Katalog

Cumhuriyet Sahıbı: Cumhunyet Matbaacılık ve Gazetecılık Turk Anonım Şırketı adına Berin Nadi • Murahhas Üye: Kmine Uşaklıgil 0 Cenel Yayın Muduru: Hasan Cemal, Yazı Işleri Müduru: Okay Goaensin 0 Haber Merkezı Muduru Yalçın Bayer, Sa>fa Duzeni Yönetmenr Ali Acar 0 Temsılaler: ANKARA: Ahmel Tan, fZMIR Hikmet Çetinkaya, ADANA. Çetin Yigenoğlu iç Polıtıka Ctlal Başlaagıç, İstanbul Haberlen Şemrç KalkM, Ekonomı Mcnl Tuner, Dış Haberler Ergıın Balcı, Iş-Sendıka. Şakran Krtcnri, kultur Cclal L'sltr, Eğılım Gencat Ş»lan, Vurl Haberlen Secdrl Dofan, Spor Danışmanı AMuikadlr ^uıriman. Oızı Yazılar Keırm Çalışkan, Araj'ırmj Şahin Alp». Duzellme. Abdullah Yazıcı • Koordınatör: Ahnct Korulssn 0 Malı Işler Erol Krkııt 0 Muhasebe Bulenl Ytntr 0 Bmçe-Planlama Sngı Osnunbeşeoglu 0 Reklam Aj^e Tonuı 0 ldare Huseıin Gurer 0 Işletme Ondcr Celik 0 Bılgı-lşlem: Nail tnal 0 Personcl Stvgi Bostancıoglu Yayın Kurulu Bajkan tlhan Selçuk. Okta> Akbal. Yalcııı Ba>er. Hasan Cemal. Hikmel Çelioka)!. Oka> Gonensin, Lgar Mumcu, Ali Sırmen, Abnel Tan Basan ve }Û*C/L Cumhurıyeî Maıbaacıhk \« Gazetecilık T.A Ş. Turkocagı Cad. 39,41 Cagaloğıu 34334 İ,ı PK 246 Isıanbul Tel 512 05 05 (20 hat), Telex: 22246, Fax- (1) 526 60 "2 0 Burolar Ankıra: Zıya GökaJp Blv. lnk;lap S No: I9'4. Tel 133 I! 4M7, Telex 42344, Fax (4) 133 05 65 0 tınrir H. Ziya Blv. 1352 S 2 3, Tel 13 12 30, Teien 52359, Fax (51) 19 53 60 0 Adana: İnönu Cad. 119 S No- 1 k.at 1, Tel 19 37 52 |4 hat). Telex. 62155, Fax pi) 19 25 if TAKVİM: 22 EKİM 1991 Imsak: 4.50 Guneş: 6.15 Oğle: 11.54 Ikindi: 14.52 Akşam: 17.22 Yatsı: 18.41 DIŞ DÜNYADA TÜRKİYE SEÇİMLERİ Batı'nın gözü, Refah atağındatslamcıların snrprizi: Batı dünyası Türkiye'deki seçimleri değerlendirirken, ANAP iktidarının sona ermesi ve îslamcı milliyetçi ittifakın patlamasına geniş yerverdi. Haber Merkezi — Erken ge- nel seçimler Batı dünyasında büyük bir ilgiyle izlendi. Bazı ülkelerde seçim sonuçları "RP'nin zaferi" olarak nitele- nirken Amerikan "The New York Times" gazetesi, seçim sonuçlarının nedeniyle Cum- hurbaşkanı Turgul Özal'ın 8 yılhk yönetiminin ve Türkiye'- nin bu süre içinde ABD ile ya- kınlaşmasının tehlikeye düştü- ğünii kaydetti. tngiltere Edip Öyıneıı'in haberine gö- re Ingiliz gazeteleri dün DYP ile hangi parti arasında koalis- yon yapılacağı sorusunu gün- deme getirdiler. Times, "DYP ik arasındaki ideolojik benzer- lik nedeniyle ANAP'la koalis- yooa gitmesi zordur. Aynca ANAP'ın Cumhurbaşkanı Özal'ı gözden çıkarması gerekir" diye yazdı. Indepen- dent gazetesi SHP içindeki "Radikal Kürtçü kanat ' ge- rekçesiyle bir DYP-SHP koa- lisyonunun güçluğüne değine- rek, "Demirel için dertli 1970'lerdeki sonınlu ortağı isUmcı-miIliyetçileıie birleş- mek cazip görünebilir" dedi. Bu arada Times gazetesi, RP'nin performansıyla ilgili olarak, "seçimlerin gerçek galibi" diye yazdı. ABD Washington'dan Ufuk Gül- LE MONDE Ozal enflasyona yenildi MİNE G.SAULNIER PARİS — Fransa'nın önde gelen gazetesi Le Monde, 22 ekim tarihli sayısında hem baş- yaasını, hem de uçüncü sayfa- sını altı sütun üzerinden Türki- ye'deki genel seçimlere ayırdı. Le Monde'un imzasız başyazı- sı. "Türkiye'de Ceza Oylama- s " başlığını taşıyor ve ANAP'- ın yenglisi, tümüyle cumhur- başkanı Tnrgnt Özal ile özdeş- leştiriliyor. Turgut Özal'ın Gorbaçov ile ayru yazgıyı pay- laştığına dikkat çekilen yazıda. özetle şöyle denilmekte: "özal'ın hiç de olumsuz sayı- lamayacak devlet ve ekonomi politikası, ülkeye istikrar ka- zandırdı ve dafaa açık bir eko- nomiye yöneltti. Körfez savaşı sarasında Baü nezdinde savgın- lık kazandı ve guvenilir bir partner olduğunu kamtladı. Bugünkü yenilgisini buyıik öl- çöde sosyal adaict konusunda- ki aldırmazlığına ve iktidara gelirken aşagı çekecegine söz verdiği enflasyonun %70'e ür- manmasına borçlu." Yine başyazıda, önümüzde- ki yülarda Türkiye'nin en bü- yûk sorununun Kürt sorunu ve PKK olduğu belirtiliyor. Tur- gut özal'ın Kürt sorununa ilk kez ve bütün öteki liderlerden daha sağlıklı yakJaştığına dik- kat çekiliyor. demir'in haberine göre seçim- lerin ortava çıkardığı tablo, ABD'de özal'ın siyasi gelece- ği konusunda karamsarlık ya- rattı. Dün ABD yönetiminin Türkiye'yle ilgili birimlerinde tek konuşulan konu "Özal dö- neminin sonu" idi. Bu arada Washington Post gazetesi ge- rek Demirel gerekse İnönü'nün partisinin ANAP'ın Batı yan- İısı çizgisi ve serbest piyasa an- layışından fazla farklı düşün- mediğini vurguladı. Şebnem Atiyas'ın New York'tan bildirdiğine göre ABD'de seçim sonuçlanyla il- gili ilk değerlendirmelerde Cumhurbaşkanı özal'ın akıbe- tı sorgulanıyor. The New York Times gazetesinde dun yayım- lanan bir haber-analizde ilk se- çim sonuçlan nedeniyle Cum- hurbaşkanı özal'ın sekiz yıllık yönetimini ve Türkiye'nin bu süre içinde ABD'yle yakınlaş- masının tehlikeye duştüğünu kaydetti. Almanya DUek Zaptçıoglu'nun Ber- lin'den bildirdiğine göre Alman hukumeti, seçimlerden DYP'nin birinci parti olarak çıkmasım surpriz olarak karşı- lamadı. Ancak şimdi bütun gözler Denıirel'in hangi partiy- le koalisyona gireceğine çevril- di. "Büyük koalisyon" Alman- ya'da geleneksel olarak, "Zor zamanlarda politika yapabü- mek için en iyi çözüm" olarak görülüyor. Alman hükümet kaynaklanndan edinilen bilgi- ye göre Almanya, bir Demirel- İnönü koalisyonuyla Türkiye'- de anayasa değişikliğinden eko- nomiye ve insan haklanna ka- dar çeşitli reformların gerçek- leşmesini memnunlukla karşı- layacak. İtalya Nflgün Cerrahoğlu'nun ha- berine göre seçimleri "Demi- rel'in zaferi" başlığıyla veren İtalyan Corriera Della Sera ga- zetesi, seçim sonuçlannı "Ü1- ke, geriye dönme tehlikesiyle karşı karşıya" diye değerlendir- di. Demirel'i "Bol keseden va- at dağıtan, demagog, Peronist popülist bir lider" olarak na- tımlayan Corriera Della Sera, "Partisi ve kendisi çevresinde çok güçlü bir patronaj sistemi kurmuş olan baba, olanaksız seyler vaat ederek insanlann düşlerini oksuyor" dedi. Yunanistan Stelyo Berberakis'in Atina'- dan bildirdiğine göre genelde "Türkiye'de tslam Partisi ka- zançlı çıkü" gibi yorumlar ya- pan gazeteler aynca "Tiirkiye'- de siyasi istikrarsızlığın dogdu- gu" görüşünde birleştiler. Türkiye'deki seçimleri, Türk- Yunan ilişkileri ve Kıbrıs priz- masından da gören Yunan ga- zeteleri, Türkiye'de kurulacak olası bir koalisyon hükümeti- nin iki ülke arasındaki ilişkile- ri uzun süre "askıya alacagın- dan" söz ettiler. Eleftherotypia gazetesi, "Türkiye'de istikrar- sızlık döaemi - İslam atağa kalkü " başhğını kullandı. ANKARA^DA DİPLOMATLAR NE DİYOR? 'Muhafazakâr rüzgâr estf SEMÎH İDtZ ANKARA — Seçim sonuç- lannı en yakından izleyenler arasında yer alan Ankara'daki yabana diplomatlar, ilk değer- İendirmelerini, partilerin kişisel basanlan veya başansızlıklan üzerinde değil, "muhafazakâr partilerin kolektif güçlerini ar- tırmış olmalan" üzerinde yap- tılar. Sosyal demokratlann "i&- tenen göriintüyii veremedik- lerini" kaydeden diplomatlar, dünyada esen "muhafazakflr rüzgâriann" da Turk seçimlerin- de yansımasını bulduğunu ifade ettiler. Refah Partisi'nin "oy patlamasının" ise Batıh diplo- matlan sanıldığı gibi endişelen- dirmediği gözlendi. Bu konu- daki görüslerüıi bildiren bir diplomat, "Bana sadece Refah degfl, bir ittifak olarak bakmak taznn. Böyle degeriendiriJdifin- de geçmiş yülardakinden çok farklı bir oran çıkmıyor ortava. Yani başansu degUier, ama çok bttyiik bir başan da sayılmaz" dedi. Seçim sonuçları konusunda "Törkiye ile ilişkilerimizi etkilemez" türünden yaklaşım- lann ötesine gitmekten kaçınan Ortadoğulu ve Doğulu diplo- matlann aksine, fıkirlerini bil- dirmekten kaçmmayan Batılı diplomatlann çeşitli konularda- ki bazı eörüşleri şöyle: SHP-HEP işbirligi: Bu ittifak Guneydoğu'da SHP'ye ne ka- dar oy sağladıysa, başka yerler- de ve belki de buna orantılı ola- rak oy kaybettirdi. "Yeni tnuhafazakârlann" DSP'ye kaymasına yol açtı. Ama SHP'nin sorunu sadece bu de- ğildi. "Makyaj" ne olursa ol- sun, halkın bu partinin görünü- münden ikna olmadığı ortaya çıktı. Yakm gelecek, sosyal de- mokratlar için ciddi bir "buna- lım dönemini" getirecek. İç siyaselte bunalım: Seçim- le ortaya çıkan karmaşık gö- rüntü, en kısa zamanda makul bir çözüme kavuşturulamadığı takdirde iç siyasetteki bunalım büyüyecek. Bunun getireceği "dümensizlik" de ekonomik bunalımın buyümesine yol aça- cak. Ancak ülkenin önünde ekonomi ile eşdeğer önemde di- ğer sorunlar da var. ömeğin Güneydoğu ve terör. Siyasipartilenk birçok aday lercM q/ sortucu ön suularu geçip Medis'e ginü Tereihle sıçra> aıılarMalatya'da Yusuf Bozkurt Özal, tercihler yuzünden az bir farkla Meclis'e girdi. SHP Denizli'den Adnan Keskin, tereihle parlamento kapısından girdi. ANAP adayı Adnan Kahveci, 50 bine yakın tercih oyuyla ilk sıraya geçti. Tokat'ta SHP listesinin ilk iki sırasındaki milletvekilleri, tercih yapan 3. ve 4. sıradaki adaylara yerlerini bıraktılar. İç Politika Servisi — Seçim sonuçlannda ilk saptamalara göre bazı adaylar tercih kulan- dırarak listelerin ilk sıralanna gelerek parlamento yolunu aç- tılar. Adaylar, o bölgede parti- sinin aldığı oylann en az yüzde 15'ini alarak milletvekili oldu- lar. tstanbul'da 3. bölgede Adnan Kabveci, Cavit Kavak'ın önüne, ANAP oylarının yüzde 60'ı ka- dar aldığı tercih oyuyla geçti. 6. bölgenin 7. sırasında bulunan Gaziosmanpaşa ,.eski Belediye Başkanı Sabri Öztiirk, tmren Aykut'un önüne geçerek millet- vekili oldu. 9. bölgede liste başı olan Seyit Ali Güneş düşerek, 2. sırada Ibrahim Giirsoy liste ba- şına geçti. Tercih kullanan aday- lardan Güneş 7 bin 500, Beyza- de özkahraman 7.400 oy alır- ken, Gürsoy 7.640 tercih sağladı. Denizli'de 2. sıradaki SHP adayı Adnan Keskin tereihle parlamento kapısını açtı. Koca- eli 2. bölgede DYP ikinci sıra adayı Hakan A>an, tercih yapın- ca rnületvekih Alaettin Kurt liste dışı kaldı. Manisa 2. bölgede Sii- mer Oral, tercihler yuzünden 3. sıraya düşmesine karşın parla- mentoya girdi. Adana 2. bölge- ÇORLU^DA 8. SIRADAN 1. SIRAYA FIRLAYAN DYP ADAYEVIN SÜRPRİZİ "ifenikanh-delikanlı 'paüadı'ÇORLU (Cumhuriyet) — Hasan Peker, 31 yaşında bir "delikanlı- yenikanb." DYP Tekirdağ listesinin son sırasından birinci sıraya oturdu, oturduğu gibi de DYP'ye tam 4 milletvekilliği getirdi. Bu, DYP'nin Tekirdağ'da oeklemediğj bir sonuçtu. Çünkü, sol oylar 1983 ve 87'de şunlan söylüyor: "Televizyona 210, basına 160 milyon ödedim. Bir de DYP Genel Merkezi'ne adaylık için 10 milyon verdim. Emin olun söylendigi gibi an, yağ dagıtmadım." Çorlu'nun il olacağı konusunda Yılmaz ve Demirel'in vaatleTİ Peker'i öne çıkarmış. "Eger ben bu tercihi Tekirdağ'da hep öndeydi. Iri yarı bir genç yapraasaydım. il olacak Çoıin'nun Hasan Peker. Henüz 31 yaşında. Oturakh ve tutarh bir tavır içinde konuşuyor: "Çabşarak bo yere geldik. Şerefimizi, namusumnzu, kişiligimizi ortaya koyduk. Gece gündüz çaiıştık. Her yere gittim. tasanlar beni sevdiler ki terciblerini kullandılar. tnsan seli oluştu. Korkunç bir sempati, alaka, coskn dogdn" diyor. Hasan Peker, DYP'ye gençlik yıllarında üye olduğunu, politikayı pek bilmediğini, ancak bir ay içinde çok şeyler milletvekili olmayacaktı." tktisat fakültesini bitirdikten sonra işinin başına geçmiş, yeğenlerinin desteğiyle şirketin yönetim kurulu başkanı olmuş. Türkıye'nin en önemli un ihracatçısı sayıhyor Peker. Şişb'de işhanı inşaatı yaptırdığını söylüyor. Bir yerde zengınligini ima edenlere, "Ben borsayı, arsayı iyi bilirim. Ama Körfez krizinden beri oynamıyorum" diye takılıyor. 16 bin tercih kullanan Çorlululara, Çerkezköylülere ve Saraylılara candan teşekkür ederken, HASAN PEKER — Çorlulu DYP adayı lis- teyi tereihle altüst ederek en aittan en iiste fu-- ladı ve partisini de suriikledi. öğrendiğini söylüyor. Trakya'nın ünlü ve zengin ailelerinden Pekerler'in oğlu. bir mesaj da veriyor: Pekerler'Ln Çorlu'da un, ghkoz ve "Ben miithiş seylerin adamıyım. nişasta fabrikalan var. Hizmet ve beceri benim işimdir. Seçim kampanyasında milyarlar Ankara'>-a gidince Sıileyman Bey'den harcadığı yolundaki iddialar üzerine bakanlık isteyeceğim." den DYP milletvekili adayı Veli Andaç Durak, tereihle milletve- kili oldu. Malatya'da, Özal'ın kardeşi milletvekili Yusuf Boz- kurt Özal, 1. sıradan 3. sıraya düşmesine rağmen, az bir fark- la milletvekilliğini yakalayabıldi. Bıırdur ve Muglada DYP aday- lan tercihlerle sıralamalannı de- ğiştirdiler, ancak TBMM üyeli- ğini yakaladılar. Ankara 2. böl- gede milletvekili Mehmet Sağ- dıç, tereihle 3. sıradan ilk sıraya yerleşince, Yaşar Okuyan'ı liste dışı bıraktı. Aga Ceylan'ın da- madı olan Sağdıç'ın tercih için yoğun TV ve basın reklamı yap- tıği biliniyor. Ankara 1. bölge 3. sıradaki ANAP adayı Yiicel Şeçkiner tercih yapınca Erkan Tapan'ı saf dışı bıraktı. Eskişe- hir'de ANAP adayı olan Hiise- yin Aksoy, 3. sıradan tereihle bi- rinci sıraya atlayınca. fsmet Ok- Uy gerilere düştü ve parlamen- toya giremedi. Konya 3. bölge ve Aksaray 1. sıra adayları, tercih nedeniyle milletvekili seçileme- diler. Bartın'da DSP 1. sıra ada- yı, tercih yapan Hasan Akyol'a yerini bıraktı. Hakkari ANAP- ta Evliya Parlak, tercih yapan 2. sıradaki Esat Canan'a yerini bıraktı. Tokat'ta SHP listesinin ilk iki sırasındaki milletvekilleri Kâzım Özey ve Kenan Süzer'in yerleri- ne, 3. ve 4. sıradaki adaylar Gü- ler tleri ve Şahin Llusoy tereih- le çıktılar. Edime'de DYP'nin 1. sıra adayı Ümran Akkan, 2. sı- radaki aday Şerif Ercan'ın ter- cihiyle milletvekilliğiru kaybetti. Diyarbakır 1. bölgede SHP'nin 4. sırasında bulunan HEP kökenli avukat Sedat Yurttaş, 30 bin dok.yındaki ter- cih oyuyla ön sıralara geçti ve 2. sırada bulunan SHP kökenli milletvekili Mehmet Kahraman üçüncülüğe düştü. Bu durum- da, HEP lideri Fehmi Işıklar'la birlikte Sedat Yurttaş ve kon- tenjan adayı İHD eski Başkanı Harip Dicle'nin parlamentoya girmesi kesinleşti. Dördüncü milletvekilliğini DYP adayı M. Saüm Ensariogiu alırken beşinci milletvekilliği için SHP'den Mehmet Kahraman, ANAP'tan Nurettin Dilek ve DYP'den de Zekai Dursan'ın çekiştiği bildi- riliyor. lstanbul 6. bölgede ANAP'- ın 7. sırasında bulunan Gazios- manpaşa'nın eski ANAP'lı Be- lediye Başkanı Sabri Öztürk, tereihle parlamentoya girdi. IŞILAY SAYGIN— ANAP'tan tzmir 3. bölgeden kazandı. tMREN AYKLT— lstanbul 6. bölge 1. sıradaki yerini 7. sıra adayı eski belediye başkanı Sabri Öztürk'e kapbrarak seçilebildi. MELİKE HASEFE— ANAPi Un lstanbul 2. bölgeden seçildi. TANSL ÇİLLER— DYP'nin propaganda döneminde iddialı is- mi Tansu Çiller, lstanbul 7. bölge 1. sıradan seçildi. i Medis'te yalnız 8 kadınvarİç Politika Servisi — TBMM'ye giren kadın milletvekili sayısında yine artış olmadı. Bu dönem parlamentoda 8 kadın milletvekili görev yapacak. Geçen dönem TBMM'de bulunan 6 kadın milletvekilinden ANAP'lı tmren Aykut, Leyla Yeniay Köseoğlu ile Işılay Saygın yeniden seçilirken parlamentoda yer alacak diğer milletvekillerinin adlan şöyle: SHP'den Leyla Zana (Diyarbakır 2. bölge), DYP'den Prof. Tansu Çiller (lstanbul 7. bölge), Fethiye Özver (Tekirdağ), ANAP'tan Melike Tugay Hasefe (tstanbul), Güler 1leri (Tokat) Bu arada seçilme bölgesinde bulunan Prof. Rüveyda Akbay (ANAP-Ankara), Ümran Akkan (Edirne) seçimi kaybettiler. Meclise girebilmek için 6 partinin listelerinde yaklaşık 220 kadın yer almıştı. Bunların partilere göre dağüımı, SP 100, DYP 45, SHP 32, DSP 23, ANAP 2O'ydü. Tek sendikacı Emin Kul SHP'den aday olan eski sendikacılardan Yener Kaya (Deri-Iş), Semsi Denizer (Genel Maden-îş), Sabri Cebecik (Genel Maden-lş Eğitim Sekreteri), Bayram Yıldınm (Petrol-Iş) seçimi kazanamazlarken, geçen dönem SHP'den Meclis'te bulunan sendikacılar Etem Cankurtaran. Cevdet Selvi ve Ömer Çiftçi de Meclise giremedi. Bunun yanı sıra tepkilere rağmen ANAP'tan aday olan Denizciler Sendikası Başkanı Emin Kul, lstanbul milletvekili olarak Meclise girmeye hak kazandı. Şemsi Denizer, seçim sonucuna "Zonguldak halkının takdiri, diyecek fazla bir şey yok" dedi. Denizer, "Bundan böyle sendikacdıga devam mı edeceksiniz" sorusuna, "Bilmiyornm, daha düşunmedim" karşıhğını verdi. İUcüçpartilininswaIamasmdaendoğmmkamlanonlartMldular En basanlı tahmin GALIUP'un İç Politika Servisi — Erken seçim kararının açıklanmasının hemen ardından başlayan ka- muoyu araştırmaları ve seçim tahminleri arasında sonuca en fazla yaklaşan GALLUP-Sabah gazetesi işbirliğiyle hazırlanan araştırma oldu. GALLUP'un son yaptığı ve 19 ekimde yayım- lanan araştırma sonucuna göre DYP birinci, ANAP ikinci, SHP ise üçuncü partiydi. GALLUP'un son araştırması DYP'nin yüzde 27.09 oy oranı ile birinci parti olacağını göste- riyordu. Araştırmaya göre ANAP'ın oy oranı yüzde 23.02, SHP'nin oy oranı ise yüzde 22.03'tü. RP, MÇP ve IDP itti- fakına yüzde 14.1 ile dördüncü sırada yer veril'rken DSP'nin Türkiye genelindeki oy oranının yüzde 11.2'yeulaşacağı belirtili- yordu. Hürriyet gazetesinin 107 se- çim bölgesine ait 538 yerleşim biriminde elde ettiği sonuçiara göre DYP'nin oy oranı 26.7, SHP'nin oy oranı yuzde 25, ANAP'ın oy oranı ise yüzde 20.06 olarak belirleniyordu. Hürriyet, Üçlu Ittifak'a yüzde 12.08, DSP'ye ise yuzde 12.03 şans tanıyordu. Araştırma so- nuçlanna göre milletvekili sayı- sı tahminleri de yapan Hürriyet gazetesi, DYP'nin 163, SHP'nin 145, ANAP'ın 87, RP'nin 38, DSP'nin ise 16 milletvekiliyle Meclis'te temsil edileceğini belir- tiyordu. Milhyet-KONDA işbirliğiyle gerçekleştırilen son kamuoyu yoklaması sonucuna gore ise DYP yuzde 25.08 ile birinci, SHP yüzde 24.08 ile ikinci, ANAP yüzde 22.01 ile üçüncü, RP, MÇP ve IDP ittifakı yuzde 11.01 ile dördüncü, DSP ise yüz- de 10.00 ile beşinci parti olacak- tı. Aynı araştırmaya göre ">üz- de 5.7 oranındaki kararsız seç- menin sandık başına gitmemesi veya gitmesi halinde ise oylan- nı diğer seçmenler gibi kullan- dıklarmda ortaya çıkacak sonnç" şöyle tahmin edihyordu: DYP yüzde 27.04, SHP yüzde 26.03, ANAP yüzde 23.04, RP yuzde 11.07, DSP yüzde 10.06. Milliyet gazetesi Konsede iş- birliği ile yürütülen "KONDA Seçim Deneyi" kapanış fiyatla- nna göre yapılan tahmin ise DYP yüzde 26.05, SHP yuzde 24.99, ANAP yuzde 24.56, RP yüzde 12.95, DSP yüzde 11.10 şeklindeydi. Tercüman gazetesi-SONAR işbirliğiyle yapılan araştırma so- nucuna göre ise DYP 220 millet- vekili ile Meclis'e girerken tek başına ıktidarı yakalayamıyor, SHP 119 milletvekili ile ikinci parti oluyordu. ANAP'ın Mec- lis'e göndereceği milletvekili sa- yısı 30, DSP'nin ise 21 olarak belirleniyordu. Reklam ajanslan sonuçtan memnun ENA (ANAP) Bizim hedefimiz 3 büyük şehirdi. Başanlı olduk. Anajans (RP) Kampanya ile 2 puanlık bir artış sağlandı. AX (DYP) Demirel'in hırçın imajını silmeyi başardık. ESER ATtLLA "Seçimi liderler ve parti ör- gütieri kazanır. Reklam ajansı partilerin febefesini duyurmada aracılık eder. 99.9 dereceye gel- miş olan bir suyu 100 dereceye getirip kaynatmaya çalışır. Ba- şanlı olanlar suyu kaynatır, ba- şanstzlar kaynatacak ortamı ya- kalayamaz." Bir seçim daha geride kaldı. Reklamcılık açısmdan oldukça başanlı geçen 20 Ekim erken ge- nel seçimlerinin ardındaki ajans yetkiüleriyle görüştük. Son bir ay içinde ivmelenerek devam eden kampanyalarla Hulki Ak- tunç'un deyişiyle suyu kaynat- maya çalışan ajans yetkilileri, seçim yorumlanm, hedeflerini ne derece başanlı olduklanm açıkladılar. Erol Özkoray (ANAP rek- lamlannı yapan ENA lletişim): Bizim hedefimiz 3 büyük şehir- di. Büyuk bir başan elde edil- di. ANAP lstanbul, Ankara ve Izmir'de son derece başanlı ol- du. Kampanyamız ağırlıkh ola- rak basın ilanlan ve TV reklam- lanydı. Özellikle basın kampan- yasının amacı Mesut Yümaz'm ANAP'ın gerçek lideri ve siya- si anlamda partinin tek sorum- lusu olduğu imajını yerleştir- mekti. Nitekim bu imaj yerleş- ti. Bizim yaptığımız hesaplar ANAP'ın yüzde 26 civannda oy alacağı şeklindeydi. DYP'nin ise 1 ya da 2 puan geride olaca- ğı biçimindeydi. Genelde tüm seçim kampanyalannı değerlen- dirirsek hedef kitlelere ulaşma açısmdan ANAP'ın ve Refah Partisi'nin kampanyalan başa- nlı olmuştur. Selim Kutsan (Refah Partisi reklamlannı yapan Anajans Baş- kanı): Sonuçlar tahmin ettiği- mizgibi oldu. Hoşnutuz. Hayal kınklığina uğramadık, ancak çok büyük bir sevinç de yaşa- madık. tlk kez siyasi parti rek- lam] yapıyoruz. Kampanyalan- mızda tek alternatifi biz sunduk gibi geliyor. Özellikle kentlerde lstanbul ve Ankara'da Refah adına muhalefet oluşturduk. Refah'ın mevcut bir tabanı var- dı. Mevcut tabarun dışındaki kiüeyi hedef aldık. Başardığımı- zı sanıyonım. Zaten bir ittifak söz konusu. Mustafa Kamer (DYP'nin reklamlannı hazırlayan AX Ajans): Biz kampanyaya çok geç başladık. Ancak yine de ba- şanlı olduk. Bizim en büyük ba- şansızhğımız SHP'nin başansız- hğı. Eğer SHP yüzde 22-23'lere çıksaydı DYP'nin parlamento- ya girme şansı daha çok olurdu. Kampanyalan hazırlarken ama- cımız kamuoyunun Demirel için biçtiği yanlış imajı sümekti. De- mirel'i köylü, hırçın değil, çağ- daş bir lider olarak konumlan- dırmaya çaiıştık. Demirel de bu- nu her hareketiyle gösterdi. Araştırma, titizlik gerektirir BÜLENT TANLA Kamuoyu araştırma kuruluş- lannın 20 Ekim 1991 seçim kam- panyası döneminde yaptıkla- rı araştırmalann kalitesi, taraf- sızlığı, güdumu ve teknikleri hakkında çeşitli yerlerden, yıkıcı ve yıpratıa eleştiriler yapıhnış- tır. Bugün, seçim sonuçlan ile kamuoyu araştırma kurumları- mn araştırma sonuçlannı muka- yese etme imkânına sahip olan Türk toplumu, bu çahşmalar ve Türk araştuTnacıları hakkında bilgi sahibi olmuştur. Ancak her sektörde olduğu gibi.bu sektörde'de bazı kuru- luşlann kalite ve etik sorunlan vardır. Fakat en azından bu se- çim döneminde, büyük gazete- lerde yayımlanan araştırmalann kalitesi ve tarafsızlığı konusunun da tartışılmaması gerekir. Araştırma yapmak titizlik ve ciddiyet gerektiren, önüne gele- nin cetvel-kalem yapacağı bir iş değildir. Bu türde yapılan aras- tırmalara dayamlarak alınan ka- rarlar sonucunda yönetıcıler birçok büyük sorunlarla ve zor durumlarla karşı karşıya gelir- ler ve toplum önünde mahcup olurlar. Bu nedenle kararlara veri olacak araştırmalann güve- nilir, doğru ve tarafsız olması gerekmektedir.