu etkınftkler Ptastık Sanattar Derne> tşbırfOt >>« duzenl«nnvştir Bu eUanlıktor IBK Turk Mraknı Mezın ve Mmsuplaı Oeme§ı «t»ri£ı ıle dûzankwmqM Bu « a n * MMfirkçü Dû*ince Darnegı IslantKi Şuoesa ıjbrtS' <le düzartnrnıfl» Bu MkMik Yayxeıl*r a * » «t»*» *• damhm»** Bu Monlft TMMOB Onnan Mjjhnrniimn O d i <6Mı» ıle c Tûm EtMnllMer ÜcralsUar. Adres Mete Cad No 45 TAKSIM Tel 26 MartSa* Toplantı Salonu 27 Mart Çarsamba Toplantı Salonu 28 Mart Persemb* Toplantı Salonu 29 Mart Cuma Toplantı Salonu 30 Mart Cumartesi Toplantı Satonu 149 09 45 • 149 56 83 KADIN ESERLERI KUTÜPHANESI VE BİLGİ MERKEZİ 16-29 Mart Kadın Gozuyle Kadın" Fotoğraf Sergıs. 23 Mart Cumartmi Okuma Gûnlen Dızısı VI Saat 15 00 Leyla Ertnl - "Karanhğın Günû 30 Mart Cumartaal Kuruluşlar Kendılennı Tanıtıyor Dıztsı III Yeşıller Partısı Kadtn Komısyonu Saat 15 00 "Yeşıller Kadınlar ıçm ne dryor'" 30 Mart -13 Nlaan Can Maden, Berna Erkûn, Nuyan Inanç Rosım S«rgısı Açıks Saat 18 00 Tûm EtkinBkleT Ûcrataizdlr. Adres AbdOlazelpaşa Cad Bulgar Kilisesı Yanı FENER Tel 523 74 08 KARIKATÜR VE MIZAH MUZESI KÜLTÜR-SANAT 10. ULUSLARARASIİSTANBUL FİLMFESTİVAL CUMHURİYET/7 16-31 Mart Hollanda Kankatûrü Sergısı TOm EtUnllMar UcfMalzdlr. Adres Kınkoeşme Mah Kovacılar Cad Mo 2 FATIH Tel 521 12 64 Beyazperdede gökkuşağıFestival, bugün 5 sinemada tam 14 yapıtla maratona başlıyor. Clint Eastvvood'dan Panfilov'a, Carlos Saura'dan Atıf Yılmaz'a, Tati'den Jiri Men2el'e, birbirinden çok farklı yönetmenlerın yapıtları perdeye geliyor. Kültür Servisi — 10. Uhısla- rarası İstanbul Fihn Festivali, dün akşam Pera Palas'ta verilen açılış kokteylinin ardından Emek Sineması'nda düzenlenen bir törenle başladı. Geçen yıl yi- tirilen Fransız yönetmen Jacqu- es Demy'nin yönettiği "26'a için 3 Yfer" adh filmle başlayan fes- tivalin açılış törenini gazetemiz sinema yazan AtiUa Dorsay sun- du. Kültür Bakanı Namık Ke- mal Ze>bek, Milli Eğitim Baka- nı Avni Akyol ve TRT Genel Müdürü Kerim Aydın Erdem'in birer kutlama telgrafı yolladığı törende ilk konuşmayı İstanbul Buyükşehir Belediye Başkanı Nurettin Sözen yaptı. Sözen ko- nuşmasında bir kültür ve uygar- hk merkezi olan Istanbul'da dü- zenlenen bu festivalin bir "Sine- ma Okuln" işlevi taşıdığım be- Urterek belediyenin Beyoğlu'nda çeşıtli düzenlemeler yaparak Be- yoğlu'nu Film Festivali'ne ve ts- tanbul'a yaraşır bir duzeye getir- düğini söyledi. Sözen'in ardından sahneye davet edilen Ispanyol yönetmen Carlos Saura ile Fin- li yönetmen Mika Kaurismaki kısa birer konuşma yaparak fılmlerini değerlendirdiler. Saura, bu yıl festivalde son filmi "A>! Carmela" Ue yer al- mak istediğini ancak gercekleşe- mediğini söyleyerek "Gdecek yd bu filmle birlikte festivalde ol- maya söz Teriyorom" dedi. ls- tanbul'un "Doğuyu ve esran simgeleyen bir diış kenti" oldu- ğunu belirten Carlos Saura, fes- AÇILIŞI SAURA YAPTI — Bu yılki festivalin açılışım tspanyol yönetmen Carlos Saura (solda) yaptı. Açılış törenini ise Atilla Dorsay sundu. (Fotoğraf: Ibrahim Günel) tivalde yer alan 3 filmi için de "Bnnlar benim bayatımın bir başka dönemine ait geçmiste ka- lan rümler. 1 milyon kişinin ha- yatını kaybettiği tspanyol iç sa- vasına ait filmler bunlar. Bun- lan gerçekleştirdiğimde müthiş bir sansurün yaşandıgı çok zor günleri geçiriyorduk" dedi. 1990 yapımı "Be>nz Avcı Ka- ra Yürek"in yönetmeni de baş- oyuncusu da Clint Eastvvood. Sömürge Afrikası'nda çekilecek dev bütçeli bir filmi yönetmek için anlaşma yapan John Wil- son'ın öykusü. Ama Wilson'ın tutkusu, görkemli Afrika filini avlayarak öldürmek. Bunun için her şeyini vermeye hazır. Ashn- da "Beyaz Avcı Kara Yürek"in öykusü 1950'lere dayanıyor. Filmdeki John Wilson gerçekte unlü yönetmen John Huston. Senarist Peter Viertel, Huston1 da "Afrika Kraliçesi"nin çekimi sırasında doğan Afrika fili av- lama tutkusunu, 1953'te kaleme aldığı "Beynz Avcı Kara Yürek- te dile getirmiş. Sovyetler Birhği'nde glasnost- la birlikte yapıtlan giınışığına çı- kan Gleb Panfilov'un "Ana"sı, bir Maksim Gorki uyarlaması. 1979'da çevirdiği "Tema" ile 1987'de Berlin Şenliği'nde Altın Ayı'ya değer görülen Panfilov'- un "Ana" adh filmi de geçen yıl Cannes'da En İyi Sanatsal Kat- kı Ödülu almıştı. Fihnde Ana- yı, Panfilov'un kansı ünlü oyun- cu tnna Çurikova oynuyor. Çekoslovak yönetmen Jiri Menzei'in "Teldcki Tariakuşla- n", 195O*lerde geçiyor, ama 1969'da, Çekoslovakya Varşova Paktı silahlı kuvvetlerinin işga- li altındayken çeküdi. Çekilir çe- kilmez de yasaklandı. "Teldeki Tarlakuşlan", tam 21 yıl sonra, geçen yıl Berlin'de Altın Ayı al- dı. Ahnan kadın yönetmen Mar- garethe von Trotta, 4 filmiyle Ustalara Saygı bölümünde. "Döniiş / Afrikalı Kadın", ge- çen yıl "Rosa Luxemburg"da iz- lediğimiz Barbara Sukowa'yı bir kez daha perdeye getiriyor. "Csontvar>". 1981'de ölen ün- lü Macar yönetmen Zoltan Hus- zarik'in anısına düzenlenen bö- lumde yer alan 4 yapıtlan biri. 1979 tarihinı taşıyarj "Csont- vary", Macar resminin en ilginç sanatçılarmdan Tivadar Csont- vary'nin ^şamöyküsunu anlatı- yor. Bir Ülke / Bir Sinema bölu- mü bu yıl Polonya sinemasına ayrıldı. Hem ulkesinde hem de uluslararası şenliklerde çeşitli oduller kazanan Janusz Kijovvs- ki, "Korku Durumu" adh fil- minde, 1981'de Polonya'da gu- venh'k görevlilerince sorguya çe- kilen bir sanatçımn korkusunu denetim altında tutma çabaları- nı beyazperdeye aktanyor. Ulusal yanşmaya katılan Türk fılmlerinden Atıf Yılmaz- ın "Berdel"i ve Orhan Ognz'un "tki Baslı Dev"i bugün gösteri- liyor. "iki Başlı D«"de Cüneyt Arkın, Fikret Kuşkan ve Sedef Ecer, "Berdel"de ise Türkân Şo- ray, Tank Akan ve Mine Çayı- roğlu oynuyorlar. Uluslararası Yarışma'ya katı- lan "Xenia", Paris doğumlu Pat- rice Vivancos'un ilk filmi. Bir Güldürü Ustası bölümûnün us- tası Jacques Tati. "Bay Hulot- nun TatiÛ"nde, hemen bütün ya- pıtlarında olduğu gibi Tati'nin kendisi de oynuyor. Film, sayfı- ye yaşamıyla, tatil kavramıyla alabildiğine dalgasını geçiyor. Sovyet yönetmen Yuri Ma- min'in 1988 yapımı "Çeşme"si, Çağımızın Aynası Sinema bölü- mûnün üriinlerinden. Sovyetler Birliği'nde halkın yaşamına ol- dukça alaycı açıdan yaklaşan bir yapıt "Çesme." 1989'da Vevey Film Şenliği'nde buyuk ödüle değer görülmüş. Finlandıya'mn genç kuşak yö- netmenlerinin öncüleri sayılan Kaurismaki Kardeşler'den Mika Kaurismaki'nin "Rosso" adh fil- mi 1985 yapımı. "Korku ve Aşk / Üç Kızkardeş", Margaretbe von Trotta'nın 1988'de yaptığı bir film. Başrollerde Fanny Ar- dant ile Greta Scacchi var. lspanyol yönetmen Carlos Sa- ura da bu yılın ustaları arasın- da. "Kuzin Angelka", Saura'nın 1974*te çevirdiği ve aynı yıl Can- nes Film Şenliği'nde Juri Özel ödülü'ne, Chicago Festivali'nde de Bronz Hugo Odülu'ne değer görülmüş bir yapıt. BUGÜN Enelu Beyaz Avcı Kara Yürek (12.00, 18.30), Ana (15.00, 21.30) Beyogta Atlas: Teideki Tarlakuşlan (12.00, 18.30), Dönüş* (15.00, 21.30) •cyojgİB. Beyvghc Csontvary (12.00), Korku Durumu (15.00), Berdel (18.30), İki Başlı Dev (21.30) Oı«•••>! j Caxfc Xenia* (12.00, 18.30), Bay Hulot'nun Tatih" (15.00, 21.30) MaaMU>y R e k s Çeşme (12.00), Rosso (15.00), Korku ve Ajk» (18.30), Kuzln AngeJica» (21.30) YARIN B e y o g k EHek: Kulak (12.00, 18.30), Mayıs'ta Milou (15.00, 21.30) Beyagtm AÜJMK ÜÇ YÜ (İZOO, 18.30), Mo Better Blues (15.00, 21.30) Beyaigba BeyagİK Montalvo ve Çocuk (12.00), Camdan Kalp (15.00), Askıda (18.30), Piano Piano Bacaksız (21.30) OTMI»•lııy Gazl: özgürlük Savaşçılan (12.00, 18.30), Korczak* (15.00, 21.30) K M U ü y S d u B Kımıldama ÖI ve Diril (1X00), Sweeüe (15.00), Leningrad Kovboylan* (18.30), Dönüş (21.30) * tjareti olanfilmler,eltlrtronlk TÜrkçe »Ityazıyta gösterillynr. KULİS Fıstık gibi festival İstanbul Film Festivali Dü- zenleme Kurulu üyesi Onat Kut- lar "10. yılında festivali nasıl değerlendiri>orsunuz?" sorusu- nu "Bu festival fıstık gibi bir festival" diyerek yanıthyor. Ta- mam, Onat Kutlar Gaziantepli- dir, ama şimdi Antep'in fıstığıy- la lstanbul'un film festivalinın ne ilgisi var demeyin! "Bakın" diyor Kutlar, "Fıstık agacının bir bzelliği vardır. 10. yüından itibaren asıl meyvesini vermeye başlar. Beklemek zorundasınız >ani. tşte bu yüzden festival fıs- tık gibi. Bence aal meyvelerini bu >ıldan sonra vermeye başla- yacak. Yeni sinema seyircisi ku- şakları daha da gelişecek, genç sinemacılar yeni üriinler çıka- cak. Gelecek çok daha iyi görii- nüyor geçmişten. Ağaç kök sal- dı çünkü." Onat Kutlar, festivali "fıstık ağacf "na benzetirken Türk sine- masını da "sakız ağacı" yapı- yor. Nasıl mı? O da şöyle: "Fıs- tık diye bildigimiz meyve, sakız agacına aşılanır. Eğer ortada Turk sineması diye bir ortam ol- masaydı böyle bir festival de olamazdı. Türk sinemasını fes- tivalin ana'bileşenlerinden biri sayıyoruz. Fıstığınuz, Türk sine- masıyla oluşan ortama aşılanı- yor. Ana malzememiz o". Onat Kutlar'a bunu söyleten bir ne- den var elbette. öteden beri fes- tival bunyesinde Türk sinema- sının yeri ve önemi tartışılır du- rur. öenellikle Türk sinemasına "üvey evlat" muamelesi göste- rildiğinden yakınılır. İşte Onat Kutlar da "fıstık ağacı-sakız agacı" benzetmesiyle bir anlam- da bu söylentilere yamt veriyor. Asılyazıcı Azerbaycanlda • Kültür Servisi — Azerbaycan Yazarlar Birliği'nin kurultayı 19 ve 20 rnartta Bakü'de yapılacak. Uluslararası niteliğe sahip olan kunıltaya ülkemizden Türkiye Yazarlar Sendikası Genel Sekreteri Hayati Asılyazıcı katılacak. Asılyazıcı, kurultayın ilk günü "Türk - Azeri Edebiyatı llişkileri" konulu Bir konuşma yapacak. Kent Sinemaşı • Kültür Servisi — Bir süre önce kapanan ve bugünlerde yenilenen haliyle hizmete girmeyi bekleyen Şişli Kent Sineması'mn açıhşı önümüzdeki haftaya ertelendi. Şişli Kent iki salonlu bir sinema olarak hizmete girecek. Sinemanın ilk salonunda, yönetmenliğini Sydney Pollack'ın yaptığı Robert Redford ile Lena Olin'in başrollerini paylaştıklan "Havana" gösterime girecek. SHP kültür kurultayı • Kültür Servisi — SHP İstanbul tl Başkanhğı'nın düzenlediği "Kültür Kurultayı 1991'e Doğru" kapsamında bugün ve yarın plastik sanatlar tartışılacak. Bugün Taksim Marmara Oteli'nde saat 10.30'da başlayacak ilk oturumda • Hami Çağdas, Prof. Adnan Çoker, Hüsamettin Koçan, Hasan Bülent Kahraman, ikinci oturumda Ipek Aksüğür, Sevil Gökpınar, Haluk Gedik, Mustafa Taviloğlu, uçüncü oturumda ise Nilgün Özayten, Beral Madra, Vasıf Kortun ve Bedri Baykam bildiriler sunacaklar. UGUN • Kısa Filmler Ajans FTV'nin sinema gösterileri kapsamında Atatürk Kitaplığı'nda saat 14.00*16 Mehmet Eryılmaz'ın "Sessiz", Semih Taytak'ın "Fabrika", "Büyük Sinbad" ve "Arayış" ile Mustafa Altıoklar'ın "Çizgim ve Ayak Sesleri" adh kısa filmleri gösterilecek. Ardından sanatçılann s >— r söyleşisi yer alacak, , rt. , r • Şiir Söyleşisi Nur Bulum, Sunay Akın, Küçük Iskender, Akgün Akova, Nuh Ömer Çetinay, Oğuzhan Akay'ın şiir söyleşisi saat 15.00'te 1. Peron Sanatevi'nde (Moda Cad. Gündoğdu Sok. No: 4) yer alıyor. • Canh Olarak Rock' Metin Karaşahin, Cenk Taner, Tayfun Çağlar, Hüseyin Cebeci'den oluşan Kesmeşeker'in 'Canh Olarak Rock' konseri saat 16.00'da BlLSAK'ta. Alman sinema ustası Margarethe von TYotta, dörtfilmiylefestivalde .. Aşktan sakın, dostluğa sarılbilsakMargarethe von Trotta'nm "Korku ve Aşk/Üç Kızkardeş" ve "Dönüş/Afrikah Kadın" adh filmleri bugün gösterilyor. Kültür Servisi— Alman kadın yönetmen Margarethe von Troi- ta, tam 4 yapıtıyla istanbul Film Festivali'nin Ustalara Saygı bö- lümünde. Geçen yıl Rosa Lu- semburg'unu izlediğimiz Von Trotta'dan bu kez "Kızkardeşler ya da Mutluluğun Dengesi (1979), Kurşun Yıllar/Alman Kızkardeşler (1981), Korku ve Ask/tç Kızkardeş (1988) ve Dö- nüş/Afrikalı Kadın (1990) adh filmieri izleme olanağı bu- luyoruz. Margarethe von Trotta, 1975- te kocası .Volker Schlöndorfria birlikte çevirdiği Heinrich Böll uyarlaması Katharina Blum'un Çiğnenen Onuru'ndan bu yana hep gozupek konulara el atmış bir yönetmen. Belki bu yüzden, belki tecimsel bir yaklaşım be- nimsemediğinden, dağıtımcılar Von Trotta'nın yapıtlarmın gos- terime sokulması konusunda bi- raz ağır davranıyorlar. Sözgeli- mi, 1988'de Cannes Film Şenli- ği'nin yanşmah bölümünde yer alan Korku ve Aşk/Üç Kızkar- deş, Londra'da ancak geçen yı- lın son haftaiarında seyirciye ulaşabildi. Geçen yılın Venedik Film Şenliği'nin açılışım yapan Dönüş/Afrikalı Kadın ise henüz Avrupa'da yaygın bir gösterime girebilmiş değil. Yönetmenliğinin ve senarist- liğinin yanı sıra deneyimli bir oyuncu da olan Margarethe von Trotta, 1981'de Venedik Şenli- ği'nde Kurşun YıUar/Marianne ile Julianne/Alman Kızkardeşler adh yapıtıyla Altın Aslan'ı kap- mıştı. Kurşun YıUar'da teroriz- mi, 1977'de çevirdiği Christa Klages'in tkinci Uyanışı'nda banka soygunculuğunu, 1986'da çevirdiği Rosa Luxemburg'da devrimi ele alan, ama aklıyla bütun bu konuların derınlikle- rine yönelen Von Trotta belki de çok sayıda seyirciyi tedirgin edi- yor, dehşete düşürüyor. Kimile- ri, gerçekten de Von Trotta'nın geniş yığınlara ulaşamamasını fazla gözüpek ve fazla zeki ol- masma bağhyorlar. Alman-ltalyan ortak yapımı Afrikalı Kadın'da Alman dok- tor Martha'yı Von Trotta'nın gözdelerinden Barbara Sukovva oynuyor. Bir zamanlar Pietro Genni'nin gözdesi olan Stefania Sandrelli ise bu filmdeki Anna rolüyle geçen yıl Venedik'te ltal- yan film eleştirmenlerinin ödü- lune değer görüldü. İki kadının da gönlünü kaptırdığı politik gazeteci Victor'da ise yıllar ön- ce Brigitte Bardot'la birlikteliği dillere destan olan Fransız oyun- cu Sami Frey var. Martha'yla Anna çok yakın iki dosttur. Siyasi muhabirlik yapan Victor'Ia evlidir Martha. Ancak Victor kansının en yakın arkadaşı Anna'ya vurulur ve duyguları karşılıksız kalmaz. Victor, Martha'yı terk ederek Anna'yla evlenir. Martha da alır başını Afrika'ya gider. Bir süre sonra hastalanan Anna, suçlu- luk duygusuyla boş inançlara da kapüarak Martha'nın kendisine büyü yapmış olduğu kaygısına düşer. Victor'dan, gelip büyüyü bozması için Martha'yı geri ça- ğırmasını ister. Yılların biriktirdiği sevgi- nefret gerilimleri sonunda belki de kadınca bir uzlaşmaya vara- caktır. "Bir kadın dostun Uıaneti" diyor Von Trotta, "bir erkefin ihanetinden daha çok acı veriyor kadına. Bence erkek- ler kendi kendilerini doğru dü- riıst değeriendiremi>orlar. Ken- dilerini tanımıyorlar. Ama bu yüzden de açık bir kitaba ben- ziynriar. Kadıniarsa daha gizem- ÇEHOV TEMALARI ÜSTÜNE BİR ÇEŞİTLEME — Marga- rethe von Trotta'nın "Üç Kızkardeşi"nde Maria'yı Greta Scacchi oynuyor. Von Trotta'nın filmi, bir Çehov uyariamasından çok, Çehov temalan üstüne bir çeşitleme. li, tıpkı bir labırent gibi!" Kimileri, iki kadın arasında- ki erkeği, Afrikalı Kadın'ın za- yıf noktası olarak görüyor. Sa- mi Frey'in oynadığı Victor'un filmde kendisine yakıştırılan olağanüstü çekıcilik ve etkileyi- cilık konusunda yeterince inan- dırıcı olmadığı kamsında bazı- lan. Martha'yla Anna'nın ashn- da Victor'a ilgi duymayacak ka- dar "ilginç" oldukları belirtili- yor. Bu da, kimi feministlerin ne zamandır Von Trotta'ya yönelt- tikleri eleştiriyi doğrular nitelik- te. Feministler, Von Trotta'nın filmlerinde son derece aydın ve zeki kadınlann hâlâ sıradan er- keklerin yörüngesinde dolandık- larım ileri sürüyorlar. Bu yüzden de Von Trotta'nın "feminizm sonrası" tutumunun nerdeyse "feminizm öncesF' bir nitelikte olduğunu savunuyorlar. Ama bazılanna bakıhrsa, yö- netmenin bu tutumunda daha derin bir düriıstlük var. Görü- nürde "siyasi" bir film olan Ro- sa Lunmburg'da bile bir bakı- ma bir "sevgi arayışı" söz konu- su. Yönetmenin kendisi de işin içine "bilinçdışı öğder"in girmiş olabileceğinı kabul edıyor: "Be- nim için, filmlerimdeki karak- terierin bilinçdışı ve bilançaltı davranışlan. ne .vnptıklanndan daha onemlidir." Fimlenne hep bir iki seçenekli adlar bulan Von Trotta'nın çok özgün bir Çehov uyarlaması nı- teliğindeki Üç Kızkardeş'e Kor- kn ve Aşk adını da uygun gör- mesi rastlantı olmasa gerek. Von Trotta'nm senaryosunu Daçia Maraini'yle birlikte yazdığı Üç Kızkardeş'e bir Çehov uyarla- ması demektense, Çehov tema- lan üzerine bir çeşitleme demek daha doğru belki de. "Mutluluk diye bir şey yoktur" demişti Çe- hov. "Yalnızca nıutlu olma iste- ği vardır". Von Trotta günümüz- de Çehov'u doğrular gibi: "Be- nim üç kızkardeşim başkaldırı- yor ve Çehot'un sozleri artık gü- nümüzde doğru degilmiş gibi yaşamava çalışıyor. Ama yavaş yavaş acı gerçegi kavrıyoriar..." 70'li yılların sonlannda Ital- ya'nın kuzeyinde küçük bir üni- versite kasabasında erkek kar- deşleri Roberto'yla birlikte yaşa- yan Velia (Fanny Ardant), Ma- ria (Greta Scacchi) ve Sandra (Valeria Golino) mutluluğu ararlarken çetin, sonu olmayan bir yolda buluyorlar kendilerini. "Bir erkeğin, en çok sevdiği- niz erkeğin bile eninde sonunda size ihanet edecegini beklersi- niz" diyor Margarethe von Trot- ta. "Zaten sözleşmeler yapma- mızın, yeminler ctmemizin. dur- madan sözlü güvenceler bekle- memizİD nedenlerinden biri de budur. Ama bir kadın arkadaş farklıdır. Dostluk, sözcüklere gerek duymayan bir duygudur, çünkii kendiliğinden anlasılan, bütünluklü ve durmadan lazele- nen bir güvene dayalıdır." Margarethe von Trotta'nın bu sözlerini "aşktan sakın, dostlu- ğa sanl" diye yorumlayanlar da yok değil. Işi biraz daha ileri gö- türup "Yoksa Von Trotta erkek- lerin ihanet ettiğini biraz geç mi fark etti" diye soranlar da var. Alaycı yaklaşımlar bir yana, Von Trotta belki de Batı'da feminiz- min doludi/gin yaşandıgı döne- min ardından kadının çağdaş dünyadaki bütün karmaşa ve çe- lişmelerıni derinliğine bir yurek- lilikle borgulamayı seçivor. 16 MART CUMARTESt : 16J0BilsakKonserleri: "Kcsmc Şcker" Düzcnleycn: Nejat YAVAŞOĞULLARI Fotoğraf ye Sinema Atölyesi M. Ziya ÜLKENCILER yönciiraindc (P.tesi.-Çarş.-C.tesi,) Cafe-Foyer-Bar(Giriş) 12.00-0030 Rock Cafe-Bar(5.Kat) 15.00-18.00 HeavyMetal 18.00-24.00 Rock 21.30 ErkinKORAY bilsak, sıraselvilcr cad., soğancı sok. 7 cihangir 143 28 79-99 ! tmmob makma muhendisleri odası • PANEL İ.T Ü. Sosyal Tesıslen'nde sûrdürulmekte oian 'Doğal Gaz Semınerierı' bunyesinde düzenlenecektır. Tanh 17 Marl 1991 Pazar Saal 16.00-18.00 Konufmacıtar: • İGDAŞ Gn. Md Tuncer ÇEÜK • EGO Gn. Md. Cihan ALTINÖZ • Prof Dr Cahıt ÖZGUR (İ T Û Makina Fak.) • Mak. Mûh. Muammer KOÇER (MMO İst Şb Müdürü) • SEMİNER CNC (BİLGASAYAR SAYISAL DENETIMLİ TEZGÂHLARI) 29-31 Mart 1991 Yer. MMO-Eğrtim Merkezi Sıraservıler C. 93 Taksim Tel 149 11 64 • 149 07 62 (C.tesı-Pazar datııl her gün 09 00-22 00 arası açıktır) MMO İstanbul Şubesi: Istıklal C Ankara İşhanı Ho 99, Kal 4, Beyoğlu/IST Tel 145 03 63/64 152 95 00/01