Katalog

Cumhuriye67. Yıl; Sayı: 23911 Kurucusu: Yunus Nadi 1500 TL <KDV dahu, 16 Mart 1991 Cumartesi İki kesirrüi, iki toplumlu fedeml birlik Kıbrısiçin 8 maddeli anlaşmaTürkiye, KKTC ve BM yetkilileri arasında altı aydır süren görüşmeler sonunda sekiz maddelik bir çerçeve anlaşması üzerinde görüşbirliği sağlandı. Henüz Rum yönetiminin desteğine sahip olmayan anlaşma, Türk yetkililerce "sorunun çözümü için son çaba" olarak nitelendiriliyor. Habur gümrük kapısının karşısındaki Irak karakollarını ele geçirdiler Kürtler zorlııyor ABDüe çetîn pazarlık Bakerb«gön g e l i y o r ABDDışişleri Bakaru'nın Ankara'ya gerçekleştireceği dört saatlik ziyaret, Cumhurbaşkanı Özal'm ABD'deyapacağı temaslarda siyasi, ekonomik ve askeri alanlarda karşılıklı istem ve beklentilerin dile getirilmesine olanak verecek. ANKARA (Cnmhnriyet Bttrosu) — Körfez savaşı sonrasında Ankara ile Was- hington arasındaki ilk doğ- rudan temaslar bugün baş- layacak. ABD Dışişleri Ba- kanı James Baker'ın Anka- ra'ya yapacağı dört saatlik ziyaretin ardından Cumhur- başkanı Turgut Özal'ın 22 Mart'ta çıkacağı ABD gezi- si, siyasi, askeri ve ekono- (Arkaa Sa. 14, Sü. 6'da) ANKARA (Camhuriyet Bü- rosıı) — Kıbns sorunu uluslara- rası siyasi gündemde yeniden öne çıkarken Turkiye, KKTC ve BM Genel Sekreterliği yetkilüeri arasında yapılan 'gayri resmi' temaslarda sekiz maddeli bir çerçeve anlaşması üzerinde tam bir görüş birliği sağlandığı bil- dirildi. Altı ay süren temaslar- da ortaya çıkanlan, henüz Rum yönetiminin desteğine sahip ol- mayan bu anlaşma, Türk tara- fınca "Kıbns soranu için son çaba" olarak görülüyor. Kıbns sorununun doğal ömrünü dol- durduğu inancını dile getiren yetkililer, "Sorun ya bu çerçe- ve anlaşmada belirtilen aşama- lardan geçilerek cozulecek ya da anlaşmazlık sabitleşecek, var olan statukonun korunması yo- luna gidilecek" diye görüş açık- lıyorlar. Söz konusu çerçeve an- laşma. adada "iki kesimlüik, iki toplumluluk ve federal birlik esasına dayalı" bir ortak yöne- time giden yolda ilk adımı oluş- turması düşüncesiyle hazırlandı. Bu anlaşmanın yapılacak birer referandumda Kıbns Türk ve Rumlannın desteğjni kazanması durumunda, nihai anlaşma ha- zırlanacak. Diplomatik kaynaklardan (Arkaa Sa. 14, Sü. S'de) Türk-Irak sınırı yakınlannda oturan köylülerden alınan bilgiye göre, gümrüğün Irak kesiminde kalan karakollara san, yeşil ve kırmızı renklerden oluşan Kürt bayraklan asıldı. ' Sınırın Suriye topraklanna yakın /Reuter, Türk yetkililere dayanarak kesimlerinde yaşayan köylüler, Irak / verdiği haberde, Kürt isyancılardan tarafından şiddetli ateş seslerinin ^ y kaçan askerlerin Türkiye^yer geldiğini belirterek, çatışmalar sonucu Ysığındığını bildirdi. Hakkâri Vali askerlerden bir bölümünün isyancılara Yardımcısı, "Şimdi de Saddam yanlısı teslim olduklannı anlattılar. askerler gelmeye başladı" dedi. 11. Sayfada Sfir STOCKHOLM Kürt zirvesi Irak, Türkiye, Suriye ve SSCB'den 20 kadar örgütün lider ve temsilcileriyle Batılı politikacı, bilim adamı, hukukçu, gazeteci ve yazarlardan oluşan yaklaşık 170 kişinin katıldığı 'Uluslararası Kürt Konferansı' İsveç'in başkentinde dün başladı. YAVL'Z BAYDAR STOCKHOLM — Ulusla rarası Kurt Konferansı dun başladı. Yann bir bildırgeyle sona erecek olan konferansa Irak, Turkiye, Suriye ve SSCB'den 20 kadar örgutün lider ve temsilcileriyle Batılı politikacı, bilim adamı, hu- kukçu, gazeteci ve yazarlar- dan oluşan yaklaşık 170 kişı katılıyor. Kürt Halkının Hakları İçin Isveç Komıtesi tarafından du- zenlenen konferansa Halkın Emek Partisi adına davet edi- len milletvekilleri Adnan Ek- men, tbrahim Aksoy ve Ah- met Türk, komitenin kendile- nne bilet göndermemesi nede- niyle Stockholm'e gelemedı- ler. Kendi çabaları sonucu bi- let bulamadıklarını söyleyen Adnan Ekmen, konferansa katılamadıkları için uzgun ol- duklannı belirtti. Kürt Konferansı'nın ilk gu- nunde, toplantıyı yöneten İs- veç Komunist Partisi eski li- deri C H. Hermansson ile İs- veç Merkez Demokrat Parti- si'nden eski Dışişleri Bakanı (Arkaa Sa. 14, Sü. 2'de) WASHINGTON Havadönüyor "Irak'ta beklenmeyen bazı gelişmelerin ortaya çıkması", aralarında Türkiye'nin de bulunduğu bölge ülkelerinin Şiiler, Kürtler ve Türkmenlerden oluşan Irak muhalefeti ile görüşmelere başlaması sonucu ABD, Kürtlerle ilgili tutumunu gözden geçirmeye başladı. LTUK GÜLDEMtR WASHINGTON — Hem Saddam Hüseyin'in yıkılma- sını arzulayan hem de bunu gerçekleştirmek isteyen rejım aleyhtarı Iraklıların yardım taleplerine Bağdat'a 150 mıl mesafeden kayıtsız kalan ABD yonetimi, "Gosterdigi çekimserlik yüziınden Irak'ta kalıcı bir barış fırsatını elin- den kaçırdığı" eleştirilerıne hedef olunca, tutumunu goz- den geçirmeye başladı. Bu durum, Körfez krızi sı- rasında Kürtlerle özel bir iliş- ki peşinde olmamış olan Was- hington'un, artık bu konuda- ki tavrını da gözden geçirebi- leceği anlamına geliyor. Bu ani hava değişikliğinde, Irak'- ta istenmeyen bazı gelişmele- rin ortaya çıkması olduğu ka- dar aralarında Türkiye'nin de bulunduğu bolge ülkelerinin, Şiiler, Kurtler ve Türkmenler- den oluşan Irak muhalefeti ile göruşmelere başlamış olması da onemli rol oynuyor. ABD'nın bugune kadarki tutumu özetle şöyleydi: "Sad- danı Hüse>in'in burnunu siir- (Arkası Sa. 14, Su. 2'de) YENİ DÜZENE FARKLI YAKLAŞIMLAR 10. Sayfada MOSKOVA'YA ÖNEMLÎ ROL 10. Sayfada ARAFAT: BAŞKENT KUDÜS 10. Sayfada KUVEYT'TE YAŞAMA DÖNÜŞ SANCILARI 11. Sayfatfa MARDIN Teröre baskın 5 ölü ömerli'nin İkitepe köyünde bir grup teröristin gizlendiğini belirleyen güvenlik güçleri, düzenledikleri operasyon sonucu ikisi kadın beş teröristi ölü olarak ele geçirdiler. Çatışmada jandarma eri Doğan Demir şehit oldu, bir güvenlik görevlisi de yaralandı. DİYARBAK1R (Cumhuri- yet) — Mardın'in Ömerlı ilçe- sine bağlı İkitepe koyunde gü- venlik güçleriyle çatışmaya gı- ren teroristlerden 5'i olu olarak ele geçirildi. Öldurulen terörist- lerin ikisinin kadın olduğu bil- dirildi. Çatışmada bir jandar- ma eri şehit oldu, bir güvenlik görevlisi de yaralandı. Olaganustu Hal Valiliği'nden dun yapılan açıklamaya göre ömerli'nin ikitepe koyunde bir grap teröristin gizlendiğini be- lirleyen güvenlik güçleri, önce- ki gun saat 18.00 sıralarında köye bir operasyon düzenledi- ler. Bu arada havanın kararma- sından yararlanarak gizlendik- leri yerden kaçmaya çalışan te- röristlerle güvenlik güçleri karşı karşıya geldı. "Teslim ol" çağ- rısma uymayan ve ateşle karşı- lık veren teröristlerle güvenlik güçleri arasında çatışma çıktı. Çatışma sonucu ikisi kadın beş terorist, sılahlarıyla birlik- te olu olarak ele geçirildi. Terö- ristlerin açtığı ateş sırasında jandarma eri Doğan Demir'in şehit olduğu, bir güvenlik gö- revlisinin de yaralandığı bildi- rildi. Teröristlerle birlikte beş (Arkası Sa. 17, Sü. S'de) Sungurlu: Taslak hazır Anayasaya ıııini makyaj ANAYASA VE YASA DEĞİŞİKLİKLERİ 141, 142 ve 163 TCK'dan çıkarılarak terörle mücadele yasasma kaydırılacak. Cumhurbaşkanı Özal, Azerbaycan'ın başkenti Bakü'de Kazakistaıı ilehava köprüsü 2 Ceza tecili getirilecek. TBMM'de bekleyen idamlar ömür boyu hapse dönüştürülecek. İdam infazlarının onay yetkisi TBMM'den alınarak raahkemelere verilecek. A Toplantı ve Gösteri Yürüyüşü Yasası ile Dernekler, Sendikalar ve Grev yasalanndaki antidemokratik maddeler değiştirilecek. Kürtçe yasağı getiren 2932 sayılı yasa kaldırılacak. ft Seçmen yaşı 18'e indirilecek, milletvekili sayısı 600'e çıkanlacak. Cumhurbaşkanının görev ve yetkileri yeniden belirlenecek, halkoyu ile seçilen devlet başkanı modeli getirilecek. Altay Dağlan'ndan Hazar Kıyısına... A.LMA ATA / BAKÜ — Hıç unutmam, yıl- lar önce Çin Türkistam'nda Tanrı Dağı'nın eteklerinde futbol oynadığımız günü... 1979 sonbaharıydı. Rahmetli meslektaşım Örsan Öymen'in golüyle İtalyan turistlerini tek farkla yenmiş- tik. Bizim takım Uygurlaria Kazaklardan olu- şuyordu. Maçtan önce dağın çam ağaçtarıyla kaph yamaçlarına sırtını dayamış bir Kazak köyüne gitmiştik. Kıldan çadırlarda kımız içip kahvaltı etmiştik. Aklımdan hiç çıkmaz: Çadırın içinde bağdaş kurmuş otururken, yanıma bir ihtiyar çömeldi ve Türkçe sordu: "Halil'i tanırsın?" Şaşırmıştım, Çin Türkistam'nda Allah'ın dağında Türkçe bir soruya muhatap oldu- ğum için... (Arkaa Sa. 17, Sü. l'de) ANKARA (Cumhuriyet Bu- rosu) — Adalet Bakanlığı'nın, anayasanın değiştirilmesi için başlattığı "taslak çalışması" ta- mamlandı. Bakan Oltan Sun- gurlu, Cumhurbaşkanı "nın go- rev ve yetkileri dahil anayasanın tümüyle gözden geçirilecegini ve yasalardaki değişikliğin, zorun- lu maddelerin de yeniden du- zenleneceğini soyledi. Yapılması düşunülen değişıkliklerin başın- da, 141, 142 ve 163. maddele- rin TCK'dan çıkanlmasının ya- nı sıra Meclis'teki idamlann ömurboyu hapse dönüştürulme- si, seçmen yaşının 18'e indıril- mesi, Dernekler ve Sendikalar Yasası'ndaki antidemokratik hükumlerin kaldırılması da bu- lunuyor. Sungurlu, Cumhur- başkanı Turgut Özal'ın talımat- ları doğrultusunda gerçekleşti- rilen çalışmanın onümuzdeki hafta Bakanlar Kurulu'na sunu- labıleceğini soyledi. Başbakan Yıldınm Akbulut da infaz yasasında yapılacak bir değişiklikle geniş kapsamlı bir tecil uygulamasına gidümesi için çalışmalar yapıldığım belirterek "Yargı ve emniyet mensuplanna yöoelik olanlar dışındaki suçla- n kapsayacak uygulama, yurtdı- şında bulunan 'kaçaklar" dahil herkes için geçerli olacak" dedi. Sungurlu tarafından ıkı aşa- malı olarak duşunulen bu çalış- mada, oncelıkle anayasa \e ya- fArkası Sa. 17, Su. 4'te) HASAN CEMAL Kazakistan'da işbirliğine yönelik üç anlaşma imzalayan Cumhurbaşkanı Özal, Azerbaycan'ın başkenti Bakü'ye geçti. Kazakistan Devlet Başkanı Nazarbayev, başta hammaddelerin değerlendirilmesi olmak üzere geniş işbirliği yapmak için görüş birliğine vardıklarını açıkladı. ALMA ATA / BAKÜ (AA) — Cumhurbaşkanı Turgut Özal dun Kazakistan'ın baş- kenti Alma Ata'da, Kazakis- tan'la Turkiye arasmda ikili ış- bırliğine ilişkin uç anlaşma im- zaladı. Özal cuma namazını Alma Ata'da kıldıktan sonra Azerbaycan'ın başkenti Baku'- ye geçti. Özal ve beraberındeki he> f et bugün Ankara'ya donu- yor. - Kazakistan'da imzalanan an- (Arkaa Sa. 17, Sü. l'de) Spor salonu inşaatı çöktü7 IŞÇI YARALANDI — Acıbadem Lisesi'nde yapımı süren kapalı spor salonu inşaaünın bir bölümünün çökmesi sonucu ikisi ağır 7 işçi yaralandı. lşçiler Haydarpaşa Numune Hastanesi'nde tedavi altına alındı. (Fotograf: Elsat Pala) 2 ölü, 8 yaralı Kahveye kurşiın, kulübe bomba Ankara Etlik'te bir kahvehane 4 kişi tarafından tarandı. Olayda biri polis iki kişi ölürken iki kişi de yaralandı. Saldınyı Dev-Sol ustlendi. Lstanbul Taksim'de bir gece kulübüne yerleştirilen bomba patladı. Biri ağır 6 kişi yaraJandı. Yaralılardan birinin patlama sonucu bir bacağı koptu 3. Sayfada Güreş'in emri Orduda dayak yasağı Genelkurmay Başkanı Güreş'in imzasıyla yayımlanan emirde, 'Astlara kötü muamele yapılması, küfür ve dövme olayları sadistliğin örneği olup psikolojik bir hastalıktır' denildi. 17. Sayfada MERKEZ BANKASI TESLİM OLDU Ekonomide OLAYLARIN ARDENDAKI GERÇEK TeraTİnin KefeleriBir siyasal iktidar olumlu ya da olumsuz işler yapabilir. En kötü siyasal iktidarlann bile övülecek uygulamaları vardır; tiimden kötü ya da iyi biryöne- tim bulmak çok güçtür. Bir iktıdan daha basından mahkûm etmek, önyargıiı ol- makla eşanlamh sayılabılır. ANAP iktidarımn 1983 seçim- lerinı kazanması bu köşede "de- mokrasiye açıüş" ve "sivilleşme yolunda bir adım" diye değer- lendirilmişti. Ne var ki başlangıçta iyi ni- yette, ama ıhliyath bir yaklaşım- la değerlendirdiğimiz ANAP, bekleneni verememiştir; demok- rasiye geçişi geciktirmek için elınden geleni yapmış, 12 Eylül asken yönetimınden sonra "re- jimin normaüeştirilmesi" yolun- da gerekli adımları zamanmda atamamıştır. Hiç kuskusuz 1980'ler bütün dunyada böyk yaşanan yıllar ol- du; dunyada ö'yle bir noktaya gelindı ki Kuveyt Emiri bile ül- kesinde demokrasiye açılısı ger- çekleştıreceğını uluslararası ka- muoyuna açıklamak zorunda kalıyor. Türkiye'de 1983'ten berı gide- rek kan kaybeden ve halk taba- nını yitıren yönetım de bu alan- da iç ve dış baskılar altmdadır. AS'AP'ın sıkıntısımn büyuk bö- * • • (Arkası Sa. 14. Su. l'de) BUGUN BİLİM TEKNİK YARIN DERGİ İ1İEIİK Ay'ave Mars'a yeikenii yansı Her cumartesi Cumhurtyet'le Her pazar Cufflhvriyet'te GOZLEM UĞUR MUMCU Bilardo.. Öncekı gece Fransız "7V-5 Europe" kanalında Kürtler ile ilgilı bir program yayımlandı. Evlerinde "kablolu yayın" yo- luyla Fransız yayınını izleyenler, ekranda, Türkiye'nin Do- ğu ve Güneydoğu yörelerıni de içine alan bir "Kürdistan" haritası önünde Kürt saz sanatçılarını, Kürt liderlerini ve Fransız yorumcuları gördüler. Programda, Bayan Mitterrand'ın Güneydoğu illerimizde (Arkaa Sa. 17, Su. 7'de)