Katalog

Çocuklarımızla mırriuyuz. CumhuriyeC Çocuklanmızla gururluyox PAMUKBANK i y i b a n k a d ^ *66. Yıl; Sayı: 23590 Kurucusu: Yunus Nadi 800 TL. <KDV dah,ı, 23 Nisan 1990 Pazartesi 23 Nisan 1990!.. Bugun hem ulusal egemen- lik hem çocuk ba>ramıdın bir gunde iki bayram yasıyoruz. Buyuk Millet Meclisi. yet- miş yıl once 23 Nisan 1920'de, Ankara'da açılmıştı. Ulusal Kurtuluş tarihimizin bu an- laralı gununu a>nı zamanda cocuklanmızın hayramı olarak kutlamak ısteyen buyuk Ata- turk'un gelecege bakışındaki aydınlık, gunumuzde biraz da- ha belirginleşmiştir: 23 Nisan Çocuk Bayramı artık uluslara- rası boyutlara kavuştu; Birleş- miş Milletler Orgutu'nun tak- vimine yazıldı. Ne var ki bu goruntış kimi acı gerçeklerden bizleri kopa- nrsa aldatıcı olur. 1990 Turkiyesi'nde çocuk sorunu her zamankinden da- ha agırdın nufus patlamasıy- la birlikte buyuyen sosyal ada- letdzlik korkutucudur. Çocuk- lanmızın buyuk çoğunlugu, derin bir eşitsizligin eşiğinden gecerek yaşama başlıyor; ne beslenmede ne yetişmede ne de egitimde yeterii olanaklar bu- labiliyor. Llusal gelirimizin yuzde 10'i rant-kâr-faiz sahip- İerine; yuzde 30'u koyluye, iş- çiye, memura gıtmektedir. En yuksek gelır dılimindeki yuz- de 20 nufus, ulusal gelirin yuz- de 56'sını; gende kalan > uzde 80 nufus ise ulusal gelirin yuz- de 44'unu paylaşmakladır. Sağda ya da solda olsun, kim- senın yadsıyamadıgı bu kor- kunç dengesizlikte, yoksul ai- lelerin çocuklan için 23 Nisan bayrarnının ne anlama geldiği bir soru işaretidir. Televizyondan yansıyan renkli torenleri bu acı gercegin uzerine ortulen bir şal gibi iz- leyemeyiz; çocuk bayramını kutlarken kendi kendimizi eleştirmek fırsattnı kaçınnak- tan sakınmalıyız. * 23 Nisan'da 70'inci yıldonu- raunu kutladıgımız "Ulusal Egemenlik Bayramı"na layık olup olmadığımızı duşunme- nin zarnanı da gelmıştir; belki de gecmektedir. Turkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşu "ulusal egemenlik" ilkpsinde mayalanmıştır. Birin- ci Buyuk Millet Meclisi, aynı zamanda "kurucu meclıs" ni- teliğindeydi; ustelik yurutme- yi de elınde bulundunıyordu. Öylesine ki ilk Meclis hukume- tinde "\ekıller'" Meclis'e karşı doğrudan sorumluydular. 1920 yılının 23 Nisan gunu açılan Meclis, geceli gunduzlu bir calışmayla emperyalizme karsı bagımsızlık savaşını gun gun yurutmuştur; ic isyanlar bastınlmıştır; Turkiye'nin var- oluşu Bu>uk Millet Meclisiy- le gerçekleştirilmiştir; duş- man Eskişehir'e dayandıgı va- kitte ve top seslerinin Ankara- ya yansıdığı en bunalıtnlı an- larda bile Meclis işlevini sur- durmuştur. Turkiye Cumhuriyeti boyle kuruldu. Cumhuriyetin ilanıyla bir- likte Bakanlar Kurulu'nun Meclise karşı ortak sorumlulu- gu ilkesi benimsenmiş; "taraf- sız ve sorumsuz" bir cumhur- başkanıyla, parlamentoya he- sap verecek bir hukumetin yu- rutmeyı ustlenmesı anayasal il- ke olarak cumhurivet devleti- nin temeline yazılmıştır. Ne yazık ki Ulusal Egemen- lik Bayramı'nın 70'inci yılında Turkiye Buyuk Millet Meclisi- njn ulke yonedminde devre dı- şına ıtildigini goruyonız. Eski deyimie bu "vahım" ol- gu nasıl gerçekleşti? • "12 Mart Ara Rejımi"nde 1961 Anayasası'nda yapılan degisiklikle hukumetlere "ka- nun hukmunde kararname" yapmak yelkisi verilmişti. Amaç. yurutme organını guç- lendirmekti. 4ncak ozellikle son yıllarda bu amaç yorunge- sinden saptınlmış. kotuye kul- lanılmıştır. 1972'den 1983'e kadar gelip geçen hukumetler 123 kanun hukmunde kararname çıkar- mıslardır. ANAP iktıdarı do- neminde çıkanlan kararname- lerin sayısı 200'u aşkındır; ka- rarnamelerin parlaraentoda "hemen" goruşulmesi gerek- mektedin ama, 1983-1990 ara- sında çıkanlan 200'u askın ka- rarnameden ancak 64'u Mec- lis'te goruşulerek yasalaşmıştır. En açık deyişle, Buyuk Mil- let Meclisi dışlanarak Turkiye Cumhuriyeti kararnamelerle yonetilen bir ulkeye donuştu- rulmuştur. Bugun parlamentoda yuzde 65 çogunluğu elinde tutan "ANAP Meclis Grubu" halkın ancak yuzde 20'sinin desteği- ne sahiptir. Bu gruba dayanan Cumhurbaşkanı Ozal, "fiılen" başbakan gibi da>ranmakla. devleti hukumel kararnamele- riyle yonetmekte, yasama or- ganını kendisine baglı ANAP çogunluğu gibi gormektedir. (ArktmSa. 17, Su. l'de) Cumhuriyet TBMM kuruluşunun temel ilkesini 70. kez kutluyor emenlik ıdıısundur23 Nisan kutlama törenleri saat 09.00'da TBMM Başkanı Kaya Erdem, başkanlık divanı üyeleri, milletvekilleri, Turk Parlamenterler Birliği üyelerinin TBMM'deki Atatürk Anıtı'na çelenk koymaları ile başlayacak. Daha sonra Anıtkabir'deki törenin ardından Kaya Erdem, l.Büyük Millet Meclisi'nde anma günü konuşması yapacak. ANKARA (CumhHriyrt Baro- su) — 23 Nisan Ulusal Egemen- lik ve Çocuk Bayramı, tüm yurt- ta ve dış temsUcilıklenmızde bu- gun kutlanıyor. Ankara'da törenler saat 09 00'da TBMM Başkanı Kaya Erdem, başkanlık divanı uyelen, mıIletvektUen, Turk Parlamenter- ler Bırlığı üyelerinin, TBMM'de- ki Ataturk Anıtı'na çelenk koy- maları ve sayg] duruşu ıle baş- layacak. Törenlere daha sonra Anıtka- b'r'de devam edılecek. TBMM Başkanı Erdem, kabre çelenk ko- nulması ve ulu önder AUtark'ün manevı huzurunda saygı dumşun- da bulunulmasından sonra Anıt- kabır özel deftenni ımzalayacak. Ankara'dakı törenler, Ulus'takı Bınna Büyük Millet Meclisi, Kur- tuluş Savaşı Muzesı'nde devam edecek TBMM Başkanı Kaya Er- dem, buradakı törende 70 yıl an- ma gunü konuşmasım yapacak. Erdem daha sonra TBMM tö- ren salonunda kutlamaları kabul edecek. TBMM Baskanvekılı Ha- lım Aras, konuklar onuruna öğle yemeğı verecek Cumhurbaşkanı Turgut özal, saat 11 15'te konuk yabancı basın (Arkast Sa. 17, Sû. l'de) TRT ŞENLİCİ — TRT'nın 11 yıldır duzenledigi 23 Nisan Çocuk Şenligi'ne bugnne kadar 51 ulkeden 5265 çocuk katıldı. (Fotograf: Ozan Sagdıç) SİYASİ PAZARLIK HİKMET ÇETİNKAYA'mn yazısı 11. Sayfada GüçltiMeclis istiyorlarERDEM INÖNÜ ~^ DEMİREL ECEVİT Hür ve güçlü bir parlamento milli birlik ve bütünlüğün önde gelen güvencesidir. Milli iradenin tek temsil yerinin TBMM olduğu unutulmamalı. Ulusal sorunların çözümü milli iradeden geçer. Türkiye'de milli iradeye saygı gösterilmiyor.Partilerle erken seçim tarihi üzerinde anlaşalım. Kutlu ve Sargın Cumhuriyet'in sorularını yanıtladı kurulacak'Sosyalistlerin birliğinin umut verici olduğunu söyleyen TBKP liderleri Kutlu ve Sargın, "Komünist Partisi resmen yasal olarak kurulduğunda hedefimize varmış olacağız. Bu arada TBKP uyesi olmayan eski TİP ve TKP'lilerin de katıldığı yasal kongremizi toplayarak TBKP'nin geleceğine demokratik biçimde karar vereceğiz" dediler. 10. Sayfada Ölüm orucunda 18. gün Kutlu ve Saı^ın riskli dönemde TBKP liderleri Haydar Kutlu ve Nihat Sargın, ölüm orucunda 18. güne girdiler. Her iki liderin de sağlık durumları kotuleşiyor ve hızla kilo kaybediyorlar. PEN Yazarlar Derneği Genel Kurulu, Cumhurbaşkanı Özal, Başbakan Akbulut ve Adalet Bakanı Sungurlu'ya bir mektup göndererek endişesini bildirdi. Sungurlu ise Kutlu ve Sargın'dan olum orucunu ertelemelerini istedi. Kutlu ve Sargın için dayanışma açlık grevleri çeşitli illerde sürdu. TBMM Başkanhğı'na verilmek uzere imza toplayan 18 kişi gözaltına alındı. 10. Sayfada 6 terörist öîü ele geçirüdi Şırnak'ta PKK ile çaüşma Elazığ'ın Palu ilçesi Kayaönu köyu yakınlarında 7'si muhendis 9 kişinin katledilmesi eylemine katılan teröristlerden birinin yakalandığı, 26 kişinin gözaltına alındığı açıklandı. \ DİYARBAKIR (Cumhuriyet) — Sıırt'ın Şırnak ılçesı Kırkkuyu koyu yakınlarında guvenlık kuv- vetlerıyle bir grup terörıs! arasın- da çıkan sılahlı çatışmada, 6 PKK'lı terorıst ölu olarak ele ge- çınldı Çatışmada bir er de şehıt oldu Elazığ'ın Palu ılçesı Kaya- onu köyu yakınlarında 21 Mart 1990 tanhınde 7'sı muhendis 9 kı- şının katledilmesi eylemine katı- lan teronstlerden bırının yakalan- dığı, 26 kışının de gözaltına alın- dığı açıklandı Olağanustu Hal Bölge Valılı- ğı'nden yapılan açıklamaya göre Şırnak'ın Kırkkuyu köyu dağlık kesımınde bıı grup terörıstle kar- şılaşan guvenlık kuvvetlen, "tes- (Arkası Sa. 17, Su. 5'de) Türkiye'de bir iktidar boşluğu, birde Çankaya boşluğu vardır. Bizim endişemiz Türkiye'nin bir devlet boşluğuna kaymasıdır. YEŞtLLER'İN EVLEMİ — tzmir Agora'da, 141, 142 ve 163 çevre>i kirletiyor', 'Acil demokrasi' yaalı rozetler dagıtan, 'Demokrasi, hemen şımdi' yazılı tişortler giyen Veşiller. 413 sayılı kanun huk- munde kararnamenin kaldınlmasını, Kutlu ve Sargın'ın bırakılmasını ıstediler. ( Hakan Kara) Demokrasi kampanyusı Yeşiller İzmir'de Dünya Günü'nde 'antik eylem' ile 'Demokrasi, hemen şimdi' kampanyası başlattılar. İstanbul'da İstiklâl Caddesi'nde Belediye Bandosu konser verdi. 200 üniversiteli genç, çöp toplayarak çiçeklerle saygı halkası oluşturdular. 17. Sayfada • Nijerya'da darbe girişimi Nıjerya'da Devlet Başkanı General Babangıda 'ya darbe başarmzhkla sonuçlandı 3. Sayfada • Thatcher'm önlenemeyen inişi Thatcher dışanda ve ıçende yıpranıvor 3. Sayfada • Moskova-Pekin zirvesi Çın Başbakanı Lı Peng bugun yenı bir zır\e gerçekleştırmek uzere Sovvetler Bırlığı'ne gıdıyor 3. Sayfada • Belediyeler çanak davası'nda tçışlen Bakanlığı genelgesı uyarınca uydu vayınları durdurulan belediyeler mahkemede 4. Sayfada • ABD'nin 34. başkanı Dunyaca unlu polılıkacıların yaşamlanm konu atan 'Portreler' adlı dızı başlıyor 4. Sayfada • Bayram alışverişı htzlandı Ona hallı vatandaşlann rağbet ettığı açık pazarlar Topkapı, Emınonu, Mahmutpaşa 9. Sayfada • Kredi kartında acemiyiz Türkiye'de kredı kartı sıstemının henuz oturmaması çeşıtlı tehlıkeler doğuruyor Ekonomide • Tatil değil, grev yapacaklar Turktş, Hak-Iş \e bağımsız sendıkalara bağlt 10 bıne y akın ışçı taiılde grevde Ekonomide • Borsadan ekonomiye 1 trilyon Yılbaşından bu yana borsada kamu ve özel sektore akan para I 1 trilyon. Ekonomide • Çağdaş bir Sysiphos Çok yonlu bir yazar ve çeyrek yuzyıllık yayıncı Muzaffer llhan Erdost ıle Alpay Kabacalı'nın soyleşısı Arka Sayfada • Tup bebekler çoğalacak Tup bebek merkezlerı bolgeselleştırılecek Arka Sayfada KKTC TBMM 1980'den sonra ozellikle son yıllarda etkinliğinden çok şey yitirdi. Meclis artık yasama yapma işlevini yerine getiremez olmuştur. 11. Sayfada Denktaş, seçimi ralıat kazandı KKTC'nin 2. Cumhurbaşkanı seçilen Rauf Denktaş, oyların %66.72'sini aldı. Bağımsız aday îsmail Bozkurt'un oy oranı %32.02, Yeni Kıbns Partisi'nin adayı Alpay Durduran'ın aldığı oy oranı ise %1.26 oldu. İZZET RIZA YALIN LEFKOŞA — KKTC secımle- nnde dün son sozü halk söyledı \e KKTC'nin bınncı Cumhurbaş- kanı Bağımsız Aday Rauf Denk- taş, ıkıncı cumhurbaşkanı seçıldı Denktaş, seçımı rahat kazandı. 1985 seçımlerınde yüzde 70 47 oy alan Denktaş, dünkü seçırnler- de kesın olmayan sonuclara göre, 60 bin 980 oyla yuzde 66 72'ye ulaştı Bağımsız aday tsmıil Boz- knrt 29 bın 243 oyla yüzde 32 02, Yenı Kıbns Partısı adayı Alpay Dnrdvran'ın oy oranı ise bın 153 oyla ytızde 1 26 oldu Denktaş secım sonuclannı Lef- koşa'da Saray Otel'de oluşturdu- ğu seçım merkezınde ızledı Bın- lerce Denktaş yanhsı büyük sevinç (Arkast Sa. 17, Sû. 3'de) Ermeni soykırımı iddiaları Ozal ve Bııslva büyük tepki DYP Genel Başkanı Demirel, ABD Başkanı Bush'un Ermeni konusunda iftira ve ithamlarda bulunduğunu belirtirken, Çankaya'nın da Bush'un sozlerini hafifletme gayreti içinde olduğunu soyledi. SHP Genel Başkanı Inönü, "Bush bu kadar yanlış şeyler söyleme hakkını haiz değildir" derken SHP Genel Sekreteri Baykal, "Özal'ın açıklamaları üzüntü vericidir" dedi. ANKARA (Cumburiyet Buro- SH) — ABD Başkanı George Busb'un, sozde Ermeni soykırımı ıddıalarına ılışkın olarak öncekı gun yaptığı açıklama ve Cumhur- başkanı lurgut Ozal'ın bu açıkla- maya verdığı yanıt muhalefet par- tılennce tepkıyle karşılandı Bush'u tanhı bılmemekle suçlayan SHP Genel Başkanı Erdal İnönu, Bruksel'de yaptığı açıklamada, "ABD Cumhurbaşkanı bu kadar yanlıs sozler soyleme bakkını haiz defildir" dıye konuştu SHP Genel Sekreten Deniz (Arkası Sa. 17, Su. 6'da) KÖŞK SERTLtK YANLISI DEĞİL 17. Sayfada YARDIMIN BEDELİ AHMET TAN'ın yazısı 11. Sayfada MIT'e MOSSAD ihbar etmiş Irak'ın 6 stiper topu' Mersînle gİ€Üyordu Atina'dan verilen haberlere gore Irak'ın super topunun parçasını taşıyan TIR, yükünü Mersin'de bir nakliye şirketine devredecekti. Süper topun 12 parçası Haydarpaşa Gumruğü'nde bekliyor. 3. Sayfada