Katalog

= ^ b f CUMHURİYET/4 HABERLER 18 EKİM 1991 ILIL SEÇIM '91ISTANBUL ANAFın ve SHP'nin umudu DSPtDRİS AKYÜZ lstanbul'da kırsal kesim oylannın en yoğun ol- duğu bölgeyi 7. seçim çevresi oluşturuyor. Bü- yükşehir Belediyesi sınırlan dışında kalan R. Çek- mece, Silivri ve Çatalca ilçelere bu nedenle ayrı bir önem taşıyor. Bu ilçelere bağlı köylerin üreti- ci seçmenleriyle, ilçe merkezleri ve Anakent Be- lediye sınırlan içindeki K. Çekmece'nin kentli seç- menleri iç içe. Bir anlamda Türkiye'nin mozağini oluşturan bu bölgede seçmen, iktidar mücadelesi vereh SHP, DYP ve ANAP'a değişik bakış açılanndan yaklaşıyor. Bu bakımdan, 7. bölge sonuçlannın ülke genelindeki siyasi yapıyı yansıtabileceği söy- lenebilir. ANAP ve DYP, kendilerini güçlü gördükleri bu bölgede *ağır toplanm' aday göstermişler. ANAP'ın parti içi iktidar mücadelesinde, Baş- bakan Mesut Yümaz'ın yaıunda yer alan Tlırizm Bakanı Bölent Akarcalı, milletveküleri Hilmi Özen ve kontenjan adayı Leyla Yeniay Köseoğ- la, yeniden seçilme mücadelesi veriyor. DYP'nin 1JDİDEM' adlı ekonomik progranunın miman Prof. Tansu Çükr de parlamentoya girebilmenin yoUannı anyor. Bunun yanında emekli büyükelçi Coşkun Kırca ile DYP Genel Başkan Yardımcısı Mehmet Dülger de kontenjandan seçilebilme uğ- raşı veriyor. ANAP ve DYP, özellikle 7. bölgedeki göcrnen nüfusun yoğun olduğu mahal- lelere ağırlık veriyor. Aynca göçmen dernekleriyle sık sık toplantılar düzenliyor, kendilerine destek istiyor. Adaylann kendi güçleri yetmediği zaman- lar da, "dtşandan destek" anyor. ANAP, Bülent Akarcab önderliğinde yürüttüğü seçim kampan- yasında, bu desteği, Yunanistan'daki Batı Trak- ya bağımsız milletvekili Dr. Sadık Ahmet'le sağ- fayor. DYP'nin 7. bölgede belirli bir potansiyeli ol- duğu gözleniyor. Ancak kampanya başındaki ha- vası kaybolmuş. Prof. Tansu Çiller'in sürükleme- "Vfedinci Seçim Çevresi Çatalca G 0 Pasa " V * ^ « B e y k o z ANAP HP MOP DYP SHP DSP RP MÇP DİGER Oy kullanmayan seçmenler Gecersiz oy kullanan seçmen TOPLAM 1983 33.6 26.3 30.5 _ _ _ — _ 0.2 6.4 3.0 100.0 1987 35.5 _ 16.9 25.6 ai 25 0.1 0.5 7.7 1.8 100.0 1989 M 16.0 _ _ 1İ8 23.1 111 4.4 0.7 0.2 245 1.8 100.0 1989 geçtrii oylan aatol 7. Seçim Çarrad 215 _ — 21.6 31.5 178 6.0 05 03 100.0 - - Büyük ve Küçükçekmece ile Çatalca, Silivri ilçelerinden oluşan 6 milleıvekilinin seçileceği yedinci seçim çevresinde baraj yüzde 20'dir. Bu seçim çevresi tstanbul'da en büyük seçim yarışına sahne olacak bölge olarak düşünülebilir. Çiinkü bu seçim çevresinde kayıtlı seçmenlerin yüzde 16'sı dolayında olan 1989'da ANAP'tan koparak sandık başına gitmeyen kesim, ANAP, DYP, DSP'den hangisine yaklaşık yüzde 5 dolayında destek verecek olursa o parti rahatlıkla barajı aşabilecek konuma gelecek. ye çaüştığı kampanyada, seçmenin Çiller'in "liiks oiomobille" dolaşmasma bozulduğu gözleniyor. Prof. Çiller, kendilerinin 6-0 kazanacağını öne sürerken ikinci partinin DSP olacağını söylüyor. Partililer ise bu görüşe karşı çıkarak esas rakip- lerinin SHP olacağını ve bu partiyi "kimsenin üviincülüge itemtyecegi" görüşünü vurguluyor- lar.SHP'nin bu bölgede en büyük handikapı da- ha önce kendilerinin seçtiği K. Çekmece Beledi- ye Başkanı Ertuğrul Tıglay ve ilçedeki çöp dağ- ları. Günlerce toplanmayan çöpler, bölge seçme- ninin yansının yaşadığı K. Çekmece'de SHP'nin altını oyuyor. Bu olumsuzluklara karşın SHP'nin adayları- nı ön seçimle belirlemiş olması, diğer partilere oranla avantajlı olduğunu da gözler önüne seri- yor. Çatalca Belediye Başkanı iken önseçimle bi- rinci sırayı alan Fırat Aykut'un, özellikle kendi ilçesinin yanı sıra B. Çekmece ve Silivri'de de ol- dukça sevildifii gözleniyor. Aynca K. Çekmece- den Celal Gül, Murat Taştan, Kemal Aşan, Si- livri'den Erdogan Alac, ile Çatalca'dan Kasım Kolcuoglu'nun tercih'e calışması, SHP'yi diğer- lerine oranla daha canlı gösteriyor. Bunun yanın- da, kontenjan adayı Prof. Emre Kongar'ın ge- nel politikalar üzerindeki konuşmalan da halkın dikkatini çekiyor. DSP'nin özellikle K. Çekmece'de güçlü oldu- ğu ortaya çıkıyor. Silivri ve B. Çekmece'de varh- ğını korurken Çatalca'da etkili olmadığı gözle- niyor. Geçen yerel seçimlerde K. Çekmece'de al- dıklan oyu kaynak olarak gösteren DSP'liler, bu seçimlerde oylannı en az ikiye katlayacaklarını belirtiyorlar. Usküdarlda SHP ağırhkh partiŞÜKRAN KETENCİ Vapur kıyıya yaklaştıkca birbirine kanşan, dinleye dinleye ezberlediğimiz siyasi partilerin öz- gün müzikleri, propaganda konuşmalannın yük- scltilmiş sesleri güçleniyor. Seçim otobüslerinin çevresinde toplanmış kalabahklann alkış ve ıs- hklı katılımı, sloganlan ile gürültü ve karmaşa artıyor. DirekJer arasında boşluk kalmayacak bi- çimde sıralanmış siyasi partilerin çok renkli bay- rak, afış, lider ve adaylarının posterleri bina, ağaç ve yollann ayrımını yok ediyor. Akşam iş çıkışı saatlerinde Üsküdar meydanı görkemli bir panayır görünümünde. Üsküdar meydanında panayırcıların müşteri çekmesi gibi partilerden gelen çağnlar sonunda oluşan topluluklarda, SHP'nin çok avantajlı ko- numda olduğu dikkat çekiyor. DYP ve ittifak grubu da dikkat çekiyor. DYP'nin konuşmacısı "Yan Urafımızda kardeş parti SHP var. Ama ANAP yok. ANAP'ı göremiyoruz" sözcükleri ile çok abartılmış olsa da, ANAP'ın bölgedeki kampanyasının bizim de gözlediğimiz gibi zayıf olduğunu vurguluyorlar. Son günlerde özellikle akşam saatleri ve ge- celeri çok yoğunlaşan mini mitingler, kahve ko- nuşmalan, ev dolaşmalannda biz DSP'yi de pek dinamik göremedik. SHP'liler Ecevit'in son haf- talardaki değişen politikası nedeni ile bölgede DSP örgütlerinin çöktüğünü çok fazla istifa ve dağılmalar olduğunu öne sürüyorlar. Bölgede en rahat ve şanslı partinin SHP ol- duğunda DYP ve ANAP'lılar da görüş birliğin- de. Nedenini bölgede çok yoğun olan yeni göç bölgelerine Ümraniye ağırlıklı yüzde 30'u aştıfc ANAP HP MOP ' DYP SHP OSP RP MÇP DtGER Oy kullanmayan seçmenler Gecersiz oy kullanan seçmen TDPLAM 1983 421 27.7 15i _ — _ _ 0.7 9.9 4.1 100.0 1987 345 _ 12.6 244 6.9 8.1 1.5 a5 7.1 2.1 100.0 1989 bt 14 7 _ 12.5 23.8 8.6 8.2 1.0 0.6 28.5 2.1 100.0 IMI ftçtril oytın M W 4. Ufm Çwrasl 21.2 _ _ 18.0 34.2 12.4 11.7 1.5 1.0 100.0 - - Dördüncü Seçim Çevresi Beykoz, Şile, Ümraniye ve Üsküdar'dan oluşan dördüncü seçim çevresinde baraj yüzde 20, seçilecek milletvekili sayısı ise 6'dır. Bu seçim çevresinde 1987'den 1989'a oy kaybı sûrecinde olan tek parti ANAP'tır. Ancak ANAP'a oy vermeyen seçmenler bir başka partiye yönelim yerine sandık başına gitmemeyi yeğlemiş seçmenler olarak karşımıza çıkıyor. söylenen oylara bağlıyorlar. DYP'nin bölgede en deneyli isimleri, "Kiirt oylan SHP'nin. Bu- raa çok yoksul bölge. Eşyanın tabiatı diye de bir. olay var. Yoksul oylann ağırlıklı SHP'ye gitmesi kaçındmaz. Ama biliyorsunuz bizim de bu se- çimlerde yoksula, işçiye verdigimiz çok fazla söz var. Bizim de oyumuz artacak" türünden açık- lamalar yapıyorlar. Şile için ise ANAP-DYP'nin öne çıkacağı, SHP'nin ancak üçüncü parti ola- cağı görüşü egemen. Beykoz'da da Karadenizli- lerin hemşerilik dayanışması içinde ANAP oy- lannın çok fazla düşmeyeceği kanısı var. Sağdan Kürtlerden ve yoksullardan bölgede oy almayı hedefleyen bir tek Refah Partisi var. SHP'liler aldırmıyor, ancak ANAP ve DYP Refah-MÇP birleşmesinin bölgede önemli bir potansiyel oluşturduğu kanısındalar. Yine de DSP'ye göre çok daha fazla oy alsa da barajı aş- maması kendUeri adına umuluyor. Seçimlere iki gün kala bölgenin renkli görü- nümleri böyle de ge.ıel seçim sonuçlan üzerine biraz daha gerçekçi tahminler ne olabilir? SHP'nin birinci sırada ve hâlâ yüzde lO'u bu- lan kararsızlara rağmen yüzde 30'a ulaşmış gö- rünüyor. Arkasından ANAP ve sonra DYP ge- liyor. İttifak ve DSP daha geriye kalıyor. DSP'nin barajı aşmış görünürken son gelişme- lerle baraj altına kayması, ittifakın çıkabilmesi, DYP'nin de ANAP'ın yerini alması olasılıklan da var. Kiııı kiıııi kandınyor belli değilYURDAGÜL ERKOCA Seçime iki gün kala, îstanbul 3. bölgedeki belirsizlik insana "ya seçmen bu partileri, ya par- tiler kendilerini kandınyorlar" dedirtecek düzey- de. Kartal ve Pendik'i kapsayan 3. bölgede tüm partilerin bekkntisi "en kötü ihümalk" 4-2. Ka- muoyu yoklamalarının, oy oranını en fazla 2.2 olarak tespit ettikleri SP bile yüzde 20'lik bölge barajını aşma iddiasında burada. Eminönü, Adalar ve Yalova, muhalefetin yo- rumuyla "Kadıköy'deki sol oylan dengelemek amaayla" 1. bölgeye kaydırılınca, 3. bölgede Kar- tal ve Pendik kalıyor sadece. 160 bini Pendik- ten olmak üzere toplam 488 bin 667 seçmen var bölgede. Partiler pazar günü bu seçmenin yüz- de 85'inin sandığa gideceği görüşünde. Kartal'da Tekel, Pendik'te ise Tersane başta ol- mak üzere yüze yakın irili ufakh fabrika ve iş- letme var. Yülardır işçiler kadar memurlar da önemli bir ağırlık oluşturuyor. Pendik'te ise ge- leneksel olarak sağın ağırlığı var. Anadolu yaka- sında Kadıköy'den sonra en yoğun alışveriş mer- kezi olarak bilinen Pendik'in içinde ise esnaf nü- fusun önemli bir bölümünü oluşturuyor. Her iki ilçenin bir ortak özelliği de, bölgecili- ğin çok yoğun olması. özellikle karayohınun üs- tflnde kalan kesimde; Malatyalılar, Bingöllüler, Erzincanlılar, Karadenizliler mahalle mahalle ay- nbyor. Hatta Karadenizliler de kendi içlerinde ikiye bölünüyor; Trabzonlular, Rizeliler diye. SHP, bölgede en şanslı parti sayıhyor. Hem işçi-memur ağırhklı bir bölge olması hem de seç- menin büyük bölümünün geleneksel olarak so- lun yoğun olduğu Kartal'da bulunması hem de 100 bin civarında Kürt kökenli seçmenin ikamet etmesi SHP'nin şansını arttınyor. HEP'le yapı- lan ittifaktan sonra Kartal'da 450 üyeli HEP il- çesi SHP için çalışmaya başlamış. Aynca Sosya- Üs Birlik Partisi ilçe yönetimi de bu seçimlerde genel merkezden bağımsız olarak SHP'yi destek- ÎSTANBUL Üçüncü Seçim Çevresi ANAP HP MOP DYP SHP DSP RP MÇP DİGER Oy kullanmayan seçmenler Gecersiz oy kulla- nan seçmen TOPLAM 1983 36.8 34.4 14.7 _ — _ _ 0.8 9.0 4.3 1000 1987 29.5 — _ 10.3 27.7 9.8 6.4 1.2 0.4 13.6 2.1 100.0 1989 M 12.6 — _ 9.3 23.6 9.5 8.1 0.8 0.3 33.7 2.1 100.0 1989 geçerll oylan a a M 3. Scçia Çevresi 19.6 — — 14.5 ' 36.8 14.9 12.3 1.3 0.6 100.0 — - Kartal ve Pendik'ten oluşan üçüncü seçim çevresi 6 milletvekilinin seçileceği ve barajın yüzde 20 olarak belirlendiği bir bölgedir. 1991 seçimlerinde sandık başına gideceği tahmin edilen kitlenin içinde 5'te 1 oramnda 1989 seçimlerinde sandık başına DYP'den kopan kesim olarak gitmeyen kesim oluşu bu bölgede seçimi değerlendirilebilir. Sonuç olarak bu seçim oldukça ilginç hale getiriyor. 1989'da SHP'den, 4'te 3'ü ANAP'tan 20'de l'i de SHP'den, 4'de 3'ü ANAP'tan 20'de l'i de çevresinde seçim yarışı oy kayıp sürecindeki 2 parti arasında olacak denebilir, yani SHP ile ANAP arasında. leme karan almış. HEP'liler bu desteğin gönül- lü bir destek olmadığını, ama partilerinin seçi- me gitmemesi nedeniyle tabanlannın sağ parti- lere kaymasıru engellemek için bu yolu seçtikle- rini söylüyorlar... SHP'liler 3. bölgede 4 mil- Ietvekilliğine keşin gözüyle bakıyorlar, geri kalan iki milletvekilliği için ise bir tahmin yap- maktan kaçınıyorlar. DSP'nin burada kendileri için bir tehlike oluşturmayacağım, özellikle Ece- vit'in son açıklamalarından sonra DSP'nin oy kaybedeceğini belirtiyorlar. DYP'ye diğer partiler tarafmdan şans tanın- mıyor. DYP'liler de seçimde iddialı: 4-2. "Dör- dii kesin alınz, altı için çalışıyoruz" diyorlar. ANAP'ın barajı aşamayacağı, SHP'nin oylannın da DSP tarafından bölüneceği görüşündeler. ANAP'ta ilk sıradaki Cavit Kavak belli ki ör- güt tarafmdan pek kabul görmüyor. Hangi par- tiliyle konuştuysak iki isim öne çıkıyor. Biri Ad- nan Kahveci diğeri ise dördüncü sıradaki eski Pendik İlçe Başkanı Ahmet Lütfii Akar. Refah Partisi, diğer partilerden daha müteva- zı. ANAP'ın barajı geçemeyeceği görüşü burada da hâkim. Onlara göre de dağılım şöyle olacak: "RP 3, SHP 2, DYP 1". DSP de 4-2 bekliyor. Pendik ilçe Başkanı Ha- tnil Topaloglu, her iki ilçede de birinci parti ola- caklarını belirtiyor ve SHP'nin Pendik'te bitti- ğini, ANAP'ın barajı aşıp asamayacağının belli olmadığını söylüyor. SP'nin Kartal İlçe Merkezi'nden görüştüğü- müz partililer 20 Ekim'de yüzde 20 bölge bara- jını aşabilecekleri görüşündeler. POLITIKA GUNLUGU HIKMETÇETINKAYA . - 2 i e k i m SHP iktidar olacaktır.. Kararsız Gözüken Kararlı Seçmen... iki gün sonra bir genel seçim yapılacak. Liderler atakta. Gözler ise kararsızlarda... Bu seçimlerin anahtarı kararsızların cebinde. Özellikle İs- tanbul, Ankara, İzmir ve diğer büyük kentlerde kararsızla- rın tercihiyle ya bir parti tek başına iktidar olacak ya da sarv dıktan koalisyon çıkacak. Onun için bugün bir tahmin yap- mak çok güç. 1987 genel seçimlerinde havayı önceden koklamak, so- nucu üç aşağı beş yukarı kestirmek hiç de zor değildi. Hele 1989 yerel seçimlerinde bu iş daha kolay olmuştu. Anketler bile birbirine çok yakındı. Şimdi ise bunun tam tersi oluyor. Gerçekten kararsızların oranı bu denli yüksek mi? Galiba öyle. Kararsız seçmen kararını vermiş, ama açık- lamak istemiyor. Sanırız seçim günü sandığa gidip 'evet' mührünü eline aldığında "Tercihim şu parti" diyecek. Evet mührünü de o partiye basacak. On gün önceye dek ANAP'ta bir umutsuzluk yaşanıyor- du. Bakıyoruz, seçimlere iki gün kala o umutsuzluk yavaş yavaş umuda dönüşmüş. ANAP'lılar ka.muoyu araştırmala- rından çıkan sonuçlar yayımlanmaya başlayınca ortalığa dö- külmüşler, dolaşıyorlar. En güçsüz oldukları bölgede bile umutlu ANAP'lılar. — İstanbul'da, Ankara'da ve İzmir'de birinci parti biz ola- cağız. DSP, SHP'yi bölüyor, DYP ise inişe geçiyor. Anlaşılıyor ki kamuoyu yoklamalarının sonuçlan ANAP'a moral aşılıyor... SHP'ye gelince... Son bir haftadır SHP'de bir canlanma var. Miting alan- larındaki topluluklar sosyal demokratları kamçılıyor. Genel Şayman Fikret ^ ^ _ _ _ — ^ ^ _ ^ - ^ - ^ ^ _ _ _ ^ _ _ Ünlü'yle konuşurken Kamımvıı "Göreceksiniz, SHP ™mUOyU birinci parti oiacak" araştırmalannın üc diyor. Yerel yönetim- t,/'.w'/;L- L,~~+*~ı^: lerden sorumlu MYK DUyUK Kenttekl üyesi Yiğit Güioksüz sonucları ANAP ile de aynı Unlü gibi dü- <-». ,n)' , , . üü SHP'nin kıyasıya bir mücadele verdiöini, P iktidar olacaktır... l ^ . , _ l , . . .. ~ .. SHP lideri İnönü de DYP niD ISe UÇUPCU ffiMKr olduğunu gösteriyor. yürüyüşündedir. Bunu ASİMda ÖU gÖrÜDtÜde kimsenin önlemeye .-.-, nartinin hirinriliU gücü yetmeyecektir. U Y Porunin DirmCIIIK, Bülent Ecevit ne ya- İkİnCİIİk Ve ÜCÜnCÜlÜk parsayapsın yüzde 10 Q / r P / a m p o ı n o ' f O barajını aşamayacak- Siraiamasina l-£ tır. FikretümüveYi- puanlık farklarla ğit Gülöksüz lzmir : , . . den kontenjan adayı. yerleşmeSİ OİaSldir. Ünlü, ikinci bcplgede, Gülöksüz üçüncü bölgede çalışıyor. Yiğit Gülöksüz, SHP'li belediyelerin çalışmalarına ilişkin bir araştırma yapmış. ANAP iktidannın ekonomik baskıları- na karşın SHP'li 41 belediye iki yıl içinde 1 trilyon 340 mil- yarlık yatırım gerçekleştirmiş. Gülöksüz şöyle diyor: — Yaptığımız araştırmaya göre SHP'li 41 büyük belediye 26 Mart 1989'da ANAP'lı yönetimlerden 1 trilyon 560 milyar lira borç devralmışlardır. İki yıl içinde SHP'li belediyeler bu borcun yüzde 95'ini, yani 1 trilyon 460 milyar lirasını öde- mişlerdir... DSP'den kopmalar son bir hafta içinde yoğunlaştı. İşte SHP, bu nedenle İstanbul, Ankara, İzmir'de atağa geçiyor. İstanbul'da da bu hava açık seçik gözleniyor. Kamuoyu araştırmalannın üç büyük kentteki sonuçlan ANAP ile SHP'nin kıyasıya bir mücadele verdiğini, DYP'nin ise üçüncü olduğunu gösteriyor. Aslında bu görüntüde üç partinin birincilik, ikincilik ve üçüncülük sıralamasına 1-2 pu- anlık farklarla yerleşmesi olasıdır. Burada unutulrpaması gereken bir nokta ise DYP'nin İs- tanbul, Ankara ve İzmir'de beklediği milletvekili sayısıdır. DYP jideri Demirel, hiçbir zaman İstanbul'da 17-18, Ankara'da 9-10, İzmir'de 8-9 milletvekilliği beklemiyor. DYP kurmayları da aynı hesabı yapıyor. — Üç ilde toplam 20 milletvekili bizim işimize yarar... Evet, seçimlere iki gün kala ANAP, SHP ve DYP arasın- da eşit bir yarış var. Oranlar o denli büyük değil... Başta belirttığimiz gibi bu seçimlerde anahtar kararsız seç- menin cebinde. Oaha doğrusu, karar verip de kararsız gibi görünen seçmende... ANAP Genel Başkanı ve Başbakan Mesut Yılmaz, dün İz- mir'de miting değil kent turu atmakla yetindi. Konak'tan, Gü- zelyalı'ya oradan Karşıyaka, Buca ve Bornova'ya dek Petek'le dolaştı. Sanırız Yılmaz, Erkan Zenger'in olanca çığırtkanlı- ğına karşın izmir'de pek aradığını bulamadı. Oysa SHP, DYP, DSP ve RP İzmir'de miting yapmıştı. Hadi bakalım, söyleyin, tüm oylar ANAP'a nasıl gidecek? TÜRKİYE DEKİ SEÇİMLERE ALMANYADAN KATILMAK İSTİYORUZ Vatandaşlık hakkımız olan" 0Y KULLANMAYI" bulunduğumuz yerlerde yapmamızı engelleyen seçim yasasını ve mantığı protesto ediyoruz. DUSSELDORF HALKEVI DEVRIMCI MÜCADELE • Sosyalizm Nedir?/ Hikmef Krvılcımlı • DİSK Degerlendirmesi • Sovyetler Birliği'ndekl Acıklı Isyanın Düşündürdüklerl • Dünya, Türkiye, Devrimci Ortamımız ve Görevlerimiz • Marksizm- Leninizm ve Demokraşi »TÜSİAD Nedir? • Hikmet Kıvılcımlı Yaşıyor • Çağdaş Yol Üzerine Eieştirilef (IV) 8 . S A Y I Ç I K T I Besiekar Osmon Sok. 8 / 1 9 Coğoloğlu - İstanbul S27 76 16 KİRALIK İŞYERİ Maçka, Spor Caddesi nde işyeri olmaya mûsait kıralık daire 2.5 milyon Tel: 512 05 05/481 (mesai saatlerinde) E C E V İ T Y A R I N S U L T A N A H M E T " 3 . B ö l g e M I I I e t v e k i I I A d a y ı T Ü M E R A L T I N A Y DEMOKRATIK SOL PARTİ