Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
~= *~2£ 22 EKİM 1991 HABERLER CUMHURİYET/3
SECM '91
Özalp 'son'
dedi
• ANKARA (UBA) — 36
yıllık siyasi yaşamıru, erken
genel seçimde aday olmayıp
noktalayan Türk siyasetinin
"Haydar Ağa"sı, ANAP
Niğde Milletvekili Haydar
özalp, politikaya veda
ederken Özal ailesini ve
Cumhurbaşkanı Özal'ı ağır
şekilde suçladı. "Sayuv
özal, bakanları bir köşeye
iterek, atadığı müsteşarlar,
genel müdürler ve açığa
imzası alınan
kararnamelerle devleti
yürütme sevdasına düştü"
dedi.
'Milliyetçilik
kutuplaştı'
• İSTANBUL (ANKA) —
Sosyalist Parti Genel
Başkanı Doğu Perinçek,
seçim sonuçlannı
değerlendirirken RP, MÇP
ve IDP ortaküğıyla
oluşturulan Türk
milliyetçiliğinin ve SHP-
HEP ortaklığıyla
oluşturulan Kürt
milliyetçiliğinin
kutuplaşarak oy patlaması
yarattığını, bu
kutuplaşmanın ileride ağır
sonuçlar yaratacağını ileri
sûrdü. Perinçek, ANKA'ya
yaptığı açıklamada,
seçimlerin vicdan ile
gönüller arasında
oluşturulan duvarlann
etkinliğini gösterdiğini
söyledi. Perinçek, SP
olarak 10-15 misli
büyüdüklerini ancak
beklentilerinin altında oy
aldıklannı dile getirerek,
"Bu seçimlerde kutuplaşan
milliyetçi akımlar oy
patlaması yarattılar" dedi.
Menderes
siyasete
dönecek
• ANKARA (UBA) —
Aydın Menderes, 1987
referandumundan sonra
çekildiği siyasete yeniden
dönebileceğini açıkladı.
Aydın Menderes, yaptığı
açıklamada, genel seçimler
öncesinde siyasi partilerden
çok sayıda teklif aldığını
ancak bunları kabul
etmediğini ifade ederek
şunları söyledi: "Bugün
yeni bir dönem başlıyor. Bu
yeni dönemin benim için
ayrı özel bir manası var. O
da şudur. 1987
referandumda siyasi
haklanmız bize iade
edildikten sonra da siyasete
dönmeme karanmın
yapılacak erken veya
vaktinde ilk genel seçimlere
kadar devam edeceğini
ifade etmiştim. Allaha çok
şükür bu sözümü tuttum.
Bugün Türkiye'de genel
seçim yapılmıştır. Bu bir
manada benim vermiş
olduğum sözün de süresini
doldumuş olması demektir.
Bugün kapım siyasete yan
açıkür. Siyasete
dönmeyebilirim de siyasete
dönebilirim de."
GenelBaşkan tnönü: Önce hükumet, sonra iç hesaplaşma
SHP'de kritik günlerÜMİT ASLANBAY
ANKARA —
SHP'nin seçimler-
den üçüncü parti
olarak çıkmasıyla
bırlikte, parti için-
de "kritik gimler" başladı. Par-
ti içi muhalefeti oluşturan geçen
kurultayın genel başkan adayı
Dcniz Baykal yanlılan, Genel
Başkan Erdal Inonıi'nün "ken-
diliğjnden partinin başından
cekümesiııi" isterken, olağanus-
tü kurultayın da hazırlıklarına
giriştiler. Deniz Baykal, sonuca
.üzülecek ya da sevinecek du-
rumda olmadıklannı, seçimin
genel merkezde tartışılacağını
söyledi. SHP yönetimi ise parti
içi hesaplaşmadan önce yeni hü-
kümet ve koalisyon sorunlanrun
çözülmesi gerektiğini düşünü-
yor ve DYP ile koalisyon ortak-
lığına sıcak bakıyor.
Alınan bilgilere göre Baykal
dün parti içinde kendisini des-
tekleyen önde gelen adlara "en
kısa zamanda Ankara'da bir
araya gelrne" çağnsında bulun-
du. Baykal'ın da bugün Anka-
ra'ya geleceği, büyük olasılıkla
arkadaşlanyla birlikte bir değer-
lendirme toplantısı yapacağı
sağlanan bilgiler arasında.
Cumhuriyet muhabirinin aldığı
bilgilere göre, Baykal ve yan-
daşlan, genel merkez yönetimi-
nin DYP ile olası bir koalisyo-
na sıcak bakmasına karşın, bu
tür bir ortaklığm partiye zarar
vereceği görüşundeler. Baykal'-
ın "sıkınüJı" olabileceğini dü-
şündüğü bu tür bir ortaklığa gir-
mekten yana olmadığı, bunun
yerine muhalefette kalarak bu
arada parti içi sorunlan da ola-
ğanüstü kurultay süzgecinden
geçirerek çözme eğiliminde ol-
duğu öne sürülüyor.
Bu arada Antalya'da bulunan
Deniz Baykal, "Sonuca üzüle-
cek veya sevinecek durumda de-
ğiliz. Partimiz oy kajbetmiştir.
Bunun sonuçlan genel merkez-
de tartışılır, sonra açıklama >a-
Secimden 3. parti olarak çıkan SHP'de tnönü'ye karşı kımıldanışlar şimdiden başladı. tnönü, iç
hesaplaşmadan önce hükümet kurulmasını ve koalisyonun halledilmesini istiyor.
pdır. Şu anda bir degeriendinne
yapmak istemiyorum" dedi.
Antalya'da Deniz Mahalle-
si'ndeki evinde görüştümüz
Baykal, Antalya sonuçlannın
başanlı olmasının genel üzüntü-
yü hafifletmeye yetmediğini
söyledi ve "Şu anda bunun tar-
tışmasına girip şu snçlu, hata
şurada demek yanlış olur. Ay-
nca Antalya milletvekili adayı
olarak bunun degerlendirmesi-
ni yapmak bana düşmez. Hiç-
bir şey soylemek istemiyorum"
diye konuştu.
"Koalisyon" konusunda da
konuşmak istemediğini söyle-
yen, evine gelen Antalya parti
yöneticileri ile parti binasına gi-
den Deniz Baykal, yeniden mil-
letvekili olması nedeniyle 2. sı-
radaki Faik Altun ile birlikte
kutlamaları kabul etti. Baykal,
burada üzüntülerini dile getiren
partililere "Merak etmeyin bir
çıkış bulunur" karşılığını verdi.
SHP tüzüğüne göre genel
başkanlığın boşalması haJinde
genel sekreterin 7 gün içindeki
çağnsıyla 15 gün içinde olağa-
nüstü kurultay toplanabiliyor.
Aynı şekilde delegelerin beşte
birinin isteğiyle olağanüstü
kongre toplanabiliyor.
SHP yönetiminin ise DSP'nin
Meclis'e girmesini göz önüne
alarak olası bir erken seçime
güçlü girebilmek amaayla koa-
lisyon ortaklığına "önyargdı bir
biçimde evet ya da hayır" de-
meyeceği, değerlendireceği be-
lirtüiyor. Bu kesim, DYP'nin
Refah Partisi ile bir koalisyona
girmesini daha uzak bir ihtimal
olarak değerlendirirken, parti
içi muhalefetin "koalisyona
hayır" görüşüne "Buna parti
medisi karar verir" yaklaşunı-
nı ortaya koyuyor.
Genel Başkan tnönU'nün hü-
kttmetin kurulması ve olası ko-
alisyon denklemleri çözülmeden
"Partinin başından
cekiliyorum" gibi bir açıklama
yapmasımn, "zaten taktik ola-
rak yanlış olacagı" genel mer-
kez yönetimine yakın bazı ad-
larca öne sürülürken buna kar-
şın "Kendiliginden çekilmesi,
parti içinde uynmlıı bir hava y a-
ratır. Yeniden bir çekişme ve iç
hesaplaşma ortamı olmaz" gö-
rüşü öne sürülüyor.
Cumhurbaşkanlığı
meselesi
Parti içi muhalefetin "koalis-
yon yarar getirmez" görüşü
"Sıkıntı yaratır, yıpranr ve parti
tabanına kabul ettirilmesi zor"
biçiminde gerekçelendirilirken
koalisyonun ancak "Cumhur-
başkanı Özal'ı indirme koşn-
hıyla" gerekçe bulabileceğine
işaret ediliyor. Parti içi muha-
lefete göre "Cumhurbaşkanı
özal'ı yerinden indirmeyecek
bir koalisyon fiili olarak
SHP'ye de yarar getinneye-
cek." Genel merkez yönetimi
ise seçim sonrası siyasi oluşum-
lara muhalefette ya da iktidar
ortağı olarak katkı vermek,
anayasa değişikliği için yeterli
çoğunluk olmasa da özal'ı Çan-
kaya'dan indinnek ve DYP'yi
de bu noktada zorlamak yanlı-
sı gözüküyor. Ancak bütün bu
sorunlar birkaç gün içinde top-
lanacak MYK'da ve gelişmele-
re bağlı olarak toplanması bek-
lenen parti meclisinde detayh bir
biçimde tartışılarak SHP yöne-
timince bir ölçüde çözülecek.
Inönü: DYP'nin davranışını bekliyoruz
ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) —
SHP Genel Başkanı Erdal Inönü, par-
tisinin DYP ile koalisyona girerek ikti-
dar ortağı olması veya muhalefette kal-
ması konusunda, DYP'nin davranışını
beklediklerini söyledi. Hükumet kunı-
lurken nasıl bir yol çizüeceğine DYP'nin
karar vereceğini bildiren Inönü, "Geliş-
meleri izleyeceğiz. Bu gelişmelere katkı
yapmaya hazır olduğumuzu herkes
bilsin" dedi. SHP'nin oy kaybuıa uğra-
ması nedeniyle istifa etmeyeceğini belir-
ten tnönü, seçimi kaybetmiş lider değil,
seçimi kazanmamış liderlerden birisi ol-
duğunu vurguladı. Inönu, "Şu anda
önümüzdeki görevleri yapmak isteyen
bir insan durumundayım" diye konuş-
tu. Inönü, SHP'nin önünde bekleyen so-
runun, yeni Meclis'in ortaya çıkmasın-
da, muhalefet veya iktidar ortağı olarak
yerini alması olduğunu kaydetti.
Inönü, dün genel merkezde düzenle-
diği basın toplantısmda SHP'nin bekle-
diği sonucu alamadığını belirterek hiç
kimsenin karamsar olmamasını, demok-
rasi içinde çözümler bulunacağını söy-
ledi. Parti örgütünün ve tüm adaylann,
seçim kampanyası sırasında büyük gay-
ret gösterdiklerini bildiren tnönü, şu de-
ğerlendirmeyi yaptı:
"Sonucun bekledigimizden aşağı ol-
ması, kimseye hayal kınkkgı getirmeme-
li. Seçimden maksat, halkımızın istedi-.
ginin, milli iradenin ortaya çıkması. Mil-
li iradenin nasıl ortaya çıkacağı önceden
bflmmiyor. Hepimiz en biıyuk iyi niyetle
çözümkrimizi, önerilerimizi getiriyoruz.
Sonunda vatandaş karar veriyor. Bu ka-
rann hayırlı olmasını diliyorum. Hayırlı
olacağını da göriiyorum. Milli iradenin
gösterdiği yolda, demokratik çöziimle-
ri bulmak hepimize düşen bir görevdir."
Seçimden DYP'nin birinci parti ola-
rak çıktığına dikkat çeken Inönü, "Do-
layısıyla şimdi bekknilen, onlann nasıl
bir hükumet kunüacağı konusunda bir
davranısa girmeleri, o zaman ancak, bi-
zim ne olacağımız da belli olur. Ama
hiçbir karamsarlık olmamalı. Seçimin
sonucu, herkese belli bir yol gösterecek.
Ülkemizin bekleyen sorunlan
meydanda" dedi.
tnönü, daha sonra gazetecilerin sorula-
rına şu yanıtları verdi:
— DYP ile bir temas oldu mu?
. İNÖNÜ — Hayır. Kimseyle bir temas.
olmadı.
— SHP ve DYP'nin kampanya sıra-
sındaki sloganlanndan biri, 21 ekimde
Cumhnrbaşkam Turgut Özal'ı indir-
mekti. Şimdi sayısal çoğunluk olarak
DYP, SHP ve RP ittifala görünüyor.
Bunun içinde olur musunuz?
tNÖNÜ — Böyle bir itdfak görünmü-
yor. Bana kimse böyle bir şeyden bah-
setmedi.
— HEP milletvekillerinin SHP'den
aynlacağı yolunda haberler var.
tNÖNÜ — Ben böyle haber almadım.
— DYP veya ANAP ile bir koalisyo-
na hazır mısınız?
İNÖNÜ — Bu soruyu birinci partiye
sormanız gerekir. Birinci parti tek başı-
na iktidar veya koalisyon için harekete
geçecek, bütün diğer partüer davranış-
larını ona göre belirleyecekler.
— Bu sonuç, partinizin yönetici kad-
rosunda degişiklige neden olabilir mi?
tNÖNÜ — Partimizin kendi iç mese-
Ielerini, partimizin kendisi konuşacak-
tır. Şimdi mesele bu sonuç karşısında
hükümetin kurulması.
— Olaganiistn kurnltayı toplanüya
ça|ırmanız söz konusu olabilir mi?
INÖNÜ — önümüzdeki mesele, ül-
kenin bir an evvel bekleyen sorunlara çö-
ztim getirecek bir hukümet kurabilme-
si.
— DYP'den gdcbUecek koalisyon
önerisine nasd bakarsınız?
tNÖNÜ — öneri gelmiş değil. Gelme-
yen öneri üzerinde konuşuhnaz.
SHP'de kalacakîar m? MJ"a ecüp grup mu kuracaklar?
HEP'te görüş ayrılığı
DSP Genel Başkanı Ecevit, seçim sonuçlannı değerlendirirken, "DSP'nin bu seçimlerde 7 değil,
40 kadar milletvekilliği oiacakü" diye konuştu.
Eoevity seçim sonu^anm değeHendirdi:
Tesellim Meclisle gîrmekANKARA (Cumhuriyet Bü-
rosu) — Partisinin yüzde 10'luk
ülke barajmı aşmasıyla Zongul-
dak 1. bölgeden 11 yıl sonra ye-
niden milletvekili olan DSP li-
deri Büknt Ecevit, seçim sonuç-
lanna sevinmediğini söyledi.
Ecevit, "Demokratik sol ve sos-
yal demokrat oylann toplamı
yüzde 32'nin altında kalırken,
sagcı partilerin oy toplamı yüz-
de 68'i butanaktadır. Bu çok acı
bir durumdur. DSP insafsızca
engellenmeseydi, böyle bir du-
rumla karşılaşdamazdı" dedi.
Seçim sonuçlannı yazılı bir
açıklamayla değerlendiren Ece-
vit, seçim sistemini ve kampan-
ya sırasmda basırun ve kamuo-
yunun partisine karşı aldığı tavn
eleştirdi. Yurürlükteki seçim sis-
teminin ne kadar adaletsiz oldu-
ğunun DSP'nin aldığı oylarla
kazandığı milletvekili sayısı ara-
sındaki uçurumdan belli oldu-
ğunu anlatan Ecevit, "DSP, oy-
lann yüzde 10'undan çogunu
kazandığı halde, milletvekillik-
lerinin ancak yaklaşık yüzde
1.5'ini kazanabihniştir. Eğer
Türkiye'de normal bir nispi
temsil sistemi bulunsaydı, DSP
bu seçimlerde 7 değil, 40 kadar
miüetvekilliği oiacakü" dedi.
Seçim kampanyasına başlar-
ken partisinin bir hayli şanslı
durumda bulunduğunu, bunun
adayhk başvurulanrun yoğunlu-
ğundan da anlaşıldığını belirten
DSP lideri Ecevit, seçimlerden
iyi sonuç ahnabileceğinin anla-
şıhnası sonrasında basının ve
kamuoyu yoklamalanrun kendi-
lerine karşı yoğun bir kampan-
ya açtığını savundu. "Bir mu-
balefet partisine karşı böylesine
yoğun bir kampanya şimdiye
dek görülmemişti" diyen Ece-
vit, şunları söyledi:
"Bu kampanyada, SHP ile
onu kayıran çevreler, DSP'ye
verilecek oylar ziyan olur iddi-
asını ısrarla işlediler. Bu kam-
panya gerek kararsızlar ara-
sındaki, gerek sağcı partilerin
tabanındaki demokratik sol eği-
limli seçmenler üzerinde caydı-
ncı bir etken oldu, onlann
DSP'ye yönelmesini büyük öl-
çüde önledi. Ama bunun
SHP'ye de bir yaran olmadı.
DSP'ye gelebilecek yeni oylann
önü kesildiği halde, SHP oyla-
nnda büyük düşüş oldu."
"SHP'nin, HEP'le seçim itti-
fakına gitmemiş oisaydı, oylan
ve milletvekili sayısımn RP'nin-
kinin altına düşebfleceginr de
savunan Ecevit, SHP'nin bir
yandan halkın sosyal demokra-
siye güvenini sarsıp hızla oy yi-
tirdiğini bir yandan da DSP'nin
büyümesini engellediğini söyledi.
Ecevit, "SHP'nin bu seçimler-
deki oy kaybı 1989'a göre yak-
laşık 8 puanı bulmaktadır. Bu-
nun pek azı DSP'ye gelmiştir"
dedi.
İç Poliüka Servisi— SHP'nin
HEP'le ittifak ynptığs. kentlerde,
seçilen milletvekillerinden 20'si
HEP'li, 4'u ise SHP'li. SHP yö-
netiminin, HEP'li milletvekille-
rinin istifa ederek ayn grup kur-
ma çahşmasına girişmeleri ha-
linde güç durumda kalacağı öne
sürülüyor.
tttifakın, ne zamana kadar,
nasıl süreceği henüz kesinlik ka-
zanmamasına karşın, bu soru-
nun HEP içinde de uzun süren
tartışmalara yol açacağı samlı-
yor. Diyarbakır'dan seçilen
HEP eski Genel Başkanı Fehmi
Işıklar henuz SHP'den aynlmayı
düşUnmediklerini belirtirken,
HEP Genel Sekreter Yardımcısı
Ahmet Karataş 20 milletvekili-
nin SHP'den ayrılacağını
söyledi.
Fehmi Işıklar, birleşme sua-
sında "tki partinin tabanı bilir"
denildiğini, halen bu görüşün
muhafaza edildiğini belirterek
"Acelemiz yok degerlendirece-
ğiz" dedi. Seçimlerde SHP'nin
üçüncü parti olmasını sürpriz
olarak niteleyen Işıklar, "Halkı-
mızın vereceği karara saygılıyız,
ama verdiği karann sonucuna
da halkımız katlanmak
zorundadır" diye konuştu.
HEP Genel Sekreter Yardım-
ası Ahmet Karataş ise 20 HEP'li
milletvekilinin SHP'den istifa
edeceklerini açıklarken, 30 ka-
sun günü yapacaklan olağanüs-
tü kongrede, Işıklar'ın yeniden
genel başkanlığa seçileceğini de
sözlerine ekledi. Karataş "Birim
SHP'de kalmamız ancak
SHP'nin HEP gibi düşünmesiy-
le mümkün olur" dedi.
SHP Diyarbakır listesinden
seçime giren ve kazanan HEP-
li Hatip Dicle ve Sedat Yurttaş
ise kesin sonuçlar belli olana ka-
dar degeriendinne yapmayacak-
lannı söylediler.
Siirt SHP listesinden tercihle
birinci sırada seçilen Avukat Zü-
beyir Aydar da ayrılma konu-
sunda karar vermek için bir top-
lantı yapacaklannı belirtti.
Mardin'den parlamentoya gir-
meye hak kazanan HEP kuru-
culanndan Ahmet Türk ise
SHP'den aynlmanın şimdüik
yanlış olacağım açıkladı. Türk,
aynlmanın değerlendirmesini
daha sonra yapacaklannı belir-
terek, "Şu anda bizim üstünde
durduğumuz şey, Türkiye'de si-
vil ve demokratik bir düzenin
gelişmesi için mücadde vermek-
tir" dedi.
Istaııbul^ım
33'ü ANAP'ıntç Politika Servisi — tstan-
bul'da seçim sonuçlan, 4 ve 6.
bölge dışında kesinleşti. Bu so-
nuçlara göre ANAP toplam 50
milletvekilliğinden 33'ünü ka-
zandı. DYP 7, SHP 5 milletve-
kili çıkanrken, DSP 3, RP de 2
adayını parlamentoya gönderdi.
lstanburda, 4. ve 6. seçim
çevrelerindeki sonuçlara itiraz-
lar nedeniyle bazı sandıklann
yeniden sayıma alınması bu böl-
gelerdeki milletvekiü dağıümı-
nın kesinleşmemesine neden ol-
du. 4. bölgede 80 sandığın sa-
yımı sonucu, buradaki dağıh-
mın değişebileceği beUrtiliyor.
' SHP, İstanbul genelindeki se-
çim çevrelerinden sadece 1. ve
3. bölgelerde yüzde 20'lik barajı
aşabildi. 9. bölgede de yüzde
20'yi geçti. Ancak çevre barajı-
nın yüzde 25 olması ve hiçbir
partinin bu barajı aşamayışı,
SHP'ye bir milletvekili kazan-
dırdı. Bu arada SHP'liler 7. böl-
gedeki bazı sandıklara itiraz et-
tiler. SHP'nin SUivri ilçesinde-
ki oylannın yanlışlıkla eksik sa-
yıldığı, itiraz sonucu 700 oy da-
ha fazla aldığının anlaşıldığı be-
lirtildi.
Bu gelişmelerden ve gümrük
kapılanndaki oylann dağüımm-
dan soııra, SHP'nin "kıl payı"
baraj altında gözüktüğü, bu
bölgede bir milletvekili çıkarma
ışığı doğduğu belirtiliyor. Bu
durumda, DYP'den Coşkun
Kırca'nın secilmesi ise tehlikeye
giriyor. SHP, 1. bölgeden ve 3.
bölgeden 2'şer, 9. bölgeden ise
1 milletvekili çıkarabildi.
ANAP ise bütün bölgelerde
birinci parti oldu. Sadece 9. böl-
gede yüzde 25'lik barajı aşama-
dı. Ancak baraj aşabüen parti
olmadığı için buradan da bir
milletvekili aldı.
ANAP'ın milktvekili çıkardı-
ğı seçim çevreleri şöyle: 1. böl-
ge 3, 2. bölge 4, 3. bölge 4, 4.
bölge 4, 5. bölge 6, 6. bölge 4,
7. bölge 3, 8. bölge 5 ve 9. böl-
ge 1.
DYPde 1., 2., 4. ve 7. böl-
gelerde barajı aşarak toplam 7
milletvekili çıkarmaya hak ka-
zandı. DYP, 2., 4. ve 7. bölge-
lerden 2'şer, 1. bölgeden de 1
milletvekili cıkardı.
DSP ise en yüksek oyu 6. böl-
gede aldı. DSP, bu bölgede 80
bin civarında oy alırken,
SHP'ye 30 bin oy fark attı.
DSP, 6. bölgeden 2 milletvekili
çıkarabildi. 7. bölgede de bara-
jı geçen DSP, tstanbul genelin-
de toplam 3 milletvekilliği elde
etti.
RP de sadece 6. bölgede ba-
rajı aşabildi.
DUNYADA BUGÜN
ALtSİRMEN
YeniDönemve Olasılıklan..
Hemen hemen 35 yıldır seçimleri yakından izliyorum.
Seçim günleri ve özellikle geceleri çalkantılı olur, sandık-
lar açılıp oylar sayıldıkça yüzlec ya güler ya da asıiır. Evdeki
hesabın çarşıya uyup uymadığı görülmeye başlanır.
Günün ilk ışıklarına doğru yatarlar, karmakarışık bir uyku-
dan sonra uyandıklarında yeni dönemin hesapiarını yapar,
olasılıklannı düşünmeye koyulurlar.
İktidanavucunun içinde görenın demeçleri ileyenikçıkan-
lann yenilgiyi açıklama biçimleri birbirine karışır.
Bu karışıklık içinde, soğukkanlılığı koruyup geleceğin hangi
olasılıklan içerdığini, sağduyunun hangi yolları gösterdiğini
görebilmek gerek.
1991 seçiminin galibi kimdir sorusunun yanıtı kolaydır.
Seçimin tartışmasız galibi, birinci parti olan DYP ve onun
lideri Süleyman Demirel'dir.
Ya yenilenler?
Oy oranlanna ve çıkan milletvekili sayılanna bakarsanız ye-
nilgede birinci sırayı SHP alıyor. 2.5 yıl önceki yerel seçim-
lerden birinci parti olarak çıkan SHP, kısa sürede üçüncü parti
durumuna düşmüştür.
Bu geiişmenin ana nedeni, SHP yönetiminin bir yandan
kendi iç çekişmeleriyle, bir yandan son seçimde sosyal de-
mokrat oylan bölme işlevıni çok güzel yerine getirmiş olan
Bülerrt Ecevit ile bir yandan da ister iktidarın kaynaklarını tır-
panlamış olmasından, ister kendi beceriksizlıklerinin ürünü
olsun, SHP'nin belediyelerin başarısızlıklarının doğurduğu
hoşnutsuzlukla uğraşmak zorunda kalmış olmasıdır.
Bu arada, sol oylan bölme işlevıni yerine getiren Ecevit'in
tek basarısı da bu oyunda kazanmasıdır. Yoksa DSP barajı
0.6'lık bir kılpayı farkla aşmış, Meclis'e çok az milletvekili so-
kabilmiştir.
Bunun başan mı, başansızlık mı olduğunu tüm sosyaf de-
mokratlar sogukkanlı bir biçimde düşünürken, aynı zaman-
da toplam sol oylardaki düşüşü de göz önünde bulundumvalı
ve bu düsüşün nedenleri üzerinde kafa yormalıdırlar.
Ama olayın bu yönüne bakarken bir gerçeği de gözden
uzak tutmamak gerek.
Gerçekte, 20 Ekim 1991 seçiminin büyük mağlubu, %
20'lerde bir oy oranı ile Türkıye'yi yönetmek, azınlık iktidarı-
nı sûrdürmek isteyen ANAP'tır. '
ANAP'ın oyunu bozulmuştur.
ANAP'ın 'mesut' görüntüsü, iki televizyonun desteği, darp-
hanenin fazla mesaisi, ulufe dağıtır gibi saçılan olanaklara
karşın ne iktidarı koruyabilmiş ne de birinci parti olabilmiş-
tir.
Bu durum da, sosyal demokratlann nicel yenilgilerini, ni-
tel olarak yengiye donüştürme olanağını doğurmuştur. SHP,
bugün iktidar ortağı olma olanağına kavuşmuş bulunuyor.
20 Ekim 1991 seçimleri sonrasında oluşan partamento arit-
metiği, hepsi Süleyman Bey'in başkanhğında, üç olasıhğı or-
taya çıkarmış bulunuyor.
Bunlardan bırincisi, DYP'nin ANAP ile koalisyon yapma-
sıdır.
Böyle bir birliktelik olabilir mi?
"Eğer ANAP sırtından Özal kamburunu atarsa neden ol-
masın?" diye düşünülebilir.
Ama ANAP o kamburu sırtından atabilir mi?
Atsa bile Süleyman Bey, seçim meydanlanndaki bunca va-
adinden sonra ANAP ile bütünleşip onun mirasını da sarıip-
lenirse, itibar kazanır mı, yoksa yrtirir mi?
ANAP-DYP koalisyonu Süleyman Bey'e basbakanlık kol-
tuğunu verse bıle, geleceği Mesut Bey'e vermiş olmaz mı?
Tüm bu sorular bile tşadamları tarafından istenmesine kar-
şın yukarıdaki olasılığın gerçekleşmesinin çok kolay olma-
dığını gösteriyor.
Peki, ikinci olasılık olan DYP-Refah-MÇP işbirliği kolay mı-
dır?
Eski MC'lerin yenilenmesi olacak olan böyle bir koalisyo-
nun nelere yol açacağını herhalde Süleyman Bey de bilmek-
tedir.
Erbakan ve Türkeş ile işbirliği geçmişte Süleyman Bey'e
bir seçim yenikjisiyle bir askeri darbe getirmedi mi?
Herhalde Süleyman Bey, Türkiye'nin parlamentosunu iş-
letecek, bütçesini devlet bütçesi halıne getirecek, yasalannı
düzenleyecek, boylelikle daha sağlıklı ortamda, daha sağ-
lam ve dürüst bir seçim yasası ile yeni seçimlere gidebile-
cek ve yapısal bozuklukların bir bölümüne el atacak bir koa-
lisyonu gözardı ederek, yukarıdaki olasılıklarasarılırsa, geç-
mişinden ders almamış olacaktır.
Sağlıklı çözümleri getirebılecek demokrasi platformunu
oluşturabilmek için, Süleyman Bey'in önünde hepsi yeni bir
MC anlamını taşıyacak sağ ortaklıklar yerine, geniş tabanı
kapsayacak ve demokratik uzlaşmayı sağlayacak olasılık ola-
rak, SHP ile koalisyon duruyor.
SHP'nin genel başkanı böyle bir gelişmeye kapalı olma-
dıklannı seçimin hemen sonrasında belli etmiştir. SHP için
en akılcı yol da budur.
Her şeyden önce MC dönemlerinin hortlamasının önlen-
mesi gerekir.
öte yandan demokrasinin önündeki engellerin kaldınlması,
devietin parlamentosu, yasaları, yasaması, bütçesi ve yürüt-
mesiyle devlet niteliğine kavuşturulması için katkıda bulun-
mak SHP'nin boynunun borcu, seçim vaadi değil mıydi?
Ayrıca, nicel kaybın, iktidar ortağı olarak nıtel kazanca dö-
nüştürülmesinın yolu da SHP için bu koalisyon değil midir?
Ama bu demokratik uziaşmanın sağlanmasının önünde de
bazı engeller vardır. Her şeyden önce, kimi iç ve dış çevreler
bu platformu istemiyorlar. ANAP'ı iktidar veya iktidar ortağı
olarak görmek isteyenler, bu olasıhğı tümüyle dışlayacak so-
nucu önlemek için Sayın Ecevit'e başanyla yerine getirdiği
sol oylan bölme görevini yüklediler.
Ecevit, bu rolü başanyla yerine getirdi.
Ama yine de, istenen sonuç tümüyle elde edilemedi.
Şimdi bu sonucu elde etmek için, bir yandan Süleyman
Bey'in tabanını MC'lere yönettecek baskılar yürürlüğe kona-
cak, öte yandan da SHP içinde çalkantı ve iktidar boşluğu
yaratılıp Süleyman Bey'in karşısında SHP muhatap olmak-
tan çıkarılarak, yeni MC oluşturabılecek güçler bırakılmaya
çalışılacaktır.
Bakalım SHP örgütü, MC'leri yeniden yaratma oyununa
düşüp bu zincirin son halkası olmayı kabul ederek kaos ya-
ratma girişimine dalacak mı?
ÇeCeceğinize Hişfen OÇpnıdarda
Seçiminize S&ygı 'Dnyar
15 ÜŞİLİK TV-VTDEaAUDlO DONANIMLISINFURDA
>• GENEL İNGİLİZCE
> ÖZEL AMAÇLAR İÇİN İNGİLİZCE (Tıp-Ticari-Teknik vb)
> ULUSLARARASI GEÇERLİLİKTEKİ
PET-CFC-TOEFL v© CPE sınavlanna hazıriama
> ÜNİVERSİTE ADAYLARINI İNGİLİZCE BÖLÛMLERİNE
HAZIRLAMA
> ORTAOKUL ve LİSE ÖĞRENCİLERİNE İNGİLİZCE
PROGRAMLAR
ÖDÜL!
ÖĞRETECEĞİMİZ İNGİLİZCEDİR.
2. Devre Programlarınuz için kayıllar devam ediyor.
ANTİK İNGİLİZCE DİL KURSLARI
IstanbulCad. Kırmızışebboy Sok. No10 BAKIRKÖY
Tal: 572 18 44 • 572 18 60