Katalog

CUMHURÎYET/Jl HABERLERİN DEVAMI 11 TEMMUZ 1990 Bordro Mahkûmlan Deyince... (Baftarafı 1. Sayfada) Yıldan yıla aşınan gerçek ücretler... Dolmayan file, kaynamayan tencere... Alt alta sıralayınca bunları, bazen plağı de- ğiştirme gereğinden söz edenler de çıka- biliyor. Ama ne yapaltm? Bu ülkede aileleriyle birlikte milyonlarca bordro mahkûmu her gün geçim derdinin pençesinde kıvranmıyor mu? Hic durmaksı- ztn tırmanan fiyatlar, her ay bu insanların ceplerindeki parayı çalmıyor mu? Bordro mahkûmlan, yani işçi ve memur- lar, bu ülkede yaratılan milli gelirin ancak yüzde 15'ini alıyorlar. Buna karşılık olağa- nüstü bir vergi yükünü sırtlarında taşıyorlar. Maliye Bakanlığı kaynaklarına göre, bord- ro mahkûmlarının toplam gelir vergisi için- deki payı 1987'de yüzde 18'den, 1988'de yüzde 32'ye, geçen yıl ise yüzde 43'e çık- mış. Diğerlerinin ödediği gelir vergısine ge- lince, oran olarak, 1987'de yüzde 82den, geçen yıl yüzde 57 oranına düşmüş. Dahası var: Yine Maliye Bakanlığı kaynaklarına göre, bordro mahkûmlarının ödediği verginin ge- lir ve kurumlar vergisi toplamı içindeki payı şöyle gelişmiş: Ucretlilerin gelir vergisi 1987'deki yüzde 12'den 1989'da yüzde 31 e çıkarken, örneğin şirketlerin kurumlar vergisi payı yüzde 31'den yüzde 28'e inmiş. Bunlann tümü son on yılda, özellikle de ANAP iktidan döneminde izlenmiş olan bi- linçli ekonomik tercihlerin ürünüdür. Plağı değiştirmek demek, bu acı gerçek- lere kayıtsız kalmak anlamını taşır. İnsanlık- tan azıcık nasibini almış olanlar, böylesine hakçalıktan uzak bir duruma gözlerini kapa- yamazlar. Devletin görevi, memurunu, emeklisini, dul ve yetimini insanca yasayabilecekleri ko- şullara kavuşturmaktır. Bu arada kamu çalışanları, her demokra- tik ülkede olduğu gibi, sendikal haklara sa- hip olarak, devletle toplu pazaıiık masasına oturabilmelidir. Yoksa, böylesine gelir uçurumlarının di- binde kol gezen adaletsizliklerle bir toplum- da ne barış olur, ne de huzur... Memur sevinemedi tstanbul Üniversitesi Tıp FakültesTııde prolesto yüriyuşf. (Fotograf: Deniz Topaloglu) Fakültede zaııı protestosu lsUnbul Haber visi —tstan- Marmarabtıl Tıp FakUltesi ve Üniversitesi Tıp Fakültesi'nde gö- revli doktor, hemşire, hastabakı- cı ve diğer görevliJer memur ma- aşlanna yapılan yüzde 25'lik zam- mı protesto için diln yurüyüş ve yemek boykotu yaptılar. öğle ye- meği yemeyen İstanbul Tıp Fakül- tesi çalışanları, buradan dışarı çı- karak kannlannı simitle doyurdu- lar. Marmara Tıp FakOltesi Has- tanesi çalışanlan da, yapılan zam- mın "çok komik" olduğunu be- lirterek yemek boykotu yaptılar. tstanbul Tıp Fakültesi Temel Bilimler Binası önünde saat 12.00'de toplanmaya baslayan hastane çalışanları arasında has- tane dışında yürüyüş yapıp yap- mama konusunda tartışma çıktı. Yaklaşık 200 kişiden oluşan ka- labalık, hastane içinde bir yürü- yüş yaparak, "Halka sağuk", "Parayla saghk ohnaz" ve "tşd, rarmnr elele genel greve" şeklin- de sloganlar attı. Daha sonra has- tanenin arka sokağına çıkan has- tane çalışanları burada sessizce yürüdüler. Millet Caddesine doğ- ru yönelen topluluk cadde girişin- de çevik kuvvet ekipleri tarafın- dan durduruldu. Polis tarafından yapılan uyarı üzerine çalışanlar geldikleri yönden tekrar hastane- ye döndüler. Hastane içinde eylemlerini tek- rar sürdürmeye başlayan hastane çalısanlan, yüzde 100 zammın bile Muhalefet ABD'ye çatıyor (Baftarafi 1. Sayfada) seyi adil bir karar aldı. Bunua izerine biitün gayretlerini ATyc çevirdiler. Samyoriar lü AT. Türk toplamunu azınlık haline düşüren bu istemi kabul ed«cek. Biitün is- tekleri bu." tnönü, basın toplantısında ABD ile Yunanistan arasında ön- ceki gün imzalanan SİA anlaşma- sının "tehditlere karşı birbirinin egemenlik ve toprak bütünlüğünü kornma" hükmunü de deştirirken şunlan söyledi: "Gsrantiyi Yunanistan ABD'ye verecek degil. Garantiyi ABD Yu- nanistan'a karşı veriyor. Son NA- TO zirvesinde soğnk savaşın bit- Ü|i ve SSCB'nin tehdit teskil et- medigi belirtildi. O zamaa açıkca beUi ki bu hüküm SSCB için de- gil, Turkiye için konuldu. Bu hü- kiiın Türkiye'ye karşı konnlmuş- sa buna tepki göstermemiz dogal- dır. Meseia Yunanistan kendi ulu- sal çıkariannı bizim aleyhimize karşı kullandıgında biz bunu ka- b«l etmezsek bu Yunanistan'a kar- şı.bir tehdit mi olacak? Biz Yuna- nlslan'ın isteklerini kabul etmez- sek ABD Yunanisuo'ın arkasın- da mıdır? Bunu ABD'li ilgilüere soruyorum. ABD'nin 'Bu hüküm Turkiye aleyhine kullarulamaz' di- ye açıkça ilan etmesi gerekiyor. Buna başından söylemeteri gere- kir. Ben böyle birşey yapmayacak- lanna inanıyorum ama, bunu açıkça betirtmeleri gerekir. ABD böyle bir beyanı yapmadıkça da Turkiye ABD fle StA göriişmele- rine oturmanulıdır. Bunu hfikö- mele öneriyorum. tkili ilişkileri- mizde kabcı çözüm için arkamız- da başka güçler oldugu hayaline kapümamaüyız. Banş karşüıklı görüşme ile olur." tnönü, bir basın merAıbunun ABD yardımına ilişkin sorusuna ise "Zalen ABD yantamımn degeri azauyor. Arük bu konuda daha hagımsız davranmauyız" yarutıru verdi. SHP Genel Başkanı tnönü, dün öğle saatlerinde KKTC Yeni Do- ğuş Partisi Genel Başkanı Orhan Üçok'u genel merkezde kabul et- ti. Uçok, tnünü'ye KKTC seçim- lerinin anti-demoknıtik olduğunu iddia ederek "Maalesef, TC hükü- meti meseleyi yönlendirmede et- kili olmuştur. TC askeri, büyükel- çisi ve TRT'si ile hadiseye müda- hale etmiştir" dedL tnönü ise se- çimlerin kaygı verici olduğunu, tek yapıhnası gerekenin, erken se- çim olduğunu söyledi. Demirerin tepkisi DYP Genel Başkanı Demirel, dün düzenlediği basın toplantısın- da ABD-Yunan StA'sıyla OgUi ola- rak şunlan söyledi: "Tabü ki ABD ve YunanisUn sorunlarının çözümü olmadığını belirterek, "Yapüan zarnmı pro- testo ediyor ve bökiuneti biraz da- ha ciddi olmaya çagınyoruz. Cumhurbaskanının özd giderieri için fazla ödenek ayırabUen ikti- dar, emegimizin hakkı olan öcr«ti belirlerken bütçe açıgını düsüniiyor" dediler. Hastane ça- lısanlan sendikal haklara da en kı- sa zamanda kavuşmak istedikle- rini belirttiler. Istanbul'da sağlık çdlışanları- nın protesto eylemlerinin sürdü- rüleceği bildirildi. Yann tstanbul Tabip Odası'nın düzenlediği, çe- şitli hastanelerdeki sağlık çalışan- larının katılacağı sessiz yürüyüş gerçekleştirileceği bildirildi. bağımsız ülkelerdir. Bunlann ya- pacagı anlaşmalar, bizden müsa- ade almalanna baglı degiidir. Y«l- tuz, YunanisUn bizim komşumuz ve NATO içinde müttefikimizdir. ABD de oyle, ikili anlaşmalanmız vardır. Bu anlasmanın Içerisinde ne olduğunu kesin olarak bilmi- yoruz. Ama Türkiye'ye zarar ve- recek nerhangi bir durumun mev- cudiyetini yadırganz. Umaiım ki Turkiye, böyle bir dornmla karşı karsıya kalmasın. Şimdi Turkiye Cnmhuriyeti taükiimetine düşen görev, bo anlaşmada, Tiirkiye'nin lehine, aleyhine ne vardır, lebine bir şey olması miimkün degil de aleyhine bir şey var mıdır, konu- sunda kamuoyunu aydınlatmak- br. Bu aydınlatmayı dinledikten sonra tabii ki buna karşı vaziyet almz. Ama Tiirkiye'oin aleyhine, ABD'nin Yunanistania anlaşma- ya varması, ABD'nin lehine degii- dir. Torkiye'nin aleyhine Yunanis- tan'a buiakım tavsiyelerde bulun- ması, Türkiye'de büyük hoşnut- suzluga sebep olabileceği gibi Tiirkiye'nin ABD'ye olan güveni- ni de sarsar. Hem anlaşmalara sıg- maz, bem de dostluğa sıgmaz. Onun için bu konuda, tutarlı, ge- çerli, hakikaten iyi yapılmış bir de£erlendirmeain kamuoyuna 0- gililer tarafından verttmesüıj oek- liyorum." VELİEFENDİ HİPODROMU? NDAN FJKRET DAĞUOĞLL Golden Pıînceîe güveniyoruz KEMAL AKYER 1. AYAK: Bir yarış gören ve sonrası idmanlannda göz doldu- ran, salı sabahı 400/25.5, 200/12 R yapan Tycoon 1 ile dün sabah 400/25, 200/12.5 ÇR yapan How Can 1 Go arasındaki çetin mücadele yanşın birincisini be- lirleyecektir. Hafif dolu olması- na rağmen üeride başarılı yarış- lar çıkaracak olan Soraya, yarı- şın sürpriz atıdır. 2. AYAK: Dün sabah kente- rinde iyi görünen Nüktedan, bu yanşa bir haftadır haarlanan ve saü sabahı 400/27, 200/13 R ya- pan Aktolgalı ile iyi durumunu konıyan Şıraank, birincüik mü- cadelesi verecekler. Altılı kupon- lanna bu uç atı da yazmakta fayda vardır. Sancan'ı sürprizde öneririm. 3. AYAK: S. Akdı'nın sabah idmanlannda bile çalıştırmadı- ğı Hasbey, çok iyi dunımuyla yanşın en şanslı ismi. Hafta için- de galobunu beğendiğim Ulubey ve bu yanşında daha basanlı ko- sacak olan Doğubatur daha son- ra düşünülebilir. Dün sabah jo- keyini sprinti yaparken atan ve canh kenter yapan Piyango ya- nşın sürpriz atıdır. 4. AYAK: Bu yanşa kusursuz güzel idmanlarla hazırlanan ve dün sabah 600/38, 400/24, 200/12 kolay yapan Golden Prince, günün banko atıdır. Da- re Devil ve Uni ikincilik rnüca- delesi vereceklerdir. 5. AYAK: Geçen yanşında geç yürümesinden yanş kaybeden ve pazartesi sabahı 1200 metre ga- İobunda çok iyi görünen llkay şanshlardan. Dün sabah kente- rinde canlı görünen AJtıner da- ha sonra düşünülebilir. Dün sa- bah 600/40.5, 400/26, 200/13.5 R yapan Arım Balım ve Hilal 12'yi sırasıyla öneririm. 6. AYAK: Bu yanş için yapmış olduğu uzun galobu ve dün sa- bah kısa sprintinde iyi görünen tcra yanşın en şanslı atı. Misli- ciler kuponlanna tek yazabilir. West Side Story ve Gönül daha sonra düşünülebilir. Balkızım'ı sürprizde öneririm. TAHMÎNLER 1. KOŞU: F. tzzet (3), P. Atlıel (2), S. Demirbey (1). 2. KOŞU: F. Tycoon 1 (4), P. How Can I Go (2), S. Soraya (6). 3. KOŞU: F. Nüktedan (4), P. Altolgah (5), P. Şımank (3), S. Sancan (6). 4. KOŞU: F. Hasbey (1), P. Ulu- bey (3), P. Doğubatur (5), S. Pi- yango (9). 5. KOŞU: F. Golden Prince (5), P. Dare Devil (1), P. Uni (4), S. Mehter (2). 6. KOŞU: F. tlkay (9), P. Altı- ner (1), P. Anm Babm (8X S. Hi- lal (5). 7. KOŞU: F. lcra (3), P. West Si-^ de Story (4), P. Gönül (7), Sl Balkızım (8). OTORÎTELERtN GÖRÜŞLERİ F. Oağlıoğlu K. Akyer Ortıan özsu EndarYılmaz »MpVıtanaz 4-2 4-2 2-4 4 4-2-6 4-5-2 4-5-3 4-3-6 4 4-5-6-3 1-2-3 1-3-5 3-5-fi 1-3-2-5 1 5 5 5 5-1 5 1 9-1 9-6 9-1-8-5 5-9-10-1 3-4-8 3 3-9 3 3-4 ANKARA (Cumhuriyet Büro- so) — Maliye ve Gümrük Bakanı Adnan Kahved, devlet memurlan ve emeklilerine yapılan ortalama yüzde 25 oranındaki maa$ zam- mını "cumhuriyet döneminin en iyi zammı" diye savundu. Kahve- ci, "Devlet ^•• M W<* imkânlann en fazlasını bngün vermiştir meraara" dedi. En düşük memur maaşı 362 bin 329 lira, en yüksek memur maaşı da 3 milyon 939 bin liraya yükseldi. Başbakan Yıldı- run Akbulut'un maaşı ise 6 mil- yon 722 bin liraya yükseldi. Maliye ve Gümrük Bakanı Ad- nan Kahveci, dün bir basın top- lantısı düzenleyerek 1 Temmuz 1990'dan itibaren geçerli olacak yeni maaş katsayılarını açıkladı. Kahveci, maaş katsayısının 255'ten 32O'ye, taban aylık tuta- nnın 280 bin liradan 355 bin lira- ya, yan ödeme katsayısının da 96'dan 120'ye çıkarıldığını bildirdj. Kahveci, maaş zammıyla ilgili görüşlerini açıklarken, "Bütçe ge- ürierinin çok azı mernura maaş olarak ödenirse bu adil olmaz. Bu geHrlerin tamamı maaş olarak ödenirse de, vergi ödeyen halk ta- rafından iyi karştlanmaz. Bu, sos- yal adalet ilkeleri ile de bagdaşmaz" diye konuştu. Kah- veci, vergilerin sadece maaş öde- melerine aynlamayacağını belir- terek, toplumun diğer hizmet ve yatınm gereksinimlerinin de kar- şılanması gerektiğini kaydetti. Kahveci, şöyle konuştu: "Bir şehrimizin (tstanbul) te- mizlik işcisine verilen 1 milyon 350 bin liravı en alt memura ver- seydik, diğerierini de ona göre be- Urieseydik, maas ödemeleri 47.5 trilyona çıkıyordu. Yani topladı- gımz verginin iistüne 4 trilyon da- ha koymak lazımdı. Şimdi egri oturup dogru konuşmak lazımdır. Biz millete vergi karşılıgı hizmet götürüyoruz. Verginin tamamını memara verdiginıizde, vatandaş haklı olarak, 'Ben verğiyi hepsi- ni oraya ver diye ödemiyorum' di- yecektir. tnsanlar okul da istiyor, yol da istiyor, savunma harcama- lan yapılmasını da istiyor." Kahveci, yapılan katsayı duzen- lemeleri sonucu emekli aylıklan ve ikramiyelerinde de ortalama yüzde 26'ya yakın oranlarda ar- tış sağlandığını kaydetti. Kahveci, memurların zamlı temmuz ayı maaşlannı 16 tem- muz pazartesi günü alacaklannı, 1-15 temmuz tarihleri arasındaki maas farklannın da ay sonunda ödeneceğinibildirdi. Kahveci'nin verdiği bilgiye göre, en yüksek devlet memuru ile en düşük me- mur arasındaki maaş farkı da 10.9 kata ulaşıyor. Yeni düzenle- me ile ilkokul mezunu işe yeni başlayan 15/1. derecedeki memu- run net maaşı 362 bin 329 bin li- ra olurken, en yüksek devlet me- muru statüsündeki Genelkurmay Başkanı'nın net maaşı ise 3 mil- yon 140 bin liradan 3 milyon 939 bin liraya yükseldi. Bu arada milletvekillerinin ma- aşlan 4 milyon 976 bin 122 lira- dan 6 milyon 244 bin 188 liraya, bakanlann maaşlan 5 milyon 230 bin liradan 6 milyon 562 bin lira- ya, Başbakan Akbulut'un maaşı da 5 milyon 357 bin liradan 6 mil- yon 722 bin liraya çıktı. En iyi maas zamlannın kendi iktidarları döneminde sağlandığı- nı da savunan Kahveci, bu yılki toplam maaş anışının yüzde 57'ye ulaştığını belirtti. Kahveci, "Asıl olan memurun aldığı maaş zam- nımın reel arüş olarak kalmasıdır. lku'danmızın da hedefi bu olmuş- KKTC'ye Sovyet tepkisi LEFKOŞA (AP) — Sovyetler Birliği, Kuzey Kıbns'ta "dçandu çok say ıda Türk nüfasun geüriüp yerieştirildigi" iddiasıyla tepki gösterdi. Bu konudaki tepki, SSCB'nin Kıbns Rum kesimi nez- dindeki büyükelçisı Yuri Fokine tarafından dün, Rum Dışişleri Ba- kan Vekili Kristodulos VeHyamin'e iletildi. SSCB Büyükelcisi Fokine'nin konuya ilişkin mektubunda bu tepkinin "BM Güvenlik Konse- yi'nin Kıbns konulu son kararla- nna uygun" olduğu kaydedilerek, Ada'ya dışandan yapılacak yerleş- tirmelerin "Kıbns sorununun çö- zümüne yardımcı olmaktan uzak tavıriar" olduğu savunuldu. Sovyet Büyükelçinin mektu- bunda aynca bu gibi girişimlerin adada çözümü güçleştirecek ey- lemler olduğu da öne sürüldü. Sovyetler Birliği tarafından ya- pılan bu girişim, Kıbns Rum ke- siminin AT'ye tam üyelik başvu- rusuyla gerginleşmesi ve KKTC'nin "toplumlararası görüş- melerin kesilmesinden" sözetme- sinin hemen ertesine rastlıyor. 1Tatile gıderken kalbınızı kontro ettmnız. TÜRK KALP VAKFI 175 12 44/45- 148 58 66 172 87 24 Nüfus cüzdanımı kaybettim. Hükümsuzdür. FATMA TURHAN tnr. Yılsonunda hedefimizin ger- çekleşüğini ve maaş artışının red arüş olarak kaldıgını bep beraber görecegjz" diye konutu. Muhalefetin maaş artışlannın yetersiz olduğu konusundaki eleş- tirilerini de, "Siz kendi iktidan- nu döneminde niye yapmadı- nız?" diye yamtlayan Kahveci, şöyle devam etti: "Kendi iktidariaruKUld memar maaş arnşı ile enflasyon arasında- ki il^ki apaçık ortadadır. Memu- ra bu kadar çok sevdikierini soy- leyenier kendi iktidar dönenlerin- de acaba niçin en azından bu ka- dar maaş arüşı gerçekleştirmedi- tet." Yapılan yeni duzenleme ile ai- le yardımı miktarının da 89 bin 250 liradan 112 bin liraya yüksel- diğini belirten Kahveci, memurla- rın konut edindirme yardımı ve tasamıf teşvik hesaplarında da önemli birikimleri oluştuğunu kaydetti. Kahveci'nin verdiği bilgiye gö- re, tnemurlar için konut edindir- me yardımı hesaplannda bu yılın sonuna kadar nema hariç 1 mil- yon 363 bin 500 lira birikecek. Ta- sarrufu teşvik hesabındaki biri- kim ise yine nema hariç ilkokul mezunu memurlarda 1990 yıh so- nunda 974 bin 820 liraya, genel müdür konumundakı memurlar- da ise 4 milyon 815 bin 920 lira- ya ulaşacak. Bu arada yapılan maaş zamla- nyla bütçedeki memur maaşlan için aynlak ödenek tutan da 25.5 trilyon liraya yükseldi. Personel için aynlan başlangıç ödeneği ise 20 trilyon lira idi. Ancak 20 tril- yon liralık ödenek maaşlara iknci yanda hiç zam yapılmasaydı bile yetmeyecekti. İşçilerin kıdem tazminatı Memur maaş katsayısının 32O'ye çıkanlmasıyla işçilerin SSK prim tavanları da 1 milyon 632 bin liradan 2 milyon 48 bin lira- ya yükseldi. Bu durumda tavan esas alınarak prim ödeyen bir iş- çinin aylığından yapılacak kesin- ti net 58 bin liraya ulaşacak. Ye- ni katsayı ile işçilerin kıdem taz- minatı tavan sının da 1 milyon 568 bin liradan, 1 milyon 969 bin liraya çıktı. Kayıp yüzde (Baftarafi 1. Sayfada) dan yarattığı kayba ilişin Türk- tş'in yaptığı bir araştırmadan çı- kan sonuç şöyle: 1984-87 dönemi sonucunda, memur maaşlanna gelen artışlar enflasyonla karşılaştırüdığinda, net maaşlarda yüzde 11.3 oranın- da bir reel arüş, iyileşme ortaya çı- kıyor. Oysa iki kademeli zammın yıllık ortataması esas alınarak me- murun net maaşının enflasyon karşısındaki durumu araştınldı- ğında, aynı dönemde memurlann degil arüş, yüzde 16.5 oranında bir gerçek ücret kaybına ugradıklan anlaşılıyor. Bu yıl başında yapılan zam ile önceki gün karara bağlanan zam oranlannı toplayarak, Devlet Ba- kanı ve Hükümet Sözcüsü Meh- met Yazar tarafından yüzde 56.25 olarak açıklanan zam, uzman he- saplamalanna göre, ücretlere ya- yüınca ortalama yüzde 12 aylık 39.1'de kalıyor. Memur maaşlannın enflasyon karşısında ne olacaği sorusuna ya- nıt ararken ise öncelikle geçen yı- lın temmuz ayı satın alma gücü- ne göre ne olduguna bakmak ge- rekiyor. Bu konuda Prof. Burhan Şenatalar'ın dönemin enflasyonun yüzde 65'te kalması koşulu ile yaptığı bir hesaplama var; memu- run sadece temmuz 1989'daki sa- tın alma gücünü koruması, bir kayba uğramaması için en az yüz- de 35 oranında bir zam görmesi gerekiyordu. Geçen yüın temmuz ayından bu yana uğradığı kayıp- lann giderilmesi için gereken ar- tış oranı yüzde 33.1 olarak hesap- lanıyordu. Yüzde 25 olarak açık- lanan, ancak onun da altında kal- dığı anlaşılan zam oranı ise yüz- de 7'yi bulan bir reel ücret kaybı getinniş oluyor. Bu tabloda hükü- metin açıkladığı enflasyon artışı- nı karşılayacak bir ücret artışı de- gil, bu aydan başlayan yüzde 7'lik bir gerçek ücret kaybı ile memur- lan, her ay artacak bir yoksullaş- ma bekliyor. Geiecek 6 ayın enf- lasyon artışının ekleneceği yoksul- laşma ile memurlann bir yıl için- de uğrayacakları kayıplar üzerin- de degişik hesaplamalar var. Ge- nel olarak hükümet yüzde 40 ora- nında bir zam yapmış olsaydı bi- le comertlik olarak yorumlanama- yacağı vurgulanıyor. Memurlann bir de geçmiş yıl- lardan gelen kayıpları var. Me- murlar sadece geçen yıl için veri- len ücret artışlan ile enflasyon karşısında yenik düşmemiş sayda- büiyorlardı. ANAP iktidarlan do- nemindeki genel gelişme ise şöy- le: DPTnin hesaplama yöntemine göre 1983 başlangıç kabul edile- rek memurlann reel ücretleri 100'den sadece 90.4'e düşmüştü. Yılın 12 ayında aldıklan ücretle- rin ortalamasına göre ise 1983 başlangıç kabul edilerek 1988'de memurlann ücretleri 69.7'ye düş- müştü. Dönem içinde yüzde 30.3 oranında bir gerçek ücret kaybı, yoksullaşma söz konusu olmuştu. Memurlar bir yandan geçen yıla göre diğer yandan da ANAP ik- tidarlan uygulamasının bütunun- de ağır biçimde enflasyona yenik düşerlerken bir de ücretleri göre- celi olarak çok düşük kalan grup- lar var. Bunlar için de beklenen bir iyileşme yapılmadı. Örneğin üniversitelerde çalışan yüksek öğ- renim görmüş büro personeli, 425 bin liradan 525 bin liraya çıkan üc- retlerle çalışıyor. Bazı kamu görevlilerinin eski ve yeni maaşlan (Aıle yardımı Dereca 15/1 m1/4 9/1 V4 9/1 1/4 11/1 m1/4 8/3 1/4 8/1 1/4 8/1 1/4 m1/4 7/1 1/4 9/1 8/1 .1/4' 2/1 Unnm Memur fılkokul) Memuf (üBiversite) Genel müdür Ûûrefimen Ogretmen Kaymakam adayı Kaymakam PottsmemufM . J Ü S M L * . Doktor Uzman doktor Doktor (12.B.-1.D.K0Y) Uzman doktor (12.B.1.D. KOY) Hemşire Hemşjre MOhendis (büro) Başmühendis (büro) Tekn*er (büro) Teknter (bûro) Araştırma görevlisı Profesör (5) Vaız (üniversıte) Teflmen KKtemüaftjay 2. Kad. Kd. Bçvş. 198V7 (D 229.742 247.821 1.338.481 401.336 728.461 758.951 1.339.348 561.164 862.239 1.254.942 1.095.901 1.488.604 563.9» 809.972 618.296 952.641 442.700 767.795 584.373 1.822.882 335.625 699.239 1.519.223 1.121.059 119071 (2) 288.913 311.647 1.657.419 526.111 928.088 945 539 1658 938 699.484 1.070.148 1.554.024 1.352.034 1 835.909 702806 1.005.070 769 658 1 178 690 552.074 950.154 729 345 2.263.914 419.889 869.389 1.878.738 1389.527 M : Hesapiamatara tadem ayıığı dahil olup, vergi ıaaesı, konut edmdırme yardımı ve Aıle yardımı 88.250 liradan 112 bin liraya yûkscHtadi 1990/7 (3) 362.329 390.087 2.079.164 659.887 1.164.329 1.186.279 2.081.129 877.344 1.342.113 1.949.329 1.693.677 2.300.893 881.566 1.260.875 965.413 1.478.338 682.367 1.191.633 915.179 2.840.913 526 623 1.090.230 2.356 348 1.742.801 harıcl S (3/2) 25.4 25.4 25.4 25.4 25.4 25.4 25.4 25 4 25.4 25.4 25.2 25.3 25.4 25.4 25.4 35.4 25.4 25.4 25.4 25.4 25 4 25.4 25:4 25.4 (3/1) 57.7 57.4 553 54.4 598 563 553 56.3 55.6" 55.3 54.5 54.5 ' 563"-- 55.6 561 55.1 58.3 55.2 56.6 55.8 56.9 55.9 55.1 55.4 tasamjfu teşvik aıle yardımı dahıl deflıtdtr Emekli aylıklan Deraca 1/4 1/4 1/4 1/4 V4 1/4 1/4 1/4 1/4 1/4 1/4 1/4 1/4 1/4 3/8 7/9 3/8 3/8 Umanı Genel müdûr D.Başkani Şube müauru Ogretmen Kaymakam Uzman doktor Hemşire Başmühendis Tekniker Profesor Kıd.Albay Baş.Vaia Matıye 8 Mûf. Hâtem 1. S. Memur 36 yıl Memur 35 yıl Memur 33 yıl Hemşire 33 yıl imam hajp 33 yıl 198977 (3) 848.400 700.800 635.200 700.800 848.400 750.000 635.200 700 800 635.200 1.166.150 1.065.700 577.800 750.000 1.264.550 564.719 415.267 368.914 545.019 519.497 1İM/1 «) 1.060.400 876.800 795.200 876 800 1060.400 938.000 795.200 876.800 795.200 1.455.650 1330.700 723 800 938.000 1.578.050 707.909 521.942 464.156 683.214 651.467 1H0/7 (5) 1.333.600 1103.200 1 000 800 1 103 200 1333 600 1.180.000 1.000.800 1 103 200 1000.800 1829.600 1.672 800 911 200 1180.000 1.983.200 891.476 658.070 585 482 860.378 820.538 % (5/4) 25.7 25.8 25.8 25 8 25.7 25.8 25.8 25.8 25.8 25.6 25 7 25 8 25.8 25.6 25.9 26.0 261 25.9 25.9 (W) 57.1 57.4 57.5 57.4 57.1 57.3 57.5 574 57.5 56.8 56.9 57.7 57.3 56.8 57.8 58.4 587 57.B 57.9 Emekli ıkramiyelerı Dereca 1/4 1/4 1/4 1/4 1/4 1/4 1/4 1/4 1/4 1/4 1/4 1/4 1/4 1/4 3/8 5/9 7/9 3/B 3/8 Umanı Genel müdür mn°mrrr D.Başkanı :WKKm Şube rnüdürü Ogretmen Kaymakam . — _ !„„,-,• Uzman doktor i İ H K l Hemşire Başmühendis Teknikar Protesûr O H K * Kıd Albay Baş Vaızı MaKye B.MÛf. |,ijUJü|. Hatam 1. s. aama T t! - Memur 36 yıl Memur 35 yıl Memur 33 yıı Hemşire 33 yıl Imam hatip 33 yıi 19M/7 (3) 25942 500 20.4Q7.500 17 947 500 20.407 500 25.942 500 22.252.500 17 947 500 20.407 500 17.947.500 29.017.500 29.017 500 15.795 000 22.252.500 32.707.500 13 827 000 8.784 000 7 461 750 13.827.000 12.904.500 1990/1 (4) 34.800.000 27.915.000 24.855 000 27.915.000 34.800.000 30.210.000 24 855 000 27 915 000 24.855.000 38.625.000 38 625.000 22 177.500 30210.000 43.215.000 19 729 500 13 456 500 11.811750 19.729.500 18.582.000 1990/7 (5) 43.725.000 35.085.000 31.245 000 35.085.000 43.725.000 37.965.000 31 245 000 35 085 000 31245000 48.525.000 48 525 000 27 885 000 37.965.000 54.285.000 24 813 0OC 16 941 000 14 877 000 24.813.000 23.373.000 (5/4) 25.6 26.6 25 7 25 6 25.6 25.6 25.7 25 6 25.7 25.6 25 6 25 7 25.6 25.6 25 7 25.8 25 9 25.7 25.7 (5/3) 68.5 71.9 74.0 71.9 68.5 7Ö.8 74.0 71.9 74.0 67.2 67.2 76.5 70.6 65.9 79.4 92.8 99.3 79.4 81.1 'Hükümet sözünü tutmadı' Haber Merkezi — Memur ma- aşlanna yüzde 25 seyyanen zam yapılması, ceşitli tepkilere yol aç- U. SHP Genel Başkanı Erdal Ino- •8, artışın yetersiz olduğunu ve enflasyonun altında kaldıgını sa- vunarak "Hükümetin bir defa da- ba sözünü totmadıgını ve vaat- lerün yerine getirmedifiiııi görüyo- ınz" dedi. DYP Genel Başkanı Süleyman Demirel de zamların çok yetersiz olduğunu belirterek, "Kaşıkla verilen kepçeyle gider. Memurun umdugu daglara kar yagdı" dedi. Sanayici ve işadam- ları, özellikle hükümetin "1990'da seçün yok" mesajı ver- diğine dikkati çekerek görüşleri- ni açıkladılar. EBSO Yönetim Kurulu Başkanı Uğur Yücd zam- mı. "ücretlerin dondunılması" olarak değerlendirdi. TMMOB ve 15 meslek odası adına yapılan açıklamada da zamların yeniden gözden geçirilmesi istendi. SHP Genel Başkanı Erdal Inö- nü, dün düzenlediği basın toplan- tısında yıllık enflasyonun resmi rakamlara göre yüzde 63, gayri resmi rakamlara göre de yüzde 70 olduğunu ifade ederek, ocak ayın- da yapılan artışla birlikte memur maaşlannda yapılan artışın ancak yüzde 56 civannda kaldıgını kay- detti. tnönü vatandaşlann, enflas- yon ve hayat pahalılığı altında ezilmeye devam edeceğini belirte- rek, "Hüküroet, memurian ezme- ye ve horiamaya devam ediyor" dedi. DYP Genel Başkanı Süleyman Demirel de dün düzenlediği basın toplantısında yüzde 25'lik memur zammı ve katsayı olayının yüzde 56'lık enflasyona tekabül ettiğini belirterek şunları söyledi: "Enf- lasyon yüzde 56'nm üstünde ola- cakür. Haziran ayma bakarak he- sap yapmak doğru degiidir. önemli olan yaz aylannda lşin ne- reye varacagıdır. Enflasyon yüz- de 60'lann üzerinde olacak. Bu yüzde 25 zam, bir aniam taşımaz. Aslında alt gelir gnıplanng bak- mak laam. 300 bin lira alan bir memur, yüzde 25 zamla 375 bin lira alacak. Bunun 150-200 bin U- rası kiraya gidecek. Kaşıkla veri- len kepçeyle gider. " Asgari ücretin görüşüldüğü bir ortamda memur zammımn açık- lanmasını yorumlayan sanayici ve işadamları, "Bu demektir ki as- gari ücret de beklenen 400 bin U- rmnın albnda olacak. O zaman da gündemdeki toplusözleşmelerin seadikalann istemlerinde arüş olacaktır" görüşünü dile getirdi- ler. Sanayici ve işadamlan, Tür- kiye'deki gelir dengesizliğinin enf- lasyonla birlikte arttığına işaret ederek "Yıllann birikimi ekono- miyi zorlamaktadır" diye konuş- tular. Açıklanan zam oramyla Türki- ye'de 1990 yılında seçim yapılma- yacağımn ilan edıldiğini savunan EBSO Yönetim Kurulu Başkanı Uğur Yücel, şu değerlendirmeleri yaptr. "Goriilen o ki, Merkez Banka- sı'nın para programının hedefle- rinin tutmasına çaba gosteriliyor. Bu artışla zam oranımn yüzde 56 olaca^ı belirtffiyor. Ancak bütce- de öngöriilen yüzde 54'lük enflas- yon hedefine nasıl ulaşılacak? Bence yüzde 60-65'lerde seyreden bir enflasyon oranında bu verilen yüzde 56'lık zam memura hiçbir şey kazandmnayacakar. Diyelim ki yuzde 54 tutturuldu, yüzde 56'lık aröş, yani 2 puanlık bir fark ne kazandıracaktır? Hassas ekonomilerde yani yüzde 3-5'lik enflasyon yaşayan ülkelerde, bu iki puan çok büyük bir farktır, ama bizde bu ücretlerin dondunıl- ması demektir. O zaman fiyatla- n da dondunmdan gerekir ki be- def rutsun. GSMH'de üretim yüz- de 26'dan yüzde 14'lere düşüyor, kfir ve rantlar yüzde 46'dan yüz- de 70'lere ürmanıyorsa, dengesiz bir ortam vardır. Bence ekonomik bütünlük içinde yüzde 25 zam mantıksal degil." Hükümetin kaynak bularak memur zammım yapacagıru açık- ladığını anımsatan Izmır Ticaret Odası Başkanı Haüt Şariak da >4 Kaynagı bulanuuiılar ki, bu den- li az zam verdiler. Kaynak bula- madıklanna göre de para basa- caklar demektlr. Bu durumda ar- tan emisyon enflasyona nasd en- gel olacakbr?" diye sordu. Denizli Ticaret Odası Başkanı ve TOBB Mevzuat Komisyonu üyesi Haluk Müftüler, hüküme- tin yüzde 25'lik zam karannı eleş- tirerek "Bu zam, memunı işpor- taya düşurür" dedi. TMMOB Genel Sekreteri tsm«- il Kulaksızogln, memur maaşlar na yapılan zammın yetersiz old ğunu belirterek "Memur için yüz- de 25 zam, yoksullaşmaya devam demektir" dedi. EVET/HÂYIR OKl^YAKBAL (Bajtarafı 2. Sayfada} rı da hac görevini yerine getirirken öldüler. Bu ülkede hiçbir zaman kimsenin dinsel inancına karışılma- mıştı. Atatürk, Inönü dönemlerinde hacca gitmek yasaklanma- mıştı. İsteyen kendi olanaklanyla giderdi, ama devlet bu işe ka- rışmazdı. Kimse de "Ben hacı oldum" diye kendinı başkaların- dan üstün gormezdi. Din konusuna kimse karışmazdı. Laik dev- letin gerekleri yerine getirilirdi. Genç kuşaklar sanmasın ki Ata- türk yılları Müslümanlara baskılann yapıldığı bir dönemdir! Tam tersi, gerçek bir vicdan özgürlüğü yürürlükteydi. Oruç tutana ya da tutmayana kimse karışmazdı. Gazetelerde korkunç başlıKlar, akıl durdurucu sayılar! Türk ha- cılarından beş yüz, altı yüz ya da bin kişi ezilerek öldü. Bir kar- gaşaiık çıkmış, tünelde sıkışıp kalmış bınlerce hacı adayı, her- kes birbirini ezmiş. Ölenlerin çoğu kadın ya da yaşlı erkek... Bu nasıl Müslümanlıktır ki "Ben canımı kurtarayım, başkaları ezi- lirse ezilsin" diye düşünmek! Gerçek Müslümanhğa yakışır mı? O insanlar hacca bu amaçla mı gittiler? Kendi caniarını kurta- rıp başkalarını ölüme göndermek için mi? Oysa eskiden yaşlı Mûslümanlar hac görevi sırasında Ölmeyi en yüce onura ulaş- mak sayarlardı. Hac günlerinde ölup Peygamber'in yani başın- da sonsuz uykuya dalabilmek en büyük umutlarıydı. Oysa şim- dikiler kendi caniarını kurtarabilmek için başkalannı rahatlıkla ayaklar altında çiğneyebiliyorlar! Bakın Suudi Arabistan Kralı Fahd ne demiş: "Kader böyleymiş. Eğer ölenler orada ötmeseterdi daha ön- ceden belli olan saatte başka yerde öleceklerdi." ' İşin avuntusu bu! Gerici bir kafanın boş kendini aldatmacası! Kader diye bir şey var mıdır? Kimi inanır, kimi inanmaz, ama bir de gerçek var, binlerce insanı daracık bir tünelde sıkıştırırsan çıkacak kargaşada binlerce insanın ezileceği açıktır. Buna ka- der değil, ilkellik denir. Kader diye kendini aidatmak gözönün- de olup biten korkunç olayı bağışlatmaz. Ölümden kurtulanlardan biri bakın ne diyor: "Çok kalabalıktı. Çok sıkıştık. Kaburgalarımız birbirine geçti. Karım belime sarılmıştı. Bırakmamasını soytedim. Yere düşer- sen kalkamazsın dedim. Dışanya ölülerin üzerinden kayarak çı- nlçıplak çıkabildim. Vuran vurana, kıran kırana can derdindeydi." Yüceliğe ereceklerdi, cennet yolunu bulacaklardı, inançlarıy- la bütünleşeceklerdi. Bu umutlarta koştular Suud çöllerine... Kor- kunç sıcak, pislik, müthiş kalabalık... Her yıl zaten birçok ku ban verilirdi Bu yıl kurban sayısı on binleri buldu. Ne yazık kt- çoğu TC yurttaşıydı. Bir de tartışma vardı, bir kısım hacı adayı gidememişti. Kıya- meti kopardılar. "Biz neden gidemiyoruz" diye. Şimdi bilmem ne derler bu duruma? Gidemedikleri için oturup kalkıp Tanrı'ya şükretmeleri gerekmez mi? Bir-iki yıl önce Humeynici İranlıların gövde gösterisi sırasında da pek çok hacı adayı ölmüştü. islamlık bir reform bekliyor. Yüz- yıllardır bekliyor. Gerçek Müslüman olmanın yolu yalnızca hac görevinden mi geçıyor, geçmeli? Üstelik hacca gitmenin de ko- şulları vardır. Mahallesinde bir tane aç, açık kişi varsa hacı ol- mak bir değer taşımaz. Bunun gibi daha başka koşullar... Bi- zim hacı adaylarımızın acaba kaçı bu koşulları yerine getirmiş- tir dersiniz?