Katalog

21 OCAK 1991 EKONOMİ CUMHURÎYET/13 Metaş SPK'ya haşvurdu • İZMİR (Cumhoriyet Ege Burosu) — Fınansman guçlüğü nedenıyle 9 ay önce üretımını durduran Meta$, kayıth sermayesını 75 nulyar lıradan 450 mılyar hraya çıkartmak ıçın Sermaye Pıyasası Kunılu'na başvurdu lşletme finansmanı bulamayan ve borçlannı ödemede zorlanan Metaş ıçın ortaya atılan çözum formulünün kabul görmesı uzenne hazırlanan protokolun ımzalanması asamasına gelındı Formule göre alacakk bankalar hısselerı alarak yönetımde söz sahıbı olacaklar, TDÇÎ'den kütük demır sağlanacak ve Kalkınma Bankası'ndan yüzde 30-35 faızlı 50 nulyar liralık ucuz kredı sağlanacak Çukobirlik satışa geçiyor • ADANA (Cumhuriyet Guney İHeri Burosu) — Çukurova Pamuk, Yerfıstığı ve Yağlı Tohumlar Tanm Satış, Kooperauflerı Bırlığı'ıun (Çukobirlik) bırkaç tnlyon Ura değerındekı yağ ve tekstil fabnkalannın satışına ilışkın engeller ortadan kalktı Bırlık Yöneüm Kurulu, öncekı gün yapılan genel kurulda, kooperatıfçıhk faahyetı dışında değerlendırdığı sanayı ışletmecılığıru bırakıp mevcut fabrıkalan satabılmesıne olanak sağlayan bır hükmü onaylattı Çukobırhk'ın satılmasına çalışılan sanayı ışletraelen şunlar 100 800 ığhk 13 000 ton / yıl kapasıtelı ıplık fabrıkası, 54 mılyon metre / yıl kapasıtelı dokuma fabrıkası, 140 000 metre / gün kapasıtelı basma fabrıkası ıle 120 000 ton / yıl yağlık çığıt ı$Ierae kapasıtelı merkez yağ fabrıkası Kabatepe yeniden başkan • İSTANBUL (AA) — Erdal Kabatepe, yeniden Turk-Amenkan Işadamlan Derneğı (TABA) baskanlığına seçıldı TABA'dan yapılan açıklaraada, deraeğm 5 genel kunılunda, Serbülent Bıngöl'ün de başkanvekıllığıne getınldığı bıldırıldı Başkan yardımcıhklanna ıse John McCarthy ve Hasan Saraç seçıldı Cüneyt Turkkan genel sekreter, Davıd L. Wıetıng de muhasıp üye olurken, Tezcan Yaramancı, John C Polhemus ve Raymond O'Connor da üye olarak vönetım kurulunda görev aldı Gaziantep'te odalar savaşı • GAZtANTEP (AA) — Gaziantep'te 'tıcaret" ve "sanayı" odalan arasmdakı çekışme, Ankara 3 İdare Mahkemesı'mn sanayı odasının kuruluşunu usulsuz bulmasıyla şımdılık sona erdı 3 İdare Mahkemesı, bılırkışı yoluyla yapılan ıncelemelerde, 285 olarak bıldınlen sanayıcı sayısmın aslında vergı kayıtlan ve sondajlamayla yapılan ıncelemeler sonîıcu 112 olduğunun beltrlendığıne, ışlem mevzuatmda uyarsızlık saptandığına karar verdı Muhasebeciye esnaf tepkisi • ANKARA (AA) — Turkıye Esnaf ve Sanatkârlar Konfederasyonu (TESK), Serbest Muhasebecı ucretlerıne yapılan zamlarm yüksek olduğunu belırterek Malıye ve Gumruk Bakanhğı'nın yanı sıra Turkıye Serbest Muhasebecı Malı Muşavırlerı ıle Yemınlı Malı Müşavırler Odalan Bırlığı'ne başvurdu ve ucretlerın aşağı çekılmesını istedı TESK'ten yapılan açıklamaya göre başvuruda, bu yıl ucret tarıfelerıne yuzde 100'u aşan oranlarda zam yapıldığı, bu zamların yıllık enflasyon oranın çok uzerınde olduğu belırtılerek yenı fiyatların esnaf ve sanatkânn ödeme gucünü aştığı kaydedüdı Savaşa sigortasız girildiNukleer silaMarm kullamlma olasüığı ya sigorta primlerini aşırı yukseltiyor ya da sigortacı, "Ben bu işte yokum" Sadece Turkiye'de değil, dunyada da Savaş sırasında yalnız deniz ve hava kişiler ve ev-bark savaşa karşı nakliyat sigortası yapıhyor. Ancak bu sigortalanmıyor. Hatta hayat, kaza, sigortalann primleri olağanustu . _ yangın gibi mevcut sigortalar da savaş yuksek. THY, 1-11 ocak arasında 772 diyebiliyor. Bazı 'konvansiyonel' durumunda 'hükümsüz' sayüıyor. bin dolartutarındafazladanprimodedi. savaşlarda ise sigorta surebiıiyor. ESER ATtLLÂ Savaşın sigortası yok, sıgor- taalar "Savaş varsa bız yokuz" dıyorlar Son zamaniarda yaşam sıgor- tacılığına önem veren, bu alan- da atağa kalkan sektör, yukum lulüklerını savaş tamtamlarımn dışında tutmaya özen gösterı- yor Sadece Turkıye'de değıl dünyada da kışüer ve ev-bark savaşa karşı sigortalanmıyor Hatta hayat, kaza, yangın gıbı mevcut sigortalar da savaş du- rumunda "hukumsuz"leşıyor Savaşa karşt sigorta bır tek denız naklıyatı ve havaalık sek- törknnde bulunuyor Ancak bu sigortalar da belırh koşullarda ıptal edılebılıyor Sigorta uzmanlan tüm dün- yada, karadakı tesısler, mal mülk ıçın savaş sigortası yapıl madığını belırtıyorlar Bır tek denız nakhyatı ve havaalık sek- törlennde savaş sıgortasımn bu- lunduğu vurgularuyor Nakbyat ve havaalık sıgortalannda lıder olan Londra pıyasasırun da fi- yat ve şartlan belırlemede tekel olduğu söylenıyor Savaş sıra- sında polıtık durum sureklı de ğıştığı ıçın sigorta fiyatları da buna bağlı olarak değışıyor Ve bazı durumlarda sigortalar ıptal edılebılıyor Uzmanlar, sıgortanın ıptalmı de ıkıye ayırıyorlar Bunlardan bırının "otomatık ıptal" oldu- ğunu söyleyen sıgortacılar, 5 buyük devlet (Ingıltere, ABD, Fransa, Sovyetler Bırhğı ve Çın Halk Cumhunyetı) arasında sa vaş çıkarsa mevcut savaş sıgor tasının otomatıkman ıptal edıl- dığını vurguluyorlar Bunun dı şında savaşıa nukleer sılahlann kullamlması >a da gemıye, uca- ğa el konulması durumunda da sigorta anında ıptal edıh>or, te mınatı odenmıyor Bır dığer ıptal de sıgortah ıle sıgortacı arasında temınatın as- kıya alınması durumunda dev reye gınyor Savaşın gıdış yonu- ne göre yenı şartlar ve yenı fi leri son derece yuksek bir meb- lağa ensü. THY, 1-11 ocak ara- sında fazladan 772 bın dolar hı- Uunnda sıgorta primı odedi. Primlerde knz nedenivle ynzdc 200-300 oramnda artışlar oldu" dıyor Uzmanlar, Körfez savaşının çok tehhkeh boyutlarda olması dolayısıyla pnmlerın odeneme- yecek derecede yukseldığıne dıkkat çekıyorlar İran-lrak sa- vaşını ornek veren sıgortacılar, o sıralar savaş sıgortalarımn ıp- tal edılmedığını ve sigorta dun yasının savaş sırasında \e son- rasında buyuk mıktarlarda ha- sarlar odedığını anımsatıyorlar Çunku savaş sigortası yapan şır- ketler, konvansıyonel sılahlarla yapılan savaşlarda sıgortayı sür dunırken nukleer sılahlann kul lanılma olasıbğının arttığı ya da bu sılahlar kullanıldığı zaman da "Ben bu işte yokum" dıye- yatlann bebrlenmesı amacıyla ğıne dıkkat çekıyorlar Rıskın bılıyor Aldığı prımlen gen odu- savaş sigortası bır süre dondu rulabılıvor, yanı bır sure ıçın mevcut koşullar ıptal edılebüı yor Bugunün Körfez savaşında da Londra sigorta pıyasasmın 18 ocak gece yansından ıtıbaren mevcut sıgortalan askıya alma notu yayımladığı bıldırıbyor Buna gore olaym gelışme sure ane gore belırlenecek yenı şart- lar ve yenı fiyatlar, 7 gun ıçın- de yururluğe konacak Uzmanlar, denız ve hava naklıyatında savaş hallennde sı gorta pnmlerının aşırı yukseldı- ğıne dıkkat çekıyorlar Rıskın buyuduğunu ve bununla bırlık te sigorta pnmleruıın de yuksel- dığım söyleyen uzmanlar, bır çok şırketın bu yuksek prımlen vermekten çok savaş bolgesıne yapılan seferleruıı ıptal etme yo- lunu seçtığını belırtıyorlar Nı- tekım bazı havayollarımn Tur- kıye ve Ortadoğu bolgesıne uçuşlannı ıptar etmelerınde si- gorta prımlenndekı artışın bu- yük rolu bulunuyor. Ortadoğu seferlerını kal dıran Turk Hava Yollan'ndan Çetin Ozbey de "Sigorta ucret- yor Denız nakbyatı ve havacüık dışında savaş sıgortasımn bu- lunmamasını ıse sıgortacılar, "Savaşta olenlenn ya da >ıküan evleruı, binalann hasan o kadar yuksek olur kı bunu hıçbir şir- ket, hatta ulke karşılayamaz" dıye yorumluyorlar Hemen he men tum temınatlarda savaş ha- h "istisoa" kabul edılıyor Ve her polıçenın "genel şartlar" bolumünde savaş durumunda polıçenın ıptal edıldığı bebrtılı yor Konut arsalannın sertifıkalı satışıyerine, Toplu Konut'a devri öngörülüyor Sertifikalı arsa satısına sonMaliye ve Gumruk Bakanı Adnan Kahveci, "Sertifikalı satışlann ilgi görmemesının ötesinde halk, örgutlenmeyi toplu konut gibı yapamıyor" dedi. HÜSEYİN ERCtYAS tZMİR — Konut arsalanna dönuştürulen Hazıne arazılerı- nın sertıfıka yoluyla satışı uvgu- lamasına son venbyor Maüyeve Gumruk Bakanı Adnan Kahve- ci, uretılen konut arsalannın ser- tifikalı satışı yenne Toplu Konut Idaresı'ne devrını tercıh ettıkle rını söyledı Bakan Kahveci, uy- gulamanın ımar planlan bıtmış yerlerın sertıfîkalarmın satışıy- îa son bulacağmt bıldırdı Hazıne'nın devrettığı arazıle- rın Arsa Ofisı'nce "Kentsel Ar- sa Uretim Projesi" kapsamında serUfika yoluyla satışı uygula- masma 25 Ekım 1989'da başlan dı Uretılen konut arsalannın A, B, C, D, E ve F olmak uzere sı nıflandınlan sertıfıkalannın 2 mılyon hra ıle 10 mılyon hra ara- sında bedeüerle sanşı ongöruldu llk aşamada 140 bın 200 sertıfı- ka, Zıraat Bankası şubelennde satışa sunuldu İller çevresınde belırlenen "uydukent" bolgelenndekı Ha- zıne arazılennın yurttaşlara "alt- yapılı konut arsası" olarak satı- şına ıbşkın uygulama, yoğun tepkı ve eleştınlere neden olmuş tu Buuygulamanınsağlıksızve plansız kentleşmeye vol açacağı belırtılerek "Bu u>gulama dev- letın planlamavı kendı eb\le bal- taiaması, kentlerdekı planların delınmesıdır" göruşu savunul muştu Çarpık kentleşmeyı art- tıracağı kaydedılen uygulama, "devletın ıç borçlanma ıçin ye- nı kaynak arayışı" dıye nıtelen- mıştı Arsa Ofısı Genel Mudurlu- ğu'nden edınılen bılgıve gore aradan geçen sure ıçınde satışa sunulan 140 bın 200 arsa edın- dırme sertıfıkasının >aklaşık on da bırı alıcı bulabıldı Sertifıkalı satışlardan 29 5 mılyar lıra do- layında gelır elde edılebıldı Sa- tışlar E tıpı sertıfıkada yoğun- laştı, sertıfıkalar daha çok İstan- Dış borç stoku 41 nulyar Turkiye, son altı yıllık surede 33 milyar dolar dış borç kullanırken bu dönemde dış borç odemeleri 37.4 milyar dolar olarak gerçekleşti. ANKARA (URA) — Dış borç stoku 41 mılyar 382 mılyon do- lar oldu Turkıye son altı yılda bır yandan 37 mılyar 427 mılyon dış borç öderken borç stoku, fa- ızlerı ve yenı alınan dtş borçlar- la 15 mılyar 906 mılyon dolar ar- tıp 25 mılyon 476 mılyon dolar- dan 41 mılyar 382 mılyon dola- Dış Borç Dökümü (Milyon Dolar) Dı; borç stoku Orta-uzun varie Kısavade Alınan krediler Yıl ıçınöe 6deme Dövız gelırten Can ış dengesı GSMH 1MS 25 476 20 717 4 759 4 498 4599 13199 1013 52 931 1M6 32101 25 752 6349 5011 4630 12 639 1465 57 776 1M7 40 228 32 605 7623 7399 5 892 16605 -806 67 895 19» 40 722 34 306 6 417 6 724 8435 19 801 1596 70 544 \m 41021 35 276 5 745 5632 7 251 22 025 966 80 298 i m 41382 34 706 6 676 3800 6620 24 400 1870 106 039 ra çıktı UBA muhabınnın Merkez Bankası ve Hazıne Dış Tıcaret Müsteşarbğı verılennden değer- lendırmelerıne gore son altı yıl- lık donemde Turkıye'nın kısa vadelı borçlannın, toplam dış borç ıçındekı payı yuzde 14'ten yuzde 16'ya çıkarken orta ve uzun vadelı dış borçlann payı vuzde 86'dan yuzde 83'e gerıle- dı Orta ve uzun vadelı borçlar- da artış yavaş yavaş olurken kı- sa vadelı borçlanmada tehhkelı sayılacak bır hızlanma ortaya çıktı ve kısa vadelı borç yukum- luluğu 2 mılyar dolara vakın bır artış kaydedıp 4 mılyar 759 mıl- von dolardan 6 mılyar 676 mıl- yon dolara tırmandı Turkıye, son altı yıllık sureç ıçınde 33 mılvar 64 mılyon do- lar dış borç kullanırken bu dö- nemde dış borç odemeleri 37 mılyar 427 mıl>on dolar olarak gerçekleşti Aynı dönemde dış borç vuku 15 mılvar 906 mılyon dolarlık artışla 41 mılyar 382 mılyon dolara çıkarken 1990"da dış borç odemeleri alınan kredı- >ı ıkıye katladı Turkıye, 1990'da 3 mılyar 800 mılyon dolar dış kredı abrken aynı dönemde öde- nen dış borç 6 mılyar 620 mıl- yon dolan buldu bul, Bursa ve tzmır'de alıcı bul- du Malıye ve Gumruk Bakanı Adnan Kahveci, Arsa Ofisfne devredılen Hazıne arazılennden uretılen arsalann sertıfıka yo- luyla satışı uvgulamasma son ve- rıleceğını bildırdı Bakan Kah- veci, konuyla ılgılı olarak şu bıl- gılerı verdı "Sertifıkalı arsa sabşı uygula- masını kaldınyoruz. Onun yeri- ne uretikn arsalan Toplu Ko- nut'a vermevı tercıh edıyonız. Sertıfikalı satışlann ılgı gönne- tnesınin otesınde, halk, orgul- lenmevı Toplu Konut gıbı yapa- mıyor. Daha genış çapta orgut- leorne gerektıgını savunuyorum. Madem kı bu tşte halkın para- sını harcıvoruz, orta>'a çıkan proje 21 asır projesı olsun Kay- naklan daha akıllı kullanmamız lazım." Bundan boyle uretılen kentsel arsalann sertıfıkayla satılmaya cağını behrten Malıye ve Gum- ruk Bakanı Adnan Kahveci, uy- gulamayı kaldınrken daha tyı nın arayışını da surdureceklen- nı sovledı Bakan Kahveci, şu anda sertıfikası satılan yerlenn, ımar plan çalışmalan bıtmış yer- ler olduğunu behrterek, "Onla- rı ımar planlan bıtlikçe, beledi- yelerden gectıkçe arsa sahıplen- ne tesiım edıyoruz. Bu uygula- ma bıttı" dedı Kahveci, uygu- lama sırasında ımar planlan ha zırlanırken kımı beledıyelerde sı- kıntılar yaşandıgını sozlenne ek- ledı Körfez rüzgârı Polly Peck'i etkiler mi? EDİP EMİL OYMEN LONDRA — Polly Peck Yö- netım Kurulu Başkanı Asil Na- dir'ın. hakkındakı 18 ayn ıddı- adan yargılanmasına bır hafta kala şırket yönetım kurulu baş- kanbğmdan ıstıfaya zorlanabı- leceğı, şırketın ıflas etmış sayı- lacağı şeklınde haberler alını- yor Asıl Nadır'ın geçen hafta, kışısel borçlannı ödeyeceğıne ılışkm yenı güvencesının yarat tığı olumlu hava, Polly Peck ıle ılışkılı davanın yaklaşmasıyla kısa sürede kayboldu Polly Peck yönetımım devralan kay- yımların, şırkete aıt olan ve çe- şıtb kaynaklara göre mıktan 225 mılyon sterlıne varan ve 'kayıp oldugn' one surulen parasını bulamadıklan ve Kuzey Kıbns'- ta kayyımlann çahşmalannı en- gelleyecek nıtelıkte yenı bır mahkeme karanmn, kayyımla- n yeniden guç duruma duşurdu- ğu kaydedıbyor. Polly Peck'm kurtanlraası amacıyla kredıtor banka ve malı kuruluşlann 8 Ekım 1990'da verdıklerı ve sonradan 25 mar- Asil Nadir'in geçen hafta kişisel borçlannı ödeyeceğine ilişkin yeni guvencesinin yarattığı olumlu hava, Polly Peck davasının yakınlaşmasıyla birlikte kaybolmaya başladı. Körfez savaşmın Polly Peck'm kurtarılması faaliyetlerine darbe vurmasından korkuluyor. Kayyımlar, savaş nedemyle KKTC ve Turkıye'de mah' kaynak bulunmasımn olanaksız hale gelmesinden korkuyorlar. ta kadar uzatılan sure azalırken şırketın Kuzey Kıbrıs'takı faa lıyetlerı uzerınde "hâlâ bır giz- lılik perdesi" ortulu olduğuna dıkkat çekılıyor Geçen hafta kayyımlar ıle Asıl Nadır arasın- da, Nadır'ın tutuklanıp serbest bırakılmasından sonra yapılan ılk toplantıda bu konunun ele abndığı, ancak "brr ılerleme sağlanamadığı" kaydedıldı Gu- vemlır kaynaklardan edınılen bılgıye gore kayyımlann Asıl Nadır'ın 'kişisel malı kaynaklanna' el koyma olasıb- ğı gundeme gebyor Şırket yet kıblennın kışısel sorumlulukla- nnı ıncelemekle gorevb uçuncu kayyım Chrıstopher Morns'ın, "Asıl Nadır'ın kışısel borçiarı- na karşıhk, menkul ve gayrı- menkul varlıgını guvence olarak gosterdıgını anlıyoruz. Ovsa bu varlık, şırketın borçlannı tasfı- >ede kullanılabılır" dedığı akta- rıldı Bövle bır gırışım ancak kayyımlar, Polly Peck'm ıçıne duştuğu malı sıkıntıda Asıl Na dır'ın kışısel sorumluluğunu saptadıklan va da şırketın malı kaynaklannı kendı malı Kav nakları ıle bır tutarak ya da ka rıştırarak kullandığı saptandığı takdırde mumkun olabılecek Asıl Nadır'ın, kışısel borcunun 55 mılyon, malı kaynaklannın ıse 50 mılyon sterlın olduğunu söyledığı, 'Observer' gazetesı ta rafından aktarıldı Asıl Nadır aleyhmdekı ıflas davası, şubat sonuna ertelenmış durumda Poll> Peck'e ıbşkın kavgılar, gazetelere de yansıyor 'Inde- pendent on Sundav' gazetesı, "Körfez savaşı, Poll> Peck'i ıf- lasa suruklevebılır. Kayyımlar, savaş nedenivle Turkiye ve Ku- zey Kıbrıs'ta mali kaynak bul- manın olanaksız duruma gelme- sinden korku>or. Sa\aş eğer ay- lar degıl de bırkaç hafta ıçınde bıtse dahı kav\ımlar, şırketı ış- ler durumda tutmak ıçın alacak- lıların, 25 marta kadar uzatük' ları sureyı venıden uzatınalan- nı mahkeme manfetıyle ıstemek zonında kalacaklar" dıye yaz dı Gazete, koşullar nedenıyle şırketın ıflas etmış sayılma ola sılığı bulunduğunu kaydettı Kuzey Kıbns'ta PoUy Peck ış- letmesı olan 'Unipac' firması nın, kayyım Mıchael Jordan'la bır yazışmasmda 225 mılyon sterlın olduğunu ıfade ettığı pa- ra ıse ayrı bır sorun Evvelkı ay, Polly Peck hesaplannda 200 mılyon sterlın dolayında bır açık olduğu anlaşılmış, geçen ay ıse 160 mılyon sterlının, şırketın malı bakımdan en zorda oldu- ğu bır sırada, geçen yaz aylann- da Kuzey Kıbrıs'ta yapılması duşunulen tunzm yatınmları ıçın avans olarak odendığı one surulmuştu 'Observer' gazete- sı, KKTC Merkez Bankası ka yıtlarında soz konusu paranın ızıne rastlanmadığını yazdı Bu paranın bulunamaması duru- munda Asıl Nadır'ın, şırket yo- netım kurulu başkanlığından ayrılmaya zorlanabıleceğını kaydettı EKONOMİ NOTLARI OSMAJN ULAGAy Savaşve Borsalar;. IFC Snalamasında IMKB Korfez'dekı krızın savaşa dönöşmesı ve savaşın ılk gece- sınde, CNN televızyonunun da vardımıyia, ABD'nın "Sad- dam'ın ışını brtırdtğı" ızlenımının verılmesı dunya borsaları- nı olumlu etkıledı ozellıkle New Vbrk borsasında hısse se- netlerı onemlı olçude değer kazandı Bunda Irak'ın Kuveyt'ı ışgal ettığı 2 ağustostan ben yaşanan gerılımın bırden aşırı bır gevşeme ve rahatlamaya donuşmesının onemlı payı var- dı Savaşın kısa surede kesın bır ABD zaferıyie sonuçlanması halınde bunun petrol fıyatlarını duşureceğı ve ABO ekono- mısındekı durgunluğun aşılmasını kolaylaştıracağı yolunda- kı değertendırmeler de Körfez savaşındakı ılk gecenın bor- salar üzerındekı etkısının olumlu olmasına yol açtı llk gece sonunda yaratılan aşırı lyımser havanın aldaltcı olabıleceğının Başkan Bush ve ABD askerı yetkılılerınce açık- lanmasından ve savaştakı son gelışmelerden sonra dunya borsalannın onümuzdekı hafta nasıl bır seyır ızleyeceğmı tah- mın etmek kolay değıl Ancak ılk gece heyecanıyla meyda- na gelen sıçramanın, savaştakı yenı gelışmelere göre yerını farkh eğılımlere bırakması soz konusu olabılır dıye düşünü- yorum Istanbul Menkul Kıymetler Borsası ıse daha savaş başla- madan tırmanışa geçtı Körfez krızının borsadakı fiyatları aşın ölçude aşağı çekerek bırçok hısse senedının fıyatını çekıcı hale getırdığını duşunen yatırımcılar, savaş olasılığı artarken fırsatı kaçırmadan alıma gectıler Savaşın ılk gecesınde ya- ratılan olumlu hava, bu eğılımı daha da güçlendırdı ve IMKB- de fiyatların tavana vurmasını sağladı IMKB'de hısse senedı fıyatlannm daha savaş çıkmadan yükselışe gecmesınde, bankalardan buyuk mıktarda mevduaJ çekılırken emısyonun bır haftada 6 trılyon hra arttırılmasının da rolu olduğunu sanıyorum Paralannı bankadan çekenle- nn bır bölümunün hısse senedını daha guvencelı görerek ter- cıh etmış olabıleceklerını duşunuyorum Bu faktörlerın yanı sıra borsadakı şırketlerın bırçoğunu et- kıleyen grevlerın çözûm aşamasma geldtğı ızlenımının ve 1990 performanslarının lyı kâr ve sermaye artışları sağlaya- cağı beklentılerının de borsadakı tırmanışı etkıledığı duşü- nulebılır Bu arada IMKB'nın tıpık müşterılennın çok kısa vadelı spe- külasfonlarla alım satım yaptığını ve bır ıkı kışının başını çek- tığı bır eğılımın bırdenbıre borsada yaygm eğılım habne ge- lebıldığını de unutmamak gerekıyor Satıcıların az olduğu bır ortamda 4000 sınırını aşan IMKB endeksının onümuzdekı gunlerde ızleyeceğı seyrı, öncelık- le gene Körtez savaşındakı gelışmelerın ve bunların yorum- lanış bıçtmının belırleyeceğı soyienebılır Savaşın genışlemesı ve Turkıye'nın savaşa fıılen bulaşması halınde en gozu kara yatırımctlann bıle duraklama eğılımıne gırmesı olasılığı arta- bılecektır Ayrıca tıyatlar arttıkça hısselertn "kelepır' lık gö- runtüsu azalacak ve satıcı sayısı çoğalabılecektır Şu anda (cumartesı akşamustu), çok kısa surede ve yenı sorunlara yol açmadan sonuçianacakmış gıbı görunmeyen Körfez savaşında bu ızlenımımı değıştırecek onemlı bır ge- lışme olmadıkça IMKB dekı hızlı tırmanışın devam etmesının kolay olmayacağını tahmın edıyorum Ancak bızım borsanın en fazla söylentılere ve bırkaç kışının yonlendırebıldığı eğı- lımlere duyarlı olduğunu ve bu nedenle borsanın seyrı ko- nusunda tahmın yapmanın son derece rısklı olduğunu da bır kez daha hatırlatmak ıstıyorum IFC'nın sıralamasına gore "Yenı Gelışen Borsalar"ın 1990 yılı performaRSlanna göre (dolar bazında) sıralanışı şöyie Yeni gelisen borsalarda 1990 performanst (%) Venezuela Yunanıstan Şılt Kolombıya Meksıka Hındıstan Endonezya Urdun Malezya Turkıye Kore Tayland Portekız Arjantın Tayvan Fılıpınler Brezılya Dolar bazında aralık 1990 197 22 134 -002 11 •10.8 105 24 75 -10.4 -25 &4 -4.4 •&3 -13 22 -10.4 Oolar bazında 1990 yılı 5550 87.9 31.4 265 25.2 1R1 -09 -2.7 -174 •253 -26.6 -27J6 -3a8 -377 -512 -550 -677 Yerel para bazında 1990 6489 912 505 56.4 375 25.1 42 -2 2 -170 •49 -22 6 -285 -395 1598 -501 -43B 3605 Dunya Bankası'nın yan kuruluşu olan IFC'nın saptaması- na gore Istanbul Menkul Kıymetler Borsası 1990 yılında do- lar bazında para kazandırmadı, kaybettırdı ve 'yenı gelışen borsalar' arasında onuncu sırada yer alabıldı IFC'nın IMKB^ de ışlem goren 18 hısseyt esas alarak oluşturduğu endeks, geçen yılın aralık ayında dolar bazında yuzde 10 değer yıtır- dı ve yılın bütünundekı değer kaybı yuzde 253'ü buldu IFC: nın endeksınde yer alan 18 hıssenın 1990 yılında TL cınsın- den değer kaybı ıse yuzde 5 dolayında kaldı IFC'nın değerlendırmesıne göre 1990 yılında 'yenı gelışen borsalar' ıçınde dolar bazında en parlak performansı Vene- zuela borsası gösterdı 1990'da dolar bazında yuzde 555 ar- tış kaydeden Venezuela borsasını yuzde 88 artış kaydeden Atına (Yunanıstan) borsası ızledı Şılı, Kolombıya, Meksıka ve Hındıstan borsaları da 1990 da dolar bazında kazandırır- ken dığer 'yenı gelışen borsalar kaybettırdı En buyuk kayıplar Brezılya, An,antın, Fılıpınler ve Tayvar^ da gozlenırken Turkıye'nın yanı sıra Guney Kore ve Tayland : dakı duşuşler de yuzde 25 dolayında kaldı IMKB geçen yı- lın aralık ayında dolar bazında en büyuk değer düşuşü kay- deden borsalar arasında yer abrken bu duşüş IMKB'nın yıl- lık sıralamadakı yerını olumsuz etkıledı IMKB, IFC'nın 1989 sıralamasında ılk sırayı almıştı DÖVİZ KURLARI Dövran Cmsı 1 ABOOotart IBMmanMvta 1 Avusturya Şılını 1 Seiçıiu Fıangı 1 Fransız Frangı 1 Hollanda f totını 1 Isveç Kronu 1 tevıçre Frangı 100 Itaiyan Lnetı 1 Japon Vera 1 Steıiın 1 S Arahstan Rıyalt Oöva 3004 96 1963 87 282 02 9638 SB4 57 1761 42 532 51 2362 04 264 00 22 50 5797 50 80186 MVL' Sa&ş 301100 1967 85 282 59 96 57 5B5 74 1764 95 533 58 2366 77 264 53 22 55 580912 803 47 EfeKtlf H$ 300196 198189 28174 94 74 58399 175966 52718 2359 68 259 51 2228 579170 78181 Eiettıi Satış 3020 03 1993 81 283 44 96 86 587 50 1770 24 53518 2373 87 265 32 22 61 5826 55 805 88 210CM(19t1 CtfMZKM $ 1 5147 Nman Marta i 51405 Fr Ftangı » 1 7059 Hol Ftoını 11 2721 fev Frangı *1136 24tal üretl J i 3 3 55JaponYenı % 3 7474 S Arab Fbyak C 19292S Pamukbank Bizim Kredi ile kayok ve tenis şimdi çokJçolayJ '91 modelleriyle. r-ıO Avrupadan daha ucuza. ŞİMDI ALINIR.r.ÇİFTEHAVUZLAR Mağaiam z Ocak ay nda PAZAR gunler saa! 10-18 a as aç nlıı ü UUUÜVpl A U h TEKNIK SANAYI VE TIC LTD Ş77.L-X <k ÇIFTEHAVUZLAR »GUNGOR ELEKTRO TEKMK SANAYI VE TIC LTD Ş4ŞLI Hoiojkaıgoıı Coa Tel 13165 26 ÇIFTEHAVUZLAR BogdatCod Tei İA3»0 98 No J32 I ISTANBUl Fa» 1411174 No 228 B KADIKOY/tSTANBUL Fox 34J 84 05 -