Katalog

Cumhuriyet Sahıbı Cumhurıyet Maıbaacıhk ve Gazetecılık Turk Anonım Şırket» adına Nsdir Nftdi 0 Genel Ya>ın Mudurü Hasan Ccnal, Muessese Muduru Imine L>»klıgil. Yazı Işlen Muduru Oki) Gonensin. • Haber Merkezı Muduru' Yalçın Bayrf. Sayfa Duzenı Yönetmem \U Acar, 0 Temsıktler ANKARA: AIUIKI Tut. IZMIR Hguneı Çetinkz»», ADANA Çetin Iç Pobulca Ctbl BKjianpç. Dış Haberler Eignı Balcı. Ekonoml Ctnjfc Turtun. 1; Sendıka: Şoluu b H d , Kühür Cdll Usrr, Eğmm Gcncaj Şayluı. Haber Araştırma İsmtl Berkın. Yun Haberlen Neoki Dogııı, Spor Danışmaru Abdafcadir Yınkıuu. Dıa Yaalar Klmn Çskskin. Arastırma Şafeııt Alpa). Du2dune Abdulalı Ymaa. 0 Koordınator Mıroei Knnksas. % Maiı Ijle- Erol trkul, 0 MuhaKbe Bukal «BH • Bulçc-Planlama. Srvp Osauabışeogh • Rdcbun An» Tonın, 9 Ek Yayıntu Hulya Akyol • Idare. Huscvin Gunr. • Istame Omfcr Çtük. • Bılgj-lştaTv Nıil hoO. Btaar. vv Vmon Cumhuri)eı Mabaaolık «• Gajrıocüık T.AŞ TUrt Ocafe C*l 39/41 H>M U Pk J<*-İ3anbu! Td $12 05 05 (30 tal, Tdcı 22246 Faı. (1) 526 «0 72 % Burolar AMaı Zjys Gokalp Bh lokdap S. No: 19 4. Td 1)3 II *M7. TdEC 42344 Ftoc (4) 13} 05 65 • Ua*: H & a Blv 1352 S i 3. W 13 12 30. WOL 52359 Fn. (Sl) 19 53 60 lımmı CalU9S.No 1 Kaı 1. * t 19 37 52 (4 h»), THOL 62155. F K <71) » J7 H TAKVİM: 1 HAZİRAN 1990 Imsak: 3.32 Guneş: 5.27 Öğle: 13.06 tkindi: 17.05 Akşam: 20.35 Yatsı: 22.22 Rektörler olağanüstü anıyor Üniversitelerarası Kurul Başkanı Prof. Bozer, Akyol'un üniversiteler yasa taslağı ile ilgili gönderdiği uyarı mektubu üzerine bütün rektörleri bugünolağanüstü toplantıya çağırdı. ANKARA (Cumhuriyet Biiro- su) — Yeni üniversiteler yasası tartışması, Milli Eğitim Bakanı Avni Akyol ile Yükseköğretim Kurulu (YÖK) ve üniversite rek- törlerini karşı karşıya getirdi. Akyol, üç aydır istedigj üniver- siteler yasa taslağım gönderme- yen rektörleri birer mektup ya- zarak uyardı. Akyol'un mektu- bunda, "artık taslak göndenne- seniz de olur" anlamına gelen ifadelere yer vermesi üzerine, Üniversitelerarası Kurul Başka- nı ve Hacettepe Üniversitesi Rek- törü Prof. Yüksel Bozer, bütün rektörleri "olaganüstü" toplan- tıya çağırdı. Rektörler Konseyi'- nin bugün saat 10.00'da, Üniver- sitelerarası Kurul'un ise saat 14.00'te Hacettepe Üniversitesi'n de toplanacağı açıklandı. 29 üniversiteden sadece 4'ünün Akyol'a yeni üniversiteler yasa- sı taslağı göndermesi üzerine, niz de olabilir" şeklinde algıla- dığını ifade etti. Ankara Üniversitesi Rektörü Prof. Necdet Serin de, Akyol'- un mektubunu '•siternkâr" bul- duğunu ifade ederek, Akyol'un istediğj bilgiler üzerine çalıştık- lanm, gecikmenin de normal ol- duğunu söyledi. Rektörler Konseyi ve Üniver- sitelerarası Kurul öncesinde Cumhuriyet'in sorulannı yanıt- layan Prof. Bozer, toplantılarda gündemin birinci maddesinin "yeni üniversiteler yasası" oldu- ğunu söyiedi. Konuyu bütün rek- törler bir araya gelerek ilk kez kapsamlı olarak ele alacaklarıtu vurgulayan Bozer, Akyol'un tep- kisine yol açan "iiniversiteler YÖK'iin şemsiyesi altında" de- mecınin ise yanlış anlaşıldığıru söyiedi. Bu demeci rektör olarak değil Üniversitelerarası Kurul Başkanı olarak verdiğine isaret Akyol rektörlere tepki göstermiş- ederek, "Zaten biz Hacettepe ti. Üniversitelerarası Kurul Baş- Üniversitesi olarak goriişlerimi- kanı Prof. Bozer'in de, Akyol'- un girişimlerinin yanlış olduğu şeklinde demeç vermesiyle geli- şen olaylar yeni bir boyut kazan- dı. 18 mayısta gerçekleşen Üniver- sitelerarası Kurul toplantısında rektörleri "taslak göndermeleri" için uyaran Akyol'un, aynca rek- törlere birer rnektup yazarak uyarısını yinelediği öğrenildi. Mektubun dili rektörler tarafın- dan "sert" bulundu. Akyol'un mektupta, rektörleri, yeni üni- versiteler taslağı konusundaki is- teğini "ciddi bulmamakla" suç- ladığı kaydedildi. Akyol'un mektubu, rektörler arasında şaşkınlık yaratırken tep- kilere de yol açtı. Rektörler mek- tubu " Akyol 'dan beklenmedik şekilde sert bulduklan"ru dile ge- tirdiler. Boğaziçi Üniversite'si Rektörü Prof. Ergun Togrol, Akyol'un mektubunu doğrularken, bu ko- nuda yorum yapmak istemediği- ni ve içeriğini açıklayamayacağı- nı söyiedi. Toğrol, Akyol'un mektubunu "Göriis gondcrmese- Aliağa için yeniden Danıştay'a zi Sayın Akyol'a bildirdik. Ama şu unutulmamalıdır ki biz Milli Egitim Bakanlıgı'na olduğu ka- dar YÖK'e de bağlıyız" diye ko- nuştu. başvuru HAKAN KARA tZMtR — Aliağa Gencelli'de yapımı planlanan termik santral konusunda Bakanlar Kurulu'nun aldığı ikinci karar için de yürüt- menin durdurulması istemiyle Da- nıştay'a basvuruldu. Danıştay başvurusunu yapan lzmir Bağımsız Milletvekili Kemal Anadol, Bakanlar Kurulu'nun "Termik santral yapımından vazgeçildi" yorumlarına yol açan ikinci karanyla gerçekte bölgeye termik santral kurulmasından vazgeçilmediğini belirterek "Ka- ramarae, bölgede termik santral yapılması amacına yönelik yetki, biçim, neden ve antaç öğeleri ba- kımından açıkça faukuka aykın ve sakat bir islemdir" dedi. Anadol, bu kararnamenin iptal edilmesini istedi. lzmir bağımsız milletvekili alı- nan son Bakanlar Kurulu karany- la ilgili olarak şu görüşleri dile ge- tirdi: "Dava konusu ettiğimiz karar- namenin amacı. termik santraldan vazgeçmek ve Danışta) kararlan- nın gerekçelerini verine getirmek degUdir. tzmir Aliaga'da 'serbest bölgf' yeniden kundmakta ve ekli krokiye göre bu kez alanı denize kadar indirilmektedir. Arnaç. saatralı bu bölge içinde kurmak- tır." Erozyon yüzünden peribacalarının şapkaları düşüyor Peri, bacasından uçtuHalen müze olarak kullanılan Zelve antik kentinde, çöküntüler nedeniyle 'dikkat, tehlike' yazılarına sıkça rastlanıyor. Kısa zamanda önlem alınmaması durumunda Zelve'nin tümünün 5-10 yıl içinde yok olacağı belirtiliyor. TURAN YILMAZ SELAHATTİN ŞAHİN ANKARA/NEVŞEHİR — Tu rizmin gözde merkezlerinden "dünyanın 8. harikası" Kapadok- ya, bakımsızlık, hızlı ve çarpık kentleşme sonucu yok olmanın eşiğine geldi. Önıeğin Nevşehir- de peribacalanrun geleceğini eroz- yon tehlikeye atıyor. Erozyon ne- deniyle peribacalannın şapkaları düşerken Zelve ören yerinde çök- me tehlikesi içinde bulunan bazı kiliseler, tahta direklerle ayakta tu- tulmaya çalışılıyor. Zelve'nin bir bölümünün kaya çöküntüleri ne- deniyle yok olduğu, kısa zaman- da önlem alınmaması durumun- da da tümünün 5-10 yıl içinde yok olacağı bildirildi. Peribacalarını bekleyen bir başka tehlike de hız- lı ve çarpık kentleşme. Göreme^ de yıkılan peribacalarının yerine otel yaptınldı. Uçhisar'da üzerle- ri doldurularak yol açıldı. Ürgüp 1 te ise kalıntılar çöplük haline dönüştü. ŞAPKASIZ KALACAKLAR — Her yıl yerii yabancı pek çok turistin ziyaret etügi peribacalan, önlem alınmazsa şapkasız kaJacak. Halen müze olarak kullanılan Zelve antik kentinde çöküntüler nedeniyle 'dikkat, tehlike' uyarı işaretlerine sıkça rastlanıyor. Bu kentin yok olan ya da önemli öl- çüde hasara uğrayan yerleri ara- sında Zelve Manasün, Geyikli Ki- lise, Değirmen Kilise ve Baiıklı Ki- lise bölümleri bulunuyor. Halen ayakta durma mücadelesi veren diğer bölümlerde ise derin çatlak- lar göze çarpıyor, çöküntüler de sürüyor. Bu kenti kurtarmak için giri- şimlerde bulunan Avanos Beledi- ye Başkanı Mehmet Seyhan Du- ru, yaptığı başvurulara henüz bir yanıt alamadığını söyiedi. Bu kenti kurtarmak için UNES- CO'nun 1980'li yılların başında harekete gectiğini, çöküntüleri öıı- lemek için kentin üzerine kimya- sal bir bileşim püskürtmek için hazırbklar yaptığını kaydeden Du- Hava Şenliği'nde sanlıııak, İngiltere Kraliyet Hava Kuvvetieri'nin önceki giin Suffolk'taki Mildenhall hava üssünde düzenlediği "Hava Şenliği"ne çok sayıda izleyici katıldı. "La Patrouille de France" adlı Fransız akrobat pilot grubunun gösterisi biiyük ilgi çekerken tngiliz The Inde- pendent gazetesinin foto muhabiri, izleyici kitlesi içindeki bu çifti de görüntüledi. ru, ancak önce ABD'nin ardmdan da diğer Batılı ülkelerin bu kunı- luşa yaptıklan yardımları kesme- leriyle birlikte "New York'tan Ürgöp'e" projesinin askıya alındı- ğını bildirdi. Hükümetin bu konu- ya ilgisizliğinden yakınan Duru, müzelerden aldıklan yüzde 40'lık payın geçen yıl kesilmesiyle iyice küçültülen bütçe olanaklarıyla bu işi kendilerinin gerçekleştirmeleri- ne olanak bulunmadığını söyiedi. Kenti kurtannak için çeşitli giri- şimler başlattığını, bu amaçla Cumhurbaşkanı Turgut Özal ile başta ABD olmak üzere 12 geliş- miş ülkenin büyükelçilerine birer mektupla başvurduğunu söyleyen Duru, ancak bu basvurulanna he- nüz bir yanıt alamadığını bildirdi. Bu arada Erciyes ve Hasanda- ğı'nın püskürttüğü lavların za- marüa rüzgâr ve doğal yjllarla aşı- mp erozyona uğraması nedeniyle ortaya çıkan peribacalarının şap- kalannın son günlerde normal ya- ğışfar nedeniyle duşmesi üzerine bölge turizmcileri bunları kurtar- mak için yapılacak çalışmalara her türlü parasal yardımı sağlaya- caklanm bildirdiler. Kapadokya Turistik lşletmeler Derneği (KAP- TİD) Başkanı Fikret Dölek, şap- kaların korunması için en kısa za- manda önlem alınmasım isteyerek "Kapadokya'yı turistik yapan özelliklerin başında gelen ilginç göriinüjndeki peribacalannın şap- kalannın korunmasızlıgı, bolge turizmine büyük darbe vuracaktır" dedi. öte yandan bu yıl Kapadokya'- daki turistik belgeli yatak kapasi- tesinin geçen yıla oranla yüzde 100 artış göstererek 11 bine çıkması- nın beklendiği öğrenildi. Nevşehir Valisi Özdemir Hanoglu, bölgenin 1989 turizm sezonunu 16 turistik belgeli tesis ve pansiyonlarla bir- likte 5497 yatak kapasitesi ile ka- padığını belirterek önumüzdeki günlerde hizmete girecek olan 32 turizm belgeli tesis ile bölgedeki yatak kapasitesinin 11 bine çıka- cağını söyiedi. 'Sigarayı Bırakma Günü'nde düzenlenen panelde sigara vezararlan tartışıldı Sigarasız bir dünyaya doğruBülent Akarcalı 'Sigara reklamlan ahlaka aykırıdır, gençleri şartlandırmaktadır' derken, Çin Halk Cumhuriyeti Başkonsolosu Keming, Çin'de 300 milyonkişinin sigara içtiğinisöyiedi. Sağlık Senisi — Dünya Sağlık ögnitü'nün O^HO) "Sigarayı Bı- rakma Günü" dolayisıyla düzen- lenen panelde, sağlık eski bakan- lanndan Istanbul Milletvekili Bii- lenl Akarcab, "Turkiye'deki siga- ra reklamı çocuklann bilinçaltına yönelik bir reklamdır. Gençleri şarüandınnaktadır. Bu reklamlar ahlaka aykındır" dedi. İstanbul Valiliği ve Lioness Ku- lupleri'nce düzenlenen "Sigarasız Bir Dünya" panelinde konuşan Sağlık eski Bakanı Istanbul Mil- letvekili Bülent Akarcalı, "1970'lerin başında dost ve müt- tefik ülke ABD'nin gençleri zehir- leniyor diye Tiirkiye haşhaş eki- minden vazgeçmistir. Oysa şimdi ABD trösüeri bizleri sigarayla ze- hiriemeye çalışıyorlar. Orada kay- bettikleri pazarı Türkiye'de an- yoriar. ABD'yi en az Tiirkiye ka- dar cesur olmaya çağınyonım" diyerek, "Sigarasız Bir Dunya" için sonuna kadar mücedele ede- ceğini büdirdi. Turkiye'deki siga- ra reklamlanna, insanı sartlandır- dığı için karşı olduğunu vurgula- yan Akarcalı, reklamlann yasak- lanmasına ilişkin bir yasa teklif- lerinin olduğunu söyiedi. Çin Halk Cumhuriyeti Istanbul Başkonsolosu Wu Keming de, Çin'de yaklaşık 300 milyon kişi- nin sigara içtiğini bunun da dün- ya sigara tüketiminin uçte birini oluşturduğu söyiedi. Ülkesinde si- gara reklamı yapılmadığını kay- deden Keming, "Çok sigara içi- len ülkemizde halk sağlığına du- yarlı olan yöneticiler iilke çaptn- da 'Sigara Sağlığa Zararlıdır Kampanyası' baslatmışlardır de- di. ABD'de sigara içme görgüsü- nün tersine döndüğünü anlatan ABD Başkonsolosluğu Basın Da- nışmanı Marcie Porter, "Ameri- ka'da sigara içen azaldı. Eskiden 1950'li yıllarda sigara içmek bir şıklıktı. Filmlerde şık baylar ba- yanlar hep sigara içiyordu. Ama şimdi seçkin insanlar sigara içmi- yor. tçenler ise boyacılar, tır şo- förteri, inşaatçılar, garson bayan- lar falan" diye konuştu. Panelistlerden mimar, gazeteci Aydın Boysan da sigaranın insa- na hiçbir keyif vermediğini, hele bırakılamayacak bir sevgili olma- dığını söyiedi. Boysan, kızılderi- lilerin dışındaki insanlann tütünle 1492 yıhnda Amerika'nın keşfiy- le birlikte tanıştığıru, o zamandan bu zam&na tütün içiminin yaygın- laşarak sürdüğünü anlattı. Göğüs hastalıkları uzmanı Prof .Dr. Emine Koçyi|it ise siga- ra içiminin durdurulması halinde akciğer kanserlerinde yüzde 80 azalma görüleceğini vurguladı. TRT prodüktörlerinden Rama- zan Bakkal, bilgisizlikten yakına- cak yerde başkaca kaygılar taşı- dığımızı ve bu yüzden de sorun- lara duyarsız bir toplum olduğu- muzu söyiedi. Arkeometri sempozyumu I ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) — "12. Uluslararası Kazı, Araştırma ve Arkeometri Sempozyumu" bugün sona eriyor. Sempozyumun dördüncü gününde "Kaa Sonuçları" ve "Araştınna Sonuçlan" toplantılanyla birlikte "Arkeometri Toplantısı" da basladı. Arkeometri Toplantısı'nda "Türkiye Madenciük Tarihine Ait Koyulnisar- Kurşunlu Köyü Yöresindeki Buluntular" başlıkh bir bildiri sunan MTA'dan Arkeolog Ergun Kaptan, konuşmasında Kurşunlu köyü yöresinde saptanan ve M ö 1. bin yıl başlanndan itibaren milattan sonraki farklı dönemleri de içeren eski madencilik kalıntılannın günümüzde az bulunan örnekler arasında yer aldığını söyiedi. ÖSS'de dereceye girenler • ANKARA (AA) — Üniversite birinci basamak seçme sınavı sonunda ilk üç dereceye giren öğrencilerle eğitim gördükleri okulların yöneticileri ve öğretmenleri, Milli Eğitim Bakanı Avni Akyol tarafından "teşekkür" ile ödüllendirildiler. Milli Eğitim Bakanı Akyol, üniversite birinci basamak seçme sınavında birinci olan Balıkesir Muharrem Hasbi Lisesi öğrencisi Aydın Akgün, ikinci olan İstanbul Atatürk Fen Lisesi öğrencisi Kağan Gökbayrak ve üçüncü olan Bursa Anadolu Lisesi öğrencisi lpek Kayaarma'yı "tesekkür"le ödüllendirdi. Saghk anlaşması • Haber Merkezi — Halen Türkiye'de temaslannı sürdüren lngiltere Sağlık Bakanı Kenneth Clark ve SSCB Sağhk Bakanı Denisov'dan sonra ağustos ayının başına kadar 7 Ulkenin sağlık bakanının daha Türkiye*yi ziyaret . etmesi bekleniyor. ANKA'nın bildirdiğine göre Hindistan Sağlık Bakanı Mr.R. Masood haziranın son haftasında Ürdün Sağlık Bakanı M. El Raben ise temmuzun ilk haftasında Türkiye'ye gelecek. Irak Sağlık Bakanı'nın haziran ayı içinde Türkiye'ye gelerek temaslarda bulunacağı öğrenilirken Endonezya, Mısır, Finlandiya ve Singapur Sağlık Bakanlan'nın ise haziran ve ağustos aylan içinde Türkiye'ye gelmeleri bekleniyor. öte yandan dün Türkiye ile SSCB arasında tıp alanında işbirliği öngören anlaşma Ankara'da imzalandı. Kültürpark projesine tepki • tZMtR (Cumhuriyet Ege Bürosu) — Anakent Belediyesi'nce açılan uluslararası tzmir Fuan, Kültürpark Çevre Düzenlemesi ve Fuar Kompleksi mimari proje yanşması, Mimarlar Odası'nca geçersiz ilan edildi. Belediye meclisi salonunda yapılan "Uluslararası tzmir Fuan ve Kültürpark çevre düzenlemesi" konulu panelde konuşan Belediye Başkanı Yüksel Çakmur, fuarın kent dışına taşınması konusunun sık sık gündeme geldiğini hatırlatarak, Kültürpark'ın tzmir'in kalbi, tek büyük yeşil alanı olduğunu belinti. Bunu konımaya yönelik projeye karşı çıkılmasmı eleştirdi. SERBEST REKABET DUZENI İki Amerikalı yazara göre hiçbirşey seksi evlilik kadar kolay öldüremez Sekse sırt çeviren kadınlar İki Amerikalı yazar sekssiz yaşamaya rağmen çekici, başarılı, hayat dolu olabilmeyi nasıl başardıklarını "No-Sex" adlı kitapta topladılar. İki yazara göre "başkaları insanın başına hep dert oluyor. Hem onlar için yıkanmak, parfüm sürmek, konuşacak konu bulmak zorundasınız hem de hiçbir zaman gerçek kimliklerini öğrenemiyorsunuz." Dış Haberler Servisi — İki Amerikalı kadın, kendi görüşle- rine göre milyonlarca hemcinsinin düşünu kurduğu şeyi başardılar: Seks'e sırt çevirerek buna rağmen çekici, başarıh, esprili ve hayat dolu olabilmeyi. Bunun nasıl ba- şardıklarını da kendilerine sakla- yıp edindikleri tecrübeleri ve one- rilerini "No-Sex-Handbook" adlı bir kitapta topladılar. Hollywo- od'un son keşiflerinden yönetmen Amy Heckerling ile "The Joy of Stress" adlı kitabı özellikle yuppie kuşağı içinde buyuk ilgi toplayan yazar Pamela Pettler, yeni kitap- larında "sekssiz yaşama" giden yolu gösteriyorlar. Haberi veren Alman "Stern" dergisine göre Pettler ve Hecker- ling, doksanlı yıllarda, AIDS'i tehdit olarak savurmanın ve ah- lak çöküntüsünden söz etmenin bir ise yaramadığı görüşünde. tki Amerikalı yazara göre birincisi, sekse ihtiyaç yok ve ister doğru ol- sun ya da olmasın, ınsan zaten her zaman "ilişkisi" olduğunu söyle- yebilir. tkincisi, "Başka insanlar insanın başına bep dert oluyor. Hem onlar için yıkanmak, tıraş olmak, parfüm sürmek ve konu- şulacak konu bulmak zorunda- sınız hem de hiçbir zaman gerçek kimliklerini öğrenemiyorsunuz." Önemli olan insanın önce seks ten vazgeçtiğinde, ne kadar çok zaman ve enerji tasarruf edebile- ceğinin ve bu arada sinirlerini de yıprattnayacağının farkına vara- bilmesi. Bunların farkına vardık- tan sonra da potansiyel adayları kaçırmak kolay. "Başkalannın üzerinizde görmek istedikleri şey- leri değü kendinizin beğendigi şe>- leri giyin. Evinizi başkalannın zevklerine göre değil gonlünüzce döşeyin. Kibar olmak için hiçbir özel çaba harcamayın.'" "Saldın" stratejısinin de pekâ- lâ olumlu sonuçlar verdiğini be- lirten iki Amerikalı yazar, "tlis- kiye girmek istemediğiniz kişiler- den bunu rica edin" diyorlar. Ka- dınlar örneğin, "Eski kocam ra- hatlıkla iki saat dayanıyordu" ya da "tddiaya girerim, beni orgaz- ma ulastıramazsın" demelerini öneriyorlar. Erkeklere de kadın- ları kaçırtmak için şu tür açıkla- malar yapmalarını tavsiye ediyor- lar: "Biraz maceraya gerçekten de ihtiyacım var" ya da aynı etkiyi yaratabilecek bir başka açıklama: "Hayatında adını bile duymadı- ğın şeyleri sana ögretebilirdim." Kitabın sonunda ; se iki Ameri- kalı yazar mutlaka etkili olabile- cek bir başka çareyi hatırlatıyor. Bu da evlilik. "Hiçbir şey seksi, evlilik kadar kolay öldüremez" diyor Pamela Pettler. Pamela, ev- li ve evlilik yıldonümlerini surek- li unutuyor. "Bir imzayla 83 milyon TL yıllık maaş!"* "Hesabımı yaptim. Bugün yapbrdığım Süper Yaşam' Sigortası bana gelecekte tam bir süper yaşam rahatiıgı yaşatacak. Hem birUdmlerimi enflasyona karşı koruyorum, hem gelecegimi saglama alıyorum. Mükemmel bir uygulama! Halk Sigorta'ya şimdiden teşekkürier. Yann endişem kalrnadı." SiipcrY*»aın Sisortası "Her yıl, kendiliğinden % 30 artar" • Ayda 20 bın TL ıle Super Yaşam Sıgortası na başlayarı 30 yaşındald bır Halk Sıgcrtalı nin 45 yaşına getdı^ınde uiaşacağı muhtemel yıllık gelır