Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
CUMHURİYET/12 EKONOMİ 11 HAZÎRAN 1990
İki yeni yatınnı fonu
• İZMİR/ANKARA (AA) — Tarişbank tarafından ilk
defa oluşturulan 5 milyar liralık 1. yatınm fonu katılma
belgeleri yarm, 50 milyar liralık Vakıfbank 6. yatınm
fonu katılma belgeleri de 14 haziran perşembe günü
satışa sunuluyor. 50 milyar liralık Vakıfbank 6. yatınm
fonu katılma belgelerinin satış fiyatı 10 bin lira olarak
belirlenirken fon 10 bin adet 10 paylık, 38 bin adet 50
paylık, 15 bin adet 100 paybk, 5 bin adet 200 payhk ve
bin adet de 500 paylık olmak üzere toplam 5 milyon
paydan oluşuyor. Bankanın Ankara, lstanbul ve
Izmir'deki menkul kıymetler merkezleriyle bağlı
şubelerinden satışa sunulacak 6. yatınm fonu portföyu
yüzde 19.41 hisse senetleri, yüzde 10.74 özel sektör
tahvili, yüzde 69.82 devlet tahvili, yüzde 0.03 de nakitten
oluşuyor. Bu arada yarın bankanın tüm şubelerinde
satışa sunulacak 5 milyar liralık Tarişbank 1. yatınm
fonu da 500 bin paya aynldı ve katılma belgelerinin satış
fiyatı 10 bin lira olarak belirlendi. Tarişbank Fon-l'in
portföyu ise yüzde 48.48 devlet iç borçlanma senetleri,
yüzde 14.27 özel sektör tahvili, yüzde 2.97 finansman
bonosu ve yüzde 34.28 gelir ortaklığı senetlerinden
oluşuyor. Fon portföyündeki özel sektör tahvilleri Ataköy
Turizm Tesisleri ve Ticaret AŞ'ye, finansman bonolan da
Turcas Petrolcülük AŞ'ye ait bulunuyor.
Sertifikalı konııt satuşı bugün
• ANKARA (ANKA) — Toplu Konut Ortaklıgı ldaresı,
İstanbul-Halkalı konutlannın sertifikayla satışına
bugünden itibaren başlıyor. Sertifıka ile Halkalı
konutlanndan satuı almak isteyenler alacakları
konutlann büyüklüğüne göre değisen miktarlarda
"Halkalı konut sertifikası" ile Emlak Bankası'nın
Istanbul-Ataköy Şubesi'ne başvuracaklar. 5 gün sürecek
baş1
. urular, istenilen konut büyüklüğüne göre farklı
günlerde alınacak. Buna göre 67 ile 104 metrekare
arasında bir büyüklüğe sahip konutlardan almak
isteyenler en az 35 Halkalı konut sertifikası ile 11-12 ve
U haziran günleri bankaya başvuracaklar. 105
netrekareden büyük konut satın almak isteyenlerin
başvurulan ise 14 haziran günü kabul edilecek. 104
metrekare ile 120 metrekare arasında konut almak
isteyenler ilk başvurularında en az 45 sertifika verecekler.
120 metrekareden büyük konut almak isteyenlerden ise
a'.acakları konutun metrekaresinın yansı kadar sertifika
.sıeıjlecek. 49 metrekare ile 66 metrekare arasındaki
Konutlar için başvurular ise 15 haziran günü alınacak.
49-56 metrekarelik bir konut için en az 18, 57-66
metrekarelik konut için ise en az 25 adet Halkalı konut
sertifikası verilecek.
200 liraya ithal et, 2500'e sat
• ANKARA (ANKA) — Gümrük duvarlannın
indirilmesiyle birlikte ithalatçıhk en kârlı işler arasına
girdi. Piyasada 2 bin 500 liraya kadar satılan ithal
"Filomarket" isimli oyuncağın gümrük giriş Fıyatının 200
lira olduğu belirlendi. Panorama dergisinin haberine göre
Türkiye'nin tüketim mallan ithalatı artışıyla birlikte
ihracatçıların kârları da kat kat artmaya başladı.
Çocukların içinde oyuncak çıktığı için fazlaca tükettigi
yumurta biçimindeki "Kinder Suprise"lerden son 1.5 yıl
içinde toplam 3 milyon dolarlık ithalat yapıldı. Bugünkü
döviz kurlanyla bu dönemde Türkiye'nin Kinder'lere
toplam 8 milyar liraya yakın para ödediği hesaplandı.
Ancak anne-babaların Kinder'ler için ödediği toplam
para ise 25-30 milyar liraya çıktı.
Kuyıutıculara silah ruhsatı
• YALOVA (Cumhuriyet) —
1990'da Türkiye kuyumculuk
mesleğinin sorunlan ve çözüm
yollan konulu sempozyum Yalova
Termal'de yapıldı. Sempozyuma
Devlet Bakanı Mehmet Keçeciler,
İçişleri Bakanı Abdülkadir Aksu,
Milli Eğitim Bakanı Avni Akyol,
Turistik El Sanatları tmalatçılan ve
Kuyumcular Derneği Genel Başkanı
Necati Elidüzgün ile Türk
Standartları Enstitüsü (TSE) Genel
Sekreteri Hilmi tsmailoğlu
• _ - konuşmacı olarak katıldılar. Açıhş
Mehmet Keçeciler. konuşmasını yapan Elidüzgün,
darphanenin ziynet eşyaları için aldığı işçilik ücretlerinin
yanı sıra binde 23 gibi gerçeğe uymayan oldukça yüksek
bir fire nispeti uyguladığını, uygulamanın da altın
fıyatlannın artmasına neden olduğunu söyledi. Devlet
Bakanı Keçeciler de yaptığı konuşmada, Türkiye'de yılda
yaklaşık yüz ton altının tüketildiğini, bu tüketiminin de
yüzde seksen beşten fazlasının yasadışı yollarla
Türkiye'ye girdiğini, ancak geçen yıl döviz karşıhğı altın
piyasasının işlemlere başlamasıyla birlikte altın
kaçakçılığına darbe vurduklarını söyledi. Daha sonra söz
alan İçişleri Bakanı Abdülkadir Aksu, kuyumculuk
sektöründe çalışanların mal ve can güvenliği bakımından
devamlı tehlike altında olduğunu, bu sektörde çalışanlara
silah bulundurmanın yanı sıra taşıma ruhsatının da
verilmesinin sağlanacağını söyledi.
Ankara Hacıbekir'de iflas
• ANKARA (UBA) — Yılların şekercisi Hacıbekir de
iflas dalgasından kurtulamadı. Hacıbekir'in kız ve '
damatları tarafından işletilen Ankara'daki üç mağaza
"iflas tasfiyesi" nedeniyle açık arttırmaya çıkanldı.
Ankara'da, Onur Çarşısı'ndaki Hacıbekir mağazasımn
kapısına asılan "iflas tasfiye kararı"nda, yius Şehir
Çarşısı, Kızılay Onur Çarşısı ve Macunköy Gimat
Toptancılar Çarşısı'ndaki mağazalann satışa çıkanldığı
duyuruldu. Ankara Ifias Müdürü Etem Kayabaş
imzasıyla asılan "İflas tasfiyesi nedeniyle satış kararı"nda
ilk satış 14 haziran günü saat 10.00-15.30 arasında
yapılacak, satış gerçekleşmezse ikinci arttırma 15. haziran
günü vapılacak" denildi.
Dünya tahıl üretimi
• LONDRA (AA) — Merkezi Londra'da bulunan
Dünya Tahıl Konseyi (IWC) ile Birleşmiş Milletler Gıda
ve Tarım Örgütü FAO'ya göre dünya tarım üretimi 4
yıldır ilk kez bu sezon tüketimi karşılayacak. IWC'nin
verilerine göre, dünya buğday ve taneli tahıllar üretiminin
bu sezon geçen yıla göre yüzde 4 oranında artarak 1.398
milyon tona ulaşması bekleniyor. IWC, tarım
ürünlerindeki artış tahminlerinde olumlu hava
koşullarının ve özellik'Ie ABD'de tanm üretiminin
artmasının etkili olduğunu bildirdi. IWC, üretim artışına
rağmen, dünya tahıl stoklarının bu sezon yalnızca 2
milyon ton kadar arttınlabileceğine dikkat çekti. Dünya
tahıl stoklan bu yıl 1970'li yıllann ortalarından bu yana
en düşük düzeyine inerek 220 milyon ton dolayına
gerilemişti.
İKV: AT tarım politikası değişti
• Ekonomi Servisi — Türk özel sektörünün topluluk ile
ilişkilerini düzenleyen İKV, yayımladığı son
araştırmasında "AT ortak tarım politikasının son 20
yılındaki değişimleri değerlendirdi" "Topluluk Ortak
Tarım Politikasında Reform" başhğıyla yayımlanan
yayımlanan İKV raporunda AT tanm fiyatlan dünya
tarım fiyatlan seviyesine hızla iniyor, denerek şu
değerlendirmeye yer verildi: "Avrupa Topluluğu ortak
tanm politikası son yıllarda, dayandığı temel ilkeler
değişmese de büyük bir değişime uğramıştır. Önemli
ölçüde politikanın ortak piyasa ve fiyat sistemlerine
ilişkin temel mekanizmalannın sebep olduğu, daha sonra
çok büyük stokların oluşmasına neden olan üretim
fazlaları ve beraberindeki bütçe maliyet artışlarının çok
ciddi boyutlara ulaşması, daha önce de benzeri
teşebbüslerde bulunmuş, ancak başanlı olamamış,
topluluğun 1980'li yılların ortalarından itibaren
politikada köklü değişiklikler içeren önlemler uzerinde
hazırlıklara başlamasma ve nihayet 1988 yılından itibaren
yeni reform tedbirlerini uygulamaya koymaya
başlamasına neden olmuştur!'
yîne şikâyet gidiyor
/ Türkiye ILO konferansının önceki toplantılarında
^ /değişik nedenlerle kara listeye alınmıştı. Ancak bu
^^konularda gerek ILO gerekse Türk-Iş yönetiminde
• tatmin edici adımlar atılmadı.
Vgc
•Tlil
Türk-İş Genel Başkanı Şevket Yılmaz, 40 bin kamu
işçisi için Yıldınm Akbulut ve Cemil Çiçek ile yapılan
görüşmelerden sonuç alınamamasını anımsatarak
Türkiye'yi ILO'ya şikâyet edeceğini açıkladı.
ANKARA (Cumhuri>el Bürosu) —
Uluslararası Çalışma Örgütü'nün (ILO) 77.
dönem çalışmalan Cenevre"de devam edi-
yor. Daha önce Cenevre'ye giden Türkiye
tşveren Sendikaları Konfederasyonu
(TÎSK) heyeti ve Türk-İş Genel Başkanı
Şevket Yılmaz'ın ardından dün de Çalışma
ve Sosyal Güvenlik Bakanı tmren Aykut Is-
viçre'ye gitti. Yılmaz'ın özellikle kamu ke-
simindeki sözleşmelerin aksaması nedeniy-
le Türkiye'yi ILO'ya şikâyet edeceği öğ-
renildi.
Çahşmalanna 6 haziranda başlayan ILO
Konferansı 77. Dönem Toplantısı 27 hazi-
rana kadar devam edecek. Türkiye, kon-
feransın daha onceki toplantılarında deği-
şik nedenlerle kara listeye alınmıştı. Ancak
bu konularda gerek ILO'yu gerekse Turk-
tş yöneıiminı tatmin edecek adımlar atıl-
madı. Konferansın bu donemdeki toplan-
tısında da Türkiye'nin, 1402 sayılı Sıkıyö-
netim Yasası'na dayanarak işten çıkanlmış
ya da sürgüne gönderilmiş insanlar açısın-
dan 111 sayılı İş ve Meslekte Ayırımcılık
Sözleşmesi nedeniyle gündemde yer alması
beklenivor
ANKARA
Belediye
işçÜeri
eyleme
gidiyor
ANKARA (AA) — Ankara Bû-
yükşehir Belediyesi ile Belediye İş
Sendikası arasında surdürülen
toplu iş sözleşmesi görüşmelerinin
kesilmesi üzerine başkentteki tüm
belediye işçilerinin bugün aktif di-
renişe geçecekleri bildirildi.
Ankara'da çöpler bir gün top-
lanmayacak, kanal ve su patlak-
larına zamanında müdahale edil-
meyecek, belediye otobüs şoförleri
ise saatte 10 kilometre hızı geçme-
yecekler.
Belediye-tş Sendikası Genel
Başkanı Fuat Alan, yaptığı açık-
lamada, Ankara Büyükşehir Be-
lediyesi ile surdürülen görüşmele-
rin son anda kesildiğini bildirdi.
Alan, tüm ilçe belediyelerinin bü-
yükşehir ile yapılacak sözleşmeyi
beklediklerini, büyükşehir beledi-
yesi ile 4-5 saatlik bir müzakere
sürelerinin kaldığını belirterek
şöyle konuştu:
"Gönişmelerimiz son aşaması-
na geJmişti. BLrim talebimiz ile be-
lediyeoin verdigi arasında 50-60
bin liralık bir fark kalmıştı. An-
cak belediye yetkilileri anlaşılmaz
bir şekilde muzakerelere birden
son verdiler. Bizim anladığımız
kadanyta büyükşehir, ilçe beledi-
yelerinin durumuou göz önüne
alarak göruşmeleri kesti. Aslında
biz buyukşehirde göruşmeleri la-
mamlasak ilçe belediyeleri ile de
kısa surede goruşmelerinıizi anlaş-
mayia sonuçlandınrdık. Şimdi biz
Ankara dışında olan Karayalçın^
ın dönmesini ve göriişmeler için
bir karar vermesini bekliyoruz."
Türkiye tşveren Sendikaları Konfederas-
yonu'ndan bir heyet 3 haziranda Cenevre'ye
gitmışti. Türk-lş Genel Başkanı Yılmaz
başkanlığında bir heyet de önceki gun Ce-
nevre'ye ulaştı. Yılmaz, 40 bin kamu işçisi
için Yıldınm Akbulut ve Devlet Bakanı Ce-
mil Çiçek ile yapılan görüşmelerin ardın-
dan anlaşmaya varılamaması ve grev ka-
rarı alınmasını anımsatarak Türkiye'yi
ILO'ya şikâyet edeceğini açıkladı.
Yılmaz, ILO toplantısında Türkiye'deki
iş yaşamına ilişkin önerilerinin kabul edil-
mesi için çaba harcayacaklannı vurguladı.
Türkiye daha önceki yıllarda çoğunlukla
98 sayılı "Örgötlenme ve Toplu Pazarlık
Sözleşmesi" nedeniyle sorgulanmıştı. Bu
konularda gündeme getirilen çözutn yol-
larının yaşama geçirilmemesine karşın
Türkiye 98. maddeden bu yıl sorgulan-
mayacak.
ILO'nun bu yılki genel günderainde ge-
ce çalışması, kimyasal maddelerin kullanı-
mında güvenlik, otel, restoran ve benzeri
işyerlerinde çalışma şartlan ve serbest ça-
hşmanın teşviki konulan yer alıyor.
Tanm BakanlığYna bağlı işyerlerinde çalışan işçiler brüt 225 bin lira ücretle gecinmek zorundalar. Geçinebilmek için cogu ek iş yapıyor.
Bu da latil nedir bilmeden giinde 15 saat çalışmak anlamına geliyor.
Tatilsiz, günde 15 saat çalışmak
DENİZ TOPALOĞLU
AA muhabirinin edindiği bilgi-
ye göre bugün EGO şoförleri oto-
büslerde saatte 10 kilometre hızı
aşmazken, ASKİ işçileri su ve ka-
nal hizmetlerini aksatacak.
Asgari ucret düzeyinde maaş alan 13 bin ta-
rım işçisinin toplusözleşme göruşmeleri uyuş-
mazlıkla sonuçlandı. Tarırn-lş Sendikası ile
Kamu İşveren Sendikası TÜHİS arasında sür-
dürulen görüşmeler arabulucu aşamasında bu-
lunuyor. Tanm Bakanhğı'na bağlı işyerlerin-
de çalışan işçiler ise brüt 225 bin lira ücret-
lerle geçinemeyerek, (*• işlerde çalıştıklannı be-
lirtiyorlar. Hiç tati vspmadan günde 15-16 sa-
at çalıştıklarını söyleyen uyuşmazlık kapsa-
mındaki Pendik Hayvan Hastalıklan Araştır-
ma Enstitüsü işçileri "Hepimiz bamt fıçısıyız.
Böyle insanlann çalıştığı işlerinde çalışma ba-
nşı nasıl sağlanır" diye soruyorlar.
Pendik Hayvan Hastalıklan Araştırma Ens-
titüsü'nde çalışan bir işçi, hiç tatil yapmadan
günde 15 saat çalıştığını anlatıyor. "Çocuk-
lar beni tanıyamaz hale geldi" diyor. Ensti-
tudeki mesaisi bittikten sonra özel anlaşma
yaptığı bir kauçuk fabrikasında gece 24'e ka-
dar çalışarak 235 bin lira ek gelir sağladığını
belirtiyor. Ancak her iki işten eline toplam 500
bin lira dahi geçmiyor. Yine aynı işyerinde ça-
lışan Nedim Kır, cumartesi, pazar günleri si-
mitçilik, hafta arasında iş çıkışında da ayak-
kabı boyacıhğı yapıyormuş. *^Ama" diyor,
"şimdi okullar da kapandı. Çocuklar hep bo-
yacı oldu. zaten bir akşamda 3 bin lira kadar
kazanıyordum, şimdi onu da kazanamam."
Nedim Kır, 65 bin lira kira verdiği tek odada
iki oocuğuyla birlikte yaşadıklannı anlatıyor.
Abdurrahraan Tanırcan'ın konuşmasma,
"Bureda en yüksek yevmiyeyi ben alıyornm.
Maaşım 38 saat fazla mesai parasıyla birlikte
238 bin lira" diye başlaması arkadaşlannın gu-
lüşmesine neden oluyor. "Aslında hepimiz as-
gari ücret alıyoruz" diyorlar. Abdurrahman
Tanırcan fazla mesailerinin ardından bazı ge-
ce 3'e kadar gazinolarda. duğunlerde şovmen-
lik yapıyormuş. "Bu işi kahırdan yapıyorum
biraz da" diyor, "milleti güldüreceğiz ki geçi-
nelim." Tanırcan, eve geç dönmenın yanı sıra
mahalle bakkalından da şikâyet ediyor, "Bak-
kala borcum hiç bitmiyor. O da ne istesem yan
yanya veriyor. 1 kg. çay istesem kiiçiik paket-
lerden veriyor."
Bir diğer işçi çevre bahçelerden maydanoz
alarak pazarlarda sattığını 5 çocuğuyla birlikte
geçimlerini ancak sağladıklarını anlatıyor.
Enstitünun ek iş yapmayan işçileri, "Bula-
madıgimızdaft, yoksa ek iş bulsak çalışma-
ya razıyız" diyorlar. 1968'den beri Hayvan
Hastalıklan Enstitüsü'nde çalışan Yusuf Ev-
kuran, "Bir kilo peyniri aybaşına kadar vere-
siye aldım. Nasıl ek iş aramayayım" derken
Makbule Yediveren, "tş var mı ki çalısalım"
diye soruyor.
Toplusözleşme görüşmelerinin uyuşmazlık-
la sonuçlanmasının ardından arabulucu rapo-
runu bekleyen işçiler daha sonra grev kararı
alınabileceğini belirterek soruyorlar: "Hepi-
miz barul fıçısıyız. Böyle insanlann çalıştığı
işyerinde çalışma banşı nasıl sağlanır?"
Ucretlerden kesinti oranı (°o)
Türkiye 35.90
Danimarka 32.20
Hollanda 27.20
jrlanda 22.00
İtalya 21.50
F.Wmanya 21.20
İngıltere 17.90
Belçüca 17.30
İspanya 13.30
Portekiz 9.80
Fransa 9.30
Lüksernburg 2.80
Yunanistan 0.00
Ücretlere
en yüksek
ürpan
Türkiye'de
ANKARA (AA) — Türki-
ye'de devletin ücretlerden
yaptığı kesinti oranı yüzde
35.3 düzeyinde bulunuyor.
Bu oranla Türkiye, Avrupa
Topluluğu (AT) ülkeleri ara-
sında ilk sırayı alıyor.
Türkiye İşveren Sendikalan
Konfederasyonu'nun (TİSK)
Ekonomik Kalkınma ve tşbir-
liği Örgütü'nün (OECD) ve-
rilerine dayanarak yaptığı
araştırmaya göre AT ülkeleri
arasında ücretlerden en fazla
kesinti yüzde 32.2 ile Dani-
marka'da yapılıyor. Bu ülkeyi
sırasıyla yüzde 27.2 ile Hol-
landa, yüzde 22 ile de Irlan-
da izliyor.
ttalya'da ise çalışanlann
ücretlerinden devlet yüzde
21.5, Federal Almanya'da
yüzde 21.2, lngiltere'de 17.9,
Belçika'da yüzde 173 kesinti
yapıyor. AT ülkeleri arasında
en az kesintiyi yüzde 2.8 ile
Lüksemburg, yüzde 9.3 ile
Fransa, yüzde 9.3 ile Portekiz
yaparken, Yunanistan'da
devlet ücretlerde kesintiye git-
miyor.
• •
Uç genç
Bank-24'ü
dolandırch
ANKARA (UBA) — Üç
genç, Bank-24'ü "hayaü pmra"
yatırarak aldatıp, sabaha ka-
dar 7 şubeden 41 milyon lira
para çektiler. Polisin yakâla-
dığı gençlerden banka şikâyet-
çi olmadı. Ancak gençler göz-
altına alındı.
Pamukbank şubelerinden
hesap açtırnıadan Bank-24
kartı alan Selim Ecer, Hasan
Yılmaz ve Günda Bakır adlı
gençler, önce boş bir zarfı, sis-
teme 5 milyon yatırıyoruz di-
ye Bank-24'e attılar. İşlerai ta-
mamlayan gençler, daha son-
ra sistemden para çekmek is-
teyince, 1 milyon lirann ma-
kineden verildiğini gördüler ve
üç defa daha birer milyon li-
ra para çektiler.
Ankara Merkez, Ayrancı,
Kavaklıdere, Tunalı Hilmi,
Necatibey ve Ulus şubelerin-
den de sabaha kadar birer
milyon lira çeken gençlerin,
toplam 41 milyon çektikleri
daha sonra anlaşüdı.
Borsada elmayla arnıut toplanabiliyorHalka açılma furyasının hızlanmasıyla birlikte,
halka açılan şirket yöneticilerinin, şirket
hisselerini "işlerine geldiği gibi tanıtmaları"
yatırımcıların kafasında soru işareti doğmasına
yol açıyor. Hisse senedi değerlemesinde en
önemli kriter sayılan fiyat/kazanç oramnı
IMKB başka yöntemlerle, şirket yönetimleri
başka yöntemlerle hesapbyor.
TAYFUN DEVECİOĞLU
Anıden karşınıza bırı çıkıp " 8
elma 6 armut daha kaç eder?" di-
ye sorsa ne cevap verirsiniz? Bü-
yuk bir olasılıkla once afallayıp
birkaç saniye duşunur, daha sor.
ra "Hadi canım sea de, elma ile
armut toplanır mı?" dersiniz.
Halka açılma fur>asının hızlan-
masıyla birlikte halka açılan şir-
ket yöneticilerinin şirket hissele-
rini "işlerine geldiği gibi
tanıtmaları" yatırımcılann kafa-
sındaki soru işaretlerinin sayısını
giderek çoğaltıyor.
Halka açılmanın son ve en bü-
yük iki örneği olan Vestd ve Ga-
ranti Bankası hisselerinin satış on-
cesi tanıtımında şirket yöneticileri
tarafından açıklanan fiyat/ka-
zanç oranlan İstanbul Menkul
Kıymetler Borsası'nın istatistik
yöntemleriyle uyuşmuyor. Bu iki
şirket, satışa çıkarttıkları hissele-
rin fiyat/kazanç oranlarını 1990
yılı tahmini kflarına gore hesap-
İarlarken İMKB Bılgi İşlem Bölu-
mü şu anda borsada işlem goren
hisselerin fiyat/kazanç oranları-
nı 1989 yılı vergi sonrası kârına
göre hesaplıyor. Hisse senedi de-
ğerlemesinde en onemlı kriter ola-
rak gösîerilen fiyat/kazanç oranı
değişik yorumlarla hesaplanınca
birbirleriyle karşılaştırılması "el-
ma ile armutun toplanmasından"
farksız oluyor.
Vestel'in hisse senedi satışı
başlamadan once yapılan "muh-
teşem" prezantasyonunda, sırke-
tin sahibi Asil Nadir Vestel hisse-
lerinin fiyat/kazanç oranının 13.2
olduğunu söylemiş, bu oranın da
borsa ortalamasına gore duşük
bir seviyede olduğunu sözlerine
eklemişti. Nadir'in hesabına gö-
re 150 milyar odenmiş sermayeli
Vestel'in 1990yılında 151 milyar
lira kâr etmesi bekleniyordu. Bu
durumda hisse başına yaklaşık
1000 liralık kâr düşuyor ve bu \e-
rilerle Vestel hisselerinin fiyat/ka-
zanç oranı 13.2 oluyordu. Oysa
İMKB Bilgi İşlem Merkezi bir his-
senin fiyat/kazanç oranını hesap-
larken şu yöntemi uyguluyor: Şir-
ketin 1989 yılında sağladığı vergi
sonrası kâr, bugünku odenmiş
sermayeye göre çıkartılmış hisse
sayısına böluncrek hisse başına
düşen kâr bulunuyor. Şirket his-
sesinin o günku fiyatı da hisse ba-
şına düşen kâra bölündüğunde fi-
yat/kazanç oranı ortaya çıkıyor.
Bu yonteme göre Vestel hisseleri-
nin 13250 liralık satış fiyatı ııze-
rinden hesaplanan fiyat/kazanç
oranı 46.88 olarak ortaya çıkıyor.
Yani Asil Nadir'in hesabından
tam 3.5 kat daha lazla. Şu anda
yaklaşık 21 olan borsa fiyat/ka-
zanc ortalamasının iki katından
bile fazla. İMKB'nin uyguladığı
yönteme göre 150 milyar odenmiş
sermayeli Vestel'in 1989 yılında
elde ettiği 42.4 milyarlık vergi
sonrası kârından hisse başına
282.6 liralık kâr düşuyor. 13.250
liralık satış fiyatı da 282.6 liralık
hisse başına düşen kâra bölündü-
ğunde Vestel hisselerinin fiyat/ka-
zanç oranı 46.88 oluyor.
Vestel'in halka açılış prezantas-
yonunda bir gazetecinin bu ko-
nuyla ilgili sorusunu cevaplayan
Vestel Şirketler Grubu Başkanı
Tahsin Karan "Geçen yıl sonun-
daki kârdan yola çıkarsanız yine
geçen yıl sonundaki odenmiş ser-
mayeyi veri olarak almanız gere-
kir" demişti. Halbuki borsayla il-
gilenen herkesin bildiği gibi bir
şirket sermaye arttınmına gittiğin-
de hissenin fiyatı da sermaye art-
iırımımn oranı kadar aşağıya çe-
kilir. Örneğin 10 bin liralık bir
hisseye bir adet bedelsiz hisse ve-
rildiğinde, borsa yonetimi iki his-
senin toplam fiyat mı 10 bin lira
olarak belirler ve bir hisse 5 bin
liradan işlem görür. Bu durumda
da sermaye arttınm işlemlerini ta-
mamlayarak odenmiş sermayesi-
ni 150 milyara çıkartan Vestel'in
halka sattığı hısseler 150 milyar-
lık yeni sermayeyi temsil ettiği için
13250 liralık fiyat bölünmüş fiyat-
tır.
Halka açılan 7. banka uııvanı-
nı kazanan Garanti Bankası'nın
tanıtım toplantısında ise banka
Genel Muduru İbrahim Betil, Ga-
ranti hisselerinin fiyat/kazanç
oranını 9.5 olarak ilan etmiş ve bu ulkelerde uygulanması gerektiği-
oranın borsa ortalamasının ol- ni belirtiyorlar. Ama bu rakanı-
dukça altında olduğunu söylemiş-
ti. İbrahim Betil de Garânti his-
selerinin fiyat/kazanç oranını
1990 yılı kâr hedefleriyle hesap-
layarak bunu 1989 yılı net kârlar-
la hesaplama yapan borsa ortala-
masıyla karşılaştırmıştı. Borsanın
uyguladığı yonteme göre Garan-
ti Bankası hisselerinin fiyat/ka-
zanç oranı 22.27 olarak çıkıyor.
Halka satılan Garanti hisseleri
350 milyar liralık sermayeyi tem-
sil ettiğinden ve dolayısıyla tasar-
rufçuların rüçhan hakkı kullanma
imkânı bulunmadığından, bu his-
selerin fiyat/kazanç oranını he-
saplamak için bankanın 1989 yılı
sonunda elde ettiği 70.9 milyar li-
ralık kârı, 350 milyar liralık ser-
mayeyi temsil eden hisse sayısına
bölmek gerekiyor. Bu durumda
hisse başına düşen kâr 202 lira
oluyor. 4500 liralık satış fiyatını
202 liralık hisse haşına düşen kâ-
ra böldüğümüzde fiyat/kazanç
oranı 22.27 olarak hesaplanıyoı.
Fiyat/kazanç oranını hesaplar-
ken uygulanan bu yöntemlerden
hangisi doğru? Uzmanlar hedef-
lenen kârlarla hesaplanan fi-
yat/kazanç oranlarının Türkiye
gibi enflasyonun yüksek olduğu
ların diğer yönteme göre hesapla-
nan rakamlarla kesinliklc karşı-
laştırılmaması gerektiğini de söz-
lerine ekliyorlar.
Yatırım Finansman Genel Mü-
durü Zeki Doşluoğlu, ucuzlayan
kredi faizleriyle ve canlanan satış-
larla birlikte şirketlerin bu yıl iyi
kârlar edeceğini söyluyor. Yılba-
şından bu yana hisse senedi fiyat-
larının yaklaşık iki misli arttığııu
belirten Doşluoğlu sürekli artan
bir fiyatın sabit kâr oramna bö-
lünmesiyle yüksek bir fiyat/ka-
zanç oranının bulunmasının do-
ğal olduğunu söyluyor. Döşlüoğ-
lu, yatınmcının daha bilinçli ola-
rak hareket edebilmesi için daha
etkin bilgi kaynaklarının hareke-
te geçmesi gerektiğini belirtiyor.
Bu konuda en büyük görevin
TRT'ye düştüğünü söyleyen Döş-
lüoğlu, "Her gün 15 dakikalık bir
program yapılması yeterii" diyor.
Vestel hisselerinin satışını orga-
nize eden konsorsiyum lideri Fi-
nansbank Yönetim Kurulu Baş-
kanı Hüsnü Özyeğin ise yanılgı-
lara son vermek için tüm şirket-
lerin 3 ayiık dönemler itibanyla
düzenli olarak ara bilançolar
açıklamalannı istiyor.
DÖVİZ KURLARI
Dövızın
Cinsı
1 ABO Doları
1 B.AIman Markı
1 Avustralya Ooları
1 Avustjrya Şilini
1 Belçika Frangı
1 Danimarka Kronu
1 Fın Markkası
1 Fransız Frangı
1 Hollanda Florinı
1 Isveç Kronu
1 Isvicre Frangı
100 Italyan Lıretı
1 Japon Yeni
1 Kuveyt Dtnarı
1 Sterfın
1 S Arabıstan Riyali
Döviz
Alış
2613.76
1542.23
2017.57
219.37
74.96
405.08
657.22
457.99
1371.33
427.08
1805.96
209.81
17.06
8949.70
4395.04
697.09
Döviz
Satış
2619.00
1545.32
2021.61
219.81
75.11
405.89
658.54
458.91
1374.08
427.94
1809.58
210.23
17.08
8967.64
4403.85
698.49
11 HAZİMN 1990
Elektif
Alış
2611 15
1540.69
1983.27
219.15
73 68
401.03
646 05
457 53
1369.96
422 81
1804.15
20624
16 88
8797 56
4390.64
685 24
Efektıf
Satış
2626 86
1549 96
2027 67
220.47
75.33
407.11
660 52
460 29
1378 20
429 22
1815.01
• 210.86
17 13
8994 54
4417 06
700.59
HALİD ZİYA UŞAKLIGİL
NESL-İ AHÎR
riu%-uk H*mjrK mı/ Halıd Ziya U$akltgil':n hu^uiK kidir gazeıc "»ahıİdcnnde lulmi)
romanı ılk kr/ kıtıpia^irak ı;un ıvgına *,\k\.ı Bu buvuk romanı llgıyle nkuvacakuıuz
B J bj n.mant Runumii/ Jılıytc hasıma h-/ırlaym Şemıettin Kutlu'nun gcnıj bır
unıtma vv a^ıkUmıUrını da bulacikuni7.
tNKILAP KtTABEVİ
SAYIN DOKTOR VE ECZACILARIN DİKKATİNE!
Miyorölaksan preparatımız AAiyoreks
40 tabletlik blister ambalajlarda piyasaya sunulmuştur.
Miyoreks
Miyorölaksan
40 tablet
Bir tablette:
Metokarbamol 500 mg