Katalog

CUMHURÎYET/2 OLAYLAR VE GÖRÜŞLER 8 KASIM 1991 Karadeniz Dış Ticaret ve Yatınnı Bankası Bu bakımdan Karadeniz Dış Ticaret ve Yatırım Bankası'nın en önemli işlevi, fon fazlası bulunan uluslararası piyasalardan bölge ihtiyaçlarının karşılanması için kapital celbetmek ve uzun vadeli kaynak sağlamak olacaktır. Dr. ŞÜKRÜ ELEKDAĞ Emekli Büyükelçi, Bilkent Üniversitesi Öğretim Görevlisi Ödemelerdeki zorluk ve tıkanıklıklann gi- derilmesi için Sovyetler Birliği ile iş yapan Türk fırmalan yeni yöntemlere başvurmakta- dırlar. Örneğin fırmalarımızın şirket bazında barter ilişkisi geliştirerek Sovyet tarafından alım gücü yaratmaya çalışmaları, bu yöntem- lerden biridir. Keza bu çerçevede, Türk iş çev- releri, Sovyet cumhuriyetleri ile ayn ayrı •clearing' sistemleri ve barter düzenlemeleri ya- pılması için hükümet düzeyinde girişimde bu- İunulmasını telkin etmektedirler. Aynca artık gaz anlaşmasmın bu haliyle yetersiz kalmaya başladığı, buna benzer daha kapsamlı bir sis- temin, ham petrol, taşkömürü ve demir cev- heri gibi diğer ham maddeleri de kapsayacak şekilde işletilmesi gerektiği üzerinde de durul- maktadır. Esasında, bu uygulamalar ve öneriler, Türkiye-Sovyetler Birliği ticaret ve yatmm iliş- kilerinin geliştirilmesine yararlı olacak nitelik- te yaratıcı yaklaşımlardır. Ancak ödeme tıka- nıkhklarına, yeterli, uzun vadeli ve kahcı çö- zümler getirmekten de uzaktırlar. Karşılaşılan bu sorunlara yegâne sağlıklı çözüm yolu, böl- gesel bir dış ticaret ve ödemeler bankasından geçmektedir. Bir Karadeniz Dış Ticaret ve Ya- tırım Bankası'nın (KDTYB) kurulması, yuka- nda işaret ettiğimiz ödeme dar boğazlarının aşılması ve taraflann süratle iş yapması ve iş yaratması olanağını yaratacaktır. Karadeniz Dış Ticaret ve Yatmm Bankası'nın yapısı ve özellikleri Şimdi böyle bir bankanın kurulmasıyla il- gili bazı tespitlerde bulunalım. Birincisi, Türk bankacılık sektörü son on yılda önemli bir gelişme kaydetmiş, yetenekli kadrolar yetiştirmiş, modern bankacılık yön- temlerini ve enstrümanlannı bünyesine aşıla- mış ve uluslararası piyasalara girmede başan göstermiştir. Türk bankacüığı, uluslararası pi- yasalarla bağlantı sağlamada Reuter, Telera- te ve Swift gibi teknolojik gelişmeleri uygula- maktadır. Aynca, birçok ticari bankamız da son yıllarda Türk-Sovyet ticaretinin gelişme- sinde kayda değer bir rol oynamışlardır. Bu bakımdan, ilk nazarda, KEtP çerçeve- sinde kurulacak bankanın, hiç olmazsa Türk- iye yönünden, özel sektör ağırhklı olabilece- ği hatıra gelebilir. Ancak ticari bankacılıkta temel faktörün 'kârhlık' (profıt maximisati- on) olduğu dikkate alındığı takdirde, ticari bankacılığın, tek başına, KElP çerçevesinde kendinden beklenen hizmetleri verebileceğini beklemek yanlış olacaktır. Kurulması öngö- rülen bankanın, 'kârhlık' amacının yanında 'yan getirilere' de ayıu önemi vermesi gereke- cektir. Diğer bir deyişle, söz konusu banka- nın, başansını, sadece ettiği kâr ile değil, ay- nı zamanda bölgede mevcut iş potansiyelini ne ölçüde harekete geçirdiği, ticaret ve yatınm- ları hangi boyutlarda teşvik ettiği ile ölçmesi gereklidir. tkinci önemli nokta, Türkiye'nin genelde ca- ri işlemleri açık veren ve yabancı sermaye kul- lammına büyük ölçülerde ihtiyaç duyan bir ül- ke olduğudur. Bu nedenle, Türk-Sovyet tica- retinin ve yatırımlannın gelişmesi için Türk Eximbank'ı yoluyla bir milyar doların üzerin- de fon tahsis edilmiş ve Türkiye kısıtlı olanak- larının sınırlarına erişmiştir. Bankanın en önemli işlevi Bu bakımdan Karadeniz Dış Ticaret ve Ya- tırım Bankası'nın en önemli işlevi, fon fazla- sı bulunan uluslararası piyasalardan bölge ih- tiyaçlannın karşılanması için kapital celbet- mek ve uzun vadeli kaynak sağlamak olacak- tır. Bu nedenle, bankanın dünyanın karşısına çok iyi ve inandırıcı bir ana sözleşme ve iş programı ile çıkması büyük önem taşımakta- dır. Bankanın, dış ticaret fınansmanında ye- tenekli, güvenilir ve deneyimli kadrolar kur- ması da bir o kadar önemlidir. Bankanın ana sözleşmesi ve iş programı Üzerinde dikkatle durulması gereken bir üçüncü nokta da Karadeniz Dış Ticaret ve Ya- tırım Bankası'nın, Dünya Bankası ve Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası ile aynı işlev ala- nına sahip veya rekabet halinde olacak bir ku- ruluş niteliğinde olduğu izleniminin kesinlik- le verilmemesidir. Böyle bir izlenimin yaratılması çok yanlış olur. Zira, Karadeniz ülkeleri büyük ortak enf- rastrüktür ve büyük çaph yatırım projelerini Dünya Bankası'na ve Avrupa İmar ve Kalkın- ma Bankası'na götürme olanağından kendi- lerini mahrum etmemelidirler. Bu nedenle Ka- radeniz bankasının daha başlangıçta iş prog- ramını buna göre düzenlemesinde yarar var- dır. (***) Diğer bir deyişle, Karadeniz işbirliği bölge- sinde ticaretin finansmanına ve kısa ve orta vadeli yatınmların desteklenmesine ağırhk vermelidir. Bu yönüyle, Karadeniz Dış Tica- ret ve Yatırım Bankası'nın çokuluslu bir exim- bank gibi işleyeceği söylenebilir. Bu hususu, Karadeniz bankasının sırf bir fonksiyonuna işaret etmek için belirttim. Yok- sa sözkonusu bankayı sadece bir edmbank ka- lıbına sokmak çok yanlış olur. Zira Karadeniz bankası, mal bazında yapı- lacak mübadelelere 'clearing house'luk yapa- cak, yabancı kaynaklardan köprü finansma- mnı sağlayacak ve en önemlisi de fon fazlası bulunan uluslararası piyasalardan sermaye ve uzun vadeli kaynak sağlamaya çalışacaktır. Burada işaret edilmesi gerekli bir nokta da KEtP'e üye olacak Türkiye dışındaki ülkele- rin halihazır yapılannın, bankanın özel kesim ağırhklı olmasına olanak vermediğidir. Bu ba- kımdan Karadeniz bankasının temelde kamu ağırhklı bir banka olması kaçınılmaz görün- mektedir. Buna rağmen Türkiye-Sovyetler Birliği ti- caretinin finansmanında kayda değer bir rol oynayan Akbank, Garanti Bankası, İş Bankası ve Yapı Kredi Bankası gibi ticari bankalanmı- zın, küçük hisselerle de olsa, Karadeniz ban- kasına katılmalarının sağlanması yararlı ola- caktır ^ Türkiye'nin önündeki tarihi fırsat Karadeniz Ekonomik İşbirliği Projesi, top- lumlann refahınırı, demokratik kurumlara ve kişisel girişim özgürlüğüne dayanan geniş ta- banlı bir ekonomik işbirliğine bağh olduğu- nun her zamandan çok daha iyi anlaşıldığı ye- ni dünya ortamına uygun düşmekte ve bun- dan güç kazanmaktadır. Proje, Türkiye'nin aktif dış politikasına da uyumlu bir örnektir. Karadeniz işbirliği, Türk- iye'nin dünya politik sahnesinde yerlerini al- maya başlayan Orta Asya'daki Türk kökenli cumhuriyetlerle derin ve zengin ekonomik ve kültürel ilişkiler geliştirmesi ve onların dün- ya ekonomisine acılıp kaynaşmalannı sağla- ması için en uygun zemini haarlayacaktır. Ke- za, bu proje, Türkiye'nin Balkan politikasına sağlam yeni bir boyut getirecektir. Karadeniz işbirliği, hiçbir şekilde, Türkiye1 nin Batı'ya ve Avrupa Topluluğu'na sırtını çe- virmesi anlamına gelmemektedir. Kısa bir süre önce, Dışişleri Bakanlığı'nın KEİP konusun- da düzenlemiş olduğu toplantıda, tanınmış bir işadamımızın "Karadeniz işbirliğinin gelişip başanh olması, Türkiye"ye Avrupa Ekonomik Topluluğu'nun kilidini açacak anahtarı sağlayacaktır" yolundaki sözleri, kimse tara- fından yadırganmadı. Bizim inancımız, projenin gerçekleşmesiy- le, belki de Türkiye Cumhuriyeti'nin son 50 yıllık hayatında ilk defa olarak, Türkiye'nin önderliğinde ve ondan kaynaklanan bir fıkir- le, bölgesel refaha olduğu kadar barış ve gü- venliğe de katkıda bulunacak bir uluslararası kurumun vücut bulacağıdır. Başlangıçta da belirttiğimiz üzere mümkün olduğu kadar erken kurulmasını temenni et- tiğimiz yeni hükümetimizin, Karadeniz işbir- liğine gündeminde öncelikli bir yer vereceği- ne ve projenin gecikmeden ortaya çıkanlması amacıyla gerekli girişimlere yöneleceğine ina- nıyoruz. Altını çizmek istediğimiz bir husus da Karadeniz Dış Ticaret ve Yatırım Banka- sı'nın kurulup işlevlerini etkili biçimde sürdür- mesinin, KEİP'in başansında önde gelen bir rol oynayacağıdır. (•••) Bu hususlan ve temel işlevlerini dikkate alarak KE- tP'i ilk ileri surdüğümde, bankanın isminin 'Karadeniz Uluslararası Ticaret ve ödemeler Bankası' olmasını öner- miştim. VEFAT Kemah'ın Tanköyü'nden, Çanakkale Gazisi Mustafa Tan ile Tımısılı Fetiye Tan'ın oğulları, merhum Ali ve İlhan Tan'ın ağabeyi, merhume Zeynep Tan'ın eşi, Emine, Mustafa ve Tahsin'in amcaları, Cevat Özer ile Mete Oskay'ın kayınpederleri, Gülçin Oskay, Fatma Özer, Abdullah Tan ile Ahmet Tan'ın babalan MEHMET TANgeçirdiği kalp krizi sonucu yaşama gözlerini yumdu. Cenazesi bugün Sultanahmet Camii'nde kılınacak öğle namazından sonra Topkapı Mezarlığı'nda toprağa verilecektir. AİLESİ Not: Çiçek yerine Türk Eğitim Vakfı'na bağışta bulunulmasını dileriz. Prof. VAHİT TURHAN'ı Öğrencileri ve dostlan anıyor. 8 Kasım Cuma akşamı Baltalimanı Üniversiteliler Yeri Bilgi için: Tel: 572 96 65 ARADABIR PROF. DR. METİN HEPER Bilkent Üniversitesi Koalisyonda Geçmişin Dersleri Bu yazıda 20 Ekim 1991 genel seçimlerinden sonra nastl bir koalisyon kurulmalı ve kurulan koalisyonun uzun ömürlü olabilmesi için geçmiş koalisyon deneyimlerimizden ne gibi dersler alabiliriz konuları üzerinde durmak istiyorum. Türkiye bugün yine önemli iç ve dış gailelerle karşı karşı- ya. Hükümetler realist politikalar taklp etmeli ve söz konusu politikaları etkin bir biçimde uygulayabilmeli. Politikaları en az ütopik boyutlar taşıyan siyasal partilerin ANAP ve DYP olduğunu düşünüyorum. Gerçi DYP seçim propagandalarj sırasında ölçüsüz vaatlerde bulunuyor izlenimi verdi. Ancak uygulamada çok daha realist yaklaşım benimseyeceği tah- min edilebilir. Türkiye'de hükümetler politikalannı beli.ierken. ülkenin bir- lik ve beraberliği, ekonomik büyüme, sosyal adalet ve çağ- daşlaşma ölçütlerini belli bir denge içinde göz önünde tut- mak zorundadırlar. Bu dengeyi DYP ve yeni bünyesi ile ANAP'ın ve DSP'nin diğer partilere oranla daha başanh bir biçimde tutturabileceklerini düşünüyorum. Özellikle bugün siyasal parti yapımız ılımlı çok parti siste- mi görüntüsü veriyor: Partiier arasında ideolojik kutuplaşma yüksek değil ve sistem karsıtı partiier çok oy toplamamış du- rumda. Bu tür siyasal parti yapısına en uygun düşen koalis- yon biçimi özellikle ekonomi politikaları birbirlerine yakın par- tilerden oluşan koalisyonlardır. Konuya bu açıdan bakınca da akla ANAP-DYP koalisyonu geliyor. Burada göz önünde tutmamız gereken bir başka husus de- mokrasimizin geleceğidir. TÜSİAO tarafından yaptırılan ya- kın tarihli bir araştırma gösterdi ki halkın ancak yüzde 49.7'si siyasal kurumlarımıza güven duyarken yüzde 91.4'ü orduya güven duymakta. Bu durumda başanh bir koalisyon döne- mine ihtiyaç kendiliğinden ortaya çıkıyor. Böyle bir dönem st- yasal kurumlanmızın, özellikle siyasal partilerimizin halk na- zarındaki prestijini yükseltecektir. Uzun ömürlü olacak ve aynı zamanda realist ve etkin politikalar üretecek koalisyon ANAP- DYP koalisyonu olabilir. Parti disiplini hayli zayıflamış görü- nen SHP bu konuda iyi bir namzet değildir. Bu defa başanh bir koalisyon döneminden geçmemiz için geçmişten ne gibi dersler alabiliriz? Geçmişte bazı koalis- yonlar dış (ordu) baskı ile kurulmuştur. Örneğin 1961 yılında böyle kurulan 1. İnönü hükümeti devam edegelen yüksek tan- siyon dolayısıyla başanh olamamıştır. Geçmişte kısa vadeli politik hesaplar ile karşıt görüşlü partilerle pazarlığa oturul- muş, bazı partilerin koalisyonlara katılmalannı önlemek, mev- cut koalisyonları bir arada tutabilmek, ideolojik kutuplaşma- yı arttırmak stratejisi izlenmiştir. Bazı koalisyon ortakları, iş- birlikçi rekabetçi yaklaşımlar arasındaki dengeyi tutturama- mışlar, haddinden fazla rekabetçi (partizan) tutumlar benim- semişlerdir. Koalisyonlann devamına yardımcı olacak bazı di- ğer stratejiler de göz ardı edilmiştir; örneğin hükümet politi- kalannı ve partiier arası ilişkileri gözden geçirmek için za- man zaman yapılması gerekli toplantılar yapılmamış, koalis- yon başbakanlan genellikle arabulucu rolü oynamamışlardır. Hem ülkemizin karşı karşıya bulunduğu ciddi sorunlan re- alist ve etkin politikalarla çözecek hem de demokrasimizin daha da pekiştirilmesini sağlayacak başanh bir koalisyon hü- kümeti dönemine ihtiyacımız var. Kurulacak hükümetin eş- yanın tabiatına aykırı bir niteliği otmaması, başanh bir biçimde kurulması ve devam ettirilmesi için geçmişten dersalınması gerekiyor. T.C. TAVAS ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ Sayı: 1989/416 Davacı Mehmet Hıçkıran tarafından davab Dündar özkantarcı aley- hine açılan alacak davasının mahkememizde yapılan açık duruşması sırasında: Davacı tarafından davalı aleyhine 2.321.250— TL alacağın yasal faizi ile birlikte tahsili için dava açıldığı, davalı Dündar Özkantarcı- nın adresinin meçhul olduğundan adına çıkarılan davetiyenin tebliğ edilememesi nedeniyle ilan yoluyla tebligat yapılmasına karar veril- diğinden duruşma günü olan 27.11.1991 gunu saat 9.0O'da mahkeme- mizde hazır bulunması veya kendisini bir vekil ile temsil ettirmesi, aksi takdirde yokluğunda duruşma yapılıp karar verilebileceği husu- su ilan olunur. 15.3.1991 Basın: 50061 AKTİF BANKACILIK Toplu paraya ihtiyacmızvar mı? 20 milyon liraya kadar " r " ihtiyacınızı karşılar mıT Mesele yok! Ferdi Kredi alabilirsiniz! Yapı Kredi'den, her türlü ihtiyacınız için 2 milyon liradan 20 milyon liraya kadar Ferdi Kredi alabilirsiniz. Bulaşık makinesi, buzdolabı, çamaşır makinesi, fırın, mobilya, elektrik süpürgesi, bilgisayar, halı, yer döşemesi, perde, yeni mutfak ya da banyo yapımı, televizyon, video, müzik seti için mi toplu paraya ihtiyacınız var?.. Yoksa düğün, balayı, tatil, seyahat, doğum, yakacak, kat kaloriferi, klima ya da çocuğunuzun okul taksitleri için mi?.. Yapı Kredi'den aklınıza gelen her türlü ihtiyacınız için Ferdi Kredi alabilirsiniz. Yapı Kredi, Ferdi Kredi'nizin tamamını bir kerede ve nakit olarak verir... Böylece elinize toplu para geçer, harcamalannızda peşin para avantajından yararlanırsmız. Aldığınız Ferdi Kredi'yi, Yapı Kredi'ye ister 3 ayda, ister 6 ayda, ister 9 ayda. ister 12 ayda aylık taksitlerle, kolayca geri ödersiniz. Gelin Yapı Kredi'ye. Ferdi Kredi'nizi alınî.. İhtiyaçlannızı hemen karşılayın!.. Beklemeden! Siz de "Yapı Kredi İmkânlar Dünyası"nda y a ş a m a y a b a ş l a y ı n . F e r d i K r e d i r a h a t l ı ğ ı n ı y a ş a y ı n ! YAPrCKREDi "hizmette sınır yoktur" Rkret TOKSÖZ K 0 N U 5 M k C Mehmet METİNER Gazeteo Vazar (Mıllı Gazetel. Prot. Dr. Ersin KALAYCIOĞLU Boğazıçı Umversıtesı 9 Kasım 1991 Cumartesi Saat: 15.00 Mülkıyttıler Lokılı Kunjçfşme Td 157 4*34-35 EtkinlikltTimiı. ResUunM vc Loluliaırı Htrkcst Açıkur SATIUK Amavutköy'de, sanatçılara atölye de olabilecek deniz gören mini bahçe katı. Ttl: 165 81 28 ve 157 79 85-86 Yayınevine hızlı dizgı yapabilen MACINTOSH OPEEATÖRÜ aranıyor. 510 11 05 Banş imparatorluğunun Aimanya'da kjjrulabHeceğini dûşönebilir misiniz? N f l IçkK Evrensel Yaşam e.V. 10/4 87 VVûrzburg, Postf 5643 GERMANY ATKASAHAF KJtaplannız, plakJannız alınır. 3M75 57 NURBULUM Gravür (Özgün Baskı) Sergisi 'Şiinel Kazdar' Açıhs Koktcyl: 8 Kasım Cuma 18.00-20.00 Senp Süresi: 11-29 Kasım 1991 AKBANK Şafktnbakkal Sarua Galensi Bağdat Cad. 322/C Ermköy BABAM NURULLAH AE4Ç Meral Tolluoglu 8.000 lira (KDV içinde) Çağdaş Yayınlan Türkocağı Cad. 39-41 Cağaloğlu-tstanbul Ödencli gönderilmez. Askeri kimliğirni kaybettim. Hükümsüzdür. NAZENTE ÖNEL GİZ KOKAN SUSKUNLUK Mehmet Başaran 10.000 tira (KDV içinde) Çağdaş Yayınlan Türkocağı Cad. 39-41 Cağaloğlu-tstanbul YOLKESENIRMAK Hıfzı V. Velidedeoğlu 4. bası 15.000 lira (KDV içinde) Çağdaş Yayınlan Türkocağı Cad. 39-41 Cağatoğlu-lstanbul KÖY ENSTİTÜLERİ VE ÖTESİ Mahmut Makal 8.000 lira (KDV içinde) Çağdaş Yayınlan Türkocağı Cad. 39-41 Cağaloğlu-tstanbul KEMAIİZMİN DRAMI Vedat Nedim Tör 2. bası 8.000 lira (KDV içinde) Çağdaş Yayınlan Türkocağı Cad. 39-41 Cağaloğlu-tstanbul