Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
1 HAZİRAN 1990 EKONOMİ CUMHURİYET/13
Emekli
maaşları
• ANKARA (AA) —
Emekli Sandığı, 65 yaşın
üstündeki künsesiz yaşlılar
ile memur emeklilerinin üç
aylık maas ödemelerine
bugün başlıyor. Toplamı
374 milyar 262 milyon 367
bin lirayı bulan söz konusu
odemeler, Ziraat Bankası *
şubeleri aracılığıyla
yapılacak. öte yandan,
memur emeklilerinin 3'er
aylık maşlannın
ödenmesinde, çek yerine
banka hesabına geçilmesi
uygulamasına da başlandı. •
Buna göre geçen aydan
sonra 1 haziranda
maaşlannı alacak memur
emeklileri de maaşlannı çek
yerine, Ziraat Bankası
şubelerinde adlarına açılan
banka hesabından
çekebilecekler.
Asgari ücret
yöntemi
• ANKARA (Cumhuriyet
Biirosu) — Asgari ücret,
DlE tarafından belirlenen
besin içi ve dışı oranları
gözönüne alınarak
saptanacak. Asgari Ücret
Tespit Komisyonu'nun
dunkü toplantısında, asgari
ücretin belirlenme yöntemi
konusu tartışıldı. Varılan
anlaşmaya göre asgari
ücret, DlE'nin kentsel
kesim hane halkı gelir ve
tüketici anketi gereği
belirlenen besin içi ve besin
dışı oranlan dikkate
alınarak belirlenecek.
Ancak geçen yıllarda besin
içi yüzde 44, besin dışı
yüzde 56 oranının daha
sonra DlE tarafından
yapüan bir anketle degiştiği
üzerinde duruldu. 25
haziran günü yeniden bir
araya gelecek Asgari Ücret
Tespit Komisyonu bu yeni
anketten çıkan yeni oranlar
üzerinde tartışacak. Aynca
bundan sonraki toplantıda,
yeni asgari ücretin, devlet
memurlarına olan
bağlantısı açısından Maliye
Bakanlığı, Başbakanhk ve
Devlet Personel
Dairesi'nden yetkililer
dinlenecek.
Elektrik
bugün zamh
• ANKARA (ANKA) —
Türkiye Elektrik
Kurumu'nun (TEK) aylık
kademcli z«unnumn h^?i^n
ayına ilişkin dilimi,
bugünden itibaren
yürürlüğe giriyor.
Bugünden itibaren
düzenlenen elektrik
faturalarında, elektrik
fıyatları yüzde 3 zamlı
olarak yer alacak.
Konutlarda tüketilen
elektriğin 120 kwh'ya kadar
olan bölümünden, her kwh
için alınacak Ucret,
bugünden itibaren 110 lira
yerine 113.3 lira olacak.
Yine, konutlardaki 120
kvvh'dan fazla olan
tüketimlerde ise her kwh
elektrik için alınan 210
liralık ücret de 216.3 lira
olarak hesapla*dı.
Jak KamhFye
plaket
• Ekonomi Servisi —
Türk Sanayici ye Işadamlan
Derneği'nin (TÜSİAD)
Ankara'da yapılan son
toplantısında Türkiye-AT
ilişkileri ve Türkiye'nin dış
ilişkileri alanında yaptığı
etkin çalışmalardan ötürü.
İKV (İktısadi Kalkınma
Vakfı) ve Profilo Holding
Başkanı Jak Kamhi'ye
Başbakan Akbulut
tarafından bir başan
plaketi verildi.
Mayıs ayındapiyasaya çıkan yaz meyveleri enflasyona gaz verdi
k meyvesi, mutfağı çarptıMayıs ayında piyasaya
çıkan yaz meyvesi,
mutfak enflasyonuna
gaz verdi. İstanbul'da
yaşayan 4 kişilik bir
ailenin aylık mutfak
harcaması yüzde 14.8
, gibi rekor bir artışla 709
bin 156 liraya yükseldi.
Geçen ay yalnızca
meyvedeki artış yüzde
120 olarak gerçekleşti.
Ekonomi Servisi — Mayıs ayın-
da mutfak enflasyonunun 'çivisi-
ni çıkartan' meyve oldu. Mevsim
meyvelerinin piyasaya yüksek fı-
yattan çıkması tstanbul'da yaşa-
yan 4 kişilik bir ailenin aylık mut-
fak harcamasıru yüzde 14.8lik ar-
tışla 709 bin 156 liraya yükseltti.
Geçen ay meyvedeki artış ise yüz-
de 120 olarak gerçekleşti. Harca-
madan meyveyi çıkartarak yaptı-
ğımız hesaplama ise mayıs ayın-
da gıda enflasyon oranının yüzde
4.5 olduğunu ortaya koyuyor.
Mayıs ayında mutfak harcama-
sında birçok temel gıda maddesi-
ne yüzde 1-120 arasında zam gel-
di. Ele aldığmuz 22 temel ürunden
11 ürünün fıyatı yükseldi, 4'ünün
fiyatı düştu, 7'sinin fıyatı da de-
ğişmedi. Meyve yüzde 120'lik ar-
tışla ayın incisi olurken aylardır
zam tahundan inmeyen patates ve
soğanın fiyatlannda azalma göz-
lendi. Yeni ürun alınan patases ve
soğanın piyasaya girmesinin bu
azalışa neden olduğu belirtiliyor.
Geçen ayki gıda enflasyonunu
yükselten meyve, mayıs ayında
yüzde 120 zam gördu. Bu artışta
ycşil erik, malta erigi, kiraz ve ka-
yısı gibi geçen ay en çok tüketilen
yeni meyvelerin fiyatlaraun yük-
sekliği rol oynuyor. Nisan ayında
İstanbul'da 4 kişilik ailenin aylık mutfak harcaması (TL)
Ürâmaiı
3
eynır
Zeytın
Şeker
Cay
Et
Ekmek
Sût
Yumurta
Yoğurt
Un
Makarna
Pinnç
Baklıyat
Patates
Sebze
Meyve
Margann
Ayçıçekyağı
Zeytınyajı
Tereyağı
Tûpgaz 12 k
TVtAM
N S M
ftyatı
13650
15350
3235
7700
11850
400
1500
206
3050
1365
1750
3050
2640
1800
2850
2170
1810
3600
3270
8000
15650
12200
Mayıs
ttyatı
14500
15835
3235
7700
13335
400
1700
217
2985
1300
1750
3050
2695
1400
2585
2185
' 3998
3600
3270
8165
15670
12850
Aflık
•fctar
4kg
1 5 kg
6 kg
0.8 kg
15 kg
72 adet
15 U
90 adet
15 kg.
3kg.
2kg
4kg
4.5 kg
8kg.
6kg
30 kg
30 kg
2kg
1kg
1 kg
0.5 kg.
1 adet
Vam
tatan
54600
23025
19410
6080
177750
28800
22500
18720
45750
3900
3500
12200
11880
14400
17100
65100
54300
7200
3270
8000
7825
12200
617705
^ Kmr
•
5m3
W V ^ İ F23753^ j T r i L19410İÎ (=?>•
6160W Sis
f
200025B fA*
28800B i T^
h ıV
\
25500H j) '/itSUJ
19530H t y T»f|
44775 B VA VJ i •
4095» ffUQ( i ,
3500R \JKlH J J
12200» yjtV&S
12083a ZS )YQ
11200K./^>ff / l ^
15510K»<T"V k j
65550» 5 ^ % « r ^
119940»' J\
7200 ^ ft k
3270 1 1/
8165 mim . '
7835|B»*«*»"*'. -.
12850W^«* •*»*«*»j'j»,»**,
709156] [•:•:•:•;
• •
• •
ise yine o ayın en çok tüketilen
meyveleri portakal ve elmayı he-
saba almıştık. Nisan ayında bir ai-
le ayda 54 bin 300 liralık meyve
alırken bu rakam geçen ay 119 bin
940 liraya yükseldi.
Geçen ay soğan ve patatesin fi-
yatlannda ise önemli oranlarda
düşüş gözlendi. Patates fıyatları
yüzde 22, soğan fiyatlan da yüz-
de 9 azalırken fiyatlardaki bu dü-
şüş yeni hasadın piyasaya girme-
sine bağlamyor. Mayıs ayında sü-
tün fıyatı yüzde 13, peynirin yüz-
de 6, zeytinin yüzde 3, bakliyatm
yüzde 2, zeytinyağının yüzde 2,
tüpgazın fiyatı ise yüzde 5 zam-
landı. Sebzenin fıyatında yüzde
0.7'lik, tereyağının fiyatında da
yüzde 0.1'lik artış olduğu gözleni-
yor.
Mayıs ayında yumurUnın fiyatı
yeniden yükselmeye başladı. Bir-
kaç aydır fiyatı düşen temel gıda
maddesi yumurtadaki beklenen
artış geçen ay gerçekleşti. Şimdi-
lerde 200-250 liradan satılan yu-
murtanın pek yakında 350-400 li-
radan satılması oekleniyor.
21 mayısta başlayan ve 11. gü-
nunü tamamlayan et boykotunun
da et fiyatlarını tırmandırdığı göz-
leniyor. Nisan ayını 11-12 bin lira-
dan kapatan kuşbaşı ve kıyma fi-
yatlan, mayıs ayında 13-14 bin li-
raya fırladı. Kasaplar boykotun
satışlan yüzde 50 civannda diişür-
düğünü, ancak fiyatları olumsuz
etkilediğini belirtiyorlar. Mal sa-
tımı yanında mal ahmının da düş-
tüğunü söyleyen kasaplar, Kurban
Bayramı'ndan sonra et fiyatlannın
20 bine dayanmasının beklendiği-
ni vurguluyorlar.
Geçen ay patates ve soğandan
başka fiyatı düşen gıda maddele-
ri arasında yogurt ve •• bulunu-
yor. Fazla stoktan dolayı unun fi-
yatı yüzde 4, yoğurdun Fıyatı da
yüzde 2 düştü. Mayıs ayında aşı-
n satış düşüklüğü yaşandığım be-
lirten esnaf, umudunu haziran
ayına bağtamış durumda.
İstanbul'da yaşayan 4 kişilik bir
ailenin mutfak harcaması geçen ay
709 bin 156 liraya fırladı. Geçen
ay 12 aylık mutfak harcamasında-
ki artış ise yuzde 90*a vardı.
1990 yılırun mutfak harcamala-
nna göz atüğunızda ise ocak ayın-
da harcamamn 500 bini aştığı göz-
leniyor. Şubat ayında yüzde 6.2
yükselerek 530 bin 118 liraya ula-
şan mutfak bütçesi, mart ayında
547 bin 8% liraya çıktı, nisan
ayında 600 bini de aşarak 617 bin
705 lira olarak gerçekleşti. Mayıs
ayının rakamı da 709 bin 156 lira
oldu. 1990 yılında mutfak harca-
masındaki ilk 5 aylık artış ise yüz-
de 42 olarak gerçekleşti.
Ithal otolarda kargaşaOtomobil İthalatçıları Derneği, tüketicileri,
yetkili satıcı konumunda bulunmayan İcişi ve
kuruluşlardan otomobil almamaları konusunda
uyarıyor. Polonya üretimi Fiat FSM 650 ithal
etmeye hazırlanan GMT'nin sahibi Üregül, bazı
fırmalarıntüketiciden daha sonra teslim şartıyla
5'er milyon lira topladığını hatırlatarak
"Tüketici bilinçliyse otomobili görüp parasını
sonra versin" dıyor.
EStN SUNGUR
Bir süredir kamuoyunu meşgul
eden Polonya üretimi Fiat FSM
650 model otomobiller nihayet
Türkiye'ye geliyor. Tartışmalı
otomobilleri ithal edecek olan Ga-
leri Makine Ticaret (GMT)'in sa-
hibi Turgut Lregul, kendilerinin
bugüne kadar söz konusu ot£mo-
billerin getirilmesi konusundl ga-
zeteye ilan vermediklerini ve halk-
tan para toplamadıklanru belirte-
rek "Biz işlemlerimizi tamamla-
yıp ithalala başlıyonız. Diğer fir-
•nataria hiçbir benzerligimiz yok"
dedi.
Polonya üretimi olan Fiat FSM
650 model otomobiller için Can
Dış Ticaret ve Metro Turizm ve
Dış Ticaret Ltd. Şti'nin gazetele-
re ilan vererek vatandaştan daha
sonra teslimi şartıyla 5'er milyon
lira para topladığını hatırlatan
GMT'nin sahibi Üregül, bu fir-
maların tüketicinin umutlannı is-
tismar ettiğini vurgulayarak şöy-
le dedi:
"Bunlar otomobilleri bedava
mı veriyor ki vatandaş 5-6 milyon
lirasını kim oldnganu bilmedigi
bir kişiye, imza karşılığı çıkanp
veriyor. Tüketici bilinçliyse ken-
dini kornsan, otomobili goriip
parasını versin, binsin gitsin. Ben
başka tiiriüsanü anlamıyonını."
Fiat FSM 650 model otomobil-
lerin COMECON ülkeleri arasın-
daki anlaşma uyannca Polonya'-
da üretilip Yugoslavya'da MTG
Belgrad firması tarafından satıl-
dıgını anlatan Turgut Üregül, şir-
ketinin MTG firmasının temsilcisi
Günter Fürpass ile Türkiye Yet-
kili Satıcısı olarak anlaşma yap-
tıgıru bildirdi. "Bizden başka
kimse ithaiat yapamaz demiyo-
nım" diyen Üregül sözlerini şöy-
le sürdürdü.
"tsteyen ithaiat yapar ama biz
İstanbul Ticaret Odası'na kayıtlı
tek yetkili satıcıyız. Herhangi bir
firma Fiat FSM 650 geürirse
Gnmriik Bakanlığı bizi arayıp söz
konusu otomobilin fiyatının ne
olduğunu bize sorar. Bizira eleş-
tirdiğimiz. başkalannın ithaiat
yapması degil de ithaiat yapaca-
ğım deyip piyasadan para topla-
ması. Eğer taahhutlerinj yerine
getiremezlerse soz konusu otomo-
biller için piyasada olumsuz bir
kanı olnşacak. Kurunun yanında
yaş da yanacak."
Polonya malı otomobillerin
320 adetten oluşan ilk partisini
temmuz ayı başında getirecekle-
rini anlatan Üregül, ithaiat fiyatı
2 bin 470 dolar olan otomobille-
rin tüketiciye 17.2 milyon liradan
ulaşacağını belinü. "13.5 milyon
liraya mal etmeye imkân yok" di-
yen Turgut Üregül, tamir ve ye-
dek parça sorununu çözmek için
Gaziantep, Ankara, İstanbul ve
Mersin'de servis istasyonları kur-
duklarını söyledi. Üregül, Sana-
yi ve Ticaret Bakanlığı'ndan ye-
terlilik belgesi almak ve Otomo-
bil lthalatçüan Derneği'ne üye ol-
mak için girişimde bulundukları-
nı da sözlerine ekledi.
Bu arada Otomobil tthalatçüan
Derneği de dün bir basın toplan-
tısı düzenleyerek tüketicileri, ye-
terli servis ve yedek parça imkâ-
nı olmayan ve yetkili satıcı konu-
munda bulunmayan kişi ve kuru-
luşlardan otomobil almamalan
konusunda uyardı. Dernek Genel
Sekreteri Ilhan Çetinkaya, dernek
olarak Sanayi ve Ticaret Bakan-
lığı'na başvurarak yeterlilik bel-
gesini titiz bir inceleme yapmadan
vermemelerini istediklerini belir-
terek "Üretici firmadan tamir ve
bakım konusunda yetki almamış
ithalatçı firmalara Bakanlık irin
vermemelidir. Türkiye bu gidişle
bakımı yapılamadığı için sagda
solda bozulmuş otomobillerin
mezariığı olacak" dedi.
Türk-Japon Iş Konseyi
Japonlara gel çağrısı
VECDİ SEVİĞ
TOKYO — Turk-Japon İş
Konseyi toplantüannın dördüncü-
sü Tokyo'da başladı. Toplantının
açılışında konuşan DPT Müsteşa-
n Ali Tıgrel, Toyota'yı ornek gös-
tererek, Japonlan Türkiye'de ya-
tırıma çağırdı.
Türkiye ile Japonya arasında
diplomatik ilişkilerin kuruluşunun
100. yıl programıyla birlikte baş-
layan Iş Konseyi toplantısına
Türkiye adına Cumhurbaşkanı
Özal rnesaj gönderirken, Japon-
ya adına dışişleri bakanı mesaj
iletti.
İş Konseyi toplantısında konu-
şan Devlet Planlama Teşkilatı
Müsteşarı Ali Tigrel, Japon işa-
damlarını; elektronik, otomotiv,
enerji, demir-çelik, gıda ve turizm
alanında yatırıma çağırdı. Tigrel,
Japon yatırımlarının Türkiye'de
hız kazanması açısından Toyota
ve termik santral projelerinin iki
önemli aşama olduğunu belirtti.
Tigrel, Türkiye'deki enflasyon
konusunda bilgi verirken de
"Enflasyon son aylarda özel ima-
lat sanayiinde fiyat gelişmelerine
baglı olarak belli bir hız kavbet-
rae sörecine girmiştir. Önümuzde-
ki aylarda tanm kesiminde geliş-
meler ile kamn fiyatlanna bağlı
olarak daha olumlu gelişmeler
beklenmektedir" dedi. Tigrel, ka-
mu kesimı açıklannın azaltılma-
sımn, Merkez Bankası'nın para-
sal programının başarılı olması ve
özel kesime daha fazla fon bulu-
nabümesi açısından önemli oldu-
ğunu kaydetti.
Merkez Bankası Başkanı Rüş-
dü Saracoğlu da, Türkiye'deki
enflasyon konusuna değinirken,
"SOB birkaç aydır enflasyon bas-
lusının hissedilir biçimde azal-
makta olmasına karşın enflasyo-
nist sürecin durmakta oldnğnnn
söylemenin erken olduğuna" işa-
ret etti.
Konseyin Türkiye tarafı Başka-
nı Şank Tara da konuşmasında,
Türkiye'deki muhalefet partileri-
nin de yabancı sermayeye olum-
suz bakmadıklannı vurgulayarak,
hükümet değişikliği olması haliıı-
de Türkiye'nin yabancı sermaye
politikası konusunda herhangi bir
değişiklik olmayacağını ifade etti.
Devlet Planlama Teşkilatı Ya-
bancı Sermaye Başkanı tbrahim
Çakır da konuşmasında, Türki-
ye'deki yabancı sermaye yatınm-
ları hakkında bilgi verdi ve oto-
motiv sektöründe uygulamaya
konulan son teşvik tedbirlerinin
gerekli durumlarda cesur bir bi-
çirade yeni alanlara da yayılaca-
ğını söyledi.
Büyük
acentelere
büyük
teşvik
ANKARA (AA) — 10 mil-
yar dolar turizm dövizi getir-
meyi taahhüt eden acentelere,
turizm teşviklerinden yararlan-
mak üzere yılda 2 proje getir-
me hakkı tanındı. Bundan da-
ha az dolar getiren acenteler ise
yalnızca 1 proje verebilecekler.
Türkiye Kalkınma Bankası'-
nın, turizm pazarlama yatınm-
lanna yüzde 20 destekleme pri-
mi ödenmesine ilişkin başvuru,
inceleme, uygulama ve ödeme
esaslarım düzenleyen tebliğı,
Resmi Gazete'nin dünkü sayı-
sında yayımlandı.
Tebliğe göre destekleme pri-
j minden, Turizm Bakanlığı'n-
! dan veya geçici A grubu seya-
I hat acentesi belgesi alacak ku-
i ruluşların, yıllık 1 milyar lira
tutanndaki projeleri yararlan-
dınlacak. Teşvik priminden ya-
rarlanacak bu kuruluşlardan
aynca, sermayelerini en geç 30
Haziran 1991 tarihine kadar en
az 1 milyar liraya yükseltecek-
lerini taahhüt etmiş olmaları
şartı da aranacak.
Tebliğ uyannca, bilanço esa-
sına göre defter tutan acenteler,
destekleme priminden yarar-
lanmak için yılda sadece bir
proje verebiİecekler. Ancak
ABO, Japonya veya diğer
Uzakdoğu ülkelerinden yılda en
az 1 milyon dolar, diğer ülke-
lerden ise yılda en az 10 milyon
dolar turizm dövizi getirmeyi
taahhüt eden acenteler ise iki
proje verebilecekler.
Destekleme primi, her proje-
nin uygulama dönemi sonunda
ve Türkiye Kalkınma Bankası
tarafından bir defada ödene-
cek. Öxlenecek prim matrahımn
hesaplanmasmda, proje kapsa-
mında ve dönemi içinde gerçek-
leştirilen harcamalar esas alına-
cak. Prim ödemesi, harcamala-
nn özkaynağa karşıhk gelen tu-
tan na yapılacak.
EKONOMINOTLARI
OSMAN ULAGAY
Ekonomi, Politika ve
İki İşadamı Tipi
Ne oluyor böyle?
İş âlemi politikayla içli-dışlı olma yolunda mı?
Eğer öyleyse bu neler getirir? •
Siyaset rüzgârının iyice hissedildıği Türkiye Odalar ve Borsa-
lar Birliği seçimlerinden sonra Sakıp Sabancı'nın basın men-
suplarına söyledikleri ve TÜSİAD'm Yüksek Istişare Konseyi top-
lantısında Rahmi Koç ve Cem Boyner'tn yaptıktarı konuşmalar
ister istemez bu gibi soruları akla getiriyor.
Bu gelişmelerde politik ve kişisel motifler rol oynamış olabilir,
iki büyük grubun karşılıklı tavır alışı söz konusu olabilir. Ama bun-
ların ötesinde acaba Türkiye'nin ekonomik ve politik ortamının
ve farklı işadamı tiplerinin bu ortama gösterdiği tepkilerin de payı
var mı bu gelişmelerin yaşanmasında?
Sanınm var. Bunu açıklayabilmek için önce ekonomik ve po-
litik ortama şöyle bir göz atalım.
Türkiye ekonomisinin bugünkü tablosuna baktığımızda gide-
rek belirgınlik kazanan bir canlanmanın izlerini görüyoruz. Sa-
nayi kesiminde 1988'in ilk çeyreğinden ben görülmeyen bir reel
üretim artışı yaşanıyor. DİE'ye göre bu yılın ilk çeyreğindeki üretim
artışı yüzde 11'i aşıyor, ISO'nun verileri açıklandığında özel imalat
sanayiındeki büyümenin belKı bu rakamın da üzerine çıktığı gö-
rülecek. Geçen yıl yüzde 10 dolayında reel gerileme gösteren
tanm kesiminin de bu yıl hatırı sayılır bir büyüme oranına eriş-
mesi çok uzak bir olasılık değil. Ana üretim sektörlerindeki bu
gelişmenin hizmet sektörlerindeki üretim artışlarını da hızlan-
dırması olası. Bu koşullar altında Türkiye'nin bu yıl yeniden yüzde
6'nın üzerinde bir GSMH büyüme hızı yakalaması mümkün gö-
rünüyor.
Hızlı büyümenin iktidardaki partıye puan kazandırdığı görü-
şü herhalde yabana atılamayacak bir görüş. Üstetik Türkiye bu
kez iktidara daha da fazla puan kazandırabılecek bir yöntemle
ekonomik büyümeyı hızlandırmış görünüyor. Bu kez yüksek sa-
yılabilecek ücret ve maaş artışlarıyla, tüketici kredileriyle, ucuz
dövizle ve ucuz ithalatla desteklenmış bir büyüme dönemi yaşı-
yoruz. Çiftçinin parası zamanında ödenirse herhalde o kesimin
şikâyetleri de göreceli olarak azalacak ve ANAP iktidarını göz-
den düşüren karanlık tablo kısmen de olsa değişmeye başlaya-
cak. Bu gelişmeler 1990'dan sonra 199Vde de surdürülebılirse,
Türkiye üst üste iki yıl bu yöntemle yüzde 6-7'lerde büyüme hız-
larına erişirse, kendi liderlik sorununu da çözmüş bir ANAP, 1991
sonbaharında ya da 1992'de bugünkünden çok daha iyi bir se-
çim şansına sahip olmaz mı?
Sayın Özal'ın ve ANAP kurmaylarıntn kafalarındaki hesap bu
olabilir. Ekonomi bu yöntemle hızlı büyümeye ne kadar dayanır?
Doviz dengesi nereye kadar korunabilir? Büyüme hızlanırken enf-
lasyon da yeniden tırmantşa geçer mi? Bunlar tabiı hep tartışıl-
ması gereken sorular. Sayın Ozal ve ANAP kurmayları, birtakım
iyimser varsayımlar da yaparak, bu sorulara tatminkâr cevaplar
bulmuş ve böyle bir hesap yapmış olabiliıier.
ANAP'ın en zayıf olduğu dönemde bile iktidan silkeleyecek
atağı yapamayan muhalefetin, bu gelişmelerin ve hesapların far-
kına vardığı anda telaşa kapılması doğal. Pekıyi ya ış âlemin-
den yükselen sesleri nasıl değerlendirmek gerekiyor?
Bir kesim işadamı Türkiye'deki istikrarsızlıgı artık veri olarak
alıyor, ekonomideki iniş ve çıkışları en iyi şekılde değerlendire-
rek kârını arttırmanın hesabını yapıyor. Dün ihracata sağlanan
teşvikler nedeniyle yüzü gülen bu tip işadamı şimdi iç pazarda-
ki canlanmanın keyfinı sürüyor. Yarın döviz sorunu çıkar da ye-
niden ihracat teşvik edılirse belki yeniden ihracat bayraktan ola-
cak. Modern işadamlığının çabuk yön değiştirme esnekliğiyle
ölçüldüğünü savunan bu tip işadamı, kendisi için bir çıkış yolu
bulabildiği sürece enflasyondan ya da hükümetten şikâyetçi ol-
muyor. Bu tip işadamı için "orta ve uzun vadeli strateji", "ülte
stratejisi" falan gibi kavramların da fazla bir önemi yok. Bu tip
işadamı için Özal-ANAP çizgisinden vazgeçmek kolay değil.
Bir de kendi işinin yanı sıra ülke ekonomisinin geleceğini de
daha kapsamlı düşünen, Türkiye gibi bir ütkenin orta ve uzun
vadeli bir strateji çizmeden, istikrar içinde kalkınmasının müm-
kün olmadığını düşünen, olası sorunlar için bugünden önlem
düşünülmesinı ısteyen bir işadamı tipi var. Özal-ANAP çizgisi-
nin, sonunda kendilerine de ülkeye de yarar getirmeyeceğini dü-
şünüyor bu tip işadamları ve seslerini yükseltiyortar.
Son gelişmeleri açıklayabilmek için bütün bunları hesaba kat-
makta yarar var galiba.
TSE'de "siyaset"
ANKARA (Ajanslar) —
TBMM Plan-Bütçe Komisyonu
Başkanı Yusuf Bozkurt Özal ile
Devlet Bakaıu Mustafa Taşar"ın
çekişmesine sahne olan Türk
Standanları Enstitüsü (TSE) Ge-
nel Kurulu'nda, Yusuf Bozkurt
Özal'ın, Mustafa Taşar'a karşı
desteklediği DYP eğilimli olarak
bilinen Mebmet Yılmaz Anyöriik,
yeniden TSE Başkanlığı'na seçil-
di. TSE'nin 29. genel kurulu An-
kara'da yapıldı.
Devlet Bakanı Taşar genel ku-
rulda yaptığı konuşmada TSE'nin
uyguladığı yönetmelikleri eleştir-
di. Mustafa Taşar, TSE'de bazı
kuruluşlann yeterince temsil edil-
mediğini söyleyerek buna örnek
olarak Çevre Geuel Müdürlüğu-
nü, Atom Enerjisi Kurumu'nu
gösterdi. Taşar, konuşmasının so-
nunda, TOBB'dan bazı üyeierin
kendisinin TSE'ye siyaset sokma-
ya çalıştığı yolunda iddialarda bu-
lunduklarını belirterek, "Namu-
sum ve şerefim üzerine yemin edi-
yorum ki hiçbir kurumun ve
TSE'nin siyasete girmesine taraf-
tar değilim" şeklinde konuştu. Bu
iddialara cevap veren TOBB Baş-
kanı Yalım Erez ise TOBB üyele-
rinin böyle bir ithamda bulunma-
dıklannı belirtti ve "TSE secim-
lerini Odalar Biriiği ile hüküme-
tincatışması olarak gormüyoruz"
dedi.
TBMM Plan-Bütçe Komisyonu
Başkanı Yusuf Bozkurt Özal ise
Taşar'ın yasa degişikliğine ilişkin
yaptığı konuşma üzerine şunlan
söyledi: "Kannnu inceledim. Ka-
nunu hazıriayanlar kamu ve özel
sektör açısından hassas bir denge
gösterraişlir. Buraya Türkiye
Atom Enerjisi Kunımu, Çevre
Müsteşariıgı gibi kurumlana ge-
tirilmesi bu dengeyi bozacağı için
taraftar değilim. Hükümet böyle
bir tasan getirirse komisyonda in-
celeyecegiz."
Daha sonra yapüan seçımlerae,
TSE Başkanlığı'na, Odalar Birli-
ği'nin desteklediği ve DYP yanlı-
sı olarak bilinen Mehmet Yılmaz
Arıyörük, 45 delegeden 28'inin
oyunu alarak yeniden seçildi.
KONUSUNDArüRKİYE'NİN EN BÜYÜK İHTİSAS FUARI
yapı endüstri merkezi
ULUSLARARASI YAPI MERKEZLERİ BİRLİĞİ (U.I.C.B ) ÜYESİ
ULUSLARARASI YAPI KONSEYİ (C.I.B.) UYESI
Cumhuriyet Caddesı, 329 80230 Harbıye-İSTANBUL
Tel. 147 41 85 (5Hat) Telefaks 141 11 01 Teleks. 26026 yema tr
p90
fuan26 MAYIS-2 HAZİRAN 1990
LÜTFİ KIRDAR SPOR SALONU
" İSTANBUL SPOR ve SERGİ SARAYI"
Fuar Alanı Tel: 131 50 01 (3 Hat)
Her gün saat 11.00 - 19.00 Giriş: 5.000.- TL.
İNSAAT
DEKORASYON
TESİSAT
ELEKTROTEKNİK