Katalog

CUMHURÎYET/12 EKONOMİ 30 AĞUSTOS 1990 DÖVİZ KURLARI UAfeOTOSIMO Oövıan Cınsı 1 ABD Dolan 1 B AJman Markı 1 Avustralya Ooları 1 Avusturya Şılnı 1 BelçiKa Frangı t Oaramarta Kronu 1 FmMarttaSı 1 Fransız Frangı 1 Mofcmda Flonfiı 1 teveç Kronu 1 Isvıçre Frangı 100 Italyan Lıretı 1 Japon Yenı 1 Itorveç Kronıj ISbftm 1 S Arabıstan Rıyali Döva Atış 2689 61 1730 76 2240 18 246 08 84 35 452 64 735 38 516.53 1537 36 470 38 2103 72 234 23 18 69 447 52 524017 717 19 Döviz Satş 2695.00 1734.23 2244 67 246 57 84 52 453 55 737 35 517 57 154044 471 32 2107 94 234 70 18.73 448 42 525067 718 63 Etektıf Aüş 2666 92 1729 03 2202 10 245 83 82.92 443.11 723 37 516 01 1535.82 465 68 210162 230 25 18.50 443 04 5234 93 705 00 Efektıt Satış çtfiuznm 2703 09 1739 43 225140 247 31 84 78 454 91 739 56 51912 1545 06 472 73 2114 26 235 40 18 78 449 77 5266 42 720 79 S 1 5540 AJman Markı % 5 2070 Fr Frangı $ 1 7495 Hol Flonnı S 1 2784 Sws Frangı S 1148 27 Ital U e t $ 143 92 Japon yenı $ 3 7501 S Arab Rıyali E 1 9483$ ALTIN GÜMÜŞ Cumhunyel Reşat 24 ayar artın 22 ayar bılezk 900 ayar gumûş Vakıftank AJttnı Ziraat Altım M Bankası 1 Ons i TL Intertankı Ort 222 000 270 000 33 550 29 900 477 187 000 190 000 384 40 Fara (*>) = Satış 227 000 280 000 33 650 33 500 504 189.000 191500 390 00 59 07 SERBEST PİYASADA DÖVİZ ABO Dolan Batı AJman Markı Isvıçre Frangı Holanda Flornı Ingıto Sterlnı Fransız Frangı 100 Italyan Liret S A Rryafı Alış 2693 1733 2097 1533 5280 515 232 Iştem yof Saüş 2698 1738 2105 1538 5330 520 235 Işlem yok Odvtz inl ($) = 2699 00 KÖRFEZ KRİZİ...KÖRFEZ KRİZİ... KÖRFEZ KRİZİ...fcÜ İURİZM Taşımacılık ağır yaralandı BORSADA İŞLEMLER Afcal Tefcstt Aktank MpmMo M a AaritoHoMng AnjdMiCam An*» tetisan Aygs Ayrar Bagfas Bnsı ÇggUt AfeflVUHfi & " " C Eltktnk Dnnrtaı* DMBiCanı OınHoHng EJyVıMm EneSraak* EJeEndustn EgtGttn UaSünt EröyüSnrt* ErejliDÇ FmnsMnk Gmas 49Ü) Good-Ve* Gortrnı Işıl GûbfcFab Güney BıracıU Hıktaş UulF Knttm Unre tai.DC fejcan Kartonan Kav Ktpu Elektnk KoçHoBng Koc YaDnrr) KOfdSj Konınu Tır Köytsş Uıkna Tjtom Itanfin ÇSmenio Mvet M m n M OM Mv Santrıl tesas Nrtank Nei Hoidrrç Oun retatt OSnuksa Otosan PEGP<ufilo Pefcm PnarSut ftna' Sb Pııur J T Anas Mytoı Mak S*ah Vaymcıl* SHnlHoUng SvtuMnı » 1 S*a TmSgorta TeksW*ık T«was Ttasan T t o a n l B T.İ5 Bank. (B) T 15 Bank (A] TÇBank (C) To»ra« Kajıi TSemeıs TSseCan 1 Smaı K Ban< T 0 Oötaıni T Tıfconj VotBl Y K ^ (BÜ) YapıK Bank. Yûnsa ÛrceM se- ans «aoan 5600 12S00 5000 31500 31000 7100 20750 4350 29500 10500 U750 10400 7700 8600 190000 7400 7000 26500 9*00 5000 10000 10500 140TJO 36000 64000 26500 3500 6600 JUW 4500 26OO0 11000 7100 61» 10500 9100 1800 10400 6900 2350 29500 1500 24000 5400 15500 15250 44500 2DOOO 5500 9300 3100 12500 45000 3800 4200 10100 925 2450 3100 4300 1200 4150 25000 9300 2550 5100 725 1750 5900 66O0 5600 5700 3950 41500 38500 13000 12500 5300 6800 I700O 8600 5500 29000 500X0 10000 8000 46000 17000 4500 11000 4500 13250 4300 9200 4750 Bugunkü en duşı* 5400 12000 4750 30000 29500 20500 4150 14250 10000 7400 175000 7100 6700 25500 9200 4750 9500 10250 13600 34500 61000 26500 8100 6200 4300 10600 6800 5800 10500 1750 10250 6600 2250 28500 1450 23500 5200 14750 14500 43500 19000 5300 9200 2950 12250 2200 9750 900 2350 3000 4250 1250 4050 24000 8800 2500 4900 700 1700 5700 6200 6100 5500 3900 40000 37000 12500 12500 5100 16250 5300 28000 9500 7600 44000 16500 4300 10500 12750 4100 8800 4550 Bugünkü enytla* 5800 12500 5250 32000 30500 21500 4200 14250 10000 7400 175000 7300 6700 26000 9400 5100 9700 10250 14500 35500 63000 27500 8500 6200 4300 10750 6800 6300 10500 1750 10250 6700 2250 30500 1550 25000 5600 15250 15000 46500 21000 5700 9700 3100 12250 2500 10000 900 2550 3000 4250 1300 4150 24500 9500 2550 5000 750 5700 6300 6100 5700 4100 40500 39000 12500 12500 5100 17000 5400 29000 10500 7900 46000 17000 45000 10750 13250 4350 8900 4750 l«taa rtlın: I.M.7M.9 29 »6UST0S 1990 Sugüntû kapanıs 5800 12500 4800 32000 30000 21500 4200 14250 10D00 7400 175000 7200 6700 25500 9200 5100 9700 10250 14500 35500 61000 27500 8100 6200 4300 10750 6800 6300 10500 1750 10250 6600 2250 30500 1S50 25000 5500 15000 14500 46000 JOOOO 5500 97» 2950 12250 2500 9750 900 2550 3000 4250 1300 4050 24000 8800 2550 4900 750 1700 5700 6300 6100 5700 4100 40500 37000 12500 12500 5100 TS750 5300 28500 9600 7900 45000 17000 45000 10750 13250 4200 8800 4650 fşfcm rraktan 58700 139600 253700 6400 60200 1000 169620 48300 87148 23620 451» 200 60930 7220 127830 4900 4700 94900 22948 18000 163750 198050 19650 9100 8000 700 377160 6200 8200 10640 32660 400 5200 10400 35950 56100 10373 339800 910C 22400 142232 80250 96125 30200 304000 5000 7400 49500 184100 86850 600 11O00 17500 17100 11150 75100 759000 7600 59600 4300 600 121X 2000 30200 10200 7000 40150 6000 5000 3875 1200 47255 83300 25160 195000 5700 12900 73043 30200 61457 120700 35700 488300 23700 MMtae En çok sfe yapılan fry 5M0 12250 4800 32000 29500 2O500 4150 14250 10000 7400 175000 7100 6700 25500 9200 5100 9500 10250 13750 35O00 61000 26500 8100 6200 «00 10600 6800 6100 10500 1750 10250 6700 2250 30500 1500 24000 5400 15000 14500 45500 19500 5400 93O0 3000 12250 2300 9750 900 2500 3000 4250 1250 4050 24000 8800 2500 4900 700 * 1700 5700 6200 6100 5600 3900 40000 37000 12500 12500 5100 16250 5300 28000 9600 7600 44000 17000 4300 10500 13000 4200 8800 4600 «$rttt ort«y 5646 12196 4800 31468 29663 20781 4152 14250 10000 7400 175000 7144 6700 25565 9242 4988 9502 10250 13919 34772 61400 26972 8274 6200 4300 10512 6800 6066 10500 1750 10250 6669 2250 29727 1506 24032 5448 14960 14554 44872 19756 5436 9464 2991 12250 2332 9759 900 2476 3000 4250 1251 4086 24018 8874 2500 4933 72* »700 5700 6214 6100 5615 3980 40102 37367 12500 12500 5100 16419 5326 28090 9699 7696 44351 16851 4316 10594 12924 4216 8801 4615 Irak'a ve Irak üzerinden Ortadoğu ülkelerine taşımacıhkta kullanılan 13 bin aracın önemli : bölümü beklemede. Araçlann bir kısmı Avrupa'ya taşımacıhkta kullanıhyor. Rekabet nedeniyle fiyatlardüştü. H A K A N KARA IZMtR — Körfez krizinin Türk taşımacılığını "vurdogn" belirtil- di. Irak'a ve Irak üzerinden diğeı Ortadoğu ülkelerine taşımacılık- ta kullanılan 13 bin aracın önemli bir bölümü beklemede. Araçlann bir kısmı Avrupa ülkelerine taşı- macüıkta kullamlmaya başlandı. Bu kez de Avnıpa'ya yapılan ta- şımacılıkta doğan rekabet nede- niyle fiyatlar yüzde 10 geriledi. Fî- yatlann önumüzdeki günlerde da- ha da duşmesi bekleniyor. Ulus- lararası Nakliyeciler Derneği Baş- kanı Saffet Ulusoy, Körfez krizi nedeniyle Türkiye'nin sadece nak- liyeden uğrayacağı zararın 400 rnilyon dolan bulacağını açıkla- dı. Nakliyeciler, taşımaalıkta kriz yaşandığıru vurguluyorlar. Türkiye'nin nakliyeden sağla- dıgı yıllık döviz girdisinin 800 mil- Limanlardan yapılan transit nakiiye 1.054.000 ton Lımanlardan yapılan transit naklrye Irak'a kuru yük naklıyesi Irak'a kuru yük naklıyesi • Kuveyt ve diğer Arap ülkelerine kuru yûk nakJiyesi • Kuveyt ve dığer Arap ûlkelenne kuru yük naklıyesi Frigorifik kamyonlarla nakiiye Frigorifik kamyonlarla nakiiye yon dolara ulaşüğını belirten Uluslararası Nakliyeciler Derne- fi Başkanı Saffet Ulusoy, Körfez kriziyle birükte nakiiye sektörun- de yaşanan gelişmeleri şöyle açık- ladı: "Irak'» ve Irak azerinden diğer iılkelere gıda maddeleri taşıyan bine yakın trayler vardı. Bttyiik kısmı frigorifik vasıtaydı. Bnnlar safdışı kaldılar. Aocak yüzde 40'ına iş bulunabildi. Irak'tan Törkiye'ye petrol taşıyan 7 bin tankcr tümiiyle safdışı. Halen beldernedeler. Henüz üzerlerinde- ki tankerleri indirip normal taşı- macılığa da geçmediler. Lıman- lardan yapılan transit nakiiye de olnmsaz etkilendi. 3OO0'e yakın araç da burada vardı. 700'ü Ka- radcniz'e yöneldi. Digerieri bek- lemede. " Türkiye'nin taşımaalıkta yılLk 800 rnilyon dolarlık döviz girdi- sinin 350 milyon dolarlık bölümü- nün Irak'a ve Irak üzerinden di- ğer Ortadoğu ülkelerine yapılan nakliyeden sağlandığını belirten Uluslararası Nakliyeciler Derne- ği Başkanı Saffet Ulusoy, "An- cak Ortadoğu'ya taşunacılığın durması Avrupa ülkelerine yapı- lan taşımacılığı da olumsuz etki- ledi. Bu nedenle Türkiye'nin »op- larn zararmın 400 milyon dolan bulacağı görüşündeyiz" dedi. Diğer yandan Avrupa'ya mal götüren araçlann sayıstrun hızJa artması nedeniyle Avrupa'dan Türkiye'ye mal bulmakta da güç- lüklerle karşılaşıldığını belirten Beynelrnilel Nakliyat yetkilisi Me- tin Akdurak, "Şu anda ttalya'da Milano'da 100 tane boş araç yük bekliyor" dedi. Körfez krizi ön- cesi Italya'dan Türkiye'ye taşıma- cüıkta fiyatlann 14 rnilyon liraya kadar yükseldiğini vurgulayan Akdurak şimdi fiyatlann 8 mil- yon liraya geriiediğini açıkladı. Akdurak, ancak ortalama fıyat- lar göz önüne alındığında Avru- pa'dan Türkiye'ye taşunacüıkta fiyatlann yüzde 20 orarunda öu$- tüğunü belinti. Körfez krianden sonra tasıma- cüıkta yaşanan darboğazın atla- tılması için nakliyeciler iki geliş- meye umut bağhyorlar. Birincisi lran ile nakliyeciÜk konusundaki ilişkilerin geliştirilmesine. lran Ulaştırma Bakanlığ) yetkilileriy- le Türk yetkililerin yapüklan son göriişmede Iran'ın Mersin ve ls- kenderun limanlarına ayda 150 bin ton mal getirmeyi planladığı ortaya çıktı. Baskanı Saffet L'lusoy, "tran bunu gerçekleşti- rirse ve nakliyesüıi Tûrkiye üze- rinden yaparsa bu durumda Or- tadoğu'ya çaJışan ve şu anda atıl kapasitede bekleyen araçlann yüzde 70'i için is olanağı yaratıl- rruş olur" diye konuştu. Nakliye- cilerin umut bağladıldan ikinci gelişme krizinin son bulması. YATIRIM FONLARI Kabk» taliniadi İş Yaiınm-1 İş Yatnm-2 İş Yatınm-3 İş Vjtınm-4 İş Yatınrtv6 lnterlon-1 lnterfon-2 lnterfon-3 lnterfon-4 Iktısat Yat-1 Ikssat VM-2 İkosatYM-3 IkfeatTaM fktıs3l Atıftm fiofi Garantı YaBiım-1 Garantı Yatmm-2 Gararrtı Yatınm-3 Garantı Yabnm-4 Esbam fon-1 EsbankFbn-2 Esbank Fon-3 YKBYS Fonu YKB Sekffir Fon YKBHissefon YKB Kamu Fon YKB Lıkrt Fon YKB Karma Fon YKBDövaFon YKB Kapıtal F YKB Aktıf F. Vakıf Fon-1 vakrf Fon-2 Valof Fon-3 Vakıf Hısse Vakıf Dûnya Fon Vakıf Fon-6 Dişbank Mavı Fon Dışbank Beyaz Dtşbank Pembe Tütûn fon Mitsui Fon-1 Mrtsuı Fon-2 Fînans Fon-1 Rnans Fon-2 Ftnans Fon-3 finans Fon-4 Ziraat Fon-1 Ziraat Fon-2 Ziraat Başak Fon Zifaat Fon-4 Halk Fon-1 Halk Fon-2 PamuK Fon Pamuk Hisse Emlak Fon-1 Emlak Fon-2 Impec Fon-1 Irnpe» Hısse Töbank Fon SûTier Fon Denii Fon KaHanma Fon-1 Cterm Fon Tanş Fdn Grtakfon t*m 1İ0787 1403B9 091039 1701SC 040&90 19.0987 141257 2702.89 07Û839 160957 1O0259 06.02-89 28.02.89 111259 22.1087 10.0359 12 02SO 30.0530 1d1187 31.1089 11.0750 021187 0703B8 0703-88 07X1358 070358 070358 02 0159 1906.90 190690 09.0558 24 0459 181059 22 0190 26X1390 14X1690 280688 10.0459 28.0630 04 0758 150758 2Û1059 20-0339 200759 151259 200390 091059 14 0290 14 0290 20.0690 011159 0&0190 02 0190 28.0690 220190 180790 02 02 90 040590 28.0390 12 02 90 160490 0805,90 070590 110690 270890 •aİMt 10500 2aooo 1OO00 iaooo 10.000 10661 9960 9359 11200 9.764 9506 0596 9390 10.000 9976 9731 10437 9336 10519 1O0O0 10000 10477 9785 9.713 a795 9.693 9528 9294 10000 9542 10000 44279 10444 9994 9574 10.000 10057 2O55B 10011 11.021 40.000 10000 9946 9956 10428 9958 1O100 10000 10000 10000 11397 10357 10724 10469 10000 10000 10086 9962 10000 10405 10808 10000 10006 10000 10000 29 NnU 1 56400 37548 14.952 12577 11049 41334 37241 19500 17521 35.765 29568 13535 13974 12528 43305 20682 11619 11459 44085 14629 10422 41041 32591 54473 32.071 27900 32303 15401 10688 8483 32 469 83551 15320 10.635 11591 10611 29.289 38529 10726 31417 116370 14 244 19.434 16633 Mİ355 11341 16642 12450 12 799 11186 16396 13095 16855 11.465 13513 10557 12583 9663 11773 11257 11365 11558 11206 10.009 10011 JtiUSTOS fcgMri *«tf1 56527 37594 14369 12596 11.064 43384 37286 19524 17543 35914 29.756 13568 14.051 12.730 41430 20920 13525 11679 44128 14594 10520 41141 32678 57.189 32107 27331 32491 15.414 10723 8479 32507 81943 15338 11060 11664 10310 29356 36706 10744 31455 116690 14.273 19456 16653 14İ7D 11555 16942 12527 12516 11204 16532 11264 17026 11577 11531 10571 12399 10149 11794 11295 11382 11575 11219 10023 1O023 1990 Defefen |H) 023 092 011 015 014 012 012 012 012 042 064 024 055 161 029 115 151 192 OK) 0.44 094 024 027 439 011 011 058 O08 033 -O05 012 011 012 4.00 063 138 023 020 017 012 OZ7 020 011 012 011 139 130 052 013 016 053 129 1.01 155 013 013 012 ao3 018 029 013 015 010 013 012 OPEC petrol üretimini arttırıyor Ekonomi Servisi — Viya- na'da pazar günü başlayan OPEC toplantısında, çoğun- luk üyeleri dün, petrol uretim- lerini antırmayı kararlaştırdı- lar. 13 uyeden çoğunluğunun imzaladığı karara göre. kartel. "tüketicilere duzenli bir bi- çimde petrol ulaştırrnak ve pi- yasada istikrar sağlamak için ihtiyaçla oranrılı olarak ureti- mi arttıracak." OPEC toplanülanna Irak ve Libya temsilcileri katılma- dı. Batı dünyasının elindeki stokları kullanmasını bekle- meden üretimi arttırmamn sa- kıncalı olduğunu one süren îran da, OPEC'in çoğunluk kararı konusunda "çekince- leri" olduğunu belirtti. OPEC'in karannda ayrıca, üye ülkelerin, krizin bitmesi dunırhunda, 27 temmuzda Cenevre'de aldıkları son ka- rarlara göre hareket etmeye yeniden başlayacakları, üre- timlerini de o îoplantıda sap- tanan kotalara indirecekleri belirtildi. OPEC'e üye 13 ülkeden üçünun (Irak, Libya, lran) ka- tılmadığı petrol üretimini art- tırma karanna, ilk elde Suu- di Arabistan, Venezüella ve Birleşik Arap Emirlikleri uya- cak. Suudi Arabistan günlük üretimini 2 milyon varil, Ve- nezüella 350 bin varil, BAE ise 500 bin varil arttıracak. Bu arada pazartesi günü düşmeye başlayan, salı gunü yeniden yükselen petrol fiyat- ları dün New York'ta varil başına 26.85 dolar, Londra'da ise varil başına 26.68 dolar oldu. Dun Tokyo Borsası sabah seansını yüzde 1.76 düşüşle kapadı ve Nikkei endeksi 25.257.93 oldu. New York Borsasfnda düşuş göruldü. Dow Jones Endeksi 2606.63 puana indi. FT-1O0 endeksi binde 4 du- şuşle 2125,7 puandan kapan- dı. Asil Nadir'in Polly Peck hisseleri ise 278 peniyle baş- ladığı gunu 265 peniyle kapattı. THYVe 21 milyarlık faturaj Ortadoğu'daki gergin durumun, yıl sonuna kadar böyle sürmesi durumunda THY'ye 21.4 milyar liralık ek bir fatura getireceği belirtildi. Türk Havayollan, savaş olasıhğına karşı Ortadoğu'daki uçuş hatlarını değiştirdi. ESİN SUNGUR Körfez Krizi Turk Hava Yolla- n'nın (THY) Ortadoğu seferleri- ni etkiledi. Ortadoğu'daki gergin durumun, yıl sonuna kadar düzel- memesi haİinde, THY'ye yaklaşık 21.4 milyar liralık ek bir fatura (yakıt zammı, iptal edilen rezer- vasyonlar, savaş hali sigorta pri- mi) getireceği bildirildi. Kriz son- rasında Irak ve Kuveyt üzerinde- ki hava sahasının kapatılması THY'nin Ortadoğu seferlerinde kullandığı hava koridorunu değiş- tirmesine yol açtı. THY'nin uçuş hatlarının değiş- mesi konusunda bilgi veren THY Genel Sekreteri Mertol Göksoy, Körfez'de beliren savaş olasıliğı- na karşı uluslararası sivil havacı- lık otoritelerinin Irak ve Kuveyt üzerinden geçen uçuş koridorunu kapatma kararı aldıklarını anla- tarak THY'nin kullanmaya baş- ladığı yeni koridorun uçuş süre- lerini 11 ile 16 dakika arasında uzattığını söyledi. "Korfez krizi- nin THY'ye maliyeti oldokça faz- lo oldu" diyen Göksoy, Ortado- ğu seferlerindeki uçuş sürelerinin uzamasının bugünkü yakıt fiyat- larıyla haftada 16.2 milyon lira- lık ek külfet yarattığmı, bu raka- mın uçak yakıtına yeni zam yapıl- mazsa yıl sonuna kadar 350-360 milyon liralık bir büyuklüğe ula- şacağını belirtti. THY'nin daha önce Sürt-Irak ve Kuveyt üzerin- den yapılan "tstanbul-Abodabi", "lsUnbul-Bahreyn", "lstanbul- Dahran" ve "tstanbul-Dabai" se- ferleri krizden sonra Gaziantep - Suriye ve Suudi Arabistan uzeri- ne kaydınldı. THY'nin Körfez krizi nedeniyle uçuş hatlannın değiştirilmesi dı- şında, tur rezervasyonlannın ip- tal edilmesi, sigorta primlerinin artması ve akaryakıt giderlerinin yukselmesi gibi maliyef arttına uasurlarla karşılaştığın: vurgula- yan Mertol Göksoy, iç batlarda- ki zammın bu maliyet artışını kar- şılamak için yapıldığını söyledi. "Yapngımız zamdan sonra gkter- lerimizi ncn ucuna karsılar hale geJdik" diyen THY Genel Sekrc teri, akaryakıt fiyatlannda yeni bir ayarlama olursa kendilerinin de fiyatları yeniden gözden geci- receklerini bildirdi. "Bir daha ne zaman zam yapacağımızı bilmek için falcı olmak gerek" diye ko- nuşan Mertol Göksoy, krizin bit- meme«i halinde maliyetlerinin da- ha da artacağı endişesini dile getirdi. THY Genel Sekreteri'nin ver- diği bilgiye göre 21 Ağustos ile 27 Ekim 1990 tarihleri arasındaki dönemde büyük bölümü Iskandi- nav ülkeleriyle Fransa ve Ortado- ğu ulkelerinden olmak üzere 11 bin yolcunun rezervasyonu iptal edildi. Iptallerin maliyetinin 5.8 milyar liraya ulaştığı bildiriliyor. THY'nin krizden sonra dış hatla- nnda savaş hali için belirlenmiş si- gorta primi odemeye başladığını hatırlatan Göksoy, sadece ağus- tos ayında 500 milyon liralık ila- ve yük getiren prim farkırun kri- zin yıl sonuna kadar devam etme- si halinde 10 milyar liraya ulasa- cağım belirtti. Türk Hava Yolla- n'nın akaryakıt fiyatlanna yeni zam yapılmasa bile sonuna kadar karşılaşacaği ilave akaryakıt gide- rinin de 5.6 milyar lira olacağı he- saplandı. 'Son dakika satışlan' olumsuz etkilendi tZMtR (CnmJıariyet Ege Bürosn) — Körfez krizinin bugünkü seyrini sürdürmesi sonucu turist gdrişinin yüzde 25 orarunda azalacağı öne sü- rüldü. TÜRSAB Akdeniz Bölgesi Yürütme Kurulu üyesi Abdullah Tekin tur iptalieri- nin bugün için "nrkütiicii'' düzeye gelmediğinj ancak "son dakika rezervasyonia- nnda" belirgin bir azalmanın olduğunu söyledi. Ege Turis- tik tşletmeler Derneği Başkanı Haluk NişlioğJu da Jspanya- da "en giivenjlk, tehlikesiz ül- ke biziz" reklamlannın varlı- ğına dikkat çekti ve yüksek oranda olmasa da iptalleri vurguladı. Körfez kriziyie başlayan tur iptallerinin bunahmuı daha üst boyutlara ulaşmasıyla Türk turizminde yol açacağı olumsuzluklardan ürkülüyor. TÜRSAB Akdeniz Bölgesi Yurutme Kurulu üyesi AbdnJ- lafa Tekin bölgede iptallenn önemli bir boyuta ulaşmadı- ğını, Körfez krizinin sektöre 1.5 milyar dolar kaybettirdiği yolundaki haberlerin de sağ- lıklı olduğunu sanmadığıru belirtti. Tekin, Antalya Hava- alanı'na her gün turist getiren uçaklann yoğun olarak indi- ğini belirtirken de şunlan söyledi: "Krizden yogun bir etkilen- me yok. Ancak beüıü iptiüler var tabü. Özellikle son daki- ka rezervasyonn denen türde geçen sezona göre önemli bir eksiklik söz kooosn. Binm araşbrmalanmıza gore Körfez krizinin şu andaki komunmıa sardürmesi koşnlnyla geçen âeneye göre turist sayısında yüzde 25lik bir azalma olası. Tabü kriz daha buyuk boyut- lara nlaşırsa oran çok degişe- cek. Ancak şunu da belirte- yim, söylenildigi gibi bugün- kü duruma bakıp gelirlerde 1^ milyar dolar bir azalma oiacagı dogru bir degerieodir- me degil." Bu arada TÜRSAB'a bağh birliklerden genel merkeze, Körfez krizine ilişkin bilgile- ri içeren raporlann gönderil- meye başlandığı öğrenildi. Kuveyt baııkalan şîmdî LoııclraVla Batı'ya kaçan Kuveytli işadamları ve bankacılar 'Sürgünde Kuveyt Ltd! şirketini kurdular Şirketin başına Kuveyt Maliye Bakanı, günlük yönetime Merkez Bankası Başkanı getirildi Kuveyt Emiri El-Sabah Şeyh Ali-EI Halife El-Sabah EPİP EMİL ÖYMEN LONDRA — Kuveyt'in işgali uzerine Batı'ya kaçan Kuveytli işa- damlan ve bankerler Londra'da "Kuwait-in Exile Ltd" (Sürgünde Kuveyt Ltd.) kurdular. Şirketin başında Maliye Bakanı Şeyh Ali- El-Halife El-Sabah var. Kuveyt Merkez Bankası Başkanı Şeyh Sa- lira Abdülaziz de gündelik yöne- timden sorumlu. Kuveyt'in Batı 1 da 100 milyar dolan aştığı sanı- lan menkul ve gayrimenkullerinin denetim ve yönetimi şirketin so- rumluluğuna girecek. Ingiltere hükümeti, Kuveyt'in işgali üzerine Irak ve Kuveyt'e ait para ve mal varlığını "dondur- muştu." Ancak hükümet, daha sonraki kararnameleri ile lngilte- re'deki Kuveyt para varhğirun iş- letilmesi ve korunması ve Irak'ın, bundan yararlanamaması için ge- rekli önlemleri aldı. Bu nedenle Kuveyt para ve mal varlığmın Londra'dan yönetilmesi, tngiltere hukumetinin onayı ile sağlamyor. "Independent on Sunday" gaze- tesi bu konuda, "Şimdiye kadar bir Arap ülkesinin mal ve para varlığını korumak amacıyla baş- ka bir Arap ülkesine ambargo konmamıştı. İngiltere Merkez Bankası bastan beri Kuveyt'in ya- nında ve Saddam Hıise>in'in kar- şıstnda olduğunu belli etti. tngil- tere'nin, Kuvejt parasının Lond- ra'dan yönetilmesinde çıkan \ar- dır. Çunku şimdiye kadar hiçbir hukümet surgune elindeki bavuP da bu kadar çok kıymetli kâğıtla gitmedi" dedi. Kuveyt'in Londra'daki en güç- lü kuruluşu, "Kuveyt Yabnm Bürosu " (KIO) adıyla, "Cit>"de gösterişsiz bir binada çalışıyor, an- cak milyarlaria oynuyor bu şirket. Bir tek bu şirket, Kuveyt'in dun- ya çapmda 35 milyar dolarlık ya- 6 Asgari iicrete razı işçi çok' Harb-lş'in Amerikan işyerlerinde çalışan 4 bin işçi için sürdürdüğü toplusözleşme görüşmelerinde, ABD'li işveren "Türkiye'de geçerli asgari ücretle çalışmaya hazır binlerce işçi varken fazla zam yapamayız" dedi. ANKARA (Cumburiyet Büro- metlerini gören Federal Electric iş- sa) — Türk Harb-tş'in, Amerikan i^yerierinde çalışan 4 bin işçi için toplusözleşme göriişmeleri sürü- yor. ABD'li işveren bir açıklama yaparak, Harb-lş'in ücret zammı talebini kabul edemeyeceklerini bildirdi ve "Türkiye'de gecerfa as- gari ücretle çahşmaya hazır binler- ce İşçi mtracaab varken ne Ame- rikan yasalan ne de Türk hükü- meti daha fazla zam vennemize masaaOe etmektedir" dedi. Türk Harb-Iş tkinci Başkanı Ç«dn Soyak, Amerikan işyerleri ile ilgiü olarak VBR Şirketi ile ya- pılan görüşmelerde, anlaşmaya va- rılamayan 34 maddeden 10'u üze- rinde uzlaşmaya vardıklannı, an- cak işveren tarafının bu on mad- deyi parafe etmediğini ifade etti. Ücret ve ücrete bağlı maddeler üzerindeki uyuşmazlığın sürdüğü- nü kaydeden Soyak, sendikanın üç rakamiı bir ücret zammı oraru üzerinde durduğunu vurguladı. Soyak, Amerikan işyerlerine yo- ğurt, süt ve dondurma üreten Contact işyeri ile muhabere hiz- yerlerinde çalışan toplam 72 işçi adına uyusmazlığa gittiklerini söy- ledi. İşveren tarafı VBR de, toplu- sözleşme göriişmeleri ile ilgili ola- rak işciye bir açıklama yayımladı. Sendikanın, işçileri işverenin ıste- digi yerde ve işte kullanmasını kontrol altına almak için toplu- sözleşmenin ilgili maddesini değiş- tirmek istediği aktanlan açıklama- da şöyle denildi: "Sendika temsilcileri, VBR ta- rafından daha önce teklif edilen yiizde 65 öcret zammı ile 1984 sonrası işcilere saatte ortalama 450 lira ücret aruşıma yetersiz ol- duğunu ve keodilerinin leltMflerin- de ısrarlı olduklannı ifade etmiş- lerdir. VBR ve hnkumetin hiçbir zaman sendika temsUcflerinin u- lepleri kadar ücret artısı vermeye- cekleri söylemniştir. Türkiye'de geçerii asgari ücretle çahşmaya ha- zır binlerce işçi müracaan varken ne Amerikan yasalan ne de Türk hnkümeti daha fazla zam venne- mize müsaade etmektedir." UNUTULANGREVLER tınmım eşgüdümlüyor. Londra'da bir de "Kuwait Petroleum İnter- national" (KPI) var. Dünya petrol piyasasında pazarlama fa- aliyetiyle meşguL Avrupa'da 3 ra- fineri ve "0^8" adıyla bilinen ben- zin istasyonları zinciri ile tanını- yor. KPI'nın, Suudi Arabistan ile bir anlaşma imzalayarak Kuveyt- in işgali nedenıyle rafinerilere ke- silen petrol akışını yeniden başla- tacağı bildiriliyor. Kuveyt gibi çok zengin bir ül- kenin sermayesinin Londra'dan yönetilecek olması "City"de mem- nuniyet yarattı. 100 milyar dola- ra vardığı samlan Kuveyt para ve mal varlığının yüzde 4O'ı Avrupa- da. Aynca altın rezervinin yuzde 75'i de yine Avrupa'da. Bunun 3 milyon ons tuttuğıı ve değerinin 1 milyar 24 milyon dolar olduğu he- saplanıyor. Kuveyt'in Ingiltere başta olmak uzere Batı Avrupa ül- kelerinde çok çeşitli alanlarda his- seleri var. Irak'ın Kuveyt Dinan'nı geçer- siz sayması, Ingiltere Merkez Ban- kası tarafından tanınmadı. Kur, hâlâ Kuveyt'in işgalinden önceki değerinden hesaplanıyor. Ancak Kuveyt'in en büyuk bankası olan "National Bank of Kuwait"ın Londra'ya gelen yöneticileri, ban- kanın nakit sorununu çözmek amacıyla bankanın bir "Avrupa bankası"na dönüşturulmesini gö- ruştüler. KlO'nun bankaya "geçid bir ferahlama" sağlamak amacıy- la 350 milyon sterlin nakit sağla- dığı bildiriliyor. Kuveyt'teki diğer 5 bankadan en az ikisinin de yine Londra'yı mesken tutacağı kaydediliyor. KlO'nun birçok Ingiliz kurulu- şunda hatın sayılır hissesi var. "British Petroleum"da şimdi yüz- de 9.8 olan hissesi, iki yıl önce yüzde 21.6'ya çıkmıştı. Ancak In- giltere hükümeti, bunu "kamu çı- kanna zararlı" bularak Kuveyt- in hissesini azaltmasını istemişti. Çözum olarak, hükümet fazla his- seleri geriye satm aldı. KIO zarar etmediği gibi bilakis işlemden 400 milyon sterlin kâria çıktı. KIO 1 nun aynca, Türkiye'de şube açma- ya hazırlanan "Midland Bank"da- ki hissesi yüzde 102. 19 nisandan beri suren grevde işçiler vnrdumduyraazliğı protesto ediyor. 6 Stok eritme' grevîAHMET KLRT KOCAELİ — Kocaeli'nın Karamürsel ilçesin- de kurulu Eternit fabrikasmda Türk-Iş'e bağlı Çimse-tş Sendikası'na üye 358 işçinin 19 Nisan 1990 gunu başlattıkları grev sürdürulüyor. İşve- renin, işçileri, elindeki stok malların çokluğu ne- deniyle iste>erek greve suruklediği öne sürüluyor. Grev öncesi ortalama saat ücretlerinin 1500 lira olduğu Eternit fabrikasındaki işçiler için toplu- sözleşme görüşmelerinde işçi sendikası saat üc- retlerine 10 bin lira artış istemiş, buna karşılık iş- veren sendikası karşı teklif vermemişti. işverenin karşı teklif vermeyerek özellikle grev istediği, zi- ra fabrika sahalarının uretimi yapılmış tonlarca stok mallarla dolu olduğu belirtildi. Fabrika sa- halanndaki stok malların eritilmesi halinde Eter- nit işvereninin toplusözleşme görüşmelerine karşı teklifle gelebilecegi belirtildi. Eternit fabrikasının işçileri, grevleri sırasında sendika genel merkez yöneticilerinin ilgisizliğin- den yakındılar: "Bizleri ne anyor, ne soruyorlar. Bayram önceleri 2 kez SO'şer bin lira grev ödene- ği dagıttılar. Bu dağıttıklan parayla ne yapılır? Son gonderdikleri SO'şer bin liralan almadık. .Ni- çin almadığımızı sorma gereği bile duymadılar." Toplusözleşme Üç gazetede anlaşma sağlanamadı lş-Sendika Servisi — Türkiye Gazeteciler Sendikası (TGS) ile Türkiye Gazete Sahipleri Sendika- sı (TGSS) arasında Milliyet, Cum- huriyet ve Tercüman gazeteleri için sürdüriilen toplusözleşme görüş- meleri uyuşmazhkla sonuçlandı. TGS'den yapılan yazılı açıklama- da taraflann 27 Ağustos 1990 gü- nü yaptıklan üçüncü göriişmede uyuşmazhk tutanağı tuttuklan be- lirtilerek tutanağın resmi arabulu- cu atanmasj için Bölge Çalışma Müdurlüğü'ne gönderildigi bildi- rildi. TGS'nin açıklamasuıa göre taraflar ücret zammı, iş güvence- si, sosyal yardım zamlan ve söz- leşme süresi başta olmak üzere 46 maddede anlaşma saglayamadılar. TGS sözleşmenin bir yıllık olma- sım isterken TGSS 2 yühk sözleş- me önerdi. TGS tarafından öne- rilen "İş Güvencesi Kunılu" da TGSS tarafından kabul edilmedi. TGS açıklamasında ücret zammı konusunda şöyle denildi: "Işverenler önceHkle ücret zam- larunn uygnlanmasında önerdiği- miz yönteme karşı oMnklanm be- lirtmişler, özelikle de oran uyga- lanmasından önce seyyanen yapı- lacak bir zammı kabul etmeyecek- lerini acıklamıslardır. işverenlerİM ücret zammı oranlan konusunda da bir karşı teklifi olmanuşbr."