Katalog

7 NİSAN 1990 EKONOMİ CUMHURİYET/13 TEK'in satışı da yargıda • ANKARA (ANKA) — SHP Genel Sekreter Yardıraası ve E>enizli Milletvekili Adnan Keskin, hükümetin özelleştirme karan çerçevesinde Türkiye Elektrik Kurumu'nun (TEK) satışını engellemek amacıyla yargıya başvuracak. Iktidann yargı kararlanndan ders almadığını ileri sürerek, TEK'in, haraç-mezat satıldığını savunan Keskin, davayı îstanbul Bölge Idare Mahkemesi'ne açacağını anlattı. "TEK'in özelleştirilmesine yönelik tasarruflar da, iptal edilen tasarruflann içerdiği sakathkların tümünü içermektedir. Daha da öteye gidilerek, devletin hükümranlık haklarını ilgilendiren biriakım yetkiler, kamulaştırma yetkisi gibi yetkiler Aktaş firmasına verilmiştirî' Şeker ithalatı • ANKARA (ANKA) — Türkiye Şeker Fabnkaları A.Şînin 270 bin ton şeker alımı için açtığı ihale şonuçlandı. İhaleyi Ingiliz Edf-Man şirketi ile Fransız Phillis-Broters şirketi kazandı. İngiliz Edf-Man şirketinden tonu 476.25 dolardan ithal edilecek 150 bin ton şeker için 71 milyon 437 bin 500 dolar ödenecek. Fransız Phillis- Broters şirketinden tonu 478.75 dolardan alınacak 90 bin ton şeker için de 43 milyon 87 bin 500 dolarhk ödeme yapılacak. Reklam cirolan • Ekonomi Servisi — Ingiltere'de yayımlanan ayhk "Media Intemational" dergisi tarafından derlenen istatistiklere göre "Publicis- FCB" ajansı, 1989 yılı toplam reklam cirolan itibarıyla Avrupa birincisi oldu. "Publicis-FCB" Türkiye'de, ortağı olduğu Yaratım/FCB reklam ajansı tarafından temsil ediliyor. Yatınm teşvikleri • ÎSTANBUL (AA> — Yatınm Teşvik Daire Başkanı Ali Zeybek, fizibilitesini yapan her firmaya, istediği yöre ve sektör için teşvik kredisi vereceklerini, sermaye sınırlaması uygulamasının kaldınldığını söyledi. Gümrük fonlarında indirim uygulanan mallar için yeni bir liste oluşturduklarını kaydeden Zeybek, "Çalıştıklannuzı sürdürüyoruz. Listelerimiz genişleyecek, fonlar daha da indirilecektir. Geriye adım atmamız mümkün değil. Yerli imalatçıyı teşvik ederek Türk mallarımn dünya mallarıyla rekabet edebilir duruma gelmesini hedefliyoruz" şeklinde konüştu. Iznıir Organize Sanayi Bölgesi • tZMİR (Cumhuriyel Ege Bürosu) — Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'nın kredi desteği ve Ege Bölgesi Sanayi Odasfnın "sorumluluğu" altında altyapı inşaatları tamamlanan Izmir Atatürk Organize Sanayi Bölgesi'nin (İAOSB) Cumhurbaşkanı Turgut Ozal tarafından 20 mayısta hizmete açılacağı bildirildi. Çay-Kur'un kredi borcu • RİZE (AA) — Çay tşletmeleri Genel Müdürlüğü'nün (Çay-Kur) geçen yıllardan Ziraat Bankası'na olan kredi ve faiz borcunun 97 milyar liraya yükseldiği bildirildi. Geçen yıl içinde 20 milyar lira kredi kullanan Çay- Kur'un önceki yıllardan gelen kredi borçları, faizleriyle birlikte 97 milyar liraya yükseldi. Bunun 74 milyar liralık bölümünün bu yıl içinde ödenmesi gerekiyor. Ddnci ürüne destek • ADANA (AA) — Tanm Orman ve Köyişleri Bakanlığı tarafından ikinci iirün projesi kapsamında ekim yapacak üreticilere makine parkı ve silo edindirme kredisi verileceği bildirildi. Tanm Orman ve Köyişleri Bakanlığı ikinci ürün proje koordinatörü Naci Oruç Erdem "Bu yıl ikinci ürün eken üreticiye 40 milyar lira kredi kullandınlacak" dedi. Tanm kurudu kaldı1988'de 20 milyon 500 bin ton olan buğday üretimi, geçen yıl yüzde 21 azalarak 16 milyon 200 bin ton düzeyinde gerçekleşti. TZOB'ye göre ise üretim 15 milyon ton. ANKARA (AA) — Devlet ts- tatistik Ensütüsü (DtE), geçen yıl- ki tanmsal üretim rakamlannı ke- sinleştirdi. tzlenen 104 çeşit tanmsal iirün- den 62'sinin uretiminde, kurakhk nedeniyle geçen yıl yüzde 80'lere varan oranlarda azalma oldu, 13 ürünun üretim rakamları 1988'e göre değişmezken 29 ürünun üre- timi arttı. AA muhabirinin edindiği bilgi- ye göre Tanm Orman ve Köyiş- leri, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı ile DPT, Devlet Meteoroloji Işle- ri, TMO, Milli Prodüktüvite Mer- kezi, TOBB, TZOB, DtE uzman- larından oluşan Tanm Ürünleri Tahmin Komitesi (TÜTK), mart ayı başında toplanarak geçen yı- lın tanmsal üretimi konusunda 3. ve son tahminini yaptı. Komitenin tahminine göre 1988'de 20 milyon 500 bin ton olan buğday üretimi, geçen yıl yüzde 21 oranında azalarak 16 milyon 200 bin ton düzeyinde ger- çekleşti. Ancak Türkiye Ziraat Odalan Birliği (TZOB) ve Ziraat- çiler Derneği yetkilileri, geçen yıl- ki buğdaş üretiminin 15 milyon tonu aşmadığı yolundaki görüşle- rinde ısrar ediyorlar. Geçen yıl, Î988'e göre arpa üre- timinde yüzde 40, çavdar üreti- minde yüzde 32, kırmızı merci- İzlenen 104 çeşit tarımsal üründen 62'sinin üretiminde, kurakhk nedeniyle geçen yıl yüzde 80'lere varan oranlarda azalma oldu. 29 ürünun üretiminde de artış kaydedildi. Tarımda '89 Üriinler Buğday Arpa Çavdar Mısır Çeltik Mercımek (K) Tütûn Ş.Pancarı Kûtlü Pamuk Kimyon Ayçıçeği Patates Domates Elma Portakal Zeytin oanoraması 1988 1 20.500 7.500 280 2.000 262 829 214 11.534 1.750 50 1.150 4.350 5.250 1.950 740 1.100 1989 . tahmin 16.500 4.500 196 1.800 290 444 260 11.000 1.500 21 1.250 3.850 5.650 1.950 740 650 V 3. tahmin 16.200 4.500 191 2.000 330 320 253 10.929 1.580 9 1.250 4.060 5.750 1.850 740 500 1988e göre degijinı -21 -40 -32 0 26 -61 18 -5 -10 -82 9 -7 9 -0.5 0 -54 raek üretiminde yüzde 61. afyon tohutnu üretiminde ise yüzde 72 azalma oldu. Şekerpancan üreti- mi de yüzde 5 azalarak, II mil- yon 534 bin tondan lftmilyon 929 bin tona düştü. En fazla Üretimi düşen ürün ise yüzde 82 ile kimyon oldu. Kim- yon üretimi, 50 bin tondan 9 bin tona geriledi. Afyon kapsülü üre- timi ise yuzde 70 oranında azal- ma ile 9 bin 800 tondan 2 bin 800 tona indi. Geçen yıl kolza, çeltik, bezelye, tütün, kenevir, ayçiçeği, soya aspir, kuru soğan, armut, kayısı, mandalina, antepfıstığı, badem, ceviz. fındık, çilek, muz, üzüm, marul, domates, biber, yeşil so- ğan, lıavuç, turp ve yerelması üre- timinde, 1988'e göre artış kayde- dildi. En fazla uretim artışlan yüzde 369 ile yerelmasmda, yüz- de 166 ile yerfıstığında, yüzde 114 ile kolzada oldu. TÜTK'nin tahminine göre mı- sır, muşmula, yenidünya, vişne, zerdali, portakal, hurma, lahana, ıspanak, pırasa, semizotu, salata- lık, bamya üretim rakamlan ise değişmedi. Ege'de yağış sevinci Öte yandan Ege'de yağışlar üreticiler arasında sevinç yarattı. Nisan yağmurlarının ürünler açı- sından önem taşıdığını belirten üreticiler, "Umanz yağışlar bir süre daha devam eder" dediler. Ege'de önceki gün gerçekleşen ya- ğışlarla İzmir'de metrekareye 13 kilogram, Aydm'da 2.5 kilogram, Muğla'da l kilogram, Manisa'da 0.4, Uşak'ta 0.9 kilogram yağış düştüğü bildirildi. Yünsa borsada kapışıldıEkonomi Servisi — Sabancı Holding ku- ruluşlanndan Yünsa'nın yüzde 15 hissesi dün, Îstanbul Menkul Kıymetler Borsası'nda kapış kapış satıldı. Borsanın dünkü seansında tüm üyeler Yünsa hissesi alabilmek için adeta bir- birlerini ezdiler ve 2 saat süren seans boyun- ca Yünsa hisselerinin işlem gördüğü tahtala- rın önünde tekrar tekrar kuyruğa girerek bü- yük miktarlarda alım yaptılar. Erol Sabancı'nın kızı Suzan Sabancı'nın da izlediği dünkü seansın başlangıcından önce aracı üye görevlileri banka açılış saatinden ön- ce maaş kuyruğuna giren emeklileri andınr bir goruntuye bürünmuşlerdi. Seansın başladığını bildiren gongun vurulmasından sonra ise amansız bir alım yarışı başladı. Tahta önün- de sırası gelen her işlemeinin en fazla 50 lot- luk alım emri yazabilmesi, kuyruğun sürekli olarak yenilenmesine sebep oldu. Akbank yet- kililerinin satış yapmak üzere harekete geçtik- leri sırada Yünsa'ya ait tahtalarda 5 bin 500 liradan yaklaşık 1.5 milyon hisselik bir talep oluşmuştu. Akbank'ın borsa işlemcileri tah- talarda bu fıyattan yer alan tüm talepleri kar- şıladılar. Bu arada Akbank şubelerindeki müş- teri taleplerini karşılamak üzere yine 5 bin 500 liradan 2 mîlyon adet hisse senedi özel emirle satıldı. Bu işlem de tamamlandıktan sonra Ak- bank'ın "bugünlük bu kadar" deyip satışı ta- mamladığını düşünen ve ilk satış furyasından istedikleri kadar-kâğıt alamayan aracı üyeler alış fiyatlarım önce 6 bin, daha sonra 6 bin 500 liraya çıkardılar. Seansın ortasına doğru talep, açılış fiyatının bin lira üstüne çikınca Borsanın dünkü seansında tüm üyeler Yünsa hissesi alabilmek için adeta birbirlerini ezdiler ve 2 saat süren seans boyunca Yünsa hisselerinin işlem gördüğü tahtaların önünde tekrar tekrar kuyruğa girerek büyük miktarlarda alım yaptılar. 5 bin 500 liradan ilk etapta hisse senedi alan bazı aracı üyelerin "kısa günün kârından" memnun kalarak hisse başına bin liralık net kârla satış yaptıklan gözlendi. Bu sırada Ak- bank görevlileri o ana kadar gerçekleştirdik- leri satış miktannı saymakla meşguldüler. Da- ha sonra, bir müddet aralannda görüşen Ak- bank kurmaylarının satışa devam karan aldık- ları ve tahtalarda yazılı olan tüm alış emirle- rini karşılamaya başladıkları gözlendi. Sean- sın bitimine az bir süre kaldığında ise Yün- sa'nın yüzde 15'ini oluşturan 6 milyon adet his- senin satıldığı ve satış işleminin tamamlandı- ğı açıklandı. Böylece Sabancı Grubu şirket- lerinden 40 milyar lira sermayeli Yünsa'nın yüzde 15'i yaklaşık 35 milyar liraya halka açıl- mış oldu. Seans sonrasında ise borsa salonunda her cepheden değişik görüşler ortaya atıldı. Kimi- leri, Yünsa'nın Sabancı Grubu'nun en sorun- lu şirketi olduğunu ileri sürüp aslında bu şir- kete ait hisselerin 4 bin lira bile etmeyeceğini ileri sürerken, kimileri de Sabancı Grubu'nun TKKOÎ'den önce davranıp işini 2 saat içinde bitirdiğini, aksi halde önümüzdeki pazartesi gunü böyle bir talebin bulunmasının çok zor olacağını dile getirdiler. Borsa üyelerinin birleştiği tek nokta ise Sa- bancı Grubu'nun, daha önce halka açılan Net Holding, İktisat Finansal Kiralama, Finans- bank ve PEG Profile gibi ilk gün az sayıda hisse satarak fîyatlan yukarı çekme taktiğinin yerine, daha ilk gün tüm hisseleri satarak akıl- İıca bir iş yaptığıydı. Sabancı, Marlboro üretecekTekel, Sabancı Holding ve Amerikan Philip Morris şirketi ortaklık kurmak üzere ön anlaşma imzaladüar. Yeni şirketin adı "Philsa Tütün A.Ş." olacak. Üretim, Tekel'in Çiğli fabrikasında yapılacak. Yeni şirket Marlboro'nun yanı sıra Chesterfield ve Parliament sigaralarını da üretecek. Ekooomi Servisi — Türkiye'de 'Marlboro' sigarası üretmek üze- re, Tekel, Sabancı Holding ve Amerikan Philip Morris şirketi arasında bir ortaklık kuruluyor. Üç kurumun temsilcileri, önceki gün Ankara'da bu konuda bir prensip anlaşması imzaladılar. Kurulacak şirketin adı "Philsa Tütün A.Ş." olacak. Philsa, Türkiye'de, Philip Morris'in Chesterfield, Parliament, Marl- boro gibi sigaralannı üretecek. Yeni kurulacak şirkette Tekel'- in payı yüzde 15, Sabancı'nınki yüzde 20, Philip Morris'inki ise yüzde 65 olacak. Philip Morris, 1990 haziranına kadar ortak ya- tırımla ilgili fizibilite çalışmasını sonuçlandıracak. Sigaralar, Te- kel'in lzmir Çiğli'deki fabrikasın- da üretilecek. Fabrika Philip Morris'in getireceği teknolojiler- le tamamen yenilenecek. Ortak yatınmla ilgili bilgi veren DPT Yabancı Sermaye Dairesi Başkanı tbrahim Çakır, ortak şir- ketin sermayesinin 100 milyon do- lar olacağını ve yatınma da 200 milyon dolar aynlacağmı söyledi. tbrahim Çakır, bu proje sayesin- de 1955'te talebin tümüyle iç üre- timle karşılanacağını belirtti. Sabancı Holding Yönetim Ku- rulu Başkanı Sakıp Sabancı ise şunlan söyledi: "Bugüne kadar, Dupont, Be- kaert. Cigna, BNP, Dresdner Bank ve Bridgestone gibi dünya- nın en büyük şirketleriyle ortak- lıklar oluşturduk. Bngün bu zin- cire yeni bir halka daha ekleyerek dünya sigara üreticilerinden en büyüğüyle ve en iyi işleyen devlet kuruluşlanndan biri olan Tekel'- le bir ortak şirket kurmak üzere ilk adımı attık. Bu adım, Türk si- gara endüstrisinin yeniden yapı- lanması ve özelleştirilmesi konu- sunda bir ornek olacaktır." Philip Morris Int. Inc. Başka- nı Aleardo Bıızzi ise "Türk tütnnn satın alan, Türkiye'ye sigara ihraç eden Phi- lip Morris'in Türkiye ile iliskisi es- kiye dayanır. Bngünkü anlaşma, bu ilişkiyi daha da sağlamlaşbracaktır" dedi. Buzzi, bu ortak yatınm anlaşmasının gerçekleşmesinde "Türk hüküme- tinin savundugu serbest piyasa il- kelerinin büyük payı olduğunu" sözlerine ekledi. Merkezi New York'ta bulunan Philip Morris şirketler grubu, dünyanın en büyük sigara şirketi Philip Morris Inc ile dünyanın ikinci büyük gıda şirketi Kraft Ge- neral Foods'u bünyesinde barın- dırıyor. TRT'nin reklam kaygısı 'Magic Box'ın rekabeti, TKT'yi Reklam Yöneîmeliği'ni değiştirmeye zorluyor ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) — Magic Box ve diğer özel TV kuruluşlannın yayın yap- maya hazırlanması, TRT'nin en önemli gelir kaynağını tehdit ediyor. Gelirinin büyük bö- lümünü "reklamlar"dan sağlayan TRT, Ma- gic Box'ın rekabeti karşısında, TRT reklam yö- netmeliğinin değiştirilmesi yollarını arıyor. TRT Genel Müdür Danışmanı Hüdai Ba- yık. reklam yönetmeliğinde çok katı hüküm- ler bulunduğunu belirterek, "Şu anki yönet- raelik, gelişen piyasa şartlarına cevap veremiyor" dedi. Bayık, yönetmeliğin bazı maddelerinin âdeta kurumu "reklam almamaya" iter nitelikte olduğu görüşünü sa- vundu. Magic Box ve diğer özel TV kuruluş- lannın Türkiye'de yayın yapmaya hazırlandı- ğına dikkati çeken Bayık, "Eger yönetmelik değiştirilmezse TRT, reklam gelirierinin önem- li bir bölümünü kaybedebilir" dedi. TRT reklamları için "en tehlikeli ilke" ise genel müdür danışmanı Hüdai Bayık'ın da de- yişiyle 4. maddede. TRT'nin tek taraflı "üshinlüğünün" belir- tildiği bu madde yönetmeliğin. "yumuşama- sı zor ve belkemiği" niteliğinde. İlke şöyle: "Kurum, gerektiğinde reklam kabul etme- yebilir, yayın süresinde değişiklik yapabilir, reklam yayınlannı kısmen veya tamamen kal- dırabilir, yayın için kabul edilmiş herhangi bir reklamın yayımlanmasını durdurabildiği gibi, yayımlanan reklamı da yayından kaldırabilrr. Kurum, reklamın yayınını durdurma veya kal- dırma gerekçesini talep halinde müşteriye ya- zılı olarak bildirir." Şu günlerde reklam organizasyonuna giri- şen Magic Box'ın ise tamamen piyasa koşul- larına göre hareket edeceği belirtiliyor. Ma- gic Box'ın piyasaya girebilmek için TRT'nin istediği fıyatın yarısına "razı olarak" müşteri kapmaya çalışacağı da öne sürülen görüşler arasında. CatiotiFaks'layın... Canon'layın hesmabİ BÜRO MAKINELERI TİCARET A.Ş. 8 Tel: m 151 59 2019 hat) Faks:(1) 143 7816 TEMSİLİVE KAITLIMÇI DEMOKRASİNİN KÖKENİ Doç. Dr. Sami Selçuk 2000 lira (KDV içinde) Çağdaş Yaymlan Türkocağı Cad 39-41 Cağaloğlu-htanbul Ödemeli gönderilntez. EKONOMIDE KULIS MERALTAMER Ancak Bayraktar *becerir J Kayserili işadamı, TÜSlAD üyesi, Sabancı'nın hemşerisi, Galleria'nın eski "patronu" Hü- seyin Bayraktar, b:ı hafta ekono- mi kulislerinin en gözde isimle- rinin başında yeı aldı. Çünkü aylardır "satılan" ama bir türlü "satılamayan" Özakat'ları ve Egebank'ı satın almıştı. tş ve bankacılık çevrelerinde bu satışla ilgili olarak yapılan yorumlar şö>1e: • Ba>Taktar'ın elinde Galleria1 daki yüzde 35 hissesinin satı- şından kalan epey bir para var- dı. 1989 martındaki satışta 42 milyar almıştı. Şimdi bu para banka, borsa falan derken 80-90 milyar olmuştur. Kendisi de akü- lı ve işbitirici bir işadamı olarak hem otomotiv şirketlerinin hem de bir bankanın sahibi oldu. • Egebank'ın Transtürk'e sa- tışı son anda bozuldu. Ancak cayan taraf basına yansıdığının aksine Özakatlar değil, Trans- türk'tü. Çünkü başlangıçta ken- dilerine Egebank'la ilgili tüm bilgiler ve rakamlar verilmemiş- ti. Süren ailesi Egebank'ın mali dunımunu görünce, bankaya ilk tahminlerinin ötesinde çok pa- ra yatmlması gerektiginin farkı- na vardılar ve Gallia, Sponza ve Ögel ailelerine ödemeyi taahhüt ettiklerj parayı önce bankaya ya- tırma önerisinde bulundular. Ama aralanndaki anlaşma II milyon dolann bu 3 aileye öden- mesini öngörüyordu. Dolayısıyla anlaşmayı çiğneyen taraf Trans- türk oldu. • Mali sorunlan olan Ege- bank'ı düze çıkartmak için Hü- seyin Bayraktar gibi "becerikli" ve 24 saatlik günde 28 saat çalı- şabilecek birine ihtiyaç vardı. Bu işin altından ancak onun ener- jisiyle kalkılabilir. Şimdi Bay- raktar Egebank'ı mesken tutar ve gece-gündüz bu işin başından aynlmaz. Transtürkçülerin ya- şam biçimi farkhdır. Onlar böyle bir çalışma temposu içir? gir- mezlerdi. recektir. Bayraktar 54 yaşında. İstan- bul Iktisadi Ticari tlimler Aka- demisi mezunu. Kendi ağzmdan dinlediğimize göre babası Kay- seri'nin ilk şoförüymıiş. O za- man Kayseri'de tek bir araba varmış. O da valininmiş. Baba- sı da valinin şoforüymüş. Ara- baya olan merakı nedeniyle ba- ba Bayraktar daha sonra oto ba- yiliği falan kurmuş. Babasının otomobil merakı Hüseyin Bayraktar'a da sirayet etmiş. Bayraktar bir grup arka- daşıyla birlikte Kayseri'de bir lastik fabrikası kunılması için Ankara'dan teşvik istemiş. Bu başvuru, Kayseri'de bir lastik fabrikası kurulması yerine Bay- raktar'ın tzmit'teki Lassa fabri- kasına yüzde 2.5 ortaklıkla so- nuçlanmış. Bu arada bir de far fabrikası kurmuş. Bayraktar'ı daha sonra Galle- ria'da görüyoruz. Galleria'nın 1.5 yıllık inşaatı süresince eliu- de telsiz, ayağında çizme bol bol başında yer aldı. Diğer ortaklar olan Vakıflar Bankası, Emlak Bankası, Net Holding ve ESKA ile öyle sözleşmeler yaptı ki yüz- de 35 ortaklığa karşı 9 kişilik yö- netim kurulunda 5 sandalyeye sahip oldu. Geri kalan yüzde 65'lik "çogunluga" söz hakkı ta- nımadı. Diğer ortaklar isyan edince de Galleria'nın açılışın- dan 4-5 ay sonra hisselerini 42 milyara sattı. Bayraktar'ın şu anda Fame Oty'de yüzde 6, Marina'da yüz- de 6 ve Printemps'te yüzde 1 his- sesi var. Öğrendiğimiz kadarıy- la Fame Ciry'deki hissesi de sa- tılmak üzere. • Bayraktar otomotiv işini bi- lir, bankacılıktan anlamaz, ama orada da has dostu Sabancılar imdada koşacaklardır. Bayrak- tar, banka işine girerken Saban- cıların "arkasında" oluşunun ra- hatlığını hissetmiştir. Bu deste- ğin boyutlarını ise zaman göste- Dışbank 'aile' içinde satıldı Bir süredir ekonomi kulisle- rinde satılacağı haberleri dolaşan Dışbank, "aile" içinde satıldı. tş Bankası'nın tümüyle sahibi bulunduğu Dışbank'ın yüzde 47 hissesini Şişe Cam Toplulu- gu satın aldı. Dışbank'la ilgili bu "«üe ici" operasyon, çıkmakta olan ye- ni Bankalar Vasası'na hazırlık olarak yorumlanıyor. Çünkü yeni yasa, bankalann mali iş- tiraklerini tümüyle sermayeden düşmelerini öngörüyor. Çok sayıda iştirake sahip olan tş Bankası da bir yandan "kıyabildiği" iştiraklerini sa- tarken, "kıyamadıklannı" da Dışbank örneğınde olduğu gi- bi kendisi için sorun olmaktan çıkartıyor. Ancak bankacılık çevreleri- ne göre Dış' ank'ın yüzde 47 hissesini Şişe-Cam Topluluğu'- nun satın alması, bu bankanın satışından vazgeçildiği anlamı- na gelmeyebilir. lşi aceleye ge- tirmemek için şimdilik hissele- rin Şişe Cam Topluluğu'na sa- tılması uygun görülmUş olabi- lir. Ancak istenen parayı vere- cek bir talip çıktığında durum yeniden değerlendirilebilir. Hisselerin yüzde 47'sinin Şişe-Cam Topluluğu'na devrin- den önce İş Bankası, Dışbank'- ın yüzde 92.32 hissesine sahip- ti. Dışbank'ta tş Bankası Mun- zam Sandığı'nın da yüzde 7.5 hissesi bulunuyordu. Şişe-Cam Topluluğu ile Dış- bank'ın ilişkisi yeni değil. Şişe- Cam eskiden de Dışbank'a or- taktı. Ancak Dışbank'ın serma- yesi 25 milyar liradan 50 mil- yar liraya çıkartılırken, Şişe- Cam Topluluğu'nun bankada- ki hisseleri de İş Bankası'na sa- tılmıştı. Bankalarla sanayi iştirakleri arasında böyle alışverişler sık- ça ve "gerektikçe" yapılıyor. Dışbank'ın yarıya yakın hisse- sinin yeniden Şişe-Cam'a satı- şını da sanınz bu çerçevede de- ğerlendirmek gerekiyor. Taner borç mu ödüyor"Bankacılıkun sorumhı Dev- let Bakamnuz Güneş Taner, tk- tisal Bankası sahibi Erol Ak- soy'a gecmişten kalan borcuna mu ödüyor?" "Bu bir skandaldır. Devlet ciddiyetiyle bagdaşmaz. Önce gel diyeceksin, sonra da işi yo- kuşa süreceksin. Olacak sey de-' gil..." "Bank of England da çok ta- kardı hani... Onlann belli kri- terieri vardır ve bu kriteriere uyulmuyorsa, Nuh derler pey- gamber demezler... Kimi tehdit ettiğini iyi bileceksin..." "Biz yabancı sermayeyi böy- le mi çagıracagız?" Yukarıdaki cümleler, mute- ber bankacılarımıza ait. Konu ise Devlet bakanı Güneş Taner'- in Midland Bank'ın Türkiye'de şube açma iznini, tktisat Banka- sı'nın Londra'da şube açma şar- tına bağlaması. Kulislerde şaşkınlıkla anlatıl- dığına göre Ingiltere'nin en bü- yük beş bankası arasında yer alan Midland Bank, Türkiye'de şube açma niyetini geçen yıl An- kara'ya bildifiyor ve kendisine Taner Aksoy yeşil ışık yakıüyor. Vaatte bulu- nuluyor. Bunun üzerine 1989 yılının son aylarında çalışmalara baş- lamyor. Elmadağ'da bir yer sa- tın alınıyor. Ekip kuruluyor. Tam izin çıkacakken Bakan Ta- ner, tktisat Bankası'nın tngilte- re'de şube açma girişimini gün- deme getiriyor ve Bank of Eng- land'ın bu girişimi reddettiğini hatırlatarak, "Biz de Midland Bank'a izin vermeyiz" demeye getiriyor. Bankacılarımızın anlayama- dıklan nokta şu: Diyorlar ki, "Mütekabiliyet güzel de, Lond- ra'da şu anda faaliyette olan 3 Türk bankası var: Akbank, Zi- raat Bankası ve tş Bankası. Bu- na karşılık Türkiyede şubesi bu- lunan tek tngfliz bankası Sun- da'rd Chartered de Almanlara satıldı. Gelecek haftadan itiba- ren tabelalan bile değişecek. Ya- ni Türkiye'de hiç tngiÛz bankası kalmayacak. Hangi mütekabili- yet?.." Bu arada tktisat Bankası sa- hibi Erol Aksoy'a Amerika'da da şube açma izni verilmediği ve bu nedenle Aksoy'un ABD'de banka satın alma yolunu seçti- ği öne sürülüyor. Taner-Aksoy ilişkisi konu- sunda ise Citibank'tan ayrılıp ANAP'a giren Güneş Taner'in bakan olmadan önce tktisat Bankası'nın Ankara'daki ofisi- ni uzun bir süre "büro" olarak kullandığı, her arandığında tk- tisat Bankası'ndan bulunduğu hatırlatılıyor ve biraz da şaka yollu, "Eh artık Taner'in de Aksoy'a bu kadarak iyüigi dokHBSun" deniyor. İŞADAMININ NİSAN'89 GÜNLÜĞÜ HAZIRLA YAN. H. TURGUTARIĞ SATILIK GUMUŞ SİYAM KEDİSİ Tel: 161 84 15 • 9 Nisan 1990 Pazartesi'ye kadar — Ücetlilerin geçen aya ait fatura ve fişleri, Vergi lade bildirimine listelenerek işyerine verilir. • 10 Nisan '90 Salı'ya kadar — Boş video ve ses kaseti imal ya da ithalinden geçen ayın vergi kesintisi Ziraat Bankası'na yatırı- lır, bildirimi Turizm Bakanlığı'na gönderilir. — TV satışı bandrol ücTeti Ziraat Bankası'na ya- tınlır, bildirimi TRT Genel Müdürlüğü'ne yollanır. • 16 Nisan '90 Pazartesi'ye kadar — Geçen ayın Banka ve Sigorta İşlemleri Beyan- namesi, vergi dairesine verilir ve ödenir. — Anlaşmalı matbaalarda geçen ay basılan ve dağıtılan fatura, p.s.v ve reçetelerin bildirimleri, \ergi dairçleri ile deftertarlıklara verilir. — Zorunlu Tasarruf Teşvik kesintilerinin Ocak- Mart'90 Üçer Ayhk Şahıs Bildirim ve tcmal Form- ları düzenlenerek Ziraat B. şubesine verilir. — a) 50'den fazla işçi çahştıran imalatçılar, mah- kemeler (yüksek dahil), Icra-tflas Daireleri, avu- katlar, Ocak-Mart'90 dönemi ile, b) Eczaneler, Tapu Sicil Md.lükleri, mimar ve mühendisler, imalatçı, kuyumcu ve mıhlamacılar ile anlaşmalı matbaalann reçete basımını içeren Mart'90 ayhk, bilgi form ve bildirimleri, M.G.B. - Vergi İstihbarat Şubesi - Ulus - Ankara'ya taah- hutlü gönderilir. • 20 Nisan Cuma'ya kadar — Kamu kesimi işçi ikramiyesinin ilk kısmı odenir. — Anonim şirketler, Damga V. Beyannamesini vergi dairesine verir ve pul bedellerini öderler. — Ücretlilerin geçen aya ait alış belge sonuçla- rı. Vergi lade Beyannamesi ile vergi dairesine bil- dirilir. — 10'dan fazla işçi çalıştıran işyerlerinde geçen ay yapılan ödemelerin vergi ve fon kesintileri, Muh- tasar Beyanname ile bildirilir ve ödenir. — Yıllık Gelir V. Beyannamesi verenlerin Nisan'90 Geçici Vergisi ödenmeli. — Sermaye şirketlerince yapılan vergi kesintile- ri beyannamesi vergi dairesine verilir ve ödenir. (KVK m. 24) — Kendi adlarına reklam yapanlar ve reklamcı- ların geçen aya ait İlan-Rekiam Beyannamesi ile Eğ- lence, Yangın, Sigorta, Akaryakıt Tüketim Beyan- nameleri belediyeye verilir ve ödenir. • 25 Nisan Çarşamba'ya kadar — Geçen ayın KDV Beyannamesi vergi dairesi- ne verilir, alınan fazla vergi kesintisi varsa odenir. — Kurulu kooperatifler, anasözleşmelerini 3476 s. Kooperatifler Yasası'na gore yeniden düzenle- melidirler. (18. ay - RG 25.10.1988) • (26-29 Nisan Ramazan Bayramı tatilini unutmayın) 30 Nisan Pazartesi — Yürürlükteki Dış Ticaret Şirketleri yeni ka- rara uyum sağlayacak düzenlemeyi yapmalıdır. (9. ay-27.7.1989 RG.) — Daha önce alınmış ama tescili yapılmamış las- tik tekerlekli tarım traktör, tam ve yan römorkla- nn tescil işlemi cezasız yapılır. (12. ve son ay - RG 28.4.1989) — Daha önce satılmış ama trafik ve vergi kaydı eski sahipleri adına görünen araçlann yeni sahip- leri, noter satış belgesi ile İl Trafik Bürosu'nda ce- zasız düzeltme işlemi yaptırabilirler. (12. ay - RG 28.4.1989) — Bağ-Kur Nisan 89 ayhk primi bankaya, pos- taçekine, il müdürlüklerine ödenir. — Mart 90 Ayhk Sigorta Bildirgesi SSK Bölge Md.lüğüne verilir ve aylık prim tutan ödenir. — 1989 Yıllık Kurumlar V. Beyannamesi vergi dairesine verilir ve ilk 1/3 vergi taksidi vergi daire- sine, bankaya, postaçekine ödenir. — Sermaye şirketlerince Nisan 90 Geçici Vergi- si ödenir. — Anonim ve Limidet şirketlerin 1989 Bilanço ve Kâr-Zarar tablolannın birer örneği, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı-tç Ticaret Genel Müdürlüğü An- kara'ya gönderilir. — öötürii yöntemle vergilendirilen ticaret ve ser- best meslek sahiplerinin ilk (1/3) vergi taksidi öde- nir, yıllık KDV Beyannamesi verilir. — Zorunlu tasarruf kesintisinde 2 yılı dolanlar, Ziraat B. şubelerine birer dilekçeyle başvurarak bi- rikimin 1/3'ünü geri alabilirler. — Yıllık G.V. Beyannamesi veren ticaret ve ser- best meslek sahipleri, geçen ayın Vergi tadesi Be- yannamesini verirler. — Geçen ay 9'dan fazla işçi çalıştıran işyer- lerinde: a) Konut E.Y. Fonu Bildirimi, SSK Bölge Md.lü- ğüne verilir, tutarı banka ya da sigortaya ödenir. b) Zorunlu tasarruf kesintisi yeni ayhk bildirim formları Ziraat B. şubesine verilir ve yatırılır. (RG 11.1.1990) — Yeni Emlak V. Beyannamesi belediyeye veri- lir, yan taksidi belediye veznesine, ilgili bankaya, postaçekine yaünlır.