Katalog

RALIK 1991 CUMHURİYET/17 ^KIŞLALTNIN KOMJĞU BEDRETTtN DAl.A N Demirelakıllandı\NAP'tn İstanbul Belediye Başkanı Bedretttn Dalan, şimdi DYP'nin İstanbul milletvekili. Tüm Deklentilerin tersine, ortakhükûmette görev almadı. Partisini kapatıp Demirel lle anlaşırken beklentileri neierdi? Aydınlar Ocağı kendisini niçin bir numaralı düşman saytyor? DYP'ii bakan Milli Eğitim'deki anti-laikyapıyı degiştırmezsetutumu neolacak? Belediyeciiik açıstndan İstanbul gerçekten de kaybedildi mi, yoksa hâlâ kurtanlabilir mi? "Kürtkökenli" bir Türkolarak Güneydoğu sorununu nasıl görüyor? Dalan, bu konulardaki görüşlerini yazanmız Prof. AhmetTanerKışlalı'ya anlattı. KtŞLAU: "Datan'ın kabi- nede >er almaması bizitn için çok önemliydi. Demi- rel kabinede yer vermeve- rek ne kadar tecrübeli olduğunu gosterdi." Bu sözler, Aydınlar Ocağı Başkanı Sayın Nevzat \ al- çıntaş'a ait. Nasıl yorum- luyorsunuz? DALAN: Sanıyorum, men- sup olduğu zihniyetin bir ıfadesı olarak bunu söyle- rnişür. Bıliyorsunuz onlar Turk-lslam sentezini savu- nuyorlar. Ben de bu kav- rama karşı çıkıyorum. Ashnda Turk-tslam sente- zine karşı çıkmak bir açı- dan mumkun değil; çunkü zaten var olan bir sentez. Bu, Turklerin Muslüman- lığı kabul etmekri ile bir- likte gerçekleşmış bir olgu. Ama ben şimdi ortaya boyle bir sentez tezi ile çı- kılmasından fevkalade kuşku duyuyorum. Suudı Arabistan destekli bir ye- ni ideolojiyi Turkiye'ye ge- tirmeye çahşvyorlar. Önce "Turk-lslam" diyecekler, sonra "tslam-Türk" diye- cekler. Arkasından da Turk'ü tamamen kaldmp Arap mılliyetçiliğini Turkiye'ye benimsetmeye çalışacaklar. Işin arkasındaki hadise bu. Ve genellikle de kulıur milliyetçi- liğini bümeyen birtakım kompleksli ınsanlar. Daha ziyade et- nik kökenJeri Turk olmayan insanlann birleştiğı bir fıkır akımı olarak Turkiye'de yürutulmek isteniyor. MŞLAU:Hukumettegörev alroanızdao niçinbu olcüde çekiniyor- lar? DALAM: Bunu ıdeolojilen açısmdankorkulacak bir şeyolarakgö- ruyorlar. Ben duşundüğunu açıkça söyleyen, satrançtaki gibi, ıkinciuçuncu hamleleri de onceden sezebilen bir insanım. Ola- yın nereye gideceğini görduğumu bildıklerı ıçm benden çekini- yorlar. KtŞLAU: AydınlarOcagıANAPdonemindeetkiliydi. Enazından yakın bir gecmişe kadar Sayın Demirel uzerinde deetkisi vardı. Aydınlar Ocağı'nın bu etkisini neye bağlı>orsunuz? DALAN: ANAP kurulurken Ozal, Aydınlar Ocağı'nın o zaman- ki başkanma kurucuolmasını teklif etmişti. Turgut Bey'in ikü- dar olacagına inanmadıklan için reddettiler. B12 iktidara geldıkten sonra da Özal onların çok etkisi altmda kaldı. Demı- rel'ıngeçmışte onlarlaarkadaşlıklan olmuşolabflır. Amaçoktec- rubelendi, artıksıyası gucünukımseyekuUandırttnayacakkadar akıllandıfcını sanıyorum. MŞLAU:OzalileAydtnlar Ocafı arasıadakiyakınhkta, Nakşiben- diliğin etkisi var mı? DALAN: AydınlarOcağı'ndatek bir tarikatyok. Hatta içlerinde tarikaisız olanlarda var. AmaÖzal'mNakşioldu|ubilinenbir şey. Tabıi belirli bir bakış açısında yakınlıkları bulunuyor. KIŞLAU:Siz seçimlerden az once, tstanbul Uselerindeki mudur- lerin coğunhığunun din egitimli kokenli okluklanna dikkati çek- miştiniz. Zamanın Milli Eğitim Bakanı Akyol da buna karşı çıkmıştı. Şimdikonunun izleyicisi olacak mısınız? DALAN: Akyolverdiğimrakamlaraıtırazetti, amaTurkiyegene- linde, MilliEğıtımörgutüiçmde köktendincibir yayûımınolma- dığım söyleyemez. Benhıçbir zaman ilahiyat ya da imam-hatip kökenlibir arkadaşınmudur olmasmakarşıdeğilım.Terslik,bir rengin diğer bütun renklere hâkım olmasmdadır. Türkıye'deki butunlisemüdürlerinınmatematik yada felsefeöğretmenlerin- den seçilmesi ne kadarsaçmaıse, ımam-haüp yada ilahiyat kö- kenli olması da o kadar saçmadır. Özellikle ANAP iküdarı devrinde, dengeleriaşırıbir şekıldezorlayan, köktendincibirya- yılımcıhğın olduğu inkâr edilemez. Yoksa bir ilahiyat mezunu, e|er birikimi müsait ise cumhurbaşkanı da olabilir. KtŞLAU:Demirel, MilliEğitim Bakanlıgı'nıSHP'yevermeroek- te niçinbu olçude direndi süee? DALAN: Bilemiyorum. Ama MilliEğitim, çok geniş tabana otu- ranbirkuruluş. Dokunduğunuzdaçok sesçıkabilir. SHPTilerge- Unce kökten satır vuruyorlar ve ortayı tutturamıyorlar. Ben İstanbul Belediye Başkanlığı'ndan aynldıktansonrayapılan kı- yımortada. Oysabeneskiden çalışanhıçbirkışıyideğıştirmemis- tim. Çalıştığımkadro, tamamenAhmetİs\'an'ın, AytekinKotü'in fi AMAP kurulurkenÖzal AydınlarOcağı'nın o zamanki başkanmakurucu olmasmıteklif etmişti. TurgutBey'in iktidar olacagınainanmadıklan için reddettiler. Biz iktidarageldikten sonra da Özal onların çok etkisi altmda kaldı. Demireringeçmişte onlarlaarkadaslıklan olmuşolabilir. Artıkçoktecrubelendi. AmaÖzal'm Makşi olduğubilinenbir şey.' recemuüuoldum. Beniktidaragelsemneyapardımdiyeyazsam, herhalde böyle yazardım. İnşallah uygulama da yazıldığı gıbi olur. KIŞLAU:Basıntstanbul'lailgiliolarakçokkaramsar. Sizceistan- bul hâlâkurtanlabilir mi? DALAN:Meşhuryangınlar gelipgeçmiş, ama İstanbulyokolma- mış. ŞimdideIstanbul'dabirtur yangınvar. Son ikibuçukyüda sadeceBoğaz'dakanunsuz40bineyakınkaçakyapıvegecekondu yapıldı. Gemıagırbir yaraalmıştır, ama batmaz, duzelır. Benbe- lediyebaşkanıolduğumdada durumumutsuzgörunuyordu. Ka- rım dahil, bana "İstanbul kurtulmaz, sen delı mısin" diyenleT çoktu. Oysabenbaşkanhğıkaybettiğım gunlerde, artıkkımse İs- tanbul içinkaramsar değildi. İersıne, dunyanın önemlibasvn or- ganlan,lstanburunyenidenparlamayabaşladığını>'azıyorlardı. Bir Yunangazetesibile, 1987yılında"tstanburagıdip görun, me- deniyet trenini bu kez kim kaçınyor anlarsınız" diye yazmışü. I989'dan9l'eneolduki, şimdi "îstanbulbatıyor" denuiyor. Ters gıdenbirşey varsa,banagörenedeniyonetimdir. Birdebunapa- ralel olarak, DoğuveGüneydoğu'dan göçu hukumethalletsin, İstanbulkurtulur. Açıksöyluyorum,biryıllıkbirçabaile tstan- bul 1989'dakı noktasına getınlebılir. KIŞLALI: GAP gerçekleştitinde, bolgeden goç durur mu? DALAN:GAPolayınıngoçuönemli olçudeazaltacağınainanmı- yorum. Dünyadatanma dayalı nufus oranı hızla azalıyor. Ame- rika'dayuzdeî.Almanya'dayuzdeSdolayjnda. Türkiyedehızla sanayileşen birulke. GAP isetarımadayalı birproje. GAP'ın ge- tirdiğiruzgârlabolgeninsanayıleşmesini sağlayabilirsek, ozaman sonuç alınz. Yoksa sulama ileyılda ıiçurun de alsamz, bolgeden dışarıya gene de göç olur. KIŞLAU:Sizashnda oyöreyiiyi tanıyorsunuz, Ve yaadnuyorsam Kurt kokenlisiniz? DALAN:Bengeriyedegil, ileriyedogrubakanbir insanım. öyleırk- çı kökenarayışıbanagöreyanlıştır. Turkiye'nmbirleştirıci, kul- tür milliyetçüiğine dayalı bır anlayışa ihtiyacı var. Kökenim Kürtmuş, Çerkesmiş, Lazmış hiç önemli değil. Ben gerçek bir Turk müliyetçisiyim. KIŞIAU:Sayınözal'm, damarlanndabirmikur daKttrtkanı ol- duğu yolundaki sözlerini de eleştırmiştiniz. DALAN: Kafatasçı, ırkçı şovenizme heT zaman karşıyım. Bunun bilimselbir dayanağı da yok. AUahinsanı yaratırken Kürtkanı, Turkkanı, Almankanı, Japonkanı diye ayırmamış. Agrubu, B grubu, sıfır grubu var. TurkmüUyetçiliğininbabası diyebilinen Zıya Gökalp, Diyarbakır'ın Lice kasabasında doğmuş olan bir Körttıir. Turkiye'de değişiketnikkökenden insanlar olabilir, ama bir Turk kulturu içindehepimizbir milletin değışik renkleriyiz. Burenkler zengitıhktir. Hangımizsafkan TurkyadaKurtoldu- ğumuzu ıddia edebiliriz? KIŞLAU: Sizce Güneydoğu sonınu nasıl çozulür? DALAN: Çarpıcı bir ornekverey>m. Beş sene ıçmdeHaüç'teveçev- resınde 622 fabrikayıktım. Oradaçalışan ışçısayısı 400bindi. İyi bir koordinasyonile bununyansmı " DoğuveGüneydoğu'dakionilegö- türmuş olsaydık, bugunku anarşi- ninyansıkalmazdı. Oulerdebugün voplasanız 50 fabrika çıkmaz. tn- sanlar köşeyesıkışmca, işsizkalvn- ca, ekmek parası kazanamaymca her türluyarüışa sapabüirler... PKK birKürtmilliyetçüiğihareketideğil, bir taşerondur. lhaleyi verenler dı- __«»______^^__— şanda.KünmilliyetçisvSaddam'la birlikolupda Kuzey Irak'takiKürt- lere saldınr mıl KIŞLALI:tstanbul'a donmek istiyorum. ParkOtelinşaatı uzerin- dekitarlışmalar >enidenguncelleşti. Orada 33kataizinverilme- sinibir "cinayet" olarak nitelendirenler var. DALAN:Ben Istanbul'da, belırlı noktalarda, çokyan yanaolma- mak şartıyla yuksek binalare izın verilmesinden yanayım. Al- manya da dahil, butun gelişmiş ulkelerde durum aynı. Yalnız Istanbul'datarihiyanmadayaboylebiryapılanmaiznivermeye- ceksıniz. Çunku oradatarıhı bınalardan, saraylardan, camiler- den oluşmuşbir siluetvar. Osiluetbozulmamalıdır. AmaBeyoğlu kısmında boyle bir durum yok. KIŞLAU:ParkOtel'inkonumu farklıdegilmi?Ön plandayeralan saraylan golgelemiyor mu? DALAN:ParkOtelüeDolmabahçeSarayıarasındaen az4km. me- safe var. Bunlan ben aşırı tutucu eleşüriler olarak göruyorum. Ama kule için değil de önundekibinaiçin yoğunluk biraz fazla olmuştur. Benbelediyebaşkanıikenmecüstendahayoğunbirya- pılanma geçiyordu, yarı yarıya azalttım. KIŞLAU: llk seçimlerde tstanbul Anakent Belediye Başkanlığı'- na yeniden ada> olmakta kararlı mısınız? DALAN: Ben böyle bir şey soylemedim. Katiyen olmam demiyo- rum,amadahaikibuçuksenesivar. Ogunünşartlanndaolmam gerekiyorsa, onu da olurum. Bengerekirsebelediye meclisiüye- liğibileyaparım. Kamuhizmetiaskerhğebenzemez. OrgeneraÛik yapmışolandahasonrakorgeneralolamazkuralı sivilyaşamda sozkonusudeğildir. Dostum i acquesChiracbaşbakanidi, şimdi Paris Belediye Başkanlığı yapıyor. Bu de buna alışmalıyız. KIŞLAU:Son birsoru. ANAP'ınyapısım en iyi tanıyanlararasın- dasınız. Eski partinizin uzun suren birmuhalefete dayanamaya- cağı iddiası mı dogru, yoksa ortak hukumetin guç koşullar sonucukaçınümazolarakytpronmasi)layenideniktidarolaca- eı iddiası mı? DALAN:80ihtilaliTurkiye'debuyukbirsiyasisıkıntıyarattı. Par- çalanmaonunürunudür. Ideolojik olarakbirbirininhemenhe- men aynıpartüerdoğdu. Bubolünmüşlükzamaniçindemutlaka kalkacak. Uzuncabir vadeiçindeTurkiye'nmsiyasi geleceğinde yalnızca 2.5 parti göruyorum. Birisi merkez sağ, diğerı merkez solkitlepartisi. Bır de radikalsağ partı. Doğrusuda budur. Bel- kibeşyılsonrayakalmadanda mecUsiçindebunauygunoluşum- lar ortaya çıkabilir. PİKN1K PIYALE M.4DRA 41989'dan 91'e ne olduki "İstanbulbatıyor" deniyor. Ters gidenbir şey varsabanagöre nedeniyonetimdir. Doğu veGüneydoğu'daki göçühükümethalletsin, İstanbul kurtulur. Beşsene içinde Haüç'te ve çevresinde 622 fabrikayıktım.' kadrosuydu. Belki MilliEğitim'de benzer bir tatbikat olur dıye ko'kulmuştur. KIŞLAU: MilliEğitim Bakanlığı'ndaki anti-laikkadrolaşma azbir detişiklikle surerse, bir DYP mılleivekili olarak tutumunuz ne oltr? DJLAN:Çağdaşhğın dışmataşan, zoradayalıtüm uygulamalara ka-şıyım. Zaten tslam dûunde de zorlarnayoktur. Çocuklarazor- la «ıralaruzerinde namazkıldırıhyorsa bunun karşısına çıkarız. B<kan DYP'lideolsa, babamın oğlu da olsatutumum bu olur. Ajıa SayınKoksalToptan fikirleriyle medenibir insan. Zanne- di"orumaşmlıklan MilliEğitim Bakanlığı bunyesindenelimine ecbcektir. KKLAU: Sizpartinizikapatıp DYP ile birieşirken, koşut olarak n«Ulepleriniz olduSayın Demirel'den? MLAN:Şahıslar uzerındedeğil, özellikle ilkeleruzerindedurduk. Bıgun buükelerinhayatageçirilmekteolduğunugörmektenson deece mutluyum. Sayın Demirel hukumet programmı Meclis kırsusunde savunurkensondereceçağdaşveilerifikirliydi. Oko- nışmanınhiçbiryerinde, benim eskipartimintemelilkeleriyleça- tışnayoktu. Dolayısıylabırleşmenintemelgereğiyerinegelmiştir. Bkıim şuya da bu görevde olmam teferruattır. KSLAU; tstediğiniz bakanlık olmadığı için gorev mi almama- yıterdh ettinist? DiLAN: tstediğim bir bakanlık yoktu benim. Basında benimle ULjli cıkan bakanhk haberlerinın hiçbirisi dogru değil. Ne îçişle- r î ne belediyeler, ne de Ulaştırraa Bakarüığı ıstedım. Saym Omirel'e sadece şunu söyledim: "Ben bir hizmet adamıyım, I-kkkari'dede olsahizmetederim". Amakurmay olarakçalışa- rrun. Hayatım boyunca hep icracı oldum. Doğrudan doğruya hırmet noktalarmdaçahşınm. KSLAU: Bireylem adamı, uygulama adamısınız. Sadece millet- vtüli olmak size vetecek mi? OLAN; Bakantayinedılir, milletvekiliiseruhsatı doğrudandoğ- n / a mıltetten alır. Koalisyon şartlanndandola>n, benimbiriki- ramı verebileceğim bır görev çıkmadı. Bugun çıkmadı, yarın telki de çk&r. WR\ftlI" Hukumet hakkında iyimser misiniz? •MJUI: Benim kafa yapım ne SHP kadar merkez solda, ne de MYP'ninîağ kanadı kadar sağda. Bu koalisyon aslında tam ta- •nnabenim kafama uygun. Ortakhkdeklarasyonundan son de- HIZL1 GAZETECİ NECDET ŞEN ÇİZGtLİK KÂMİL MASARACl GARFIELD JM DAV1S X { l 5İljyORÜ^A,Bİ-^ BLACKIE VHİİTE CARLOS TMLLOER\ESTO R.GAROA SEUAS İLE. SOfOBTASİ SASU , SIR.ARA VALEBIE ^ BU ADRES6 GOTCEK. - SİN BLACCıE BULUT BEBEK MJRAY çtFTçt TARtHTE BUGÜÎN MÜMTAZ ARIKAN 2 Arahk RENKLBR V£ SEURAT.. 1&S9'l>A BU6ÜN UNIU FJ&tfstZ GSSSAMt 6EOR.GBS SeüMAT(SOM') DOĞMUŞTV. GÜ- ZEL SANATlAR OKULUNU SU&EKU RESıM yAptAA BU 4GAOA,EUGİME CHEVGECJL'UN gEMK r£O. 'K/CELEMsfT/. Ğ Ç/K4&ICAN j TUI/ALE^Kr»Sfc" MASI F/K*/ OfJA ÇOK ÇE&C/' SELMtŞrİ. SSUKAT, TAMAMEN KENl>t BULUÇU OLAN HIKL£, TABLOLA&Mr KUÇÛK &ENK LAfZfrLA SOyAMArA 8ı4$Cj4M/Şrt.ÖRME6tM, YBÇIL IÇtM.SA K/A 8oyuyo£/>a. 6Ü $, g/K AKCM yA/eATM/Şrr- *SEO -EtAPRESYOM/ZM..